Marten's foto's
^iin rauwe denkertjes
Nerveuze Sowjets vuren
op betogers en auto's
NEDERLANDSE BUS
BIJ MÜNCHEN
VERONGELUKT
Onafzienbare files bij
knooppunt Oudenrijn
RUSSEN VERVERSEN TROEPEN
In Moskou betoging
tegen bezetting
Huib joudriaan
Eerlijkheid
Vrouw gepakt
na nishandeling
twee kinderen
Fantasieloos
Onopvallend
Tsjechen kunnen
naar Amerika
Dochter van
Bilak ontvoerd
SPOORLIJN
HERSTELD
Mexico: kwestie
in assemblee
„Ik ben gewoon voor men-
bandelen, maar dikwijls
zo dat zij die menselijk
landelen propageren, juist on-
nenselijk gaan handelen." Een
uitspraak van de Rotterdamse
Peter Martens (30),
actueel is. Peter
melancholieke blik, zo be-
ziéd pratend, dat het lijkt als-
>Ai of lij zijn woorden afvuurt
hee't in Rotterdam een record
op ijn naam gebracht.
Inde bioscoop Het Venster
zijn -egelmatig exposities van
beeldinde kunstenaars te zien.
Van i augustus tot 5 septem
ber zin drie wanden bedekt
met föo's van Peter: een ten-
toonsteling, die een record
aantal bezoekers heeft getrok
ken.
Toch ujn de beelden die hjj
vastlegde, geen „plaatjes". Peter
Martens l«gde tijdens zijn reizen
in Griekedand, Joegoslavië, Si
cilië, Portugal; Spanje. Engeland,
Oost-Duitsknd en de Canarische
Eilanden tfe menselijke werke
lijkheid vas.
Hij deed lit op een manier, die
aansluit bij Je beste Nederlandse
EERLIJN Op het Rode Plein
zijn gisteren enkele mensen gear
resteerd, waarschijnlijk in verband
met een voorgenomen protest van
Moskouse intellectuelen tegen de be
zetting van Tsjechoslowakije. Weste
lijke verslaggevers zagen de arresta
tie. Zij waren naar het Rode Plein
gekomen op het gerucht dat 15 intel
lectuelen een protestdemonstratie
zouden houden. Onder de gear
resteerden, zeker vier, was een
vrouw met een baby.
In Oost-Berlijn heeft een groep
jongeren in de nacht van zaterdag op
zondag op straat betoogd voor Tsje
choslowakije. Voor het hotel Berolina
aan de Karl Marx-allee riepen zijn
I „Dubcek" en „Svoboda". Daarop
hebben zij zichzelf verspreid om de
politie te ontlopen.
Naar een clandestien Tsjechoslo-
waaks radiostation meldde hebben
Hongaarse arbeiders in verscheidene
fabrieken proteststakingen gehouden
realistische tradities in schilder
kunst en literatuur. Zjjn foto's
verbloemen niet, trachten de
werkelijkheid niet te verfraaien.
TILBURG Verdacht van ernsti
ge en re^lmatige mishandelingen
van haar beide kinderen, twee
meisjes vai respectievelijk 1 en 4
jaar, is in 'ilburg de 29-jarig H. van
der M. aanjehouden en ingesloten.
De kindeen zijn in een ziekenhuis
opgenomen Vooral de toestand van
het jongse meisje baart zorgen.
Vooralsnoj blijft de vrouw de
mishandelhgen ontkennen.
T\-kiikers in
Rusland verwend
MOSKOU De Russische televisie
biedt sitds de bezetting van Tsje-
choslowacije meer amusementspro-
grammat dan gewoonlijk. Dit ge
beurt keinelijk om de Russen zoveel
mogelijk van de radio weg te houden.
Verschetiene Westerse korte-golfsta-
tions 7.im hun uitzendingen in het
Russiscl gestoord, maar de meeste
kunnen 's avonds toch nog beluisterd
worden
„Ik haat effectbejag, de afleidende
effecten, mooiigheid er omheen leidt
alleen maar af. Ik zie mezelf als ob
jectieve waarnemer, ik ben voor alles
voor eerlijkheid, voor niks aan d.e
werkelijkheid toevoegen, noch erai ha
len." -
De foto's van Peter Martens vertel
len elk voor zich een verhaal: verha
len van menselijke botheid, ijdelheid,
agressiviteit, leegte, armoede en ook
geluk.
Wat in zijn werk in het oog springt
is de bijna rauw aandoende eerlijkheid,
waarmee hij de mens ontmaskert als
de altijd eenzame, die het bestaan door
drukdoenerij en franje een zin tracht
te geven.
Daarbij ondergaat de kijker die ont
maskering niet als een aantasting van
de menselijke waardigheid: de foto's
wekken mededogen op en begrip voor
de situatie.
Begrip voor de situatie is ook het
enige, dal Peter van zijn publiek ver
langt. „Ik heb een enorme hekel aan
oppervlakkigheid, aan mensen die al
leen maar egoïstisch denken. Neem bij
voorbeeld Tsjechoslowakije: er zU"
mensen. die nu krokodillentranen
plengen, maar het over enkele weken
alweer vergeten zijn.
Ik wil met mn foto's achtergronden
blootleggen: mijn fotas zijn denkertjes
voor degenen, die willen zien. Ik foto
grafeer wat ik zie. ik zet niets in scène,
ik ben volkomen fantasieloos.''
Peter, die nu vijf jaar fotograaf is.
en een jaar meewerkte aan het maken
van documentaire films, bewondert de
I Italiaanse cineast Jacopetti. Hij voegt
1 hieraan toe: Maar dan zonder zijn me
thode van het in scène zetten."
Hij leeft op het ogenblik hoofdzake
lijk van reclamefotografie. „Verder fo
tografeer ik alles behalve pasfoto's en
trouwreportages."
Door puur toeval kwam Peter Mar-
I tens in de fotografie. „Ik nam gewoon
i een baantje aan als assistent-fotograaf."
1 Zijn opleiding: HBS en fotovakschool.
I Wrang zegt hij: „Ik zat vier jaar op
I een r. katholiek internaat, waar ik ben
misvormd."
Zijn foto's tonen de mens. die onop
gesmukt zonder pose zichzelf is. Hoe
i slaagt hij erin. de mens te fotograferen
zoals hij is? „Ik dring mezelf niet op.
gedraag me onopvallend, ben gewoon
vriendelijk zonder te slijmen.'
De twee Tsjechen, die geen geld
hadden om naar de Verenigde
Staten te reizen (LS van vorige
week donderdag) zijn geholpen.
Via bemiddeling van hun familie
in Amerika hebben zij van een
Zwitsers kerkgenootschap tickets
gekregen voor een vliegtocht
naar New York.
Tevens is na een oproep in
LS van vrijdag in hun mate
riële nood voorzien door enkele
lezers, die Ik namens hen harte
lijk dank.
Peter Martens voor zijn werk
Een van de tentoongestelde fo
to's: armoede op Sicilië (foto
geheel boven).
LONDEN De Britse poliüe heeft
een onderzoek ingesteld naar de
mysterieuze verdwijning van de ze
ventienjarige dochter van de Slo
waakse partijleider Vasil Bilak, die
door de vrije zenders in Praag als
collaborateur is gebrandmerkt. Dit
heeft een woordvoerder van Scotland
Yard gisteren bevestigd.
Nada Bilak verdween woensdag uit
een internationaal vrijwilligerskamp
in Eaton, bij de Schotse grens. Ande
re jeugdige vrijwilligers zeiden dat
Nada plotseling door twee buitenlan-
ders, een man en een vrouw in een
zwarte auto was meegenomen.
Nada zag er geschrokken uit toen
ze vertrok. De volgende dag ontvin
gen haar kennissen in het kamp een
kaart van haar uit Londen, waarop
stond „ik maak het best".
Iemand van de Tsjechoslowaakse
ambassade zou hebben gezegd: het
lijkt of Nada is ontvoerd. Zon
dagsbladen suggereren dat dit door
Russen zou zijn gebeurd.
tegen de bezetting van Tsjechoslowa
kije. De meeste Hongaren zijn goed
op de hoogte van de gebeurtenissen
en zijn gekant tegen de invasie. Zij
steunen de Tsjechoslowaakse ver
zetsbeweging, aldus radio Vrij Do-
nau.
Dezelfde radio meldde dat Michael
Chudik, oud-president van de natio
nale raad van Slowakije, ontslagen is
uit het Slowaakse centrale partijco
mité wegens collaboratie.
Radio Vrij Bohemen bericht dat de
het alleenrecht op het Tsjechoslo
waakse uraniumerts,
directie van de uraniummijnen van
Jachvmov geweigerd heeft het urani
umerts dat voor verzending naar
Rusland gereed lag, te laten vertrek
ken. In Jachymov zouden Poolse sol
daten hun eenheden hebben verlaten
om zich onder de bevolking te men
gen.
Mijnwerkers van de uraniummij
nen nabij Tahovo in Tsjechoslowa
kije staakten zaterdag al drie dagen
om tegen de Russische militaire in
terventie te protesteren. ,.OnS urani
um is het veiligst onder de grond",
aldus de stakers. De Sowjetunie heeft
zonderlijk het woord voeren.
Al eisen de gebeurtenissen in mid
den-Europa alle aandacht op, het
mag geenszins betekenen dat een
Afrikaans volk in nood, de Biafra-
nen, op de achtergrond komen. In
Amsterdam was daarom zaterdag
een demonstratie voor Biafra mis
schien wel dubbel nodig. Want de
situatie voor dit hongerende volk
wordt met de dag slechter, terwijl
op korte afstand bergen voedsel ge
reed liggen.
Zon lokte duizenden naar buiten
Onopvallend, vriendelijk, zonder
te slijmen, wil Peter zo gauw
hij geld heeft een reis naar Zuid-
Amerika maken. Hij hoopt terug
te komen met platen, die vertel
len van de armoede, het onbeha
gen van de Zuid-Amerikaan. Wil
hij daarmee politiek stelling ne
men? „Ik doe dat liever niet, ik
ben gewoon voor menselijk han
delen.
Wat mij het meest boeit is de
eenzaamheid van het individu,
het gebrek aan contact dat ons
allen beweegt." Wie dit funda
mentele menselijk tekort in beel
den wil zien vastgelegd kan tot
5 september terecht in Het
Venster te Rotterdam. Voor
slechts een kwartje.
ROTTERDAM Het treintraject
Rotterdam-NoordGouda is zondagmid
dag weer in zijn volle lengte hersteld,
van de schade die het vrijdag opliep
toen daar een wagen van een olie-
transporttrein uit de rails liep.
Zowel het reizigers- als goederenver
keer is na een stagnatie van anderhalve
dag hervat.
Op sommige plaatsen geldt voor de
treinen echter nog een snelheidsbeper
king van dertig kilometer per uur. Deze
beperking blijft voorlopig tot dinsdag
gehandhaafd.
DEN HAAG Het mooie
weer heeft gisteren duizenden
naar buiten gelokt.
Rond acht uur 's morgens stond er
een legertje Duitsers, dat naar de
frisse lucht aan het Noordzeestrand
werd gelokt, bij de grensovergang
Berg Ofschoon de grenscontrole
werd afgewikkeld over vijf rijbanen,
strekte de file auto's zich toch nog
tot 4 km in Duitsland uit.
Tegen de avond toen de mensen
naar huis terugkeerden kon de politie
de verkeersstroom bij Oudenrijn niet
zo gauw verwerken. Het verkeer uit
Den Bosch stond twee kilometer voor
het verkeerscircuit Oudenrijn vast
Het verkeer uit de richting Den
Haag was onafzienbaar. Dubbelbaans
stond ook een stroom auto's van drie
kilometer lengte uit de richting
Amsterdam. De grootste file
had zich echter uit de richting Arn
hem voor Oudenrijn opgehoopt. Het
verkeer stond daar ongeveer zes kilo
meter lang.
De badplaatsen Scheveningen,
Zandvoort en Hoek van Holland wa
ren voornamelijk het doel van de
dagjesmensen. In Scheveningen raak
ten de parkeerplaatsen snel vol. zo
dat ook elders een plekje moest wor
den gezocht. Er waren er veel, die
hun wagen beslist niet een kilometer
van het strand wilden stallen: in vele
straten werden parkeerverboden
overtreden.
MÜNCHEN Bij het Langwie-
dermeer ten noorden van Mün-
j ehen is zondagmorgen een Neder
landse bus in dichte mist tegen een
I vrachtauto gereden. Alle 41 Neder-
landse inzittenden, 39 passagiers
en twee chauffeurs, werden ge-
I wond.
Een van de gewonden verkeert in
levensgevaar. Bij de botsing is de bus
enkele malen over de kop geslagen.
De gewonden zijn naar ziekenhuizen
in Mün Den gebracht.
De chauffeur van de Duitse vracht
auto zou volgens de politie bij het
oprijden van de autobahn een over
treding hebben begaan. De bus reed
met. een normale snelheid.
De ernstig gewonde chauffeur
moest uit de vernielde cabine worden
gezaagd.
J De bus is eigendom van Eurotex in
Amsterdam en vervoerde verschil
lende groepen uit Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag. De bus was op
weg naar Zeil am See in Oostenrijk
en zou later doorrijden naar Levico
(ten noorden van Trento) in Italië.
Inzittenden
Het reusbureau Westercoach heeft
meegedeeld dat mevrouw H. Burger,
die in Amsterdam was ingestapt, le-
I vensgevaarlijk gewond is. De 18-jari-
ge mej. E. Elemans. die in Den Haag
was ingestapt, is verminkt, zij zal
beide ogen moeten missen. Zwaar ge
wond is ook de 26-jarige chauffeur
G. Hoekstra uit Den Haag, de de bus
bestuurde.
Middelzwaa- gewond werden: de
tweede chauffeur. R. Bruining (40)
uit Den Haag, mevrouw N. Hertog en
de heer J. van der Stoep, die in Rot
terdam waren ingestapt, mevrouw
Elemans, de heer A. Linckens, me
vrouw L. de Jong en mej. J. Peters,
die in Den Haag waren ingestapt, en
mevrouw M. Vliek, die in Amsterdam
instapte.
Licht gewond werden: mevrouw H.
Band (van Rotterdam), mevrouw C.
den Brasem, mej. M. van Hasselt en
mej. C. van Hasselt, de heer M. van
Gelder en de heer J. Seker (allen van
Rotterdam), mej. M. Elemans, de
heer en mevrouw Warsink. mevrouw
C. Burggraaff en mej. D. Pfeiffer
(van Den Haag), de heer en mevrouw
Holthaus, de heer G. Vliek en de
heer J. Burger (van Amsterdam).
In dichte mist reed zondagmor
gen een Nederlandse autobus
met vakantiegangers bij het
Langwieder Meer (omgeving
München) op een vrachtauto
met aanhangwagen. De schuiver
die de bus maakte was zo hevig,
dat het merendeel van de 41
passagiers, op weg naar Levico
in Italië, in een ziekenhuis moest
worden behandeld. Slechts enke
len konden de reis kort nadien
voortzetten. De bus werd zeer
zwaar beschadigd.
MEXICO STAD Mexico zal po
gen de kwestie Tsjechoslowakije van
de veiligheidsraad naar de Algemene
Vergadering van de VN te krijgen
waar de Sowjetunie niet het recht
van veto heeft, heeft de minister van
buitenlandse zaken Flores zaterdag
gezegd.
MAANOAG 76 AUGUSTUS 194«
(Vervolg van pag. 1)
Diverse illegale zender» meldden,
dat op vele plaatsen de Russen die
een nerveuze indruk zouden maken,
zonder waarschuwing schieten op be
togers en op voertuigen. De berichten
over doden en gewonden zjjn zeer
vaag en de zenders spreken zich op
dit punt nog al eens tegen.
In Praag komen volgens de stations
steeds meer troepen. De Oude Karei-
universiteit, de centrale van de staats
politie en vele regeringsgebouwen
zouden zijn bezet.
VERSE TROEPEN
Radio Vrij Praag meldt dat de Rus
sen zijn begonnen hun bezettingstroe
pen door verse te vervangen om te
voorkomen, dat de soldaten door de
bevolking worden „besmet". Ook ko
men er steeds meer gevallen van de
sertie onder de Russische troepen
voor. Zenuwachtige Russen en Bul
gaarse soldaten zouden zaterdagavond
op een brug over de Moldau elkaar
verschillende minuten hebben bescho
ten.
Volgens het Tsjechische persbureau
CTK heeft het opperbevel van het
Sowjet-bezettingsleger het Tsjecho
slowaakse leger gisteren gewaar
schuwd dat het met de eenheden van
de vijf landen moet samenwerken,
omdat Tsjechoslowakije lid is van het
Warschaupact. Als dit niet gebeurt,
zal het Tsjechische leger worden ont
wapend om elke mogelijkheid tot op
treden te verhinderen, zouden de Rus
sen hebben gedreigd.
Zowel Oost-Duitsland, als Polen
zouden met groeiende ongerustheid
de invasie in Tsjechoslowakije, die
niet zo vlot verloopt, gadeslaan.
Het Oostduitse persbureau ADN
noemde de sfeer in Praag „geladen en
explosief". „Veiligheidstroepen wor
den steeds meer gedwongen van hun
wapens gebruik te maken om de orde
te handhaven."
De Praagse correspondent van het
orgaan van de Poolse communistische
partij schroef zaterdag openlijk: „De
aanwezigheid van Sowjettroepen (in
Praag) is iets, dat iedereen sterk aan
pakt. De mensen zijn teleurgesteld,
verbitterd, geschokt."
