Christen - Auca's
ontfermen
zich over
vijandelijk
dorp
Schakel grote ontstemming
Volkskerstzang
Utrecht anders
Waarom van bankroof
geen film maken?
Eer voor
Barnard
ummasmw
Pleidooi van
prof. Gerbrandy
DUITS DREIGEMENT AAN NEDERLANDSE VRACHTRIJDERS
Ds. J. L. Meesters
overleden
Os. W. van Diik niet
meer naar Israël
In huis opgenomen
Alle inwoners ziek
Een woord voor vandaag
Volgelingen van
Don Mazzi gaan
paus eis stellen
Ds. Ketelaar moet
zelf keuze doen,
niet gemeente
TIWAENO, ECUADOR Er is een deel toegevoegd aan een
brok moderne kerkgeschiedenis die begon met de moord op vijf
Amerikaanse zendelingen. De kleine groep Auca-indianen, die
enkele jaren geleden tot het geloof kwam, heeft zich ontfermd
over de inwoners van een dorp, die hen de afgelopen jaren tel
kens hebben aangevallen en verschillende christenen hebben
vermoord. Alle inwoners bleken ernstig ziek te zijn. Ze werden
90 kilometer door de jung^gedragen om verpleegd te worden.
iakt«i
Ruim dertien jaar geleden maakt*
Amerikaanse zendelingen voor het
eerst contact met de wilde Au-
ca-stam. die geïsoleerd leefde in het
Amazonegebied van Ecuador. Alle
vijf zendelingen werden echter ver
moord.
De vrouw van één van hen, Betty
Elliot, en de zuster van een andere,
Rachel Saint, zetten het werk voort.
Na maanden slaagden zij erin ver
gunning te krijgen om zich in een
van de dorpen te vestigen. Door hun
getuigenis kwam het gehele dorp tot
geloof. Betty Elliot moest zich later
terugtrekken zodat Rachel Saint nu
de enige zendelinge is.
De gemeente wordt op het ogenblik
geleid door twee ouderlingen, Komi
en Kimo, die indertiid deelnamen
aan de moordpartij op de jonge Ame
rikanen. Enkele jaren ge'eden kwa
men zij tot de conclusie dat het hun
taak was contact te leggen met de
andere Auca-dorpen om hun het
evangelie te prediken.
Contact
Het duurde lang eer de
christen-Auca's voor het eerst een
vijandelijk dorp mochten bezoeken.
In het begin werden ze steeds met
pijlen begroet en sluipschutters
doodden enkelen van hen en verwon
den anderen.
Maar in februari werden ze toege
laten. Elf inwoners kwamen tot ge
loof en sloten zich bij de christenen
aan. Vorige maand trok een van deze
vrouwen, „Wild Varken", er op uit
om ook de andere inwoners over te
halen te komen luisteren naar de
prediking van zendelinge Saint.
Het was een tocht van negentig
kilometer door de dichte junfle. Ze
nam haar dochter mee en postte haar
halverwege die afstand. Oncaye leen
de van mejuffrouw Saint een kleine
transistor-zen der om contact met het
dorp te onderhouden.
Allen siek
Plotseling kwam het opgewonden
bericht van Oncaye over de radio:
„Moeder brengt ze allemaal mee."
„Wild Varken" was in het dorp aan
gekomen en ontdekte daar dat alle
inwoners ernstig ziek waren. De
meesten hadden zo'n hoge koorts dat
ze niet in staat waren hutten te bou
wen tegen de regen (ze waren weer
eens verder getrokken) en voedsel
bezaten ze helemaal niet meer.
Oncaye had wat antibiotica bij zich
en deelde tabletten uit. Onmiddellijk
trokken christenen van haar dorp
erop uit om de ernstigste zieken te
dragen. Allen waren onvoorstelbaar
maser, angstig en hongerig.
Maar toen dat hele dorp eenmaal
overgebracht was naar het dorp van
de christenen, waren de meesten toch
te bang om hen te verplegen. Alles
kwam vooral op de schouders van
Rachel Saint terecht en op het ver
pleegstertje dat zij heeft opgeleid.
Dawa die nu getrouwd is met ouder
ling Kimo. Rachel had veertig zieken
in haar kleine hut, zodat er voor
haarzelf geen plaats meer was, en
verpleegde hen drie weken lang. Da
wa verzorgde met enkele vrouwen de
anderen.
Vijandig
In een brief aan het Amerikaanse
blad Christian Times schrijft ze, dat
er zeker ongelukken van waren geko
men als ze niet te ziek geweest wa
ren om uit him hangmatten te ko
men. Het was duidelijk dat deze
mensen vijandig bleven.
Toen ze wat beter werden, bleek
dat duidelijk. Ondanks het feit dat
de 104 christenen precies 104 zieken
in hun dorp hadden opgenomen en
verzorgd, begonnen deze laatsten een
vijandige houding aan te nemen. Ze
wilden oude bloedvetes uitvechten.
Ouderling Kimo sprak hen toe:
„Hier doden we onze medemensen
niet, noch Auca's, noch buitenlanders.
Hier plegen we geen overspel met de
zusters van onze vrouwen of met ie
mand anders. Hier wurgen we geen
baby's en we begraven hen ook niet
levend. Hier houden we er niet veel
vrouwen op na. Hier volgen we
„Gods Gravering" (de bijbel) en we
leven tevreden. We hebben jullie
hierheen gebracht om met ons te de
len in een nieuw en gelukkig leven,
om de levende God te volgen en zijn
Zoon Jezus Christus, die in onze
plaats is gestorven, opdat onze harten
gereinigd konden worden."
Maar de preek had niet veel in
vloed. Al spoedig bleek dat een
moordaanslag werd beraamd op de
ouderlingen Komi en Kimo. Zij trok
ken zich terug in de jungle om vlees
voor hun vijanden te gaan jagen en
ondertussen uit de buurt te zijn.
Daiva's invloed
Al gauw bleek dat Dawa, de
vrouw van Kimo, grote invloed had.
Haar vader was een broer van het
dorpshoofd van de vijandelijke
groep, die zo plotseling in het
christendorp was opgenomen. Dat gaf
haar groot gezag.
Overdag sprak zij met hen en 's
nachts controleerde ze nauwkeurig of
ze wel allemaal in hun hangmatten
lagen en sliepen. Een paar maal ging
ze jonge strijders achterna, die zich
in een hinderlaag wilden leggen voor
christenen, en bracht hen in het dorp
terug.
Als ze uit het dorp weg liepen om
naar hun oorspronkelijk jachtgebied
terug te keren en in hun oude ge
woonten terug te vallen, ging ze hen
achterna en smeekte hen om te
luisteren naar de boodschap van de
levende God.
De christenen wisten dat ze gevaar
liepen, maar bleven blijmoedig. „Als
jullie ons doden, gaat onze ziel naar
de hemel om bij de Heiland te zijn".
Eten delen
Toen de mensen beter werden, nam
ieder christelijk gezin een gezin uit
het andere dorp in hun huis op met
de vele vrouwen en kinderen. Zij
deelden hun eigen voedsel en de op
brengst van hun tuinen. Samen heb
ben ze de afgelopen maand alleen
maar genoeg te eten gehad voordat
zendelinge Saint per zendingsvlieg
tuig bananen en bonen wist aan te
voeren.
Dit christelijk getuigenis
blijkt niet zonder resultaat. In
haar laatste brief schrijft zen
delinge Saint dat harten begin
nen te breken, en ze eindigt: „Nu
want met- God is niets onmo
gelijk gaan we proberen con
tact te krijgen met al de andere
Auca-dorpen."
NED. HERV. KERK
Beroepen te Ispra-Varese (Italië):
oec. gem.): J Visbeek te Kats.
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Ermelo (nieuwe pred.
pl.) en voor Kampen (vac. G. Heijer-
man): J v. Drie te Leiderdorp.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te H. I. Ambacht: A. Hoo-
gerland te Werkendam.
Volgens wetsontwerp strafbaar
DEN HAAG Als het in juni
ingediende wetsontwerp ter be
scherming van de privacy van
kracht wordt, kunnen banken
met de rechter in aanraking ko
men als zij met een zogenaamde
sluipcamera een inbreker foto
graferen. Dit schrijft prof. mr. S.
Gerbrandy, hoogleraar aan de
VU, in het Nederlands juristen
blad.
Bij banken bestaan soms apparaten
waardoor een filmcamera in werking
treedt, bijvoorbeeld als iemand ille
gaal aan de kluis prutst. De
filmstrook zal dan wel aan de politie
ter hand worden gesteld, die de foto's
of zal publiceren of voor bewijs zal
gebruiken.
Het wetsontwerp echter stelt het in
bezit hebben van die film strafbaar
en dus is ook het publiceren van
foto's daaruit strafbaar. „De ontwer
per van de vet zegt nu wel dat dat
mag, maar de rechtspraak beschermt
ook misdadigers tegen publikatie van
Van onze soc.-econ. redactie)
BUNNIK West-Duitsland dreigt de ver
gunningen van een groot aantal Nederlandse
vervoersondernmingen in te trekken, omdat
deze zich niet gehouden hebben aan de nieu
we voorschriften voor het vervoer naar Duits
land. Zouden de Duitsers deze planen ten uit
voer leggen dan dreigt een volslagen ont-
wVichting van het Nederlandse internationale
transport, waarvan de gevolgen nog niet zjjn
te overzien.
De heer M.W. Schakel, voorzitter van de Pre
testants-christelijke bond van beroepsgoederen
vervoerders gaf vanmorgen in de jaarvergadering
van de bond uiting aan zijn bezorgdheid over de
Duitse stappen.
De Nederlandse bedrijven zullen binnen drie w*
ken een verweerschrift moeten indienen. Wanne*
de Duitsers dit verweer niet voldoende achten zu1
len de vergunningen worden ingetrokken.
Het gaat hier om wagens, die met een dagvergun
ning de grens over gegaan zijn, maar niet op de
zelfde dag terugkeerden, omdat zij onderweg motor
pech kregen of op andere wijze door overmach
werden getroffen. Aan de grens worden dergelijke
argumenten „deutsch gründlich" niet geaccepteerd.
Ook aan moeilijkheden onderweg laten zij zich
niets gelegen liggen. De Duitse minister Leber va
verkeer wenst zijn spoorwegen en zijn havens te
bevoordelen ten koste van de Nederlandse vervoer
ders, ondanks een EEG-verdrag.
In andere gevallen, waarin met intrekking var
ergunningen wordt gedreigd gaat het om dagver
:unningen, die meer dan één keer per dag gebruik
-ijn.
STROOM BRIEVEN
Nederland mag volgens het verdrag me
Duitsland dagelijks 1950 wagens op de Duitse we
gen hebben. Een goed systeem van uitvoerende
naatregelen is echter nog niet verwerkelijkt, zo-
lat noch de Duitsers noch de Nederlanders precie
veten of er inderdaad op een bepaalde dag mee
dan 1.950 Nederlandse wagens op de Duitse wegei
zijn geweest.
Desniettemin heeft het Duitse departement van
erkeer al een groot aantal dreigbrieven aan hei
'epartement van staatssecretaris Keijzer verzon
en. De overtredingen worden alfabetisch afge
•erkt en dateren op dit moment nog uit de maan*
uni, zodat er nog een stroom brieven van Bonr
iaar Den Haag valt te verwachten. Verreweg he
nerendeel van de Nederlandse vervoerders, die or
Duitsland rijden, zullen naar verwacht wordt van
vertredingen worden beschuldigd.
De heer Schakel sprak er zijn verbazing over uit.
lat zonder inschakeling van de rechter onmiddel
lijk met intrekking van de vergunning wordt ge-
j
dreigd. Waarschuwingen of geldboetes bestaan
blijkbaar niet.
Het contingent van 1.950 wagens blijft van kracht
'ot 1971. In de praktijk gaat dit tot grote problemen
?iden, ook al omdat de handel tussen Nederland en
Duitsland steeds toeneemt. Over 1968 viel al een
^eneming te constateren van 20 pet.
STERKE GROEI
Bij het wegvervoer valt over het algemeen een
ontwikkeling waar te nemen van toenemende groei
en afnemende rentabiliteit. Een alarmstemmtng
vond de heer Schakel niet juist, maar wel voortdu-
ende waakzaamheid Het beroepsgoederenvervoer
■ver de weg investeerde in 1966 voor niet minder
an ƒ345 miljoen. Voor de toekomst zag hij nog'
rote kansen. De invoering van de container kani
Nederland maken tot een groot internationaal I
overslagcentrum.
Wat de grote moeilijkheden met West-Duitsland
etreft zag de heer Sohakel maar één oplossing:'
'jdig opzeggen door de overheid van de gehele
vereenkomst en het inroepen van de Europese j
lommissie iu'Hen bilateraal overleg niet tot betere;
esultaten leidt.
Van de Nederlandse overhead vroeg de heer
Schakel voorts de garantie, dal r» -ïanr'ëlc -deun
'an het Rijk aan NS niet ten komi aan het
goederenvervoer van dit bedrijt .val tot oneerlijke!
concurrentie in de tarieven leidt. I
foto's, stelt de hoogleraar, verwijzend
naar de jurisprudentie. Hij conclu
deert dat de wet zonder vrijstel
lingsbepaling niet voldoende armslag
geeft aan de justitie
DE BANK ZELF
Prof. Gerbrandy vraagt zich af hoe
het staat met de bank zelf: moet zij
bang zijn dat zij een vordering uit
onrechtmatige daad krijgt van de
man die bij haai inbrak? Dat is vol
gens hem nog niet zo absurd als het
lijkt. Hij verwijst dan naar een
uitspraak van het Franse hof van
cassatie in 1955.
De justitie moet naar het oordeel
van prof. Gerbrandy de bevoegdheid
hebben foto's te publiceren als dit
noodzakelijk is voor de opsporing
van de plegers van een strafbaar feit.
Ook voor particulieren moet een mo
gelijkheid worden geschapen om list
of kunstgreep toe te passen, bijvoor
beeld na toestemming van de procu-
ruer-generaal. En in de uitzonde
ringsbepaling moet dan het gebruik
van Muipcamera's en de daarmee
vervaardigde opnamen mogelijk wor
den geblaakt.
MEDEMBLIK Op 54-jarige leeftijd
is overleden ds. J. L. Meesters, her
vormd predikant te Medemblik.
In maart 1942 werd ds. Meesters be
vestigd als predikant te Scheemda. Vijf
jaar later vertrok hij naar Veendam en
in 1952 werd hij bevestigd in Kampen.
Hij stond nog maar kort sinds de
tweede helft van 1967 in Medemblik.
Ds. Meesters is ook enige tijd in Indo
nesië werkzaam geweest als legerpredi-
kant in de jaren 1949-1950.
Ds. Meesters was onder andere be
stuurslid van de hervormde kweekschool
in Zwolle. Voorzitter van de provinciale
afdeling Overijssel van de christelijke
emigratiecentrale en classicaal gedele
geerde van de hervormde raad voor
Kerk en Israël.
HILVERSUM - Ds W van Dijk,
lie door de Christelijke Gerefor
meerde Kerken was uitgezondrn naar
Jeruzalem, thans om medische rede
nen met zijn gezin in ons land, zal
niet meer naar Israël terugkeren
Deputaten voor de evangpliever-
'indieinp onder Israël hebben in het
weekblad De Wekker een oproep ge
plaatst. waarin zij contact zoeken
met een student of iong nred'kant,
die bereid is met he^ overleg te ple
gen om zo ntoPe1,ik Je nu ontstane
•«nature te vervullen.
Ds. Van Dijk heef! 'nmiddels eeil
beroep ontvangen uit Gouda.
ZATERDAG 7 DECEMBER 1968
Waar dertien jaar geleden vijf
zendelingen vermoord werden
breekt het evangelie zich op een
nieuwe manier baan. Het kleine
dorp van christen-Auca's, Ti-
waeno, heeft zich ontfermd over
Er staat een wonderlijke belofte in Jesaja 43. Daar zegt God:
„Vrees niet, want Ik heb u verlost. Ik heb u bij uw naam
geroepen, gij zijt Mijn." God roept maar niet in het algemeen.
Hij spreekt zo heel persoonlijk. In zekere zin zouden we kun
nen zeggen: Hij roept niet alle mensen. Maar dan mogen we
er niet van maken dat Hij sommige mensen niet roept, maar
dat Hij de mens persoonlijk aanspreekt. Tegenover wat ge
noemd wordt een „algemene verzoening" staat niet een „ge
deeltelijke verzoening", maar een „persoonlijke verzoening".
Daarom mogen we het persoonlijk voornaamwoord bij God
gebruiken en spreken van „mijn God". Maar we mogen nim
mer denken dat Gods verlossing ons in een soort luilekker
land brengt, waar wij niets meer behoeven te doen, waar wij
ons kunnen baden in het zonlicht van Gods genade. Want als
God beloofd heeft te verlossen, dan gaat Hij verder en zegt:
„Wanneer gij door het water trekt, ben Ik met u, als gij door
het vuur gaat, zult gij niet verteren en zal de vlam u niet
verbranden". Het volk van God wordt op weg gestuurd. Het
moet water doorwaden, stroomversnellingen overwinnen, door
prairiebranden trekken. Het volk van God zal door gevaren
omringd zijn. Maar in die gevaren zal God nabij zijn, helpen,
kracht geven, de weg wijzen. Daarom zei ds. Hoekendijk
reeds: God heeft ons geen gemakkelijke reis beloofd, maar wel
een behouden aankomst.
We lezen vandaag: Daniël 5 vers 1 tot 16.
We lezen morgen: Daniël 5 vers 17 tot 6 vers 1.
(Van onze kerkredactie)
een vijandelijk dorp waarvan de
inwoners gedoemd waren te ster
ven door een epidemie. Op de
foto Rachel Saint, de zendelinge,
samen met haar twee ouderlin
gen Komi en Kimo.
FLORENCE De parochianen of
volgelingen van de afgezette pastoor
Don Mazzi hebben gisteravond een
communiqué uitgegeven, waarin staat,
dat de arbeiders paus Paulus met ge-
lUke munt moet enbetalen. Deze zal
met Kerstmis bij het vuur van de hoog
oven te Tarente de mis opdragen „om
christelijke solidariteit te betonen met
de arbeiders".
De opstandige parochianen hebben In
een dramatische oproep aan de Italiaan
se arbeiders en anderen opgeroepen tot
een reusachtige demonstratie te Taran-
te op de kerstavond. Ze hopen dan de
paus de eis voor te kunnen leggen de
{iriester weer in zijn ambt te herstel
en.
De parochianen willen tevens een in
ternationaal debat in de christelijke
wereld over de kwesties, die in Iso-
lotto aan de orde zijn. In alle wijken
van Florence houden zij volksvergade
ringen om een gemeenschappelijke
houding aan te nemen tegenover kar
dinaal Florit, die Don Mazzi heeft af
gezet.
„Het volk van Isolotto is altijd een
roerig soort christenen geweest", aldus
commentaar van een medewerker van
de kardinaal. Inmiddels worden twee
andere priesters uit Florence met ont
slag bedreigd. Don Mazzi heeft zich in
tussen teruggetrokken in een schuil
plaats in de armenwijk Isolotto.
DRACHTEN Ds. J. Ketelaar,
baptistenoredikant te Drachten, heeft
een brief van de commissie van de
Unie van Baptistengemeenten in Ne
derland ontvangen, waarin hem
wordt verweten, dat hij de gemeente
over zijn al of niet aanblijven als
predikant een uitspraak wil laten
doen. Ds. Ketelaar zou zelf een keuze
hebben moeten doen. Volgens de
Uniecommissie was dit de enige ge
volgtrekking voor ds. Ketelaar ge
weest. na de gemeentevergadering
van 30 augustus j.l.
De nu uitgelokte stemming wordt
door de commissie als onreglementair
betiteld. De commissie is voorts tot
de conclusie gekomen, dat ds. Kete
laar als herder en voorganger van
zijn gemeente tekortschiet Volgens-
haar is de bewuste stemming niet
meer dan een opinie-peiling en zal zo
spoedig mogelijk een gemeenteverga-
éering moeten worden gehouden,
De tijd gaat snel. Het was deze
week een jaar geleden, dat de
wereld op zijn kop stond, omdat
een zekere dr. Christiaan Bar
nard in Zuid-Afrika een hart
transplantatie had uitgevoerd. De
patiënt. Louis Washkansky, stierf
achttien dagen later aan long
ontsteking, maar de tweede,
tandarts Blaiberg begin januari,
map zich nog steeds in een rede
lijke gezondheid verheugen.
Dezer dagen was dr. Barnard
in Holland Michiganin Neder
lands immigrantenmilieu, om er
aan Het Hope College een ere
doctoraat in ontvangst te nemen.
Hij staat hier met Bill Wichers.
secretaris van het curatorium
van het Hope Co''eoe. die direc
teur is van het Nederlandse in
formatiebureau in het mid-
den-westen van Amerika.
waarin eerst over de wijze van stem
men zou moeten worden beslist.
Om een dergelijke vergadering was
ook gevraagd door de ruim dertig
verontrusten in de gemeente te
Drachten. Ds Ketelaar wordt drin
gend verzocht aan dit advies gehoor
te geven.
UTRECHT Op 23 decmber
wordt in de Utrechtse Margriet
hal voor de zestiende keer een
volkskerstzang-bijeenkomst ge
houden. Utrecht was in 1953
de eerste stad die met een der
gelijk evenement in de donkere
dagen voor Kerst begon. De aan
tallen deelnemers varieerden in
de loop der jaren van een kleine
6000 tot 9000.
De organisatoren hebben ditmaal
gezocht naar een nieuwe opzet. Zo
zal er in plaats van de traditionele
opening en verwelkoming een „in
troductie" zijn die „de bezoekers
midden in de werkelijkheid plaatst
van het laatste nieuws". Het podium
voor het orkest en de sprekers komt
nu niet meer tegen een van de wan
den, maar midden in de zaal, zodat
het publiek er in een grote kring
omheen zit.
Inplaats van een geestelijke is dit
maal een lekespreker, de journalist
Albert Welling uitgenodigd voor het
houden van de kersttoespraak en in
plaats van de burgemeester zal nu
de voordrachtskunstenaar Willem
Berkhemer het evangelie lezen.
Aan de kerstzangavond werken
vier grote koren mee, een schoolkoor,
bestaande uit negentig kinderen,
een muziekvereniging en een brass
band. Mees van huis heeft evenals
in andere jaren de muzikale leiding.
Het Comité Volkskerstzang zorgt
er samen met de Stichting bijstand
buitenlandse werknemers weer voor,
dat buitenlandse arbeiders die in
ziekenhuizen of sanatoria liggen,
een kerstpakket krijgen. Vorig jaar
werden er in stad en provincie 82
uitgedeeld.
Men zal er dit keer niet opnieuw
een gefronkeerde luchtpostbrief by
doen. In 1967 bleken namelijk heel
veel Marokkanen, Turken en Span
jaarden de bedoeling daarvan niet
zo best begrepen te hebben: ze ge
bruikten de brief niet om naar huis
te schrijven, maar voor een bedankje
aan het Comité volkskerstzang
