PvdA: f 225 miljoen voor NAVO anders besteden ïhekbuki 6.95 Sterkere helpt NAVO niet hijndelse huisvrouw bekent nu ook p ;if moor d op haar vader W etenschappelijk onderzoekcentrum voor oorlog en vrede Meningsverschil financiering Aandrang erkenning Oder Neisse ik KLM stimuleert r« de hotelbouw E «5 (AI maakt nventarisatie ïïMutobestand Sluimerende verdeeldheid Grote zinker in Calandkanaal gelegd Weer negen ton van Wereldraad voor Bi af ra Geheimzinnige lichtende voorwerpen boven Londen Lof voor prof. P. H. Kooymans Vragen Vondeling over monetaire situatie DONDERDAG 21 NOVEMBER 1968 DEN UYL voorbehoud LUNS crises bezweren af del 111 iel r. act te o tiiek aan ig ws wor van gront [esoh or leer. klas de 1< Ktader-klanken-kleuren-plaat, waarop 12 geliefde artiesten 24 kinderliedjes zingen. m&t alle teksten en een bijgevoegde langepeelse plaat met tekeningen om zelf in te kleuren. Zó'n prijs voor zó'n plaat kan alleen maar tijdelijk zijn! En de netto-opbrengst komt ten goede aan bet Blo-Revalidatie-centrnm (stichting Bio-Vacantieoord) voor gehandicapte kinderen. TORONTO De 54-jarige Cana dees Gagnier, die vorige week het besjitrt van een 22-jarige jongeman ren btving, is gisteren in Toronto over- eden. Het overgeplante hart heeft lot het laatst toe goed gewerkt. Van 10 |e dertien patiënten in Canada met nieuw hart leven er nog negen. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De meerderheid van de Tweede Kamer aanvaardt de regeringsvoorstellen waar het gaat om een extra bijdrage aan de NAVO. De socialisten, tot nu toe één lijn trekkend met be trekking tot de NAVO-politiek, wezen de voorstellen gisteren van de hand. Drs. Den Uyl diende een motie in, waarin gevraagd wordt de voorstellen zodanig te herzien, dat deze uitsluitend ge richt zijn op verhoging van paraatheid en mobiliteit op korte termijn. In de regeringsfracties was een sluimerende verdeeldheid merk baar over de financiering van de 225 miljoen tussen WD ener zijds en ARP en CHU aan de andere kant. De socialistische fractieleider Den Uyl zei bereid te zijn voor de NAVO te betalen, ook als dat ƒ225 miljoen zou blijken te zijn, maar alleen wan neer vergroting van de mobiliteit en kwaliteit samengaat met een reductie van conventionele strijdkrachten. Wat nu gebeurt, het handhaven van twee striking squadrons en de versnelde aankoop van meer Leo- pard-tanks, die over enkele jaren ge leverd worden, heeft niets te maken met het beheersen van een crisissitu atie op korte termijn, aldus Den Uyl. Op deze manier wordt ontspan- ningsipolitiek niet waar gemaakt (bij een waarschuwingssein past ook een verzoeningssein) en we vallen terug in het overbekende patroon van reac ties op crises. Moties In totaal werden gisteren vijf mo ties ingediend. Den Uyl, twee van de socialist Van der Stoel (over verster king van de politieke rol van de NA VO en over het uitoefenen van druk op Portugal en Griekenland), twee van de heer Van der Spek (pac. soc.): uittreden uit de NAVO en afzien van militaire versterking, terwijl van de democraat Visser nog een motie te verwachten is over de erkenning van de DDR en de Oder-Neissegrens. De met SCHIJNDEL De 45-jarige staaibevrouw M. H. H. uit Schijndel v0° eeft thans bekend ook haar ader in 1964 door middel van .grot ergiï om het leven te hebben ebracht. Tegenover de substituut-officier, Booster, uit Den Bosch, zei zij dit sdaan te hebben op verzoek van .de ude man (82) zelf. ke it e SCHIPHOL Binnenkort zal aan henje Jozef Israëlskade in Amsterdam is b eerste paal worden geslagen voor uit 6t 884 bedden tellende hotel van het apar.se Okura concern, het achttien- e hotelproject waarin de KLM finan- eel is geïnteresseerd. J In al deze projecten heeft de KLM wiji p één na, het drijvend hotel Mer- te ,%iid in Amsterdam, een minderheids- 1Bbelang. Het grootste deel van deze otels staat in ons land. De KLM gaat ervan uit dat de ichtpassagiers niet alleen in het an Üegtuig een goede service krijgen, C. jaar dat zij ook op de grond een Leiehoorlijke accommodatie moeten vin- en. „Niet de aankomsthal van een uchthaven, maar een hotelkamer is erav oorgaans de bestemming van de rel- cent 'eer- Is er geen zekerheid van een enh otelbed, dan gaat de reis niet door. jttet is in het belang van de lucht- pa aart en dus van de KLM dat er oldoende hotelaccommodatie aan we- Of j] (Van onze verkeersredacteur) 'ngAMSTERDAM De RAI heeft op- 7e K erlcht het RAI Documentatie Cen- iv Fum, dat tot doel heeft belangstel- I 7i enden tegen een abonnementsprijs 5ier-fcue gegevens te verstrekken over het 2 utomobielbestand Nederland, zo- aay ?el waar het personenauto's als 51 Jachtwagens betreft. Klin Per comPuter wordt regelmatig het in i ®ntal verkochte auto's met alle n iaarbij behorende gegevens (o.m. jei* nerk, herkomst, bouwjaar, eigenaar) Sf ^Sistreerd en deze gegevens wor- ®n tegen betaling tweemaal per ^and als staatje ter beschikking hem Vao belangstellenden gesteld. el<f dit RAI-initiatief komt men in "hoóer'ar|d voor het eerst tot een vol- pr ed'ge inventarisatie van het auto- P*rk. Vooral van de zijde van de iianBhindel verwacht de RAI een grote ■•langstelling. Zij heeft bovendien nog bekend dat zij in 1960, toen zij met haar gezin in Limburg woonde, tot driemaal toe ge probeerd heeft haar eerste man te vergiftigen. Zaterdag heeft zij na een langdurig verhoor bekend deze man in juli 1962 aoor vergiftiging om het leven te hebben gebracht. Zondagnacht be kende zij in 1964 eveneens een po ging te hebben gedaan om haar tweede echtgenoot te vergiftigen. De hele geschiedenis kwam aan het licht toen de officier van justitie een onderzoek liet instellen naar de hard nekkige geruchten in Schijndel over de gifmoorden van de vrouw. „Dramatische uren voor de frank", lazen beursmensen in Parijs toen ze een vergeefse reis naar de Franse Effecten beurs (achtergrond) hadden ge maakt. In verband met de in-' ternationale monetaire situatie is deze beurs tot maandag de 25-ste november gesloten. heer Visser vroeg dit als een gebaar van de Nederlandse regering om uit drukking te geven aan een algemene wens tot ontspanning. Categorisch antwoordde minister Luns: Nee. Later had de anti-revolutionair Geelkerken harde kritiek op de pas sage in het NAVO-communiqué, waarin de Duitse kwestie weliswaar wordt aangeroerd, maar aldus Geel kerken, niet in constructieve zin. De vrede wordt niet dichterbij gebracht. Dit soort tirades is het wrijven van zout in een open wond en het niet-reppen van erkenning van de Oder-Neissegrens is olie op het vuur gooien. Ook de heer Mellema (c.h.) roerde dit onderwerp aan. Hij vond erken ning reëel, echter alleen als ook Bonn meedoet. Financiering Over de financiering van de NA- VO-bijdrage zal nog een hartig woordje gesproken moeten worden. De socialisten hebben hun houding nog niet bepaald, zoals ook de KVP'er Mommersteeg nog geen defi nitief oordeel uitsprak: hij wilde we ten welke accijnzen omhoog gaan en welke overheidsinvesteringen zullen worden uitgesteld. De liberaal Berkhouwer achtte ver vroeging van de accijnsverhoging aanvaardbaar, al zijn het wel altijd dezelfde produkten die daarvan te lijden hebben. Het uitstel van een deel van de belastingverlaging (ƒ90 miljoen) vond hij een zwaar offer. „Was het niet mogelijk geweest dit bedrag te zoeken in een uitgebreider temporisering van overheidsinveste ringen?" zo vroeg hij zich af. Onver kort zullen de liberalen overigens vasthouden aan de correctie op ten onrechte geïnde belasting ad 900 miljoen. Dat ban een harde noot worden om te kraken, want voor de heer Kieft (a.r.) stond het helemaal nog niet vast dat deze ƒ900 miljoen ten volle moet worden uitgekeerd. In zijn woorden klonk door dat hij wel ak koord ging met deze ƒ90 miljoen, maar dat dit bedrag afgetrokken moest worden van de totale be lastingcorrectie van ƒ900 miljoen. En zelfs de hoogte van dit laatste bedrag zou nog voor discussie vatbaar zijn. Vermogens Evenals de heer Mellema (c.h.) voor hem bepleitte Kieft in plaats van accijnsverhoging verhoging van de vermogensbelasting. Tegelijkertijd zou er dan een stukje structurele dekking bijkomen, hetgeen de ARP ook al gevraagd heeft bij de kwestie van de sanering van het Gemeente fonds. De heer Kieft benadrukte het eenmalige karakter van de uitgave: ook als de exploitatiekosten hoger zullen worden. De heer Mellema was niet gelukkig met de motorrijtuigenbelasting. „Wat geweldig origineel", was zijn eerste gedachte, „kan men nu voor één keer niet iets anders bedenken". Het minste bezwaar had hij tegen de verschuiving van de belastingverla ging. De heren Jongeling en Van Dis bleken volledig achter het NAVO-be- leid van de regering te staan, in te genstelling tot D'66-vertegen- woordiger Visser en de heer Aarden (rad.). Maar de regeringsfracties stel den zich achter het NAVO-beleid van de regering. Interventie In zijn antwoord ging minister Luns zeer uitvoerig in op de nood zaak hiervan. Hij kwam tot de uitspraak dat de Sowjetunie verant woordelijk is voor de koude oorlog en niet het westen. Als hij of het NAVO-communiqué ongenuanceerd zijn geweest, komt dat onder meer door de dreigende houding van de Sowjetunie tegenover West-Duitsland. Moskou matigt zich een interventierecht aan, dat zich eventueel ook zou kunnen uitstrek ken tot Nederland als wij een com munistische regering hadden. Hij benadrukte het belang van een ontspanningspolitiek en hij meende dat dit niet in gevaar gebracht werd door de NAVO-maatregelen. Hij haalde een Joegoslavisch bericht aan, dat het NAVO-beraad in het belang van de Joegoslavische veiligheid achtte. Over de erkenning van de Oder-Neisse-grens zei de heer Luns, dat hij zich wel zou voelen bij een regeling, maar dan in groter verband. Het feitelijke bestaan van de DDR is nog geen reden voor erkenning. Bijna alle sprekers in het debat brachten het interim-rapport van de adviescommissie voor ontwape ningsaangelegenheden ter tafel. Mi nister Luns zei ervan: er zitten posi tieve punten in, mijn kritiek richt zich op de disharmonie tussen het optimisme van het rapport en de ROTTERDAM Dinsdag is W. A. v. d. Tak's Bergingsbedrijf in het Ca landkanaal begonnen met het leggen van de grootste zinker van West-Eu ropa. Er zitten 52 leidingen voor 15 verschillende bedrijven In. De zinker wordt gelegd omdat vol gend jaar zomer de dam in het ka naal (ten noorden van de Caland- brug) wordt verwijderd. In die datn zitten momenteel de transportleidin gen. De zinker bestaat uit vier bundels, waarin de buizen twee- tot vierhoog zijn gelegd De lengte van elke buis bedraagt 280 meter, zodat totaal 14V« kilometer buis is verwerkt. De bundels worden één voor één in een tot 20 meter onder NAP gebag gerde gleuf in het Calandkanaal ge legd. Dat gebeurt door zes van de grootste bokken die beschikbaar zijn. Voor de zinkmanoeuvre is voor iede re bundel ongeveer 12 uur beschik baar, zodat het gehele karwei in 48 uur gereed zal zijn. GENèVE De Wereldraad van Kerken heeft negenhonderdduizend gulden ter beschikking gesteld van het Internationale Rode Kruis en de Skandinavische hulporganisatie „Nordchurchaid" voor hulp aan Blaf- ra. De Wereldraad heeft daarmee nu reeds meer dan 18.5 miljoen bijgedra gen in geld en goederen voor hulp aan Biafra. sombere geluiden die wij uit het oosten horen. Concluderende: de weg naar ontspanning is moeilijker geworden. De moties van Van der Spek moest hij krachtig ontraden, die van de heer Den Uyl ook, omdat de militaire bijdrage een aanpassen aan de ach terstand bedoelt te zijn. De mo ties-Van der Stoel ontmoetten bij de minister geen bezwaar, hoewel hij geen succes verwachtte van een Ne derlands initiatief om andere regimes in Griekenland en Portugal te be werkstelligen. Crises Minister Den Toom stelde de heren Kieft en Mellema gerust, dat door werken van eventuele kosten in het bestaande budget worden opgevan gen. Op korte termijn kunnen wel degelijk aanvullende maatregelen ge troffen worden, voegde hij de heer Den Uyl toe. Medio volgend jaar kunnen de tanks al van de fabriek komen. Het is wel degelijk om te voldoen aan de eis, dat crises (ook de crisis nu) bezworen moeten kunnen worden. Minister De Block, bij afwezigheid van minister Witteveen het woord voerend, wilde niet ingaan op de sug gestie de vermogensbelasting te ver hogen. De vervroeging van de ac cijnsverhoging (welke wist hij nog niet) had 0,1 tot 0,2 procent invloed op de kosten van levensonderhoud. Over de temporisering van over heidsuitgaven is nog geen beslissing genomen en deze beperking zal niet worden ingehaald. PROF. RÖLING: VAN AFSCHRIKKING KOMT NOG GEEN ONTSPANNING (Van onze speciale verslaggever) DEN HAAG Aan het einde van het tweedaagse congres ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Hogere Krijgs school, heeft de directeur van dit Instituut, brigade-generaal van de generale staf H. A. Thoon- sen, de noodzaak bepleit het ka rakter van het bestaande Defen sie Studiecentrum te wijzigen. „Een zuiver wetenschappelijk on derzoek- en ontwikkelingscentrum", zo zei hij, „ten dienste van de mi nister van defensie en met interde- parlementale, maar vooral met inter universitaire relaties, creëert de mo gelijkheid bestaande inspanningen tot een meer vruchtbaar resultaat te leiden". Bundeling van krachten bij de we tenschapsbeoefening op het gebied van de militair-politieke strategie zou ongetwijfeld resulteren in een kwan titatieve en kwalitatieve verhoging LONDEN Honderden Londenaren hebben gisteravond de kantoren van kranten en persbureaus opgebeld met de mededelingen over geheimzinnige lichtende voorwerpen, die zij In de avondlijke lucht ontwaard meenden te hebben. De 'vliegende lichten' naar schatting tussen de tien en honderd afzon derlijke voorwerpen zouden in formatie van het noorden naar het zuiden getrokken zijn en een vlammend spoor aan de donkere hemel getrokken hebben. Sommige opbellers meenden, dat zij raketten gezien hadden, anderen ge waagden van ster-achtige voorwerpen. Het Britse observatorium te Greenwich meent, dat het verschijnsel zo goed als zeker een Russische kunstmaan is geweest, die naar de aarde terugkeerde. Sir Bernard Loveli, directeur van de radio-telescoop Jodrell Bank, zegt, dat het waarschijnlijk een meteoor was, die uiteenviel. (Van onze speciale verslaggever) DEN HAAG „De afschrik- kingsgedachte (vrede en veilig heid door macht) is rationeel, logisch en onontkoombaar in de statenanarchie, waarin wij leven. In wereldverband heeft zij ech ter de neiging tot een wapen wedloop, die tot een totale oorlog kan leiden. Sinds de gaskamers en de atoombommen zijn er geen grenzen aan de menselijke kwaadaardigheid." Dit betoogde prof. mr. B. V. A. Röling, directeur van het Polemolo- gisch Instituut van de Rijksuniversi teit in Groningen, gistermiddag op de tweede en laatste dag van het con gres. dat ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Hogere Krijgsschool in het Nederlands Con gresgebouw in Den Haag werd ge houden. Volgens de hoogleraar staan we voor een duidelijk dilemma. Wat re delijk is in de micro - politiek is ver derfelijk In de macro - politiek. Wat voor onze veiligheid werd begonnen, mondt uit In een steeds gevaarlijker wordende wereld, in een catastrofe. Het zoeken naar staatsveiligheid leidt tot wereidonveillgheid. Verspreiding Op dit moment, aldus prof. Röling, geeft de wereld per jaar 600 tot 700 miljard gulden aan bewapening uit. Alleen de wapenresearch kost jaarlijks 70 miljard gulden. De wa penwedloop, die vooral tussen Ame rika en Rusland bestaat, zal onher roepelijk de verspreiding van kern wapens ten gevolge hebben. Andere bedenkingen, die hij opsomde, lagen o.m. op het politieke, het economische, het psychologische en het conflictologlsche vlak. De op bloei van de oorlogsindustrie en de verstrengeling ervan met de gewone industrie deden belangengroepen ontstaan, die niet langer gericht wa ren op het handhaven van vrede en veiligheid. De invloed van de bewapening op de mentaliteit van de mensheid was fnuikend. De vrees, die was ontstaan, versterkte de vijandigheid. Ontspanning Prof. Röling geloofde niet, dat zich uit de afschrikkingsgedachte een vorm van ontspanning ontwikkelen kon. Vandaar dat hij zich tegenstan der verklaarde van de opvoering van de paraatheid van de NAVO - strijd krachten, waartoe de vorige week in Brussel besloten werd in verband met de Russische Interventie in Tsje- choslowakije. Voor een ware ontspanning tussen Oost en West bestonden volgens de hoogleraar alleen maar mogelijkhe den, als de volgende stappen werden genomen 1. Het bevriezen van de wapenwed loop. 2. Het geleidelijk verminderen van wapens. 3. Het wegnemen van de stenen des aanstoots. 4. Het leggen van sterke nadruk op het civiele leiderschap. 5. Samenwerking op voet van ge lijkheid. 6. Het inrichten van een constant ontmoetingspunt tussen de landen van het Warschaupact en die van de NAVO, een soort permanente noorde lijke veiligheidsconferentie dus om de gevoelens af te tasten. 7. Meer zuiver wetenschappelijk onderzoek inzake civiele en militaire zaken, alsmede meer voorlichting. Lange termijn Volgens prof. dr. R. Löwenthal, Rusland-expert en hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Berlijn, kon het conflict tussen Oost en West niet worden opgelost, zolang Europa ver deeld bleef, zolang Rusland zijn do minerende positie behield, zolang de bewapeningswedloop tussen Washington en Moskou bleef door gaan en zolang er geen fundamentele wijzingen kwamen in de commu nistische ideologie en in de Sowjet- (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Bij het NAVO-de- bat in de Tweede Kamer bleek pas goed welke indruk de rede die de nieuwe ondervoorzitter van de ARP, prof. mr. P. H. Kooijmans in Utrecht op het AR-Partijconvent heeft ge houden. in vele kringen heeft ge maakt Vrijwel alle sprekers zwaaiden hem lof toe. De heer Aarden citeer de: wij moeten wat minder schermen met ideologieën. De democraat Visser haalde de woorden van Kooijmans aan: wat meer vertrouwen in de te genstander, wat minder vertrouwen in het systeem. Het typeerde eigenlijk wel de breuklijn die uit het debat bleek tus sen degenen, die onvoorwaardelijk in de NAVO geloven en zij die nog meer de nadruk willen leggen op het voeren van een ontspanningspolitiek en daarbij risico's willen lopen. top. Men behoefde niet pessimistisch te zijn om aan te nemen dat slechts op zeer lange termijn veranderingen mogelijk waren. Filosofie In negatieve zin, aldus de hoogle raar. waren we opnieuw over het punt van de détente heen. Het paste nog altijd in de filosofie van de Sow- jets. dat een periode van ontspanning werd gevolgd door een periode van spanning en crises. De opbouw van een kernmacht zo wel door de Verenigde Staten als de Sowjetunie, de opkomst van China als derde macht en kleine wijzigin gen in de houding van de Sowjettop leidde in 1963 tot een vorm van toe nadering. Ook het mislukken van de communistische bedoelingen in de Berlijnse en de Cubaanse crise» had hiertoe bijgedragen. Na de interventie in Tsjecho- slowakije was de wereld weer op het beginpunt aangeland. Moskou toonde duidelijk meer belang te hebben bij de hand having van zijn positie in Oost- Europa dan bij een vermindering van de politieke spanning in de wereld. van de militaire bijdragen bij de me ningsvorming over de krijgsmacht en maatschappij, waar thans de stem van de officier ten onrechte niet, of althans in onvoldoende mate wordt gehoord. Professor Z. Brzezinski, expert op het gebied van communistische zaken en hoogleraar aan de New Yorkse Columbia Universiteit, sloot gister middag de rij van sprekers Hij zei o.m. dat de Sovjet Unie met een interne ideologische crisis worstelt, alsook met een groeiend na tionaliteitsprobleem. De helft van de bevolking was van niet-Russische origine. Binnen twintig jaar zou dit grotere vraagstukken oproepen dan het rassenprobleem thans in de Ver enigde Staten doet. De Kremlin-top schetste hij als conservatief. De Russische leiders waren erop uit de status quo tussen Oost en West te bewaren, en hadden als gevolg van het hen schadende democratiseringsproces in de satel lietstaten afgeleerd geïnteresseerd te zijn in de communistische partijen buiten hun eigen wereld. Het politie ke streven was nog altijd op de vreedzame coëxistentie gericht, maar deze was door de omstandigheden ge limiteerd en geselecteerd. Tijdelijke eenheid De Amerikaanse hoogleraar stelde dat Moskou zichzelf in een verdedi gingshouding had gemanoeuvreerd. Het was de Russen meer dan ooit bekend dat ze niet kunnen opboksen tegen de economische kracht van de Verenigde Staten. In 1985 zou de kloof tussen beide supermaehten in dit opzicht verdubbeld zijn. Professor Brzezinski uitte de vrees dat het herstel van de eenheid bin nen de NAVO oppervlakkig en tijde lijk was. De verklaring, die de Noord- atlantische Verdragsorganisatie de vorige week in Brussel had uitgege ven over de opvoering van de paraat heid der strijdkrachten, kwam rijke lijk laat. Indien deze eerder was ge daan, zou Tsjechoslowakije misschien nog te redden zijn geweest. Volgens de hoogleraar is het drin gend gewenst in het Westen een gro tere eenheid te bereiken. De jongere generatie, die geen overrompe lingsoorlog heeft gekend en daarom nogal apathisch tegenover de Atlan tische gedachte stond, zou geacti veerd moeten worden. Het zou ook beter zijn, zo besloot hij, dat Washington zijn standpunt inzake Rood China herzag om tot een betere verstandhouding te komen met een zich sterk ontwikkelende derde wereldmacht. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Het plotselinge af wezig zijn van minister Witteveen van Financiën bij het debat over de NAVO was op het Binnenhof aanlei ding te meer om te speculeren over eventuele maatregelen op monetair gebied. Men dacht zelfs al aan een plotseling kabinetsberaad. Minister Witteveen zou echter van morgen uit Bonn. waar hij in ge zelschap van dr. Zijlstra, de presi dent van De N'ederlandsche Bank. aan het financieel overleg van de Groep van Tien heeft deelgenomen, terugkeren. Na aflooD van het NAVO-debat zou de heer Vondeling (soc hem willen vragen of de minister mededelingen kon doen over de financiële ontwik keling in de EEG-landen en welke gevolgen dit heeft voor Nederland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 5