„Ik verkoop het niet
voor een appel
en een ei!"
K
„De Führer
zendt mij om u
te bevrijden"
EVANGELIE
VOOR VIJF
CENT
GAAT NOG
C. van der Hart-Pliicker:
GEESTELIJK LEVEN
De bevrijder van
Mussolini leeft
vrolijk in Madrid
AMERIKANEN
VOOR BBC-TELEVISIE
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1961
Drie mensen en een vliegtuig dat hun levens ergens een raakpunt geeft
(heeft gegeven). Dictator Mussolini, SS-stuntman Skorzeny en de Rot
terdamse mevrouw C. J. M. van der Hart-Plücker. Het vliegtuigje is een
Fieseler Storch, de machine waarmee Skorzeny Mussolini „bevrijdde" uit
zijn gevangenishotel in het berggebied van de Gran Sasso in 1943. Het toe
stel, nu eigendom van mevrouw Van der Hart, heeft rust gevonden in een
hangaar op de Rotterdamse luchthaven, maar rust roest.
Op deze pagina heeft verslaggever Aad Begemann de drie mensen bij
elkaar gebracht met het toestel.
listen op de luchthaven zijn die
mening toegedaan.
Mevrouw Van der Hart laat
talrijke binnen- en buitenlandse
bladen en kranten zien, waarin
artikelen over haar Fieseler
De geschiedenis van de machine waarmee Musso- storch zijn opgenomen. „Maar ik
-g" heb nooit zelf beweerd dat het
nn1ini ontsnapte, heeft enkele hiaten. Zo is er weinig dat bewuste toestel was, anderen
hebben dat altijd gezegd.
b ekend van de Fieseler Storch voordat het toestel in „En tn)uwens. er is niemand
STS'et wereldnieuws kwam op 12 september 1943. Het v2chïndhoewéi'de biata'bïfna
toen anderhalf jaar oud, want op 28 februari
942 kwam het uit de fabriek.
er nu heel onogelïjk bij, vuil en
gedeeltelijk gedemonteerd. Er
zijn pessimisten die zeggen dat
er niets meer mee te beginnen is,
en er zijn optimisten (mevrouw
Van der Hart is er een van) die
door het vuil en de beschadigin
gen heenkijken en menen dat
het met wat geld en moeite wel
vliegklaar is te maken.
over de hele wereld zijn gegaan". Ze zegti heei fei; „Maar ze
Mevrouw Van der Hart wil het krijgen het niet voor een appel
en een ei alleen omdat de ma
chine wat vuil is."
ara,g Maar ook de geschiedenis
Vanlaarna is, vrij duister. Men
vaiveet alleen dat het in 1955
?sgan ,rgens in Italië in een sèhuur
roofd 'ordt gevonden. Uit het
Mder loordboek blijkt dat het een
r vai Juits luchtmachttoestel moet
iwrftei Later> ky een grote op-
èkkëi napbeurt worden ook ha-
enkruisen en Luftwaffe-op-
an d chriften op de vleugels ge-
°nden-
w
ite is Het vliegtuig, waarvan men. op
lat ogenblik niet wist, dat dit
at hi et toestel was waarmee Musso-
va lini ontsnapte, gaat dan naar
om te worden opgeknapt.
I 1956 wordt voor de tweede
g hefcaal een luchtwaardigheidsbe
en I vijs verkregen en de machine
ndif iaat voor privégebruik weer de
t hfucht in.
c k£
Reclame
In 1957 wordt het verkocht aan
bakker in Duitsland. Er
wordt reclame mee gevlogen en
er worden stunts mee uitgehaald.
Want daarvoor blijkt het toestel
bijzonder geschikt. Dat is ook de
reden dat de dan 25-jarige ex-
straaljagerpiloot Johnny van der
Hart in 1958 het vliegtuigje voor
25.000 koopt.
Van der Hart heeft samen met
zijn vrouw C. J. M. van der Hart-
Plücker een luchtvaartbedrijf
„Nastra" op de Rotterdamse
luchthaven.
Mevrouw Van der Hart zegt
nu: „We hadden een toestel no
dig dat bijzonder geschikt was
voor reclamevliegen. De Fieseler
Storch had voor opstijgen en
voor landen slechts tien meter
nodig. Bovendien kan het toestel
zeer langzaam vliegen".
„Verder heeft de Fieseler
Storch opklapbare vleugels, wat
bij het stallen erg gemakkelijk
is". Carla van der Hart heeft er
zelf ook wel mee gevlogen, hoe
wel ze geen brevet had.
Pas in die tijd komen er
mensen op het idee (via een
Italiaanse journalist) dat het toe
stel weieens de machine zou
kunnen zijn waarmee Mussolini
ontkwam. Ook luchtvaartspecia-
toestel nu wel kwijt.
In 1960 wordt de Fieseler
Storch opnieuw aan een grote
beurt onderworpen. Er zal een
nieuwe vleugelbespanning opko
men, de motor wordt helemaal
gereviseerd. Maar nog vóórdat
de revisie helemaal is voltooid
komen er moeilijkheden op an
der terrein. Financieel gaat het
het vliegbedriifje niet al te best
en als Johnny van der Hart zijn
gezin in de steek laat en met
achterlating van schulden naar
het buitenland vertrekt, zit er
voor "mevrouw Van der Hart
niets anders op dan de toestellen
te verkopen.
,,Duce, de Führer zendt
mij om u te bevrijden",
zei precies 25 jaar gele
den SS-stuntman en Hit-
Iers persoonlijke vriend
Otto Skorzeny. Hij sprak
de woorden uit halver
wege een actie die de
wereld van 1943 verbaas
de.
Hij ontvoerde Mussolini
onder het oog van zijn
Italiaanse bewakers, zon
der dat er ook maar een
schot was gevallen. Mus
solini was op 25 juli 1943
tijdens een bezoek aan
koning Victor Emanuel,
afgezet.
Mussolini verliet woe
dend het paleis. Er kwam
een Rode Kruisauto voor
rijden. Een kolonel deel
de hem mee dat hij was
gearresteerd. Ondanks
tegenstribbelen werd hij
op de brancard gebon
den. Streng bewaakt
werd hij van de ene naai
de andere plaats ver
voerd.
En dan komt Skorzeny
op het toneel. Hitier zet
hem in om de Duce t«
zoeken en na veel speur
tochten ontdekt hij de
Duce in een voormalig
berghotel op 2900 meter
hoogte op de top van de
Gran Sasso in de Abruz-
Vuil
Mevrouw Van der Hart houdt
de Fieseler Storch over. „Ik heb
vanaf die tijd steeds iedere
maand hangarhuur betaald. U
begrijpt wel dat ik, en volgens
deskundigen is hij dat waard, er
50.000 voor moet hebben."
Het buiten bedrijf zijn doet
het toestel geen goed. Daarbij
komt dat het ook te lijden krijgt
van vogeltjes.
Het roemruchte vliegtuig staat
Hij brengt twaalf zweefvlieg
tuigen in gereedheid. Eén stort
reeds bij het opstijgen neer. Die
vliegtuigen moeten wel worden
gebruikt, omdat het gehele ge
bied volkomen is afgegrendeld,
inclusief de kabelbaan die naar
de top voert.
Skorzeny heeft het goed ge
organiseerd. Een groep Duitse
militairen zal de bewakers onder
aan de berg aanvallen en hun
aandacht afleiden.
Na een landing, die meer heeft
van een noodlanding komt het
zweefvliegtuig op nauwelijks vijf
tien meter van de ingang van
het hotel tot stilstand.
Drie Duitse militairen springen
er uit en met het machinepistool
in de hand rennen zij naar de
kelderingang, waar het radiosta-
king van andere gelande zweef
vliegtuigen zodat Skorzeny snel
tot de kamer van de Duce kan
doordringen.
Skorzeny schrijft later in zijn
boek: „Ik meldde mij bij de
Duce met de woorden Duce. de
Führer zendt mij om u te bevrij-
tion met enkele kolfslagen wordt ^en- Mussolini omarmde mij en
Mussolini verlaat gevangenis
(Van het Nederlandsch Bijbel Genootschap)
APOPRITA is een dorp in de bergen van
Kenya. Het ligt naast de Rift vallei, die grote
„scheur" in de aarde die van de Dode Zee in
Israël tot in zuidelijk Afrika loopt. In Kapo-
prita staat een complex christelijke scholen.
't Is elf uur 's morgens. Een
auto, met Chama di Biblia erop
'draait het terrein van de school
op. Een paar mannen komen
uit de schoolgebouwen en hel
pen de colporteurs van de bij
belauto onder een grote boom
hun waren uit te stallen.
Even later stromen de kinde
ren naar buiten. Ze kopen
evangeliën, nieuwe testamenten
en bijbels. Vooral de kleine
evangeliën zijn in trek. De
overgebleven boeken en boek
jes worden weer ingepakt en
de bijbelauto vervolgt zijn „sa
fari" naar de volgende school.
Dat kan een protestantse
school, een rooms-katholieke of
een openbare zijn, maar overal
kopen honderden kinderen
honderden boekjes, terwijl hun
leraren en onderwijzers en
thousiast bij de verkoop as
sisteren.
Het analfabetisme in Afrika
verdwijnt snel. De kinderen
kunnen zelf de bijbel lezen in
het Swahili, Engels, maar ook
het Luo, Massai en Kisii, drie
talen in Kenya. Hun vaders en
moeders kunnen meestal zelf
niet lezen, maar de kinderen
lezen hen wel voor. Zo gaat dat
in Afrika.
Kijk, een evangelie voor vijf
cent vliegt weg, maar een bij
bel voor drie gulden is te duur
wanneer je moeder voor drie
gulden de hele huishouding een
week moet laten draaien.
Eigenlijk moet op een bijbel
van ƒ3,- zeven gulden worden
bijgelegd, want de aanmaak-
prijs is 8,50. Er moet geld bij.
dat ziet het Nederlandsch Bij
bel Genootschap ook in. Daar
om organiseert het van 29 sep
tember tot 6 oktober een actie:
„Neem een bijbel voor uw
rekening" voor Kenya, Zambia.
Oeganda, Tanzania, Indonesië
en Roemenië.
Zambia
Dr. Kenneth Kaoenda van
Zambia leest elk jaar in okto
ber voor de radio uit de bijbel.
Dat is het begin van een bijbel-
leescampagne van de kerken in
Zambia, die duurt tot na Kerst
mis. In die tijd worden een
half miljoen bijbelleesgidsen
verspreid.
Deze actie heeft een geweldig
succes, vooral ook omdat de
populaire Kaoenda eraan mee
werkt. Hij is christen, die op de
vierde assemblee van de We
reldraad van Kerken in Uppsa
la heeft gesproken.
Het gevolg van de bijbellees-
campagnes. is, dat het NBG in
Zambia steeds meer bijbels
verkoopt, ook op de scholen.
Daar worden godsdienstlessen
gegeven. Het bijbelgenootschap
van Zambia wil ook diegenen,
die bijbels vragen, maar ze niet
kunnen betalen helpen.
Als u een Oost-Afrikaan ont
moet, die lang is, die „the
Queens English" spreekt, die
stijl heeft, dan is de kans groot
dat zijn vaderland Oeganda is.
Toen de Engelsen er een eeuw
geleiden kwamen waren ze on
der de indruk van de konink
rijken met hun Kabaka's (ko
ningen). van het uitstekende
bestuurssysteem en van die
stijl.
Nu is het land onafhankelijk.
De structuren die de Engelsen
indertijd imponeerden gaan ka
pot onder de druk van de eisen
van Afrika van 1968, maar de
stijl is gebleven.
Het ligt voor de hand, dat in
dit land Anglicaanse zendelin
gen gingen werken. Ook kwa
men er rooms-katholieke mis
sionarissen. Zestig procent van
de bevolking behoort thans tot
een van de beide kerken, die in
een raad van kerken samen
werken.
In Oeganda kunnen volwas
senen door middel van de radio
en televisie leescursussen vol
gen. Maar het belangrijkst zijn
de scholen. Voor deze scholen
vraagt het bijbelgenootschap in
Oeganda goedkope bijbels.
Boeken, kleding en schoolgeld
betekenen voor de vaders van
Oeganda grote opofferingen.
De secretaris van het bijbel
genootschap, Asa Byara zegt:
„We hebben bijbels nodig voor
het evenwicht"
De veranderde wereld van
Oeganda vraagt met name van
de jeugd dat ze een nieuw
evenwicht vindt, tussen het ou
de van de vaderen en tussen al
dat nieuwe van nu. Een samen
leving die van stijlvolle tradi
ties overschakelt op carrière
gevoelig materialisme zoekt een
visie.
Roemenië
Heel anders is de situatie in
Roemenië. Men leest veel en
veel te weinig over het leven
van de kerken achter het ijze
ren gordijn. Soms hoort men
verhalen over tegenwerking;
soms hoort men verhalen over
bloeiende kerken.
We weten, dat het agentschap
van de Bijbelgenootschappen in
Warschau nog steeds bijbels in
het Pools verspreid. Dat er
activiteiten zijn in Hongarije,
Tsjecho-Slowakije en in Joego
slavië.
Kortgeleden heeft de kerk
van Roemenië toestemming ge
kregen om op de staatsdrukke
rij 100.000 bijbels te laten
drukken. Deze bijbels zijn be
stemd voor leden van de kerk,
dus niet voor evangelisatie,
want iedere vorm van evange
lisatie is verboden. Maar er is
zo'n groot tekort aan bijbels in
Roemenië.
De regering heeft toestem
ming gegeven om deze druk
order uit te voeren. Maar pa
pier en inkt moeten worden
gegeven. Daar zijn geen devie
zen voor. De Wereldbond van
Bijbelgenootschappen zal deze
materialen verschaffen. Hel
Nederlandsch Bijbel Genoot
schap doet daar aan mee. Het
wil 10.000 christenen een bijbel
geven.
Voor zeven gulden kan er
papier en inkt worden betaald
voor drie bijbels.
In Indonesië staan de mensen
in de rij voor bijbels. Hier en
daar worden ze zelfs zwart
verkocht. Het Indonesische Bij
bel Genootschap vecht tegen de
bierkaai. Het kan op geen en
kele manier aan de behoeften
voldoen in dit stadium. Daarom
wordt het geholpen door het
Nederlandsch Bijbel Genoot
schap en ook door andere bij
belgenootschappen in de we
reld.
Er zijn in Indonesië honderd
duizenden studenten en er zijn
een paar miljoen kinderen op
middelbare scholen. Ook die
praten en discussiëren en vra
gen. Ook daar is dezelfde hon
ger naar antwoorden, naar een
visie. Ook «daar is een geweldi
ge openheid voor het Evange
lie.
Voor deze jeugd vraagt het
Nederlandsch Bijbel Genoot
schap hulp, maar ook voor de
jeugd van Kenya, Zambia, Oe
ganda en Tanzania en voor de
christenen in Roemenië. Het
NBG doet dat met de actie
„Neem een bijbel voor uw
rekening".
Nederland
Het vraagt een bijdrage van
het welvarende Nederlandse
volk voor deze mensen voor
wie het kopen van een bijbel
eigenlijk al klinkt het een
beetje vreemd een luxe, een
uitspatting is omdat ze niet
genoeg geld hebben voor het
boek.
Daar staat het gironummer
44.000 open ten name van het
Nederlandsch Bijbel Genoot
schap. Amsterdam. Zij. die een
gift schenken kunnen aangeven
voor welk land dat is. Alle
gevers zullen uit dat land een
bedankkaart ontvangen. Voor
Roemenië geldt dat niet.
»--.v
vernield.
Op de schouders van zijn man
schappen beklimt Skorzeny een
drie meter hoge uitbouw,
springt over een muur en staat
plotseling voor de hoofdingang
van het huis, dat door carabinie
ri wordt bewaakt.
Verrast geven deze mannen
zich over. Plotseling ziet Skorze
ny aan het venster van een
kamer op de tweede verdieping
Mussolini. Ofschoon de „gevan
genis" totaal door enkele honder
den Italianen wordt bewaakt, is
er geen sprake van tegenstand.
Zodra het bevel klinkt: „Mani in
alto" (handen op) gaan de han
den omhoog en de wapens neer.
De Duitsers krijgen verster-
verzekerde mij dat hij alle dagen
zijn uitlevering aan de geallieer
den had verwacht, maar dat hij
tevoren een eind aan zijn leven
zou hebben gemaakt".
Intussen houdt een Duits ba
taljon de weg vrij om te ont
snappen. Maar de soldaten van
Badoglio zijn te dicht bij om
langs de bergweg te kunnen
ontkomen. Skorzeny roept snel
een Fieseler Storch vliegtuig op.
Zijn manschappen maken ach
ter het hotel het veldje vol
stenen glad. Skorzeny weet de
piloot na lang praten over te
halen en Mussolini en Skorzeny
stappen in. Het is levensgevaar
lijk: het toestel is overbelast, de
zeer ijle lucht op die hoogte
brengt moeilijkheden mee evenals
het tijdstip.
Het vliegtuigje hobbelt over
het terrein. Het heeft bijna de
rand van het plateau bereikt, als
er plotseling een loopgraaf voor
de wielen komt. De piloot weet
nog juist op te trekken maar
duikt dan over de rand in hei
ravijn.
De Fieseler Storch doet zeker
een val van driehonderd meter
voordat de piloot het toestel in
bedwang krijgt. De „ontvoering"
van Mussolini is gelukt. De pi-
'oot zet Mussolini later bij Ratica
de Mare aan de grond. Van hier
vliegt de Duce naar Hitiers
hoofdkwartier.
Enige dagen daarna houdt
Mussolini een radiotoespraak tot
het Italiaanse volk. Hij spoort
aan opnieuw de wapenen op te
nemen aan de zijde van Duits
land. „Alleen bloed kan een
dergelijke schandelijke bladzijde
uit de geschiedenis van ons va
derland verwijderen".
Otto Skorzeny, de bevrijder van Mussolini, is 12 lucht van gekregen en hebben hun veiligheids-
juni 1908 in Wenen geboren als zoon van een maatregelen verscherpt,
ingenieur. Hij wordt ook ingenieur en behaalt zelfs
de doctorstitel. Als hij wordt opgeroepen voor
dienst heeft hij een eigen bedrijf.
Skorzeny krijgt allerlei vertrouwensfuncties in
het leger en hij leidt zelfs agenten op die naar het
Skorzeny. die ontkent de poging ooit te hebben
ondernomen, faalt.
Aan het eind van de oorlog wordt hij door
Amerikanen gevangen genomen. De beschuldiging is
ernstig: het dragen van militaire kentekens en
uniformen van de Amerikaanse strijdkrachten. Hij
wordt beschuldigd van verraderlijk vuren
buitenland worden gestuurd. Dan komt in 1943 zijn moord op Amerikaanse militairen en verder aan
eerste grote stunt, de bevrijding van Mussolini. Hij
krijgt daarvoor van Hitier het „Ridderkruis van
het IJzeren Kruis".
Begin 1944 krijgt Skorzeny de opdracht hel
hoofdkwartier van Tito te vernietigen. Maar
voordat hij tot actie overgaat, heeft een andere
misleiding en uijniging van meer dan honderd
Amerikaanse soldaten.
Hoewel zij hem de gevaarlijkste man in Europa
vinden, laten de Amerikanen hem gaan, bij gebrek
aan bewijs.
Hij wordt overgeleverd aan Duitse autoriteiten.
Dan volgt een nieuwe stunt. Hij laat zich door vier
Duitse groep het al (tevergeefs) geprobeerd. De als Amerikaanse officieren geklede vrienden uit de
volgende belangrijke man die hij moet ontvoeren, gevangenis halen onder het oog van de gevange-
ic de Hongaar Hörthy (om een overeenkomst nisdirecteur. Twee jaar later in 1952 laat hij bij
tussen Hörthy en de Russen te voorkomen).
Het lukt, Hörthy wordt naar Welheim gebracht,
diens zoon naar Mauthausen.
Dan stelt hij een groep samen die gekleed ais
Amerikanen in Amerikaanse eenheden bij het
Ardennenoffensief penetreert. Ze moeten allerlei
belangrijke gegevens aan de weet zien te komen en
vooral bruggen behouden en Amerikaanse kolon-
nes de verkeerde wegen wijzen.
Enkele maanden later krijgt hij de zwaarste,
opdracht uit zijn loopbaan, namelijk het hoofd
kwartier van Eisenhower binnendringen en de ge
neraal gevangennemen. De Amerikanen hebben er kranten.
de Hansa uitgeverij in Hamburg een boek ver
schijnen met de titel „Geheimcommando Skorze
ny".
Hij waagt het in 1951 zelfs om onder de naam
Schneider een bezoek aan Duitsland te brengen.
In 1949 duikt hij op in Madrid als Robert
Steinbauer, eigenaar van een in- en uitvoerbureau.
De BBC haalt Skorzeny in 1959 voor de televisie
om over zijn leven te praten. Behalve zijn buiten
in het graafschap Kildare heeft ïij ook een
bungalow op Mallorca. Hij schrijft voor diverse
