WACHTEN BIJ
DE GRENS
Moskou onbetrouwbaar
0
PINIE
BESCHUIT MET MUISJES
„De vrijbuiters
Minister Beernink
brengt score met
ARP in evenwicht
Sjoerd Leiker:
Gezicht en koers
NOG
Z" ook in dagen van oppositie, tot een kennelyke
ME
Zeven «lagen verder
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1968
vriend, een officier van de Duitse lucht
macht. Heeft ze aan die vijand haar hart
verloren, meer dan aan Laas? Is ze zo
toch verraadster geworden?
Menselijk
OG lang niet is men uitgepraat en is de pers uitge
schreven over de moeilijkheden binnen de PvdA,
zoals die vorige week zo onmiskenbaar aan de dag zijn
getreden.
Het partijwezen, zeker ook inzoverre het in een party als
deze gestalte heeft gekregen, is te wezeniyk voor ons poli
tieke bestel dan dat er voor een al dan niet op drift
geraken geen belangstelling zou bestaan.
.Daarby komt, dat een conflict als waarvan nu gebleken
is te zeer betrekking heeft op het karakter zelf van de
betrokken party, dan dat van een weliswaar ernstig maar
niettemin voorbygaand incident mag worden gesproken.
))e verwachting is veeleer, dat de crisissituatie zeker zal
voortduren, op zyn minst tot het partycongres in het
komende voorjaar.
En of dan de zo nodige bezwerende woorden gesproken zullen
kunnen worden?
70DAT voor de komende en reeds ingetreden herfst minder
sprake zal zyn van een voorspeld conflict met de
regering die bluft ook om deze reden wel buiten schot
dan van een verdere toesplitsing van de tegenstellingen
binnen de PvdA.
Natuurlyk zyn er binnen die party ook nu, die naar buiten
hun opgewektheid niet verliezen. Zo verzekerde Nieuw-
Linksspreker Van der Louw die op de bewogen vergade-
ring zelfs de rol kreeg van reddende engel, voor het ogenblik
- althans trots te zyn dat er binnen zyn party „zoveel
kan".
Het is maar, hoe men het beziet. We zouden hem willen
horen by een vergeiykbare situatie in een of meer andere
partyen. De vraag is bovendien, of zyn party de spannings
verhouding zelf wel aan kan.
JJET gaat in wezen en daaraan moeten we vasthouden
om het karakter van de party.
Terecht is opgemerkt dat het niet het eerste conflict is.
De tamelyk kunstmatige wyze waarop ze na de oorlog
werd samengesteld borg tot conflicten trouwens alle moge
lijkheden. De verscheidenheid was als het ware ingebouwd,
maar de vraag moest wel ryzen, of daartegenover zoals
byvoorbeeld by de confessionele partyen het gemeen-
schappelyk bindende sterk genoeg zou zyn.
Wanneer in een party van dergclyke samenstelling diep
gaande verschillen in inzicht zich laten gelden, is het gevaar
niet denkbeeldig dat die vèrschillen spoedig tot geschillen
worden.
Het gaat er by de PvdA om zoals fractievoorzitter Den
Uyl het heeft uitgedrukt of zy hervormingsparty dan wel
protestparty zal zyn.
hervormingsparty geworden.
Dat Is allereerst een typische trek in het Nederlandse poli
tieke denken, en bovendien is het binnen een welvaartsstaat
als wy thans het voorrecht hebben te beleven ook mociiyk
anders.
Er valt hier minder, daar meer altyd nog wel kritisch
te hervormen, op de basis echter van het gevestigde.
Dat Is dus het ene partygezicht, zoals het stellig door de
overgrote meerderheid van de aanhang wordt vertoond en
voorgestaan. Het maakt ook de PvdA in beginsel tot een
regcringsparty, in elk geval tot een regeerparty, ook dan
wanneer zy in oppositie is een situatie die dan ook node
pleegt te worden aanvaard.
Het andere gezicht wordt getoond door de groep wellicht
moeten we zeggen: het betrekkelyk kleine groepje die
zich als Nieuw Links heeft aangediend. Naar de aard van
het protest heeft deze groep gekozen voor een overwegend
kritische, ja negativistisch aandoende instelling.
/fEN zal moeten toegeven dat een verschil in kyk als
hier aan dc orde nogal wezeniyk moet worden genoemd.
De onduidelykheid op de bewuste partyvergadering was
dan ook een betrekkelyke: in feite was het duidelyk genoeg,
waarom het ging.
Een verschil als dit kan zich. min of meer vergelykbaar,
ook in andere partyen voordoen. De vraag is, hoe het te
verwerken is.
Allicht laten gevoelens van irritatie daarby hun invloed
gelden; men botst immers tegen elkaar op.
De oplossing zal alleen liggen in de mate van onderlinge
aanspreekbaarheid. En die moet dan inhoud kunnen hebben.
Binnen christelyke partyen zien we de mogelykheid daartoe
nog wel aanwezig al kan moeilyk worden beweerd dat zij
wèl altyd een verheffend beeld van eendracht vertonen.
/~IF het binnen een party als de PvdA lukken zal, moet
men zich afvragen, zelfs met twyfels in het hart.
Tegenover de gerezen verschillen immers lykt het gemeen-
schappciyk aanwezige als bindmiddel te zwak. En dan kan
toenemende machteloosheid het gevolg zyn, iets waar geen
enkel voorstander van een gezond partywezen onverschillig
tegenover kan staan. Want dan komt na de partij zelf
ook de partyaanhang op drift.
Al met al dus kan men.moeilyk staande houden dat er ook
binnen ons goede land op politiek gebied niets belangryks
.zich aan het voltrekken is.
By de PvdA, die ik ditmaal nog eens aan de orde stelde,
gaat het derhalve om gezicht en om koers.
DIEMER
Naar aanleiding van Sjoerd Leiker, Wachten hij de grens
uitg. H. P. Leopolds Uitgeversniij. N.V. Den Haag, 164 blz.,
f
Edo van Haersma, een Amsterdamse
bankdirecteur, rijdt in zijn auto naar een
grensplaats in het noordoosten van ons
land. Hij neemt zijn intrek in een eenvou
dig hotel. Als hij in de gelagkamer hardop
zijn naam noemt, kijkt een van de zes
jagers, die in de eethoek bij elkaar zitten,
getroffen voor zich. Al eerder had deze
man hem onderzoekend aangekeken
Wat wil Edo hier?
Drie en twintig jaar geleden is zijn
zuster Esther, een jonge verzetsvrouw, op
mysterieuze wijze verdwenen. Edo was
bijzonder aan haar gehecht en wil haar
verdwijning ophelderen. Hij heeft een tip
gekregen dat men hier in de buurt meer
over haar weet
Is Esther door de Duitsers terechtgesteld
en hoe en waar? Is zij trouw gebleven of
een verraadster gworden?
Wereldoorlog
Als jong meisje was Esther een intieme
vriendin van een Franse coureur van
Poolse afkomt. Deze man verongelukte.
Intussen was de tweede wereldoorlog uit
gebroken.
Esther, hoewel acht jaar jonger dan
Edo. had een zelfstandige natuur en kwam
bij het verzet terecht. Met wie had zij
daar te maken? Ze was de toegewijde
medewerkster Van de verzetsleider Laas
van Bergen. Heeft zij Laas meegesleurd in
haar eigen ondergang?
Die jager is het kaalhoofdige statenlid
Albert Weening, dié Esther goed gekend
moet hebben.
Hij ligt overhoop met Edo's tipgever
Leen van Bruggen, voormalig verzetslei
der en nu een betaalde vakbondsbestuur
der. Edo praat met notaris Leonard Kroon,
die indertijd op.Esther verliefd is geweest,
maar wordt er niet veel wijzer van. Het is
al even teleurstellend als destijds zijn on
derzoekingen in Parijs, toen Esther nog
leefde en zij zich aan Edo's toezicht had
onttrokken.
De volgende man die Edo gaat onder
vragen, is de jachtopziener Jannes Wit-
mus, die heel afgelegen woont. In de oor
logsjaren heeft Witmus instructies gege
ven in het gebruik van gedropte En
gelse en Amerikaanse wapens. Hij heeft
een doofstomme dochter Kristien.
Witmus haalt avontuurlijke gebeurtenis
sen op waarbij Esther betrokken is ge
weest als helpster van Laas. Die twee
waren verliefd op elkaar. Ook Laas is
dood. Wie kan weten of Esther een ver
raadster was of niet?
Albert Weening, een grote boer, onthult
tegenover Edo dat zijn vrouw met Laas
van Bergen bevriend is geweest. Ook
blijkt dat Esther kennis heeft gemaakt
met een broer van haar gestorven Poolse
Het bovenstaande is voor de lezer van
dit artikel genoeg om te weten wat de
bedoeling van de auteur is geweest Niet
alleen de opheldering omtrent het lot van
Esther. Ging het alleen daarom, dan was
het boek alleen maar een soort speur
dersroman geworden. Maar het is de au
teur vooral begonnen om het menselijke
element, dat ook in het verzet zo'n grote
rol heeft gespeeld in de vorm van sympa
thie, antipathie, liefde en haat. Hierbij
komt een tweede element, namelijk het
tijdsverloop.
Veel is onopgehelderd gebleven, veel is
vergeten of blijft geheim. Er is een
afstand gekomen, waardoor het vroeger
gebeurde iets onwezenlijks, iets on
grijpbaars fteeft gekregen. Hoe moeilijk
is het de werkelijke toedracht los te
pellen uit al die sterk persoonlijk gekleur
de herinneringen!
En zo komt men tot de filosofische ach
tergrond van deze roman; het in verhaal
vorm nadenken over de menselijke na
tuur, over de menselijke gedragingen in
oorlog en vrede, over de verwikkelingen
van erotiek en liefde, leven en dood.
Inderdaad, dit boek heeft voor mij een
duidelijk levensbeschouwelijke bijsmaak,
begrijpelijk bij een niet meer jonge auteur
die overal zijn afkomst uit een christelijk
milieu verraadt en zich daartegen toch
niet afzet.
Literair is het boek een sobere psycholo
gische roman naar traditioneel model. Het
heeft een accent van echtheid, levensecht
heid. Het laat een totaalindruk na niet
van harde lijnen (zoals bij W. F. Hermans)
maar van bleke tinten, een zekere herfsti
ge weemoed met toch een bepaalde wijd
heid en helderheid als in een ruim
landschap. Het boek klaagt niet aan, het
klaagt zelfs niet, maar er hangt zoals ge
zegd een zekere weemoed overheen.
Zoiets van: het leven, zelfs in zijn hoog
ten en diepten, gaat onopgehelderd, onver
klaard. in al zijn intermenselijke compli
caties aan ons en met ons voorbij. Ten
diepste dus een elegie.
Dr. C. Rijnsdorp.
pEORGE KENNAN, een van
de meest prominente
Ruslandkenners, twijfelt sterk
aan de mogelijkheid van
ontspanning tussen Oost en
West: „Ik heb dat gepraat nooit
begrepen. Ik heb geen teken van
ontspanning gezien en ik zou een
zogenaamde ontspanning slechts
vertrouwen, als zij gedragen
werd door vrije contacten tussen
regeringen en volken".
Deskundig
Als iemand over de bedoelin
gen van Rusland iets zinnigs kan
zeggen, is het de R4-jarige Ken-
nan, die vloeiend Russisch
spreekt en heel zijn leven het
doen en laten van de Sowjetunie
heeft bestudeerd. Meer dan een
kwarteeuw bracht hij in Ameri
kaanse diplomatieke dienst door.
Op verschillende tijdstippen
was hij één der voornaamste ont
werpers van de Amerikaanse
buitenlandse politiek. Na de oor
log werd hij tot gezant in
Moskou benoemd Na enkele
maanden werd hij vanwege
zijn grondige kennis van de
Russische samenleving tot on
gewenste persoonl'ikheid ver
klaard.
Kennan verbergt zijn gevoelens
niet als hij over het Tsjechoslo-
waakse drama sprecnt In sep
tember 1938, nadat Engeland en
Frankrijk in Munohen Tsje-
choslowakije haddee opgeofferd
om Hitier zoet te houden, was
Kennan geaccrediteerd bii de le
gatie te Praag. Zes maanden la
ter was hij getuige var de bezet-
George Kennan
ting van dat land door de nazi's.
In de inleiding var. zijn recente
boek 'Uit Praag na Murchen' zei
Kennan. dat hij wa> 30 jaar gele
den is gebeurd in herinnering
had gebracht om voor een mo
dern publiek zowe. de afschuwe
lijkheid als de doe!boosheid te il
lustreren van de poging van het
ene volk, het andere te over
heersen en zijn nationale gevoe
lens te vertrappen
De Russen zijn volgens Kennan
in Tsjechoslowakije niet tussen
beide gekomen om een militair
evenwicht te herstellen maar
vanwege hun inner hike zwak
heid. Er was geen militaire nood
zaak. Ook was er "geer gevaar
voor het communistische regime
in Praag, of inmeng'ng van het
Westen uit.
„Alleen omdat een ander com
munistisch regime zich onder
druk van de publieke opinie lich
telijk in de richting van groter
vrijheid ontwikkelt bestaat er
voor het Kremlin geen reden, het
militaire evenwicht in Europa te
verstoren" aldus Konna-..
Voorzichtig
Op de vraag ot Amerika nu
misschien 100.000 man naar
Duitsland moet sluier en de
Russen moet verMien. dat deze
niet weggaan, v.^ort'at Tsje
choslowakije is ont-uimd, geeft
Kennan zelf het antwoord:
„We moeten de elementen in
Moskou, die tegen het Idee van
de invasie zijn geweest, geen aan-
leidng geven om van standpunt
te veranderen".
Kennan betreurt dat Amerika
niets heeft gedaan om de bezet
ting van TsjeciorJowakije te
voorkomen. „Onze regering was
in beslag genomen auor Vietnam
en over het gehee- genomen niet
geïnteresseerd in wat er in Euro
pa gebeurde. Wïi waren zelfs
flink op weg onze troepen een
zijdig uit Europa terug te trek
ken en de Russen wisten dit."
KSn de passieve houding van
he Westen een bedreigiging vor
men voor West-Europa? Kennan
weet het niet. „omdat het gedrag
van de Russen niet op rede is
gebaseerd. Wat in Tsiee'noslowa-
kije is gebeurd. moet de
weerspiegeling zijn van een in
tern conflict in Moskou".
Rivaliteit
Een goed voorbereide beslis
sing van het Kremlin kan het
niet geweest zijn. „Het moet het
werk zijn van een groep, die op
het beslissende ogenblik in staat
was, haar wil op te leggen: Er
zijn tekenen van rivaliteit tussen
groeperingen in Moskou."
Stalin is in 1948 voorzichtiger
geweest en wiis eenoeg om in te
zien. dat mach* alleen niet vol
doende is: „Hij wist dat er geen
alternatief was voor de commu
nistische 'eiding in Joegoslavië
om Tito te vervangen De nieuwe
Russische leiders hebben hun
Stalin niet bestudeerd", aldus
Kennan.
Naar ziin mening moet worden
betreurd, da* de Westduitsers
niet eerder diplomatieke contac
ten hebben gesloten met Oosteu-
ronese landen die Oost-Duitsland
erkenden. De dingen „zouden
misschien anders zijn gelopen,
als de Westduitsers Ulbricht
zichzelf hadden laten ophangen."
Het feit. dat Ulbricht zo bang
werd. als iemand ernstig begon
te praten over contacten tussen
Oost en West spreekt volgens
Kennan boekdelen.
Vertrouwen
Elke gedachte aan een ontmoe
ting van Dresident Johnson met
jle Russische leiders noemt Ken
nan onder de huidige omstandig-
VLAGGEN, beschuiten
met muisjes, de kinderen
vrijaf, gelukwensen in de
Kamer voor het derde prins
je: welgeschapen tweede
zoon van prinses Beatrix en
prins Claus. De krantekoppen
schommelen tussen „Weer
een prins geboren" en „Twee
de zoon voor Beatrix" met als
uitschieters de NRC („Een
flinke, welgeschapen broer
voor prins Willem-Alexan-
der") en het Handelsblad
(„Een prins").
Intussen helpt prinses Irene in
Gabon Biafraanse kinderen, gaat
prinses Christina naar Canada
voor een zangstudie en reist ook
prinses Margriet naar Canada om
'^aar echtgenoot haar geboorte-
:rond te laten zien.
De Kamer wil dat de man wet
telijk geen hoofd meer van de
echtvereniging zal zijn. Schone
lucht gaat ons, en speciaal de
luchtvervuilers. geld kosten.
Briefport wordt 1 februari een
kwartje en ook andere ta
riefsverhogingen moeten zorgen
dat PTT volgend jaar 170 miljoen
gulden winst maakt. Luns wijst
een voorstel-Bos voor een neu
trale zone tussen Tsjechoslowa
kije en West-Duitsland van de
hand. De gemeente Den Haag be
cijfert een begrotingstekort van
10 miljoen.
De Algemene Vergadering der
Verenigde Naties is een nieuw
zittingsjaar begonnen. Secreta
ris-generaal Oe Thant eist een
topgesprek van de grote vier om
de vrede veilig te stellen, maar
de vier reageren nog niet posi
tief. Amerika's VN-ambassadeur
Ball gaat de campagne van
Humphrey steunen en wordt op
gevolgd door James Russell Wig
gins.
Rondom de Balkan: Albanië
eist terugtrekking van de
Russische troepen uit Bulgarije.
De Russen verzekeren niets van
plan te zijn tegen Tito. De Raad
van Europa veroordeelt het regi
me in Griekenland. De Tsjechen
rekenen erop dat er zeven
Russische divisies in het land
blijven; partij'eider Dubcek
voert nog geen gesprek in
Moskou. De Westduitse
bondskanselier Kiesinger wil met
het oog op de Russische inval de
paraatheid van de NAVO verho
gen.
In Portugal wordt de stervende
premier Salazar door Caetano
opgevolgd. Studenten blijven
roerig in de olympische stad
Mexico. Bonn gaat onderzoeken
of de NPD wegens nazisme moet
worden verboden. Een Russisch
succes met een maanraket herin
nert eraan dat de wedloop naar
Luna nog in volle gang is.
Ten slotte de zorg om het da
gelijks brood: bij Verolme wordt
na de staking weer volop ge
werkt; het NVV eist voor vol
gend jaar loonsverhogingen van
zes procent; Philips geeft perso-
neelsobligaties; Key en Kramer
en Cindu gaan samen; Mobil Oil
opent zijn raffinaderij in
Amsterdam; de ziekenhuizen
worden duurder (en de premies
hoger); de Spoorwegen laten de
categorale vakbond FSV meepra
ten in het overleg; er is weer een
staatslening; de regering stimu
leert via premies de vestiging
van bepaalde bedrijven in de
probleemgebieden; de CBTB
viert zijn gouden feest met de
opening van een hogere land
bouwschool in Dronten.
99
DEZE WEEK GEZEGD:
„Als de hele wereldbevol
king in een grote zak gedaan
zou kunnen worden, moet
men viermaal pakken om ie
mand te vinden, die geen
honger heeft." (Pater Leo
pold Verhagen).
(Van onze radio- en tv-redactie)
Dit zijn Bill en Terry, die sa
men met Chris als tieners op
trekken tegen een beroepsmisda
diger, die van plan is de hele
wereld in gevaar te brengen. On-
derwero van de nieuwe jeugdse
rie van de NTS „De vrijbuiters"
die morgenavond op Ned. 2 gaal
lopen en 13 afleveringen telt, zo
dat de NTS er tot Nieuwjaar mee
rondkomt.
In dit Amerikaanse verhaal
zijn de drie jongelui natuurlijk
koene figuren en de misdadiger
is een Duitser. In de eerste afle
vering, getiteld „De atoomduik
boot". wordt 's nachts een wagon
met 30 matrozen van een rijden
de trein afgekoppeld. De wagon
schiint in het nie» te verdwijnen
en de drie kinderen beleven één
van de 13 gevaarlijke avonturen,
die hen staan te wachten, alvo
rens zij de slechte man ont
maskeren.
Of dit leuk en aardig voor de
jeugd wordt, zullen de ouders
wel mee-beoordelen. Eens even
meekijken met de jongsten zou
geen kwaad kunnen, lijkt ons
Achter de muren van het K-em-
lin verschilt men van mening
over de tegenover Tsjechoslo
wakije en andere communisti
sche landen te volgen gedrags
lijn.
heden 'pure waanzin' ..Welke
eerbied kunnen de Russen heb
ben voor een zwakke aflredende
oresident? Het is een slechte po
litiek te gaan ondprhandelen. als
men geen troeven in handen
heeft, geen lokmiddel en geen
stok."
Een dtmosfee* van samenwer
king bestaat eenvoudig niet:
„Hun samenzwaarder'ge methode
van diDlomatiek optreden kan
zo'n atmosfeer niet scheppen. El
ke ware ontspanning moet begin
nen met overeenstemming over
de toekomst van Eurooa Maar ik
zie niet. dat iets is veranderd en
dat we dichter ziin bij oplossing
van het Duitse probleem."
Kennan kan geen enkele rege
ring vertrouwen die nauwgezet
en angstvallig de contacten van
haar eigen ambtenaren en bur
gers met buitenlanders contro
leert en bun geen speelruimte
gunt: .Zo'n houding berust niet
op een grondslag van wederzijds
vertrouwen", zegt hij, „zij kan elk
ogenblik worden verstoord en
men dient er niet op te steunen."
(Van onze parlements-
redactie)
TVE ARP is boos op minister
Beernink, de groep van
16 in de CHU is boos op het
bestuur en op iedereen die
het anders wil dan zij, het
GPV is boos op de ARP en de
verontrusten in de PvdA zijn
boos of verontrust (is er nog
verschil?) op Nieuw Links
wegens hun stelselmatige
aanvallen op bepaalde stand
punten van de partij. Slechts
VVD en KVP verkeren in een
zalige rust, maar dat kan ook
bedrieglijk zijn.
Om met de ARP te beginnen.
In Nederiandse Gedachten van
deze week verwijt Tweede-Ka
merlid Aanties. schuil gaand
achter de driester van een redac
tioneel commentaar. minister
Beernink van binnenlandse za
ken een partijdig benoemingsbe
leid.
„Onder verantwoordelijkheid
van minister Beernink is een zii-
ner geestverwanten, het C.H.
Tweede Kamerlid P. Bode. be
noemd tot burgemeester van
Veenendaal, een gemeente die
nooit anders dan een anti-revolu
tionaire burgemeester heeft ge
had. Was er nu werkelijk geen
geschikte A.R.-kandidaat
beschikbaar?
Natuurlijk wel maar minister
Beernink heeft kennelijk eenvou
dig een geestverwant op deze
A.R. zetel gewild.
De verhoudingen in de ge
meenteraad van Veenendaal
staan -aan deze benoeming niet in
dd weg. Maar dat is niet de enige
factor. Terecht wordt b.v. ook op
de landelijke en provinciale
spreiding gelet. Nog onlangs
heeft minister Beernink iedereen
verbaasd door in Aalten. waar de
A.R. veruit de grootste fractie is,
opnieuw een C.H. burgemeester
te benoemen.
Niemand kan een minister be
letten waarschuwingen en advie
zen. die hem tijdig en overduide
lijk ter kennis ziin gebracht, te
negeren en zijn zin door te drij
ven. MaaV of dat van wiis beleid
getuigt, is minstens een grote
vraag.
Om alle misverstand te voor
komen: wij hebben niets tegen
dè heer Bode. Wat dat betreft
kunnen wij hem zonder moeite
met deze mooie promotie geluk
wensen.
De teleurstelling over het par
tijdige benoemingsbeleid van mi
nister Beernink verhindert ons
evenmin de gemeente Veenen
daal van harte een voortgezette
bloei, ook onder deze burge
meester toe te wensen."
Dat was dan de boosheid van de
anti-revolutionairen. Zij vergeten
echter dat Beernink wel enige
reden had om de score ge'iik te
trekken. Smallenbroek nam de
c.h. hun commissaris van de Ko
ningin in Zee'and af hun er'oe.
door de henoerping van Van
Aartsen. Hij zal ook gedacht
hebben: de ..bek" van de anti's
hoeft nu ook weer niet zoveel
groter te ziin.
redelijk in de pas marcheren. Re-
denen te over.
Interessanter is de vraag of nt
alle Kamerleden die tot burgt.
meester benoemd worden, hel
Kamerlidmaatschap er aan gt.
ven. De Grondwet noemt hel
burgemeesterschaD in ieder geval
niet als onverenigbaar. En no;
onl*»"»s heeft minister Beernink
in Ferste en in Tweede Kamei
hü de behandeling van de verho
ging der schadeloosstelling vai
Kamerleden geweigerd om eet
uitbreiding van incomptabilitel
ten (onverenigbaarheid van func
fes) te overweaen. Dat moet aai
de orde gesteld worden bij d
Grondwetswijziging.
Elegant
Er is natuurli'k wel een oplos
sing: geen protestantse minister
van binnenlandse zaken meer be
noemen om de prille toenadering
tussen c.h. en a.r. niet te storen.
Om te voorkomen dat uitgere
kend hij daar weer de schuld
van krijgt, zal Beernink onge
twijfeld wel een elegante draai
in gedachten hebben. Het a.r.
Kamerlid K!eft loopt ook met as-
niraties rond.
Geef hem een c.h. gemeente,
een soort gemeente als Veenen
daal. dicht in de buurt, rustig.
vriendei:ik. met a's enige versto
ring van de landelijke genoegens
wat vliegtuiggeraas, maar dat
moet overkojneMik zijn En laat
de cJh. man die daar nu zit een
mooie promotie maken om een
andere c.h. plaats veilig te stel
len. Het is al te lang geleden dat
een Bentinck ziin advipzen gaf in
een paleis van de Oranjes.
Waarmee de zaak wepr rond is
Beernink voldaan heeft aan de
landelüke en provinciale sprei
ding en om in voetbn,termer
te bliiven de hem toegekende
vriip schon wpopns het stnkip in
NPftpHan^pp Gedachten soortipf
naar de tegenstander heeft
erpcnoolrt.
Xeven f u m et i os
P Bode gaat de Kamer uit en
wordt opgevolgd door drs. A. de
Boo Het moment dat iongeren-
voorzitter Jac Fuvsen zelf op
ziin activiteiten als Kamerlid ge
controleerd gaat worden, komt
nadpT- Het moment nok dat voor
trole gesteld te zijn of zich zwak
in hun schoenen vne'^n aIs een
'warte dag gezien wordt.
Trouwens, wat dat betreft zil
de ARP in een soortgelijk schui
tje. Er zullen er ziin die met
wantrouwen J N Scholten. de
radicaal van De Groene Amster
dammer. de plaats van Kieft zul-
'en zien innemen Waarom eigen-
'iik? Hij doet het goed als burge
meester en als Statenlid van
Noord-Brabant En penmaal in de
Kamer gezeten, raakt hij zijn
wilde haren wel kwijt en zal hij
Beleid
Toch schijnt hij wel het beleii
van zijn voorganger Smallen
broek voort te gaan zetten doe
kandidaten van die wenselijk*
onverenigbaarheid op de hoogt*
te stellen. En als hij het niet doe
ziin er altijd nog enkele commij.
sarissen van de Koningin die hel
niet nemen.
Het is toch ook te gek. waar 6
verhoging van de schadeloosstel
ling onder meer voorgesteld
om nevenfuncties tegen te gaa:
en het Kamerlidmaatschap finao
c'eel aantrekkelijk te maken, dz
dit niet van toepassing zou zij
oo het ambt van burgemeestei
Afgezien nog van het feit of d
onafhankelijkheid van het Ks-
merlidmaatschap er mee gedieni
is dat ook een andere publieke o(
pari'culiere functie wordt ver
vuld.
Hier en daar is gesuggereerd
laten de partiien, de kiezers di
zelf regelen. Het is nog maar d
vraag of de kiezers, of zelfs di
partij, voldoende inzicht hebbe
in de activiteiten van een Ka
merlid en weten of hij al dar
niet op behoorliike wiize aan zijn
politieke verplichtingen voldoet
De ervaring leert dat als men hel
weet. er weinig aan gedaai
wordt. In het geval van de com
binatie van het Kamerlid
maatschap met het burge
meesterschap van een behoor
liike gemeente kan men. zondei
al te veel kennis te hebben vat
de feiten, stellen dat één van bei
de functies te kort gedaan wordt
Dat en de kwestie van de onaf
hankejijkheid zouden er toe moe
ten leiden, de goede gewoonte di*
nu onder minister Beerninl
wort voortgezet bedankt voa
één van beide functfej
(grond)wettelijk te maken.
Buiten spel?
Het GPV is ook boos, zoals
zegd. In Ons Politeuma zet A.V
(een J te weinig?) uiteen, waar
om hii het niet kan hebben da
'n Anti-Revolutionaire Staatkun
de van augustus nog eens gelezet
kan worden, dat „het GPV zich
zelf in het zoeken naar een n
nauw mogelijke samenwerkin;
met die partijen, die zich ook i'
dé politiek vanuit het christelij
geloof organisatorisch wille
oostellen, buiten spel heeft g*
zet".
Want dat is niet waar. zegt A
V. Hij citeert ten bewijze daar
van uit een brief, gedateerd
mpi lofifl de laaste uit een brief
wisseling tussen het GPV en dr
Berghuis:
1) Het moderamen van he
Centraal Comité stelt een bespre
king met u op prijs. Wegens di
voorzitterswisseling in onze par-
tii stellen wij u voor de bespre
king in het nieuwe parlementaire
iaar te doen plaatsvinden.
2) Uw suggestie bij dat gesprek
ook vertegenwoordigers van de
CHU en de KVP te betrekket
zullen wii tezünerfHd gaarna aar
die partijen voorleggen.
3) Wat betreft een eventuele
wijziging van de kieswet is dooi
de ARP nog geen definitiel
standpunt bepaald. Getekend dr
W. de Kwaadsteniet.
„Wij wachten op het nieuw*
parlementaire jaar", zegt Ons
Politeuma. „maar het is nauwe-
Hiks begonnen of wij worden
verrast met de oude koe van een
cpv, dat zichzelf buiten spel
zet."
Verontrust
Dan de „verontrusten" in
PvdA. Typische term eigenlijk:
verontrust. Het riekt bijna naar
D°n kerkelijke ruzie. Toch ook
weer niet zo vreemd dat deze
terminologie het in de PvdA doet
Maar goed. de verontrusting van
Kors. Heertje, De Jong. Goedhart
en anderen moet tot een massaal
protest leiden.
Waarmee de PvdA dan inder
daad gespl'tst zou zijn in drie
groepen: Nieuw Links, de mid
dengroep en „oud-rechts". Geen
KVP met twee gezichten, maar
°°n PvdA met drie gezichten.
Wat wil je ook. heeft PPR-lei-
der Jurgens als commentaar
'esnroken. de oppositie in de
PvdA is een bewijs dat de partij
'eeft. terwül in andere partiien.
KVP en CHU. de rust van hel
'-ot-b-Vinf heerst.
Zouden Jurgens en de leiders
van de PvdA weten, dat dezelfde
woorden wel eens meer gespro-
'-en ziin' Door Schmelzer. toen
voor het eerst de onrust in de
KVP de kop opstak: „Wat wil je,
■We oonositip is een bewijs, dal
Ae KVP leeft, terwijl in andere
rfo niet ,-an het kerkhof
heerst". Niet lang daarna
ontstond de afsplitsing van de
KVP, de Politieke Partij Radika-
len.
