Luns belooft kerken steun
voor luchtbrug naar Biafra
ALLEEN IN UITERST GEVAL
REVALUATIE VAN GULDEN
Jeanne Demessieux
- groot organiste -
is in stilte begraven
Regering vraagt VN
rapport over Irian
voor
MINISTER NIET NAAR
HONGEREND LAND
NEDERLAND DOET AL
BIJZONDER VEEL
Greet Hofmans
overleden
CONSUL
Bijdrage Rode
Kruis loopt in
de miljoenen
Ze hoopt erop,
ze vraagt het u niet
Het raakt haar hart,
toch geeft ze nooit
een stille wenk.
Want iets moois van goud
moetje plotseling, zo maar,
heel onverwacht krijgen.
k Goud maakt zo blij.
De juweliers van Nederland
nodigen u uit
vrijblijvend te komen kijken
naar hun cadeaus van
goud en zilver.
C0
VRIJDAG 22 NOVEMBER 1968
Prins Bernhard heeft gisteren
Friese doorlopers voor zijn drie
kleinkinderen gekregen. Hij ont
ving het geschenk ter gelegen
heid van de door hem verrichte
opening van de „drive-in" voor
exportvoorlichting, het centrum
Neelenburgh in Soest. Op de
foto een lachende prins met hel
geschenk. Naast hem de burge
meester van Soestmr. S. P. ba
ron Bentinck.
heer Kloos heeft zich in de
Eerste Kamer laten verleiden tot
een persoonlijke aanval op de heer'
Boolvink. In grote emotionaliteit
heeft hjj deze bewindsman verweten i
het minimumloon niet met nog en-1
kele guldens extra te verhogen. Hyj
begreep niet hoe de heer Roolvink
dit in geweten kon verantwoorden;
als argument gold, dat de minister
van sociale zaken en volksgezond
heid zelf twaalf maal het minimum
loon verdient.
De heer Kloos ging zich hier te bui
ten aan een hopeloze verwarring van
functie en persoon. Het salaris van
de minister was hier helemaal niet
relevant. Maar ook al zouden we dit
argument een ogenblik serieus ne
men, dan blykt het nog bijzonder
voos te zijn.
In zijn opwinding ging de heer Kloos
voorbij aan het feit, dat de mééste
Nederlanders meer verdienen dan
het minimumloon, ook de voorzit
ters van de vakcentralen. Ook deze
mensen zouden dan in gewetensnood
moeten verkeren. Zelfs wanneer het
minimumloon enkele guldens meer
werd opgetrokken, want ook dan nog
couden de verschillen groot blijven.
De heer Kloos vroeg maar om en
kele guldens verhoging, wat wel bij
sonder pover is, wanneer men hiervan
Inderdaad een zaak van het gewe
ten maakt. Maar dit terzijde. De op
merking van de heer Kloos paste
niet in de Kamer. Dit is geen „harde
stijl", zoals hij van zichzelf zei, maar
een dergelijk optreden tegen een be
windsman is onbehoorlijk en stijl
loos. Ook in zijn eigen partij zal hem
dit lang niet overal in dank zijn
afgenomen.
De heer Kloos maakt overigens de
laatste tijd een overspannen indruk.
Zijn reageren buiten het parlement
tegen de Loonwet-Roolvink vertoont
dezelfde sporen.
H(j breekt met een gegeven woord
in het bestuur van de Stichting van
de Arbeid als het gaat om het ont
werp van deze wet.
Hy vraagt om uitstel van behande
ling van de wet in de Kamer ten-I
einde tijd te winnen voor onderling
beraad tussen de vakcentralen.
Hy weigert echter werkelijk overleg i
met CNV en NKV en beperkt zich
lot de verklaring dat de wet on
aanvaardbaar is; met hem valt erl
verder niet over te praten.
Deze houding betekent allesbehalve
een bevordering van de door de heer
Kloos zo fel begeerde samenwerking!
van de vakcentralen.
Met deze „harde stijl" bereikt hij opi
het ogenblik ên politiek èn sociaal
Precies het tegenovergestelde van
wat hy bedoelt.
8y bedoelt grote groei van het NW.
maar het lijkt meer op graven van i
«Ifen graf.
het geraamde overschot op de
betalingsbalans voor 1968 500
miljoen) niet zal worden ge
haald.
Mr. De Block bij afwezigheid
j van minister Witteveen optredend als
minister van financiën zei dit
gisteren in de Tweede Kamer in ant
woord op een vraag van de heer
Goudzwaard (a.r.).
Dr. A. Vondeling (soc.), die voor
het eerst sprak na afwezigheid van
ruim een jaar in de Kamer, had tevo-
i ren nadere inlichtingen gevraagd
I over de ontwikkeling van de mone-
taire situatie in de EEG, waarover in
Bonn overleg wordt gepleegd.
Sober
Minister De Block volstond met
enige korte opmerkingen. Hij vroeg er
begrip voor te hebben, dat hij sober
moest zijn zolang het overleg in Bonn
nog niet is afgerond. Zodra dit mogelijk
is zal de Kamer hierover worden in
gelicht. Voorts zal over enkele dagen
het jongste conjunctuurrapport van
de EEG-landen verschijnen. Tenslotte
komt er een SER-rapport waaruit zal
blijken of er de laatste weken even-
wichtsstoringen in de economie zijn
opgetreden.
Op een vraag van drs. G. M. Ne-
derhorst (soc.) deelde minister De
Block mee dat de kapitaalvlucht van
de laatste dagen zich vrijwel geheel
buiten ons land om heeft afgespeeld.
Minister De Block verzekerde de
heer Oele (soc.) dat de Nederlandse
afvaardiging in Bonn alles zal doen
om te voorkomen dat discriminatoire
maatregelen tussen de EEG-landen
en in het bijzonder ook de Bene-
lux-landen worden genomen.
(Van onze correspondent
AMSTERDAM Op de begraaf
plaats Zorgvlied is gisteren het stof
felijk overschot begraven van mejuf
frouw Margaretha Hofmans, die vori
ge week zaterdag op 74-jarige leef
tijd ia overleden.
Mejuffrouw („Greet") Hofmans
kwam in 1956 in het (wereld) nieuws
door haar relaties op paleis Soestdijk,
waar zij regelmatig religieuze bijeen
komsten leidde.
Publikaties in het Duitse weekblad
Der Spiegel suggereerden dat Greet
Hofmans, die ook aan gebedsgenezing
deed, via het koninklijk huis invloed
zou uitoefenen op het regeringsbeleid.
Een en ander leidde tot een constitu
tionele crisis, die door een commissie
van drie „wijze mannen" uit de we
reld werd geholpen. Alle relaties tus
sen paleis Soestdijk en mejuffrouw
Hofmans werden verbroken en enkele
hoffunctionarissen kregen ontslag.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De regering
zal nagaan of zij geld beschik
baar kan stellen voor de luch-
brug op Biafra die door een aan
tal samenwerkende kerken wordt
onderhouden. Minister Luns zei
dit gisteravond in de vaste com
missie van buitenlandse zaken.
De suggestie om de kerken te
steunen, kwam van het Tweede-
Kamerlid Dankert (soc.) De mi-
j nister wees erop dat wel eerst
I moet worden nagegaan in hoe-
I verre het politiek mogelijk is
deze steun te verlenen.
De heren Dankert en Imkamp
I (D'66), die onlangs in Biafra zijn ge
weest, drongen er bij de regering op
aan stappen te ondernemen om tot
erkenning van Biafra te komen. Ook
wilden zij dat deze kwestie op de
agenda van de Verenigde Naties ge
plaatst zou worden.
De minister achtte de kans hierop
echter praktisch nihil. In de eerste
plaats voelt de secretaris-generaal
van de VN er niet veel voor. De heer
Oe Thant meent dat de Organisatie
van Afrikaanse Staten het recht moet
worden gelaten deze kwestie zelf op
te lossen. En ook al zou Oe Thant het
willen dan is het nog zeer de vraag
of er een meerderheid in de VN. voor
is. Ook een erkenning van Biafra
door een aantal landen zal de kans
op een behandeling in de VN niet
groter maken, aldus minister Luns.
W apenleveranties
Ook over de mogelijkheid de wa
penleveranties aan Nigeria te stoppen
was de bewindsman weinig opti
mistisch. Minister Luns zei geen kans
te zien om dit bij de Engelse regering
gedaan te krijgen. De Engelse pre
mier Wilson heeft dit wel geprobeerd
maar hij is op grote moeilijkheden in
zijn eigen partij gestuit. Ook de pu
blieke opinie in Engeland is nog
sterk gekant tegen stopzetting van
deze wapenleveranties.
De minister zei, dat er waarschijn
lijk geen land is dat zich zo heeft
ingespannen voor de zaak van Biafra,
als Nederland. Men moet echter re
kening houden met de wijze waarop
de Afrikaanse staten dit beoordelen.
Men is heel gauw geneigd om het
optreden van Nederland als een neo
kolonialisme te zien.
De heer Imkamp deed een beroep
op minister Luns om persoonlijk
naar Biafra te gaan, eventueel aan
het hoofd van een Nederlandse mis
sie, om zich van de toestand op de
hoogte te stellen. De minister ant
woordde dat dit niet mogelijk is. In
de eerste plaats zou dit een erken
ning van Biafra impliceren. In de
Afrikaanse staten zal dit in slechte
aarde vallen. Er kan dan ook slechts
sprake zijn van een spectaculaire
daad, die verder weinig uitricht. De
minister zei dat bij zijn weten geen
enkele minister in welk land ook, een
dergelijke stap overweegt.
Toch federatie
De heer Dankert zei de indruk te
hebben op grond van zijn bezoek
aan Biafra dat men daar na een
erkenning de mogelijkheid van een
band met Nigeria toch wel open
houdt. De minister betwijfelde dit.
„Men is tegen tussenpersonen vaak
positiever in zijn uitlatingen. Zodra
de officiële onderhandelingen begin
nen en zeker wanneer de zaken op
schrift moeten worden gesteld, is de
toon veel minder optimistisch", zei
mr. Luns.
De heer Dankert drong er verder
op aan in plaats van tarwebloem
meer rijst en stokvis naar Biafra te
zenden. Hij zei te vrezen dat bij een
militaire overwinning van Nigeria op
Biafra de bovenlaag van de bevol
king in Biafra zal worden uitge
moord. Ook zal dan ongetwijfeld
een guerrillastrijd volgen.
M I II
CD 300
Navulbaar
Wereldservics
f49.60
Imp. N.V. ALVANA Den Haag lel. 070 63 09 43
GENèVE Het internationale Ro
de Kruis heeft sinds het begin van
zijn hulpacties aan Nigeria en Biafra
per maand gemiddeld 10 miljoen
Zwitserse francs (ongeveer 8.400.000)
uitgegeven om de nood in het door
de oorlog geteisterde gebied te leni
gen. Dit heeft het internationale co
mité van het Rode Kruis in Genève
meegedeeld.
In het niet-bezette deel van Biafra
heeft het Rode Kruis zeshonderd
vluchtelingenkampen onder zijn be
heer en vierhonderd voedseldistribu
tiecentra. Daar heeft het 850.000 kin
deren en aanstaande moeders van
voedsel voorzien en verzorgd; in het
I door de federale troepen bezette ge
bied van Biafra bedraagt dit aantal
500.000.
Het aantal vluchten met Rode-
Kruisvliegtuigen in de periode van 8
april tot 18 november van dit jaar
bedraagt 470. In totaal zijn 4.400 ton
voedsel en medicamenten vervoerd.
Voor de komende vier maanden zal
alleen al voor de transportkosten, een
bedrag van 32.000.000 Zwitserse
francs nodig zijn, aldus het internati
onale comité van het Rode Kruis.
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothekers en drogisten
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Luns
zal informeren of de vertegen
woordiger van de Verenigde Na
ties in West-Irian een interim
rapport kan uitbrengen over de
voorbereiding voor de volks
stemming, die volgend jaar in
het voormalige Nederlands
Nieuw-Guinea gehouden zal
worden. Dit rapport zou aan alle
leden van de VN moeten woren
aangeboden.
De minister vond het onjuist op
een bepaalde oplossing voor West-
Irian aan te dringen. Het zou de waar
de van de volksstemming in een du
bieus daglicht stellen en twijfel wek
ken aan het Nederlandse standpunt
over de goede bedoelingen van In
donesië, aldus mr. Luns gisteren in
de vaste commissie van buitenland
se zaken.
De minister meende dat Nederland
inzake de toekomst van West-Irian
niets anders kon doen dan zich blij
ven baseren op de overeenkomst van
New York, waarbij het regelen van
O
Een paar maanden geleden wilde
ik een rustig gesprek met iemand
hebben en we besloten dat te on
dersteunen met een gezellig etentje.
We kozen een restaurant met goe
de keuken. De tafels waren gedekt
en tot onze vreugde was er een bij
zonder rustig hoekje leeg. Helaas,
toen we ons geïnstalleerd hadden
kwam er een ober langsdraven, die
riep: „Daar niet...", en wees naar de
rij tafels achter elkaar langs een
zijwand.
Nou ja. huisregel is huisregel en
dus verhuisden we. Sleepten tassen
en pakje sigaretten, aansteker en al,
die al uitgestald lagen, mee.
Een tafeltje waar je royaal met
twee en krap met vier aan kon zit
ten.
We pakten de menulijst en gin
gen, bij voorbaat likkebaardend,
kiezen.
Keken toen verlangend naar de
ober uit
Die kwam, maar inplaats van de
bestelling op te nemen, zei hij:
„Daar komen drie mensen, als u nou
hier weg gaat en daar (hij wees op
een eenpersoonstafeltje, dat belegd
was met reservebestek) plaats
neemt..."
Het tafeltje stond bij de klapdeur
en er stonden geen stoelen bij. Dat
zag de ober ook en hij adviseerde:
„Haal maar een stoel bij die tafels
weg..."
We zijn maar helemaal wegge
gaan. De lol was er volkomen af.
Nooit heb ik er meer een voet
over de drempel gezet, ondanks de
goede keuken-
Van de week was er weer wat
buitenshuis te eten. Nu op mijn een
tje,
De dinerzaal van het Amster
damse Centraal Station. Flink vol
Gelukkig nog een tafeltje vrij. Ik er
aan. Naast me een tafeltje met ooi
één eetster. Terwijl zij haar wilde
eend verorberde, schreef ik mijn
stukje en wachtte op de gestoofde
paling.
Net wenkte ze de ober om af te
rekenen, toen er een gezelschap van
zeven aankwam. Geen plaats te vin
den...
De gérant overzag met veld
heersblik de zaal. Kwam toen op me
af: „Zoudt u het erg vinden? Kijk,
daar is een tafeltje vrij; dan kan ik
deze twee aan elkaar schuiven en
die zeven plaatsen."
Natuurlijk. Ik pakte mijn bullen
bijeen, maar de gérant grabbelde al
tas, handschoenen enz. enz. en ver
huisde me gerieflijk.
Ik moest er wat om lachen, die
man met dat vrouwenspul.
„U vindt het dus niet erg?" vroeg
hij.
Neen ik vond het niet erg.
„Mag ik dan een glas sherry aan
bieden voor de overlast?"
Het leek me een absurd idee om
die beloning te accepteren en be
dankte met de beste smoes, die me
te binnen schoot: „Nee, dank u. ik
moet vanavond nog werken..."
Wat overigens waar was.
Zijn glimlach verbreedde: „Dan is
^en kopje kbffie achterna beter."
Zeg dan nog eens „neen"?
„Van het huis", gloriede de ober
oen de koffie kwam.
Opeens moest ik aan het ver-
olaatsingsincident van toen denken
Het kan dus anders.
TAE ORGELWERELD heeft bijna
onopgemerkt een groot verlies
geleden met de dood van de begaaf
de organiste Jeanne Demessieux, die
ook in Nederland menigmaal is op
getreden. Gisteren meldden we nog
in enkele edities dat zij op 47-jarige
leeftijd na een langdurig ziekbed te
Parijs is overleden.
„Zij is mijns gelijke wat spel, com
positie en improvisatie betreft", zei
eenmaal de bekende organist Marcel
Dupré, die haar enkele jaren leiding
gaf bij haar muzikale studie. En de
lof van deze grootmeester heeft zij,
een bescheiden leerlinge, indruk
wekkend waargemaakt. Als men al
leen al bedenkt, dat zij op tournee
nimmer één blad muziek meenam en
vrijwel de gehele orgelliteratuur uit
haar hoofd speelde.
Men zei. dat zij voor het orgel was
geboren, maar dan toch niet naar
haar postuur. Jeanne Demessieux
was een klein, zeer tenger vrouw
tje, die op zeer hoge hakken liep en
met deze schoentjes zelfs het pedaal
bediende.
Als kind
Op zevenjarige leeftijd al begon
zij haar muzikale studie op het Con
servatorium te Montpellier. Vier
jaar later kreeg zij het einddiploma
met twee eerste prijzen voor piano
en solfège. Ze sloot deze periode af
met een meesterlijke uitvoering van
Widors pianoconcert, die de toe
hoorders buiten zichzelf bracht van
enthousiasme.
Ze was acht jaar oud toen zij or
ganiste werd van de Heilige Geest
kerk te Parijs. Twee jaar later kreeg
ze de eerste prijs voor harmonieleer
aan het Conservatorium en daarna
de hoogste onderscheiding voor or
gelspel in de orgelklasse van Marcel
Dupré en een tweede prijs voor com
positie.
Op 17-jarige leeftijd was zij klaar
voor concerttournees, doch zij ver
koos eerst nog vijf jaar studie bij
Dupré. Daarna begonnen haar be
roemde concerten in Frankrijk, Bel
gië, Engeland, Oostenrijk, Ierland,
Zwitserland en Afrika en ook in Ne
derland. Engeland schonk haar de
grote eer dat zij het orgel in de
Westminster Abbey mocht bespelen
Zij componeerde een Symphonie
voor orkest, zes (door organisten
zeer gevreesde) pedaalstudies, Tryp-
tique, Zev n meditaties over de Hei-
I lige Geest, Twaalf koralen met pre-
j ludiums en een poëem voor orgel en
orkest
In ons land
In 1949 kwam zij concerten geven
in Nederland: in Utrecht, in de Nieu
we Zuiderkerk te Rotterdam, in Den
Haag. Onvergetelijk waren haar im
provisaties. Daarna hebben wij haar
nog vele malen in ons land mogen
horen. We herinneren ons hoe zij in
de Rotterdamse Mathenesserkerk
naar beneden kwam om door het
middenpad de kerk te verlaten en
dat toen het gehele publiek als één
man opstond om haar een grote hul
de te brengen.
Haar verscheiden, na langdurige
ziekte, herinnert aan de dood, nu en
kele jaren geleden, van de grote
Britse zangeres Kathleen Ferrier.
H. St.
een referendum een zaak is die door
Indonesië en de Verenigde Naties
wordt behartigd. Acties van Neder»
land zouden kunnen worden uitga»
legd als een inmenging en beïnvloe
ding, die niet op zijn plaats is.
Verwachting
De regering heeft steeds gezegd
dat zij verwacht dat Indonesië de
verplichtingen tegenover West-Irian
zal nakomen. Deze verwachting is ge
steund door positieve verzekeringen
van Indonesische zijde.
Op een vraag van de heer Jonge
ling (gpv) deelde minister Luns mee
dat het akkoord van New York niets
vermeldt over de wijze waarop deze
volksstemming moet plaatshebben.
Men zou zich inderdaad tot de stam
hoofden kunnen gaan beperken.
Zuid-Molukken
Het Nederlandse standpunt om de
republiek der Zuid-Molukken niet te
erkennen is nog steeds van kracht
Erkenning zou een miskenning van
de politieke realiteit zijn. Het zou
de betrekkingen met Indonesië on
middellijk verslechteren, terwijl dit
bovendien de Ambonnezen die de
laatste maanden naar hun geboorte
land zijn teruggekeerd, zou schaden.
De repatriëring zou direkt worden
stopgezet.
Staatssecretaris De Koster zei dat
de Ambonnezen die tot nu toe naar
hun land zijn teruggekeerd, allen
buiten het eiland Ambon zijn gaan
wonen. Hij wees voorts op de toe
nemende behoefte zowel van Neder
landse als Indonesische zijde om de
culturele contacten te verbeteren.
Binnenkort zal in Djakarta een doch
terinstelling van de Leidse Universi
teit gevestigd worden, waar men zich
kan oriënteren op de Nederlandse
cultuur. Een „kwartiermaker" is hier
voor reeds onderweg. Ook zal binnen
kort een Neerlandicus naar Indonesië
worden gezonden.
In antwoord op een vraag van dc
communist Bakker zei minister Luns
dat Indonesië geen speciale facili
teiten heeft gegeven aan het Neder
lands bedrijfsleven. Voor Nederland
gelden dezelfde voorwaarden als voor
alle andere landen.
November 1968 Misschien is
het nog niet zo dringend, maar
de winter heeft zich toch al aan
gekondigd en het zal niet lang
meer duren of de vogels ivorden
weer volledig afhankelijk van
de mensen. Zullen we er aan
denken?
