RADIO
Cocktail van Amerikaans
tv-amusement vooraf
PUZZELBOEK
l
Verkiezingsnacht in de ether
AMADEUS
Statenleden in
NTS' Wet strijd
Iedereen „verontrust"
Dramaturg Vara
moet heengaan
Reclamespots
weggesneden
Twee maagden
TOCH SPOTS
TEKENAARS NIET POPULAIR
in
Nederland weinig
voor politieke prent
CANDID CAMERA
EN DAN
INLEIDING
VANAVOND TE ZIEN
VANAVOND TE HOREN
door
John
Knitfol
f
rrr~
DONDERDAG 31 OKTOBER 1968
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Onder het motto
„Iedere Nederlander wordt geacht de
wet te kennen" komen op 6 novem
ber in de Wet-strijd van de NTS in
het programma Inburgeren leden van
de Provinciale Staten van Groningen
en Limburg tegen elkaar uit.
Zij zullen 10 test- en 2 opinievra-
gen moeten beantwoorden, en u weet
dat het de bedoeling is, dat u thuis
goed meedoet. De vragen zijn van
tevoren al gesteld aan „een re
presentatief deel van het volk" en
de antwoord-kwaliteiten daarvan
zullen meteen worden bekendge
maakt.
Evenals de vorige keer. toen
raadsleden uit Rotterdam en Amster
dam de degens kruisten, zal drs. H.
van Run, niet gespeend van humor,
het programma presenteren.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De programmalei
ding van de VARA heeft Guus Re-
kers. hoofd van de afdeling drama
bij de tv-sectie, verzocht naar een
andere werkkring om te zien. Zij is
niet tevreden over Rekers' prestaties.
Dit bericht, bedoeld om bin
nenshuis te blijven, is in nerveus
ftilversum spoedig uitgelekt, omdat
de groepsraad van de VARA er over
heeft vergaderd en naar buiten heeft
laten blijken „verontrust" te zijn
over deze gang van zaken. Nog vers
ligt in de herinnering, hoe Max van
Gijn onlangs werd ontslagen als
hoofd van de radio-actualitei-
tenafdeling. De groepsraad is niet op
de hoogte van de feitelijkheden wel
ke aanleiding geven tot het ontslag
van Guus Rekers.
De VARA zelf bevestigt wel de
aanzegging, maar wil ook geen ande
re oorzaak noemen, dan dat „de heer
Rekers in zijn werk niet voldoet". Zij
is op haar beurt verontrust over het
feit dat deze interne kwestie alweer
in de publiciteit is geraakt
Guus Rekers (die men verleden
week nog op het scherm kon zien
terwijl hij toelichting gaf op een
tv-spel) is drie jaar geleden bij de
VARA-tv in zijn huidige functie in
dienst getreden. Hij was toen leraar
Nederlands in Delft. Lange jaren was
hij toneelcriticus bij de Groene
Amsterdammer.
(Van onze radio- en
tv-redactie)
HILVERSUM De al aange
kondigde lange nachtuitzending
die de NTS zal wijden aan de
Amerikaanse presidentsverkie
zingen in een groots schakelpro
gramma, krijgt een voorafje in
de vorm van een fiks programma
op Ned. 2 (dinsdag 5 november)
dat een cocktail van tv-amuse
ment biedt onder de titel „Hallo
Amerika". Dat duurt van 8.20
tot 10.50 uur en dan gaat de NTS
om 11 uur over naar Ned. 1 voor
reportages via Early Bird en
commentaren uit de studio, tot
5 uur in de ochtend van 6 no
vember.
De uitzending op Ned. 2 heeft als
Hèt cadeau per brief:
Een platenbon is altijd raak!
j 4,25
LONDEN In Groot-Brittannië is
een woedende strijd gaande over de
hoes van een nieuwe grammofoon
plaat. Deze betreft het liedje ..De
twee maagden", gezongen door Beet
le John Lennon en zijn Chinese
vriendin Yoko Ono.
Het paar staat nl. naakt op de hoes
afgebeeld. Het Britse publiek ?s be
reid, veel te nemen van zijn wereld
vermaarde Beatles, maar is met zijn
puriteinse inslag diep geschokt door
deze moderniteit.
Uiteraard heeft men zich in twee
kampen verdeeld: vóór en tegen, en
uit beide hoeken wordt druk geschre
ven in dag- en weekbladen. Ook ra
dio en televisie bemoeien zich met de
hippe zaak.
ondertitel „Een avondje Amerika" en
komt tot stand in samenwerking tus
sen NTS en het Amerikaanse net
work CBS. Zij bevat programma's,
die doorgaans niet worden geëxpor
teerd en dus alleen in Amerika zijn
te zien, in serie, wel te verstaan.
Helemaal echt „Een avondje Ame
rika" wordt het echter niet, want het
gaat om 4 opvallende programma's,
die bepaald nooit zo achter elkaar
via CBS op de beeldbuis verschijnen.
Dat zouden de Amerikanen wel wil
len, maar zulke „toppers" worden
over een hele week verspreid. U kunt
dus na afloop niet zeggen: „Nou, in
Amerika hebben ze het heel wat be
ter dan wij", die vergelijking gaat
niet op.
Een moeilijkheid vormde voor de
NTS de voortdurende programma-on
derbreking door reclame, zgn. com
mercials. Oorspronkelijk lag het in
de bedoeling, ook die onverkort mee
te nemen teneinde de Nederlandse
kijker een goede indruk van die pro
grammastoringen te geven. Maar di
verse spots sloegen op artikelen, die
ook in Nederland verkrijgbaar zijn
en het is de NTS niet toegestaan
gratis reclame te maken.
De gaten dienden na het wegsnij
den van deze commercials echter te
worden opgevuld om toch een idee te
geven van de gang van zaken en
daarom heeft de NTS er, in overleg
met CBS, „reclame zonder winstge
vend oogmerk" in geplaatst. U krijgt
nu propaganda anti-roken, tegen
luchtvervuiling en dergelijke algeme
ne zaken te zien.
Zo blijft wel de indruk van pro
gramma-onderbrekingen, maar u
kunt zelf de vergelijking trekken tus
sen deze invoegingen en opgewonden
aanprijzingen van wasmiddelen, soe
pen e.d. zoals wij die op onze eigen
televisie (bij elkaar geschoven) krij
gen toegediend. Dat is nl. heel iets
anders.
Wat we krijgen te zien is niet alle
maal ingeblikt, want het programma
begint na een inleiding met het
CBS-journaal, waarin het nieuws
"Morgen is zij jarig. Wat moet Ik geven?"
Een platenbon is altijd raak!
v.«. 4,25
1
2
3
1
2
3
Inoul'ptiufl
Horizontaal woorden invullen die ver
ticaal dezelfde betekenis hebben.
1. zonnescherm. 2. vis, 3. uitneembare
middenpost in de hoofdingang van boe
renschuren.
Oplossing vorige puzzel.
Hor. 1. paar. 4. taak, 7. salaris, 10.
geste, 12. enter, 14. Ede. 15, Gen, 17.
enk, 18. eng. 20. arg, 21 engel. 22. elk,
24. tel, 26. Lee. 27. dra. 29. rek. 31. are
na. 33. Diana. 35. serpent, 36. dito. 37.
noot.
Vert. 1. page. 2 Assen, 3. rat. 4. tin,
5. aster, 6. kerk, 8. leg. 9. ren, 11 edel-
eer, 13 .Engelen. 16. Eiser. 19. gek 20.
alt. 23. leest, 25. Erato, 26. land. 27. dar,
28. adé, 30. kant, 32. neo, 34. Inn.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Is het beschamend
I of typerend, dat de doorsnee Neder-
j lander niet „in" is voor de politieke
prent in dag- of weekblad? De NTS
deed ons er gisteravond bescheid van
In het programma Inburgeren: een
enquête onder 600 personen boven 15
jaar bracht het gebrek aan interesse
aan het licht en liet bovendien uitko-
I men, dat de tekenaars ervan zich niet
in grote populariteit mogen verheu
gen: 74 pet. van de ondervraagden
wist geen naam te noemen.
Laten de tekenaars niet bij de pak-
I ken gaan neerzitten: misschien heeft
de levendige NTS-uitzending gister
avond ons volk een zet in de goede
richting gegeven, door dit alles aan
te tonen en daarbij ook een aantal
goede prenten te laten zien.
Veertig pet. van de ondervraagden
zei, geregeld de politieke tekeningen
in hun dag- en/of weekblad te bekijk
ken. 14 pet doet het soms, 18 zelden
of nooit en 28 pet. wist van geen
prent at.
De 26 pet deelnemers aan de
enquête, die toch wel een leke-
naarsnaam wist, noemde Doeve, Op
land, Behrendt en Boost en een enke-
"Wat breng ik voor mijn gastvrouw mee?"
Een platenbon is altijd raak!
v.a. 4,25
le maal Wim van Wieringen, Malse,
Nico Rollen en Willem.
Uit het verleden herinnerde 8 pet
zich nog Albert Hahn, 4 pet. Braa-
kensiek en 3 pet Jordaan.
Als er namen werden genoemd, zo
wel van hedendaagse tekenaars els
van die uit het verleden, gingen er
toch wel lampjes branden, maar de
volgorde van de populariteit bleef
daarbij hetzelfde.
Er werden ook enkele uitspraken
voorgelegd aan de deelnemers. Een
daarvan luidde: „Je moet erg goed op
de hoogte zijn van de politiek, wil je
de prenten kunnen begrijpen": 70 pet.
was het daarmee eens, 23 pet. gaf toe
dat de prenten dikwijls onduidelijk
zijn, bijna de helft verklaarde zich
eens met de opmerking dat de teke
ning vaak de spot drijven met zaken
die daarvoor te ernstig zijn en ruim
de helft vond „dat de politieke prent
niet kan worden gemist in de bla
den."
Hieruit blijkt echter weer het be
trekkelijke van zulk een opinie-on
derzoek, want terwijl 58 pet. van de
ondervraagden deze stelling be
vestigde, kijkt toch maar 40 pet. re
gelmatig naar de prenten: telt men
daarbij de 14 pet. die soms er naar
kijkt, dan zit men nog maar op 54!
Op de krasse uitspraak dat een
goede politieke prent meer invloed
heeft op de eigen mening over een
bepaalde gebeurtenis dan commen
taar, gelezen of gehoord, gaf niet
meer dan 16 pet. het jawoord.
Die mogen dan tot eerste troost
van de tekenaar dienen!
Hilversum t. 402 m. NCRV
18 30 Nieuws en weerpraatje. STER:
18.46 Actualiteiten 19 05 Spek
Kleur: De Fabeltjeskrant.
STER: 18.56 Reclame. NTS:
19.00 Journaal. STER: 19.03 Re
clame. KRO: 19.06 In kleur:
Piste. variétéprogramma
(co-produktie met België en
Zwitserland). STER: 19.56 Re
clame. NTS: 20.00 Journaal.
20.16 Reclame. KRO:
20.20 Brandpunt. 20.40 School
nieuws uit de pro- der dapperen, tv-spel 21 SS
testants christelijke organisa
ties. 19.20 Muziek van Het Le
ger des Hells (gr). 19.35 Stereo:
Lichte orkestmuziek met
zangsollst. 20.00 Hoofden op
hol. detective- hoorspel. 20.23
Stereo: Steravondi gevarieerd
programma. 21.35 Stereo: Lich
te grammofoonmuzlek. 21.50
Klankbeeld over Luther. 22.30
Nieuws. 22.40 Onvoorzien: de
sluitpost van de dag. 23.55 -
24.00 Nieuws.
Hilversum II, 298 m. AVRO:
18.00 Nieuws. 18.16 Radlojour-
Gamma: Journaal van
tenschap en techniek. NTS:
22.35 - 22.40 journaal. 23.00 -
23.30 Teleac: Kijk eens wat Ik
zeg (les 6. herh.).
Nederland II. NTS: 18.50 In
kleur: De Fabeltjeskrant.
STER: 18.56 Reclame. NTS:
19.00 Journaal. 19.03 Scala, en
Informatief programma. 20.00
Journaal. STER: 20.16 Reclame
VARA: 20.20 Het mysterie van
de zilveren sleutel, film. 21.21
HaarHem: van opvoe-
naal. 18.20 Uitzending van de dlngsmoellljkheden tot opvoe-
ARP. 18.30 Stereo: Licht - a-- -
Instrumentaal ensemble. 18.50
Gesproken brief. 18.55 Voor de
kleuters 19.00 Stereo: Licht
gevarieerd muziekprogramma
19.30 Nieuws. IKOR: 19 35 Kerk
veraf en dichtbij. 19.40 Mens
en Bijbel. radiocatechese
AVRO: 20.05 Stereo: Reslden-
tte-orkest en solist. 21.30 Ste
reo: Wenen - Boedapest
amusementsmuziek. 22.00
Gonk!. satirisch programma
22.30 Nieuws 22.40 Radiojour
naal. 22.55 Venster op de he
dendaagse muziek, muzikale
dlngsmogelljkheden 21.50 Ach
ter het nieuws. IKOR: 22.15 -
22.45 't Zal de kerk een zorg
zijn: gesprekken. NTS: 22.45 -
22.50 Journaal.
België. Nederlands program
ma. kanalen 2 en 10: 18.30 Gu-
ten Tag: herhaling var de
Duitse les (6). 18.55 Zandman
netje. 19 00 Tienerklanken.
19.35 Politieke tribune: de
Volksunie (V.U.). 19.50 Franse
taalwenken 19.52 Zoeklicht
culturele actualiteiten. 19.57
lezing 23.30 Stereo: Sopraan Mededelingen. 2000 Nieuws
en fluit. 23 55 - 24 00 Nieuws --
TELEVISIE
■VANAVOND
20.25 Gala: 15 Jaar Vlaamse te
levisie. Rechtstreekse uitzen
ding vanuit het A.T. (Deel 1).
21.15 Ritmeester Buat. Reeks
van tien afleveringen naar de
roman Elizabeth Musch (2)
22.05 Gala: 15 jaar Vlaamse te
levisie (deel 2). 22.55 Fragmen-
Htlversum I. 402 m. KRO:
7.00 Nieuws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Klassieke muziek
(gr.) (7.30 Nieuws; 7.32 Actuali
teiten-, 7.50 Overweging; 8.00
Nieuws). 8.30 Nieuws. 8.32 Voot
de huisvrouw. (9.00 - 9.10
Gymnastiek voor de huls-
vrouw). 9.35 waterstanden.
9.40 Schoolradio. 10.00 Stereo:
Moderne en klassieke muziek
u.OO Nieuws. 11.02 Voor de
zieken. 11.55 Mededelingen
12.00 Gevarieerd programma
(12.22 WIJ van het land: 12.26
Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw; 12.30 Nieuws: 12.41
Actualiteiten: 13.00 Raden
maar....). 14.05 Schoolradio
14.30 Stereo: Licht gevarieerd
platenprogramma. TROS: 15.00
Mensen als u en lk: Profiel
van een volk. 15.30 Spotlight
op Burt Bacharach. 16.00
Nieuws. 16.02 Van en voor
filmliefhebbers. 16.30 Pop
show. 17.15 Sportkompaa.
17.45 Actualiteiten. NCRV
18 00 Stereo: Koorzang. 18.1#
Uitzending van de CHU.
Hilversum II. 298 m. AVRO
7.00 Nieuws en ochtendgym
nastiek. 7.20 Lichte grammo
foonmuzlek. VPRO: 7.54 Deze
dag. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.11
Radiojournaal. 8.20 Lichte
grammofoonmuzlek. (8.30 - 8.33
De groenteman). 8.50 Morgen,
wijding. NRU: 9.00 Moderne
Kamermuziek. AVRO: 10.00 ma,
Voor de kleuters. 10.10 Ar
beidsvitaminen (gr.) (11.00
11.02 Nieuws). 11.30 Het Om
roeporkest. 11.55 Beursberlch-
wlkkellngswerk. 12.26 Medede
lingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.29 Voor de landbouw.
NRU: 12.39 Lichte grammo
foonmuzlek. 12.49 Recht en
slecht, praatje. 13.00 Nieuws.
VARA: 13.11 Actualiteiten.
13.20 Stereo: Seml-klassieke
muziek (gr.). 14.00 Wikken en
wegen: consumentenrubriek.
14.10 Stereo: Licht instrumen
taal ensemble. NRU: 14.30
Massacommunicatie en demo
cratie: duscussle. 15.00 Klein
chanson VPRO: 16.00 Nieuws.
16.02 Voor thuiszittenden. 16.45
Stereo: A. Radio Filharmo
nisch orkest en solist: B. Ra
diokoor. 17.35 Informatie: ach
tergronden en commentaar.
Hilversum III, 240 m en
FM-kanalen. VARA: 9.00
Nieuws. 9.02 Klink- klaar, zon
der nonsens. (10.00 Nieuws).
NRU: 11.00 Nieuws. 11.03 Ml-
cronotltles. VPRO: 12.00
Nieuws. 12.03 Agent 000. 13.00
Nieuws. 13.03 Hans Kemna.
13.30 Help. TROS: 14.00
Nieuws. 14.03 Lynx (of Los).
AVRO: 15.00 Nieuws. 15.03 Mu
ziek- Boetiek. (16.00 Nieuws).
17.00 Nieuws. 17.02 Radiojour
naal. 17.05 - 18.00 Voor de tie
ners.
TELEVISIE
MORGEN
Nederland I. NTS use In Nieuw,
ten uit de nieuwste films. 23.30 ten. NRU: 12.00 Blik op de
België. Nederlands program-
ia. kanalen 2 en 10: 11.00 -
1.40 Eucharistieviering vanull
de St. Pieterskerk te Leuven
15.00 Jongensstad, familiefilm
lfi.25 Tienerklanken. 17.00
17.55 Von Karajan dirigeert..
wereld: programma over ont- nle Berliner Phllharmonlker.
wordt gepresenteerd door ster-repor
ter Walter Cronkite, een uitzending
die via Early Bird kort van tevoren
is doorgegeven.
Om ongeveer 9 uur volgt een afle
vering van de beroemde Carol Bur
nett show, een amusementsprogram
ma dat uit Television City in Holly
wood komt en waarin de populaire
actrice gasten ontvangt op de gebrui
kelijke manier. Onder die gasten zijn
de actrice Alice Ghostly en de zanger
Jim Nabor.
Omstreeks 10 uur begint „Langs de
weg met Charles Kuralt". Dit is een
serie, waarin Kuralt, reporter van
CBS en gespecialiseerd in sociale on
derwerpen, onbekende mensen en al
lerlei facetten van de Amerikaanse
samenleving toont.
En tegen half elf „Candid Camera",
een verzoekprogramma met herhalin
gen uit de serie waarin mensen wer
den gefilmd met een verborgen ca
mera. Dit programma herinnert aan
KRO's „Kiekeboe" dat destijds moest
wijken voor afwijzende perskritieken
en verontwaardigde kijkers.
Het is op dezelfde wijze geënsce
neerd en u zult er o.a. de befaamde
komiek Buster Keaton in zien optre
den als „aangever".
Het „avondje Amerika" ksn behal
ve door de propagandaspots ook wor
den onderbroken door rechtstreekse
berichten of korte reportages uit
Amerika, waar de verkiezingsresul
taten al tevoorschijn beginnen te ko
men.
En dan wordt er via Ned. 1 om 11
uur begonnen met het schakelpro
gramma, waardoor wij via Early
Bird bij CBS terechtkomen, afgewis
seld met Studio I in Hilversum en
een zaal in Leiden.
In Hilversum volgt een groot
aantal genodigden de verkiezingsre
portages en in Leiden zijn hooglera
ren en studenten van verschillende
Nederlandse universiteiten bijeen.
Het geluid van de uitzending is (met
vertaling uit het Engels) ook op de
radiozender Hilversum I te horen.
De NRU verzorgt echter een eigen
uitzending op Hilversum II en heeft
daarvoor een rechtstreekse verbin
ding met het Amerikaanse network
ABC, waarover ook de Nederlandse
correspondenten in de V.S.: Maarten
Bolle, Klaasjan Hindriks, Willibrord
Nieuwenhuis en Peter Schreuder,
spreken. In het NRU-programma zul
len ook de bekende omroepcor-
respondenten uit Wenen, Parijs, Tel
Aviv, Bonn, Rome, Londen en Brus
sel commentaar doorgeven, wanneer
dat in hun stad bekend wordt. De
NRU zet haar uitzending voprt tot 's
morgens 7 uur en komt daarmee het
etmaal rond.
Wat het NTS-programma betreft
zal toelichting bij de reportages uit
Amerika worden gegeven door prof.
dr. L. de Jong, mr. G. B. J. Hilter-
mann en Henk Neuman. De presenta
tie in Hilversum wordt geleid door
W. L. Brugsma en verder zult u be
halve NTS-medewerker voor politie
ke zaken mr. A. C. A. Dake, reporters
van diverse omroep-actualitei-
tenrubrieken aan het werk zien.
Van 1 uur 's nachts af worden de
berekeningen van het Amerikaanse
computercentrum, afgewisseld met
reportages uit de diverse staten en de
verkiezingshoofdkwartieren, ver
wacht.
Ter inleiding op de verkie
zingsnacht zal de TROS dinsdag
avond op Ned. 1 haar reportage uit
Vietnam met commentaar op de ver
kiezing, uitzenden en zal de NCRV
maandagavond in haar radio-pro
gramma op Hilversum I (9.05 uur)
een documentaire aan het ingewik
kelde Amerikaanse kiessysteem wij
den.
Een pldtenbon IS dltljd reek! grinnikte verlegen. „Oh!" zei hij, „ik ben professor in de
geschiedenis en ik studeer de hele dag." „Zo," zei Jonas
v.a. 4,25 vol bewondering. „Ja," ging de oude man verder," en ik
Hier een spelscène uit het toneelstuk „School der
dapperen" van de Engelse schrijver Arthur Laurents.
Kort na de bevrijding oogstte dit spél in Nederland
groot succes. Albert van Dalsum had het vertaald en
speelde er zelf de psychiater in, met Rob de Vries als
de gekwelde soldaat Conny.
Nu zal Paul Deen optreden als de psychiater Bittinger
en in de jongere rollen ziet u Ben Hulsman, Hans
Dagelet, Wim van der Grijn en Joop Admiraal (v.l.n.r.
op de foto).
Het is de tragische, uit herinneringen gereconstru
eerde geschiedenis van een jonge neger, die door toe
doen van een sluipschutter zijn blanke vriend verliest
en volkomen van de kaart raakt. Bij de spanning van
de oorlog komen rcissenvraagstuk en vriendschap sterk
naar voren. (Vanavond op Ned. I, KRO)
Ned. 1 KRO
7.06 uur Piste, internationaal variété.
8.20 uur Brandpunt.
8.40 uur tv-pel van Arthur Laurents: School der dap
peren.
9.55 uur programma over gezondheidszorg en genees
kunde in de toekomst.
Ned. 2 VARA
7.03 uur Scala (NTS).
8.20 uur detectivefilm „Het mysterie van de zilveren
sleutel", naar een verhaal van Edgar Wallace.
9.20 uur HaarHem: opvoedingsproblemen.
9.50 uur actualiteiten.
10.15 uur (IKOR) discussie tussen ouderen en jongeren
over de vraag „Moet de kerk aan politiek
doen?".
Hilversum 1 NCRV
8.00 uur nieuw vervolghoorspel naar het boek van
Havank „Hoofden op hol".
8.23 uur Steravond vol amusement.
9.50 uur programma over het Lutherlled.
10.40 uur Onvoorzien, actueel magazine.
Hilversum II AVRO
7.40 uur (IKOR) Radiocatechese.
8.05 uur Residentie-Orkest concerteert.
10.00 uur Gonk. dwaze kroniek van 14 dagen.
10.55 uur Ton de Leeuw over nieuwe Japanse muziek.
(Een wereld in wording)
22
Toen ze zich op haar kleine gouden armbandhorloge over
tuigd had, dat het middernachtelijk uur gepasseerd was,
draaide ze een tafellamp op, waar ze echter een dunne sjaal
omheen bond, teneinde het licht af te schermen. Ze kuste
het boekje, legde het voor zich neer, opende 't en las:
„O wat een groot hart, wat een leeg hart, dat zoveel plaats
heeft opengelaten! Nu moet lk mij erin leggen als een lelijk
koekoeksei, dat onder het warme vederdons van een andere
vogelmoeder wordt uitgebroed. Al die lege bladzijden. Dik.
roomkleurig papier, dat zich onder mijn pen in nietige
stofjes van lompen en andere grondstoffen oplost. Maar inkt
blijft en potlood vergaat. Tweeëntwintig verrukkelijke, klei
ne bladzijden. Twee lege jaren. Ik zou de enige zijn, die
beide te vullen had, ruimte en tijd. Alles van mij moet in
het boek van jouw hart binnengaan? Nooit in je leven! Met
zijn grote leegte heeft het toch geen ruimte genoeg, tenzij je
wilt, dat ik het in atomen verpletter. Ik zit in een oude
stenen herberg in het Berner Oberland. Een klein venster,
waardoor grijze bergwanden blikken. Niet ver van mij hoor
ik water ruisen. Een mooie Sint-Bernardshond ligt aan mijn
voeten. Hij is niet zo groot als de hond op julllelandgoed in
Lützikon. Hij is oud en slaapt nu, hij weet niet, dt hij
sterven zal en daarom is hij tevreden. Drie bergketens ver
der naar het westen ligt het Aare-dal, daar ben ik geboren on
der een gelukjkig gesternte, naar velen menen. Be betljfel het,
maar dat doet er overigens niet toe. Ik ben er,
dat is het voornaamste.
Het is moeilijk een kind te zijn. In deze tijd gaat het
kinderlijke verloren. Ik bid, dat ik nimmer dat iéts verliezen
mag, dat iéts, waardoor een kind in staat is, alles te begrij
pen, zonder na te denken. Het is zo licht, zo etherisch, dat
iets. Het vliegt weg, het keert tot de Schepper terug, alng
voordat uit het kind een man geworden is. Maar het gaat
niet, voordat het logische denken zich begint te ontplooien.
De baard der logica groeit, de klieren smeren de hersenen en
deze overwegen, richten abstracte begrippen op, leren ver
moeiend denken. Weg is het etherische van het kind, het
misterie, waarin het denken geen plaats heeft. De na
velstreng met de hemel is nu verbroken, weg is het, weg.
Ether is teruggekeerd naar ether. Geen poppen en minie-
tuurspoorlijnen meer. Verdwenen de zandkastelen, elfjes,
feeën, kabouters uit de wouden, uit de bomen. Voorbij is het
mysterie. Nu slaat de klok. Het schrikbeeld komt binnen met
de knoet; alles is goed en de ouders verheugen zich. En nu
beginnen de weekdagen, school en opvoeding, deze ketterse
drieëenheid, die de jeugd regeert. De leraren komen. De kok
slaat! Zij schaaft de seconden af, de minuten, dagen, weken,
maanden van Pauline en Amadeus van al de miljoenen
Paulines en Amadeën. Opgelet! Het scherm gaat op! Het spel
begint. De werkelijkheid! Maar is het werkelijkheid? Ik heb
altijd gevonden, dat het kind even verstandig, zo niet
verstandiger was dan de volwassene. Met elk jaar, sedert het
schrikbeeld mijn leven blnnendraafde, ontdekte lk, dat ik
iets verloor. En dat is mijn zorg. Als kind was ik de ware
wereld der werkelijkheid veel nader dan ik nu ben. T®
duivel! Waarvoor heb lk geheugen nodig? Ik stierf mijn
eerste dood toen het geheugen in mij wakker werd. Geen
nog zo grote massa verstand zal mij ooit kunnen teruggeven,
wat ik toen verloor.
Weet je, dat je de slechtste buur ter wereld bent geweest?
Je was er, groeide in stilte op, zonder dat ik het weten
mocht, en dan treed je mij tegemoet in de gestalte van een
vrouw en gaf mij de meest onverwachte schok. Zelfs de
oude Barry aan mijn voeten bromt er waarachtig over in
zijn slaap.
Toen ik nog een jongen was, leefden wij met z'n zessen in
de kleine pastorie in Lützikon, en je vaders hoogst gerieflijk
slot daarnaast stond altijd leeg. Ik hoop echter, dat de
motten en andere erderf-brengende insekten recht hebben
gesproken over tapijten, draperingen en kleden en en pas
sant al de in hun kisten verpakte bruidsgewaden van j®
voorvaderen hebben opgevreten.
Laat mij de ruimte in dit boekje benutten om je het een
en ander over mijzelf te vertellen. Ik heb geen ervaring in
het pentekenen van zelfportretten, maar ik tekende mij een»
met grote spitse oren en een afgeplatte neus, net als het
dier, dat Shakespeare in zijn Midzomernachtsdroom ten to
nele voert
Wordt vervolgd
Lappie Loep en de oude toren
"Hij houdt van muziek. Du»?"
7. Toen de koffie opgedronken was begon de oude heer
te vertellen: „Ach ja", zei hij, „ik heb het best naar mijn
zin, zo in m'n eentje. En toch vind ik het wel eens leuk
als er iemand op bezoek komt" Jonas keek de man aan.
„Wat doet U dan?" vroeg hij onbescheiden. De oude man
ben zo knap geworden, dat ik helemaal geen boeken
meer nodig heb. Ik bestudeer naar wat ik zie...." Jonas'
mond zakte open van verbazing en Lappie lette even
niet op de zoemtoon, toen de oude professor dit zei.
„Niet uit boeken! U ziet het!" riepen ze beiden uit.
De professor knikte vergenoegd. „Ja", zei hij, „ik zie
de geschiedenis voor me...."
Smidje Verholen en de Knap-Mutator
1057: „En nu de rest",
grinnikte Sjeems Pond. Hij
liep over de brug van de
Gravendrechtse Beek en
liep het eenzame Rijkhuy-
zer Bos binnen. „Hier vind
ik wel een mooi stil plekje
om een verrassend drankje
voor baas Pjotr te gaan
bereiden", mompelde hij.
„Een speciale B.G.D.-cock-
tail, gefabriceerd van „soes-
poeier". Eén soespoeiertje is
voldoende om minstens
twee uur lang te soezen in
een diepe, gezonde slaap.
Op een bankje tussen het
struweel begon Sjeems
Pond nu met zijn voorbe
reidingen. En opnieuw zal
dan blijken met welke
handige hulpmiddelen de geheime agenten van de B.G.D. worden uitgerust.
Want eerst begon Sjeems een der flessen voorzichtig, met zorg en on
zichtbaar te ontkurken. Vervolgens schroefde hij de hak van zijn linkerschoen,
zodat er een holle ruimte zichtbaar werd, die helemaal gevuld was met het
bekende B.G.D.-soespoeier. Een bepaalde hoeveelheid ervan liet hij in de
fles vallen, waar het snel oploste in de dubbelgebrande Koetsier. De drank
was dus al gauw weer even helder als voorheen. „En nou de kurk er weer
op", grinnikte Sjeems. „En wel zó, dat baas Pjotr straks niet ziet, dat er mooi
geknoeid is met zijn Koetsier. Hij zal er verder ook niet veel van merken,
want soespoeier is smakeloos en laat geen nadelige gevolgen na."
Nog geen vijf minuten later was agent 009 al weer op weg naar de smidse,
waar een boze Pjotr Verholen hem al stond op te wachten. „Je bent wel een
beetje lang weg gebleven, hè?" zei hij snijdend. „Dat komt zó, baas", ant
woordde 009. „Ik heb ruzie gehad onderweg. Twee kerels vielen'me aan, maar
ik heb ze goed op hun kop gegeven."
