Met vingers afblijven van
confessionele grondslag
Crisis-verhouding nadert
uitbarsting van verzet
Auto te water 11a slip
op gladde weg: dode
Uit de Haagse hof geplukt
WAKEN VOOR NIEUW
SOORT KLASSENSTRIJD
NIET VEROUDERDEN
GEEN STRUIKELBLOK
'1
Oppositie wint
in Luxemburg
Vrijgesproken van
moord op student
a] Gesprek over
textiel-cao
t
moeilijk
Driejarige cao bij
autobusvervoer
CNV-VOORZITTER VAN EIBERGEN:
LAATSTE
BEROEP OP
WERKGEVERS
BTW-
Wild-West
CONSUL
Constantijn geen
opperbevelhebber
meer Grieks leger
MAANDAG 14 DECEMBER
ptr«
■ink
LUXEMBURG Bij de parle
mentsverkiezingen van zondag in
Luxemburg zijn de liberalen als de
grote overwinnaars uit de bus geko
men. Deze oppositiepartij behaalde
bijna 17 procent van de stemmen,
wat een winst van vijf zetels bete
kent. Ze bezetten nu elf zetels in de
kamer.
Winst boekten ook de commu
nisten, die voortaan zes in plaats van
vijf vertegenwoordigers in de Kamer
hebben. De winst van de commu
nisten was echter kleiner, dan men
had verwacht.
De grote verliezers waren de socia
listen, die tot dusver over 21 zetels
beschikten, maar dit aantal zagen te
ruglopen naar 18. De christen-socia
len bleven met 22 zetels de grootste
partij. Zij verloren één zetel.
Men verwacht dat de christen-socia
len en de liberalen een regeringsco
alitie zullen gaan vormen. Tot dusver
werd het groothertogdom geregeerd
door een rooms-rode coalitie.
NICE De 28-jarige in Duitsland
geboren Max Schilbach is zaterdag in
Nice wegens gebrek aan bewijs vrij
gesproken van moord op de Neder
landse student Johannes Verhoven
(29), wiens lijk in juni 1965 in de
omgeving van Nice werd gevonden.
Schilbach werd schuldig bevonden
aan roof en veroordeeld tot twee jaar
gevangenisstraf. Aangezien hij al
twee en een half jaar in voorarrest
heeft vertoefd, is hij gisteren in vrij
heid gesteld.
(Van onze sociaal-economische redactie)*
UTRECHT CNV-voorzitter J. van Eibergen heeft van
morgen in de verbondsraadsvergadering van bet CNV kritiek
geleverd op uitlatingen van het NW. Het CNV wenst de on
derneming te zien als een samenwerkingsverband. Het NW wijst
deze opvatting als een idylle van de band. Het NW aanvaardt
de tegenstelling in belangen tussen werkgevers en werknemers
als natuurlijk en onvermijdelijk en gaat daarom uit van de op
vatting van het machtsoverwicht. Deze opvatting, aldus de heer
Van Eibergen, kan de onze niet zijn.
Machtsevenwicht noemde hij be
langrijk, want alleen dan is men in
staat tegenspel te leveren. Maar het
gebruik van de macht moet primair
gericht zijn op het bereiken van
meer harmonie, zodat men in vrede
met elkaar kan leven en werken. Van
de oude klassenstrijdidee zijn we af.
We moeten er samen voor waken, dat
er niet een nieuw soort klassenstrijd
voor in de plaats komt.
Het CNV denkt daarom ook anders
over de samenstelling van de raden
van commissarissen; dit verbond
kiest voor de commissaris, benoemd
door het personeel van de onderne
ming. Het NW en ook het NKV wil
len de benoeming meer buiten de on
derneming doen omgaan en meer op
centraal niveau regelen.
Fabeltje
Ook over de confessionele
grondslag van het CNV maakte de
heer Van Eibergen een aantal duide
lijke opmerkingen. Hij noemde het
een fabeltje, te stellen dat de christe
lijke vakbeweging op haar laatste
benen loopt. Het CNV wil wel sa
menwerking, zelfs zoveel' mogelijk,
maar vantevoren staat niet vast, dat
deze samenwerking uitloopt op fusie.
Wanneer één van de partners, zo
vervolgde de heer Van Eibergen, in
het overleg de confessionele
grondslag van de andere partners
afschildert als verouderd en als
Ongelukken op de weg
UTRECHT Een personen
auto met twee inzittenden is in
de nacht van zaterdag op zondag
bij Maarssen van de weghelft
geraakt en in het ijskoude water
van het Amsterdam-Rijnkanaal
terechtgekomen.
De 40-jarige bestuurder W.
Schijndel uit Maarssen, kwam
hé
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT Evenals in de me
taalindustrie geven de werkgevers
in de textielindustrie de voorkeur
aan een meerjarig contract. Kenne
lijk wacht men hier echter het resul
taat van de onderhandelingen in de
metaalindustrie af, want na twee
maal overleg in de textielindustrie
weten de werknemersbonden nog
steeds niet precies hoever de werk
gevers willen gaan.
De bonden hebben een driejarig
contract gevraagd met een loonkos
tenstijging van in totaal 21.3 pro
cent, terwijl de werkgevers niet ver
der zouden willen gaan dan 14 pro
cent. Onenigheid is er over de werk
tijdverkorting, extra verbeteringen
in de bedrijven waar het goed gaat
en extra verhoging van de vrouwen-
lonen.
In de textielbedrijven gaat het ook
op dit moment nog niet bijzonder
florissant, wil men een textiel
industrie in Nederland behouden,
aldus de werkgevers, dan zullen de
vakbonden hiermee rekening moe
ten houden. De werknemers stellen
zich op het standpunt dat men geen
textielindustrie in het leven moet
houden, waar nog alleen buitenlan
ders willen werken.
In de confectie-industrie wordt het
overleg morgen voortgezet. Hier
loopt het gesprek iets makkelijker,
akh Het verschil tussen werkgevers- en
M C werknemersstandpunt is nog 5 pro-
W cent. De werktijdverkorting en ex-
c enl tra vakantie voor jeugdige werkers
7 E1 zÜn aanvaard. Ook komt er een fi
nanciële bijdrage voor het scholings-
en vormingswerk, maar afwijzend
staan de werkgevers tot nu toe te
genover extra verhoging van de
vrouwenionen.
j j De vakbonden dienden voor de
J' textiel- en de confectie-industrie de-
•tlfde voorstellen in.
an
m
om het'leven; de 21-jarige passa
gier H. Geurtsen, die 300 meter
voor de plaats van het ongeluk
een lift kreeg, werd zwaar ge
wond, maar is thans buiten le
vensgevaar. Volgens de politie is
de auto in het water beland, na
dat de auto tijdens een inhaal
manoeuvre slipte op het lichte
lijk gladde wegdek.
GILZE RIJEN Gisteravond is op
de weg BredaTilburg een personen
auto door de gladheid tegen een
boom gereden. De 30-jarige mevrouw
Schlappi kwam om het leven.
ASSEN De 31-jarige H. Polak uit
Groningen is zaterdagmiddag om het
leven gekomen, nadat hij met zijn auto
tegen een links van de weg staande
boom was gereden. Zijn vrouw en twee
kinderen werden gewond. De auto van
de heer Polak is mogelijk uit de koers
geraakt omdat hij de achter in de auto
zittende kinderen maande rustig te blij-
OSSENDRECHT De 26-jarige me
juffrouw A. Kotvis uit Zuldzande werd
zaterdagavond gedood toen de door haar
bestuurde auto nabij Ossendrecht uit
een bocht vloog en tegen een boom
botste. Haar verloofde, de 24-jarige
P. van Dijke uit Steenbergen werd
zwaar gewond.
ANGERLO Zaterdagavond is in
Angerlo een personenauto tegen een
aanhanger van een tractor gebotst De
echtgenote van de bestuurder, mevrouw
M. Y. Jongmans-Bliek (29) uit Doetin-
chem kwam om het leven. Haar man
liep hoofdwonden op. De toedracht van
het ongeluk is nog niet bekend.
DEN HAAG Gistermiddag is bij
Leidschendam een auto-ongeluk ge
beurd dat aan de 26-jarige Joegoslavi
sche gastarbeider M. Omic het leven
heeft gekost. Hij zat in een auto. die
door niet opgehelderde oorzaak van de
weg is geraakt en via de vluchtstrook
tegen een boom in het land terecht
kwam. De twee andere inzittenden van
de auto werden licht gewond.
i ZUNDERT De 25-jarige H. Haver-
mans is gistermiddag om het leven ge
komen bij een ongeluk in zijn woon
plaats. Hij zat in één van de twee auto's
die op een kruispunt door onbekende
oorzaak met elkaar in botsing kwamen.
Van de zeven inzittenden van de twee
auto's werden er voorts twee zwaar en
vier licht gewond,
KRUISLAND Een automobilist
heeft in Kruisland de 63-jarige P. D.
Gelten overreden. Het slachtoffer lag
op de donkere weg naast zijn rijwiel.
Vermoedelijk is de man al fietsende
onwel geworden, van zijn fiets gevallen
en later door een auto overreden.
DEN HAAG Vrijdag vond op de
Groot Hertoginnelaan-Conradkade in
Den Haag een aanrijding plaats waarbij
de 68-jarige mevrouw M. A. van Loon
uit Den Haag aan het hoofd zo ernstig
j gewond raakte dat zij later in het zie-
kenhuis Zuid wal is overleden. Het
slachtoffer werd op een voetgangers
oversteekplaats door een personenauto,
bestuurd door de 52-jarige J. V uit Den
Haag. aangereden.
OUDDORP De zesjarige Jolanda
Kaandorp, uit Alkmaar, is zaterdag in
Ouddorp aangereden door een auto en
om het leven gekomen. Het kind stak
onvoorzichtig de weg over.
VAN EIBERGEN
geen idylle
struikelblok op de wee naar eenheid,
dan is dit in strijd met de uit
gangspunten en het respecteren van
eikaars opvattingen
Bij de samenwerking komt de ei
gen zelfstandigheid niet in geding, dit
is een strikt voorbehoud. Het is on
juist te beweren, dat er geen prak
tische verschillen zijn en dat „dus"
de andere partners eigenlijk geen
grond meer hebben om zelfstandig te
bestaan.
Toch zijn deze beweringen de
laatste maanden meermalen gedaan.
De heer Van Eibergen protesteerde
hier ernstig tegen. Hij stelde met an
dere woorden, dat men met de vin
gers van de confessionele grondslag
af moest blijven. De heer Van Eiber-
gen meende, dat niemand het recht
heeft, te ontkennen, dat voor een an
dere een levensbeschouwelijke
grondslag wel een deugdelijke en al
gemeen aanvaardbare reden kan op
leveren om zich apart te organiseren.
„De leer van het Evangelie is de
norm, waaraan wij ook als organisa
tie telkens weer onze houding in het
maatschappelijk leven willen toetsen
ook als organisatie. Het is ons
goed recht er zo over te denken,
evenals een ander er anders over
mag denken".
Zeker in vriendschappelijke ver
houdingen verwachtte de heer Van
Eibergen, dat men eikaars opvattin
gen respecteert en als legaal aan
vaardt. Hier past het niet op kleine
rende manier te praten over derge
lijke zaken.
Zorgen
De CNV-voorzitter maakte zich
daar zorgen over. Telkens weer
merkt hij, dat zulke uitlatingen de
samenwerking tussen de drie vakcen-
tralen in discrediet brengen bij de
leden. Hij betreurde dit, juist als
voorstander van samenwerking. Als
het zo doorgaat ontstaat er volgens
de CNV-voorzitter een onhoudbare
situatie.
Als er ln de samenwerking iets
wordt bereikt, dan geeft dit niemand
het recht, te zeggen: Zie je wel, er
zijn zo weinig verschillen; jullie be
hoeven helemaal niet apart te blijven
staan. Door dergelijke opmerkingen
wordt de samenwerking juist in ge
vaar gebracht en wordt een verscher
ping van de verschillen uitgelokt
Verschillen, die er zijn, met name in
de visie op mens en maatschappij.
Unieke kans
Het CNV zou willen oproepen, eens
op te houden met de eindeloze ge
vechten tussen werkgevers en werk
nemers. „Laten we van de onderne
mingen een gezamenlijke taak ma
ken, waar we samen voor staan,
waar we samen voor werken en waar
we samen verantwoordelijk voor
zijn. Voor de werkgevers en de kapi
taalverschaffers lijkt ons dit een
unieke kans om de innerlijke kracht
van de ondernemingen te versterken.
Dat is ver te verkiezen boven het
alternatief van voortdurende onder
linge strijd tussen belangengroepen
met het risico, dat nu eens de één en
dan weer de ander aan de winnende
hand zal zijn. Het gevaar Is groot,
dat het bedrijfsleven telkens weer
ernstige schade lijdt als gevolg van
de voortdurende touwtrekkerij."
Hiermee wilde de heer Van Eiber
gen in de verste verte niet gezegd
hebben, dat hij de strijd schuwt. Als
het moet zal ook het CNV meedoen
aan acties in de bedrijven, maar het
geeft de voorkeur aan een andere
oplossing. De werkgevers zullen op
heel korte termijn moeten kiezen
voor democratie en samenwerking in
het bedrijfsleven, anders kan de
strijd om de macht niet meer uitblij
ven.
UTRECHT De drie bonden van
vervoerspersoneel willen voor de chauf
feurs van particuliere autobusdiensten
in drie jaar een beloningsniveau berei
ken, gelijk aan dat van de gemeente
lijke vervoersbedrijven.
De vakbonden hebben de werkgevers
dienovereenkomstig voorstellen gedaan
voor het afsluiten van een driejarige
cao per 1 januari a.s. De bestaande
loonverschillen tussen stad en streek
moeten volgens de bonden verdwijnen.
Sneeuw is voor leeuwen geen dagelijks decor, maar deze Arnhemse
exemplaren toonden zich allerminst verbaasd, toen hun domein door
een sneeuwkleed werd bedekt. Je kan er zelfs lekker in buitelen tot
jezelf helemaal wit bent
UTRECHT Zowel de heer
J. van Eibergen, voorzitter van
het CNV, als de heer P. J. J.
Mertens. voorzitter van het
NKV, hebben vandaag in de ver
gadering van hun verbondsraad
met grote nadruk gesteld, dat de
werknemers de scheve machts
verhoudingen niet langer aan
vaarden. De protesten tegen de
eenzijdige machtsverhoudingen
zijn zo duidelijk ook al menen
sommigen nog, dat de ideeën
over medezeggenschap de werk
nemers niet toespreken dat
men niet zal rusten, voordat de
verhoudingen in het bedrijfsle
ven drastisch zijn veranderd.
De verhoudingen in het bedrijfsle
ven naderen een crisis, zo verklaarde
de heer Van Eibergen. De werknemer
(Van onze soc.-econ. redactie)
ORIËNTAALSE ORIËNTATIE
Amerika's aanstaande president Richard Nixon houdt zich reeds nu intensief
met de wereldproblemen bezig. Ook het Nabije Oosten heeft zijn volle
aandacht. Hier Nixon in gesprek met de Israëlische minister van defensie
Mosje Dayan tijdens een gedachtenwisseling gisteren in New York.
Op de hoge krukken voor de toog
van de broodjeswinkel zaten naast
mij een meneer en mevrouw. Ze
hadden grote papieren voor zich en
noteerden ijverig, daarbij luidop
overleggend.
Het bleek, dat zij de aan de wand
hangende prijslijst beoordeelden
naar de stand, die de prijzen na
1 januari, de magische datum van
invoering van de BTW zouden moe
ten hebben.
Het ging zo: „Broodje salami 90
cent, maak er maar 1,10 van."
Tevreden hapte ik in het pittige
stukje knoflookworst, want ik had
net zo'n broodje besteld. Zat ik even
lekker te profiteren van de voor-
BTW-se tijd! „Kopje koffie", hoorde
ik naast me, „vijfenvijftig cent Zes
tig dan maar?", zei de mevrouw.
„Ben je mal, dat kan best zeven
tig worden", meende de heer en zij
noteerde.
„Glaasje cola, zestig cent", las ze
„Vijfenzeventig", reageerde hij.
De lijst werd nauwkeurig afge
werkt Bij alle prijzen onder de gul
den werd er vijftien of twintig een'
opgelegd.
Nu ben ik' nooit zo'n rekengenie
geweest maar het begon toch tot
me door te dringen, dat broodjes en
kopjes koffie drinken in 1969 my en
ieder ander, die zich op deze wijze
bij wil voeden, gemiddeld twintig
procent meer gaat kosten.
Het schokte me bepaald. Maar
helemaal uit het lood was ik thuis
bij het krantlezen des avonds. Met
't oog op de BTW, een voorlichtende
advertentie van het ministerie van
Economische Zaken. Leerde daaruit
dat frisdranken en vlees ongeveer
gelijk blijven. Iets meer of iets min
der. Dat brood en koffie één tot drie
irocent omhoog gaan.
Een cola van zestig op vijfenze
ventig cent en koffie van vijfenvijf
tig op zeventig is wel wat anders
Mijn vraag: wat kan de consumer
hier aan doen?
Op 2 januari in die zaak een kopje
koffie gaan drinken en de nieuwe
prijs weigeren te betalen?
Ik zie me de rel al maken
Bovendien, wie kent alle prijzen
van nu in alle winkels? Wie kan dus
echt weten of een prijsverhoging bil
lijk is of niet?
Mijn tweede vraag: „Waarom moet
in Nederland zo'n wildebeestenspel
losbreken rond de BTW? Verleden
jaar was ik in februari in Duitsland.
Overal in eet- en drinkgelegenheden
waren de oude prijslijsten met ach
ter sommige gerechten de toevoe
ging, dat er zoveel procent BTW op
kwam.
In Amerika, zo is me verteld, pas
sen warenhuizen e.d. het systeem toe,
dat de klant op de kassabon de BTW
apart vermeld krijgt
Belangrijk, indien het materialen
betreft, die door de koper gebruikt
worden om iets voor de verkoop te
maken. Men denke aan de schilder
die verf koopt, aan de naaister die
stof koopt. Om het eenvoudig te
houden.
Zoals het nu in Nederland gaat is
het een nare en beschamende zaak.
heeft In de leiding van de bedrijven
niets te vertellen, hij kan hier geen
enkele controle op uitoefenen en
wordt niet waardig geacht medever
antwoordelijkheid te dragen. Deze
onderdrukking van de menselijke
waardigheid roept spanningen op en
verzet. Het zal niemand moeten ver
bazen, wanneer tenslotte die span
ningen zich ontladen in een uit
barsting van verzet. De heer Van El-
bergen vond dat de werkgevers hier
zelf om gevraagd hebben.
Ook de regering wilde hij hierbij
verantwoordelijk stellen. Regering en
parlement noemde hij medeverant
woordelijk voor het uitblijven van
een democratisering in het bedrijfsle
ven en de ontstane crisissituatie. Ook
van regering en parlement verwacht
te de heer Van Eibergen stellingname
in de sociale geschillen, die de sa
menleving zo ernstig verdeeld hou
den. Al te lang hebben politieke par
tijen al geschermd met woorden over
medezeggenschap, die niet in daden
worden omgezet.
Dringend beroep
Nog vandaag wilde de heer Van
Eibergen een dringend beroep doen
op de werkgevers om nu eindelijk
eens spijkers met koppen te slaan.
De dringende noodzakelijke democra
tisering van het bedrijfsleven komt
toch. Dat is onvermijdelijk. Moet
daarvoor eerst een open conflict.uit
breken? Moet de zaak uitsluitend po
litiek worden beslist? Is het niet veel
beter samen in overleg te zoeken
naar nieuwe regels? Hieraan geeft
het CNV de voorkeur. Democratie
hoort niet alleen in de politiek thuis,
maar op alle terreinen, waar macht
uitgeoefend wordt. De drang naar de
mocratie is een wereldontwikkeling.
Ook de Nederlandse werkgevers zul
len deze ontwikkeling niet kunnen
stuiten.
De heer Van Eibergen was het niet
eens met de opmerking van zijn col
lega Mertens van het NKV, dat de
vakbonden zelf kapitalistisch zijn ge
worden en bang zijn om de
maatschappelijke orde aan te tasten.
Hoogstens zou de vakbeweging te
lang geprobeerd hebben de schrij
nende gevolgen van het systeem te
verzachten en niet hard genoeg heb
ben gevochten tegen de onrechtvaar
dige machtsverdeling in dit systeem.
De ontstelde houding van de werk
gevers alsof er nu plotseling een
soort paniekbeleid bij de vakbewe
ging uit de lucht komt vallen, wees
de heer Van Eibergen van de hand.
Op tal van gebieden spreekt en
besluit de vakbeweging al volwaar
dig mee, maar in de structuur en het
beleid van de ondernemingen kwam
weinig verbetering. Na jaren van ge
duld kan men nu moeilijk spreken
over plotselinge forcering.
Macht van 200
De heer Mertens somde een aantal
concrete punten op: de economische
macht is anno 1968 nog in handen
van zeg 200 personen; de werkgevers
blijven nee zeggen tegen vermo-
gensaanwasdeling en investe-
ringsloon, ook al zegt de regering ja;
het stakingsrecht wordt niet gere
geld, maar de werkgevers vormer
fondsen uit de bedrijfsresultaten om
de bedrijven die schade lijden van
een staking financieel te steunen; de
vakbeweging krijgt geen biidragp
voor vorming en scholing van de le
den, maar grote sommen gaan e?
naar opleidingsinstituten en -cursus
sen van de bedrijven zelf. De werk
gevers bestrijden alle pogingen om
het probleem georganiseer-
den-ongeorganiseerden op te lossen,
waarvan de geringe organisatiegraad
van de werknemers mede een gevolg
is. Een miljoen werknemers betaalt
voor het organisatiewerk. Drie mil
joen man profiteert van wat één mil
joen doet.
De heer Mertens vroeg of de werk
gevers het prettig zouden vinden met
een schijn-vakbeweging te praten,
die de werknemers in Nederland niet
meer in de hand heeft. Daarmee is
de sociale vrede niet in stand te hou
den. In deze zin is de nieuwe opstel
ling van de vakbeweging mede een
gevolg van het teleurstellende leden
tal van de vakbeweging, maar niet in
de zin zoals de heer Bosma, voorzit
ter van het liberale werkgeversver
bond het stelde.
De heer Mertens vond het wense
lijk, dat de vergaderingen van SER
en Stichting van de Arbeid openbaar
gemaakt zouden worden, zodat de
publieke opinie zou kunnen oordelen
over de vraag, of de vakbeweging
terecht of ten onrechte een eind wil
maken aan de wijze van werken in
de overlegorganen.
Wakker worden
Pas, nu de vakbeweging met stem
verheffing spreekt worden de werk
gevers wakker uit hun dommel; met
schrikreacties en bezwerende geba-
In dit verband citeerde de heer
Mertens de voorzitter van de Federa
tie van r.k. en prot. chr. werkgevers,
de heer H. H. Wemmers. Hij noemde
de heer Wemmers een humaan mens,
maar iemand die de indruk wekt in
Nederland op een eiland te wonen,
waar alles bij het oude blijft De
heer Wemmers weet volgens de
NKV-voorzitter echter zeer goed, dat
het overleg de laatste jaren herhaal
delijk heeft gestagneerd en dat men
samen niet tot constructieve zaken
heeft kunnen komen. De vakbewe
ging heeft zich al te veel laten in
kapselen in het perfect georganiseer
de overlegstelsel, aldus de heer Mer
tens. Elke inbreng van de vakbewe
ging over structurele problemen zou
op onbegrip van de werkgevers zijn
afgestuit
\yj/
Imp. N.V. ALVANA Oen Haag tel.070-6309 43
ATHENE De Griekse junta
heeft zaterdag bij decreet koning
Constantijn ontheven van de rang
van opperbevelhebber van de
Griekse strijdkrachten Voortaan oe
fent de Nationale Defensieraad alleen
het toezicht op de strijdkrachten. De
ze raad staat ondei leiding van pre
mier tevens minister van defensie
Georges Papadopoulos. Dit betekent
in feite dat Paondopoulos alle macht
over de strijdkrachten uitoefent.
Het weer in Enropn
min .temp.
gisteren
Kopenhagen h.bcw.
Londen regen
Amsterdam geh.be
Brussel aeh be
Luxemburg
Parijs
Nice
Frankfor'
München
jZUrich
iGenève
j Locarno
Wenen
I Innsbruck
Rome
Madrid
I Majorca
mist
regen
'.w.btw
Ti 1st
'w.hew.
I.bew
geh bcw.
geh.bew.
