Cfar» scholen op Java
trekken tienduizenden
iouwers van vrede-stad spelen in ons land
PROCES MAAKT
ONS MISSELIJK"
neem
een bijbel-
voorc
uw rekening-
GELDELIJKE NOOD
aardbeving GROTE KANSEN
Een woord voor vandaag
Uw probleem
is het
onze..
Nederlanders
aanklagers
Schillebeeckx
Colleges voor
predikanten
in Kampen
DINSDAG 1 OKTOBER 1968
Gisteren schreef ik dat de vreze des Heren" bestaat uit
gehoorzaamheid en aandacht". Dergelijke woorden duiken
ook op in de Spreuken van Salomo. Hij schrijft: „De dwazen
verachten wijsheid en tucht".
Gehoorzaamheid en tucht liggen heel dicht bij elkaar. Gehoor
zaamheid wordt opgebracht door de leerling, tucht wordt
uitgeoefend door de leraar. In beide woorden gaat het er om
dat een sfeer van orde wordt geschapen, waardoor de ver
werving van kennis, het leren, mogelijk wordt. En zo is het
ook op het geestelijk vlak. God wil ons klaar maken voor de
eeuwigheid. Dat kan alleen als wij Hem willen gehoorzamen.
Zonder gehoorzaamheid is geen geestelijk leven mogelijk.
Maar om werkelijk kennis te vergaren is ook wijsheid nodig.
Dat is geen kwaliteit van de mens. We zeggen dat de wijsheid
met de jaren komt. We hebben die dus niet aangeboren. Die
komt ook niet vanzelf in ons latere leven uit ons hart op.
Wijsheid moet ontvangen worden. We moeten door het leven
wijs worden. Dat is niet helemaal juist. Het Leven (let op
de hoofdletter) maakt wijs, d.w.z. wijsheid is een gave
van God.
Aandacht wil zeggen, ons richten tot God om van Hem die
wijsheid te ontvangen. Zonder aandacht en zonder gehoor
zaamheid zijn we dwazen, want we verachten dan wat werke
lijk waarde heeft.
We lezen vandaag: Kolossenzen 1 1-1
Pinkstermensen
verwachting
(Van onze kerkredactie)
LOS ANGELES Ongeveer
zeshonderd leden van pinksterge
meenten verlaten het zuiden van Ca-
lifornië. Zij geloven, dat dit gebied
binnenkort zal worden verwoest we
gens zijn zonde.
Donald Abernathy, een voorganger
in Bell Garden, een voorstad van Los
Angeles, kreeg van het voorjaar een
aantal visioenen, die hem ervan
overtuigden, dat Los Angeles en om
geving weldra door een aardbeving
zal worden verwoest.
Omdat hij in deze visioenen enkele
malen een vliegticket zag met
bestemming Atlanta (Georgia), is hij
met zijn 180 leden tellende gemeente
in augustus naar deze plaats ver
huisd.
Amerikaanse kranten hebben erop
gewezen, dat de visioenen van Aber
nathy overeenkomen met voorspel
lingen van seismologen, die al enkele
malen gewaarschuwd hebben, dat in
Californië binnen kortere of langere
tijd met een zware aardbeving moet
worden gerekend.
Zondag is op de Nieuwe
Graanmarkt in Brussel de eerste
steen geplaatst voor een nieuw
kerkgebouw nan de Nederlandse
evangelische hervormde kerk. De
plechtigheid werd verricht door
Stephan van de Zande, kleinzoon
van een van de oud-voorzitters
van de synode.
VOLGENDE WEEK IS ER UNIECOLLECTE. UW
GAVE IS GOUD WAARD, WANT KAN DOOR
DE OVERHEID WORDEN VERDRIEVOUDIGD
MEN KOMT AAN HUIS, MAAR ZEKER IS ZE
KER: UNIECOLLECTE 1968, giro 5166 Den
Haag.
(Van een onzer verslaggevers)
BAARN Drs. Soetjipto Wirowidjojo uit Salatiga (53).
onderwijsdeskundige, zegt bij zijn vertrek naar Indonesië: wij
attenderen maar al te graag op de komende Uniecollectie. Het
aantal christelijke scholen bij ons groeit enorm. Alleen op Mid-
den-Java zijn er meer dan 400. waar 80.000 kinderen hun on
derwijs halen. Van hen is hoogstens 20 proceut uit een christe
lijk milieu afkomstig.
Begrijpt u wat een geweldige kansen hier liggen?
Als het goed is. zal het christelijk
onderwijs in Indonesië uit de collecte
anderhalve ton gaan ontvangen.
Waarvoor zal het geld worden ge
bruikt? Voor leermiddelen, voor
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge
heimhouding Is verzekerd. Vragen
die nlrt onderling met elkaar in
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven woréaa gesteld. Per
gels te worden Inge*!*"
Vraag: Kunt u mij het recept ge
ven van slivovitsj (pruimenjenever)
zoals die op de Balkan wordt ge
maakt?
Antwoord: Slivovitsj wordt ge
maakt uit „pozega" pruimen, grote
zoete vruchten, die in Bosnië groei
en Dergelijke pruimen kan men in
Nederland niet kweken. Men kneust
de vruchten en tevens een deel der
pitten, waardoor een minieme hoe
veelheid zeer giftige methylalcohol
ontstaat. Het is van het grootste be
lang de juiste hoeveelheid hiervan
te weten. De kleine boer verwijdert
dan ook voor het gisten weer de
pitten. De grote fabrieken gebruiken
'uivere gistcultures en de gisting
geschiedt in met glas gevoerde
tanks, en de distillatie geschiedt
volgens het continu-systeem. Oude
slivovitsj is goudgeel van kleur door
de langdurige inwerking van eike
hout. waarin het gelagerd werd. Het
is niet onmogelijk in ons land een
pruimenjenever te maken, maar we
betwijfelen of deze enigszins op de
slivovitsj lijkt. Ook is er het grote
risico van vergiftiging. Volgens de
Wet op accijns alcoholhoudende
stoffen is belasting verschuldigd.
Het Besluit alcoholhoudende stoffen
stelt bovendien eisen aan de ruimte,
waar dranken vervaardigd worden.
Vraag: Hoe staat het met de
vrijstelling van vermogensbelasting
ten aanzien van een van tafel en
bed gescheiden vrouw, aan wie stu
derende kinderen, één van 15 jaar en
.één van boven de 16, zijn toegewe
zen? Hoe is het voor de inkomsten
belasting met (a) inkomsten uit ei-
Ren vermogen, (b) alimentatie voor
haarzelf, (c) idenp voor de kinderen?
Worden de kinderen afzonderlijk
belast voor hun alimentatie?
Antwoord: Daar uit het huwelijk
kinderen zijn geboren, valt de
vrouw in ieder geval in tariefsgroep
II voor de vermogensbelasting
(vrijstelling 55.000). Zolang zij
recht heeft op kinderaftrek, wordt
dit vermeerderd met 13.500 per
kind. Voor de kinderaftrek gaat het
erom. in hoeverre de kinderen te
harer laste zijn, gemeten naar de
kosten van levensonderhoud.
Voor tariefgroepen en kinderaf
trek geldt hetzelfde voor de in
komstenbelasting. Wonen belde kin
deren thuis en is het oudste voor
meer dan 50 pet. ten laste van de
vrouw, dan geldt tariefgroep Til.
met aftrek voor drie kinderen (éen
enkelvoudige, één dubbele). Haar ei
gen inkomen omvat niet de alimen
tatie voor de kinderen, dus alleen
haar eigen inkomen uit vermogen
pfus eigen alimentatie (we vermoe
den dat er geen andere bronnen van
inkomsten zijn).
leder kind is zelf belastingplichtig
over zijn alimentatie naar tarief
groep I. maar een evenredig deel
van de studiekosten kan dan wo -den
gezien als kosten van opleiding tot
een beroep en daarom als buitenge
wone last.
Vraag: Wat betekenen de Noorse
vogelnamen: 1) Bogfinke. 2) culbug.
3 musvit. 4. topmejse, 5. blajmese. 6.
fuglekonge, 7. dompap, 8. halemejse,
9. stillits.
Antwoord: 1. Vink. of boekvink, 2.
spotvogel. 3. koolmees, 4. kuifmees,
5. pimpelmees, 6. winterkoninkje. 7.
bloedvink, 8. staartmees, 9. putter-
tertje.
Nijmeegse studenten:
T>
NIJMEGEN De studenten
van de theologische faculteit van
de universiteit van Nijmegen zijn
zeer verontwaardigd over de
voorbereidingen tot het proces
tegen prof. dr. E. Schillebeeckx.
Dit schrijven zij in een open
brief aan de paus.
..Het is een onverteerbare zaak. dat
de bestuursorganen van de kerk me
nen. op deze manier in discussie te
moeten treden met prof. Schille
beeckx.
„Het vertrouwen, dat het Neder
landse episcopaat in hem stelt, wordt
gedeeld door duizenden gelovigen.
Hij is een groot voorganger van
priesters en studenten.
..Misselijk makend is de gedachte
dan. dat tegelijk uw bestuursappa
raat. dwars tegen dit vertrouwen in.
op zoek is naar door hem geformu
leerde afwijkingen van de rooms-ka-
tholieke leer, zoals die voor 1968 eeu
wenlang is geformuleerd.
„Al te zeer lijkt u allen in de ban
geraakt te zijn van een angst voor ae
twintigste eeuw. Wij echter zijn
bang. dat de hoopvolle vernieuwing,
die begonnen is met het Tweede Va-
ticaanse concilie, geen kans van sla
gen meer heeft," aldus de Nijmeegse
studenten.
In een brief aan de voorzitter van
de faculteit, prof. dr. W. K. Gros-
souw. gaan de studenten in op de
mogelijkheid, dat het proces zal
resulteren in een bevel van de Ro
meinse bestuursinstanties, om prof.
Schillebeeckx te ontslaan.
„Het lijkt ons de hoogste lijd, ons
af te vragen of onze faculteit het
predikaat kerkelijk moet behouden,
wanneer dit betekent: verplicht zijn
zich aan een eenzijdige wijze van
theologiseren te houden."
Ook prof. Schillebeeckx. kardinaal
Alfrink en kardinaal Seper, de pro
prefect van de congregatie voor de
geloosleer in Rome, zijn door de stu
denten geschreven. De brieven zijn
opgesteld door het faculteitsbestuur.
TV Kenmerk:
(Van onze kerkredactie)
HILVERSUM In de tv-ru-
briek Kenmerk zijn gisteravond
twee Nederlanders genoemd als
degenen die prof. dr. E. C. F. A.
Schillebeeckx in Rome hebben
aangeklaagd. Het zouden prof.
dr. J. W. J. Lemeer en prof. dr.
J. P. M. van der Ploeg zijn.
Laatstgenoemde is een collega van
Schillebeeckx aan de Nijmeegse uni
versiteit, waar hij Oude Testament
en Hebreeuws doceert. Prof. Lemeer
is verbonden aan het Angelicum in
Rome. Evenals prof. Schillebeeckx
behoren i(| tot de orde der domini
canen.
Als gevolg van hun aanklacht, ge
voegd bij andere klachten onder an
dere uit de Verenigde Staten, waar
prof. Schillebeeckx verleden jaar een
tournee hield, zou het proces op gang
zijn gekomen.
In Kenmerk sprak ook dr. W. God-
dijn, secretaris van het pastoraal in
stituut van de Nederlandse kerk
provincie. Hij zei. dat het PINK en
andere instanties alles doen om Rome
goed voor te lichten over wat er hier
gebeurt.
Zo heeft het PINK zojuist een dos
sier reacties op de encycliek over de
geboortenregeling naar Rome ge
stuurd. Het bevat vertalingen van de
verklaringen va nde bisschoppen, van
de uitspraak van de Amsterdamse
theologenconferentie en van enkele
belangrijke artikelen, die over de en
cycliek zijn gepubliceerd.
BEBGEPMfiSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen te Tjerkgaast. c a.: A. Ste-
genga te Vianen (Z.H.).
Benoemd tot bijstand in het pasto
raat te Amersfoort: S, P Tabaksblatt.
emeritus-pred. te Den Haag
GEREF. KERKEN
Beroepen te Nieuwe Pekela en te
Nieuweroord: kand. A Hansen te As
sen: te Sellingen: kand. W. Wijbenga
te Assen; te Hardegarijp: kand. S. Mo
lenkamp te Emmeloord; te Zwolle: W
H. Gispen te Terneuzen.
Aangenomen naar Uithuizermeeden:
W. J. de Ruiter te Harkema-Opeinde:
naar Nijkerk (vac. drs. A. I. Koffe-
mani: F de Jonge te Emmer-Compas-
cuum. die bedankte voor Assen: voor
Groningen-oost <vac. W Reeskampi:
voor Veenendaal '3e p.p.) en voor Win
terswijk; naar Groningen-west 'wijk
De Paddepoel»: W. B. van Halsema te
Steenwijk.
Bedankt voor Zwijndrecht-Groote
Lindt: G. Oppedijk te Delft; voor Nieuw
Vennep: J. van Drie te Leiderdorp.
CHRIST. GEREF. KERK
Bedankt voor Rotterdam-zuid. J. Vo
gel te Emmen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Herkingen: G. J d
Noort te Capelle a.d. IJssel
DOOPSGEZ. BROEDERSCH
Beroepen te Grauw (Fr.): prop D
L. Th. Broer te Hilversum
restauratie of nieuwbouw, voor ver
dieping van het onderwijs. Op de to
tale behoefte is het eigenlijk maar
een luttel bedrag Maar toch...
De heer Soetjipto vertelt: de
christengroepen in Indonesië bleken
na de onafhankelijkheidsverkrijging
de meest ervarenen op het gebied
van oprichting en in stand houding
van scholen. Op Java zijn nu ruim
400 protestants-christelijke en 500
rooms-katholieke scholen. Samen
hebben we er ongeveer evenveel als
het gouvernement.
Er Is een grote toeloop, want men
stelt vertrouwen in de confessionele
scholen, waar zeer goede resultaten
worden geboekt en rust heerst. Hoe
wel we recht op subsidie hebben (dat
is in de wet vastgelegd) hebben 150
van onze scholen het maar. Reden:
geen geld.
Toch draaien
U zult vragen: hoe draaien jullie
dan? Wel, zo goed en zo kwaad als
het gaat dank zij gelden van de kerk,
dank zij donateurs en dank zij de
ouders, die voor goed onderwijs of
fers over blijken te hebben.
Maar u begrijpt wel een groei
die maar doorgaat (in 1964 op Java
ruim 250 en nu al meer dan 400 scho
len), vraagt in feite veel grotere fi
nanciële krachttoeren. Noodgedwon
gen moet het vaak primitief.
Er is een onderwijzeres, Ibu Urip,
die eigenhandig drie kleuterscholen
oprichtte. Ze zocht zelf de lokalitei
ten, beheerde de financiën, trok leer
krachten aan. die ze soms nog
bijschoolde ook.
Toen de kleuterscholen goed liepen
begon Ibu Urip een huishoudcursus
voor meisjes: deze groeide uit tot het
begin van een huishoudschool in Ma-
gelang. Ook hiervan heeft ze de orga
nisatie, administratie, kortom de hele
leiding in handen. Deze school heeft
dringend een behoorlijk gebouw no
dig. Een halve ton van de collecte is
ervoor bestemd.
Primitief is vaak nog het onder
komen dat school heet. Dunne
matten vormen de wanden tus
sen de diverse lokalen. Ramen
zijn er in feite niet. Er moet veel
en goed gebouwd worden.
Meer dan eens was drs. Soetjip
to in ons land. Twee j(za>- gele
den bijvoorbeeld toen mede voor
„zijn" scholen een kinderbijbel
actie werd gehouden. De actie
bracht maar liefst een miljoen
op. Kinderen van de Wilhelmina-
school in Overveen. die de sluit
steen voor dit bedrag leverden
mochten drs. Soetjipto daarom
een kinderbijbel overhandigen.
Meisjes ook
Weet u, aldus drs. Soetjipto, het
onderwijs aan meisjes, heeft om
overigens begrijpelijke redenen nog
niet zo de aandacht kunnen krijgen
die het verdient. Dit moet nu gaan
gebeurenhuishoudonderwijs, reeds
op de lagere sohool, is van het
grootste belang voor onze toekomsti
ge gezinsopbouw.
Leermiddelen tenslotte zijn, hoewel
het laatst genoemd, misschien wel de
belangrijkste attributen waar het
chr. onderwijs in Indonesië om verle
gen zit. Vooral bij vakken als biolo
gie. natuurkunde, aardrijkskunde
heb je aanschouwelijk materiaal nodig
en kun je het niet met bord en krijt
blijven volhouden. Ook hiervoor zul
len we een bijdrage na de Uniecol-
lecte-nieuwe-stijl ontvangen.
Als we maar een aantal complete
sets hebben, zyn we al een heel eind.
Het materiaal kan dan in het begin
rouleren.
Coördineren
studeren
doceren
BAARN De levensloop van
drs. Soetjipto, een van de voor
mannen van het christelijk on
derwijs in Indonesië, is er een
van studeren, coördineren en do
ceren. Als jong onderwijzer had
hij juist zijn hoofdakte behaald
toen de oorlog uitbrak. Hij werd
toen ambtenaar bij de onder
wijsinspectie.
Toch trok de school sterker:
hij werd leerkracht aan een gou
vernementsmulo en later hoofd,
hetgeen hij combineerde met het
secretariaat van een christelijke
schoolvereniging. Intussen zag
hij nog kans te blijven studeten,
hetgeen bekroond werd met de
akte MO-pedagogick.
Inmiddels was Indonesië on
afhankelijk en deden de kerken
een beroep op hem onder
wijsdeskundige voor Midden Ja
va te worden. Aan de universiteit
van Bandung rondde hij intussen
zijn pedagogische studie af met
het doctoraal. Dit ^stelt hem in
staat nog altijd te 'doceren: elke
week enkele uren theorie en fi
losofie der opvoeding aan de uni
versiteit van Salatiga.
Stort f7.-op
postgiro 44000 tn.v.
NBG, Amsterdam.
Vermeld daarbij
bijbel voor Tanzania
of Kenya of Uganda
of Zambia of Java
of Roemenië.
(Van een onzer verslaggeefsters)
NIJMEGEN „De drie mannen" ofwel
in het Italiaans „Tree uomine" heet de
nieuwste grammofoonplaat van de groep de
Gen Rosso, die in Italië woont.
Onlangs hebben zij de plaat aangeboden aan de
weduwen van John F. Kennedy, dr. Martin Lu
ther King en Robert Kennedy, want de titel „De
drie mannen" slaat op hun vermoorde echtgeno
ten.
Nu de Gen Rosso deze week in Nederland op
treden is ook geprobeerd mevrouw King uit te
nodigen daarbij aanwezig te zijn, maar dit zal
niet doorgaan. Mevrouw King heeft met haar
schoonouders indertijd wel de uitnodiging aan
vaard van de Apeldoornse predikant ds. J. P. van
Steenbergen om naar ons land te komen. Maar
het is nog niet bekend wanneer dat zal zijn.
Wie zijn de Gen Rosso? Het is een groep, die
wordt gevormd uit 25 jongeren, afkomstig uit
vier werelddelen en elf landen.
De opbrengst van hun optreden is alleen
bestemd voor ontwikkelingshulp voor Kameroen.
Zuid-Amerika en de Philippijnen. Hun program
ma bestaat uil moderne sketches, folk-songs, ne
gro spirituals en pantomimes.
Zij wonen met elkaar in een stad. die zij zelf
hebben gebouwd, Loppiano ln de buurt van Flo
rence. In Afrika, Zuid- en Noord-Amcrika en op
de Phillipijnen verrijzen nog meer van dergelijke
steden, waar „in stilte een nieuwe wereld wordt
gebouwd zonder rassenscheiding". Men probeert
er ook tot vrede en eenheid te komen. In die
stadjes bouwen zij zelf de huizen, straten en
fabriekshallen. Mensen van dertig nationaliteiten
wonen in het Italiaanse Loppiano.
Ze krijgen veel bezoekers en een van hen. een
dame heeft hen muziekinstrumenten gegeven. De
kleur daarvan is rood en daarom is de tweede
naam van de band Rosso. „Gen", de eerste slaat
op een nieuwe generatie.
Den Haag
Op het ogenblik maken de Gen Rosso een tour
nee door Nederland. Zij treden op 3 oktober op in
Breda in het sportcentrum, op 4 oktober in Den
Haag in het circustheater, op 6 oktober in Eind
hoven in „het wapen van Eindhoven". Daarna
gaan ze naar België en dan weer terug naar
Loppiano.
De plaat „De drie mannen" bestaat in een Itali
aanse en een Engelse versie. Hij is alleen ver
krijgbaar bij de uitgeverij De Nieuwe Stad, St
Stevanstraat 11 te Nijmegen tegen de prijs van
f 4.75.
(Van een onzer medewerkers)
KAMPEN Honderd lol hon-
derdtwintig predikanten verwacht de
Theologische Hogeschool van de Ge
reformeerde Kerken dit seizoen bij
haar post-arademiale vorming.
Veel actuele onderwerpen komen
aan de orde op de zes maandagen,
die er voor uitgetrokken zijn. 's Mor
gens wordt steeds een overziehtscol-
lege gegeven, terwijl na de door de
hogeschool aangeboden maaltijd
's middags ln werkgroepen de nodige
arbeid verzet zal worden.
Prof. dr. C. van der Woude opent
op 7 oktober de cyclus met een refe
raat. waarin zijn indrukken van
Uppsala zullen zijn, verwerkt. Een
maand later uit prof. dr. G. P Hart-
velt ln collegevorm een aantal over-
peizingen bij een kerstlied onder de
titel „Veertig eeuwen van te voren
werd de Middelaar beloofd", terwijl
prof. dr. J. L. Koole begin december
zal spreken over de messiasverwach-
ting in het Oude Testament.
Prof. dr. A. G. Honig geeft 3 febru
ari een college over het getuigenis
van de kerk als „kerk- voor-ande
ren". De docent psychologie .dr. E. W.
Dijk refereert op 3 maart, waarna
prof. dr. H. N. Ridderbos op 21 april
de rij sluit door te spreken over
Nieuw onderzoek van de synoptische
evangeliën met betrekking tot de Re-
daktlonsgeschichtliche Methode.
Prof. dr. J. L. Koole leidt de werk
groep „Theologie van de revolutie".
Bultmann, Barth en Moltmanr ko
men in de discussie, van de werk
groep „De opstanding van Jezus in
de nieuwe theologie" geleid door
prof. dr. A. D. R. Polman en prof. dr.
J. T. Bakker. Onder leiding van prof.
dr. G. Th. Rothuizen gaat een volgen
de werkgroep teksten van Marx le
zen. De hoogleraren Ridderbos en
Hartvelt leiden de werkgroep over de
doop, waarbij vooral Barth de aan
dacht krijgt. Tenslotte zal dc vijfde
werkgroep onder leiding van prof.
drs. J. Plomp bezit zijn met hel de
creet over het oecumeni^me van het
Tweede Vaticaans conciliea
