FORMAAT
THANT EIST TOPGESPREK
krant van
Commentaar
JAMIN
MAR EL
Vervanging Tans
(PvdA) hoog
opgenomen
Meer geld voor de
probleemgebieden
BALL TREEDT AF
ALS AMERIKAANS
VN-AMBASSADEUR
hit weer
Wisselvallig
Spanning Oost-West tè groot
Vrede voortdurend bedreigd
Kleine lauden vóór V>-plan
VS EN SOWJETUNIE GEKAPITTELD
Werkloosheid
ansholt: Europa
heeft te weinig
olitieke invloed
WANDKAST
speculaas
Voorlopig nog
geen gesprek
Praag-Moskou
van deze glanzende onder-
zettertjes (mot tljn Indisch motiel) in etui
voor ieder die nu n nieuwe
abonnee opgeeft!
lienwe leidse Comramnt
jur: F. Dicmer
edactcur: Dr. E. Diemer
Ikantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
Telefoon 31441
„Stantvastieh is ghobleven
mijn hert in teghenspoet!"
Vrijdag 27 september 1968 49ste jaargang
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
'iet is veel eenvoudiger om
itiek te leveren dan om het
het rechte eind te hebben.
DISRAELI
Herv.-geref. steun
voor de Toradja's
Ik onderzoek waarom de baby
dat ding kan wennen."
!en frontensysteem dat don-
dag in een langzaam tempo
r ons land trok bracht lang-
•ig regen waarbij in verschei-
le delen van het land 20 tot 25
regen is gevallen,
'rijdagochtend was het weg
lokken naar Noord-Duitsland
Denemarken. Wij bevonden
toen aan de voorzijde van
volgend frontensysteem dat
oostelijke richting opdringt
r de Britse eilanden en de
irdzee.
behoort bij een diepe
depressie waarvan dc kern
op het noordelijk deel van
.tlantische oceaan ten westen
Ierland bevindt.
laat zich aanzien dat de
ressiekern langzaam verder
t naar het zeegebied ten
kirden van Schotland en ge-
fjf md front in de nacht 'en och-
d in noordoostelijke richting
r Nederland trekt.
)E BILT In de avond en
:ht zwaarbewolkt met regen
motregen, wegtrekkend naar
noordoosten,
borgen overdag wisselend be-
lkt met af en toe een bui.
tige tot vrij matige wind tus-
zuid en zuidwest. Iets lagere
iperaturen.
Oe Thant kapittelde in zijn VN-jaarverslag zowel Amerika
als Rusland, die niet terugdeinzen voor wapengeweld, zodra
zy hun eigen veiligheid bedreigd achtten. Hij wil snel komen
tot een topgesprek om de vrede veilig te stellen.
T TIT de Nota Regionaal Beleid blijkt,
dat de regering goede verwach
tingen heeft dat oude en nienwe
maatregelen resultaten zullen afwer
pen en slechts incidenteel aanvulling
behoeven.
Er zijn geluiden gehoord, dat te wei
nig geld beschikbaar was gesteld
voor de bestrijding van de werkloos-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Over het algemeen
neemt men in kringen van de PvdA
de opmerking van Tweede-Kamerlid
Hans van den Doel, dat dr. J. G. H.
Tans moet worden vervangen als
voorzitter van de partij, zeer hoog
op.
André van der Louw, nu vice-voor-
zitter, in wie Van den Doel een bete
re voorzitter zag, vindt het helemaal
niet prettig tegenover Tans gesteld te
worden. Er is niet over aftreden van
Tans gesproken.
Andere bestuursleden waren nog
wat feller in hun reactie op de
speech van Van den Doel, zelf een
uitgestoten lid vjan Nieuw Links, in
Alphen aan den Rijn. De heer Burger
vindt het na de nota's van Nieuw
Links en Den Uyl en de geruchtma
kende vergadering in Rotterdam een
kwestie van natrappen.
Er was ook veel kritiek op het feit,
dat Van den Doel zijn gedachten
spuide zonder dat hij hiervan iets in
de partij had laten blijken.
De Nieuw-Linksers in het bestuur,
Kleyn en Polak, waren heel kort: het
moet nog bewezen worden dat er een
betere voorzitter is dan Tans, die een
scherpzinnig mens is. Het probleem
zit in de combinatie van functies van
Tweede-Kamerlid en partijvoorzitter,
waardoor Tans zo weinig tijd voor de
partij vrij kan maken, aldus de ver
tegenwoordigers van Nieuw Links.
NADRUK OP DIENSTENSECTOR
onze parlementsredactie)
I HAAG Naast de conti-
ng van bestaande maat-
len tegen de werkloosheid en
itimulering van de werk
eenheid in de probleemge
en, wil de regering in de ja-
1969 tot 1972 ook nieuwe
iregelen treffen,
der andere een premie voor bc-
i in de dienstverlenende sector,
•activeren van staatsbezit, meer
ling van rijksdiensten en het
orten van het besluit om met
g van 1969 de secundaire ker-
f te schaffen.
de Nota sociaal-economische as-
a van het regionale beleid tot
I itaat een uitvoerige analyse van
tuatie en de oplossing die men
te hebben gevonden,
ministers De Block van Econo-
zaken en Roolvink van Socia-
ken, de twee ondertekenaars,
ikken over:
IDEN Europa zou graag ook
:ke invloed willen uitoefenen,
jet ogenblik is het machteloos
:heel afhankelijk van Rusland
•merika. Europa zal politieke
ed moeten krijgen om de zaak
e vrede enig perspectief te bie-
i Vlaar daarvoor is het noodzake
flat de verschillende staten een
van onafhankelijkheid afstaan
:en Europees parlement, dat het
'gelijk controle zal moeten uit-
:n over alle ontwikkelingen bin-
le aangesloten staten,
was de conclusie van dr. S. L.
f jholt, vice-voorzitter van de
;se commissie van de EEG op
brum over Europa, dat gister-
werd gehouden in de studen-
:ieteit Minerva in Leiden.
Mansholt noemde het verschil
tgangspunt van de buitenlandse
iek van de aangesloten staten
an de oorzaken van de Rus-
inval in Tsjechoslowakije. Op
toment kunnen we in geen ge-
loorgaan met de ontspannings-
iek, zei sij.
NEW YORK Terughoudendheid by de grote mogendheden en
byval van de kleinere naties was er voor de suggestie van
VN-secretaris-generaal Oe Thant om nog in het nieuwe (van
daag begonnen) zittingsjaar van de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties een topconferentie van de Grote Vier te be
leggen en daardoor spanningen tussen Oost en West te vermin
deren. Thant heeft in zijn jaarverslag gezegd, dat een kern
oorlog hoe dan ook moet worden verhinderd.
Die terughoudendheid is er speciaal
bij de betrokkenen. De Verenigde
Staten, Sowjetunie, Groot-Britannië
en Frankrijk reageerden nog niet. Al
leen Frankrijk zou iets minder reser
ve hebben.
Thant wil, dat de ministers van
buitenlandse zaken van deze landen
spoedig bijeenkomen om voor een
topconferentie de weg te banen.
In zijn jaarverslag schrijft VN-se
cretaris-generaal Oe Thant dat hij
vorig jaar voorstelde' dat de Veilig
heidsraad regelmatig zittingen zou
houden die ook bijgewoond zouden
moeten worden door vertegenwoordi
gers van de onderscheiden regerin
gen. Dit plan is echter niet uit de
verf gekomen en daarom stelt Oe
Thant nu voor een vier mogendhe-
den-conferentie te houden.
De agenda kan volgens hem wor
den overgelaten aan de ministers van
buitenlandse zaken van de VS,
Rusland, Engeland en Frankrijk.
Hij is zelf bereid een voorlopige
agenda op te stellen.
Slechter
De internationale toestand is aan
zienlijk slechter dan in 1967: de oor
log in Vietnam woedt in onvermin
derde felheid voort, in liet Nabije
Oosten was er sprake van „grote
spanningen en frustraties" en de be
zetting van Tsjechoslowakije heeft
„een gevoel van onbehagen en onvei
ligheid" geschapen. De troepen moe
ten naar zijn oordeel snel worden
teruggetrokken.
Thant vindt het schrikbarend dat
Zéér practisch ingedeeld
Uitvoering SLIJPLAK
Hoogwaardige kwaliteit
Prijs 1590,—.
BULTHUIS
Exclusieve interieurs
BOTERMARKT 32
ƒ60 miljoen (vorig jaar ƒ33 mil
joen) voor directe stimulering,
240 miljoen in vier jaar (van 1965
tot 1968 ƒ165 miljoen) voor verbete
ring van de infrastructuur (wegen
e.d.), waarvan de helft naar het noor
den gaat,
en dan nog ƒ175 miljoen uit de
BTW-pot, die in reserve gehouden
wordt om in de komende jaren de
vestiging van „economische motoren"
in stimulerings- of herstructure
ringsgebieden te vergemakkelijken
of te begeleiden.
Dit alles nog afgezien van enkele
bedragen die op andere begrotingen
zijn uitgetrokken: ƒ4 miljoen voor
toerisme in 4 jaar, in totaal ƒ8 mil
joen per jaar voor verbetering van
het woon- en leefklimaat, speciale
contingenten woningen (in totaal
1300), en wat het af te stoten
staatsbezit nog oplevert.
Twee belangrijke projecten zijn
verder: een premie van 15 procent op
uitbreidingen met een minimum in
vestering van een half miljoen tot
een maximum van ƒ1,8 miljoen, en
een adviesaanvrage aan de SER,
reeds in de Troonrede aangekondigd,
over de wenselijkheid van een regio
nale differentiatie in arbeidskosten
tussen westelijke en niet-westelijke
provincies. Het aantrekken van ar
beidskrachten in niet-westelijke pro
vincies zou daardoor worden aange
moedigd.
Bijna de helft
De ministers menen dat men niet
onbeperkt het aantal stimuleringsge
bieden kan uitbreiden waar reeds 49
procent van het arbeidsbestand onder
de maatregelen valt. Slechts voor
Helmond en omgeving en een gedeel
te in Limburg dat tussen stimule
ringsgebieden ingeklemd ligt en daar
schade van ondervindt, is een uitzon
dering gemaakt.
De „moeilijkste" gebieden blijven
Limburg en Tilburg, ook in üe nabije
to'komst. Voor de rest van Brabant,
Oost-Nederland, maar vooral voor
Zeeland en het Noorden zien dc mi
nisters goede perspectieven.
Er zijn ook nog enige resultaten
van oude programma's te verwach
ten: in het noorden zijn 4700 ar
beidsplaatsen geschapen waarvan er j
tot nu toe 1200 gerealiseerd zijn; j
voor Limburg zijn de cijfers: 10500
en 2500.
Meer nieuws uit de nota elders 1
in dit blad.
Liesbeth List heeft gisteren haar
langspeelplaat, Pastorale, in Amster
dam gepresenteerd. Komend week
einde vertrekt zij naar Rio de Ja
neiro om andermaal deel te nemen
aan liet songfestival danr.
morgen voordeel
250 gram van 59 «o'or<l49
wM niet duur wel heerlijk
de ene superstaat of de andere bewo
gen kan worden tot militaire acties
wegens liberalisatie van een bewind
in een klein land (Tsjechoslowakije)
of wegens een binnenlandse omwente
ling in een ander klein land (Domini
caanse republiek).
Het ziet er slecht uit voor de kleine
landen, als zij hun eigen zaken alleen
maar mogen regelen als zij niets doen
dat het ongenoegen opwekt van een
machtig buurland.
Gevaarlijker
Toegeven aan de verleiding, om op
grond van wat er in Tsjechoslowa
kije is gebeurd de kernwapenarsena
len uit te breiden zou echter beteke
nen dat men zich neerlegt bij „de
waanzin van de huidige kernwapen
wedloop".
In het belang van de wereld moet
er hoognodig een eind komen aan de
„ouderwetse maar gevaarlijke taktiek
van het trachten oplossen van de
problemen van de jaren zestig met de
gewelddadige methoden die gebrui
kelijk waren in vroegere jaren", aldus
Oe Thant.
De sleutel tot de vrede in de we
reld ligt in handen van de twee su-
permogendheden en er kan geen soli
de basis voor de vrede gevonden
worden zolang deze twee overgaan
tot militaire eenzijdige acties als zij
ergens een bedreiging van hun eigen
veiligheid menen te zien.
Waarom leggen zij hun angsten en
klachten over bedreiging van hun
veiligheid niet voor aan de Veilig
heidsraad, zoals zij regelmatig van de
minder machtige landen verlangen?,
vraagt Oe Thant zich af.
De financiële toestand van de vol
kerenorganisatie is nog slechter dan
ze al was. De onbetaalde rekeningen
belopen een bedrag van 260,7 miljoen
dollar. 18,5 miljoen dollar meer dan
in 1967.
Tijdens de lampionnenoptocht,
gisteravond langs het kasteel
Drakensteyn, waaide het kaarsje
van een der kleine deelnemers
uit. Prins Claus kwam hem ech
ter met zijn aansteker te hulp,
zodat het ventje toch nog kon
meedoen.
George Ball
WASHINGTON George Ball,
de Amerikaanse VN-vertegen-
woordiger, heeft gisteren onver
wachts zijn ontslag bij president
Johnson ingediend.
Johnson heeft het ontslag „met
tegenzin" aanvaard en als zijn
opvolger benoemd James Rus
sell Wiggins, hoofdredacteur van
het dagblad Washington Post.
Het nieuws
van Balls af
treden heeft
grote op
schudding
verwekt in
VN-kringen,
hoewel er
aanwijzingen
zijn dat secre
taris-generaal
Oe Thant al
was voorbe
reid op het
vertrek van de Amerikaanse am
bassadeur.
Nog voor het incident van
maandag, toen Ball slechts drie
ontmoetingen had gehad met
Thant, was volgens waarnemers
al gebleken dat de verstandhou
ding tussen beiden veel koeler
was dan die tussen Thant en
Goldberg.
Door het plotselinge aftreden is de
vraag gerezen of hij nog wel voor de
VS het woord zal voeren als
aanstaande woensdag in de Algemene
Vergadering het debat over de
toestand in de wereld begint. Nog
gistermorgen had de woordvoerder
van de Amerikaanse VN-delegatie
bevestigd dat Ball de vergadering
zou bijwonen en een verklaring zou
afleggen.
Op een persconferentie waarop hij
lijn ontslag bekend maakte voer de
»8-jarige diplomaat opnieuw fel uit
tegen de in een „ontwerp-resolutic"
vervatte oproep van Thant, om dc
bombardementen op Noord-Vietnam
te staken. Evenals maandag, onmid-
delliik na de verklaring van Thant,
zei Bali dat de opmerkingen van de
secretaris-generaal geen enkele bij
drage hebben geleverd voor het goed
verloop van de Ameri-
kaans-.N'oordVietnamese onderhande
lingen in Parijs.
Ball deelde mee dat hij campagne
wil gaan voeren voor de democra
tische presidentskandidaat, vi
ce-president Humphrey. Hij wil bij
dragen tot de verkiezingsoverwinning
van Humphrey ,.en de nederlaag van
Nixon".
Gevaren
Volgens Ball komen de VS in de
eerstvolgende jaren voor „gevaren
van ongekende omvang" op internati
onaal gebied te staan. Om deze perio
de veilig door te komen heeft Ameri
ka volgens hem een president met
een vooruitziende blik nodig die
„handelt volgens vastomlijnde be
ginselen". Ook Balls voorganger bij
de VN, Arthur Goldberg, zei actief te
zullen deelnemen aan de verkie
zingscampagne voor Humphrey.
Ball is slechts drie maanden in
Enorme sortering voordelige
auto occasions
WASSENAAR Tel. 01751-2545
NEW YORK De Duitse raketdes-
kundige Wernher von Braun meent dat
de VS een kans van 50 procent hebben
om nog voor eind 1969 een ruimtevaar
der op de maan te laten landen. Of die
dan de Russische douane zou moeten
passeren viel nog Je bezien.
functie geweest en zijn benoeming is
pas woensdag door de Senaat goedge
keurd.
Zijn opvolger, Wiggins (64), die nog
nooit een openbare functie heeft be
kleed, is al 20 jaar werkzaam bij de
Washington Post. Als hoofdredacteur
heeft hij vaak de redactiekolommen
van het blad gebruikt om de Viet-
nam-politiek van Johnson te verdedi
gen.
Van George Ball is bekend dat hij
op bepaalde punten van mening
verschilt met het regeringsbeleid in
zake Vietnam, met name wat betreft
de bombardementen op Noord-Viet
nam.
heid. Voorshands is daarvan geen
bewijs: enkele posten zijn behoorlijk
verhoogd, en er is nog 175 miljoen
uit de BTW-pot, die in reserve wordt
gehouden.
Uitdrukkelijk heeft minister De
Block zijn collega van Financiën te
verstaan gegeven, dat hij een aan
vullende begroting zal indienen,
wanneer de 60 miljoen voor directe
maatregelen niet genoeg zijn. Ook
voor 1968 zal het begrotingsbedrag
waarschijnlijk worden overschreden.
Dan moet worden afgewacht wat het
weer actief maken van Staatsbezit
zal opleveren.
Structurele werkloosheid wordt niet
alleen opgelost door het inpompen
van geld. Een pakket van maatrege
len op het gebied van omscholing en
arbeidsmarktbeleid zullen, op lan
gere termijn gezien, de probleem
gebieden weer een gezonde basis
moeten geven.
PRAAG De Russische
Tsjechoslowaakse onderhande
lingen zijn op een dood punt ge
komen en daarom zal voorlopig
geen delegatie uit Praag naar
Moskou vertrekken. Wel is het
mogelijk dat premier Cernik
naar Moskou gaat „om het kli
maat voor onderhandelingen te
verbeteren".
De Russen zouden het ontslag eisen
van een groot aantal liberale voor
mannen. waaronder Dubcek. Boven
dien moet Praag zelf een „normalise-
ringsprogramma" opstellen, waarin
zuiveringsakties tegen alle liberalen
moeten zijn opgenomen.
Door-deze eisen bestaat er voorlo
pig weinig kans op meer ontspanning
tussen Moskou en Praag. Maar dat
verhindert de Tsjechoslowaakse ar
beiders niet Dubcek door iniddel van
resoluties massaal te steunen.
De Prawda heeft vandaag laten
weten hoever communistische landen
zichzelf mogen ontwikkelen. Een
communistisch land is vrij zijn eigen
koers uit te zetten, schrijft de Praw
da, maar het heeft niet de vrijheid
het communisme de rug toe te keren.
Ingrijpen
Daarom is elk communistisch land
verantwoording schuldig aan de com
munistische hondgenoten en mogen
die landen zelfs ingrepen als dc be
langen van het communisme in ge
vaar komen.
Natuurlijk bepaalt Moskou wat die
belangen zijn en daarom, aldus de
Prawda, was de inval in Tsjechoslo
wakije gerechtvaardigd, geboden
zelfs.
ROME Een woordvoerder voor het
Vaticaan heeft gisteren gezegd, geen
inlichtingen te kunqen verstrekken om
trent dc berichten, dat tegen Schille-
beeckx een proces zal worden gehou
den.
Het uitblijven van een pertinente ont
kenning wordt door waarnemers uitge
legd, dat er in elk geval een onderzoek
wordt ingesteld.
ZUTPHEN De 69-jarige F. J.
Osborn is gisteravond in Zutphen met
zijn auto tegen een autobus aangere
den. De heer Osborn is aan de ver
wondingen overleden.
UTRECHT Minister Bakker van
verkeer en waterstaat zal 11 novem
ber het tot klaverblad verbouwde
verkeersplein Oudenrijn openen. Hij
kondigde dit vanmorgen aan bij de
opening van het nieuwe gebouw van
de Vereniging van artsenautomobi
listen in Utrecht.
'k geef op als
W nieuwe abonnee:
plaats:
betaall: O per kwartaal per maand
Als beloning voor mijn aktlvltalt
onlang ik een set onderzettertjes.
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
Mijn naam
inzenden aan Bureau van dil blad
'1
l
I
I
I
I
I
I
