De JongGeen sprake van
bewapeningswedloop
Struikrovers loerden op rally-rijders
De vuurproef
komen
voor
moet nog
Frankrijk
Russen: nog 3 divisies
in Tsjechoslowakije
WORTELS VAN DE SAMENLEVING AANGETAST
f TOTALITAIR SYSTEEM VREEST DE VRIJHEID
Conferentie pactlanden sluit
Wij luisteren
naar de stem
van de kerken
„GRENZEN
GEHEEL
OPEN"
Amerikaanse Joden
protesteren tegen
kerstzegel
Van Lennep haalt achterstand in
Zware straffen
zeven nazi's
Ramp met schip
schuld van
stuwadoor
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1968
DEN HAAG Er is geen sprake van een bewapeningswedloop, omdat aan iedere
honderd gulden, die nu voor de defensie wordt uitgegeven, de komende drie jaar slechts een
rijksdaalder wordt toegevoegd.
Minister-president De Jong betoogde dit gisteren in een rede, die hij gisteravond hield voor
radio en televisie.
De premier, die uitlegde waar
om 225 miljoen meer voor de de
fensie moet worden uitgegeven,
zei, dat plotselinge gebeurtenis
sen, die de wortels van de sa
menleving aantasten een extra
inspanning vereisen. Verbete
ring van onderwijs, huisvesting
of sociale voorzieningen is zin
loos, als de vrijheid en veilig
heid niet zijn gegarandeerd.
Sehijnvrede
ie i
i .en bruidspaar in ongeveer ge-
Ike bloemetjespakken is gisteren
i i het Amsterdamse stadhuis ge
touwd door het provo-raadslid,
lene Donner-Van de Weetering,
ehtgenote van Hein Donner. Een
ïetje onwennig stonden ze er al-
5 lmaal bij, maar het was voor aï-
in tenslotte de eerste keer. De
ruid heette Yvonne Hondersde
iaam van de bruidegom is Ernst
Vemaire. Hij is kleinzoon van de
bekende acteur Jan Lemaire.
Ingaande op de bezwaren, die zijn
gehoord tegen de verhoogde de
fensie-inspanning zei minister-presi
dent De Jong, dat het verkeerd is een
sehijnvrede na te streven. Dan komt
op een goed moment de totale over
heersing en dan daalt de kille nacht
van de dictatuur over hel land, zoals
nu langzaam in Tsjechoslowakije ge
beurt.
De regering luistert naar wat er
door de kerken, door de jongeren
groepen, door de vredesbeweging
naar voren wordt gebracht, vervolg
de premier De Jong. Zij zijn voortdu
rend bezig om ons te wijzen op de
weg, die de enige weg is naar de
totale vrede.
VASHINGTON sa Volgens Ameri-
zegslieden hebben de Russen
jiopdrie na al hun divisies uit Tsje-
xthslowakije teruggetrokken. Geschat
ojjJwfdt dat er nu nog tussen de 45.000
en 40.000 Sowjet-militairen in het
lafl zijn. Op het hoogtepunt van de
°fTs?chische crisis zeiden Amerikaanse
Imitaire autoriteiten dat de Russen
H7divisies in het land hadden ge-
lbrcht. In september waren er zo-
nonde 250.000 man vreemd krijgs-
jvol in Tsjechoslowakije, de kleine
Iconingenten der Warschaupactlan-
'deiinbegrepen.
'blgens Tsjechische autoriteiten wa-
defVVer er na de invasie van augustus
man bezettingstroepen, maar
^de Amerikanen bestreden dit getal.
Dcvermindering van het aantal Rus-
;ishe soldaten is het ieVolë van een
het bvreenkomst, die in oktober werd
wbriertekend. Daarbij werd het ver-
bfif van een aantal Sowjet-militairen
proc rhet land gelegaliseerd,
In
g js De drie overblijvende divisies zijn
?r dal hoofdzaak geconcentreerd in de ge-
zonc eden rond Praag en Bratislava. Een
te ander schijnt de onmiddellijke be-
teiging van het centrale NAVO-ge-
pied, in hoofdzaak West-Duitsland, te
m Verminderen.
h Boekarest is een conferentie der
van het Warschaupact beëin-
communiqué maakte geen
beding van manoeuvres in Roeme
en 13p® Gezegd werd slechts dat „de con-
uur'er<ntie de huidige vraagstukken be-
lork in verband met de opleiding
?ar de troepen en de voortdurende
m feEterking van de gevechtscapaciteit
|eileden van het Warschaupact".
Ta de conferentie heeft de Roe-
hense partijleider. Ceauscescu. de
-__6ovjetmaarschalk Jakobowski ont-
JClrar5en De opperbevelhebber der
•Vaschaupacttroepen stond aan het
hoofd der andere delegaties. „De con
ferentie verliep in een hartelijke en
vriendschappelijke atmosfeer", aldus
het Roemeense persbureau.
Drie dagen geleden begonnen de bij
eenkomsten temidden van geruchten
over nieuwe druk van het Kremlin
op Roemenië om troepen op zijn ge
bied toe te laten voor gezamenlijke
manoeuvres. Waarnemers menen dat
Roemenië dergelijke manoeuvres niet
eindeloos kan uitstellen.
Maar mogelijk zouden zij van de
Russen en hun andere bondgenoten
de verzekering kunnen krijgen dat de
troepen onmiddellijk na de oefenin
gen het land verlaten. Men zinspeelt
erop dat deze manoeuvres volgend
jaar zullen worden gehouden.
In New York heeft inmiddels de
Roemeense vertegenwoordiger bij de
VN. Ecobescu, gezegd dat de aanwe
zigheid van militaire bases en troe
pen in vreemde landen een schadelij
ke invloed heeft op de internationale
situatie. In een toespraak voor de eer
ste politieke commissie der algemene
vergadering zei Ecobescu: „De Roe
meense delegatie roept op tot liquida
tie van deze bases en terugtrekking
der troepen".
De naam Tsjechoslowakije werd
niet genoemd, maar diplomaten wa
ren ervan overtuigd dat deze woor-
politiek asiel te vragen.
Wij leven in een geschonden we
reld. Wij kunnen de stem van de
Kerk en van al die groepen niet mis
sen, maar in de werkelijkheid van
deze dag kan de regering die koers
niet varen zonder schipbreuk te lij
den.
Totalitair
De toestand van vandaag, waar
door de vrede in gevaar komt, beoor
delend, zei premier De Jong, dat we
te maken hebben met een totalitair
regime, dat in moeilijkheden zit. Het
is in zichzelf verdeeld. Er heersen
grote spanningen waardoor de toe
stand eerder moeilijker dan makke
lijker wordt.
Het is niet de militaire kracht van
het Westen, die hen bevreesd maakt,
maar de „politieke kracht van de
vrije wereld, van de vrije samenle
ving, waarin wij leven. Het is de
vrees voor de aantrekkelijkheid van
de vrijheid."
De regering gelooft niet, dat de te
nemen maatregelen de oplossing zijn
van het hele vraagstuk en dat we zo
tot de vrede komen. Maar deze maat
regelen zijn wel de voorwaarde om
door te gaan. Hierdoor scheppen we
een evenwichtige basis van waaruit
we het gesprek over de ontspanning
kunnen hervatten, de ontspanning en
de vrede in Europa, die we allen nog
steeds als nummer één, als het
grootste doel blijven zien.
Intussen hebben de Tweede-Ka
merleden Van dér Lek en Wiebenga
(psp) de minister-president schrifte
lijk gevraagd wat de reden is van
Na een reis met allerlei hinder
nissen kwam tenslotte Ajax per
bus op Schiphol aan. Enkele va
ders, zoals Nuninga rechtsen
Vasovic (midden) hadden een
speelgoedkameel uit Turkije
meegebracht.
Beneluxparlementariërs
LUXEMBURG Dc raadgevende
interparlementaire Beneluxraad wil dat
alle controles, formaliteiten en belem
meringen aan de Bcncluxbinnengren-
zen worden gestaakt.
De raad meent dat de regeringen sa
men of afzonderlijk, de daartoe nood
zakelijke beslissingen ten spoedigste
moeten nemen. De raad, bestaande uit
leden van de drie betreffende parle
menten, betreurt het dat de regeringen
te weinig aandacht geschonken hebben
aan deze problemen.
De raad heeft dit vrijdag tot groot
ongenoegen van de vertegenwoordi
gers van het ministerscomité, de
Luxemburgse minister Grégoire, vast
gelegd in een aanbeveling, die afkom
stig was van de Nederlandse socialist
mr. J. A. W. Burger.
De Nederlandse afgevaardigde becij
ferde dat de gezamenlijke economieën
van d* drie landen dit jaar een ver
lies lijden van 480 miljoen Belgische
franken, als gevolg van de wachttijden
voor het vrachtautoverkeer aan de gren
zen.
Mr. Burger onthulde dat er 330
ambtenaren voortdurend met de Be
nelux bezig zijn, „terwijl er van de
regeringen geen enkele inspiratie uit
gaat." Hij beschuldigde de drie rege
ringen zelfs van gezagsbreuk. omdat
sinds 1 november van het vorig jaar
het verdrag tot instelling van de Be
nelux economische unie volledig van
toepassing moet zijn.
zijn toespraak voor radio en televisie.
De minister-president heeft ter ver
krijging van de zendtijd gebruik ge- i
maakt van art. 12 van het radio- en
televisiebesluit 1956.
Dit artikel wordt alleen gehanteerd
voor noodgevallen. De parlementaire
behandeling van de extra uitgave j
van 225 miljoen is nog niet afgesloten
en de minister-president is nu eenzij
dig tussenbeide gekomen.
De pacifisten vragen de premier of
de woordvoerders van de aktie om
een petionnement aan de Eerste Ka
mer aan te bieden (met het verzoek
de verhoging te verwerpen) ook
zendtijd '/Tijgen?
NEW YORK Het Amerikaanse j
Joodse congres heeft gisteren bij de
directeur-generaal van de Ameri-
kaanse posterijen schriftelijk gepro
testeerd tegen de uitgifte van een
kerstzegel met een christelijke
voorstelling.
Volgens het Joodse congres is dit
in strijd met het grondwetsartikel
over de godsdienstvrijheid en de
scheiding van kerk en staat. De
kerstzegels hebben sinds 1962, toen ze
werden ingevoerd, in steeds sterkere
mate een godsdienstig karakter ge
kregen, aldus de brief.
Op de zegel van dit jaar is een
fragment van het schilderij „De
boodschap aan Maria" van Jan van
Eyck afgebeeld. De engel Gabriël
deelt Maria mee dat zij het
Christuskind zal baren. Maria zelf is
niet op de postzegel afgebeeld.
DEN HAAG Het wetsontwerp
tot uitbreiding van Maastricht zal
door de meerderheid van de Tweede
Kamer worden aanvaard. Dit blijkt
uit het voorlopig verslag van de
vaste commissie van binnenlandse
zaken. Door de uitbreiding van de
Limburgse hoofdstad zullen vier ge
meenten worden opgeheven, terwijl
de grenzen van vijf gemeenten moe
ten worden gewijzigd.
President Johnson, extra in de
belangstelling omdat hij op het
punt staat zijn hoge post te ver
laten, moest met zijn familie
weer eens poseren op zijn boer
derij in Texas. Kleinzoon
Patrick kwam ook op de foto en
daarom ordende opa Lydon diens
haardos maar even.
Deze Boeing kwam tijdens hevige storm en regen bezijden de landingsbaan van het Amerikaanse vliegveld St.
Louis terecht. De modder voorkwam grotere ongelukken, doordat het als remveld fungeerde. Daardoor wa
ren er geen persoonlijke ongelukken onder de 68 inzittenden. De schade aan het toestel was evenwel niet mis.
Financieel Weekoverzicht
ROTTERDAM Ondanks de voortdurende onzekerheid over
de ontwikkeling der valuta-crisis, bleef de grondtoon op de
effectenbeurs vast, al nam men enige voorzichtigheid in acht. De
gaullistische ontknoping inzake de omstreden frank heeft in
financiële kringen wel verrassing gewekt, maar ter beurze denkt
men, dat de vuurproef nog moet komen, als het versoberings
program in Frankrijk wordt uitgevoerd.
De hulp, die West-Duitsland, Ame
rika, Nederland en andere landen
aan Frankrijk hebben geboden in de
vorm van een grote lening biedt de
Gaulle enige ruimte om orde op za
ken te stellen. Of hij met zijn groot
gezag in staat zal zijn om de lonen
en prijzen te bevriezen moet worden
afgewacht.
Opmerkelijk is het, dat er al weer
berichten in de pers zijn verschenen
inzake voorgenomen stakingen, ter
wijl de goudprijs in Frankrijk op
nieuw gestegen is, hetgeen niet van
vertrouwen blijk geeft
Het Franse volk zal „de buikriem
moeten aanhalen" na de explosie van
mei. juni van dit jaar en is men
daartoe bereid? Men kan er niet ge
rust op zijn, als men naar Engeland
kijkt waar de Labour-regering kramp
achtige pogingen doet om het even
wicht te vinden, dat nodig is voor de
beveiliging van het pond sterling.
Eigenlijk is de situatie zo, dat het
geen tot dusver door internationale
hulp via kredieten is verstrakt een
„noodverband" is, dat tijdelijk „het
bloeden stelpt", maar geen definitie
ve oplossing biedt. Daartoe is nodig
discipline van regering en volk om de
betalingsbalans te saneren en deze
taak blijkt telkens weer uitzonderlijk
moeilijk te zijn.
meer bedraagt dan de 4 proc. Mi
nister Witteveen heeft gewaarschuwd
en met name gewezen op het gevaar
voor de zwakke bedrijfstakken die,
als de kosten te veel stijgen, wederom
in moeilijkheden komen, wat tot
nieuwe werkloosheid aanleiding zal
kunnen geven.
Het blijkt altijd weer een moeilijke
opgave te zijn. Aan de ene kant de
welvaart billijk verdelen, aan de an
dere kant „de boot afhouden" uit
vrees voor looninflatie en nieuwe fa-
briekssluitingen. Met belangstelling
blijft de effectenbeurs de ontwikke
ling in de metaalindustrie volgen, j
waar de besprekingen over een nieu-
we CAO zijn vastgelopen. Komt het j
hier tot een arbeidsconflict of weet j
men elkaar ten laatste nog te vin- j
den?
Fusies
Moeilijk
Het S.E.R.-rapport, dat halfjaar
lijks verschijnt, heeft in ons land ge
pleit voor een loonsverhoging, die
NIEUW DELHI De Nederlandse equipe Van Len-
nep-Hissink, die met een Daf 55 deelneemt aan de Lon-
den-Sydney-marathon. kwam gistermiddag in Teheran aan
De achterstand van 24 uur, die de Nederlanders opliepen,
toen zij met hun auto van de weg vlogen, was geslonken
tot negentien uur. De andere Nederlandse equipe van Roh
Slotemaker en Rob Jansen, eveneens met de Daf 55. is
eveneens nog in de strijd. Zij kwamen als vijfde aan en
zijn nu reeds Kaboel voorbij.
Er zijn nu nog 76 auto's overgebleven in deze monster
rit In de nacht van donderdag op vrijdag heeft men het
zwaar te verduren gehad op het bergtraject tussen Tehe
ran en Kaboel in Afghanistan. Er moesten passen van
2.800 meter worden genomen. Behalve de bochtige en
steile zig-zag bergwegen hadden de chauffeurs ook nog te
kampen met sneeuw, mist en beijzelde stukken wég.
Gevaren
Na Kaboel stonden de rijders op de donkere wegen van
de Indische vlakten andere gevaren te wachten: langzaam
voortbewegende door ossen getrokken en onverlichte kar
ren, hoogopgetaste vrrchtwagens en losgebroken vee.
kunnen plotseling als levensgrote obstakels uit het
duister opdoemen.
Maar de Indische politie doet haar uiterste best om de
wegen schoon te houden voor de doortocht van de rally
rijders.
De auto's zouden vannacht Nieuw Delhi passeren. Er
was gisteravond een grote mensenmassa langs de route
om de coureurs te begroeten. Trouwens overal in de
bewoonde gedeelten zijn de equipes na Europa te hebben
verlaten luid toegejuicht.
Struikrovers
Na Nieuw Delhi voert een brede, goed geplaveide weg
(er zijn enkele slechte stukken) naar Agra.
De weg van Agra naar Bombay Is berucht. Ze leidt
door een gebied waar nog talloze struikrovers hun do
mein hebben.
De meest geliefde manier van de rovers om auto's te
doen stoppen is de weg met rotsblokken of olievaten te
blokkeren.
Het 's nachts reizen in dit gebied wordt dan ook ontra
den. Maar speciale patrouilles zullen de rallyrijders
beschermen.
Toen de auto's Kaboel passeerden bleek de Ford Lotus
Cortina van Roger Clark (Engeland) en Ove Andersen
(Zweden) nog steeds de leiding te hebben met zes straf-
punten.
Tweede was de Westduitse Ford (nr. 57) gereden door
de Belg Gilbert Stalpaerts en Simo Lampinen (Finland).
Lucien Bianchi (België) en Jean Rogier (Frankrijk) waren
met een Citroën DS 21 derde.
De vierde plaats werd gedeeld door Paddy Hcpkirk
(Ierland) in een BMC en Dieter Glemser (West-Duitsland).
160 km voorbij Kaboel viel Glemser echter uit. De
nokas van zijn auto was gebroken.
De fusiebacil is nog steeds werk
zaam. Gisteren werd bekend, dat er
een fusie in de maak is tussen Unile
ver en Allied Breweries, het grootste
bierbrouwerijconcern in Engeland,
dat onlangs d'Oranjeboom en De Drie
Hoefijzers hier te lande heeft overge
nomen.
Dit lijkt een interessante verbre
ding van de arbeidssfeer van het
Unileverconcern. Het is bekend, dat
de bierafzet ieder jaar toeneemt en
gezien de grotere wereldbevolking is
voor de komende jaren, bij een
voorduren van de welvaart een ver
dere groei waarschijnlijk.
Het is nog niet bekend op welke
voorwaarden de fusie tot stand zal
komen. De koers van Unilever was
deze week vrijwel onveranderd,
gisteren 128,50.
In de verfindustrie is blijkbaar ook
het een en ander gaande. Een groot
Amerikaans verfconcern nam Ralston I
Verf en Verfchemie 'geen
beursfondsen) over, terwijl de heer
Vettewin'kel heeft gewezen op de
noodzaak van schaalvergroting in de
verfindustrie.
Hieruit leidde de beurs af. dat Vet-
tewinkel een fusi-kandidaat is en
het gevolg is geweest, dat de koers
van Vettewinkel deze week verder is
gestegen tot 380, slot kwam gisteren
op 360 pet.
Billiton Mij. en Kon. Zout Organon
gaan ieder voor de helft deelnemen
in het project voor de bouw van een
electrolytische zinkfabriek te Budel,
een groot object, waarmede een hon
derd miljoen gemoeid is. Op deze
wijze verbreedt de Billiton Mij. haar
basis door aan de zinkproduktie te
gaan meedoen.
Deze samenwerking tussen Kon.
Zout-Organon en Billiton Mij. is wel
geen fusie, maar is wel tekenend
voor de üjd waarin wij leven, omdat
enorme bedragen gemoeid zijn met
het opzetten van nieuwe projecten.
De koers van Billiton Mij. was giste
ren wat hoger 173).
Van de internationale aandelen
was AKU veel gevraagd en kwam
DARMSTADT Een rechtbank
heeft zware straffen uitgesproken
over zeven voormalige SS-comman-
danten van het beruchte Sonderkom-
mando 4A, dat eind september 1941
aan de slachting in de kloof van Ba-
bij-Jar bij Kiew heeft meegedaan.
Hoofdverdachte Kuno Callsen
kreeg vijftien jaar gevangenisstraf.
De andere nazi's werden veroordeeld
tot tweemaal elf, negen, zeven en
tweemaal vier jaar gevangenisstraf.
In de laatste fase van het proces, dat
veertien maanden duurde, stierf de
verdachte Heinrich Huhn.
De rechtbank zette met dit vonnis
juridisch voorlopig een streep onder
het schrikbewind van het Sonder-
kommando 4A, dat tijdens de oorlog
in de Oekraïne tienduizenden
Russische joden vermoordde. Bij de
slachting in de klbof van Babij-Jar
op 29 en 30 september 1941, werden
meer dan 33.000 joden vermoord.
van 120.40 op 130.30, slot 127.50.
Men vraagt zich af, in hoever hier
buitenlands „vluchtkapitaal" een be
legging heeft gezocht. Nu de Duitse
mark, althans voorlopig, niet schijnt
te revalueren en de Franse frank nog
een onzekere munt blijft, is de moge
lijkheid aanwezig, dat „hot money"
ook ons land „begunstigt" vanwege
de hardheid van onze gulden. Kon.
Olie bleef op peil, ondanks het te
verwerken aanbod van stockdividen
den en het ziet er naar uit, dat de
koersdruk uit dezen hoofde spoedig
overwonnen zal zijn. Philips werd
van tijd tot tijd door het buitenland
gekocht, terwijl Hoogovens zich van
de val tot 102 herstelde tot 108
Hier moet eerst de kwestie der lonen
„rond" zijn, alvorens een definitieve
richting zal worden ingeslagen.
K.L.M. was op sommige dagen door
Amerika gevraagd en dit fonds steeg
van ƒ220 tot 235.
Staatslening
Er komt weer een nieuwe staatsle
ning van 225 275 miljoen van
het 6' j pet. rentetype. Opnieuw koos
de minister van financiën voor het
tendersysteem. De koers van uitgifte
moet minstens 99 pet. bedragen en
het ziet er naar uit, dat de lening wel
geplaatst zal worden met behulp van
het buitenland.
Van de zijde van het beleggend
publiek zal de belangstelling wel niet
komen, denkt de beurs. Men is niet
vertrouwd met het tendersysteem en
de offerte is niet van die aard, dat
men erop af zal vliegen. De Bank
voor Ned. Gemeenten zal binnenkort
weer met rentespaarbrieven aan de
markt komen en daarvoor zal wel
belangstelling bestaan. Op deze wijze
tracht men ƒ75 miljoen aan te trek
ken, maar als er veel vraag naar is,
zal het bedrag worden verhoogd. De
spaarbrieven worden a pari afgege
ven; serie 4 zal op 12 juni 1975 af
losbaar zijn met 150 pet., serie 5 op
27 feb. 1980 met 200 pet.
Amsterdam De inspecteur voor
de scheepvaart nir. De Waard meent
dat de ramp die de 360 ton metende
Nederlandse kustvaarder Nor man -
disch op 6 maart trof en waarbij 3
van de 5 bemanningsleden omkwa
men volledig te wijten is aan de
slechte stuwage, waarvoor de stuwa
door verantwoordelijk gesteld moet
worden.
Of het juist was dat de bemanning
het schip heeft verlaten met de op
blaasbare rubberboot is niet meer te
achterhalen. Vast staat dat er een
moment van grote paniek is geweest
want nadat het verlaten schip op de
wal was gelopen bleken alle motoren
volop te draaien en verwarming en
radio niet te zijn uitgeschakeld.
Zelfs had men niet de tijd genomen
zwemvesten om te doen, wat toen
de rubberboot in de branding
omsloeg kapitein J. Kapuiter en
stuurman H. Koster het leven kostte.
Men heeft hen nimmer teruggevon
den. Kok C. Knol kon gered worden
maar stief in een ziekenhuis. De bei
de Portugese matrozen overleefden
de ramp.
De lading bestond uit rollen staal
plaat. Nadat het schip, dat van Ant
werpen op weg was naar Londen, op
het strand van Knokke was gevaren
was de bemanning niet van boord
gegaan zou dit ongeluk geen mensen
levens hebben gekost werd door
deskundigen geconstateerd dat onvol
doende maatregelen getroffen waren
om de rollen op hun plaats te zeke
ren met gevolg dat toen het schip de
Scheldemond verliet en de wind op
liep tot windkracht 7 de lading naar
een kant is verschoven en de kust
vaarder sterk slagzij ging maken.
De kapitein had beter, zo stelde
mr. De Waard, direct toen hij merkte
dat er iets niet met de lading in orde
was een haven kunnen opzoeken en
de lading iierstuwen.
