Felle aanval van CNV op
beleid werkgevers
Elektronische piano
Werkgevers in de metaal
houden de deur
Slechts onzindelijk
politiek denken
open
Man liet echtgenote
bewusteloos
en
J. VAN EIBERGEN: DIT IS GEEN STIJL
MACHTSVERHOUDING MOET DOORBROKEN WORDEN!
NW solidair
met metaal
Wantrouwen
versterkt
Mertens valt
Witte veen aan
VERZEKERING
AUTO'S
DUURDER
Winst Kon. Zout
100 miljoen
KVP-voorzitter:
chr. partijen
niet conservatief
Hilda Blanken
neemt afscheid
van Oranjeteam
PvdA-jongeren
Vondeling geen
voorzitter
Nederlands elftal
tegen Tsj.-Slowakije
7
ZATERDAG 7 DECEMBER 1968
Met behulp van een Amerikaanse
Thor-Deltaraket is vanaf Kaap
Kennedy de derde Europese kunst
maan, de Heos A, gelanceerd.
Ongeveer anderhalf uur na de
lancering van deze in Noordwijk
aan Zee ontworpen satelliet wer
den de eerste signalen opgevangen
door het grondstation Orroral in
Australië. Daaruit kon worden
afgeleid dat de Heos A in de ge
plande baan om de aarde was
gearriveerd.
(Van onze soc.-econ. redactie)
ARNHEM Over de afgebroken gesprekken bij het overleg tussen werkgevers en werknemers
in de metaalindustrie riep vandaag de voorzitter van het CNV, de heer J. van Eibergen, de duizen
den leden van de Christelijke metaalbedrijfsbond toeDit is geen stijl van onderhandelen. De werk
gevers versterken hiermee alleen maar ons wantrouwen."
Onder applaus van de ver
gadering voegde hij hieraan toe,
dat er een muur van verzet is
opgetrokken tegen heel normale
looneisen van moedige mensen;
als er niet op redelijke wijze ge
praat kan worden, zo vervolgde
de heer Van Eibergen, dan zul
len we de muur doorbreken.
De christelijke vakbeweging verzet
zich met kracht tegen het streven, de
werknemers tot een verlengstuk van
een machine of een nuttig meu
belstuk op kantoor te maken.
Het CNV is er veel aan gelegen,
een conflict te vermijden, maar niet
tot elke prijs. Als de strijd wordt
opgedrongen zal ook het CNV deze
niet uit de weg gaan.
UTRECHT „Niemand kan op dit
moment voorspellen of er een botsing
met de werkgevers komt. Als het
kan, zullen we die vermijden. Als het
moet zullen we de strijd niet schu
wen". Aldus de NVV-voorzitter A. H.
Kloos op een demonstratieve verga
dering van de metaalhond van het
NVV in de Margriethal te Utrecht.
„De werkgevers vergissen zich als
zij denken dat de maatschappelijke
ontwikkeling kan worden stilgezet.
De machts- en vermogensverhou
dingen in dit land zijn uit de tijd en
de stormloop daarop zal duren totdat
er veranderingen in het systeem zijn
aangebracht".
De heer Kloos zegde de metaalbe
werkers de steun toe van alle bonden
binnen het NVV. Er zullen desnoods
solidariteitsstakingen worden gehou
den, omdat de situatie bij de metaal
richtinggevend is voor de rest.
Officier eist drie maanden
De heer Van Eibergen sprak de
wens uit, dat de werknemers als één
man achter de leiding zullen staan
voor de erkenning van de werkne
mers als mondige mensen.
Bedragen
De CNV-voorzitter vermeldde de
enorme bedragen, die de onderne
mingen uit de winst reserveren voor
investering in de ondernemingen.
Hiermee wordt inderdaad de werkge
legenheid gediend, maar deze enorme
bedragen worden op deze wijze auto
matisch eigendom van de bezitters
van de ondernemingen. De waarde
van het bezit stijgt evenals de
winsten.
De werknemers zouden daarbij ge
noegen moeten nemen met loonsver
hogingen, die nauwelijks of niet de
prijsstijgingen bijhouden, dus geen
enkele reëfe loonsverbetering. „Dit is
voor ons niet te verteren", aldus de
heer Van Eibergen. Op deze wijze
blijft er voor ons weinig anders over
dan het stellen van hoge looneisen.
De werkgevers zijn hier zelf de oor
zaak van. De grieven tegen de
bestaande economische orde worden
zo versterkt.
Wilde acties
De heer Van Eibergen voegde hier
aan toe: „Wij willen geen aanslag op
de bestaande economische orde. Wij
vinden de ondernemingsgewijze orga
nisatie van de produktie geen „heili
ge" zaak, maar wij tasten ze evenmin
aan. Wij staan er wel op, dat binnen
deze orde de verdeling van macht en
van inkomen, en bezit eindelijk eens
rechtvaardig wordt behandeld".
Op het ogenblik dreigt een sfeer te
groeien, die leidt tot allerlei wilde
acties. Niemand is daarmee gebaat.
Dergelijke acties kunnen zeer scha
delijk zijn voor ons allemaal, ook
vnor de werknemers. Het CNV wil
deze acties niet en zal ze zoveel mo
gelijk tegengaan.
Maar de heer Van Eibergen vroeg
de werkgevers en de regering het
dan niet aan de vakbeweging te ver
wijten als deze acties toch komen.
Het CNV is bereid het spel volgens
de regels te spelen. Tot nog toe is bij
de werkgevers hiervan weinig geble
ken.
Inspraak
„Elke vorm van inspraak voor de
werknemers in het bedrijfsbeleid
wordt nog altijd gezien als een
aanslag op de macht. Deze
machtspositie van de werkgevers is
echter opgebouwd in een tijd, dat de
werknemers nog geen vuist konden
maken. Zij steunt op toevallige ver
houdingen en heeft niets te maken
met volslagen verouderde opvattin
gen over eigendom en gezag.
Deze opvattingen passen niet meer
in deze tijd. Deze scheve machtsver
houdingen hebben zich overleefd.
Daarin moet verandering komen",
aldus de heer Van Eibergen.
De voorzitter van het NKV, de
heer P. J. J. Mertens, zegde de ka
tholieke bond St. Eloy de steun van
het NKV toe. Hij deed dat op een
vergadering van de metaalbewerkers
in de Merwehal in de Domstad.
Hij deed een felle aanval op mi
nister Witteveen, die niets minder
heeft gedaan dan de werkgevers op
te roepen de hoge looneisn niet te
accpteren. Hij kiest daarmee partij
voor de werkgevers en plaatst zo zelf
een vraagteken achter de objectivi
teit, die een minister moet bezitten.
De heer Mertens had berekend, dat
bij een ongewijzigd beleid van de
werkgevers en de rgring, de reële
besteedbare lonen tot 1971 ruim elf
procent zouden achterblijven bij de
stijging van de arbeidsproduktiviteit.
DRONTEN Bij een ongeluk in
Dronten werd gistermorgen de 41-ja-
rige F. D. Leemburg uit Heerde ge
dood. Bij het oversteken van een
voorrangsweg kwam hij met zijn wa
gen in botsing met een bestelauto.
Vijf inzittenden van deze auto wer
den zwaar- en één licht gewond.
UTRECHT Drie maanden
gevangenisstraf heeft de officier
van justitie bij de rechtbank in
Utrecht, mr. A. A. Somerwil, gis
teren geëist tegen de 49-jarige
fabrieksarbeider W. B. uit
Amersfoort. Hij moest terecht
staan omdat hij niet tijdig hulp
had gehaald voor zijn vrouw, die
na het innemen van een te grote
dosis slaapmiddelen bewusteloos
was gêraakt.
Dat gebeurde op maandag 5 juni
van het vorige jaar. De man liet zijn
vrouw liggen tot de volgende middag,
waarschuwde zijn hulsdokter, en bel
de, toen die niet bereikbaar was de
GGD. De vrouw overleed kort na
aankomst In een ziekenhuis te
Amersfoort.
Uit zijn verhaal gisteren voor de
rechtbank bleek dat zijn dochtertje
hem de bewuste dag had ge
waarschuwd dat moeder niet wakker
werd. B. probeerde zijn vrouw wak
ker te krijgen, maar dat lukte niet.
Nadat hij zijn werkgever had ge
waarschuwd dat hij niet kon komen,
hielp hij de kinderen de deur uit en
deed die dag het huishouden. In de
loop van de dag probeerde hij regel
matig zijn vrouw te wekken.
Hij wilde geen dokter roepen, om
dat de vrouw al eens eerder te veel
slaapmiddelen had ingenomen. Een
dokter adviseerde hem toen de pa
tiënt rustig te laten liggen en alles
zou weer goed komen.
Bij het naar bed gaan probeerde
hij de vrouw wat melk te laten drin
ken en ging toen naast haar slapen,
nadat hij lange tijd apart had gesla
pen.
Brabbelen
De nacht, die hij half wakend
doorbracht, hoorde hij haar iets
brabbelen. Tijdens de zitting zei hij
daarover: .,het was een hijgerig snur
ken, ik kon haar ademhaling horen".
Later drongen enkele buurvrouwen
er op aan een dokter te roepen, maar
de verdachte meende dat alles wel
goed zou komen. Hij nam de tempe
ratuur van de vrouw enkele malen
op. De koorts steeg tot 39,6 graden,
maar B. dacht dat de toestand pas
gevaarlijk werd bij het overschrijden
van de 40 graden. Toen de huid van
de vrouw, met «1e hij de vorige dag
ruzie had gehad, blauwe plekken
vertoonde, kwam de man in actie. Op
de fiets reed hij naar zijn hulsarts.
Toen die niet thuis was belde hij de
GGD.
Vit een onderzoek van de politie
bleek later dat de vrouw altijd veel
medicijnen gebruikte. In het zieken-
huis waren later alleen de doosjes te
vinden. Alle pillen en poeders waren
al weggegooid. Ook de patholoog
anatoom kon niet meer uitzoeken welk
middel bij de vergiftiging fataal was
geworden. Overigens kwam wel vast
te staan dat de vrouw ook een long
ontsteking had.
Uit de rapporten kwam B. naar
voren als een gevoelige, kwetsbare
man, die "teleurgesteld- was omdat de
opbouw van een eigen bedrijf op
niets uitliep.
De president liet de verdachte, die
geen verdediger had, veel aan het
woord. Af en toe liet de president
merken dat „de buurt" het gezin van
B. ook niet altijd goed was tegemoet
getreden.
Op de vraag of de man zich onder
behandeling van een sociaal-psychia
ter wilde stellen, zei hij: „Ik heb
geen behoefte aan vervelende
gesprekken. Ik heb getracht te verge- ijs*/"'
ten en doe dat nog. Het enige wat ik
nodig heb, is veel rust."
De 24-jarige Thomas A. Stevenson, die in augustus in het Methodisten
ziekenhuis in Houston (VS) een niertransplantatie onderging, is gis
teren getrouwd met één van zijn verpleegsters, de blonde 23-jarige
Lynda Kathryn Keene uit New Orleans.
DEN HAAG De premies voor
verzekering van motorrijtuigen zul
len op 1 februari worden verhoogd.
De aanpassing van de premies aan
het gestegen peil van de schadeuitke-
ringen omvat personenauto's, station
cars, bestelwagens, vrachtauto's, mo
torrijwielen en scooters. De verho
ging geldt zowel voor w.a.verzeke-
ringen als voor gecombineerde w.a.
en casco-verzekeringen.
De verhoging varieert naar gelang
de soort en de catalogusprijs van het
motorvoertuig. De verhoging voor een
w.a.-verzekering van een personen
auto met een catalogusprijs tot
9.000 bedraagt 13,50 per jaar;
achttien gulden meer moet worden
betaald voor eenzelfde auto met een
catalogusprijs tussen de negen- en
vijftienduizend gulden. De verhogin
gen van de premies voor een gecom
bineerde w.a.- en cascoverzekering
variëren van 36 tot 72 per jaar.
Voor vrachtauto's wordt de pre
mieverhoging iets forser dan voor
personenwagens. Een vrachtwagen
met een catalogusprijs tussen de ne
gen- en vijftienduizend gulden gaat
22,50 meer kosten aan premie bij
een w.a.-verzekering en 67,50 bij
een gecombineerde verzekering. De
gebruikelijke kortingen voor beperkt
gebruik en no-claim zijn op de hogere
premies van toepassing.
De verhoging voor motorrijwielen,
scooters en tractoren is vijf gulden
(w.a.-verzekering) of tien gulden (ge
combineerde verzekering).
ARNHEM De president-direc
teur van de Koninklijke Zout/Orga-
non heeft op de gisteren in Arnhem
gehouden buitengewone aandeelhou
dersvergadering meegedeeld te ver
wachten dat de netto-winst dit jaar
voor het eerst de honderd miljoen
gulden zal overschrijden. De omzet
ten en resultaten van het tweede half
jaar van 1968 zijn bevredigend en in
overeenstemming met de ontwikke
ling van het eerste halfjaar.
Commissie van tvi/ae mannen
(Van onze speciale verslaggever)
DEN HAAG De werkgevers in de metaalindustrie hebben
een éénjarig arbeidscontract van de hand gewezen. Ze hopen op
voortgaand overleg met de vakbonden teneinde tot nieuwe loon
onderhandelingen te komen. Indien dit onverhoopt niet gebeurt
wordt de inschakeling van een commissie van „wijze mannen"
gesuggereerd.
Dit blijkt uit een brief, die de
Federatie van werkgevers in de
Metaal- en Elektrotechnische in
dustrie (FME) op Sinterklaasdag
naar de metaalbonden heeft ge
stuurd. Het was een antwoord
op het voorstel van de vakver
enigingen tot de opstelling van
een éénjarig arbeidscontract te
komen na de afwijzing van een
voor drie jaar geldende c.a.o.
In de metaalindustrie staan de za
ken sinds enkele weken op scherp.
De werkgevers hebben geweigerd de
gestelde looneisen in te willigen
ongeveer 30 procent in een periode
van drie jaar waarbij ze zich he
riepen op de verre van rooskleurige
ontwikkelingen in hun bedrijfstak.
Wat produktiviteit en rentabiliteit
betreft, zou het gemiddelde van de
metaalindustrie onder dat van het
bedrijfsleven als geheel liggen.
De vakbonden hebben daarop met
een staking gedreigd, die voor het
begin van het volgend jaar zou wor
den afgekondigd, en waarbij 250.000
metaalarbeiders betrokken zouden
zijn. In verschillende plaatsen van
ons land hebben de protestantse, de
rooms-katholieke en de neutrale me-
Weggeroofd
Over zijn kinderen twee woon
den nog thuis die hem zijn afgeno
men merkte hij op: „Ze zijn bij mij
weggeroofd en In een concentratie
kamp gezet. Ik mag hen zien, maar
zij zijn niet vri.i. omdat ik ze na de
dood van mijn vrouw wel eens een
half uurtje alleen heb gelaten."
De officier van justitie verweet de
verdachte dat hij eerder had moeten
ingrijpen en hulp halen.
In zijn laatste woord zei B. ervan
overtuigd te zijn dat de rechtbank
zijn situatie en zaak goed had begre
pen. „De officier heeft het ook begre
pen, heel goed zelfs. Hij heeft zijn
plicht gedaan en gesproken op de ei
gen wijze van een ambtenaar van het
rijk."
De uitspraak is bepaald op 20 de
cember.
In Amsterdam wordt een ten
toonstelling gehouden van vlieg
tuigmodellen, die zijn ingezonden
voor de schaalmodellenwedstrijd
om de Coupe Renault 196S.
Sommige modelbouwers ver
vaardigden toestellen, die echt
kunnen vliegen en radiogrufisch
kunnen worden bestuurd. Op de
foto een Pipercub, één van de
tientallen inzendingen.
ROTTERDAM Toon Kortooms boek
„Help, de dokter verzuipt" is het meest
gelezen boek van november. Dit bleek
uit de gegevens van 70 boekverkopers,
verzameld door het bureau CPBN. Di
rect hierop volgt „Van sex-tien tot sex-
tig" van Max Tailleur en als derde
komt „Haar van boven" van Albert
Mol uit de bus.
Dit werd nog net even vaker ver
kocht'dan dr. Vondelings „Nasmaak en
voorproef", dat vierde werd.
DEN HAAG Na het elektronische orgel zal nu ook een elektronische
piano op de markt verschijnen, zo heeft Philips aangekondigd. Het zal overigens
nog geruime tijd duren, alvorens met de produktie van het nieuwe instrument
zal worden begonnen.
Tien jaar speurwerk zijn ermee gemoeid geweest, maar nu heeft men dan
ook een instrument dat, wat de klank betreft, de evenknie moet zijn van de
huidige staaldraad- of kattedarmpiano. Het geluid van de elektronische piano is
volgens Philips „op het eerste gehoor" onmiddellijk herkenbaar als dat van
een piano met slechts zeer geringe verschillen in timbre aan de uiterste linker
en rechterzijde, die echter tot een bijzondere kleur aan de vertolking kunnen
bijdragen. In New York, waar het instrument reeds is gedemonteerd, waren
geluidsexperts bijzonder enthousiast.
SITTARD Pogingen om de
christelijke partijen inclusief
de ARP wanneer die niet met de
linkse concentratie mee gaat
doen en dat zij het zou doen, lijkt
hoogst onwaarschijnlijk als
conservatief te bestempelen zijn
een staaltje van onzindelijk poli
tiek denken dat vanwege de sim
plificatie niet zonder gevaar is.
Dez£ kernachtige en duidelijke
uitspraak is van de voorzitter van de
KVP, mr. A. P J. M. M. van der
Stee. die vanmiddag in Sittard sprak
op een vergadering van de
KVP-kring Limburg. „Als christenen
zouden wij onze opdracht verlooche
nen aldus mr Van der Stee
cr>r<-rvf»*!"f '"'«den zijn
in de zin zoals men ons conserva
tisme probeert aan te smeren. Wij
hebben de opdracht het aanschijn
van de aarde te vernieuwen; wij
kunnen geen genoegen nemen met
onvolkomenheden van de gevestigde
orde en dat zijn er helaas nog ve-
RADICALEN
Over de zuigkracht van de Radica
len maakte de KVP-voorzitter zich
weinig zorgen. Noch de omvang, het
karakter en het streven van de PPR,
noch wat deze partij tot nu toe heeft
weten te presteren behoeven voor
ons aanleiding te zijn tot grote
zorg.
Allen die vanwege hun behoefte
aan een consequent vooruitstrevend
beleid neiging zouden voelen tot de
PPR, zullen zich bij ons beter thuis
voelen, omdat wi: het waar kunnen
maken.
Mr. Van der Stee wees de stelling
als zou de enige uitkomst voor de
KVP de vorming van een enkele
christelijke volkspartij zijn krachtig
van de hand. Dit laatste is nog niet
mogelijk en dus zullen de bestaande
christelijke oaftijen zo nauw moge
lijk moeten samenwerken. Overigens
is de KVP in de Achttien beslist niet
de traagste partner, zei hij.
taalbond vandaag vergaderingen met
een demonstratief karakter belegd.
DELICAAT
Ir. K. van der Pols, algemeen voor
zitter van de FME, sprak gisteravond
op een inderhaast belegde persconfe
rentie als zijn mening uit dat het
afgewezen éénjarig contract alleen in
vorm van het eerder voorgestelde
driejarig contract verschilde. De in
houd (een looneis van 7 procent) was
volgens hem gelijk.
Met de vakverenigingen had de
FME zich gisteren vele uren over de
problematiek gebogen. De heer Van
der Pols meende geen vrijheid te
hebben mededelingen uit dit gesprek
te doen.
Volgens de heer Van der Pols Is de
toestand „niet hopeloos, maar wel de
licaat". Hij hoopte dat de econo
mische achtergronden, zoals deze
door de werkgevers zijn geschilderd,
ook bij eventueel verder overleg zul
len worden betrokken. In dit verband
sprak hij van een „behoorlijke
discussie over beide uitgangspunten".
„We beschikken over voldoende
bedrijfstakgegevens," aldus ir. Van
der Pols. „Het door de SER uitge
brachte halfjaarlijkse rapport is ze
ker van invloed op onze houding ge
weest Het verwijt van de vakbon
den, dat onze tegenvoorstellen een
ultimatief karakter hebben, wijzen
we af."
De voorzitter van de FME zei nog
er geen idee van te hebben of de
werknemers de inschakeling van een
commissie van „wijze mannen" in
overweging hebben.
In hun brief zetten de werkgevers
DEN HAAG Hilda Blanken-van
Gulik, die 62 keer in het Nederlands
dames-volleybalteam speelde, komt
op 21 december voor het laatst uit in
de nationale formatie. Die
afscheidswedstrijd van Hilda Blan
ken is de vierde en laatste in de
reeks die het Nederlandse team in de
week van i6 tot 21 december tegen
de Hongaarse dames zal spelen. De
wedstrijden zijn in Drachten (16 de
cember), Winterswijk (18), Vlodrop
(20) en Oegstgeest (21).
De ploeg voor de eerste drie
wedstrijden bestaat uit: Tonnie Ver-
dijsseldonk, Henriëtte Wijnands en
Herma Karsten (Valbovol), Marijke
Bruggeman, Joke den Dekker en Ma-
thilde van der Berg (Haag '68). Anne-
miek Epping (Valbovol), Ans Snuve-
rink en Truus Grunnekemeyer (Vre-
destein/Achilles), Aukje de Vries en
Iet Pranger (DVC) en Tineke Gieler.
(Bekkerveld). In Oegstgeest speell
Hilda Blanken-van Gulik (Valbovol)
in plaats van iet Pranger.
uiteen van oordeel te zijn dat de re
denen waarom beide partijen naar
langlopende arbeidscontracten heb
ben gestreefd nog steeds en zelfs in
verhoogde mate gelden. De wense
lijkheid en de noodzaak vooruit te
zien, ook wat de loonkostenontwik
keling betreft, is voor de komende
jaren een dwingende eis. Er doen
zich in de bedrijfstak ontwikkelingen
voor van structurele aard, die een
beleid op langere termijn onmisbaar
maken.
Naar ver'uldt hebben de FME en
de metaalbonden elkaar wel geheel
of gedeeltelijk gevonden in zaken die
niet onmiddellijk in de materiële
sfeer liggen.
(Van onze parlementsredactle)
DEN HAAG iHet dagelijks
bestuur van de FJG, de jongerenor
ganisatie van de Partij van de Ar
beid en de redactie van De Kapita
list, het maandblad onder leillng van
Jan Nagel, willen Vondeling niet als
partijvoorzitter. Zij geven de voor
keur aan André van der Louw.
Bezwaren zijn: de PvdA heeft ie
mand nodig die de vernieuwing nu
eens radikaal op gang brengt. „In het
tijdperk van de Jurgens' en de Van
Mierlo's lijkt ons het teruggrijpen
naar Vondeling een weinig perspec
tiefvolle zaak. te meer daar Vonde
ling in zijn boek niet direct een
hoopvolle benadering van een ver
nieuwingsbeweging als Nieuw Links
toont"
De Kapitalist vindt verder Vonde
lings beleid als minister niet briljant:
verhoging inkomen Koninklijk Huis
en de Amsterdamse kwestie.
„Het lijkt ons dat de rol van Anne
Vondeling eerder in het parlement
dan op het partijbureau gespeeld
moet worden. Mocht hij toch als voor
zitter gekozen worden, dan doet zich
het ironische lot voor, dat de man
(Den Uyl), die zichzelf een beter
bestuurder vindt thans oppositielei
der is en dat de man die een briljant
oppositieleider was, bestuurder
wordt".
DEN HAAG Het Nederlands
voetbalelftal zal op 16 april uitko
men tegen Tsjechoslowakije. Het is
nog niet bekend in welke stad in
Nederland deze woensdagwedstrijd
zal worden gespeeld.
De bestuurders van de KNVB H
A. Burgwal en J Coler. die namens
de bond de vergadering van de Euro
pese Voetbalunie in Genève hebben
bijgewoond, hebben met de Tsje
chische afgevaardigden tevens een
afspraak gemaakt in 1970 een
wedstrijd in Tsjechoslowakije te spe
len.
