PROGRESSIEF PRESIDIUM
JAMIN
Plan inval
in Roemenië
weersproken
Tsjechen tarten Moskou
Mogelijk 14.000 doden bij
aardbevingen in Perzië
Dronken jongens
vernielen school
Het Kwartet
Kremlin zal partijtop
nog wel wijzigen
Golden delicious
op zijn retour
Moskou geeft
Bonn schuld
van invasie
cocktail
Arrestaties in
O.-Duitsland
Haagse Comedie
vraagt Tsjechische
regisseur
Boze chauffeur
valt controleur
en agenten aan
Meluwe leidse Courant
M.tnd.g 2 „ptember 1268 - 49ste jairgin#
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen -
Directeur: F. Diemtr
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
Hoofdkantoor Leiden
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
..Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Steenstraat 37
Postbus 76
Telefoon 31441
Giro 58936
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10
Onder alle omstandigheden wilden Dubcek en de zqnen voorkomen dat de bezetters zelf de geëiste
wijzigingen in de partijleiding zouden aanbrengen. Of ze hierin geslaagd zijn, zal de toekomst moeten
leren, nu blijkt dat van het presidium bijna alle leden aanhangers van Dubcek en de liberale koers zijn.
99
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
PRAAG - Met spanning wacht Tsjechoslowakije op de re
actie van Moskou op het gisteren gekozen partijpresidium,
dat hoofdzakelijk bestaat uit vooruitstrevenden die partijleider
Alexander Dubcek steunen.
Het presidium is uitgebreid
van elf tot 21 leden. Het Kremlin
zou minstens drie conservatie
ven in het presidium hebben ge-
ist. Van slechts twee van de 21
leden is bekend dat zij pro-Mos
kou zijn: Vasil Bilak en Jan
Piller.
wmmm
Na ons veertigste jaar is het
alsof de jaren maar zes maan-
I den hebben.
SCHOLL
Nieuwe koers: linie
School en evangelie
„Dit is een waarsubnwing
j mijn boemerang."
Het afgelopen weekeinde trok
een depressie van IJsland naar
het zeegebied ten westen van
Ierland. Een bij de depressie be
horend front passeerde zondag
ons land, waarbij alleen in Zuid-
Limburg enkele buien van be
tekenis vielen. Achter het front
kwamen flinke zonnige perioden
voor. De middagtemperaturen
bereikten waarden van 19 tot 21
graden.
Het komend etmaal zal de
depressie het weer in onze om
geving blijven beheersen. De
kern wordt dinsdag voor de in
gang van het Kanaal verwacht.
Met zuidelijke winden wordt
lucht met veel bewolking aan
gevoerd. Hierbij zullen plaatse
lijk enkele buien vallen. De tem
peratuur ondergaat niet veel ver
andering. V
DE BILT Veranderlijke be
wolking met plaatselijk enkele
buien. Matige tot krachtige zui
delijke wind. Ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag.
Strandweer
Een lagedrukgebied bij Enge
land stuurt ons morgen onstabie
le lucht Daarbij enkele opklarin
gen. maar ook een buienkans.
Vrij krachtige zuiden wind. Tem
peratuur 18 tot 20 graden, zeewa
ter 17 graden.
Vooruitzichten: De tempera
tuur blijft nog wel aangenaam,
maar de komende dagen blijven
sterk wisselvallig door de aanwe
zigheid van een depressiegebied
bij Engeland.
C.I.E.B.A. - LEIDERDORP
TIL (01710).30797-/aiS61 Q
MANDKASTIN KANTOOHMEUBIUN^JijU—
DEN HAAG Een jppelsoorr,
die vele jaren ..aan de top" lag,
de „golden delicious", wordt
steeds minder smakelijk, zo heeft
een onderzoek van het NIPO uit
gewezen.
Bij een paar honderd huisvrou
wen werd een tas vol van deze
appels thuisbezorgd met het ver
zoek na de consumptie ervan een
oordeel over de smaak te geven.
Het resultaat was, dat 40 procent
van de gezinnen de smaak van
de groene golden delicious niet
(meer) lekker vindt.
In Praag bestaat de vrees dat de
Russen, die deze verkiezing als een
nieuwe demonstratie van solidariteit
achter Dubcek zullen beschouwen,
hun geduld verliezen en het bestuur
aelf in handen nemen.
Het nieuwe presidium werd geko
zen tijdens een bijeenkomst van het
centrale comité van de partij, dat
zioh vergrootte met 87 leden tot 194
leden. Dubcek is eerste partijsecre
taris gebleven. President Svoboda
is tot erelid van het presidium be
noemd, met volledige bevoegdheden.
Dubcek zei dat het voldoen aan de
wensen van Moskou de enige veilige
manier is om de 600.000 man van
het Pact van Warschau snel het land
uit te krijgen. De Tsjeehoslowaakse
leiders, zei hij. hadden het „strate
gische belang" van andere landen
van het Pact bjj de toestand in
Tsjechoslowakije onderschat.
De Tsjechoslowaken realiseren
«Ich terdege dat de Russen geen ge
noegen zouden kunnen nemen met
dit liberale nieuwe presidium. Men
maakt zich dan ook geen illusies en
verwacht wordt dat op bevel van de
hardvochtige „rode meester" de li
berale figuren op elk moment kun
nen worden gewipt. Er heerste gis
teravond een gematigd optimisme
onder de Tsjechen maar men ver
wachtte niet dat de herstructuering
van de partijtop al ten einde is.
Uitstoting
Kriegel, de man die het Kremlin
tot wilde woede bracht omdat hij
een week geleden weigerde het af
gedwongen Moskouse akkoord te te
kenen, is van het toneel verdwenen.
Zijn uitstoting stond van tevoren
vast. Kriegel nam indertijd het ini
tiatief de inmiddels afgezette presi
dent Novotny zijn functie van partij
leider te ontnemen.
De herverschijning van collabora
teurs als Bilak en Barbirek de
laatste werd kandidaat-lid van het
presidium werd eveneens ver
wacht. Beiden zijn lieden die bereid
zijn aan de leiband van Moskou te
lopen. In de toekomst zal men onge
twijfeld nog veel van hen horen.
Kolder heeft zich verdedigd tegen
de beschuldiging dat hij bij de be
zetting van Tsjechoslowakije een Ju-
dasrol zou hebben vervuld. Hij is
niet in de partijtop gekozen maar
zal enkele hoge staatsfuncties krij
gen.
Als tegenhanger van de vele Tsjechische pamfletten die in Praag op
straat worden uitgereikt zijn de Russen nu met de Pravda o p de
proppen gekomen. Exemplaren van dit blad worden gratis door
Russische' soldaten aan de hoofdstedelingen overhandigd. Zo te zien
hebben de militairen er niet veel zin in: ze blijven ook met de kranten
zitten.
MOSKOU/BONN De West-
duitse regering heeft bij de Rus-
tische regering fel geprotesteerd
tegen de beschuldiging, dat
West-Duitsland schuldig zou zijn
aan de Tsjechische crisis.
Volgens radio Moskou hebben ver
bindingseenheden van het Westduitse
leger de „contra-revolutionaire"
krachten in Tsjechoslowakije gehol
pen tegen de invasie. Moskou zegt.
dat in Tsjechoslowakije een onder
gronds leger bestaat, dat 40.000 man
telt.
Zondag had de Westduitse minister
van buitenlandse zaken Willy Brandt
al gewaarschuwd voor een an
ti-Duitse campagne van de Sowjetu-
nie. Volgens Brandt zijn de Russen
gezig valse documenten te maken,
waaruit zou moeten blijken dat de
Bondsrepubliek verantwoordelijk is
voor de situatie in Tsjechoslowakije.
PORT ELIZABETH In de
Zuid-Afrikaanse stad Port Elizabeth
zijn zondag bij overstromingen vijf
mensen omgekomen. Vijftig personen
werden gewond en honderden dak
loos. Het leger is bij het red
dingswerk ingeschakeld.
TEHERAN Verslaggevers die door het rampgebied in Noord-
oost-Perzië zijn getrokken, schatten het aantal doden als gevolg van
de aardbevingen van zaterdag en zondag op meer dan 14.000. De j
officiële opgave van vanmorgen was 8.222.
Svestka
Svestka, vroeger hoofdredacteur
van het communistische partijblad
Rude Pravo en lid van het partij -
presidium. krijgt geen van deze
functies terug. Deze orthodoxe com
munist gaat thans de redactie leiden
van het dagblad Tribuna.
Voor vervolg zie pag. 5
Steden en dorpen
verwoest
In het dorp Kakhak, het cen
trum van de eerste grote aard
beving van zaterdag, hebben de
politie en het Perzische Rode
Kruis meer dan 4500 doden ge
teld.
Gisteravond zijn de stad Gonabad
en het omliggende gebied door nieuwe
schokken getroffen.
Het aantal daklozen wordt op meer
dan 100.000 geraamd.
Medische ploegen, voedsel, ten
ten en dekens, zijn per vliegtuig
naar het geteisterde gebied gebracht.
Militairen zijn bij het reddingswerk
ingeschakeld. De leiding van de red
dingsactie is in handen van de sjah
van Perzië. Hij heeft voor vandaag
een dag van nationale rouw afge
kondigd.
De aardbeving, die zich zaterdag
voordeed, had een kracht van 7.8 op
de Richter schaal en begon vlak voor
het begin van de middag. Zij duurde
een tot drie minuten. In 'dat korte
ogenblik zaaide zij dood en verderf.
Onder andere de dorpen Charmeh,
Dashtbiaz en Kakhak, waar te zamen
16.000 mensen wonen, werden half
of volledig verwoest.
Toen reddingsploegen achttien
uren na de ramp in Kakhak aankwa
men zagen zij een meisje van vier
jaar in het puin graven. „Met haar
handjes probeerde het meisje haar
moeder uit het puin te trekken om
haar wakker te maken. Maar de moe
der was dood", zo vertelde een oog
getuige. In Charmeh vond men de
lijken van vijftig dorpelingen onder
het puin.
Het zwaarst getroffen zou volgens
berichten uit Teheran zijn de provin
cie Chorassan. circa 600 km ten oos
ten van Teheran gelegen en gren
zend aan de Sowjetunie en Afghanis
tan. 1.8 miljoen inwoners in deze
provincie hebben van de schokken te
lijden gehad.
Zondag deden zich weer aardbe
vingen voor. Twee steden, Birjand
en Torbat-Heydarieh, werden ge
troffen. Hoeveel mensen hier zijn
gedood is nog niet bekend.
Deze aardbeving is nog krachtiger
dan die van 1 september 1962 bij
Buyim-Zara eveneens in Perzië. die
12.000 slachtoffers eiste. In april van
dit jaar kwamen in noordoost-Perzië
bij aardschokken minstens 60 men
sen om het leven.
morgen voordeel
210 gram van 99 voor 89
niet duur wel heerlijk
BONN Volgens het Westber-
lijnse radiostation Freies Berlin zijn
de laatste dagen in Oost-Duitsland
meer dan honderd jongelui gearres
teerd omdat ze openlijk de bezetting
van Tsjechoslowakije hadden afge
keurd. Ook zouden huiszoekingen
zijn verricht.
Het Westduitse persbureau DPA
heeft gemeld dat volgens inlichtin
gen uit goede bron de Oostduitse
autoriteiten de radio-amateurs in
hun land hebben opgedragen, hun
activiteiten tot nader order te sta
ken.
HELEMAAL
MISS RIJ NS
De Nederlandse Spoorwegen
hebben een ambassadrice voor een
jaar aangesteld, die bij tal van
gebeurtenissen als gastvrouw zal
optreden, dan wél als eregast de
NS zal vertegenwoordigen: een
echte Spoorweg-miss dus. De
uitverkorene heet Jeanne Volle
mans en ze poseert hier compleet
met lint als een Miss Universe.
Reactie op rede
van Johnson
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
De grenzen over
"j^OG maar kort geleden is de wereld
getuige geweest van een ver
bijsterende overschrijding van gren
zen.
Wel van geheel andere aard, en on
getwijfeld tot zegen van velen, is
de grensovergang waartoe zaterdag
dc Unie „Een school met den bijbel
heeft besloten.
De Unie heeft in de negentig jaren
van haar bestaan heel veel voor het
christelijk onderwijs in ons land mo
gen doen.
Maar waarom deze kijk op het on
derwijs tot het eigen land beperkt?
Is dat in het algemeen reeds niet
juist, het past ook niet niet bij het
groeiende besef van verantwoorde
lijkheid voor de wereld als zodanig.
Wij verheugen ons over het besluit
van zaterdag om de opbrengst van
de Uniecollecte grotendeels te be
stemmen voor dc ontwikkelings- en
emigratielanden. En ook de nieuwe
naam waartoe zaterdag werd be
sloten vonden wij bij uitstek zinvol.
Er is op onderwijsgebied voor on»
allen nog werk te over. Laten we
dankbaar zijn voor de mogelijkheden
en de kansen.
Aanvaard
gesprek
TAE PPR heeft dit weekend dc uit-
nodiging van de PvdA om tot
een landelijk gesprek over een linksr
concentratie te komen aanvaard.
De situatie in het linkse kamp is er
overigens niet duidelijker op gewor
den. D'66 wil liever een gesprek aan
de basis; de PPR wil wel een (op-
gesprek.
Interessant is echter, dat de PPR
ook een gesprek met de ARP wil. Op
zichzelf is het enthousiasme voor een
linkse concentratie bij de ARP niet
groot. Voorzitter dr. Veerman heelt
gezegd dat de ARP de resultaten van
„de achttien" en het contact met KVP
en CHU uiterst belangrijk acht.
De PPR voelt op haar beurt weinig
voor een concentratie waaraan ook
de CHU deelneemt.
Dit weekeinde heeft prof. Verdant
by de SSR in Lunteren gewezen op
het belang van bezinning voor het
politiek handelen; hij waarschuwde
de voorstanders van een linkse con
centratie, dat men zich te veel op
feiten alleen wil vastleggen.
Belangwekkend zal het daarom z\jn,
welke resultaten het gesprek tussen
ARP en PPR zal opleveren. Dc PPR
gaat zelf uit van de christelijke in
spiratie. Het gesprek zou er bijvoor
beeld toe kunnen leiden, dat de PPR
iet* positiever gaat staan ten op
zichte van KVP. ARP en CHU.
Ramp
WASHINGTON Rusland heeft
Amerika meegedeeld, niet van plan
te zijn, Roemenië binnen te vallen.
Ambassadeur Dobrynin bracht een
bezoek aan minister Rusk. Hij deed
dit naar aanleiding van de toespraak
van president Johnson. Daarin sprak
deze van geruchten, als zouden de
Russen voornemens zijn, nog een
Oosteuropees land te bezetten.
De ambassadeur ontkende de ge
ruchten. maar gaf geen krachtige
verzekering, dat zijn land Roemenië
niet zal bezetten Niettemin houdt
men te Washington rekening met an
dere oorzaken voor de bewegingen
van de Russische troepen langs de
grens met Roemenië.
Wellicht houden zij verband met
de bezetting van Tsjechoslowakije en
het reorganiseren van troepen elders
in Oost-Europa.
President Ceausescu veroordeelde
opnieuw de invasie in Tsjechoslowa
kije en zei dat deze onverenigbaar is
met het socialisme. Het marxisme is
volgens de Roemeense president nie-
mands eigendom. Niemand kan zeg
gen: „Het marxisme, dat ben ik".
Intussen heeft hij Moskou enkele
garanties gegeven om te voorkomen,
dat zyn land het lot van Tsjechoslo
wakije zal delen.
"jVOG leeft in onze herinnering de
ontstellende aardbeving uit het
.jaar 1962, die aan 13.000 mensen in
Perzië het leven kostte.
De actie-Dousadj onder de inspire
rende leiding van onze kroonprinses
werd toen een poging tot leniging in
de nood van onze naasten in dat
verre land.
Thans, terwyl dc mensheid nog zo
zeer in beslag wordt genomen door
menselijk tekort in de internationale
samenleving, is zjj opnieuw opge
schrikt door de berichten over deze
nieuwe ramp in hetzelfde Perzië.
En opnieuw is het een ramp die dui
zenden doden heeft gevergd en tal
van gezinnen zonder meer in de
dood heeft gestort.
Nu het begrip mensheid, zjj het
nog aarzelend, op weg is om ge
stalte te krjjgen. moge dat ook uit
komen in deernis in deze nieuwe
nood en in behoefte om, hoe dan ook.
tot hulp te zjjn.
HUISHOUDSHOW
RAVAGE IN NEDERHEMERT
'P1
- 5,
'-- JKasptroche zee
500 km
SOWJET
Ouchop U N i E
'Gyrgan
cH°r'ur:ün "A
O
Hnmodan PERLIE
Isfahan ,o
lANfrv.frEt.TlSir.-mn
A^ghanK.
?#irdau>\ tan
Zie pag. 3
De Perzische provincie Chorassan. 600 km ten oosten van Teheran en
grenzend aan de Sowjetunie en Afghanistan, is zaterdag door een zware
aardbeving getroffen. Er zouden velen om het leven gekomen zijn. Tien
duizenden zijn dakloos. Ook in naburige provincies is schade aangericht.
DEN HAAG Dc Haagse Come
die heeft de Tsjechische regisseur
Jan Grossman, die met zijn vrouw
Maria Malkova, tijdelijk in ons land
vertoeft, verzocht als gastregisseur
een hem pasend stuk bij het gezel
schap te regisseren, voor het geval
hij langer in ons land zou blijven.
Jan Grossman leidt in Praag het
theater Am Gelander, waar hij o.m.
een theaterbewerking van Kafka's
Hei Proces regisseerde.
NEDERHEMERT In de
nacht van zaterdag op zondag
hebben dronken jongelui grote
vernielingen aangericht in de
christelijke lagere school en de
hervormde consistorie in Neder-
hemert. Er is voor duizenden
guldens schade aangericht.
Zondagmiddag arresteerde de poli
tic drie jeugdige inwoners van het
dorp. die later bekenden in de school
„te hehhen huisgehouden". liet zijn
de broers C. en A. van O. (zestien en
twintig jaar) en hun negentienjarige
vrienl B.G.
Het drietal was zaterdagavond in
Heusden flink aan de boemel ge
weest. Om half een 's nachts hadden
ze nog een krat bier gekocht. Ze
drongen de school binnen en dronken
daar het bier op. Daarna begonnen
zij met hun vernielingswerk.
In de vijf klaslokalen van de
school was alles kapotgegooid wat los
zat. Bijbel en andere boeken werden
in stukken gescheurd, kasten en olie
kachels omvergeworpen on sehuim-
blussers leeggespoten.
ORGEL
In de kamer van het hoofd van de
school was de telefoon van de muur
gerukt, een stencilmachine en een
schrijfmachine vernield, terwijl het
archief door elkaar was gehaald.
Een orgel in de hervormde consis
toriekamer werd eveneens zwaar
beschadigd, het meubilair kapotgesla
gen.
Kennelijk geïnspireerd door de
grafschender hadden de jongelui de
borden volgekalkt met leuzen als
„God is dood. hij heeft trouwens
nooit geleefd" en „We want The Sto
nes". Niemand van de omwonenden
heeft, iets gehoord.
ROTTERDAM Een parkeer-
controleur en twee hoofdagenten
van politie zijn gewond geraakt
toen een boze taxichauffeur hen
te lijf ging. De parkeercontro-
leur. de 49-jarige G. Luyten, en
de twee agenten, de heren J.
Oostdijk en H. H. Nijens, moes
ten zich onder doktersbehande
ling stellen. De heer Luyten kan
geen dienst doen. De taxichauf
feur, de 21-jarige C. L. R.. is in
arrest.
Het gebeurde gistermiddag op de
Nieuwe Binnenweg. De chauffeur
was daar op de vuist gegaan met de
parkeercontroleur. Deze wilde R.
een bon geven omdat de parkeertjjd
op de meter waar de privé-wagen
van de chauffeur stond, was verstre
ken.
De man probeerde aan een be
keuring te ontkomen door nog gauw
een kwartje in de meter te doen.
maar de controleur handhaafde de
bekeuring. De chauffeur werd boos
en stom te er schopte de controleur.
De twee agenten die waren ge
alarmeerd konden de controleur
ontzetten, maar kregen daardoor zelf
allerlei verwondingen. Ook tijdens
de overbrenging naar het hoofdbu
reau van politie bleef de boze chauf
feur zich verzetten Daarbij werd
ook de surveillancewagen nog be
schadigd.