Citroen D'66 TREKT JEUGD: LEDEN VAN 16 JAAR Jean Rey achter plan-Mansholt Staatslening sloeg weinig aan bij beleggend publiek Hongkong-griep nadert Europa SCHERPE KRITIEK IN OPPERSTE SOWJET FINANCIEEL WEEKOVERZICHT Betoging tegen Ajoeb: 11 doden Overdracht Melania toch deze maand Monetaire onzerheid houdt aan Wonen „in zee bii kust België Doodstraf voor oud-SS'er CO PA heeft geen goed woord over voor Mansholt Rechter die Nazi vrijsprak uitgeschakeld ZATERDAG 14 DECEMBER 1968 =a Alle geruchten ten spijt lijkt partijleider Alexander Duhcek van Tsjechoslowakije nog steeds vast in het zadel te zitten. Hier is hij in een geanimeerd gesprek met de Russische ambassadeur Chervonenko op een party in de Rus sische ambassade te Praag. Daar werd namelijk het 25-jarig bestaan gevierd van het wederzijdse verdrag van wriendschap, onderlinge bijstand en naoorlogse samenwerking. AMSTERDAM De effecten beurs bleef het deze week kalm aan doen, maar de grondtoon bleef aan de vaste kant. Van de internationals sprongen Olie en AKU eruit. De monetaire onze kerheid bleef aanhouden, terwijl het nieuwe Nixon-team niet voor de nodige inspiratie kon zorgen. De staatslening, welke deze week werd uitgegeven, is geen succes geweest. Het is opvallend, dat de 6Vs pet. lening, welke ten laste van het Rijk op de markt is gebracht, zo weinig is aangeslagen bij het beleggend pu bliek. Dank zij de medewerking van de rijksfondsen kon het bedrag van 225 miljoen tegen de minimumkoers van 99 pet. worden ondergebraoht, maar gisteren stelde de beurskoers van de nieuwe stukken zich op 98 7/8 pet. Zoals men zich zal herinneren, was de uitgifte een z.g. tenderlening, waarbij iedere inschrijver mocht be palen, welke koers hij wilde betalen. De minister had tevoren bepaald, dat de uitgiftekoers minstens 99 pet zou moeten bedragen, terwijl het le ningsbedrag, zo nodig, kon worden opgevoerd tot max. 275 miljoen. Men moet uit deze inschrijving aflei den, dat het tendersysteem hier wei nig voldoening wekt, terwijl daar naast ook het buitenland, waar men met dit systeem meer vertrouwd is, grotendeels verstek liet gaan. Een mislukte staatslening, want daarop komt het in feite toch neer, is een slechte beurt maken op de kapi taalmarkt en het zal wel even duren, alvorens men een en ander te boven zal zijn. Er kan een stimulans voor renteverhoging zelfs van uitgaan. Overigens is alles nog erg onzeker op de markt der valuta's, zodat men niet weet, hoe straks de vraag naar gul dens vanuit het buitenland zich zal gaan ontwikkelen. Als hier veel vluchtkapitaal onderdak wil vinden, dan kan daarvan een goede werking op de liquiditeit der kapitaalmarkt uitgaan. Begin januari komt er trouwens nogal wat geld vrij uit hoofde van rente, zodat de obligatiemarkt straks daaruit steun kan ontvangen. Een DACCA In Chittagong, Oost-Pa- kistan, heeft de politie elf mensen uit een oproerige menigte doodgeschoten, die tegen het bewind van president Ajoeb Chan demonstreerde. De betogers vielen een trein met graan aan, een bus en een jeep van de politie. Zeven politieke partijen hebben een staking tegen de regering uitgeroepen. In Rawalpindi. West-Pakistan, heb ben 80 advocaten gedemonstreerd voor herstel van de democratie. Zij eisten vrijlating van politieke leiders en afschaffing van de persbreidel. NOORDZEE De bij de NDSM gebouwde turbine tanker Melania zal toch nog deze maand worden overge- l dragen. Na besprekingen tussen de technici i van de werf en Shell-tankers is besloten, dat het schip op 27 decem ber voor een nieuwe proefvaart zal uitvaren, waarna men op 30 decem ber aan de reder wil overdragen. Op 3 januari gaat het schip naar Lissabon, waar het vier of vijf janu- •ri nog een keer wordt gedokt voor •en laatste inspectie, waarna de Me lania op acht en negen januari voor tljn eerste reis zal vertrekke. handicap is o.i. de minder bevredi gende ontwikkeling van onze beta lingsbalans. Zo juist zijn de resulta ten over het derde kwartaal gepubli ceerd en daaruit bleek, dat het lopen de verkeer op transactiebasis, gecor rigeerd op de seizoeninvloeden, een tekort vertoont van 340 miljoen (v.j. nihil). De eerste negen maanden van dit jaar gaven een overschot van ƒ115 miljoen (v.j. 15 miljoen), dat is wel een vooruitgang van 100 miljoen, maar het zal toch wel een hele toer zijn om over heel 1968 de ƒ500 mil joen geraamd overschot te krijgen. Intussen is men op het loonfront nog steeds bezig om touw te trekken en het zal wel volgende week wor den, alvorens we weten, hoeveel pro cent er weer bij komt. Laten we ho pen en het ziet er wel naar uit dat werkgevers en werknemersbon den elkaar weten te vinden en dat het op een redelijke basis geschiedt, welke enerzijds de werknemers te vreden stelt en anderzijds voldoende ruimte laat voor noodzakelijke uit breiding der werkgelegenheid. „Come backvan AKU Van de internationale aandelen noemen wij de ..come-back" van A.K.U., welk fonds sterk gestimu leerd werd door het bericht, dat de Amerikaanse dochtermij. waarbij de AKU voor 56 pet. is betrokken, een splitsing van de aandelen voorstelt in de verhouding van 3 co 2, terwijl het dividend verhoogd wordt. Na de op vallende verbetering der jongste kwartaalcijfers komt nu deze mee valler voor de beurs en men begroet te dit bericht met een koersstijging van f120 tot f128, slot 126. Kon. Olie begint zich weer naar de 1000 pet. te begeven, na de detache ring van de 121/» pet. stockdividend. De koers van dit fonds stelde zich deze week van 189.60 op 193.10. Philips verbeterde ook enigszins door te klimmen van 164.30 tot 166.60, maar Kon. Hoogovens moesten de pas markeren vanwege de onzeker heid over de CAO-onderhandelingen. Gisteren werd dit fonds voor 103 ex 1.20 interim dividend verhandeld. Unilever schommelde wat heen en weer rond de 128. Hier is het wach ten op de uitslag van de onderhande lingen met Allied Breweries over een overname. De beurs had al eerder het bod verwacht. Kon.Zout-Organon doet het uitstekend en de koers liep op van 196.80 tot 204.70, een koerswinst van circa 40 punten. De oorzaak van de aanhoudende vraag naar dit fonds is de mededeling van het bestuur, dat de winst dit jaar meer dan honderd miljoen zal bedra gen en dat de groei in binnen- en buitenland blijft aanhouden.t Er zal nog veel geïnvesteerd moeten'worden in de komende jaren (ƒ200 tot ƒ250 milj. per iaar!), maar men denkt uit eigen middelen een en ander te kun nen financieren. Lucas Bols blijft ook doorgroeien en er zal dit iaar wel een winst wor den gemaakt, die hoger is dan vorig jaar, terwijl het aandelenkapitaal door overname van bedrijven met een kleine tien procent is gestegen Met name ir. buitenlandse vestigin gen schijnt de omzet zich goed te ontwikkelen. Het fords steeg deze week van f215 tot f220, dus 25 pun ten. Koers gezakt Het is niet alles ..goud wat er blinkt" en dat schijnt men wel eens te vergeten. Mulde-- Vogum gaf vorig jaar nog een dividend van 12 pet maar reeds is aangekondigd, dat dit jaar een aanzienlijk verlies geleden wordt. De koers van dit fonds zakte prompt van 150 tot 100 pet. Verder noemen wij Netam, het Rotterdamse bedrijf, dat o.a. contai ners en vuilniswagens vervaardigt, en blijkens het tussentijds bericht, met een lagere winst over 1968 voor de dag zal komen Men kan zich dus voorbereiden op een dividendverla ging. De koers van dit aandeel viel terug tot 112 pet laten (v.w. 125). R.S. Stokvis Zoner. meldde wederom een teleurstellende ontwikkeling, nu weer vooral door de Franse dochter onderneming. Terwijl vorig jaar zulk een enorm verlies op de deelna me in Venezuela moest worden ge meld, die miljoenen heeft gekost. De koers liep terug tot 88 pet. (v.w. 95). Tenslotte noemen wij nog Bly- denstein-Willink, een textielfabriek, die wel verbetering in de omzet meldde, maar het toch nog zwaar heeft door de stijging der kosten en de concurrentie op de markten. De koers stelde zich gisteren op 77 pet. (v.w. 78). Bij het optrekken van lonen en prijzen ieder jaar wepr tot hoven de produktiviteitsgrenzen uit, draait men tenslotte de bedrijven, die het al zo moeilijk hebben, „de nek" om. Men kijkt te veel naar bepaalde groeicon- cerns en te weinig naar de moeilijke bedrijftakken, waaronder ook veel middelgrote en kleinere ondernemin gen vallen. Tenslotte nog wat nieuws van het fusie-front. Ditmaal uit de aanne merswereld. De Amsterdamsche Bal last Mij en de Ned. Aannemings Mij. (v/h Boersma) gaan samen. De aande len NAM zullen op basis van 1 op 1 in aand. Ballast verwisseld kunnen worden, nadat eerst nog door de ABM een agio-ultkering van 20 pet zal worden gedaan Gisteren werd geen notering in beide fondsen opgemaakt. We den ken, dat de aandacht der beurs op de grote aannemingsfondsen door dit fusiebericht gevestigd zal worden. Na twintig jaar uitsluitend films te hebben gemaakt is de Franse acteur Fernandel weer op het toneel teruggekeerd. Hies is h\j Freddy-de-clown, in het gelijk namige stuk van Robert Thomas. Dit speelt in het Théatre de Variétés te Parijs. Druk weekeinde voor democraten (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG De leden van D'66 wacht een druk weekeinde. Vandaag en morgen houden de Democraten in Arnhem een con gres. Vandaag komen de statuten en het huishoudelijk reglement aan de orde. Morgen wordt het staatsrecht onder de loupe ge nomen, waarbij me* name de kwestie van de gekozen premier en het districtenstelsel aandacht zal krijgen. Het is een typisch D'66-congres. De Democraten zweren bij „openheid, duidelijkheid en democratisering". Het gevolg hiervan is dat bij elk congres reeksen weldoordachte en bezonnen voorstellen worden inge diend, waarop een dik pak even wel doordachte amendementen volgt. Ook bij dit congres kan men zijn hart ophalen .Voorgesteld wordt on der meer om in D'66 leden vanaf 16 jaar toe te laten. Elk lid moet door het Hoofdbestuur geaccepteerd wor den. Bii amendement wordt evenwel voorgesteld dit toezicht te laten ver vallen. Verder zal wanner het desbe treffende voorstel wordt aangeno men, iedere kandidaat voor een bestuursfunctie of een plaats in een vertegenwoordigend lichaam een ver klaring moeten tekenen dat hij na ,9 mei 1940 niet betrokken is geweest bij nationaal socialistische aktivitei- ten. Kenmerkend voor de openheid die de partij nastreeft is het voorstel, vrijwillige bijdragen openbaar te ma ken. Schenkingen boven 100 (plaatselijk); 200 (regionaal) en 500 (landelijk) zullen gepubliceerd moeten worden. D '66 kent de mogelijkheid om be langstellende niet-leden, die partij loos zijn, aan haar vergaderingen en discussies te laten deelnemen. Een amendement stelt voor deze leden te gen een kleine vergoeding (registra tiekosten) ook stemrecht te geven. Bij de regels voor de kandi daatstelling voor vertegenwoordigen de lichamen is een voorstel om verte genwoordigers van D '66 in openbare lichamen verplicht te stellen zich te rug te trekken indien zij de partij verlaten. Staatsrecht De tweede dag wordt het staatsrecht behandeld. De opvattin gen over de gekozen minister-presi dent en het districtenstelsel zullen nader worden uitgewerkt. D'66 is hierbij niet over één nacht ijs gegaan. Twee maanden geleden zijn de voorstellen gepubliceerd. In novem ber is over het staatsrecht een deel- congres gehouden. Thans zullen de voorstellen in een plenaire vergade ring aan de orde komen. D'66 wenst een gekozen mi nister-president, die bij zijn kandi daatstelling een program moet aan bieden. Verder wil men een distric tenindeling met vier zetels per district en stemming volgens het stelsel van de facultatief overdraag bare stem. De kiezer kan bij dit 95 Nieuw project BRUSSEL Na de plannen voor aanleg van een nieuwe Belgische ha ven voor mammoettankers in de Noordzee bij Zeebrugge, is nu ook een „plan-zeestad" gepubliceerd, dat niet alleen de aanleg van zo'n haven, maar ook van nieuwe woon- en re creatiegebieden op de banken voor de Belgische kust voorziet Het plan, waarvan een groep parti culieren en ie Bank van Parijs en de Nederlanden de promotors zijn, wil voor Zeebrugge eer. grote dijk bou wen, met zowel een nieuwe haven voor schepen van 250 000 tot 300.000 ton. als een woongebied van 2.400 hectare dat aar een binnenzee zou komen te "iggen De grond voot de nodige landaan winning zou men kunnen halen uit de Westerschelde waar volgens deze plannen een diept geul uitgebaggerd zou moeten worden van Wielingen tot Baalhoek Daardoor zouden Ant werpen en Gent toegankelijk ge maakt kunnen worden voor schepen tot 125 000 ton. De promotors schatten de kosten van dit project op 1.5 miljard gulden en de bouwtijd op tien jaar. OOST-BERLIJN Een Oostber- lijns gerechtshof heeft gisteren de ex-SS'er Kurt Wachholz veroordeeld tot de doodstraf wegens schuld aan de dood van meer dan 500 gevange nen in de Tweede Wereldoorlog. LONDEN Gezaghebbende medische kringen in Engeland hebben gisteren de verwaching uitgesproken dat de zgn. „Honkong-griep", die op het ogen blik in de VS woedt, binnen enkele weken Europa zai bereiken. Meer dan dertig Amerikaanse staten zjjn al door de ziekte aangetast. In Philadelphia zyn negen personen die griep hadden aan complicaties over leden. De actrice Tallulah Bankhead bezweek donderdag aan dubbele longont steking nadat z(J de Honkong-griep had gekregen. Een woordvoerder van de Britse medische onderzoekingsraad zei, dat deze epidemie niet zo ernstig is als de „Aziatische griep" van 1957. stelsel zelf een volgorde in de kandi datenlijst aanbrengen. Eon dergelijk stelsel wordt onder meer in Tasma- nië en Ierland toegepast. Bij de amendementen vinden we onder meer het voorstel om het aan tal Kamerleden niet langer te fixeren maar één Kamerlid per 50.000 inwo ners te laten kiezen. D'66 wil de kiesgerechtigde leeftijd op 18 jaar brengen. Het is opvallend dat D'66 opnieuw de zondag als vergaderdag heeft ge kozen. Voor de oorlog deden de linkse partijen dit. D '66 is met de CPN en de PSP de enige politieke groepering die op zondag vergadert. Aanvankelijk werd door de Demo craten gesteld dat dit nodig was om dat men anders niet klaar kon ko men. Langzamerhand krijgt deze houding toch meer het karakter van een pragmatisch beginsel. BRUSSEL In gespannen at mosfeer heeft gisteren in Brussel de Algemene Vergadering van de Euro pese Organisatie van boerenbonden (COPA) een uiteenzetting van dr. Mansholt aangehoord over diens drastische sanerings- en modernise ringsplannen voor de landbouw in de EEG. Op zijn algemene uiteenzetting is niet meteen een discussie gevolgd, omdat het volgens de Copa-voorzitter beter was dat men het memorandum eerst bestudeerde. Op een persconfe rentie na afloop van de bijeenkomst liepen de golven van kritiek echter huizenhoog. Vooral van Duitse zijde toonde men zich „ontzet." De Duitse afgevaardigde noemde het plan „aanmatigend"; Mansholt had het recht niet zo diep in de nati onale structuren te willen ingrijpen, en dat op basis van cijfers en prog noses die aanvechtbaar waren. Voorts achtte hij het economische waanzin om alleen in de landbouw zulke diep gaande hervormingen te willen uit voeren en niet in de andere sectoren van de economie. Een Nederlandse woordvoerder uit de algemene vergadering van de Co- pa, de heer J. Schlingemann, had vooral bezwaar tegen de manier, waarop dr. Mansholt deze week zijn „voor tien miljoen boeren onaange name plan" in de publiciteit had ge bracht. Het zou veel verstandiger zijn ge weest als de commissie eerest eens op basis van een algemeen verslag over de huidige situatie in de landbouw met de Copa en andere beroepsorga nisaties in discussie was getreden. Bij een steeplechase in Sandown Park, Engeland, beet het paard Traverser onverhoeds in het zand, toen het een hindernis had genomen. Jockey Bob Davies kwam met een sierlijke boog eveneens op de grond terecht. Hoewel het er even heel triest uitzag, bleek het ongeluk ach teraf mee te vallen: berijder noch paard hadden ernstig letsel opgelopen. (Van onze speciale verslaggever) DEN HAAG De voorzitter van de Europese Commissie, de heer Jean Rey, heeft gisteren een lans gebroken voor het plan- Mansholt, dat ingrijpende wijzi gingen behelst voor de land bouwstructuur van de EEG- landen. De hele commissie had de be treffende verklaringen van ir. Mansholt met instemming be groet. Er kon gesproken worden van een „heilzame schok", die de voorkeur verdiende boven een gematigde uitwerking. De heer Rey was gastspreker op een vergadering van het Verbond MOSKOU Na vier dagen debatteren over de begroting, de economische situatie en de plan nen voor het komende jaar heeft de Opperste Sowjet gisteren zijn zitting beëindigd. De begroting voor 1969 werd vast gesteld op 133,8 miljard roebel, waar van 17,7 miljard voor de defensie is uitgetrokken. De defensie-uitgaven BERLIJN Rechter Oske, die on langs een storm van kritiek opwekte door een voorma! igt rechter van het beruchte Volksgerechtshof uit de Na zi-tijd 'Tij te spreken, zal ln het ko mende jaar eeen zitting van het Westberlllnse Schwurgerlcht" lei den. Op de gisteren bekendgemaakte lijst van presidenten van dit college kwam zijn naarr niet voor. Oske achtte het oewii? niel geleverd dat de Nazi rechter Rehse, verant woordelijk gesteld zou worden voor de doodvonnissen waaraan hij destijds heeft meegewerkt. Volgens hem handelde Rehse ln overeenstem ming met de toen geldende wetten Op deze uitspraak Is zowel in de bondsrepubliek als daarbuiten fel kri tiek geleverd. zijn de hoogste uit de geschiedenis van de Sowjetunie en overtreffen die van 1968 met 1 miljard roebel. Westerse waarnemers zijn overi gens van mening dat de officiële de fensie-uitgaven slechts de helft ver tegenwoordigen van wat in werke lijkheid aan de defensie wordt uitge geven. De zitting van de Opperste Sowjet kenmerkte zich door ongewoon scherpe kritiek op de prestaties van dit jaar en op bepaalde onderdelen van het programma voor 1969. In 't bijzonder werd de woning bouw en de industriële bouw aan de kaak gesteld, omdat vele van de gestelde doelen niet werden bereikt. Volgens waarnemers is sinds mensenheugenis nimmer zulk een openlijke kritiek in de Opperste Sowjet tot uiting gebracht. Het laatste agendapunt betrof de aanneming van een wet, waarbij een beter gebruik van de beschikbare grond wordt geregeld De wet behelst strafbepalingen tegen misbruik van bouwland door de industrie, tegen waterverontreiniging en tegen andere oorzaken van verslechtering van de grond. Een voorstel de industrie te dwin gen voor het gebruik van land te betalen, werd verworpen. OOST-BERLIJN Oost-Duitsland gaat in 1969 een half miljard mark (ƒ430 miljoen) meei aan de vcdedigin besteden Het uit getrokken bedrag is 6.3 miliard mark tegen 5,8 miljard over 1968. Dit ls resp 9 8 en 8,7 procent van de totale begroting. van Nederlandse Ondernemingen In het Nederlandse Congresgebouw in Den Haag. Zijn onderwerp was de huidige stand van de Europese inte gratie, waarbij in 't bijzonder de pro blemen en de vooruitzichten werden belicht. Het plan-Mansholt, zo stelde hij, was misschien op een wat spectacu laire wijze bekend gemaakt, nu-ar als er rust had geheerst zou dit aanlei ding hebben kunnen zijn voor jaren lange rustige besprekingen. Nu het de vorm heeft gekregen van een me morandum en niet van een voorstel aan de raad kunnen alle geïnteres seerde instellingen zich er over bera den. Over enkele maanden zal de commissie nauwkeurig uitgewerkte voorstellen doen, waarvoor zij de volledige verantwoordelijkheid aan vaardt. Het bezwaar van de ministers van financiën dat het landbouwstructuur- plan te duur is. lijkt volgens de heer Rev op 't eerste gezicht een krachtig argument. Niet vergeten mag echter worden dat het huidige marktbeleid veel te kostbaar is om er nog langer mee door te gaan. De totale lasten van het zuivelbeleid in de ge meenschap beloopt dit jaar de kapi tale som van een miljard dollar. Absurde paradox De heer Rey bracht naar voren dat een veertigste deel van dit bedrag voldoende is om de problemen van Euratom op te lossen. De ernstige crisis, waarin deze gemeenschappe lijke instelling verkeert, wordt ver oorzaakt door het feit. dat men er niet in slaagt het nodige nieu we leven te realiseren. Het is een absurde paradox dat men enerzijds technologische samenwerking voorstaat en dat men anderzijds de eerste instelling, waarin ee-n en ander te verwezenlijken is, laat verkomme ren. Europa is niet tot stilstand geko men, aldus de heer Rey. Als positieve resultaten haalde hij aan de totstand brenging van een tolunle, de werking van een gemeenschappelijk land- bonwbp'eid, de voortgang op het ge bied van het handels- en het be lastingbeleid, alsook de nieuwe im pulsen. die het vervoersbeleid had gekregen. Het is hoog tijd dat wordt begon nen met het opstellen van een In dustrieel beleid. De Nederlandse on dernemers werden in dit verband op geroepen zich meer voor de noodzaak van Europese vennootschappen te in teresseren met het oog op de macht van de concentraties in en de concur rentie van Amerika. Wellicht zal volgende week woensdag het eerste document be treffende een gemeenschappelijk energiebeleid worden gepubliceerd. Over het sociaal beleid merkte de heer Rey op dat de harmonisatie van de verschillende stelsels nog in de kinderschoenen staat. Verontrustend Spreker noemde het verontrustend en ook teleurstellend dat in de ge meenschap verdeeldheid heerst over de vraag of met andere landen moet worden onderhandeld over toetre ding. Ook het feit dat de voortgang in de politieke sector is beperkt tot de fusie van de drie uitvoerende orga nen vormt een reden tot bezorgdheid. Zowel het EuroDese parlement als de Euronese cnmmi«ie dienden grotere bevoegdheden krijgen. Het nemen van besluiten met •enstemmigheid komt er volgens de heer Rev in de Draktlik op neer dat telkens ëén land de vijf andere zijn wil wenst op te legeen. „Dit is een van de ernstigste problemen van de gemeenschap".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 5