„Bedrijfsleven ook toekomst
bouwende gemeenschap"
Trefpunt
in dienst
der
oecumene
VU geeft Philadelphia
wetenschappelijke steun
Verontruste brief aan
AR-Kainerfractie over
artikel van nu*. Idenburg
Confessie blijft na
eeuwen actueel
WILLEBRANDS
OM REA OP
MAAKT KANS
TE VOLGEN
Een woord voor vandaag
Duits verzoeningsteken na drie jaar gereed
Dr. W. A. Visser 't Hooft Centrum in Rotterdam geopend
Uw probleem
is het
onze....
ZORG VOOR AFWIJKENDE KIND
Reformatorische
scholen in
oprichting
Dr. M. Feitsma
overleden
Vrijgemaakte herdenking in Dordi
MAANDAG 18 NOVEMBER 196
,J£n de gehele bevolking van de streek der Gerasenen vroeg
Hem, of Hij van hen wilde weggaanwant zij waren door grote
vrees bevangen" (Lucas 8:37).
De bezetene wordt genezen. De geesten varen uit hem. Niet
in de afgrond, nee, in een talrijke kudde zwijnen, zoals zij de
Here hebben gevraagd. „En de kudde stormde langs de helling
het meer in en verdronk." Dit is een sensatie, geweldig. Daar
moet ruchtbaarheid aan worden gegeven. De mensen, die met
het hoeden van de kudde zijn belast, snellen heen om het
nieuws te verspreiden. Heb je het al gehoord?
De reactie is verrassend. Niet verrassend is, dat iedereen uit
loopt om nog wat te zien van hetgeen zich heeft afgespeeld.
Wat zij zien is de man, goed bij het verstand en genezen,
zittend aan de voeten van Jezus. Het verrassende is, dat zij
over de genezen zieke heenzien naar het verlies, dat is ge
leden. Een kudde zwijnen verdronken. Lucas schrijft: En ze
werden bevreesd.
De vrees resulteert in een vraag, beleefd maar dringend: Here,
zoudt U willen vertrekken? Het is allemaal wel indrukwek
kend wat U aan die zieke heeft verricht, maar
Zo is de mens. Here, gaat Uw gang, doet U maar wat U denkt,
dat U moet doen, maar hoeft het ons niets te kosten? Natuur
lijk, U mag regeren, maar we zouden dan graag onze eigen
wil laten triomferen.
Wy lezen vandaag: 1 Joh. 3 vers 1 tot 13.
Brieven die niet sijn voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge-
helmhouding Is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze.
gele te worden ingesloten.
Vraag: Ala erfgenamen het niet
eeng zijn over de vraag of tot een
erfenis behorende huizen verkocht
of verhuurd moeten worden, is er
dan beslissing bij meerderheid van
stemmen
Antwoord; De beslissing moet
eenstemmig zijn. Wordt men het
niet eens dan kan het tot een dure
gedwongen verdeling komen.
Meestal weet de notaris wel met de
nodige tact eenstemmigheid te be
reiken. Anders kan men beter nog
een tijdie met de verdeling wachten
In de opbrengst samen genieten, tot
men het op den duur wél eens
wordt.
Vraag: Een 15-jarige leerling der
de klas Mavo wil graag weten, hoe
de opleiding is voor kerkorgelbouw.
Is er toekomst in?
Antwoord: De bedrijfsleider van
de firma Flentrop te Zaandam, de
heer B. Buurman, wil gaarne inlich
tingen verstrekken. Verstandig is
eerst het mavo-diploma te halen.
Daarna is een opleiding aan een
technische school nodig, speciaal
voor het fijne timmerwerk en lood-
en tinbewerking, voordat men een
bedrijfsopleiding volgt. Daarvoor
beval hij speciaal aan de tweede
technische school Westerstraat 187,
Amsterdam. Daar ontvangen ook de
bedrijfsleerlingen van Pels te Alk
maar les. Ook met de orgelbouwers
Gebr. Van Vulpen te Utrecht zou hij
eens een afspraak kunnen maken.
LONDEN Uit het landhuis van
prinses Lee Radziwill bij Londen,
waar Jacqueline Onassis en haar
man het weekeinde doorbrachten,
zijn juwelen ter waarde van ca.
50.000 gulden gestolen. Geen van de
gestolen Juwelen behoorde aan me
vrouw Onassis, zo zei de politie later.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Zaterdag is
het Dr. W. A. Visser 't Hooft
Centrum in gebruik genomen.
Een gebouw dat o.a. zal dienen
voor opleiding van theologen,
vakbondsbestuurders en werkers
in bedrijven, speciaal gericht op
de achtergronden van de stede
lijke, industriële samenleving.
Verder ook voor onderzoek naar
de waarden van die samenleving.
(Van een onzer redacteuren)
UTRECHT Nog maar het
121^-jarig bestaan van een ver
eniging als Philadelphia, waar
in ouders en vrienden van het
afwijkende kind, maar toch
vooral ouders, elkaar ontmoe
ten? Het doet denken aan een
koperen huwelijksfeest van een
bruidspaar, dat op latere leef
tijd is getrouwd, en verzucht:
waren we er maar eerder aan
begonnen.
Dit werd zaterdag gesteld in de
druk bezochte bijeenkomst van deze
organisatie, waarin het afwijkende
kind in het gezin centraal stond. Een
der inleiders, drs. P. A. de Ruyter
van het Pedalogisch Instituut in
Amsterdam, had voor dit „verlate
huwelijk" een verklaring.
Ook al is het afwijkende kind ge
ruime tijd onderwerp voor we
tenschappelijk onderzoek, er werd
daarbij lange tijd met geen woord
gerept van de ouders. Waarom niet?
Omdat men (ten onrechte) meende
vanuit de erfelijkheid in negatieve
zin over de ouders te moeten spre
ken. Nog in een publikatie van 1958
is te vinden „dat de verwekkers
slechte opvoeders moeten worden ge-
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Aan de voor
avond van de openbare com
missievergadering over de be
groting van buitenlandse zaken
is aan de Tweede-Kamerfractie j
van de Anti Revolutionaire
Partij een ,,open brief" gezon
den door de jongerenorgani
satie van de Stichting Door de
eeuwen trouw. Hierin wordt
haar ernstige verontrusting
uitgesproken over het artikel
van mr. P. J. A. Idenburg in
AR Staatkunde.
De heer Idenburg pleitte hierin af
te zien van „het verder doordrijven
naar een oplossing welke niet voor
Indonesië aanvaardbaar is", hiermee
doelend op de mogelijkheid van een
afwijzing door de papoea's van
aansluiting bij Indonesië.
In de brief aan de AR-fractie
wordt de overtuiging uitgesproken
dat de gedragslijn, geschetst door mr.
Idenburg, voor de papoea's rampzali
ge gevolgen heeft Het zou betékenen
zich neerleggen bij het recht van de
sterkste, omdat deze immers de situ
atie pleegt te beheersen. Niet de
vraag: wat is gezien de situatie de
meest bevredigende oplossing, maar:
welke verdragsverplichtingen wer
den aanvaard en hoe kunnen die
gezien de situatie het meest bevredi
gend worden gerealiseerd moet uit
gangspunt zijn.
Medeschuldig
Aan de situatie waarin zowel Ne
derland, Indonesië als de Papoea's
zijn gemanoeuvreerd en waarover mr.
Idenburg terecht zo is verontrust,
gijn degenen die sinds 1962 hebben
fezwegen medeschuldig. De positie
van Nederland, die ook door de
schrijver van het artikel in AR
Staatkunde niet wordt onderschat,
had vanaf '62 aangewend dienen te
worden voor het recht van de Papoe
a's en niet thans om dit volk onder
een koloniaal juk te brengen, aldus
de jongerenorganisatie.
Het spreken over een open en eer
lijke volksstemming wordt naïef ge
noemd. De Nederlandse regering mag
zich dan wel eens de vraag stellen
wat moet gebeuren indien de Papoe
a's zich los van Indonesië verklaren
en zich met een verzoek om steun tot
Nederland zal richten.
Tweede Biafra
De angst van een tweede Biafra
deelt de jongerenorganisatie met
Idenburg, maar om andere redenen.
Een volk dat de onafhankelijkheid
proeft, kan met de bajonetten niet in
een vreemd staatsverband worden
geperst.
De ondertekenaars van de brief,
voorzitter van de jongerenorganisatie
de heer A. Kamsteeg en secretaris de
heer J. Oldenburger, vragen de
AR-fractie contact op te nemen met
de in Nederland verblijvende Papoe
a's of met niet onder Indonesische
pressie staande papoea's elders. Deze
hebben nl. in de zes jaren dat Neder
land zweeg niet stilgezeten. Zij heb
ben een eigen visie ontwikkeld.
Ten slotte wordt verwezen naar de
informatie van mr. Biesheuvel on
langs aan de regering of deze wel een
beleid t.a.v. west-Irian had. Daarmee
werd de hoop gewekt, aldus de brief,
dat de ARP zo'n beleid vel bezat. „In
dien echter de lijn van mr. Idenburg
zou worden overgenomen is het wel
licht beter in de apathie van de afge
lopen zes jaar te volharden, opdat de
schuld jegens het toch al zo vertrapte
volk van de Papoea's niet nog zwaar
der wordt", aldus besluiten de schrij
vers.
acht". Gelukkig is dit waandenkbeeld
nu achterhaald.
SNELLE GROEI
Philadelphia loopt eventuele ach
terstanden overigens snel in. Het be
zit nu al 15 gezinsvervangende tehui
zen, die samen 600 kinderen en ou
deren verplegen. Er zijn in het land
liefst 75 afdelingen met in totaal
25.000 leden.
Een eigentijdse belangenvereniging,
noemde voorzitter J. J. Dondorp de
organisatie, die werk genoeg verzet
ten moet want is er nog zoveel te
doen. Hij noemde onder meer:
waarborgen voor onze kinderen,
dat hun belangen veilig zijn gesteld
als wij, hun ouders, er niet meer zijn.
inspraak van de ouders in het be
leid, omdat de ouder-kindrelatie uit
gangspunt voor bemoeiingen moet
zijn.
meer dagverblijven en gezinsver
vangende tehuizen.
voldoende maatschappelijke wer
kers, pedagogen, psychologen, artsen
en psychiaters.
regionalisatie van de zorg.
meer samenwerking tussen de di
verse departementen die elk een on
derdeel van de zorg onder hun hoede
hebben.
PLAN
De heer Dondorp realiseerde zich
zeer wel dat aan de onderlinge sa
menwerking van allen die met het
gehandicapte kind bezig zijn nog veel
ontbreekt. Hij deelde mee, dat Phila
delphia werkt aan een plan om deze
coöperatie beter tot zijn recht te la
ten komen.
Met vreugde vermeldde hij dat de
aan de VU gevraagde wetenschappe
lijke begeleiding tenvolle is toege
zegd, een mededeling, die met ap
plaus werd onderstreept. Drs. De
Ruyter kwam daar later even op te
rug. Zo wil de VU in samenwerknig
met Philadelphia een gezinsonder
zoek op touw zetten, dat de noodza
kelijke gegevens kan opleveren voor
een betere aanpak.
Mevrouw J. J. Penning-Segers uit
Delft ging vervolgens praktisch in op
het thema ..van onze zorgenkinderen
verzorgde kinderen te maken". Ze
zette uiteen, dat het de ouders zijn,
die de gemeenschap moeten leren dat
hun kinderen erbij horen. Ze moeten
niet alleen de brug slaan, maar er
ook zelf als eerste overheen komen
en de durf hebben de ander om hulp
te vragen. Het gesprek met de ander
moeten de ouders zelf op gang bren
gen. Men moet zijn afwijkende kind
daarbij ook durven presenteren.
LOSLATEN
Ernst moet gemaakt worden met
de vraag of we ons kind niet veel
eerder los moeten laten om het beter
tot zijn recht te doen komen in een
voor hem aangepast milieu. Als grond
regel gaf zij aan: probeer niet
steeds tien jaar ver te kijken, maar
werk in het nu, wees blij met wat u
nu heeft en sta, als u een ouder ge
handicapt kind heeft, open voor jon
ge ouders, die aan uw ervaring zo
veel kunnen hebben.
Aan het eind van de morgenverga
dering bracht de waarnemend voor
zitter, mr. Thoolen uit Den Haag hul
de aan de pioniers van het eerste
uur, die de vereniging oprichtten. Hij
dacht daarbij speciaal aan de heer
Dondorp „een man die geen drempel
vrees kent" en precies de figuur is
die Philadelphia als voorzitter moet
hebben.
In de middaguren ging de première
van de indringende kleurenfilm
„Veel zorg en zegen", die een indruk
geeft van het Philadelphiawerk.
Het centrum is een geschenk van
de Duitse „Aktion Sühnezeichen"
en het zal in oecumenische zin
worden benut.
De naamgever, dr. Visser 't Hooft,
erepresident der Wereldraad van
Kerken, gaf bij deze gelegenheid zijn
visie op de mogelijkheden, die er zijn
om deze royale gift naar waarde te
benutten. Hij bepleitte het bedrijfsle
ven in veel groter verband te gaan
bezien. Het is niet alleen produktie-
gemeenschap en sociale gemeenschap,
maar ook een toekomst bouwende ge
meenschap.
Normen voor de toekomst moeten
worden gevonden, ook door gesprek
en studie als in dit gebouw op het
programma zullen staan. Bij de stu
die zijn ook van groot belang de vra
gen over de onderontwikkelde lan
den. Zonder oplossing van dit vragen
fs het onmogelijk een menswaardige
toekomst te zien, noch in het be
drijfsleven noch in de gehele
maatschaDDii waarvoor we verant
woordelijk zijn.
Het was dr. Visser 't Hooft opge
vallen dat de verantwoordelijke
mensen in het bedrijfsleven op zoek
zijn. „Het beruchte establishment zit
lang niet zo vast als de opponenten
denken", zei hij. Steeds meer wordt
ingezien dat grote veranderingen on
vermijdelijk zijn.
ORIËNTATIE
Hij noemde enkele factoren, die in
dit verband een rol 'spelen. De toe
komst is iets, waarover vandaag
beslissingen worden genomen. Maar
dan anders dan tot dusver, met meer
oriëntatie op wat we eigenlijk doen.
Typerend verschijnsel is de felle re
actie van een jeugd, die soms goede
baantjes afwijst omdat zij geen leven
van produceren en geld verdienen
wil. De jeugd loopt storm op een
bestaan dat dreigt te worden ont
menselijkt.
Op al deze verschijnselen kan dit
centrum zich richten. Het werk dat
er verricht zal worden is uiterst no
dig en belangrijk. De zaak is verbon
den met die van de beweging voor
verantwoordelijkheid in de
maatschappij. Zij dankt haar bestaan
aan een oecumenisch initiatief. Om
deze redenen was dr. Visser 't Hooft
bereid geweest zijn naam eraan te
verbinden.
Dr. Visser 't Hooft, die zijn rede
gedeeltelijk in het Duits hield, herin
nerde eraan dat de Aktion Sühnezei
chen ontstond als gevolg van de
Stuttgarter Erklarung van 1945. Een
der belangrijkste gebeurtenissen in
de oecumenische beweging. Zonder
Stuttgart 1945 was er geen Amster
dam 1948 mogelijk geweest.
De erepresident der Wereldraad
van Kerken stelde, in verband met
het thema van de actie, dat het evan
gelie de kracht der verzoening is. „Ik
dank de Duitse vrienden voor hun
geste. Moge het gegeven zijn in dit
gebouw in vrede voor de verzoening
te werken", zo besloot hij.
Bij de opening van het gebouw
sprak als eerste synode-praeses ds. U-
do Smidt namens de Duitse Evange
lische kerk en de Aktion Sühnezei
chen. Hij ging in op de doelstelling
van de actie, die nu al in 13 landen
dergelijke tekens heeft opgericht om
erkenning van het onrecht door de
Duitsers aangedaan te doen en te
trachten een nieuw begin te maken.
OPEIS Z11N
Hun schenking aan Rotterdam zien
de Duitsers geestelijk als een tegen
hanger van Zadkine's beroemde
beeld „Stad zonder hart". Hun bedoe
lingen met het gebruik van dit ge
bouw drukken zij uit met het predi
kaat „Internationale Oekumenische
Sozialakademie". Praeses Smidt riep
de kerken op open te zijn voor de
maatschappij en als zodanig het werk
in dit centrum mee aan te pakken.
Mr. G. E. van Walsum, oud-burge
meester van Rotterdam, voorzitter
der Stichting .Gebouw Oecumenisch
Centrum aanvaardde het geschenk.
Hij meende dat het nergens met
meer recht zou kunnen staan dan
juist in de Maasstad. Er zal een am
bitieus programma in worden aange
pakt, het zal een trefpunt zijn met
invloed naar vele zijden. Hij bracht
hulde aan het pionierswerk van de
naamgevers.
Vervolgens werd het gebouw voor
gebruik overgedragen aan prof. dr. J.
de Graaf, voorzitter van het curatori-
AMERSFOORT Naar wij ver
nemen zal volgende week vrijdag
worden opgericht de „Vereniging
voor voortgezet reformatorisch on
derwijs op gereformeerde grond
slag".
De bedoeling is de stichting van
een middelbare school voor midden-
Nederland.
In het voorlopig bestuur hebben
onder meer zitting ds. J. van
Haaren, ds. C. Harinck en ds. A. W.
Verhoef van de Gereformeerde Ge
meenten, de hervormde predikanten
ds. B. Haverkamp en ds. S. de Jong
en de christelijke gereformeerde ds.
M. Baan en ds. N. de Jong.
Er bestaat reeds een dergelijke
plM
(Van onze kerkredactie)
BOLSWARD Zondagmorgen b LBÜ
de gereformeerde predikant dr. M,tPn
Feitsma overleden. HU is 57 jaar ge. wen,
worden. 1
den
Dr. Feitsma was sinds 1937 predi. rep
kant. Hij diende de kerken van Schet tide 1
tens en Schraard, Beverwijk, Amstel lid
veen, Oenkerk en Emmen. Sinds jul ellen-
1967 stond hij in Bolsward. In 195010-
promoveerde hij bij prof, dr. G. breit
Berkouwer aan de Vrije Universitei1 Voor
De begrafenis is donderdag om hal Men,
twaalf op „Wolfsbergen" te EmmeiM^
Woensdagavond is er een rouwdiens mlle
in de gereformeerde kerk te Bolsf1
ziko
genl
Nieuive voorzitter
Prov. Jeugdraad
DEN HAAG Als opvolgster va de
burgemeester Van Tuyll van Serooi ght)
kerken uit Zoetermeer is in de verga esf'
dering van het algemeen bestuur vajio—
de Provinciale Jeugdraad Zuid-Ho en
land geïnstalleerd: mevrouw A. J. I gelij
Coultre-Foest uit Wassenaar. M$er
vrouw Le Coultre is in haar wooi me\
•plaats wethouder van onderwi |c m
sport en culturele zaken, alsmede di ffelij
cente aan het Rijnlands Lyceum. and:
zika
vereniging voor Rotterdam en 01 r be
streken. Daarvan is ds. J. C. Ste wel
wagen, hervormd predikant te De
voorzitter. Verder hebben ond gp,
meer de heer C. N. van Dis jr.Jlg
Rotterdam, ds. M. C. Tanis te
rendrecht en ds. A. Vergunst
Rotterdam zitting in het bestuur.!
De plannen van deze verenigiT
tot oprichting van (voorlopig)
atheneum te Rotterdam beyin
zich in een vergevorderd stadium
um van het Universitair Instituut
Vormingswerk Bedrijfsleven. Teza
men met een nog op te richten insti
tuut voor het onderzoek naar de
waarden van de geïndustrialiseerde
samenleving zal het UIVB in Rotter
dam nieuwe taken aanpakken.
Prof. De Graaf sprak van een „huis
der ontmoeting", waar zowel theorie
als praktijk aan de orde zullen ko
men en waar mensen uit kerken, in
dustrie, vakbeweging elkaar zullen
treffen. Ook moet het een huis van
de dialoog worden, waarin we het
moeten aandurven de eigen heilige
koelen te ontkennen om over de
grenzen te komen, zei hij.
Namens diverse ondernemingen
kwam de heer W. Bakker het UIVB
geschenken toezeggen: Er zal een te
levisietoestel komen voor de ontmoe
tingszaal; aan diverse bedrijven kan
het instituut bepaalde wensen ken
baar maken en een cheque is in het
vooruitzicht om verdere, bij de in
richting behorende zaken, aan te
schaffen.
VERZOENING
Ook spraken nog de Duitse predi
kant Klaus Wilm (Aktion Sühnezei
chen) en de predikant der Duitse
evangelische kerk in Rotterdam Hans
Fischer, die voor en tijdens de bouw
veel heeft bijgedragen tot het vor
men van de visie op bestemming die
het Visser 't Hooft Centrum krijgt.
Hierbij werd nog herinnerd aan de
oorspronkelijke idee, die van de
thans 70-jarige praeses Lothaer
Kreyssig uit Maagdenburg in
Oost-Dultsland, stamt. Dr. Kreyssig,
die nog nooit een der door de actie,
tot wier oprichters hij behoort, ge
bouwde verzoeningstekens heeft kun
nen zien, sprak in een voor deze ge
legenheid gezonden boodschap van de
„verzoening als opstandingswerkelijk
heid".
Aangeboden werd namens de evan
gelische kerk Berlijn-Brandenburg
en de Aktion Sühnezeigen Berlijn als
symbool voor het nieuwe begin dat
de Duitsers in Rotterdam beogen te
maken het beeldje „De roepende pro
feet" (Jesaja 40: 3) van de ook in de
DDR wonende beeldhouwer Wilhelm
Gross.
De bouw van het Visser 't Hooft
Centrum heeft drie jaar geduurd en
het project kostte totaal ongeveer
twee miljoen, welk geld uit Duitsland
werd opgebracht. Ontwerper archi
tect Joan van Dillen (inmiddels over
leden) symboliseerde de oecumene
in dit gebouw als een kubus op pila
ren, zorgde voor veel ruimte en een
fraaie wisselwerking met het panora
ma van de Maas op dit unieke punt
van Rotterdam.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Utrecht: H. J. Ruis te
Sluiskil; te Utrecht (ziekenhuispred.):
C. H. v. Rhijn te Apeldoorn: te Beilen
(Dr.)-toez.: J. de Ruyter te Rheden.
Aangenomen naar Dieren: G. H. Cas-
suto te Ten Boer (Gr.), die tevens
bijst. in het studentenpastoraat verleent
te Groningen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rijssen en te 's-Graven-
polder: A. Hoogerland te Werkendam,
die bedankte voor Amsterdam-centrum
en Leiden.
(Van onze kerkredactie)
DORDRECHT „Onder de
invloed van de modern-oecume
nische beweging wordt zowel in
als buiten Nederland een een
heid van kerken gepropageerd,
waarin de Dordtse confessie
wordt losgelaten en verloochend.
Ook de modern-georiënteerde
theologie keert zich tegen de leer
van Dordrecht. Toch zal er een
kerk overblijven, die deze belij
denis vasthoudt, omdat de in
houd van de Schrift daarin
wordt gehandhaafd. Daarom
blijft deze confessie ook na
eeuwen nog altijd ten volle ac
tueel als een sprekend getuigenis
van eenheid naar Gods Woord".
Dit zei prof. dr. L. Doekes zater
dag in de Augustijnenkerk in
Dordrecht toen de Gereformeerde
Kerken-vrijgemaakt de „Nationale
Synode 1618/1619" herdachten.
Hij zei onder andere: „De confessie
van Dordrecht is nog steeds onze be
lijdenis, symbool van de gerefor
meerde kerken die het Woord Gods
ongeschonden willen bewaren. Dat
er nog kerken zijn die deze bekjde-
nis vasthouden, is een groot wonder.
Fel was het verzet daartegen niet
alleen bij de Remonstranten e.a-,
maar ook in de 19e eeuw binnen de
Ned. Hervormde kerk, waar de oe-
cumenistische geest deze leer niet
kon verdragen. Toen H. de Cock op
kwam voor de Dordtse confessie en
een nieuwe uitgave daarvan publi
ceerde, stuitte hij op hevige tegen
stand van o.m. Hofstede de Groot,
die hem verweet, een Dordtse kerk
op te richten in plaats van de kerk
van Jezus Christus, en betoogde dat
de leerbeslissing van Dordrecht
evenals die van Nicea een bron van
ellende voor de kerk betekende. In
de Afscheiding keerden de kerk van
Ulrum en andere gemeenten terug
tot de Dordtse confessie. Sindsdien
hebben de Geref. Kerken in Neder
land deze belijdenis gehandhaafd."
Prof. J. Kamphuis uit Kampen be
toogde. dat er in 1618/1619 wel een
nieuw belijdenisgeschrift is ontstaan,
maar geen nieuwe belijdenis.
„De kerkhistorische betekenis van
Dordrecht is juist dat de continuïteit
in de belijdenis van Gods vrije ge
nade is bewaard.
Reconstructie
In de vorige eeuw is inzonderheid-
door prof. Hofstede de Groot een re
constructie van de Nederlandse kerk
geschiedenis gegeven, waarbij Dor
drecht 1618/19 als on-Nederlands en
on-nationaal werd verworpen." Spre
ker liet zien, hoe Hofstede de Groot
in zijn conflict met ds Hendrik de
Cock, de voorganger van de Afschei
ding van 1834, steeds feller werd in
zijn afkeer van de leerregels van
Dordrecht.
ROME De Nederlandse bis
schop Jan Willebrands en de
Italiaanse kardinaal Lercaro
worden genoemd als de twee
meest kanshebbende kandidaten
voor de opvolging van kardinaal
Bea.
Willebrands was Bea's rechter
hand op het Vaticaanse secretariaat
voor de eenheid van de christenen.
Zijn benoeming tot hoofd ligt dan
ook het meest voor de hand, aange
nomen dat de paus er geen bezwaar
tegen heeft, dat de lijn van Bea
wordt doorgetrokken. Willebrands
geldt daarbij op het ogenblik als de
onbetwiste autoriteit in Rome in
zake de contacten met andere ker
ken. Hy is 59 jaar.
Lercaro wordt genoemd om een
•heel andere réden. Onder druk van
de ultra-conservatieven, die hem be
schouwden als de leider van de pro
gressieven in Italië, is hij in februari
afgetreden als aartsbisschop van Bo
logna.
Men heeft gemerkt, dat de paus de
laatste maanden elke gëlegenheid
aangrijpt, om zijn sympatie voor de
kardinaal te laten blijken. Door een
benoeming op de post van Bea, zo
redeneert men, zou de paus Lercaro
kunnen rehabiliteren.
Zyn leeftijd zou een bezwaar kun
nen zijn. Hij is namelijk 77 jaar.
Maar Bea was nog twee jaar ouder,
toen hij deze functie aanvaardde.
Het is natuurlijk ook heel goed
mogelijk, dat paus Paulus ook hier
het door zyn voorganger paus Johan
nes op gang gebrachte vernieuwings-
streven af zal willen remmen en met
een figuur uit de bus zal komen, die
de oecumenische esprit van zowel
Willebrands als Lercaro mist.
Het is bekend, dat kardinaal Bea.
zich op het laatst van zijn leven zor
gen maakte over de al te grote
voortvarendheid, waarmee in som
mige delen van de wereld de oecu
mene zyn inziens geforceerd werd.
Dat zou paus Paulus aan kunnen
grijpen, om de tot nu toe gevolgde
lijn om te buigen.
Na een uitvaartmis morgenoch
tend in de Sint Pieter zal kardinaal
Bea worden begraven in zijn geboor
teplaats Riedböhringen in het Zwar
te Woud.
Daardoor is hij tot deze kerkhj
torische reconstructie gekomen,
zou een eigen-Nederlandse hervi
mingsbeweging zijn geweest
Wessel Gansfort, Erasmus en Hugo
Groot, die van geen „dubbele" pi
destinatie (verkiezing en verw
ping) wilde weten. De Heidelbei
se catechismus zou het document v r
deze richting zijn geweest.
Zo zou er een tegenstelling zijn ii
sen de evangelisch-christelijke ca'
chismus, die bij de Nederlar. I
volksaard past en de Dordtse lei
regels, die wijsgerige bespiegeling^
zouden zijn en voor ons Nederl;00*"
ders import. e'
Die theorie is gecorrigeerd, ml r^a
wezenlijk gehandhaafd door de ladaai
ling van Hofstede de Groot, p) is i:
Gooszen en heeft burgerrecht in mo
Nederlandse kerkgeschiedschrijvenh
van de tweede helft van de neg W 1
tiende en de eerste helft van
twintigste eeuw gekregen.
OL
71
tw
bott
de
Nationaal
Men heeft de vertegenwoordig
van die typisch-Nederlands herv ffcj]
mingsbeweging zelfs een eigen na j
gegeven: „nationaal gereformeerdeiic
De remonstranten, die in Dordre rj sj
zijn veroordeeld zouden op deze
staan, maar ze zijn door
niet-nationale Dordrecht vero j
deeld.
Het niet-nationale Dordrecht
tekent dus een breuk in de gesel
denis van de vaderlandse kerk. M
dat niet-nationale. Dordt kan
ook in de Nederlandse natie 1
aarden.
bri
ris t
Lei
Prof. KAMPHUIS
continuïteit
Na de Tweede Wereldoorlog ipDE
tegenover deze theorie wel krac£eëej
bezwaar gerezen, omdat ze gei
staat in de traditie van de eng n<4iger
Nederlandse geschiedschrijving."[ais j
Spreker meende, dat in de ea;zen
plaats van betekenis is er aand ove
aan te geven, dat hier een af te Bter
zen religieus uitgangspunt is g zal
zen. De reformatie van de keri gee:
de belijdenis van Gods genade „p rie,
niet bij welk type volk dan ook Ewi;
mens, ook de Nederlandse rl bij
maakt het Evangelie niet. Maar
Evangelie redt ook de Nederla
die gelooft. VOit
Horizontalisme
„De idee van een eigen Nederla en:er
reformatorische beweging is "wrl
duidelijke uiting van horizontali {-j*3
toegepast op de kerkgeschied ren',
Maar naderen we zo tot die ges< 'orioj
denis dan doen we haar onrecht )Jar
deren we zo Dordrecht 1618/19, nh
doen we ook deze synode onr regei
De vraag is niet: is hier een va hei
landse kerk gecontinueerd, r
werd de christelijke kerk in enen.
vaderland bewaard. tr. c<
Op die vraag mag op deze ^en
denkingsdag in dankbaarheid 1 'Jï
den geantwoord met „ja", want e'imai
een eenstemmigheid tussen de L -s'
regels van Dordrecht, de Nederli R
se Geloofsbelijdenis en de Hei wntje',
bergsë catechismus in de belijd
van de vrije genade, die levens
dend in Christus is verschenen, f
