ERICHT BUITENLANDS
BELEID ONTBREEKT
Voorlichting op de scholen
ontwikkelingshulp
over
Kabinet moet
elkaar
aan
eindjes
knopen
vues eten is verantwoord eten...
Biesheuvel leidt
ons
in
feite
CH-FRA CTIELEIDER TILANUS:
VVD: EVENWICHTIG
BELEID
Biesheuvel heeft ook kritiek
iRP is ongerust over
lot van de Papoea's
LAAT DE BURGER
MEEBESLISSEN!
n
J
Mr. Van Mierlo (D'66):
Vlees ...en 20 lékker!
„ONTHULLING" DRS. AARDEN
WOENSDAG 9 OKTOBER 1968
DEN HAAG De anti-revolutionaire fraktieleider mr. B. W. Biesheuvel meent
,t, naast positieve punten, het kabinet soms te kort schiet in het bewust beïnvloeden
n de gebeurtenissen. De kritiek van de heer Biesheuvel bij de algemene beschou-
ngen had voornamelijk betrekking op de buitenlandse paragraaf, de inkomens-
rdeling en de machtsverhouding in de samenleving en bedrijfsleven.
~jlen duidelijk en gericht buitenlands beleid, aldus Biesheuvel,
}dt in de Troonrede niet naar voren, het is meer registreren.
I name de volksraadpleging in West-Irian zit de AïtP hoog en
«heuvel zei er aan te twijfelen of alle gevolgen voor de Pa-
ja's zijn overwogen.
Ne
ïet terzijde stelling van wel-
politieke en economische
ngen dan ook, aldus citeer-
een brief van verontrus-
ederlanders, zal alles in
werk gesteld moeten wor-
I om aan de verschrikkin-
l in Biafra een einde te
ken. Wat doet de regering
•feite?, zo vroeg hij. Het
usteriële antwoord op vra-
I om een einde te maken
wapenleveranties bevre-
de hem niet geheel. Hij wil-
dat de Kamer vertrouwelijk
plicht wordt.
t meerjarenplan voor ontwikke-
hulp had zijn instemming. Dat
zeker niet het geval met de Euro-
politiek, waarin hij gespleten-
signaleerde. Vooral de zoge
nde selectieve vertragingspolitiek
|te hij onjuist. Hij miste verder
[streven naar uitbreiding van de
parallel lopend met een Interne
jerking zoals Frankrijk die
rstaat.
wat Tsjechoslowakije betrof, zo-
ig er geen alternatief is om de
We te bevorderen, moet de NAVO,
dien noodzakelijk, versterkt wor-
b. tiaar voordat hij een oordeel
BIESHEUVEL
linkse twijfel
wil geven, wenst hij eerst inzicht in
alle beschikbare gegevens.
Een goede inkomenspolitiek
plaatste de heer Biesheuvel in het
kader van de maatschappijstructuur.
Niet alleen de lonen, maar ook ande
re inkomens en de totaliteit van de
an onze parlementsredactie)
»EN HAAG De heer Van
irlo van D '66 heeft bij de al-
lene beschouwingen gepleit
ir een zo groot mogelijke deel-
ning van alle burgers in de
luitvorming. Hij signaleerde
vertechnocratisering van de
luitvorming, die het iedereen,
de Kamer, onmogelijk maakt
tveten wat er gaande is.
elke minister, aldus Van Mierlo,
[t van zijn ambtenaren een volle-
rapport met alle gegevens over
probleem, maar ook met alterna-
m en de gevolgen daarvan? En
>e minister gaat dan pas zijn
:e maken om vervolgens het hele
iet met de verdediging van zijn
keuze naar het parlement te
len?
met gefundeerde tegenbegrotingen te
komen.
Twee kernpunten bevatten zijn be
toog: internationale gerichtheid en de
bereidheid te komen tot structurele
veranderingen. Hij miste beide in de
Troonrede. Voorbeelden van het ge
mis aan internationale gerichtheid?
Nigeria, Ontwikkelingshulp, de sui
kerovereenkomst. Als je werkelijk de
ogen open hebt, aldus Van Mierlo,
dan zie je dat het patroon niet zo kan
blijven, dat het dit kabinet ontbreekt
aan de juiste gezindheid en aan in
zicht in wat werkelijk gebeurt.
sociale verzekeringen zullen in de
overwegingen betrokken moeten
worden.
De AR-leider miste wat dat betreft
een fundamentele benadering: alleen
progressie in de belastingsfeer is niet
voldoende. De regering moet niet al
leen loonexplosies, maar ook
winstexplosies voorkomen.
Hij drong aan op spoed om belem
meringen van vermogensaanwasde-
ling weg te nemen.
Wat geldt voor inkomensverhou
dingen, geldt ook voor machtsver
houdingen, aldus Biesheuvel. De wet
gever moet de conclusie trekken uit
het feit, dat op elke in de onderne
ming geïnvesteerde gulden een grote
sociale hypotheek rust. Dit betekent
dat het kapitaal pas kan worden te
ruggetrokken wanneer aan die socia
le hypotheek is voldaan en de werk
nemer daarin is gekend.
Hij had waardering voor Roolvinks
plannen over uitbouw van de onder
nemingsraad, echter minder voor de
wetsontwerpen van minister Polak
over de structuur van de nv. „De
afspraken bij de kabinetsformatie ge
maakt. gaan verder."
De heer Biesheuvel bralt een lans
voor de zelfstandigen^ Vooral de soci
ale wetgeving dreigt 'hen in een on
mogelijke situatie te brengen: ener
zijds verzwaring van de premiedruk
en anderzijds uitsluiting van bepaal
de voorzieningen. Biesheuvel: „Ik ge
loof dat wij de moed moeten hebben
de vinger te leggen bij uitwassen van
deze wetgeving."
Werkloosheid
In het algemeen had hij waarde
ring voor het werkloosheidsbeleid.
Een kritische kanttekening was de
loonsomheffing, die volgens hem be
ter vervangen zou kunnen worden
door een uitgebouwde ver
plaatsingspremieregeling voor in
dustrie en dienstensector.
Ruimtelijke ordening was voor de
ARP de toetssteen voor de beoorde
ling van het kabinetsbeleid. In dit
verband pleitte hij voor reactivering
van staatsbezit: gronden uit de IJs-
selmeerpolders gebruiken voor grond
aankopen in de randstad.
Waardering was er voor het finan
ciële beleid en de realiteitszin van
minister Witteveen: de nadruk die
deze legt op verzwaring van de be
lastingdruk. Dat getuigt van moed.
Positieve punten zijn verder: verho
ging aow uit algemene middelen, ge
ringere belastingverlaging in 1969 en
het afzien van de verlaging van de
reële progressie: alle wensen van de
ARP, vond Biesheuvel.
De belastingkorrektie van 1970 en
1971 mag niet gepaard gaan met ver
hoging van de indirecte belastingen,
vond de a.r. Een definitief oordeel
behield hij zich voor tot het ontwerp
zou zijn ingediend.
Vernieuwing
Hij drong er bij het kabinet op aan
cijfers te verschaffen over de econo
mie tot 1975 om het de partijen mo
gelijk te maken met een behoorlijk
program voor de kiezer te verschij
nen. Omvorming en vernieuwing van
de samenleving zo besloot hij, draagt
het Evangelie ons op.
Daarbij is een „verdediging"
van oude waarden, van het
westen bijvoorbeeld die berust
op het aanwakkeren van haat
jegens het oosten, de slechtste
verdediging die men zich kan
wensen. Recht en vrijheid zon
der Evangelie zijn snijbloemen
die verwelken, citeerde hij Vis
ser 't Hooft.
Het gehele ministersteam met uitzondering van mr. Luns zat van één uur 's middags tot teQen
middernacht achter de regeringstafel te luisteren naar de beschouwingen van de fractieleiders. Van links
naar rechts de ministers De Block, Witteveen, premier De Jong, Bakker en Polak. Minister Luns nam
zijn plaats pas om half twaalf in.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Drs. A. D. W. Tilanus, fraktieleider van de
CHU, heeft tijdens de algemene beschouwingen de suggestie ge
daan de problematiek van de ontwikkelingshulp een plaats te
geven in het lesprogram van de scholen. Van meet af aan moet de
geest van de kinderen gericht worden op voorbereiding van hun
toekomstige taak in dit opzicht, aldus de CH-fraktiêleider.
Drs. Tilanus verwachtte dat
het zeker nog een eeuw zou du
ren voor de kloof tussen rijke en
arme landen zou zijn overbrugd.
Daarom achtte hij het gewenst
dat gestreefd wordt naar op
richting van een internationaal
advies- en coördinatieorgaan
voor vraagstukken rond de ont
wikkelingshulp.
Hieraan zouden de Verenigde Na
ties, de Wereldraad van Kerken, de
rooms-katholieke kerk en de particu
liere organisaties deel moeten nemen.
Hij drong er op aan dat Nederland
hiertoe met Engeland en Duitsland
de enige landen die ook een minister
voor ontwikkelingszaken hebben
het initiatief neemt. Tenslotte be
pleitte hij een nader onderzoek naar
de vraag of de informatie over de
besteding van de gelden voor ontwik
kelingshulp niet verbeterd kan wor
den.
Drs. Tilanus bespeurde in de bui
tenlandse paragraaf van de Troonre
de een gevoel van machteloosheid.
Hij stelde de vraag wat de regering
denkt van de Engelse wapenleveran
ties aan Nigeria.
Griekenland
Ook drong hij er op aan dat de
regering Griekenland haar minach
ting voor de democratie onder ogen
brengt. Het Oost-West gesprek dient
volgens spreker open te worden ge
houden, ook in de uitwisseling van
wetenschap, cultuur en sport.
De NAVO moet tot een politieke
eenheid versterkt worden. Men moet
in de NAVO niet met tien verschil
lende monden tegen één grote mond.
optreden. Zo zou bijvoorbeeld een
VAN MIERLO
technocratie
e heer Van Mierlo zou willen dat
deze richting uitging. De research-
zou hij dan willen uitbeste-
i aan wetenschappelijke instituten,
versiteiten of gespecialiseerde be
ven.
Is we willen voorkomen, aldus
Mierlo, dat onze samenleving in
voortschrijdende vervreem-
gsproces hetzij evolueert tot een
strekt steriele gemeenschap van
aten slaafse onderdanen aan de
kant en een handjevol anonieme
chthebbers aan de andere kant,
len we alles moeten doen om de
'ger het uitzicht op de samenle-
te openen. Op alle niveaus,
ar regering en parlement moeten
innen.
üj had verder kritiek op de wijze
frop het regeringsbeleid wordt be
deeld aan het begin van het par-
lentaire jaar. Hij bleek voor be-
tingsbehandelingen direct na
Mjesdag, daarna algemene
ichouwingen om tegen eind no-
mber de mogelijkheid te hebben
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De liberale
fractieleider mr. Toxopeus meent
dat de uitgavenpolitiek van de
regering nu eenmaal begrensd is
door de beperkte beschikbare
middelen. Daarom zal het kabi
net, waarin hij overigens zijn
vertrouwen uitsprak, een even
wichtig beleid moeten voeren, de
touwtjes aan elkaar moeten kno
pen. Daarvoor is efficiency no
dig.
Belangrijk vond hij, dat het
prijspeil elk jaar minder stijgt, be
houdens een kleine opflikkering door
de BTW in 1969.
Hij brak een lans voor de kleine
zelfstandigen, die vooral getroffen
worden door hogere lasten: premies
sociale verzekering, PTT-tarieven,
stijgende lonen.
In dat verband verheugde hij zich
over de studie over de fiscale positie
van de zelfstandigen, al bleef hij het
vreemd vinden dat zij zo weinig
inspraak hebben in het kabinet.
De liberaal zei wanhopig aan te
kijken tegen de verhoging van de
tabakaccijns, omdat steeds dezelfde
categorie getroffen wordt, de kleine
handelaar.
De heer Toxopeus sprak zich uit
voor versterking van de NAVO om te
ontkomen aan de keuze: toegeven of
een atoomoorlog. Wij moeten een
NAVO die met conventionele wape
nen een aanval zodanig zal afslaan
dat de tegenpartij of ervan afziet of
gedwongen wordt tot een grote oor
log. En als de NAVO-raad besluit dat
versterking nodig is, zal Nederland
de gevolgen moeten aanvaarden.
BIAFRA
Wat het buitenlands beleid betreft,
ie heer Toxopeus meende dat vooral
:ets gedaan zou moeten worden aan
de VN. En als dat niet gebeurt, zou
de regering zelfstandig initiatieven
moeten overwegen, bijvoorbeeld in
de zaak-Biafra. (Wapenleveranties
verhinderen en voedselhulp bevorde
ren).
De heer Toxopeus aanvaardde de
belastingvoorstellen van het kabinet,
al had hij wel enige bedenking tegen
het nlet-wegnemen van de progres-
siekop. Hij twijfelde aan het nut van
een loonsomheffing en sprak zich
tenslotte uit tegen de parlementaire
ombudsman.
waarschuwing van Amerika met in
stemming van de andere NAVO-lan-
den omtrent de zelfstandigheid van
Joegoslavië overwogen kunnen wor
den.
De heer Tilanus wilde graag weten
of de uitgetrokken bedragen met na
me voor de landmacht voldoende zijn
en of een verhoging wordt overwo
gen.
Hij was verheugd dat de regering
ernst maakt met de oprichting van
een Raad voor de Arbeidsmarkt. Hij
vroeg de regering mee te delen welke
bedragen uit de BTW-opbrengst voor
het Noorden, Oosten en Zuiden van
het land zullen worden gebruikt.
Hij meende uit de Troonrede te
mogen concluderen dat de regering
ernst wil maken met een werkelijke
inkomenspolitiek. Hij vroeg met na
me de opvatting van de regering over
het spaarloon, de vermogensaan-
wasdeling en dc centen/procenten
kwestie bij de ambtenarensalarissen.
Hij vroeg de mening van het kabinet
over het rapport van de 18 inzake de
inkomensverdeling.
De CHU gaat akkoord met de
beslissing om in deze kabinetsperiode
geen correctie van de reële progressie
in de loon- en inkomstenbelasting toe
te passen.
Onderwijs
De heer Tilanus betoogde dat de
medische studenten niet het slachtof
fer mogen worden van een verkapte
numerus fixus. Hij meende dat zij
die voor het propaedeutisch examen
slagen, maar niet geplaatst kunnen
worden, op een wachtlijst behoren te
worden geplaatst. Hij deed de sug
gestie om een differentiatie in de me
dische opleiding aan te brengen zoals
die bij het technisch onderwijs
bestaat.
De CH-fractievoorzitter noemde de
mogelijkheid om wetenschap en cul
tuur tot inzet van de politiek te ma
ken een van de grootste rijkdommen
die ons zijn gegeven. Daarom is het
verheugend dat de jeugd al proteste
rend en provocerend en vaak op een
zeer onredelijke wijze, meer dan
vroeger blijkt te beseffen dat hier de
scharnierpunten van de samenleving
zitten.
Drs. Tilanus besloot met te zeggen
dat de regering bezig is een stuk
politiek te realiseren dat de CH-frak-
tie aanspreekt.
ATHENE Een Griekse advocaat
heeft bij het hoge gerechtshof een
klacht ingediend over het vorige
week zondag gehouden referendum
over een nieuwe grondwet. De advo
caat beweert dat er onregelmatighe
den zijn gepleegd. Door deze klacht
zal de grondwet de eerste weken niet
in werking kunnen treden.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG „Met zijn
„schoten voor de boeg" is mr.
Biesheuvel in feite de leider van
's lands zaken geworden". Tot de
ze opvallende uitspraak kwam
drs. J. Aarden, de leider van de
Politieke Partij Radicalen giste
ren tijdens de algemene politie
ke beschouwingen.
Hij betoogde dat het voor de heer
Schmelzer een nachtmerrie moest
zijn om te weten dat im feite de heer
Biesheuvel het gebrek aan homogeni
teit in het kabinet opvangt. Drs. Aar
den vroeg ziet echter af hoe lang de
heer Toxopeus dit zou gedogen en de
heren Schmelzer en Tilanus willig
zouden blijven volgen.
De heer Aarden, die als laatste
spreker gisteravond om half twaalf
aan het woord kwam, trok door zijn
zeer persoonlijke analyse van de po
litieke verhoudingen analyse van de po-
de Kamer, ondanks het late uur.
Leidende positie
De PPR-leider vroeg zich af wat de
christen-radicalen in de AR zullen
gaan doen. Naar zijn mening streeft
de ARP naar een leidende positie in
de christen-democratische combinatie
van KVP, ARP en CHU. Een situatie
die hij vergeleek met de vooroorlogse
coalitiekabinetten. Drs. Aarden vroeg
zich af of de racicalen in de ARP in
staat zullen zijn de ARP te weerhou
den van het streven naar zo'n
machtspositie.
Hij begreep niet waarom men de
PPR politieke exclusiviteit verwijt.
„De heer Biesheuvel heeft de
Westerse grondslagen van recht en
vrijheid verbonden met het Evange
lie", aldus de heer Aarden. Dit vind
ik juist een bedenkelijke vorm van
het opeisen van exclusiviteit en het
negeren van andere groepen die op
hun wijze tot de begrippen van recht
en vrijheid komen.
Formatie
De heer Aarden besteedde voorts
aandacht aan de kabinetsformaties. I
Hij stelde voorop dat het verwerven
van een parlementaire meerderheid j
via de kiezers, verweven is met het
bestaan van de PPR.
Hij betoogde dat het kabinet niet
homogeen genoemd kon worden. Men j
heeft namelijk vastgehouden aan de
breda-basis-gedachte ook toen deze
er in 1968 niet meer bestond. De
PvdA is zijns inziens bij de kabi
netsformaties van 1963 en 1967 be-
wust buiten spel gezet.
Men zag dat men met de VVD
sneller tot een program kon komen
maar een werkelijke keuze is niet
gemaakt Hij betwijfelde of de stel
ling van de confessionele partijen,
dat bij een partnerkeuze voor de
WD een maximale verwezenlijking
van hun programmapunten mogelijk
was, werkelijk houdbaar genoemd
kon worden. Drs. Aarden vroeg de
regering of zij overwogen had om
tijdens de regeringsperiode ministers
te vervangen.
Slijtage
De PPR-leider meende dat bij
sommige ministers in het huidige ka
binet een zekere politieke slijtage
merkbaar is. Met name noemde hij in
dit verband minister Luns. Voorts
vroeg hij of er van ministers gewis
seld kon worden teneinde een beter
bouwbeleid en werkgelegenheid te
voeren. Zonder namen te noemen
vroeg de heer Aarden derhalve om
vervanging van de ministers Schul
en Roolvink.
De communist Bakker had geen
goed woord voor het kabinet over.
Het kabinet denkt alleen aan winsten
en export Zij doet niets voor de ar
beiders. Ten aanzien van Indonesië
wordt de oude koloniale politiek
weer opgenomen. De groep van 18
betitelde hij als gevaarlijke blokvor- i
ming van rechts. De heer Bakker
drong aam op het uitbrengen' van ee:
Investeringsplan voor de structuree.
zwakke gebieden in ons land.
Lankhorst
De PSP'er Lankhorst had uiter
aard veel kritiejk op de Troonrede
en alles wat daarmee samenhangt: de
nuchtere waarnemer zal onwillekeu
rig de vergelijking maken met woer
den tegen de paringstijd, vond hij.
Zijn typering van het beleid van
het kabinet was: alles doen wat een
niet al te ondernemende hand te
doen vindt.
Wat de werkgelegenheid betreft,
meende hij dat de overheid de eerste
verantwoordelijkheid heeft en niet
het bedrijfsleven. De overheid zou
niet alleen moeten deelnemen in het
weer overeind zetten van zwakke on
dernemingen, maar dan ook zeg
genschap moeten hebben en de fi
nanciële lusten mogen plukken.
Vrije boer Koekoek zei volstrekt
geen vertrouwen in deze regering te
hebben. Zij doet vrijwel niets voor
de landbouw en voert een politiek
met grote financiële tekorten.
De Boerenpartij wil een sluitende
begrotingspolitiek zien. De regering
heeft de PBO nog steeds niet opge
ruimd. De heer Koekoek betreurde
het dat de regering niets doet om de
schadeloosstelling van voormalige
Nederlandse bezittingen in Indonesië
te regelen.
AMSTERDAM Gisteravond heb
ben de Amsterdamse afdelingen van
de PPR, PvdA, D'66 en PSP een bij
eenkomst gehouden, waarop is beslo
ten in de toekomst nauwer te gaan
samenwerken. Er is reeds een datum
vastgesteld voor der tweede gesprek.
Het overleg tussen deze linkse partij
en bepaalt zich in hoofdzaak tot
eventuele samenwerking in de
hoofdstad.
Luns hoorde nog
net zijn ontslag
aanvrage
(Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Onverwacht
'■eerde minister Luns gisteravond
even voor half twaalf in de
Tweede Kamer terug uif New
York waar hij de vergadering
van de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties heeft
bijgewoond. De minister van bui-
'-nlandse zaken zou oorspronke-
Uk morgen oas de verdere de
batten over Troonrede en Miljoe-
«»nnota bijwonen.
De heer Luns kon de laatste
oreker van Gisteravond aedeel-
*elijk nog beluisteren. Wat de
minister te horen kreea taas voor
Vm niet zo plezierig: PPR-leider
*rs. Aarden, die dus het laats
*nrak, vroeg om het ontslag van
•"'nis'er I.uns.
De heer Aarden meende dat de
minister duidelijk verschijnselen
van politieke slijtage vertoont.
De minister-president doet er
ioed aan. hem door een ander te
vervangen, aldus de PPR-leider.
Vanat de perstribune zag men
de pacifist Lankhorst in een gea
nimeerd gesprek met mr. Luns
waarbij enkele schouderklopjes
oevrtsseld werden. Het zal de
beer Luns wellicht goed gedaan
'•"bhen dal de heer r nnl'hnrst
'en groot 'ogenstnnder van het
buitenlands beleid van de rege-
r}ng in ieder geval vriende
lijke woorden voor hem over
had.
