Zender: „Guerrilla
van de onmachtigen"
Tuniek enige houvast
in verward beeld
Radio-Praag roept op
tot volksstemming
'j Ook politie verspreidt vlugschriften
j Sowjetsoldaten kenden doel actie niet
RUSSEN MET ELKAAR SLAAGS
Prof. Röling:
„Tsjechoslowakije
gevolg Russisch-
Amerikaanse
machtspolitiek"
Prognose VS
ZATERDAG Ï4 AUGUSTUS 1MI
Links een kostuum vnn Vve9 St. Laurent bestaande uit een leren rechte rok en
coltrui met een zevenachtste mantel in zwart-wit geruite gabardine. De knopen zijn
zwart en hebben een smal gouden randje; de gesp aan de ceintuur Is opvallend.
Rechts ter vergelijking een kostuum van Lanvln. hier is de lijn strakker, de ceintuur
gematigder. Een typisch voorbeeld hoe één idee op verschillende wijze uitgevoerd
kan worden.
Ungaro (links) en Lapidus (rechts) ontwerpen vooral voor de jonge vrouw. De
mantel heeft een beleg van leer. waarvan ook de brede klep van de pet gemaakt
Is. Van de japon Is elke naad geaccentueerd door een paspoll.
(Van onse moderedactrice)
PARIJS Iedere vrouw weet
het: er zijn kleren die ze abso
luut niet kan dragen én kleren
die haar vast en zeker een tik
keltje mooier maken.
Een statige wat stijve vrouw
zal er in een hip sportkostuum
dwaas uitzien; en het vrolijke
vrouwtje juist leuk.
Maar ook het omgekeerde is
liuaar. Kleren kunnen de stem-
ming van een vrouw bepalen.
yn het nieuwe tailleur is zij
een ander mens".
Vandaar ook dat er tweemaal
per jaar een nieuwe mode kan
ontstaan, althans kan worden
gelanceerd. Er is altijd belang
stelling voor.
Aan de ontwerpers de taak steeds
iets nieuws te vinden. Dat lukt niet
altijd. Een omwenteling in de mode,
zoals Christian Dior met zijn New
Look veroorzaakte en voor de jeugd
de minimode was, zijn verschijnse
len, die tot de zeldzaamheden beho
ren.
Dit seizoen leek het wel of alle
ontwerpers een beetje uitgeput, wa
ren. Ook of er overleg was geweest.
In elke collectie verschenen tuniek
modellen, waarbij de tunieklijn in
de mantels overheerste. Overal zag
men ceintuurs. Of brede leren ban
den met grote gespen of koperen
kettingen, die overigens jaren gele
den al door Chanel gebracht zijn en
sindsdien niet meer verdwenen.
De belijning van de modellen is
vaak geaccentueerd door een paspoll
of door een rij knoopjes langs de
naden.
KLEUREN
Zwart is de voornaamste kleur.
Daarnaast wollen tweeds in grote
ruiten visgraatdessins en noppen;
grijs flannel, pied-de-coq; zachte
pasteltinten en veel rood. dat helder
is; van bruin vooral de donkere tin
ten.
De rokken blijven boven de knie
en kunnen daar een verschillende
plaats aanhouden. Zo van tien centi
meter boven de knieschijf tot een
millimeter erboven. Gelukkig heb
ben de rokken wel wat meer ruimte,
dikwijls zijn ze gerend, soms klok
kend, maar vrijwel nooit strak.
Toch blijft het een kunst om keu
rig op een lage stoel te zitten. Een
kunst, die helaas weinig beoefend
wordt. Wie wat langbenig en kort
gerokt is doet verstandig (en ele
gant) de knieën tegen elkaar te hou
den en dan de benen ietwat opzij
naast elkaar te plaatsen, zodat de
voet met de rand op de vloer rust.
Dior geeft da vrouw een sportlef aanschijn. Links een tunlektallleur met raglan-
mouwen van zwart bont; rechts een mantel In dikke wollen jersey eveneens met
raglan ingezette mouwen.
Een avondmantel van Dior geïnspireerd
op de schaapherdersdracht. Maar dan
wel In luxueuze uitvoering
Het kledingstuk waar iedereen
wel zin in zal hebben is het tailleur
of liever kostuum met zevenachtste
mantel. Die mantel is recht en zal in
eindeloze variaties verschijnen. Met
een lange sluiting van één rij kno
pen. met een hoog boordje, met bre
de revers, met een sjaal....
Eronder een japon of rok met
blouse. De japon of rok kunnen van
de mantelstof zijn of er een combi
natie mee vormen. Leer verovert
nog steeds meer terrein. Is het niet
voor de rok, dan toch voor garne
ring.
Die garnering kan gewoon de
ceintuur Zijn, maar ook de manchet
ten, schouderstukken of biezen,
waar dat maar mogelijk is.
PANTALONS
In plaats van een rok wordt dik
wijls een lange pantalon gedragen,
die recht en wijd tot op de schoon
valt. Daarnaast zijn er bermuda's en
de knickerbockers. De laatste alleen
voor sport; de eerste een overblijfsel
van dê vorige mode. die geen succes
was.
De mantels zijn nauwelijks opval
lend veranderd. Hoogstens is er een
neiging naar het sportieve genre.
Ook hier zowel het opstaande
lllllllllllllllllllllllllllillllllllililllll
Romantiek van Lanvin
boordje als de reverskragen, die dan
liefst opgeslagen worden gedragen.
Veel double-breasted mantels met
of zonder bindcelntuur.
Dior lanceerde een soort luxe
houtje-touwtje met aangesneden ca
puchon.
Voor de doe-het-zelvers is de
sjaalmode aardig. Die sjaals zijn
lang en recht. De uiteinden worden
afgewerkt met lange franje, een
reep bont of even teruggeslagen
wuardoor een zak ontstaat. De uit
einden moeten tot over de heup rei
ken.
De Japonnen zijn een beetje het
stiefkind van de mode geworden,
Steeds weer en meer wordt de na
druk op de tailleur of het ensemble
gelegd. De japon is simpel van lijn.
De chemisier met plooirok blijft en
vogue, wat te begrijpen is want het
is een heerlijke dracht. Yves St.
Laurent maakte ze van bedrukte
wollen mousseline. Dior liet de
plooien pas op heuphoogte Ontsprin
gen.
Een enkele maal is de rok echt
dansend en wijd onder een brede
ceintuur en een aangesloten lijfje.
Voor gekleed vooral de zwarte
jurkjes, vrijwel recht maar met een
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Sportieve mantel met capuchon van
Ricci
garnering van franje, ruches of losse
fladderende panden.
Lanvln kwam met losse tunieken
over een gladde Japon. Liefst ln
zwart, met wijde witte mouwen, die
om de pols een strakke manchet
hebben.
Goudgalon, glinsteringen en ontel
baar veel kettingen plus een flinke
valse haardos behoren erbij. Heer
lijk voor romantische geesten om
zich in uit te leven. Een tikkeltje
mal voor nuchtere noordelingen.
Voor galafeesten de lange japon,
maar dan ook zo dat de voet niet
meer te zien is. Het mag ook een
lange wijde pantalon zijn, waarop
een tuniek gedragen wordt.
Het heerlijkste, maar voor sledhts
een enkele bereikbaar, zijn de
avondmantels,
Ook lang en ruim en van elk ma
teriaal dat men maar mooi vindt.
Ragdun of berendik. Rijk gebor
duurd of hautain zonder enige
versiering. Maar altijd prachtig van
lijn.
En dat alleB dragen we boven ste
vig geschoeide voeten. De hakken
zijn kantig en niet te hoog; de tenen
gematigd Vierkant en de wreef hoog
opgesneden. Tenminste wanneer we
niet de laarzen aantrekken, die van
de knie tot ver over de dijen in
lengte variëren. Ze zijn heel soepel
van leer, of kunstleer, van fluweel
of suède.
De hoeden bieden een even ruime
keus. Groot en breedgerand of niet
meer dan een randloos kapje; tur
bans of petten, wat men maar wil.
Een beetje chaotisch allemaal, wat
toch wel zijn 'voordelen heeft. Wan
neer alles mag, heeft men de beste
kans dat te kiezen wat het meest bij
de eigen persoonlijkheid past. En
ook de kans om de eigen garderobe
eens kritisch te bekijken en een
beetje bij te werken. Want, dit tot
troost van de zuinigen onder ons, de
soep wordt nooit zo heet gegeten als
hij wordt opgediend.
De Parijse couturiers zijn alleen
gangmakers, de confectie kiest uit
de veelheid van ontwerpen en ma
tigt zo hier en daar aardig.
Overigens blijft het grote geheim
hoe het mogelijk is, dat zoveel van
de cnuture-ideeën, die achter geslo
ten deuren worden uitgebroed zo
snel. nog voor ze aan de openbaar
heid zijn prijsgegeven, de confectie-
Industrle bereiken. Wat Parijs met
veel vertoon in augustus voor het
voetlicht brengt, is in mei al door
sommige confectlonaris begrepen.
Sterker nog, terwijl wij praten
over de mode voor de winter komen
de confectle-collecties voor het
mor jaar 1969 al uit en beraden velé
inkopers zich over hun keuze.
Waarmee we weer zien, dat het
nieuws onder de zon toch altijd zo
nieuw niet is.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiir
Dit Japonnetje van Helm ie geheel
schuin geknipt. Het smalle schouder
stuk zet zich voort In de mouwen. Een
staaltje vakmanschap in een heel een
voudig uitziend model.
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
WAIDHAUS In verschillende plaatsen hebben zelfs politie
mannen vlugschriften verspreid. Daarom heet het dat het volk hen
niet als verraders moet zien, als mannen dus die met de Russen
heulen. De lijn, die getrokken wordt, is dezelfde als die van de pa
triotten.
Gistermiddag heb ik daar iets van gezien. Andere geüniformeer
den, de grenswachten hier in Rozvadov, legden hun werk gedurende
een uur neer uit sympathie voor de algemene staking, die in Praag
was uitgeroepen. Een uur lang maakte de grenspost, waar de vlag
nog altijd halfstok waait, een totaal verlaten indruk.
Asn de stalen slagboom was een
groot plakkaat gehangen, waarop in
het Tsjechisch en In het Duits
geschreven stond dat niemand werd
doorgelaten zolang de sympathiesta
king voortduurde.
De vrijheidszenders, die nog altijd
in de ether zijn blijken van onmisba
re waarde te zijn. Alle nieuwe com
mentatoren geven tal van borlohU-n
door, waardoor een waarheidsge
trouw beeld kan worden gevormd
van het verzet.
Onbetaalbaar goed
De illegale afsplitsing van het Offi
ciële staatsagentschap CTK het
gebouw is door de Russen bezet Is
een ander bewijs, dat de Tsjechoslo-
waken de vrijheid van het woord als
een onbetaalbaar goed zien in hun
dappere verweer tegen de overweldi
ger.
De burgers worden opgeroepen bij
steden en dorpen de naamborden en
de wegwijzers te verwijderen om de
oprukkende, rode militaire colonnes
op een dwaalspoor te brengen.
Een lange Russische trein, die sto-
rlngsmaterieel aanvoerde om de vrij
heidszenders het zwijgen op te leg
gen, is gistermiddag in Noord-Slowa-
kije tot stilstand gebracht. De hele
dag door klonk een dringende oproep
in de ether om de wagons ten koste
van alles te laten ontsporen.
Dezelfde vrijheidszenders geven re
gelmatig de nummers van de auto's
door, die voor de arrestatie van on
telbare vooraanstaande personen
worden gebruikt. Volgens een mede
deling zijn verschillende wagens in
brand gestoken, terwijl de chauffeur
en de andere inzittenden aanhan
gers van Novotny binnen de gebro
ken staatsveiligheidsdienst zouden
zijn gelyncht.
Auto's vernield
In Noord-Bohemen, hier vlak over
de grens, hebben woedende Tsje-
choslowaken tientallen wagens van
Oostduitse vakantiegangers vernield.
De Westduitsers, die bij Waidhaus
passeren, hebben met grote letters
het woord „West" op de achterkant
van hun wagens geschilderd. Dit om
het risico van verwisseling te ver
kleinen (de nationaliteltsplaat en de
kenteken van Oost- en
West-Dultsland zijn nauwelijks van
elkaar te onderschelden).
De zelfmoord van een Russisohe
officier op het Praagse Wenzelplcln
Is gistermiddag ook door een van de
vrijheidszenders gemeld. De man had
zich na een vastgelopen discussie met
Tsjechoslowaaksc studenten over het
doel van zijn komst naar Tsjechoslo
wakije voor het hoofd geschoten.
Veel Sowjetsoldaten, zo blijkt uit
de gesprekken, die werden gevoerd,
hebben van tevoren niet geweten dat
zij in en tegen Tsjechoslowakije zou
den worden ingezet. Ze hadden aan
een verplaatsing van het terrein van
hun manoeuvres gedacht, die al
maandenlang voortduren.
Geen glas water
In Mies, dat lussen Pilzen en de
Westduitse grens ligt, konden de met
de bajonet op het geweer binnendrin
gende militairen nog geen glas water
van de bevolking krijgen. „Als Jullie
als vrienden waren binnengekomen",
zo werd hun uitdagend gezegd, „had
den we jullie bloemen en wodka aan
geboden. Nu moeten jullie alles wat
jullie hébben willen, zelf gaan ha
len".
„Een guerrillastrijd van onmachti
ge mensen", werd de weerstand van
de Tsjcchoslowaken tegen de verra
derlijke overval door Radio Bratisla
va genoemd. „Wanneer we toch ster
ven moeten", ro werd eraan toege
voegd, „dan geven we er de voorkeur
aan dat dit In de strijd gebeurt".
Hebben de Tsjechoalowaken nog
hoop op interventie van de zijde van
het Westen? Hoewel Hongarije de
geknèchten achter het IJzeren Gor
dijn een bittere les heeft geleerd, zou
men zeggen Van wel.
Bij het. dagelijks contact tussen de
Westduttse en de Tsjechoslowaakse
grenswacht werd- gevraagd óf dê
Amerikanen nog in Waidhaus gele
gerd waren. Het legerkamp van de
Amerikanen is er inderdaad nog.
Maar het is geen gevechtseenheid,
die daar ligt. maar een huloeroep. die
met een veldkeuken en een veld
hospitaal klaar staat om uit Tsje
choslowakije terugkerende vakantie
gangers te verzorgen.
Luisterposten VS
Dat er nog specialisten hij zijn. we
ten die van de grenspost bij Rozva
dov waarschijnlijk niet. ln de tenten
die op het plaatselijk voetbalveld
staan, worden de toeristen ao omzleh- j
tig mogelijk uitgehoord over de mili-
taire eenheden die te onderweg heb
ben gezien. Op verlaten landwegen
vlak langs de grens ziet men steed-
opnieuw grote, Amerikaanse perso
nenwagens staan, die als luisterpost
lijn Ingericht.
Verschillende malen Is door de
Duitse grenswacht melding gemaakt
van het schenden van het luchtruim
door Russische straaljagers. Ze vlie
gen op zeer grote hoogte en zijn
slechts zichtbaar door de condens-
streep die ze aan de hemel trekken.
Men kan zich ook nog wel eens
ergeren hier aan de grens. Dat ge
beurt wanneer er ultra linkse studen
ten uit Praag terugkeren, die sympa
thieke uitspraken doen over de Rua -
sische bezetters.
„Ze treden heel t8ktvol en zo
vriendelijk mogelijk op", aldus enke
le Jonge Duitsers.
Tendentieus
„Alleen als ze geprovoceerd wor
den, gebruiken ze hun wapens, waar
bij in eerste Instantie altijd nog ln de
lucht geschoten wordt. Het brutale
optreden van de Amerikanen ln Viet
nam is hier beslist niet mee te verge
lijken.
In principe gaat het trouwens om
heel verschillende zaken. In Tsje
choslowakije tracht men een bewe
ging vrij te krijgen, die duidelijk
contra-revolutionaire trekken ver
toont, en gevaarlijk is voor de een
heid binnen het Warschau-pact.
Een tendentieuze rechtvaardiging
van een misdadig politiek beleid,
waarvoor zeker personen, die In het
volle licht van de vrijheid werden
geboren en mogen leven, zich moeten
schamen.
(Vervolg van pag. 1)
Gistermiddag verdween in Tsjecho
slowakije de ene vrije radiozender
na de ander uit de ether. Het had er
alles van. dat de bezettingstroepen
hadden toegeslagen. Maar vanmor
gen waren de vrije stemmen weer
overal te horen.
Zo meldden „Vrij Praag". „Vry
Brno", „Vrij Pilzen", „Vrij Bruntal"
en „Vrij Tsjechoslowakije'5 zich van
morgen weer. De vrije zenders be
gonnen met een gezamenlijke nieuws
uitzending en schakelden vervol
gens over op eigen programma's.
Vooral radio Pilzen is zeer aktlef.
De vrije zender deed een beroep op
alle vakbondsorganisaties in de we
reld om de schepen en vliegtuigen
van de mogendheden, die Tsjecho
slowakije bezetten, te boycotten.
Deze radio meldde een toenemend
verzet tegen de bezetters. Kort na
dat de Russen het gebouw van de
Tsjechoslowaakse Prawda had ver
laten, verscheen de krant met als
grote kop „Steun Dubcek en Svobo-
da'\ In een artikel werd de bezet
ting vergeleken met het Amerikaan
se optreden in Vietnam.
Vuurgevechten
De schoten in Pr»«a werden om-
streeks middernacht gehoord m de
buurt van het Wencespausplein. Ook
in het zuiden van de stad zou wor
den gevochten. Het vuren met ma
chinegeweren duurde ongeveer 5
minuten.
Omdat er een uitgaansverbod van
kracht was, weet niemand of er
doden z(jn gevallen. Enkele kogels
(Van onze correspondent)
GRONINGEN Prof. Rilling,
hoogleraar in het volkerenrecht,
heeft gisteren In Groningen gezegd
dat er niet aan valt te ontkomen een
parallel te (rekken tussen het optre
den van Rusland enerzijds en de
Verenigde Staten anderzijds. De bel
de supermachten voeren een
machtspolitiek waarbij ze eikaars In
vloedssferen erkennen, en stilzwij
gend akkoord gaan met het weder
zijdse optreden In die sferen naar
eigen goeddunken.
„De bezetting van Tsjechoslowakije
ls de consequentie van de huidige
vredespolitiek, dat i9 vrede tegen el
ke prijs" aldus de hoogleraar. „Tsje
choslowakije is de prils die we voor
de vrede mneten betalen".
Prof. Rdllng meende dat ook de
Verenigde Staten niet zlln opgewas
sen teeen de verleiding van de
macht. Hun ontreden In de Domini
caanse Repub'lek was uit angst dat
een grotere sociale vrïlheld in dit
land van invtoed zou zlln op de an
dere LatHns-Amerlkaanse landen.
Het optreden 'van de Russen In
Tslechoslnwakile moet In hetzelfde
licht worden gezien. In dit geval de
vrees voor een te grote noMtleke vrij
heid die ook zou kunnen doordringen
In de andere Oosteuronese landen I
met name Oost-DuR^and Ten kostr
van alles willen de Russen een ont- j
wikkeling voorkomen d<r «nu kunnen
lelden tot een herenigd Duitsland.
Hun optreden is uitsluitend te wij
ten aan angst voor dP eigen veilig
heid. Daarvoor aceeoteren r.e de
schade die hun aanz'en In de «ehele
ook r-^mmunlstische wereld nu heeft
geleden.
z(jn terecht gekomen in de tuin van
de Amerikaanse ambassade.
Vroeger op de avond was bij het
gebouw van het communistische
partijblad eveneens een vuurgevecht
ontbrand. Het waren Russische mili
tairen, die per vergissing elkaar
onder vuur namen.
Een Russische militair leunde met
een machinepistool uit een raam.
Militairen op atraat herkenden hem
niet als een landgenoot en begonnen
te schieten. Andere militairen in het
gebouw wisten het toen ook niet
meer en begonnen eveneena te achle-
ten.
Vrijgelaten?
Volgens radio Praag zouden partb-
lelder Dubcek en premier Cernlfe,
die eerder als gevangenen naar
Moskou waren gebracht, zijn vrijge
laten om aan het overleg met de
Russen deel te nomen.
De Tsjechoslowaakse delegatie
heeft ook nog telefonisch gesproken
met het Slowaakse partijpresidium.
Gisteravond werd gemeld dat vier
leden van dit presidium door de be
zetters waren afgevoerd. Later bleek,
dat zij geleide hadden gekregen om
met Husak, die in Moskou is, te kun
nen spreken.
De Slowaakse Nationale raad (het
parlement) heeft ln dit telefoonge
sprek Husak vrij mandaat gegeven
voor zyn onderhandelingen. Cestmir
Cisar zei, dat de Slowaakse nationale
raad wenst dat de bezettingstroepen
verdwijnen en dat er voorwaarden
worden geschapen voor een vrij en
normaal leven.
Cisar was door de bezetters gear
resteerd. Maar op een of andere ma
nier is h(j uit de gevangenis geko
men.
Hajek
Andere ontwikkelingen in en rond
Tsjechoslowakije waren;
De Tsjechoslowaakse minister
van buitenlandse zaken Hajek
sprak gisteravond een uur met
VN-secretarls Thant. Hij is niet
naar het gebouw van de VN in
New York gegaan. Hajek wil het
beslissende nieuws uit Praag of
Moskou afwachten.
De Tsjechoslowaakse legercom
mandant in Bratislava ging niet
in op de eis van de Sowjet-troe-
pen de wapens in te leveren.
Later bezetten de Russen het
kazerneterrein.
Radio Praag deed vanmorgen een
ooroep voor een volksstemming
Over de vraag of de bezetters
moeten verdwijnen. De wettige
regering staat thans achter deze
oproep.
Het gebouw van het Tsjechische
persbureau Ceteka is door dê
Russen bezet. Maar het pers
bureau voorziet de vrije zenders
nog steeds van nieuws.
De Britse ambassadeur ln Mós
kou. sir Harrison, is voor óverleg
over de crisis in Oost-Europa
naar Londen teruggeroepen.
In tal van plaatsen in Tsjecho-
slmvaklje zou de staat van belei
zijn afgekondigd. Maar vooi
Praag werd dit bericht ontkend
In Bratislava wordt maandag eer
buitengewoon partijcongres ge
houden.
Amerikfl. produktle- en consuntp-
Meiand nummer één van Koning Au
tomobiel. rekent In 1069 oo de ver
koop var meer dan 9 miljoen nieu
we wagens. Bumper-aan-bumper
betekent dtt ren gordel. He de eve
naar (49.900 kilometer) ruim
omspannen kan.
Tot rtr succesmodellen in de Vere
ntede «'"»er behoort nog alti id Ford
Mmt»n* Birrrn vier iaar rolden er
meer dan 2 miljoen van de band.
