MEER GELD VOOR EXPO
Onenigheid bij
vakcentralen
Prijzendam tegen
gevolgen BTW
DAALDEROP
Landelijk onderzoek
geboortenei j f ers
Ned. Paviljoen wordt filmcentrum
Japan rekent op dertig miljoen mensen
Oppositie vraagt:
Israëliërs
blazen
bruggen op
Mr, Cals
stuwende
kracht
Badkamerkachel
Weer lijk van
spion gevonden
Kamer sceptisch
over gemeentelijke
elasting
ia
VRIJDAG 1 NOVEMBER 1968
.f a
Het zinnebeeld
van de Japanse
Expo is eenvou
dig en mooi: ge-
styleeTde kerse
bloesem.
(Van onze speciale verslaggever)'
DEN HAAG De tien miljoen gulden, die de Nederlandse
Staat heeft uitgetrokken voor de in 1970 in het Japanse Osaka
te houden wereldtentoonstelling zijn volgens het stichtings
bestuur niet voldoende om de kosten te dekken. Een aanvullende
som van waarschijnlijk twee miljoen gulden zal zeer binnenkort
op de begroting van het ministerie van algemene zaken worden
ondergebracht.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Staatssecreta
ris Van Son is gisteren in de
openbare commissievergadering
van economische zaken met een
motie van zijn partijgenoot
Krosse geconfronteerd. De
KVP'er wil op korte termijn
maatregelen nemen tegen abnor
male prijsconcurrentie bij de
broodverkoop. Dit zou moeten
gebeuren in samenwerking met
het Produktschap granen, zaden
en peulvruchten.
De staatssecretaris had al gezegd
dat deze ingewikkelde wijze van
instellen van een minimumprijs de
enige mogelijkheid was om tegen
stuntprijzen op te treden. Tot zijn
eigen ergernis had hij nog geen over
eenstemming bereikt en wist hij ook
nog niet hoe hoog zo'n minimumprijs
zou moeten zijn. Het was hem overi
gens gebleken dat het begrip
brood-oorlog in vele gevallen wel
wat overdreven werd.
De motie-Krosse werd gesteund
door ARP, CHU en VVD.
De heer De Goede (dem.) eiste in
een motie een algemene prijsbeschik-
king voor 1 januari 1969 om de prijs
stijging ten gevolge van de BTW op
te vangen. Minister De Block vond
een dergelijke prijsmaatregel overbo
dig, omdat de prijsindexcijfers van
augustus niet verontrustend zijn, de
prijsontwikkeling niet uit de hand is
gelopen en het controle-apparaat
goed werkt en nog zal worden
versterkt.
De heer De Goede noemde als in-
TEL AVIV Israëlische comman
do's die per hefschroefvlicgtuig naar
Egyptische grondgebied waren over
gebracht. hebben in de afgelopen
nacht twee bruggen over de Nijl en
een elektrische centrale opgeblazen.
De actie, die werd uitgevoerd op
230 kilometer ten noorden van
Aswan, werd een vergelding ge
noemd voor „een reeks agressieve
Egyptische handelingen bij het Suez-
kanaal" zo deelde de regering in Tel
Aviv mee.
Gisteren zouden drie Israëliërs ge
dood zijn bij vuurgevechten in het
noordelijke dal van de Jordaan. Maar
een militair woordvoerder in de
Israëlische hoofdstad heeft bekendge
maakt dat geen enkele Israëliër om
het leven is gebracht.
Koning Hoessein van Jordanië
heeft gisteren berichten tegengespro
ken, volgens welke Jordanië direct of
indirect met Israël zou hebben on
derhandeld. De koning zei dat het
bericht afkomstig was van de
Israëlische progagandadienst.
dustrieën die hun prijzen sterk ver
hoogden: pharmacie, uurwerk- en
meubelindustrie. Volgens de minister
is de pharmaceutische industrie pas
gecontroleerd en in orde gebleken.
Mevrouw Brautigam (soc.) meende
dat Economische zaken in gebreke
bleef bij de voorlichting aan de
consument over de BTW-gevolgen.
Zij wil een intensieve campagne, via
advertenties in pers, radio en tv. De
minister wil advertenties wel over
wegen. Volgende week zal het mi
nisterie een persbericht uitgeven. Be
gin volgend jaar zal de controle op
de prijzen een hoogtepunt bereiken.
Mevrouw Brautigam was niet te
vreden. Het was nog te kort geleden,
zei zij, dat zij over de radio hoorde:
Gaat u maar rustig slapen, er is niets
aan de hand, en de volgende morgen
was er oorlog.
Staatssecretaris Van Son kon nog
niets meedelen over een regeling van
de winkelsluiting. Hij wacht op een
advies van het hoofdbedrijfschap de
tailhandel.
Hij kon wel zeggen dat hij de SER
advies zal vragen over: uitverkoop en
cadeaustelsel, misleidende adverten
ties en agressieve verkoop en abnor
male prijsvorming.
De president-directeur van de
KLM, dr. G. van der Wal, is benoemd
tot voorzitter van de IATA, de over
koepelende organisatie van de grote
burgerluchtvaartmaatschappijen. De
volgende jaarvergadering zal in
Amsterdam worden gehouden en wel
op 20 oktober 1969.
Zo wordt het Nederlandse pavil
joen, dat op de wereldtentoon
stelling 1970 in Osaka, Japan,
zal verrijzen. Het is gesitueerd
op zo'n mooi punt, dat geen be
zoeker er „omheen" zal kunnen.
RAAD ACHTER
POLITIEBELEID
AMSTERDAM De Amsterdamse
gemeenteraad met uitzondering
van de CPN PSP en het pro
vo-raadslid mevrouw Donner
heeft het beleid van burgemeester
Samkalden inzake de demonstraties
van vorige week goedgekeurd.
De burgemeester herhaalde dat hij
zich niet in staat acht te beoordelen
of organisatoren van een demonstra
tie al of niet te goeder trouw zijn. Ik
ga ervan uit dat die het wel zijn.
Degenen die te kwader trouw zijn
moeten worden ontmaskerd en zij die
te goeder trouw zijn moeten zoveel
mogelijk worden tegemoet gekomen.
Maar in geen geval mag een rechter
lijke uitspraak reden zijn voor een
betoging, aldus de burgemeester.
Mr. J. M. L. Th. Cals, commissaris-
generaal en voorziter van de Neder
landse afdeling van Expo '70, deelde
dit gisteren mede tijdens 'de in Den
Haag gehouden introductie van het
Nederlandse paviljoen.
In Japan, zo zei de ex-premier, die
sinds een half jaar de stuwende
kracht is voor de Nederlandse bij
drage aan de miljarden kostende
wereldtentoonstelling, zijn de bouw
kosten ongeveer zestig procent ho
ger dan in ons land. Bovendien is
veel meer geld nodig voor reiskosten
en het laten maken van vertalin
gen.
Aan de wereldtentoonstelling in
Brussel droeg Nederland indertijd
7% miljoen gulden bij. Die van Mon
treal, die in 1967 werd gehouden,
kostte de Staat 12 miljoen gulden.
De Expo in Osaka zal ongeveer het
zelfde bedrag vergen.
Invloed
Wereldtentoonstellingen zijn niet
overbodig, aldus de heer Cals. Bij de
verbreiding van technische verwor
venheden hebben de Expo's altijd een
grote rol gespeeld, terwijl zij econo
misch en sociaal van grote invloed
kunnen zijn.
Ook de Expo in Osaka, waarvoor
op dit moment 47 landen hebben in
geschreven, zal. naast een weer
spiegeling van ontwikkelingen, die
zich in de laatste jaren hebben voor
gedaan, tot nieuwe ontwikkelingen
kunnen stimuleren. Zo zal het hele
t en toonsteHingsterr ein bereikbaar
zijn via hooggelegen rollende trot
toirs. In de toekomstige stedenbouw
zal dit element waarschijnlijk meer
worden toegepast, evenals oonstruc-
ties als het grote woondak, dat over
het centrum zal worden gebouwd.
Volgens de heer Cals doet Neder
land uit verschillende overwegin-
rsü
Is u nog geen badkamerkachel hebt, is uw badruimte niet compleet.
Want hóe koud kan het zijn vóór en na het bad, vóór en na de douche.
Een Daalderop badkamerkachel straalt die rillerige momenten weg.
Met deze kwartsglasstraler is het heerlijk warm. Over een breed front;
maar liefst 80 cm. straalt hij behaaglijke warmte uit. Ziet u hoe mooi,
hoe modern deze gegarandeerd veilige kachel-met-bcschermrooster is?
Dat is typisch Daalderop. Vraag een folder aan uw winkelier. Over deze
en andere Daalderop badkamerkachels met KEMA-keur èn water
dichtheidsteken.Koopt u deze. dan heeft u voor/49,50 jarenlang plezier.
En als u 'm eenmaal hebt, dan pas weet u wat u hebt gemist: gewoon een
Ook Tilburg is nu aangesloten bij
de telefonische nieuwsdienst van het
ANP. Behalve in het district Den
Haag kan nu iedereen op bepaalde
tijden het laatste nieuws horen via
mummer 06222 333.
RUIMTELIJKE ORDENING is een
begrip, waar de gewone burger
nogal moeilijkheden mee heeft.
Daar ik zelf ook maar zo'n gewone
burger ben en er maar een heel
klein griezeltje van begrijp, spits ik
steeds de oortjes wanneer een wel-
weter er iets over vertelt.
Populair gezegd komt het erop
neer, dat hele knappe mensen op
papier elke vierkante meter van ons
land als een stukje van een enorme
legpuzzel beschouwen en daarmee
willen goochelen (en het doen ook)
totdat er een prachtig plaatje te
voorschijn komt.
In het plaatje liggen dorpen en
steden, staan boompjes en beestjes,
wandelen en hengelen de vrije-
tijdsmensen en draaien de fabrie
ken.
Niemand mag meer zijn hutje op
de hei bouwen of een geiteweitje
van zijn voortuintje maken wanneer
dat niet in het plaatje past.
Omdat ik een vrijbuiter ben
word ik er eenbeetje kriebelorig
van. Maar omdat ik moeizaam ge
leerd heb, dat orde een belangrijke
zaak is, berust ik er in, dat nimmer
de dag zal komen waarop ik mijn
blokhuis zal kunnen optrekken.
Meer nog, wanneer die ruimtelijke
ordenaars geestdriftig over
groenstroken en recreatieoorden
spreken, dan vind ik ze bollebozen,
die meer zien dan een gewoon mens.
Neem nou bijvoorbeeld het stuk
rechts van de grote weg van Den
Haag naar Rotterdam en dan tussen
Rijswijk en Delft.
In mijn onwetende onschuld heb
IS li int irlijh
ordenen
ik dat altijd een naar stuk braaklig
gend land gevonden. Geen akkers en
geen vee, geen bosjes en geen pa
den.
Het toekomstbeeld van dat stuk
heb ik berustend gezien met hoge
flatgebouwen waar gemeenschappe
lijke tuinen als luchtreservoirs zou
den dienen.
Toen ik weer eens een ruimtelijke
deskundige sprak, die de randstad
Holland uit de doeken wikkelde,
vroeg ik: „En wanneer komt dal
huizenreservoir tussen Rijswijk en
Delft?"
Een blik van onverholen afschuw
was de reactie.
„Wou jij daar huizen gaan zet
ten?"
Me hevig bewust van het gevaar
lijke terrein dat ik betrad, deed ik
achteloos: „Waarom niet, Den Haag
is vol, Zoetermeer puilt straks ook
uit en ergens moeten toch weer
nieuwe huizen komen...."
„Maar begrijp je dan niet, dat
juist daar de boel open gehouden
moet worden om het groen te bewa
ren? Wou jij al die steden zomaar
aan elkaar plakken?"
Neen dat wil ik helemaal niet.
maar nu ben ik zover, dat ik erken
dat wat moet moet en nu is het
weer niet goed, dacht ik mokkend.
De plannenmaker schetste geest
driftig op het papieren servetje, dat
op ons tafeltje lag: „Kijk dat is nou
juist zo mooi... de stad die uitloopt
op het groen... wijde luchten en zo....
Snap je?"
Heel bescheiden heb ik gevraagd
of ze dan een paadje door het gras
wilden maken en een paar boompjes
wilden planten en wat madeliefjes
wilden zaaien....
Ik geloof niet dat men mij au
serieux nam. maar dat zullen we wel
merken. Je weet het toch nooit...
gen aan deze afgelegen expositie
mee. Eén daarvan slaat op de histo
rische banden, welke met Japan be
staan. Een andere op de groeiende
economische relatie tussen beide lan
den. Voorts wil Den Haag een dui
delijk acte de présence geven op
deze eerste wereldtentoonstelling,
die in Azië gehouden wordt.
1970 zal de Japanse Expo voor het
Van 15 maart tot 13 september
publiek toegankelijk zijn. Men mikt
op een bezoekersaantal van dertig
miljoen, waarvan tien procent het
Nederlandse paviljoen betreden zal.
Het terrein van de wereldtentoon
stelling in Osaka zal in drie zones
worden verdeeld: expositie, amuse
ment en verbeelding van 'het thema
„Vooruitgang en Harmonie voor het
Mensdom".
Voor Nederland ligt een terrein
van vierduizend vierkante meter ge
reed, waarvan iets minder dan de
helft zal worden bebouwd. Het to
tale tentoonstellingsterrein beslaat
een oppervlakte van 330 hectare.
Volgens raads nu gemaakte bereke
ningen kost het een week om alles
wat getoond wordt, in ogenschouw
te nemen.
Het Nederlandse paviljoen, waar
van de bezoekerscapaciteit rond
3600 personen per uur bedraagt, is
een kubusachtig geheel van 55 bij 38
meter en een hoogte van 39 meter.
Het team, dat de vormgeving ver
zorgt, staat onder 'leiding van pro
fessor J. B, Bakema, buitengewoon
hoogleraar in architectonische on
derwerpen aan de TH in Delft.
Voorts maken er deel van uit ir.
C Weeber, wetenschappelijk mede
werker aan het TH te Delft, de film
regisseur en -producent Jan Vrij
man en de grafische ontwerper W.
Crauwel.
Schroefvormig
Volgens professor Bakema gaat
'torn een plastisch werkend ruimte
lijk geheel, dat schroefvormig is op
gebouwd en waarvan het centrum
op vier, in water geplaatste torens
steunt. Via „wachtstraten" beneden
het terrein- en waterniveau leid't
een roltrap naar de ondehbouw van
het paviljoen. In de drie vleugels op
de eerste verdieping zijn een res
taurant. een theater en een ont
vangstgedeelte ondergebracht. Op de
tweede verdieping liggen kantoren,
dienstruimten etc.
Zonder nog in details te (kunnen)
t treden gaf Jan Vrijman aan welke
grote rol de film in Osaka is toebe-
deeld, als daar in 1970 het Neder
landse paviljoen staat.
„Hei wordt een totale filmbeleve
nis". zo verklaarde hij, „waarin alle
aspecten van het leven in Nederland
I een plaats krijgen. Voor bijna drie-
I kwart zal het gebodene een verfilmd
J verhaal van Nederland zijn".
Uitgangspunt zal zijn de zoge-
I naamde multiple screentechniek, die
meerdere projecties op meerdere
schermen mogeliik maakt. Daardoor
wordt het mogelijk de bezoeker van
de Nederlandse afdeling van Expo
'70 met beeld en gebiid van een ruim
telijk filmgebeuren te omgeven.
BONN De politie heeft gisteren
het lijk gevonden van de sinds tien
dagen vermiste eerste secretaris van
het West-Duitse ministerie van ver
dediging, Gerhard Böhm (61). Het is
niet uitgesloten dat ook hij bij het
spionageschandaal betrokken is ge
weest Het onderzoek naar de andere
zelfmoorden is nog gaande.
Uit handen van de Tsjechische
president Svoboda ontving de
turnster Vera Caslavska, die in
Mexico vier gouden medailles
won, de Orde van de Republiek.
Vera gaj later haar gouden me
dailles aan de Tsjechische leiders.
MW komt terug op akkoord Loonwet
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT Tussen de drie
vakcentralen, NW, NKV en
CNV, is een ernstig conflict ge
rezen over de Wet op de loon
vorming van minister Roolvink.
Het NVV wijst in principe de
hele wet af, NKV en CNV aan
vaarden de wet op zichzelf wel,
maar wensen een aantal amen
dementen aan te brengen.
Gisteren berichtten wij reeds,
dat de drie vakcentralen de vaste
commissie voor sociale zaken van
de Tweede Kamer om uitstel
hadden gevraagd van de hearing
over de wet, die op volgende
week donderdag was bepaald.
Of aan dit uitstel inderdaad ge
hoor zal worden gegeven is nog
niet bekend.
Officieel voerden de vakcentralen
als motief aan. dat zij onvoldoende
tijd hadden gehad om het wetsont
werp te bestuderen.
In werkelijkheid moet het uitstel van
behandeling van de wet dienen om
de vakcentralen gelegenheid te geven
het alsnog met elkaar eens te worden
over de definitieve opstelling ten op
zichte van le inhoud van het
wetsontwerp.
POLITIEK
De indruk Destaat. dat bij het NVV
ook politieke motieven een rol spe-
en bij zware of
hardnekkige verkoudheid
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothekers en drogisten
In naaste toekomst veel kinderen?
UTRECHT Het sociolo
gisch instituut van de Rijks
universiteit in Utrecht zal be
gin volgend jaar een landelijk
onderzoek instellen naar het
geboortenpatroon, om inzicht
te krijgen in de oorzaken van
de daling der geboortencijfers
en de ontwikkeling van de hu
welijksvruchtbaarheid.
Verwacht wordt dat het geboorten-
cijfer (in 1964 nog 20,7 pro mille, in
1967 18,9 pro mille) de komende jaren
weer zal stijgen als gevolg van hu
welijken van kinderen uit de gehoor-
tengolf van 1946. Het is belangrijk te
weten hoe groot die geboorlengolf
kan zijn. zodat de overheid haar
p'annen hierop kan richten.
Tegelijk zullen de oorzaken van de
daling in de gemiddelde huwe
lijksleeftijd worden bestudeerd. Het
onderzoek zal over 67 gemeenten
worden gespreid.
Dit onderzoek is een voortzetting
van een enquête vorig jaar onder
vierhonderd Utrechtse vrouwen. De
zen wilden gemiddeld een kin
dertal van 2,7. (Gereformeerden en
rooms-katholieken resp. 3,1 en 3, on-
kerkelijken 2,4). In 1951 was ook al
een onderzoek in Utrecht gehouden.
Het gewenste kindertal voor gerefor
meerden, rooms-katholieken en on-
kerkelijken bedroeg toen resp. 3.6. 4.3
en 2,5.
Ook het sociaal milieu bleek »»en
belangrijke factor te zijn. Het ge
wenste kindertal was het hoogs) in
de hogere sociale lagen, namelijk 3.1
De laeere la""" vnrtoonden een ge
middelde van 2,5.
Ook in het "inmingsgedrag was ei
een verschil. De lagere sociale laeen
begonnen gemiddeld later met ge
boortenreeeline dan de hogere, waar
de spreiding van de geboorten een
belangrijk doel bleek te zijn.
len. Een meer radicale opstelling te
genover het regeringsbeleid zou in
het socialistische kamp beter worden
ontvangen dan een meegaan met de
regering op het punt van de Loon-
wet-Roolvink.
De houding van het NVV is overi
gens bevreemdend, want het hele be
drijfsleven inclusief het NVV, heeft
indertijd de regering geadviseerd een
dergelijke wet voor te bereiden. CNV
en NKV achten het dan ook onjuist
deze wet principieel onaanvaardbaar
te noemen.
BEDENKINGEN
Wel hebben ook deze beide vakcen
tralen bedenkingen tegen onderdelen
van het wetsvoorstel, maar deze zou
men ter kennis van de leden van de
Tweede Kamer willen brengen in de
hoop, dat de Kamer in de vorm van
amendementen nog de gewenste wij
zigingen in de wet zal kunnen aan
brengen.
In ons bericht van gisteren maak
ten wij rees melding van een drietal
wensen, die bij de vakbeweging le
ven.
De Loonwet-Roolvink biedt een
nieuw loonpolitiek kader, waarbin
nen aan de vrije loonpolitiek gestalte
kan worden gegeven. Alleen in geval
van gevaar voor de landseconomie
krijgt de regering het recht door al
gemene maatregelen in de loonpoli
tiek in te grijpen of c.a.o.'s onverbin
dend te verklaren.
Het NW is beducht voor deze
macht in de handen van de regering,
omdat niemand op een bepaald mo
ment met absolute zekerheid kan be
oordelen of de economie van het land
in gevaar is of niet. CNV en NKV
erkennen dit, maar menen hier met
een typische regeringsverant
woordelijkheid te maken te hebben,
die de regering tegenover het parle
ment waar zal moeten maken.
INSTRUMENT
Beschikt de regering niet over dit
loonpolitieke instrument, dan zal zij
zich uitsluitend moeten bedienen van
monetaire en budgaire maatregelen,
die grote risico's meebrengen voor de
werkgelegenheid Eer. duidelijk voor
beeld hiervan is Engeland.
Het NW vindt tot nog toe echter
het risico van onnodige rege
ringsmaatregelen op loongebied een
groter risico dan alle andere nadelen.
Het is zeer de vraag of de vakcen
tralen alsnog overeensteming zullen
bereiken. Nu ieze achtergrond van
het verzoek om uitstel van het Ka
merdebat bekend is geworden, zal
een eventuele overeenstemming van
de vakcentralen toch weinig effect
meer sorteren Het blijft immers dui
delijk, dat er verdeeldheid van me
ningen bestaat
DEN HAAG Een gedeelte van
de Tweede-Kamercommissie staat
nogal sceptisch tegenover het
voorstel van de regering om de Ge
meenten de algemene bevoegdheid te
geven belastingen op onroerend goed
te heffen, in de Dlaats van de Grond
belasting. personele belasting. de
straatbelasting, de baatbelasting, de
bnuwlerreinbelasting en de brand-
,vopr/pi-pringsbelasting.
Er /uilen volgens deze Kamerleden
•p|ap"ri.jke verschillen in belasting
druk ontstaan Bovendien bestaat er
geen rechtsbescherming tegen wille
keur van de plaatselijke overheid.
