Nixon houdt de touwtjes
zelf stevig in handen
NIEUW VREDESPLAN
NABIJE OOSTEN
PTT nu ook in de ban
van containerisatie
Partijleider Dubcek
wordt vervangen
weg,ij,
•^Jabinet
Felle brand
in binnenstad
Groningen
Frits v. d. Poel
naar Vrije Volk
Snellerveiliger en gemakkelijker
MUTATIES IN TSJECHOSLOWAKIJE
Nog meer verzet
plan-Mansholt
7
PONDERDAG 12 DECEMBER 1968
William Scranton belooft:
UIS.
ROME William Scranton,
at 7» de afgezant van de toekomstige
iresident Nixon, heeft gisteren
Rome gezegd dat de regering-
ixon met een nieuw vredes-
'foorstel voor het Nabije Oosten
il komen. Bijzonderheden wei-
;erde hy echter te onthullen.
I Volgens Scranton, die in Rome ar-
ifiveerde na een bezoek aan het Na-
jije Oosten, heeft het plan een zeke
re kans van slagen. Nixons afgezant
ei tot de conclusie te zijn gekomen
Itelli
bereidheid om door onderhanden
lingen tot vrede in Vietnam te
^omen zal tijdens de Kerstdagen en
jaarwisseling weer beproefd wor-
Er kan dan een bestand van ten
jninste negen dagen in acht worden
tenomen.
iid-Vietnam toont weinig belang
belling voor een gevechtspauze van
gere duur. Teleurstellende erva-
igen in voorgaande jaren spelen
:rby ongetwijfeld een rol. Moeten
ook dit jaar een belemmering
Uvljnt e Vietcong is minder terughoudend,
eft thi heeft ze,fs geen bezvvaar tegen
ratle oen bestand in de periode tussen de
izingw ;erstdagen en Tet (het boeddhisti-
loenwche nieuwjaarsfeest) in midden fe-
iioudt ruarl, dat bijna twee maanden zou
Toegep uren.
:e weef
Zelhe an een ,anBdurig bestand kleven
sé^fdo elcrlei bezwaren. Alles hangt af van
problee mate waarin de hand wordt ge-
ouden aan gemaakte afspraken. Een
estandslijn ontbreekt en incidenten
én6ver '"en nioeilljk zyn te voorkomen.
ihandel ocb za' men bans moeten benut-
in. Begonnen kan worden met een
roefperiode tijdens Kerstdagen en
iarwisseling. Bij uitblijven van ern-
Jige incidenten kan de gevechtspau-
s voor onbepaalde tijd worden uit-
ebreid.
ot werkelijke onderhandelingen kan
et pas komen by staking van de
andelykhcdcn. Militaire successen
innen dan niet aan de conferentie-
tel in politieke winst worden om-
tet. En er zou een eind komen aan
it lijden van de bevolking.
ïtussen moet men het te Parijs nog
sns worden over de plaatsen van de
elegaties aan de conferentietafel(s)
het probleem wie het eerst zal
'reken: Saigon of het Bevrydings-
«n (Vietcong).
ovendien kan Saigon er de voorkeur
IJOUr (an geven met onderhandelen te
achten tot Nixon op 20 januari als
fesident is geïnstalleerd. Wellicht
"wacht het van hem meer mede-
ad perking dan van president Johnson,
och kunnen achter de schermen vor
mingen gemaakt worden, zodat
baks een gevechtspauze begint die
k6ll 0nr uitbreiding vatbaar is en zin-
°He besprekingen mogelyk zal ma-
^IXON is er niet in geslaagd demo
craten in zijn kabinet op te ne
ten. Dat ls een tegenvaller. Het stre-
dat de betrokken partijen werkelijk
een oplossing willen vinden voor het
probleem.
Plan-Allon
In Israël is een plan gelanceerd om
tot een vredesregeling te komen met
Jordanië. Het plan is een idee van
vice-premier Yigal Allon en behelst
onder andere dat het grootste deel
van de westelijke oever van de Jor-
daan wordt gedemilitariseerd en
weer onder Jordaans bestuur wordt
geplaatst, terwijl Israël een smalle
strook langs de Jordaan behoudt en
daar nederzettingen sticht van pa
ra-militaire eenheden.
Dat de Jordaan de grens van Israël
moet blijven en dat geen Arabische
militairen ten westen van de Jordaan
mogen worden gelegerd, staat voor
de Israëliërs wel vast als een paal
boven water.
Is er een kans dat het plan door
Jordanië wordt aanvaard? Volgens
waarnemers in Jeruzalem zou een
vredesregeling bemoeilijkt worden
door het feit, dat Israël nederzettin
gen sticht voordat een vredesverdrag
is getekend. Maar volgens het blad
Maariv zou minister van buiten
landse zaken Eban, van mening zijn
dat dit niet het geval is.
Het gezaghebbende blad Yedio
Aharonot heeft zich volledig achter
het plan gesteld. Het blad noemt het
een „concreet en realistisch plan-
beter dan terugtrekking in paniek of
annexatie van bezette gebieden".
Dit is voor het eerst dat Israël een
welomlijnd plan voor teruggave van
veroverd gebied voorlegt
ven naar nationale eenheid zal nu
moeilijker tot resultaat leiden.
Als er van samenwerking met
name wat de buitenlandse politiek
betreft iets terecht wil komen, zal
zij gezocht moeten worden in het
Congres, waar de democraten in de
meerderheid zijn.
Van het beleid van de nieuwe presi
dent zal afhangen, in welke mate de
democraten bereid zijn hem te steu
nen. Immers mag worden aangeno
men dat Nixon zelf de toon zal aan
geven.
Dit laatste valt vooral op te maken
uit zijn keus voor het ministerie van
buitenlandse zaken. Rogers is een
man zonder ervaring, die weinig be
kendheid geniet, met name buiten de
VS.
Nixon heeft meer naar mannen met
bestuurservaring gezocht dan naar
experts of uitgesproken politieke
zwaargewichten. Mogelijk zal dit zijn
verhouding tot het Congres gunstig
beïnvloeden.
Wat het buitenlandse defensiebeleid
betreft zal NLxon aangewezen zijn op
adviezen van mannen als Kissinger,
wiens reputatie ook in Europa veel
aandacht heeft getrokken.
Het valt op, dat de leden van Nixons
kabinet betrekkelijk jong zijn, maar
dat geen enkele vrouw de eer te beurt
is gevallen er deel van uit te maken.
Daar is Nixon blijkbaar nog niet aan
toe.
Nixons kabinet. Voorste rij
v.l.n.r.: Kennedy (financiën),
Laird (defensie), Agnew (vice-
president), Nixon, Volpe (trans
port), May b (budget), Finch
(gezondheid etc.). Achterste rij
v.l.n.r.: Rogers (buitenlandse
zaken), Blount (posterijen),
Mitchell (justitie), Stans (han
del), Romney (huisvesting),
Hardin (landbouw), Shultz
(werkgelegenheid) en Hickel
(binnenlandse zaken).
GRONINGEN Vanmorgen woedde
een felle uitslaande brand na een ont
ploffing in de magazijnen van de firma
Kuipers en Jonkman in de A-Kerk
straat, een groothandel in galanterieën,
vuurwerk, huishoudelijke artikelen en
hengelsportwaren.
De brandweer rukte met groot ma
terieel uit om het vuur, dat met vlam
men van meer dan twaalf meter hoog
zich een weg baande door de bedrijfs
ruimten, te bestrijden.
Twee personeelsleden raakten ge
wond.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Frits van der
Poel heeft een nieuwe baan aan
vaard. Hij wordt parlementair ver
slaggever bij Het Vrije Volk.
Het is in Hilversum geen geheim
dat de VARA een welwillend oog op
hem heeft laten vallen. Maar Frits
van der Poel verklaarde bij zijn ont
slag zelf, dat hij zozeer „het gezicht
van de KRO" mede heeft bepaald,
dat het hem niet mogelijk is nu zo
maar voor een andere omroep op
het scherm te verschijnen. Wellicht is
zijn nieuwe betrekking een stap in
een bepaalde richting, zegt men in
Hilversum.
(Van een onzer redacteuren)
NIXON is blijkbaar van plan,
zijn eigen minister van bui
tenlandse zaken te zijn. Een an
dere uitleg kan bijna niet wor
den gegeven aan de voorkeur die
hij heeft voor zijn persoonlijke
vriend William Pierce Rogers,
een vroegere minister van justi
tie.
Rogers is buiten de Verenigde
Staten vrijwel niet bekend en ook
in eigen land weet onen weinig of
niets over zijn kijk op de buiten-
lanldse politiek. Hij is eerder een
vertrouweling van Nixon, die op
zijn beurt hoopt dat Rogers het ver
trouwen van het in meerderheid de
mocratisch Congres zal winnen.
De reactie in diplomatieke krin
gen is, dat Rogers in korte tijd heel
wat moet leren, maar dat hij het
voordeel heeft, de zaken onbevan
gen te kunnen aanpakken tegen de
achtergrond van grote ervaring in
regeringszaken.
De vriendschap tussen Nixon en
Rogers ontstond in de Tweede We
reldoorlog, toen beiden ln de ma
rine dienden. Afgezien van de rol
die hy in het kabinet van Eisen
hower speelde in de beleidsvorming,
is zijn enige actieve taak in de bui
tenlandse politiek het lidmaatschap
van de Amerikaanse VN-delegatie
geweest. Dat was in 1965 en duurde
slechts drie maanden.
Rogers had kritiek op het anti
semitisme in Rusland, viel de apart
heidspolitiek van Zuid-Afrika aan
en deed een beroep op de VN, actief
deel te nemen aan het bestrijden van
gebrek en onwetendheid in de on
derontwikkelde landen. In andere
kwesties werd zijn standpunt niet
gevraagd.
Laird
Meivin Robert Laird is niet de
man, die Nixon graag op defensie
wilde hebben. De keus viel pas op
hem, nadat anderen (onder wie een
democraat) hadden laten afweten,
naar verluidt omdat zy niet vol
doende vrijheid van handelen zou
den hebben.
De 46-jarige Laird is al zestien
jaar lid van het Congres, waar hij
met name de laatste jaren veel er
varing heeft opgedaan als lid van
een budgetcommissie voor defensie.
Nixon heeft hem dan ook voor
namelijk gekozen, omdat hij geen
onbekende is in militaire zaken en
kan rekenen op de welwillendheid
van het Congres, zoals ook met Ro
gers het geval is.
Aanvankelijk was Laird wat Viet
nam betreft een voorstander van de
„harde lijn". Hij was vóór verhevi
ging van de bombardementen op
Noord-Vietnam. Echter was hij ook
een van de eersten die inzag, dat de
strijd Amerika teveel ging kosten,
zonder dat een oplossing in zicht
kwam.
Van die ti.id af beuleitte hij een
snelle polit'eke regeling. Zoals be
kend wil Nixon streven naar een
akkoord door onderhandelingen of
bij het uitblijven daarvan ont-
amerikanisering van de strijd.
Romney
Een van de bekendste leden van
Nixons kabinet is gouverneur George
Romney van Michigan. Hij was aan
vankelijk een der gegadigden voor de
presidentiële kandidatuur. Toen bleek
dat Nixon een geweldige voorsprong
had opgebouwd,'trok hij zich uit de
race terug. Rockefeller probeerde
daarna vergeefs (omdat hij te laat
begon) Nixon van de overwinning af
te houden.
De 61-jarige Romney, die er als re
publikein liberale opvattingen op na
houdt, heeft grote bestuurservaring.
Onder zijn leiding kan veel tot stand
worden gebracht op het gebied van
huisvesting en stadsontwikkeling. Tij
dens zijn verkiezingscampagne zei
Romney ervan overtuigd te zijn, dat
Amerika geconfronteerd kan worden
met een revolutie, die Vietnam zal
doen lijken op een kinderspelletje.
John Volpe, zoon van Italiaanse
Immigranten, is gouverneur van Mas
sachusetts. Als minister van transport
bevindt hij zich echter niet op onbe
kend terrein. Eisenhower benoemde
hem in 1957 tot eerste administrateur
van de federale hoofdwegen tussen de
verschillende staten.
Een aantal „mailtrailers" wordt ^aan boord van de Koningin Juliana gereden.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De PTT is
ook in de ban van de container
gekomen. De directie heeft uit
voerige proeven genomen met
diverse typen van containers en
andere vlottere wijzen van post
vervoer zowel in ons land, als
naar Engeland en naar andere
werelddelen. Dinsdag heeft men
de nieuwe verzendmethoden ge
demonstreerd. Wat de grote zee
containers betreft, in de eerste
helft van dit jaar werden 138
containers met post vanuit Rot
terdam verzonden naar Amerika
en Canada en kwamen er 118 te
rug uit Amerika.
Vanaf volgende week zal de post
uit Canada ook regelrecht naar ons
land komen (met een schip van de
Fjell-Oranje lijn) en niet meer
naar Engeland waardoor er
waarschijnlijk twee dagen te win
nen zijn. Via de haven worden ge
middeld per maand 16000 zakken
post naar overzeese bestemmingen
verzonden en komen er tienduizend
terug. Met de containers (ongeveer
een container per dag) zijn dit jaar
(tot november) 58000 zakken ont
vangen en 70.000 verzonden.
Het is niet alleen de snelheid ook
de veiligheid van de post die de con
tainer zo bruikbaar maakt. Er zijn
geen beschadigingen bij het overla
den per net in een schip en geen
diefstal.
INSTALLATIE
Het districtspostkantoor in Rotter
dam zal voor het laden en lossen van
grote containers een speciale installa
tie bouwen aan de zijde van het
Delftseplein. De installatie kost twee
ton, maar zal per jaar tussen de
zestig a zeventig duizend gulden aan
besparingen opleveren.
Het is niet denkbeeldig dat Rotter
dam, die niermee de eerste postcon-
tainerstad in Europa wordt, een groot
deel van de overzeese post uit heel
West-Europa zal krijgen te verwer
ken. Niet uitgesloten is dat de post
hier in containers wordt verpakt. Het
aantal landen waar binnenkort de
post per container vandaan zal ko
men zijn. behalve de USA en Cana
da. ook Australië en waarschijnlijk
zelfs Japan.
MAILTRA1LER
Een heel ander type container
wordt gebruikt op de route Hoek van
Holland. Dit is een proef van de
Britse posterijen Vanuit de interna
tionale treinen die in Hoek van Hol
land aankomen wordt de post over
geladen in zogenaamde „mailtrai-
We weten het tenminste vroeg ge
noeg. Geen vervoer op oudejaars
avond na negen uur.
In Den Haag na een uur 's nachts
nog een tram of bus hier en daar,
maar al te grote illusies om van het
ene stadsdeel naar het andere te ko
men moet men toch niet hebben. Om
maar helemaal niet te spreken over
interlokaal verkeer, wat in een om
en ingebouwde stad als Den Haag
voor menig familiebezoek noodzake
lijk is.
De hele slimmerds zullen nu reeds
taxi's bespreken, gesteld dat dit
doenlijk is. De overigen zullen de
deken- en matrassen voorraad moe
ten opmaken en een noodbeddensys-
teem bedenken wat, gezien de be
perkte gezinswoonruimte, een mooie
puzzel voor de vrije dagen is.
Dat het openbaar vervoer ons in
de steek laat op die overschake
lingsuren van het oude en nieuwe
jaar is met het verstand wel te bere
deneren. Zo tussen negen en twaalf
zal er weinig animo op de passagiers
huis laten gaan en om half een bij
voorbeeld weer laten opkomen
wordt ook een pijnlijke operatie.
Geen vervoer dus.
Glaasje op-laat je rijden. Maar
iemand zal toch moeten chaufferen.
Per familie zal er dus één sterke
markt zijn; het personeel wil op de
ze avond ook wel eens gezellig thuis
zijn. De mensen om negen uur naar
Lopen
<eest gevonden moeten worden om
de thuis-brengerij waar te nemen.
Mensen, mensen wat wordt hei
moeilijk om de goede voornemens
voor het nieuwe jaar waar te ma
ken! De particuliere vervoerders
moeten er in ieder geval al enige
uren vroeger mee beginnen.
Het sneue vind ik, dat de oudsten
er het meest van te lijden hebben.
Menig grootouderlijk paar zal nu af
zien van de klokslag van twaalf bij
de kinderen.
De suggestie, via de t.v. al gedaan,
om maar in een hotel te gaan is
nonsens, want hotels zijn er in de
nieuwe wijken eenvoudig" niet.
En als ze er wel waren zou de
rekening op nieuwjaarsmorgen toch
voor velen een al te kostbaar begin
van het jaar worden.
Het wordt: ieder in eigen hokje
blijven of een grootscheepse buren
hulp organiseren.
Dat zou mooi zijn. Inventariseren,
schuiven, uit logeren sturen en
logé's nemen. Maar daar geloof ik
zelf niet ln.
Dus wordt het, voor wie toch
buiten het eigen huis de jaarwisse
ling wil beleven, heel gewoon lo
pen...
Nog een kleine drie weken om te
trainen. Dat is de enige troost.
Iers", containers van alluminium en
gaas die op wielen staan en waarin
honderd postzakken kunnen. Deze
worden met een aantal tegelijk tnet
behulp van een kleine tractor aan
boord gereden van de veerboten en
in Harwich er zo weer afgereden
naar de trein voor verder vervoer.
Tot voor kort gebeurde deze
handeling met vier maal overladen en
met de kans op beschadigingen.
Ook is het nu mogelijk de post van
treinen die tot vlak voor het vertrek
van de boot arriveren nog naar En
geland mee te geven wat anders niet
meer mogelijk was. Het nieuwe sys
teem zou kunnen worden verbeterd
als de post onderweg in de treinen
reeds per plaats kon worden gesor
teerd en dan in kleine containers zo
uit de trein naar de boot en onmid
dellijk in Harwich weer op een trein
gereden zou kunnen worden. Zo ver
is men nog niet.
In ons land wel. De posterijen heb
ben een kleine container ontwikkeld
voor ongeveer tien tot twaalf post
zakken, waarvan de bedoeling is dat
die regelrecht van postkantoor naar
postkantoor wordt gebracht zonder
dat de postzakken die in de container
liggen behoeven te worden overgela
den. De kleine rolcontainer (in lege
staat via een bepaald systeem met
een aantal tegelijk samengeschoven)
kunnen per auto naar het verlaadsta-
tion worden gebracht en daar met
handkracht (of met een soort kleine
dieplader met een aantal tegelijk) in
de speciale posttreinen worden gere
den waar ze worden vastgezet om bij
aankomst weer per auto naar het
kantoor van bestemming te worden
gebracht.
PROEVEN
Een dergelijke verzending vergt nu
nog zes handelingen (hoofdzakelijk
mankracht). Met deze kleine contai
ners zullen binnenkort proeven op
grotere schaal worden gedaan. Het
systeeïn vergt bijkomende voorzie
ningen zoals de aanpassing van
postrijtuigen, postauto's met hydrau
lische laadkleppen, speciale perron
wagens voor tussentransport en ver
plaatsbare hefapparatuur.
Het heeft naast een snellere post
verwerking als voordelen minder
overlast aan passagiers op perrons en
vooral minder oponthoud van treinen
door de PTT. Met mirider mensen Is
een aldus beladen postrljtulg veel
sneller gelost en geladen.
Tenslotte is er nog een andere
„containerproef" Die heeft slechts te
maken met de extra drukke dagen
rond kerst en jaarwisseling. In Den
Haag, Voorburg en Rijswijk en Al
phen a. d. Rijn zijn zowel bij verko
pers van wenskaarten als op de post
kantoren grote verzamelen veloppen
gratis ter beschikking van het pu
bliek gesteld.
De bedoeling is dat men de te ver
zenden kaarten in een groot aantal
tegelijk zelf in die enveloppe (met
kerstmotieven bedrukt) stopt en op
de bus doet. Hierdoor kan op de
postkantoren deze bijzondere stroom
van post gemakkelijk gescheiden
worden gehouden van de normale
stroom wat de verzending van beide
groepen ten goede komt. In feite dua
hele kleine containertjes.
PRAAG Uit ingelichte krin
gen in Praag is gisteren verno
men dat Alexander Dubcek als
eerste partijsecretaris vervangen
zal worden door de huidige pre
mier Oldrych Cernik. Voor
Dubcek zou een nieuwe, repre
sentatieve post worden gecre-
eerd: die van voorzitter van de
communistische partij. De Krem-
linleiders, die met deze eis op
tafel waren gekomen tijdens de
geheime conferentie in Kiev,
willen op deze manier de macht
van Dubcek kortwieken.
In Kiev was men verder overeen
gekomen dat de Slowaakse partijlei
der, dr. Gustav Husak, aan het hoofd
komt te staan van de nieuwe federale
regering. Minister van buitenlandse
zaken wordt naar verluidt, oud-pre
mier Josef Lenart, eveneens een Slo-
waak, die op het ogenblik secretaris
van het centrale comité ls. Ook een
andere Russische eis was ingewilligd:
parlementsvoorzitter Smrkovsky, die
behoort tot de uiterst liberale vleu
gel, wordt in de nieuwe federale
volksvertegenwoordiging vice-voor-
zitter, terwijl ten niet nader genoem
de Slowaak als voorzitter gaat optre
den.
Deze en andere mutaties in het
Tsjechoslowaakse partij- en staatsap
paraat, deels noodzakelijk geworden
door de federalisering van het land,
zouden voor eind februari worden
aangebracht
Tegenstand
Over één Russische eis werd vol
gens genoemde kringen geen over
eenstemming bereikt: de Russen ver
langden „in geval van een aanval"
beschikbaarstelling van een half mil
joen Tsjechoslowaakse militairen.
Vooral president Svoboda had daar
tegen bezwaar gemaakt. Zou China
de aanvallende partij zijn dan zou
den, zo was betoogd, in het geheel
geen Tsjechoslowaakse eenheden
worden aangeboden daar Praag een
vriendschaps- en bijstandsverdrag
met China heeft en „nog nooit ln de
geschiedenis een verdrag geschonden
heeft". Ingeval een ander conflict
was Tsiechosiowakije bereid een
'-wart miljoen man ter beschikking
o stellen.
Wat het uit de lucht nemen betreft
van de illegale zender Vltava, die
zich in Oost-Duitsland bevindt
merkte de Russische partijleider
Brzjnef tijdens de besprekingen op,
dat dit een zaak was van Ulbricht.
Toen hem gevraagd werd of hij daar
toe geen verzoek tot Ulbricht kon
richten had Brezjnef glimlachend ge
antwoord: we zullen zien wat we
kunnen doen.
Pact van Warschau
Op de conferentie is ook gesproken
over vraagstukken die verband hou
den met het Pact van Warschau.
Zeer binnenkort zal een topbijeen
komst van het bondgenootschap wor
den gehouden De houding van het
Pact ten opzichte van het reevnte
Navo-besluit zal voornamelijk onder
werp van gesprek zijn. Wanneer en
waar de bijeenkomst zal worden ge
houden is niet bekendgemaakt
BONN Ook de Westduitsc rege
ring staat zeer kritisch ten opzichte
van de door dr. Mansholt ontvouwde
plannen voor sanering van de Euro
pese landbouw.
Het zou volgens de Duitse minister
van voedselvoorziening. Höcherl,
juister zijn geweest indien dr. Mans-
holt zijn plan pas had gepubliceerd
nadat het diepgaand was bestudeerd
door de Europese commissie. Het zal
niet eenvoudig zijn in tien jaar tijd
2.5 miljoen arbeidsplaatsen in be
paalde streken fe creëren. Voorts acht
hij de voorgestelde prijsverlagingen
niet geschikt om de produktie te be
ïnvloeden.
Eri de voorzitter van het Koninklijk
Nederlands Landbouwcomité, ir.
Knottnerus, merkte gisteren ln een
rede in Amsterdam op „dat we nog
niet weten hoe het geld voor de aan
gekondigde structuurmaatregelen bij
elkaar moet komen. Natuurlijk zal
er in gesneden en geknipt moeten
worden. De grootte van de pensioe
nen voor afvloeiende oudere boeren
bijvoorbeeld, is wel genoemd, maar
dat hangt toch nog in de lucht".
De genoemde bedragen lijken trou
wens meer op Sicilië dan op Neder
land afgestemd: ze zijn lager dan men
hier te lande van het Ontwikkelings-
en saneringsfonds voor de landbouw
krijgen.
