Nieuwe Leidse Cowan!
1
m
VEERTIEN MAN VERMIST
Delta-gebied wordt
industriële gigant
JAMIN
Commentaren
Diane ook vorig jaar
door ramp getroffen
Brand op Diane geblust
schip koerst naar Hoek
Brancl teistert Liberiaanse tanker
Bij lossen in haven van Amsterdam
Twee opvarenden ernstig gewond
Blusboot
contra
tanker
I SPREUK
NA ZES JAAR EINDELIJK WEER:
Elfstedentocht mogelijk
midden volgende week
Harris-rapport is indrukwekkend
cocktail
Regering moet
zorgen voor
geld in Delta
Vrijdag 13 december 1968 49sttf jaargang
Directeur: F. Diemei
Hoofdredacteur: Dr E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvaitich i* ghebleven
mijn her» in teghenepoet!"
ORGELS - PIANO'S
ELEKTRONISCHE ORGELS
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10
Klachtendienst bezorging 18.00-19.00 uur
8 JLPfc 136?
Drenkelingen gezond Deen sprake van paniek
Ook vorig jaar woedde aan boord van de Diane een brand, zoals we 18 april 1967
meldden.
AMSTERDAM Veertien zeelui werden vanmorgen vermist
na een brand in de Liberiaanse tanker Diane bij de raffinaderij
van Mobil Oil en men wist op dat moment nog niet of ze
zijn omgekomen, dan wel of ze aan het passagieren waren.
Twee opvarenden raakten ernstig gewond.
Voor de tweede maal in ruim
anderhalf jaar tijd heeft een
brand dit 34.000 brt. grote schip
geteisterd. In april vorig jaar
werd de tanker zwaar bescha
digd na een aanvaring in dichte
mist op de Noordzee, en van
nacht brak bij het lossen van olie
bij Mobil in Amsterdam brand
Bij de aanvaring vorig jaar bij het
lichtschip Goeree vedronken twee be
manningsleden; de kapitein moest in
een ziekenhuis worden opgenomen.
De reparatie van het zwaar bescha
digde schip (van de Global Tankers
Inc. in Monrovia) op de Verolmewerf
in Botlek duurde maanden.
Bij de brand, die gisteravond om
kwart over elf uitbrak en waarvoor
vanmorgen om tien minuten over vijf
Ywt sein „brand meester" werd ge
geven, werd voor een miljoen gulden
sc/iade aangericht aan schip en instal
laties.
Directeur B. Akker van de raffina
derij noemde als mogelijke oorzaak
van de brand een breyk in de buis ver
binding tussen wal en door „wer
king" van de Diane. Vermoedelijk is
daarbij de onder hoge druk staande
olie bij het in aanraking komen met
de buitenlucht spontaan ontrabnd.
Het vuur sloeg over naar een of
meer tanks van het schip, waarvan
de luiken op het tankdek openston
den. Er ontstonden enkele kleine ex
plosies door de verbranding van bo
ven de tanks hangende verdampings-
gassen.
Ijskoud water
Binnen enkele ogenblikken stond
het gehele middenschip in lichter
laaie. De Verraste bemanningsleden
zochten naar alle kanten een veilig
heenkomen. Velen sprongen in het ijs
koude water. Personeel van Mobil Oil
haalde hen aan de kant. Aan boord
waren ongeveer vijftig zeelui.
Toen de brand uitbrak, was onge
veer eenderde van de lading van de
gisteravond afgemeerde tanker gelost.
Er bevond zich toen nog 40.000 ton
olie in het schip. Onmiddellijk wer
den de afsluiters dichtgedraaid om de
verbinding met de wal te verbreken.
De bedrijfsbrandweer, later met hulp
Deze ijsescapade kan wel een
ijselijk avontuur worden, maar
toch heeft een glad, krakend ijs-
oppervlak zo'n verleidelijk ka
rakter, dat de jonge waaghalzen
er door gefascineerd worden:
voetje voor voetje voorzichtig
manoeuvreren, en wat heeft een
nat pak en een boze moeder dan
nog voor betekenis, temeer daar
de bewondering van vriendjes
èn vriendinnetjes op dit moment
domineren
van de Amsterdamse brandweer, be
gon het vuur in te kapselen.
Van blussen was nog geen sprake,
de eerste zorg was de brandende olie
van de buitenlucht af te sluiten, daar
na werden ook stralen op de Diane
gericht om door koeling mogelijke
nieuwe spontane ontbrandingen te
voorkomen.
Geen gevaar
Volgens directeur Akker is er geen
ogenblik een kans geweest dat de
brand naar het terrein kon overslaan.
De opslagtanks staanop ongeveerzes-
tig meter van de aanlegsteiger, waar
van de kop met laad- en losinstalla-
ties ook in brand vloog.
De heer Akker was vol lof over de
hoofdstedelijke brandweer, die bin
nen enkele minuten na het alarm ter
plaatse was. „Iedereen wist wat hem
te doen stond, omdat zij in het bestrij
den van oliebranden zijn getraind".
Burgemeester Samkalden, drie we
thouders, hoofdcommissaris Jong,
brandweercommandant Riedel en de
rijkshavenmeester volgden de blus-
singswerkzaamheden enige tijd.
Hoewel de pier voorlopig niet kan
worden gebruikt, zal geen slagnatie
in de produktie ontstaan. Er zijn voor
raden ruwe olie voor tien dagen en
vandaag zou ook de buisleiding tus
sen Rotterdam en de raffinaderij
weer in gebruik worden genomen.
Ongeveer een maand geleden moest
het olietransport door de leiding in
verband met een breuk worden ge
staakt. Sindsdien werd de benodgde
ruwe olie wekelijks met een tank
schip aangevoerd. De Diane was de
laatste die in verband met het uitval
len van de leiding zijn lading kwam
lossen.
De afvoer van de produkten
baarde de Mobildirecteur wel
zorgen, omdat de pier zeker een
week niet kan worden gebruikt.
Hij dacht dat de reparatie enkele
maanden zou vergen.
Op het terrein van de Mobil Oil
raffinaderij te Amsterdam is
gisteravond na een explosie de
Liberiaanse tanker Diana in
brand geraakt. Over een breedte
van tientallen meters schoten ho
ge vlammen op. Ook de pier
waaraan de Diane ligt, is door
het vuur aangetast. Op de foto:
de blusboot Jan van der Heijden,
dobberend in een schuim bed,
richt met zijn kanonnen stralen
op het brandende tankschip.
De grootste verdienste van
sommige mannen is hun
vrouw.
POINCELOT
.Hij is me de hele dug gevolgd.
Kun ik hem beter niet houden?"
DE BILT Tussen een hoge-
drukgebied boven Oost-Europa
en een lagedrukgebied boven
Italië, stroomt met zwakke ooste
lijke winden koude lucht over
ons land. Hierin daalden de tem
peraturen in de afgelopen nacht
weer platselijk tot min 12 gra
den. De mist die zich gisteren in
het zuiden van het land ge
vormd had, breidde zich nog iets
verder uit naar het noorden. Bij
de Golf van Biskaje vormt zich
een nieuw lagedrukgebied, waar
door de luchtdruk boven Spanje
en Frankrijk begint te dalen en
de oostelijke winden in onze om
geving wat toe zullen nemen.
Hierdoor worden de mist-
kansen kleiner. De aanvoer van
koude lucht uit Duitsland, waar
in matige vorst voorkomt, houdt
aan.
DE BILT Vrij zonnig en
droog weer. Zwakke tot matige
wind tussen oost en zuidoost.
Overwegend matige vorst.
Vooruitzichten voor zondag:
zon: minder dan 40 procent:
min. temp.: 2 tot 8 graden
onder normaal;
max. temp.: 3 tot 8 graden
kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 80 procent:
kans op een geheel droog et
maal: 50 procent.
13 december: zon op 08.40. onder
16.28maan op 00.15. onder 13.11.
Laatste kwartier.
(Van een onzer verslaggevers)
BILT Zuid-Holland behoor
de in de afgelopen nacht tot de
koudste provincies met op de
vliegvelden Ypenburg en Rotter
dam temperaturen van min 12
graden. Óp Soesterberg daalde
het kwik zelfs tot 14 graden on
der nul.
De vorst neemt wel iets af,
zegt onze weerkundige mede
werker, maar verdwijnt niet,
evenmin als de kans op dikke
mist, die gisteren op weg en wa
ter tot grote moeilijkheden aan
leiding heeft gegeven.
Volgens voorzitter J. L. Hoogland
van de Friese Elfstedenvereniging
kan bij aanhoudende vorst de Elf
stedentocht woensdag of donderdag
doorgaan.
Volgens zijn inlichtingen mag op
minstens nog een week vorst worden
gerekend, waarbij de kans op sneeuw
klein blijft. Gisteravond is een vaar-
verbod op de meeste kanalen in Fries
land afgekondigd. Militairen zullen
bij Leeuwarden en Harlingen brug
gen slaan over het Van Harinxma-
kanaal.
Gaat de Elfstedentocht door, dan
zou dat de tweede keer in de geschie
denis zijn, dat dit evenement in de
cember valt. De vorige Elfstedentocht
dateert uit 1963, toen deze in januari
gereden kon worden.
Buiten Leeuwarden
Voor het eerst zal buiten Leeuwar
den gestart moeten worden. Dit zal
zijn aan de Zwette, onmiddellijk ten
zuiden van de Friese hoofdstad. De
besprekingen met gemeentebesturen,
politie en provincie hebben nog geen
finishplaats opgeleverd. In elk geval
zal dat niet aan De Grote Wielen zijn,
zoals andere jaren, maar elders, om
dat deze plek in het verleden teveel
organisatorische problemen met be
trekking tot controle e.d. oproep.
Onze weerkundige medewerker
(Van onze scheepvaartredakteur)
ROTTERDAM Het zuidwesten van ons land heeft vanwege zijn lig
ging nabij een havengebied van wereldallure de mogelijkheid een nieuw
industriecomplex te ontwikkelen dat in grootte elk reeds bestaand com
plex elders in Europa naar de kroon zal kunnen steken. Het kiezen van
het goede tijdstip is echter zeer kritiek geworden en in vele gevallen is
snel handelen noodzakelijk. Er moet op worden aangedrongen dat Ne
derland tijdig de nodige stappen onderneemt die nodig zijn voor het
maximaal benutten van de voordelen die een haven met diep water
biedt, door te reageren op de technologie van een nieuw vervoerstijd-
perk.
Dat zijn enige van de belang
rijkste conclusies en aanbevelin-
meldt nog, dat bij aanhoudende, iets
minder strenge vorst, overdag zonnige
perioden kunnen worden verwacht,
terwijl 's avonds en 's nachts weer
misvorming kan optreden.
Gedurende het weekeinde zal het
kwik, althans in de middaguren, wat
dichter in de buurt van het vriespunt
gaan schommelen.
Ook in de provincie wordt druk
geschaatst. De heeste ijsbanen zyn
geopend en verscheidene scholen heb
ben al ysvry gegeven. Morgen zyn er
in Molenaarsgraaf nationale korte-
baanwedstrijden voor heren. Om tien
uur beginnen in Alblasserdam de
open kampioenschappen heren korte
baan.
Op verschillende plaatsen in de pro
vincie wordt, bij aanhoudende vorst,
volgende week donderdag de tweede
provinciale jeugdschaatsdag gehou
den. Mits de onderwijsinspectie toe
stemming verleent kunnen schalen op
die dag gesloten zijn. De vorige jeugd
schaatsdag van de KNSB, die zeer
slaagde, was in 1966.
De dikke mist heeft de Zeeuwse
veren parten gespeeld. De dienst Hoe-
dekenskerke-Terneuzen moest worden
gestaakt en de Prinses Beatrix botste
bij binnenkomst uit Breskens in Vlis-
singen tegen een aantal fuikpalen,
die werden vernield. Twee passagiers
liepen licht letsel op, door de onver
wachte schok. Een aantal auto's werd
beschadigd.
De drukke vaart op de Nieuwe Wa
terweg lag gisteravond stil: de loods-
diensten waren vanwege de mist ge
staakt. Merkwaardig genoeg bleef
de luchthaven Rotterdam open door
dat daar een heldere plek aanwezig
was.
Het wegverkeer ondervond moei
lijkheden doordat behalve het zicht
ook het wegdek (door gladheid) on
betrouwbaar werd. Enkele ketting
botsingen waren het gevolg, die al
leen materiële schade veroorzaakten.
gen die vermeld staan in het rap
port dat Frederic R. Harris (Hol
land) NV en Associated Indus
trial Consultants Nederland NV
in opdracht van het Rotterdamse
gemeentebestuur hebben uitge
bracht over hun onderzoek naar
de economische ontwikkeling
van de haven en het havenbe
heer.
De Rotterdamse haven heeft haar
natuurlijk potentieel uitgebuit door
haar vaarwegen en havenbekkens uit
te baggeren om de steeds groter wor
dende schepen te kunnen ontvangen.
Omdat de natuur concurrerende ha
vens heeft onthouden hun toegangs
wegen aan te passen aan de voort
schrijdende techniek van grotere sche
pen staat Rotterdam en daarmee
geheel Nederland op het punt om
het brandpunt te worden van de ru
we grondstoffen die moeten worden
ingevoerd door het aan natuurlijke
hulpbronnen arme. geïndustrialiseer
de noordwestelijke deel van Europa.
Het rapport zegt dat de olie het
karakter van de Rotterdamse haven
voor altijd heeft gewijzigd en bezig is
de gehele industriële toekomst van
Nederland te veranderen. De wijzi
ging in de vraag van steenkool naar
olie is veelbetekend voor Rotterdam,
dat niet alleen zijn traditionele toI als
morgen voordeel
250 gram van 99 voor 89
niet duur wet heerlijk
de overslaghaven van de Rijn heeft
behouden, maar zich bovendien heeft
ontwikkeld tot de grootste invoerha
ven voor energieprodukten voor het
noordwesten van Europa.
Het is de samenstellers van het rap
port gebleken dat om het volledige
industriële potentieel van het Delta
gebied tot ontplooiing te kunnen bren
gen het op de juiste tijd tot ontwik
keling brengen van de vereiste infra
structuur van het allergrootste belang
is. De komende zes tot twaalf maan
den zijn aldus het rapport kri
tiek met het oog op het nemen van
beslissingen.
Bij in gebreke blijven van het tij
dig voorzien in de benodigde infra-
struktuur zal in het Delta-gebied een
chaos worden veroorzaakt en dat zal
de industrieën aanleiding geven zich
in het buitenland te vestigen, hetgeen
tot een financieel verlies voor ons
land zou leiden. Goed gecoördineerde
plannen zowel wat betreft de fysie
ke als de financiële aspekten zijn
nodig, aldus het rapport.
VOLDOENDE
Het onderzoek naar de infrastruk-
tuur heeft uitgewezen dat het begrip
„haven voor het Delta-gebied" inhoudt
dat nieuwe havens, havenbekkens en
vaarwegen zullen worden ontworpen
om de geraamde additionele vervoers
stromen en tonnages te kunnen ont
vangen. Grote diepten voor supertan
kers zijn alleen nodig voor de facilitei
ten die op Maasvlakte I zijn geprojek-
teerd. De aanlegsteigers krijgen een
capaciteit voor het verwerken van
olie die voldoende is tot het jaar 2000,
met de bestaande capaciteit als reser-
De monding van de Nieuwe Water
weg heeft voldoende capaciteit tot
het jaar 2000. Dit is gebaseerd op de
veronderstelling dat een toenemend
deel van de lading van elk afzonder
lijk schip zal worden gelost in Rotter
dam, hetgeen commercieel wel eens
niet haalbaar kan zijn (niet genoeg
voor Rotterdam bestemde lading be
schikbaar in de haven van oorsprong
voor elk schip). Hierover zou een stu
die dienen te worden gemaakt. Deze
zou de behoefte aan nog een water
weg of haveningang kunnen aanto
nen, zoals bijv. op de uitgebreide
Maasvlakte.
Het rapport stelt verder dat zowel
een nieuw netwerk van pijpleidingen
binnen de Delta als een aantal nieu
we leidingen naar het achterland
noodzakelijk zijn.
Voor vervolg zie pag.
Nieuwe stijl
J^EN Unie nieuwe styl, zo luidde de
titel van een rapport dat da
CHU-jongeren vorig jaar uitgaven.
Deze week heeft de CHU Iets van de
ze nieuwe styl laten zien: een ont
werp van een nieuw beginselprogram
en van een praktisch politiek pro
gram zijn verschenen. De inhoud ga
ven wjj reeds weer.
De Unie is de eerste party die na het
begin van het gesprek der „achttien"
een nieuw eigen stuk op tafel brengt.
Vooral het praktisch politiek program
I geeft een frisse aanpak van de hui
dige vraagstukken. „Een ehristeiyke
party moet per definitie niet berusten
in de gevestigde orde maar zy dient
I voortdurend er op uit te zyn de maat
schappij te verbeteren", zei een der
j inleiders op een persconferentie.
Uitgangspunt van het praktisch pro
gram vormt de overtuiging, dat de
1 nationale politiek internationaal ge
richt moet zyn en dat dienstbaarheid
aan God en de naaste geboden zyn.
Het praktisch program draagt een
I sterk vooruitstrevend karakter. Op
vallend was, dat de radicaal in de
CHU jhr. De Geer jr. het een goed
stuk noemde, terwyl drs. D. Schou
ten, die tot de Centrumgespreksgroep
in de Unie behoort, op enkele punten
een minderheidsopvatting heeft ge
formuleerd.
De CHU-kiesverenigingen krygen de
komende tyd gelegenheid zich op het
ontwerpprogram te heraden. Eind
1969 zal dan op een algemene verga
dering de definitieve tekst worden
vastgesteld.
Duidelyk is wel, dat de Unie een gro
te hoeveelheid werk wacht. In ieder
geval wordt de vaak gehoorde opmer
king, dat de Unie een bezadigde, by-
na dode party zou zyn, door dit stuk
geloochenstraft.
Het is verheugend dat de Unie na
vele jaren voorbereiding thans ook
een ontwerp voor een nieuw begin
selprogram heeft geformuleerd. Het
huidige beginselprogram dateert nog
uit 1951. Het is daarmee het oudste
beginselprogram van alle partyen.
Het nieuwe ontwerp vertoont een be
tere aansluiting by de huidige tyd.
Typische punten uit het theocratisch
denken zyn weggelaten of duidelyk
gemoderniseerd, zoals de kwestie van
autoriteit en majoriteit.
Zien we het goed, dan is dit stuk een
synthese van de opvattingen die le
ven by CHU-jongeren enerzyds en
de Ccntrumgespreksgroep anderzyds.
Goed dat beide richtingen erin ge
slaagd zyn elkaar te vinden.
Indrukwekkend
£)E mogciykheden voor de haven
en industrie-ontwikkeling van
het Delta-gebied zyn indrukwekkend.
De „Gouden Delta" lykt nu het
omvangryke rapport van Harris/As
sociated Industrial Consultants is
verschenen uit te kunnen groeien
tot een „Platina Delta", een indus
trieel gebied dat zyn weerga in Euro
pa niet heeft.
Onbevooroordeelde en onpartydige
rapporteurs hebben duidelyk gezegd
dat dc ontwikkeling nog maar aan
het begin staat. Gigantisch zyn de
cyfers voor de hoeveelheden lading
die over dertig jaar zullen worden
aangevoerd, en mogeiyk nog giganti-
I scher de ruimte aan terreinen, nodig
om de industriële groei op te vangen.
Er staat iets heel groots te gebeuren
in deze hoek van ons land, zegt het
rapport. Maar dan moet er niet te
lang worden gewacht, dan moet de
regering de zaak goed aanpakken, en
dan moet cr gewerkt worden.
Het eerste begin is er met het nu een
jaar werkende Overlegorgaan Ha
venontwikkeling Zuidwest-Nederland.
Het moeilyke begin, want een een
heid vormen de instanties die belang
hebben in de Delta nog niet. Het ru
moer rond de Shell-vestiging in
Moerdyk is er een voorbeeld van.
Snel handelen op vele fronten is een
urgente kwestie. Het rapport windt
er geen doekjes om. Binnen enkele
maanden moeten er belangryke be
slissingen worden genomen, wil men
niet letterlyk en figuuriyk de boot
missen.
Rotterdam en de Delta hebben het
grote voordeel dat het hele grote
schip van de toekomst er kan komen.
Andere havens hebben dat niet en
zullen daarom moeten afhaken.
Het Harris-rapport is stimulans en
waarschuwing tegeiyk. Laten alle be
trokkenen er hun voordeel mee doen.
De tijd dringt, dc kansen liggen er.
ROTTERDAM De regering be
hoort de verantwoordelijkheid te
dragen voor het verschaffen van vol
doende geldmiddelen voor de finan
ciering van door haar goedgekeurde
projektcn in het Delta-gebied binnen
de tijdslimieten van een haven/in
dustrieel ontwikkelingsprogramma.
Dat is de aanbeveling in het rap
port Harris/Associated Industrial-
Consultants over de financiering en
het financiële beleid van de ha
ven/industriële eenheden.
