Gereformeerd Flevoland w i k oecumenische proefpolder GELDZORGEN VOOR HERVORMDE ZENDING dagelijks 'n goede portie vlees Concilie-commissie wijst Humanae Vitae af Classis komt moeilijk mee - Synodale begeleiding nodig Een woord voor vandaag „Gemiste kans om gezagvol te spreken" Geen enkel moment van herkenning Serieus nemen Verrassing Beloften Prof. Steenkanr leidt concilie jfi Kerkvereniginj,„, in Okinawa BËBQEPINGSWERki hï Hoe worden we van kinderen Gods zonen Gods? Geestelijke groei begint hij een verstandelijke groei. Op een gegeven ogenblik moet in ons leven ook een geestelijke verstandskies doorbreken. God wil dat christenen hun verstand gebruiken. Sommige mensen vinden het summum van vroomheid, dat zij geleid worden. Maar God heeft ons niet geschapen om geleid te worden maar om leiding te geven. We zijn geroepen om de aarde te bewaren en te bebouwen. We worden aan het werk gezet. Onlangs hoorde ik van mensen die een nogal „vrome" huis genote in huis hebben. Ze zouden samen gaan winkelen, maar toen ze wilden gaan, was plotseling de huisgenote spoorloos. Vijf minuten later kwam ze naar beneden. Op de wat ver ontwaardigde vraag, waar ze zo lang geweest was, zei ze: „O, ik moest de Here eerst nog vragen welke kleur het nieuwe truitje moet hebben." Dat noem ik geen vroomheid, maar kinderlijke onzelfstandig heid. God heeft ons met een verstand geschapen om het te gebruiken, niet om het op sterk water te zetten. Als de discipelen op het punt staan om in naam van de opgestane en verheerlijkte Heer de wereld in te trekken, lezen we: „Toen opende Hij hun verstand, zodat zij de Schriften begrepen." God werkt niet buiten ons verstand om, maar door ons verstand heen. Maar daartoe opent Hij ons verstand eerst, opdat wij rekening kunnen houden met alle feiten, ook met de heilsfeiten. We lezen vandaag: Psalm 119 33-48. DONDERDAG 31 OKTOBER 19<Jlg Gereformeerden op Oostelijk Flevoland willen, vanwege het bijzondere van hun positie: een oecumenische ontwikkeling die weinig last heeft van traditie, officiële begeleiding van hun kerken, in breder verband dan hun classis. (Door Ton van der Hammen) DRONTEN Wie in een tijd van vele veranderingen en ontwikkelingen uit de pas gaat lopen, heeft een wel zeer eigen tijds verschijnsel opgeroepen. Een verschijnsel met gevaarlijke kanten, juist vanwege de emoties die voluit hun kans krijgen. Om maar heel recent te blijven zie Dubcek en Moskou, zie Bluyssen en Rome. In feite komt het vertrouwen in het ge ding. Aan beide kanten moet om het behoud daarvan gevochten worden. En misschien aan de kant van de snelwandelaar(s) wel het meest. Valt het weg, dan zijn alleen maar een heleboel (nieuwe) scherven er het gevolg van. Vanwaar deze wat huilerige naar we dachten: niet minder realistische aanloop? Omdat iets in deze geest zich in mini- (Van onze kerkredactie) HEEMSTEDE Door zo de nadruk te leggen op de concrete afwijzing van bepaalde middelen, heeft de paus een goede kans gemist om een gezagsvol en richtingwijzend woord te spre ken ten gunste van de waardig heid van huwelijk en sexualiteit, die inderdaad in onze maat schappij dikwijls aan vervlak king en ernstige bedreiging blootstaan. Dit zegt de commissie „Huwelijk en Gezin" van het Nederlands pasto raal concilie in haar rapport, dat uit gangspunt zal zijn van de discussie over dit thema op de derde plenaire vergadering van het concilie (5-8 Ja nuari). Deze commissie had haar rapport in grote lijnen al gereed, toen de encycliek Humanae Vitae verscheen. Na ernstig beraad bleek de commis sie unaniem van oordeel, dat er geen doorslaggevende argumenten waren om wijzigingen van fundamentele aard in haar rapport aan te brengen. De mens heeft een kans gekregen tot grotere humanisering van zijn sexualiteit, aldus de commissie. Wat vroeger onontkoombaar noodlot was, heeft hij nu grotendeels zelf in de hand. Een kind hoeft niet meer het onvermijdelijke, vaak eerder ge vreesde dan gewilde gevolg te zijn van geslachtelijke omgang. Op die manier wordt meer recht gedaan aan de menselijke waardig heid van het kind en van de vrouw. Door het verdwijnen van angst voor zwangerschap kan de sexualiteit meer gecultiveerd worden tot teder heid, tot vreugdevolle uiting van persoonlijke genegenheid en affectie, waarbij man en vrouw elkaar als ge lijkwaardige partners kunnen ont moeten. Met het Tweede Vaticaanse conci lie stelt de commissie vast, dat de regeling van het kindertal een vrije en onvervreemdbaar-eigen beslissing der echtgenoten is. De samenleving (ook de kerk) heeft hun besluiten en plannen te respecteren en mag er geen enkele pressie op uitoefenen. METHODEN De commissie ziet geen reden om een of andere methode van zwan- gerschapsvoorkoming als menson waardig, onzedelijk en dus ongeoor loofd af te wijzen, uitsluitend op het motief dat hierdoor de geslachtsdaad zou worden verhinderd om tot con ceptie en zwangerschap te leiden. uitspraken over een concrete metho de kan doen. Die vormen van sterilisatie, welke feitelijk onherstelbaar zijn, dienen slechts met de grootste terughou dendheid gehanteerd te worden. ABORTUS De methoden, waarbij een reeds begonnen zwangerschap wordt afge broken, worden principieel onaan vaardbaar geacht, al meent de com missie, dat in uitzonderlijke gevallen abortus geïndiceerd kan zijn „als een keuze v,an de minste van twee kwa den, gedaan in een situatie van over macht". In een passage over kinderloos ge bleven huwelijken noemt de commis sie- kunstmatige inseminatie als een middel om het huwelijksleven te ver rijken. In een aparte paragraaf geeft de commissie commentaar op de pause lijke encycliek. „Wij kunnen niet in zien, dat wij uit de biologische gege vens over de sexuele eenwording en over het voortplantingsproces rechtstreeks de wil van de Schepper en een zedelijke natuurwet voor het menselijk handelen zouden kennen „Naar onze overtuiging worden zulke persoonlijke waarden, zoals de relatie tussen echtelijke liefde en menselijke vruchtbaarheid, de waar digheid van de vrouw, de diepere ernst van het menselijk geslachtsle ven en de eerbied voor de Schepper en de Oorsprong van het leven niet per se bedreigd door het gebruik van „kunstmatige middelen" en evenmin gegarandeerd door het afwijzen van deze middelen." De encycliek veroordeelt alle kunstmatige middelen zonder on derscheid en zonder rekening te hou den met de concrete personen, hun intenties en de omstandigheden waarin zij leven. De commissie noemt het zeer te betreuren, dat door een dergelijke volstrekte veroorde ling alle overwegingen voor of legen een bepaalde methode, die een be roep doen op de verantwoordelijk heid en de zedelijke ernst der ge huwden, op voorhand worden uit geschakeld. De paus zegt immers: het mag of het mag niet Gevreesd wordt, dat juist hierdoor oppervlakkig denken of gemakzuchtig handelen in de hand gewerkt wordt. GEZAG Over het leerstellig gezag van de encycliek zegt de commissie: het ge zagvol leren, waartoe de kerkelijke leiding van Godswege geroepen is, wordt slechts op de juiste wijze uit geoefend, wanneer er in de taal en in de begrippen aansluiting gezocht wordt bij het geloofsleven en het ze delijk waardebesef van de gelovigen van vandaag en bij het gelovig den ken in heel de kerkgemeenschap. Bovendien: wanneer het kerkelijk gezag uitspraken doet op zedelijk ge bied, dan gaat het anders dan bij echte geloofsgeheimen om waarhe den die voor het moreel gevoelen en denken der mensen, voor hun gewe ten, reeds toegankelijk zijn. Daarom kan er een zekere herkenning ontstaan, ook als de kerk onaangena me, niet-populaire dingen moet zeg gen. De vermaning wordt gehoord en verstaan. Wanneer echter een bepaalde zeden leer bij vele oprechte gelovigen geen enkel moment van herkenning op roept, moet men zich ernstig afvra gen, of deze leer wel juist is. Het beroep op het geweten als laatste norm is volgens de commissie geen oproep tot ongehoorzaamheid, eigenzinnigheid en ongebondenheid, maar een oproep tot binding aan de zedelijke waarheid, waarvan de con crete uitspraak in deze encycliek naar veler overtuiging niet de ge trouwe weergave is. formaat bezig is af te spelen op het nieuwe land. Nader gelokali seerd: in de Oostelijke Flevo- polder. Het gaat over de oecumene daar, die de gereformeerde classis (Harder wijk) maar moeilijk bij kan benen. Met zoveel woorden is daar de aan duiding terugdraaien al gehanteerd (men sprak van „ombuigen"). Eerst globaal iets over de korte kerkgeschiedenis van deze polder. Van de aanvang in 1957 af was er samenwerking tussen Gereformeer den en Christelijke Gereformeerden. Negen jaar lang hield men samen diensten en samen Avondmaal. Alles zo mooi als het maar zijn kon. Maar er kwam verandering. De polderbevolking, eerst bestaande uit plukjes mensen die erg op elkaar be trokken waren, groeide. Gerefor meerden wilden ook samenwerking met Hervormden. En omgekeerd. Er kwamen series gemeenschappe lijke catechesediensten, het jeugd werk ging samen, men trok een drachtig op ter gemeentevergadering. PROF. HARTVELT: DRONTEN De gedachte van Gereformeerden in Oostelijk Fle voland om „oecumenische proef polder" te mogen zijn, waarvoor men zich tot op heden tevergeefs tot de synode heeft gewend, vindt steun in de opvatting van prof. dr. G. P. Hartvelt, die hij in het jongste nummer van het Centraal Weekblad naar voren heeft gebracht. Onder de titel „De proefpol der" zegt hij in dit verband on der meer „Als blijkt dat er er gens in de gescheidenheid een bres geslagen is dan komt het mij voor, dat er maar één werke lijke mogelijkheid gegeven is: dat de kerkgemeenschappen-zélf dit gebeuren hoog opnemen. Dus dat een synode of een kardinaal (in het artikel gaat het over rk-protestantse samenwerking, red.) deze gang van zaken onder eigen „hoede" nemen. Ik geef deze constructie, aldus prof. Hartvelt, graag voor beter prijs, maar wanneer de kerk-zèlf dit alles niet op de meest directe wijze gaat begelei den, dan heeft zij naar mijn smaak zo'n proefpolder niet se rieus genoeg genomen! Dit begon de christelijke gerefor meerden te veel te worden. Formeel kon het allemaal niet. Er moest op eigenaardige wijze geplooid worden. Zo waren de catechesediensten in hoofdzaak een hervormd-gerefor- meerde en voor een klein deel een christelijk-gereformeerde aangele genheid. Men was dan bij elkaar te gast. Zo kon het voorkomen, dat bij het „opbrengen" van de dominee christe lijk-gereformeerde ouderlingen mee liepen in de stoet met hervormde vrouwelijke ambtsdragers. Geweldig, zullen velen zeggen, maar de meer derheid der christelijk-gereformeerde broeders en zusters vond dat een symptoom van een rare situatie. Wat het, afgemeten naar de landelijke verhoudingen in deze kring, inder daad ook was. Kort en goed de samenwerking werd beëindigd. Men kerkt nog steeds in hetzelfde gebouw, De Ark te Dronton, die voor negen tienden ge reformeerd en voor de rest christe- lijk-gereformeerd eigendom is. Ieder heeft er zijn eigen kerkruimte, waar in de gereformeerde apartheid sinds 1967 weer wordt gepraktizeerd. (Het bewijs van een stelling, die de on langs op mentaliteitsverschillen ge reformeerd christelijk gerefor meerd gepromoveerde dr. J. van Put ten, poneerde). Nader Hervormden en gereformeerden daarentegen kwamen elkaar steeds nader. Er zijn veelvuldig ge meenschappelijke diensten, in Swif- terbant en Lelystad is bovendien in tercommunie (Dronten en Bidding huizen zijn daar nog niet aan toe). Ook in tal van andere kerkelijke ac tiviteiten trekt men samen op. Er gebeurde meer. Er is reeds een aantal interkerkelijke diensten van nog breder spectrum gehouden, waaronder de onlangs met Pinkste ren via de tv uitgezonden dienst te Biddinghuizen. Hierin waren voor gangers een hervormde en een gere formeerde dominee, alsmede een rooms-katholieke geestelijke. Zo zijn (Van een onzer verslaggeefsters) OEGSTGEEST Enkele dagen voor de zendingsweek, die van 3 tot en met 9 no vember in alle hervormde gemeenten wordt gehouden, moet de Raad voor de Zending der Nederlandse Hervormde Kerk over zijn financiële positie een tamelijk bezorgd ge luid laten horen. Dat heeft pijnlijke gevol- jgen voor de plannen voor het volgend jaar. I Ds. P. J. Mackaay gaat ervan uit, dat er verschil lende oorzaken voor een tdkort op de begroting |voor 1969 zijn aan te wijzen. Maar hij meent toch, dat de actie „Kom over de Brug" de hervormde zending parten speelt. I „Wij hopen niet dat men in onze kerk denkt dat „Kom over de Brug" het tekort ruimschoots goed maakt. Het geld van „Kom over de Brug" is bestemd voor allerlei projecten waarvoor op onze begroting geen gelden waren uitgetrokken." Een indruk van de situatie geeft ds. Mackaay in een volgend artikel. Alle methoden der anticonceptie komen in zoverre met elkaar over een, dal zij ten doel hebhen sexuele eenwording mogelijk te maken zon der de kans op zwangerschap. Wel kunnen verschillende metho den schadelijk zijn voor de goede verstandhouding en harmonie der „Ik heb nog een verrassing voor jullie, daardoor echtgenoten, vooral in hun praktische kunnen we die dokter wel naar Halmaheira zen aanwending. Daarom zal het van ie- jden." ders eigen huwelijkssituatie afhangen j Spreker was mr. C. C. W. Uffelie, de eerste welke methode aanvaardbaar of on- penningmeester van de Raad voor de Zending in aanvaardbaar is. Oegstgeest. Een zedelijke norm kan slechts in algemene termen worden geformu leerd: de methoden mogen geen scha- de toebrengen aan de onderlinge ver bondenheid en aan het respect dat men aan elkaar en aan bet menselijk geslachtsleven verschuldigd is. De commissie is van mening, dat de lei- j «jt«g van de kerk geen algemene I Twee dagen is er verleden week geschaafd aan een begroting, die in eerste opzet een lekort van ƒ708.000.- aanwees. Het is duidelijk dat een zo groot tekort tot enkele pijnlijke beslissingen dwong. Er zal geen docent naar de theologische a:ademie in Ambon worden gestuurd. Er zullen geen predikanten naar Midden Celebes en naar Halmaheira worden gezonden. Een zendingspredikant uit Kameroen die terug komt wordt voorlopig niet vervangen. In Nigeria/Biafra zullen niet langer drie maar slechts twee artsen te werk worden gesteld. Twee predikanten zullen niet in opleiding worden genomen. Dat zullen we ook in 1970 nog voelen als ze klaar moesten zijn om te worden uitgezonden. Moest ook de dokter voor Halmaheira van de begroting worden afgevoerd? Mr. Uffelie had nog een verrassing. Ongeveer 1000 gemeenteleden hebben een aantal jaren gele den elk ƒ500.- aan de zending geleend. Het restant van deze leningen zal in januari worden afgelost. Een aantal van deze gemeenteleden heeft in de loop van de laatste jaren het geleende geld aan de zending geschonken. De penningmeester had het opgespaard. Met dit geld zal Halmaheira worden geholpen. Natuurlijk waren we er daarmee niet. Op de begroting is een bedrag van ƒ200.000 geblokkeerd. Dat betekent dat alleen bij een aanzienlijke verho ging van de zendingsinkomsten de Indonesische kerken kunnen worden geholpen bij een aantal goede initiatieven die zij daar ontwikkelen. Het betekent ook dat alleen bij een aanzienlijke toena me van de inkomsten de grote oecumenische fondsen geld zullen krijgen, dat er in 1969 geen bezoekreizen naar Azië en Afrika kunnen worden gemaakt en dat we in het binnenland ƒ50.000 be zuinigen. De beloften die aan Indonesische kerken gegeven zijn zullen volledig worden gehonoreerd. We zullen hen 344 beurzen geven voor a.s. predikanten en artsen, we zullen een studentenpredikant naar Djokjakarta zenden, een tweede theologische do cent naar de Minahassa, de genoemde arts naar Halmaheira en een verpleegster naar het binnen land van West-Irian. Dit laatste is mogelijk omdat in een gedeelte van de bollenstreek de gereformeer de en de hervormde jeugd gezamenlijk hiervoor het geld bijeen wil brengen. Onze penningmeesters schattén dat dit jaar het jaar van „Kom over de brug"! Oegstgeest op een tekort van ƒ264.000 zal moeten rekenen. Persoonlijk heb ik de indruk dat deze schatting te pessimistisch is. Berichten uit vele gemeenten spre ken van allerlei activiteiten om nog dit jaar de achterstand in te lopen. In de tijd dat ik bij het zendingswerk betrokken ben, heb ik ervaren dat de hervormde gemeenten, als het er werkelijk om spande, altijd bereid waren voor de zending dieper in de beurs te tasten. Wanneer dat ook in de komende weken gebeurt zullen we in 1969 met een schone lei kunnen beginnen en in de eerste plaats onze oecumenische verplichtingen nakomen en de Indonesische kerken helpen bij de uitbouw van haar werk. er ook de z.g. Meerpaaldiensten, bij voorbeeld met Kerst, in het ge meenschapscentrum De Meerpaal te Dronten. Deze gaan mede uit van de vrij-evangelischen en het Vrijzinnig Protestants Contact Centrum. De aanleiding hiertoe lag voor de hand: de kerken hebben alle naarstig meegedacht en -gewerkt aan de op bouw van de samenleving in Ooste lijk Flevoland en ontmoetten elkaar dus regelmatig. Ook in de stichting Kerk en Recreatie, die een oecume nisch karakter heeft hebben ze voortdurend met elkaar te maken. Status qua Dit is zo ongeveer de stand v.an zaken. Van al deze ontwikkelingen hebben wij, zo zeggen de gerefor meerden, die nu een begin van moei lijkheden met de classis hebben, de genabuurde kerken op de hoogte wil len houden. Het was zelfs op ons verzoek dat in eerste instantie kerk- visitatoren uit de classis drie jaar geleden poolshoogte kwamen nemen. Hun advies, na zich ingewerkt te hebben: Houd het zo, maar ga niet verder. Handhaaf jullie status quo. Een in feite onmogelijke zaak omdat iets in ontwikkeling niet zo maar een halt kan worden toegeroepen. Een impasse ging men uit de weg door zo goed en zo kwaad als het ging samen als kerken in de polder door te wer ken. Omdat de behoefte aan begeleiding bleef en de oecumene (het rapport over intercommunie) in de synode aan de orde kwam, ging er een infor mele afvaardiging van Oostelijk Fle voland naar De Blije Werclt om de plaatselijke situatie toe te lichten en te vragen: Als het kan, doe dan iets voor ons. Goed, we zijn als nieu- we-landers misschien buitenbeentjes, maar heb begrip voor onze situatie. Legitimeer wat bij ons gaande is en geef ons de ruimte om door te gaan. Begeleiding Men speelde daarbij met de ge dachte aan een uitzonderingspositie voor Oostelijk Flevoland, dat niet al leen praktisch, maar ook formeel de oecumene zou kunnen worden, even tueel los van de classis Harderwijk, die, blijkbaar aan de nogal rechtse kant, er zoveel moeite mee heeft om positief te begeleiden. Temeer hoopte men op steun van de synode, omdat Oostelijk Flevoland van de aanvang af voorlopig bij de classis Har derwijk was ingedeeld. In de wandelgangen te Lunteren werd wel begrip ondervonden, maar een synode is kennelijk teveel insti tuut om in zo'n geval ook snel te kunnen reageren. Men moest onver- richterzake naar huis. Opnieuw naar Harderwijk om een begeleidingscommissie in dit soort zaken, zoals door de synode was aan bevolen. Deze kwam tot stand en bracht een kort, inleidend rapport uit. Het kon nu niet direct hoopvol voor Flevoland genoemd worden. Het werd uitgangspunt voor een gedachtenwisseling op de classisver- gadering, waarbij verwijten werden geuit, als zouden de Flevolanders al te lang hun eigen gang en over de landelijke schreef zijn gegaan. Geantwoord werd: Flevoland heeft, in eerste instantie al, zelf om visita toren gevraagd. Gemeenschappelijke diensten en intercommunie (zie het synodale rapport) zijn ook elders in den lande. Er moet, zeker in een nieuw gebied als Flevoland, ruimte bestaan om een nieuw stuk kerk-zijn vorm te geven. Op die uitdaging moet worden ingegaan. Het vertrou wen dient te heersen, dat christenen daar, onder geheel andere omstandig heden dan op het oude land, in de praktijk proberen voluit evangelische kerk te zijn. En zo meer. Ombuigen De meerderheid van de classis bleef evenwel van mening: dit kan niet. Het gaat te ver. Er moet worden „omgebogen". Vooral over dat laatste zijn heel wat woorden gevallen. Van beide kanten. Dat woord zal nu na der moeten worden geïnterpreteerd. Door (alweer) een commissie èn de Nieuwe polder, nieuwe bedrijven,, nieuwe woongemeenschappen:*- nieuwe mensen. Dat kan een in-far terkerkélijke ontwikkeling doeneer ontstaan, die van het gemiddelde, De landelijke patroon afwijkt. Hier' vragen de mensen van Oostelijk1®!' Flevoland ruimte voor. nci hoi gereformeerde mensen van de poldf1 Zo staan op het ogenblik de zaken, ed Flevoland meent, dat een gespreer over „ombuigen" hoogstens betreL king kan hebben op de brede int€Pe kerkelijke diensten en op de inteittf communie tussen gereformeerden tbr hervormden in Swifterbant en Ljj 3 lystad. „Ombuigen" in de zin van teruj". draaien of ongedaan maken ae c volslagen onmogelijk zijn, zegt mi daar. Het ziet er trouwens naar i dat de classis dat uiteindelijk i niet eisen zal. Van medewerking de gemeenschappelijke diensten i rooms-katholieken kan nauweliy afgezien worden. Het getuigend k rakter en daardoor de we vingskracht zijn groot. pho En als intercommunie, waar dit kan, niet meer mogelijk zou zijn dP6c^ zal dit gereformeerden tot de Hfcul: vormde kerk doen overgaan. Wa#ur; mee alleen gezegd wil zijn: ditj^/ geen oplossing. Rest de vraag met een rebellerend schrijver vroeger te sDrekcn: „Gereforme#* den, waarheen?" Bko are ers HEEMSTEDE Prof. dr. P. A. B M. Steenkamp zal de derde plenajaf vergadering van het pastoraal cop ru lie, die in januari gehouden woiV"' leiden. Prof. dr. J. Th. Snijders, die «el beide eerste plenaire vergaderin#ve' leidde, kon zich niet meer bescty0%{; baar stellen wegens toenemer werkzaamheden als rector magnifii te Groningen. Spe Prof. Steenkamp (43) is hoogleryer in het sociaal recht te Eindhoven lid van de Eerste Kamer. :GS In de januarivergadering zuluur drie rapporten aan de orde komjj®^ „Huwe'ijk en gezin", „De zedeli; B'. levenshouding van de christen intus wereld", dat wij eerder deze wind! weergaven, en „Ruimte tot mensw^jr' ding voor de jeugd", dat aan het el van deze week verschijnt. [j£r TOKIO De Verenigde Kerk i po: Christus in Okinawa en de Verenipor Kerk van Christus in Japan, bek£°| als de Kvodan, hebben zich verlette week verenigd. Okinawa wordt tnh district van de Kyodan. Okinajj vroeger Japans, is sinds 1945 Amr kaans bezit. De officiële taal is ecrig Japans gebleven. rdai toorquu llend^ NED. HERV. KERK Bedankt voor Tholen (toez.): Langerak te Veendaal. GEREF. KERKEN Beroepen te Vries: te Schoonoord' De Knijpe-Mildam; te Stellendf Ouddorp: te Vrouwenpolder c culo: kand. S. Schoon te Badhoevedi die geen verdere beroepen in overrpe ging kan nemen: te Dronrijp: kandj|je® Mulders te Amsterdam. Bedankt voor Wormerveer: K. schop te Steenwijk; voor IJmuidenl C. v. d. Wel te Aalten. Beroepbaarstelling: kand. J. Ro(" veen. Rinelaan 27, Achterveld CU.) GEREF. KERKEN (vrUgem.) Bedankt voor Zaandam: J. J. AnSdei te Amersfoort-west. Uass CHRIST. GEFEF. KERKEN Beroepen te Alphen a. d. Rijn: rfj. v. d. En' te Katwiik aan Zee. GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Kootwijkerbroek: H. k j, kn M.» tenberg te Genemuiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 2