Verkeer en voetgangers
zullen moeten wennen
"Bruid in het zwart'' - -
spannende Truffaut
Apothekersdijk geen
uitwijkweg meer
BRILJANTE CZARDAS IN
TE KNUSSE SCHOUWBURG
VAN HET
Nieuwe lichten bevorderen
doorstroming,veiligheid en eerlijkheid
COMMENTAAR
I oetgangers
Verdeling
Afscheid en intree
ds. Joh. Poort
Jongens
waren
brandweer
te vlug af
TUSSEN DIE BLADZIJDEN
VRIJDAG IJ SBPTtMSW 1
alle
ndha i
cht
seen
it is
derzo
spam
een
niet
iwen
word
de
de
ig ot
Praf
redi
DSt-]
n de
nen.
i chrii
(Van onze stadsredacteur)
LEIDEN De weggebruikers, ook de voetgangers, zullen aan de
«uwe verkeerslichten in het stadscentrum moeten wennen, zo vertelde
ir. H. G. de Block bij afwezigheid van de gemeentelijke verkeers-
igenieur ir. E- W. Sauren. Men moet het hele complex van verkeers-
chten tussen Rapenburg en Turfmarkt als een compromis zien. Uit-
ingspunten bij de voorbereiding van het nieuwe systeem waren: een
goed mogelijke doorstroming, een zo groot mogelijke veiligheid en
i zo eerlijk mogelijke verdeling van de beschikbare (verre van ideale)
E%imte.
De fasering van de deze week
gebruik genomen verkeerslich-
is gebaseerd op uitgebreide tel-
ngen. Op grond van de praktijk
il hier en daar misschien nog
1 VKrat worden „bijgeschaafd". Dit is
■Jouwens op bescheiden schaal al
ebeurd.
Of In elk geval blijft de situatie zo,
lat de groene tijden voor de voet-
Iangersoversteekplaatsen op de
,'urfmarkt en bij het Noordeinde
•arallel lopen met de groene tij—
|en voor het rechts afslaande ver-
ctie^ leer. Dat verkeer zal dus, als ei-
De Overstekende voetgangers zijn, die
iet joetgangers volgens de normale
het lerkeersregels voorrang moeten
n gei
bijee>ven*
wrJ In 94 seconden
ischaf
rk op Wat de doorstroming van het
"demi ""keer op dit drukke knooppunt
rdwij etreft: volgens de berekeningen
ussie an iedere weggebruiker in 94 se-
onden dit knelpunt met zijn vele
stude chten zijn gepasseerd. De nu nog
nden egelmatig voor het scheepvaart-
erkeer opengaande Blauwpoorts-
z( rug en Turfmarktbrug zijn uiter-
J ard belemmerende factoren. Dit
t wo r°rdt pas ongedaan gemaakt als
;e bind volgend jaar de omlegging
»uur an (je vaarweg via het Korte-
ndaTlietkanaal in gebruik wordt ge-
omen waardoor het doorgaande
n b« iheep vaart ver keer niet meer door
e stad behoeft te varen. Dan kan
ok de noord-zuidroute verder
lorden aangepakt, wat ook weer
alger^en ontlasting van de route Prin-
essekadeKort Rapenburg bete-
:ent.
Borden bij zebra's
Een belangrijke reden, waarom
'oor de voetgangers op eerder ge-
loemde punten geen aparte „groe-
e tijden" kunnen worden gegeven,
s, dat dan de doorstroming van 't
'erkeer lelijk uit de hand zou lo-
ff; )en en dat de als ideaal gestelde
ijd van 94 seconden bij lange na
liet haalbaar zou zijn. Ook elders
n het land is het gebruikelijk ze
bra's gelijktijdig groen licht te ge
ven met rechts afbuigend ver
teer. Om het verkeer nog eens ex
it to attenderen op overstekende
nz.)
:et
asiui
i-dip]
Dasis
happ
leum
Na
in
nma
igen
/enst
van
die
hiemf'
mde
)UW«
voetgangers, worden bovendien
nog borden geplaatst.
Het al naar voren gebrachte „nog
moeten wennen" aan het nieuwe
systeem kan mooi worden geïllu
streerd met dit voorbeeld. Enkele
dagen na het ingebruikstellen van
de nieuwe verkeerslichten is de
groene tijd voor het verkeer van
de Apothekersdijk, dat rechtsaf
slaat, „toegeknepen" tot slechts
tien seconden.
Hiermee wil men bereiken, dat
de vele weggebruikers, die, ko
mend van de marktroute via de
Kippenbrug hun weg vervolgen
en dus niet rechtdoor rijden naar
de Boommarkt, de Apothekersdijk
gaan mijden als „uitwijkweg".
Eigenlijk is dit verkeerslicht dus
alleen bestemd voor verkeer, dat
echt op de Apothekersdijk moet
zijn voordat het rechtsaf slaat naai
de Princessekade.
Groene tijden
Voor mensen, die zich interes-
TJLIJKENS een verklaring van een
der gemeentelijke verkeersdes-
kundigen is het niet de bedoeling,
de voetgangers op de zebra's van
de Turfmarkt en het Noordeinde
een afzonderlijke groen-tijd te
geven. Het naar rechts afbui
gend verkeer blijft tegelijkertijd
optrekken.
Wij blijven dit een zwak element in
de hele regeling vinden. Om de
automobilisten extra te attende
ren op overstekende voetgangers
zullen nog borden worden ge
plaatst. Dat is ten minste wat. Het
onderstreept in ieder geval het
recht van de voetganger op een
veilige oversteek. Zonder deze ex
tra waarschuwing zien wij dit
recht aangetast.
Aan liet feit dat er op zulke punten
in Leiden nog geen ongelukken
zijn gebeurd, kan men niet ont
lenen dat deze regeling de enig
juiste is. Maar nog afgezien
daarvan: voetgangers mogen aan
spraak maken op een gevaarlo
ze oversteek. De nieuwe regeling
is. naar de verklaring van ir. De
Block, gebaseerd op veiligheid
en eerlijkheid. De voetganger
moet daarbij worden ingesloten.
TT'RGERNIS in het verkeer moet
zoveel mogelijk worden voor
komen. Voor de nieuwe verkeers
regeling op het traject Rapen
burgTurfmarkt betekent dat
onder meer, dat aan de verdeling
van het groen en rood (fasering)
in de komende weken alle aan
dacht zal moeten worden ge
schonken. Wij hebben stellig de
indruk, dat aan die verdeling
nog wel wat ontbreekt.
Om slechts één voorbeeld te noe
men:
Het verkeer van de Haarlemmer
straat richting Turfmarkt ervaart
de voetgangcrsoversteekplaats op
de Turfmarkt (Haarlemmerstraat
Blauwpoortsbrug) als zeer hin
derlijk. Beide lichten springen
gelijktijdig op groen. Het verkeer
op de Haarlemmerstraat trekt
dan heel even op maar wordt
door de gemeenschappelijk over
stekende voetgangers weer opge
houden. Op rustige uren zou dat
niet bezwaarlijk zijn, maar op
spitsuren wel degelijk.
Woensdagmiddag om 5.45 uur ston
den voor het licht op de Haar
lemmerstraat te wachten: een
personenauto, een N.Z.H.-bus,
een bestelwagen, nog twee per
sonenauto's en een aantal fiet
sen. Doordat veel voetgangers de
zebra moesten passeren, kwamen
alleen de eerste personenauto en
de bus weg. De rest moest op
het volgende groene licht wach
ten. Dat zou niet zo erg zijn als
automobilisten allemaal geduldi
ge mensen waren. Toen de vol
gende keer het licht van geel op
rood was gesprongen, reden drie
auto's met gierende banden door
het rood heen. Er gebeurde dit
maal niets, omdat het verkeer
van de Princessekade nog niet
bij de Haarlemmerstraat was ge
komen.
Gistermiddag tussen 5 en 6 uur
hebben wij herhaaldelijk gezien,
dat van Haarlemmerstraat naar
Turfmarkt afbuigende auto's de
zich in beweging zettende voet
gangers brutaal de pas afsneden.
Het verkeer op de Haarlemmer
straat heeft een aantal seconden
meer groen nodig omdat door de
zebra seconden verloren gaan.
De Boommarkt heeft inmiddels een
langere groen-tijd gekregen, dit
ten koste van de Apothekersdijk,
waaraan men de functie van uit-
wijkroute wil ontnemen. Een
automobilist vertelde ons, dat hij
er gistermorgen meer dan een
kwartier over had gedaan om
van de Apothekersdijk af te ko
men. Het verkeer rijdt zich hier
vast.
Als men dan de Apothekersdijk
voor doorgaand verkeer min of
meer wil uitschakelen, is het dan
niet eleganter, in de omgeving
van de Kippenbrug aan te ge
ven dat het doorgaande verkeer
rechtdoor moet? Dat voorkomt
filevorming. En misschien kun
nen er op de Boommarkt dan
nóg een paar groen-seconden bij.
Waarmee met name het busver-
keer zeer gediend zou zijn.
seren in de „groene tijden" van
de verschillende lichten, geven
wij hieronder een opsomming:
Noordeinde 26 sec.; Kort Rapen
burg 35 sec.; Rapenburg 20 sec.;
Bostelbrug (naar Rapenburg en
Breestraat) 57 sec.; Boommarkt
(linksaf) 15 sec.; Boa/nmarkt
rechtsaf) 25 sec.; Apothekers
dijk (reentsaf) 10 sec.; Haarlem
merstraat 15 sec.; Princessekade
(linksaf) 10 sec.; Blauwpoorts
brug (linksaf) 9 seconden.
LEIDEN Zondag zal ds. Joh.
Poort voor het laatst als predikant
van de hervormde wijkgemeente
Kooiwijk in de Bethlehemkerk aan
de Driftstraat voorgaan. De week
daarop hoopt hij zijn intrede te doen
in de wijkgemeente Boshuizerwijk
tijdens een dienst in de Bevrijdings
kerk. Ds. P. Kloek, voorzitter van de
centrale kerkeraad van de herv. ge
meente, hoopt hem daar tot zijn
nieuwe werkkring in te leiden.
Sfeer in 't gezin
De „Nieuwe Leid.se" er in
HAARLEMMERMEER De
demonstratie met de zgn. nevel
kogel door de brandweer van
Haarlemmermeer pakte anders
uit dan de bedoeling was.
Dagenlang waren brandweer
lieden in de weer om een leeg
staande onbewoonbaar ver
klaarde woning „in te richten".
Deze woning zou in brand wor
den gestoken, waarna de nevel-
kogel zou worden beproefd.
Voor dit „evenement" waren
tal van brandweerofficieren uit
de omgeving van Haarlemmer
meer uitgenodigd.
Van de demonstratie kwam
niet veel terecht. Jeugdige
Lisserbroekers die al enkele
dagen op de hoogte waren van
het komende „vuurwerk"kon
den niet langer wachten en
hadden de woning in Lisser-
broek maar vast in brand ge
stoken.
Toen de demonstratie zou
plaatsvindenstonden alleen
nog enkele muren overeind.
Ingezonden
Meer Zonnehuizen voor
langd
iurig-zieken
Van 23 t-m. 27 september wordt
weer de jaarlijkse collecte gehouden
voor de Vereniging ..Het Zonnehuis",
de vereniging die christelijke ver
pleging beoogt van langdurig zieken
en ernstig invaliden van alle leef
tijden en ongeacht godsdienst of ge
zindte in „Zonnehuizen". Deze Zon
nehuizen" zyn speciale ziekenhuizen
voor chronische patiënten. Thans zijn
er vier van deze huizen, namelijk te
Beekbergen. Doorn. Schiedam en
Zuidhorn (Gr.). In deze Zonnehui
zen worden in totaal meer dan 300
zieken en invaliden verpleegd.
Bij uitvoering van de huidige plan
nen zullen dit er binnen tien jaar
meer dan duizend kunnen zijn. Deze
plannen omvatten het bouwen van
„Zonnehuizen" te Vlaardingen met
204 bedden (met de bouw is in 1963
begonnen) en te Amstelveen met 300
bedden, waaronder 80 voor geeste
lijk gestoorde bejaarden.
De Vereniging „Het Zonnehuis"
verricht haar werk reeds meer dan
veertig jaar. Het is de grootste lan
delijke vereniging op dit terrein der
christelijke barmhartigheid.
De behoefte aan 'gespecialiseerde
verpleging van langdurig zieken en
ernstig invaliden in ons land is zeer
groot. Door het feit dat deze groep
hulpbehoevenden decennia lang een
„vergeten groep" was is er een
enorme achterstand ontstaan in hun
hulpverlening. Het grootste deel
dezer lijders (meer dan 10.000!)
wordt ook nu nog onvoldoende ver
pleegd, öf op een onverantwoorde
wijze verzorgd.
HET COLLECTE-COMITé
LEIDEN De Hoofdstad-Operette verraste gisteravond met een\
briljante opvoering van „Die Czardas-fiirstin" van Emmerich Kalman
(1882-1953). Een Weense operette met. in dit geval, veel Hongaars
vuur doorgloeid, wil ruimte. De Leidse Schouwburg, knus en bekrompen,
heeft die niet. Het duurde enige tijd voor men met de overvloedige klank1
in dit mini-bestek tot een dragelijk compromis kwam. Het moet gezegd,
dnt de uitvoerenden alles gedaan hebben om de ruimte-illusie te be
vorderen. Ze bewogen zich over het beperkte toneel zo licht en gemakke
lijk alsof het geen grenzen had.
De prachtige (Amsterdamse) decors
suggereerden véél meer dan er in
werkelijkheid was en de origineel
Weense kostuums, vol gratie en
schittering als in een haute-couture-
magazijn, brachten de droomwereld,
die niet bestaat en met zijn luchtig
optimisme en zijn feestvieren-zon-
der-eind nooit bestaan heeft.
De Hongaar Kalman, die een hele
reeks van dergelijke luchtige geval
len heeft gemaakt, bereikte in Die
Czórdésfürstin (onder meer) een
hoogtepunt in het genre.
Natuurlijk staat of valt zo'n werk
met de opvoering. Daar mag bepaald
niets aan ontbreken. Het verhaal zélf
is aardig, maar onbetekenend; de
vaart, de geest, de spanning, de on
ophoudelijke aktie. de klankschoon
heid, het muzikale élan, de soepele
gratie van de dansen moeten het
doen.
Voor dit alles hebben de Hoofd
stad-Operettekunstenaars in over
vloedige mate gezorgd.
Er werd veel. rap en geestig ge
praat. De dansen waren doorgaans
sierlijk en goed afgewerkt. Alles
scheen, zonder twijfel mede dank x+1
de grote regisseur Walter Kochner
(die nog met Kalman heeft samenge-
inerkt) wel als vanzelf te gaan: geen
dode momenten, geen depressies.
Het kleine orkest werd met groert
effect aangevoerd door John Kapper.
Deze muzikanten deden, in nauwe
samenwerking, ook met de stemmen
op het toneel, uitstekend en vakkun
dig werk.
Het niet zo talrijke publiek toonde
meermalen zijn bewondering.
Joh. van Wolfswinkel
Onderzoek Noordwijk
NOORD WIJK In verband met
het vaststellen van een bestem
mingsplan voor bepaalde gedeelten
van Noordwijk-Binnen en Noord-
wijk aan Zee zal het economisch
technologisch instituut voor Zuid-
Holland een onderzoek instellen in
Noordwijk. De kosten hiervan be
dragen f 15.000
STUDIO De nieuwste film
van Frangois Truffaut „De bruid
ging in het zwartis in vele op
zichten fascinerend. Het is tevens
een buitengewoon spannende film,
al was het alleen maar door de
knappe, Hitchcock-achtige op
bouw. Het verhaal heeft als uit
gangspunt een roman van Cornell
Woolrich, maar de inhoud daar
van is door Truffaut op een ge
heel andere manier uitgewerkt.
Vijf vrijgezellen hebben een feest
je opgebouwd en speien op een ge
geven ogenblik met een geweer.
Met de zoeker tasten zij van hun
kamer uit de kerktoren af, van het
haantje tot aan de traptreden van
de kerk. Het geweer gaat af en
doodt de bruidegom, die net ge
trouwd aan de arm van zijn bruid
de kerk uitkomt.
Dat is het ogenblik waarop de
bruid verandert in een wraakgodin.
Zij gaat de gangen van de vijf vrij
gezellen na van wie er één de moor
denaar van haar man moet zijn en
doodt hen, de een na de ander.
Het gegeven op zichzelf doet nog
al schokkend aan. Het is Truffaut
echter natuurlijk niet om een al dan
niet indrukwekkend vertelsel be
gonnen. De film is dan ook zwaar
van symboliek en aanduidingen, die
eigenlijk pas goed verstaanbaar wor
den als men hem meer dan één keer
ziet en tevens met vorig werk van
Truffaut vertrouwd is.
Truffaut wordt kennelijk geobse
deerd door slachtoffers en achter
blijvers, door liefde die niet tot ont
plooiing kan komen, door de vrouw
als gefrustreerde in haar schep
pingsdrift doordat zij voor de pro
creatie de man nodig heeft.
Men kan'na het beleven van deze
film heel wat overhoop halen. Maai
de film is meer dan voer voor psy
chologen alleen. Hij is een prachtig
staal van cinematografisch vakman
schap, van het vangen in beelden
van de diepste roerselen van het
leven.
(Film op z'n best).
The Terror
REX (alleen vrijdag- en zaterdag
avond 11.30 uur) Ouderwets grie
zelen om Boris Karlof, met de volle
nadruk op „ouderwets", dat biedt de
film „The Terror".
Ditmaal brengt regisseur Roeger
German de kijkers naar een myste
rieus griezelkasteel, waar geesten
de baas spelen. Een soldaat uit het
Napoleontische leger is de onver-
schrokkene, die er orde moet ko
men brengen.
Het kolderieke verhaal heeft al
leen maar de bedoeling allerlei wil
de en soms ook griezelige avonturen
te laten losbarsten.
(Brr
De butler
CAMERA (alleen vrijdag- en za
terdagavond 11.30 uur) Het meest
imposante van „De butler" is de cli
max naar de meest volstrekte deca
dentie, een thema dat zeker niet
ieder zal aanspreken.
In wezen is het verhaal zo simpel
als het maar zijn kan: de derde die
zich als een snel woekerende plant
in een milieu indringt en alles wat
binnen zyn bereik komt opvreet of.
op zijn minst aantast.
„De butler" is een film boordevol
vergif van de meest kwaadaardige
soort. De meest immense perversie
wordt er niet in geschuwd en daar
om zullen slechts weinigen deze
rolprent als creatie kunnen waar
deren.
Maar het volstrekt negatieve ge
geven is met zo veel subtiliteit, met
Jeanne Moreau in haar rol als
wraakgodin in de beklemmende
film „De bruid ging in het zivart".
zo veel vaardigheid en met zo veel
technische kunde behandeld, dat
aandacht een noodzaak wordt.
(Poging het kwade vorm te geven).
Rebel in ketenen
LUXOR De „Rebel in ketenen'"
is Paul Newman, die de rol speelt
van een dwangarbeider, die zich
door zijn cynische houding zwaar in
de moeilijkheden werkt.
Verscheidene malen ontsnapt hij,
maar steeds opnieuw wordt hij ge
arresteerd. Het gaat hem er trou
wens niet zozeer om dwangarbei
der-af te worden, maai- om inner
lijke vrijheid te verwerven. Ten
slotte wordt hij doodgeschoten.
De film is knap opgebouwd en
munt uit door sfeertekening en
spanningopwekking.
(Spanning.)
Carmen Ruby
LIDO „Carmen Baby" is een
draak van een film. Het pseudo-
romantische, hoogst naïeve melo
drama gaat over een jonge, sympa-
tieke politieman, die zich laat ver
strikken in het nauwmazige net van
een doortrapt deerntje.
Regisseur Radlej Metzger heeft
angstvallig z'n best gedaan zo wei
nig mogelijk bloot te tonen. Om
niettemin te suggereren, dat er heel
wat gebeurt, laat hij zijn hoofdper
sonen bekken trekken en smachten,
hijgen en zuchten, dat het een liève
lust is.
Wie over enig voorstellingsver
mogen beschikt, begrijpt ook zonder
de film te hebben gezien, dat vo'or-
al deze scènes een geweldige lacher
zijn.
(Om te huilen.)
Prolongaties
TRIANON „Ik een mar
kies" is een verhaal a la de kapitein
van Köpenick. De regisseurs Mac
Ahlberg en Peer Gulbrandsen drij
ven verrukkelijk de spot met .de
eerbied en het vertrouwen, dat een
in feite nietszeggende titel vep-
daag-de-dag nog weet op te wek
ken. Er wordt ook duchtig geparo
dieerd op de striptease en allee wat
daarbij hoort. Tweede week.
REX ,,De kanonnen van Nava-
rone". Avonturenfilm van een over
rompelende overdaad. Regisseur J.
Lee Thompson heeft de trucagetech
niek tot en met uitgebuit. Tweed*
week.
CAMERA „Ik ben nieuwsgie
rig". Gevoelig psychodrama van
Vilgot Sjöman, een leerling van Ir>g-
mar Bergman. Hoewel de artistieke
waarde van de film die van Berg
mans oeuvre lang niet haalt, dwingt,
hij door zijn bewogenheid en de si
nistere benadering van de heden
daagse opvattingen tot nadenken.
Na twee weken in Luxor te hebben
gedraaid nu voor de tweede week
in Camera.
