EENZAAM OP CUBA
Kamer vond
geen efficiente
werkwijze
NTS heeft te
veel zendtijd
Dagboek
Edmundo
Desnoes
President Svoboda
pleitte steeds voor
verzoening met de Russen
DE WERELD IS VERANDERD
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 196|g=
DE'
redenering van de diplomaat is dan als volgt:
Het blijft de levensbeschouwing van Moskou, dat aan
het communisme de toekomst is en dat eens heel de aar
de het Marxisme zal belijden. Alles wat deze opvatting
in de weg gaat staan, moet worden verdelgd, zoals in 1956
geschiedde met de Hongaar Nagy en zoals in 1968 Dubcek
moet worden verpletterd.
Nu zijn voor de communist aanvallen op het communis
me van binnenuit, dus ook door communisten binnen een
communistisch land, het moeilijkst te verteren, want zij
wekken de gedachte dat het communisme zelf zou hebben
gefaald.
Bij deze, volgens de Britse diplomaat, wezenlijke overwe
ging voegen zich naar zijn oordeel dan nog overwegingen
van defensieve aard. Er is vrees voor infectie.
T\E communistische machthebbers in Polen en Hongarije
hébben het al moeilijk. Zou aan Tsjechoslowakije
een geliberaliseerd communisme worden toegestaan, dan
zou dat voor hen fataal kunnen worden.
De positie van de Oostduitser Ulbricht is nóg moeilijker,
omdat de geringe graad van vrijheid in zijn land te schril
ler afsteekt bij de toestand in het andere Duitsland. De
spankracht waaronder zijn bewind thans al staat, zou dan
onhoudbaar worden.
Daarom valt aan te nemen dat deze communistische lei
ders hebben aangepraat tegen Russische leiders die ove
rigens in wezen zelf ook al bekeerd waren.
Daar komt bij, dat het met de gezondheidstoestand van
Rusland zelf ook niet te best gesteld is. Economisch gaat
het er goed, maar dat roept juist ook weer andere ver
wachtingen op waaraan naar het oordeel van de leiders
van vandaag niet valt te voldoen.
Ook in Rusland zijn er velen die naar wat ontspanning en
vrijheid uitzien, en een geliberaliseerd communisme in
Tsjechoslowakije zou hen niet onbewogen laten.
AL deze overwegingen, aldus nog eens de Engelse des
kundige diplomaat, zouden de leiders te Moskou er
toe hebben gebracht dan maar de wereldopinie te trot
seren en een misdaad te begaan die de geschiedenis hun
niet gemakkelijk zal vergeven.
Intussen ziet de schrijver ook de westerse machten niet
geheel zonder schuld.
In 1956 Hongarije was de wereldopinie in beslag ge
nomen door de Suez-kwestie; welnu, het Kremlin zal heb
ben bedacht dat in déze dagen dezelfde wereld zozeer in
beslag is genomen door een kwestie als die van Vietnam,
dat het zelf des te gemakkelijker de aanslag op Tsjecho
slowakije kon begaan.
"TtEZE zienswijze van deze Britse diplomaat achtte ik van
te groot belang dan dat ik haar aan onze lezers zou
willen onthouden.
Het Kremlin heeft de Tsjechoslowaakse bondgenoot dus
als ketters veroordeeld. Ik moest denken aan een ver
wijzing in het jongste, prachtige boekje „In het spannings
veld van de Geest" van onze gewaardeerde medewerker
dr. Rijnsdorp we komen daarop nog terug naar een
kenschets door dr. Banning van het communisme als een
wereldreligie: het kent zijn heilige schriften, zijn marte
laren cn zijn heiligen, zijn ketters en zijn verraders, zijn
schriftgeleerden, maar ookzijn inquisiteurs.
Tsjechoslowakije. hunkerend naar wat vrijheid van ket-
tery beschuldigd, is deze week wel door de inquisiteurs
bezocht. Ons hart is bij de ketters.
DIEMER
Zeven dogen verder
Als jonge man is hij in de
meubelzaak van zijn vader geko
men en heeft hij behoorlijk geld
verdiend. Hij heeft literaire am-
Van ketters en inquisiteurs
TIET centrale gebeuren van de afgelopen week is uiter
aard geweest de bezetting door Rusland en door zijn
satellieten van nota bene de bondgenoot Tsjechoslo
wakije.
Beoefening van journalistiek houdt niet alleen in het re
gistreren van feiten, maar ook het interpreteren of zo
men wil het exegetiseren ervan.
Daarmee is derhalve ook ten aanzien van dit gebeuren
reeds door velen een begin gemaakt. Ook onze krant heeft,
terecht dunkt me, hierin een taak gezien, al valt niet te
ontkennen dat de interpretatie in de ene situatie gemak
kelijker is dan in de andere.
In het gebeuren jegens Tsjechoslowakije heeft wellicht
een complex van overwegingen gewerkt. Ik vond ze hel
der geformuleerd terug in een beschouwing van de Brit
se diplomaat Sir William Hayter, tijdens de onderdruk
king van de Hongaarse opstand in 1956 Brits ambassadeur
te Moskou, in een van de nummers van The Times van
deze week.
T\E Britse diplomaat, die trekken van overeenkomst ziet
tussen 1956 en 1968, begint met zich af te vragen
welke gevoelens deze week de Polen en Hongaren wel
moeten hebben bekropen, nu hun de rol van de jakhals
was toebedeeld.
Belangrijker nog is de vraag die de Britse diplomaat dan
stelt en die deze week ook in ons land door velen is ge
steld geworden: waarom doen de Russen deze verschrik
kelijke dingen?
Trekken zij zich niets aan van de wereldmening? Eerst
putten zij zich uit om een goede indruk te vestigen, en
dan begaan zij een misdaad die zelfs de oprechtste sym
pathisant niet kan verdedigen.
En toch zijn het geen krankzinnigen. De huidige Russi-
sche leiders zijn bedachtzaam, voorzichtig en niet uit op
avonturen, geen grootheidsmaniakken als Stalin en even
min onstuimig als Chroesjtsjef. Ze moeten wel een krach
tig werkend motief hebben gehad om te handelen op een
manier die op het eerste gezicht even zinloos als misda
dig is.
TYAT strategische overwegingen zwaar zullen hebben ge
wogen, betwijfelt de diplomaat. Op het gebied van
de oorlogvoering, stelt hij, is immers sinds Stalin wel iets
veranderd.
Ook ziet hij in het optreden geen ouderwets imperialis
me: de wens om zoveel mogelijk land te hebben. Rusland
weliswaar is de grootste imperialistische macht met het
grootste koloniale gebied, maar het is geen imperium dat
op uitbreiding uit is.
De overweging die wij zelf deze week hebben genoemd,
dat namelijk Tsjechoslowakije in de Russische invloeds
sfeer ligt en naar Russisch oordeel moet blijven
vermeldt de Engelsman wel, maar hij acht ze niet vol
doende zwaarwegend om de Russen te brengen tot de po
litiek die ze hebben gevoerd.
Nee, hij ziet de wezenlijke overwegingen in het politieke
systeem en de ideologie van Rusland en in de eigen bin
nenlandse situatie van dat land.
bities. maar komt er niet toe zich
helemaal aan het schrijven te
wijden. Dan komt Fidel Castro
aan het bewind. De zaak wordt
genationaliseerd en ook de privé
auto wordt door de overheid in
gepikt.
Voorlopig ontvangt de inmid*
dels op middelbare leeftijd geko
men man van de staat een maan
delijkse toelage. Het dagboek be
gint ermee dat zijn vrouw Laura
hem verlaat en naar de Verenig
de Staten vliegt. De man knoopt
een relatie aan met een eenvou
dig volkskind: Elena, wier fami
lie hem na verloop van tijd tot
een huwelijk wil dwingen.
Hij komt zelfs een poosje in de
gevangenis terecht, maar wordt
vrijgesproken omdat blijkt dat
het meisje, wel verre van door
hèm te zijn onteerd, al een poos
met haar lichaam geld verdiend
had. Nu legt de man het aan met
zijn huishoudstertje Noëmi, een
protestants meisje, maar deze
nieuwe 'idylle' wordt verstoord
door de raketcrisis.
Het boekje eindigt met een
naschrift, wanneer deze crisis
voorbij is. Over Noëmi geen
woord meer.
Middelmatig
„Ik ben een middelmatig mens
een modern mens, een schakel in
de ketting, een waardeloze kak
kerlak" (bl. 138).
„Mijn mond is groot en gerekt,
maar enigszins naar onderen ge
bogen; een bange blik, maar. met
zware donkere kringen onder de
ogen. Ik geloof dat er een zekere
waardigheid uit spreekt" (96).
„Ik wil me alléén voelen en
zien hoe diep ik daarin kan ko
men, zien of ik de bodem van
mijn leegte bereiken kan" (26).
„Elke herinnering is een
mengsel van honing en st...; de
wil om voort te leven en triest
heid, succes en mijn nederlaag"
(84).
De 'ik' uit het dagboek is een
ietwat neurotische figuur, hoewel
niet zo explosief en geniaal als
Strindberg, wiens zelfportret
zestig jaar ouder is. Ook nu de
ambivalente houding tegenover
'de anderen', een spanning tussen
de polen aantrekking en afsto
ting. „Mensen maken me wanho
pig.
Ik kan niemand al te lang om
mij heen verdragen. Niets is zo
weerzinwekkend als op elkaar
gepakte mensen. Een mens alleen
is werkelijk iets ontzagwekkends,
maar een heleboel mensen bij el
kaar is deprimerend" (110).
Beschaving
Strindberg leefde in een ge
vestigde maatschappelijke orde.
Zijn conflicten waren zuiver
persoonlijk. In het boekje van
vandaag ligt de zaak anders. De
man van Desnoes' dagboek is
tussen twee stoelen komen te zit
ten.
Naar aanleiding van Ed-
mundo Desnoes, Ontroost
bare herinneringen, uitg.
A. W. Bruna Zoon,
Utrecht/Antwerpen, 140
blz.,
Zonder opzet weer een boek
je over eenzaamheid en dat
weer in de vorm van een lite
rair dagboek. Van Strindbergs
Eenzaam wisten we dat het
vrijwel helemaal autobiogra
fisch was; bij Desnoes heeft het
er alle schijn van. Desnoes' ik
figuur is op Cuba qeboren uit
een bourgeois-familie.
Hij had veel kritiek op zijn
eigen kaste. Ze hadden Gods wa
ter over Gods akker laten lopen
en niets gedaan om Cuba te reor
ganiseren. Maar ook de wereld
van de baardige revolutionairen
is de zijne niet. Hij ontdekt
wanneer hij nergens een haar
kam kan krijgen hoeveel on
betekenende dingen nodig zijn
om een land goed te laten mar
cheren (12).
„Beschaving is: weten hoe je
de dingen in hun verband moet
zien, niets vergeten. Daarom is
beschaving hier onmogelijk; de
Cubanen vergeten het verleden
gemakkelijk: ze leven te zeer in
het heden" (30).
„Ik kan mijzelf nog steeds niet
voostellen als iemand die onder
een revolutie leeft. Ik ben dezelf
de niet meer, ik kan het niet
meer zijn. Mijn mogelijkheden
zijn tot een minimum geredu
ceerd. Ik kan niet meer reizen,
de auto kiezen die ik hebben wil
of het tijdschrift dat ik wil lezen.
Er is voor mij geen toekomst:
de toekomst wordt door de staat
gepland. De toekomst van een
bourgeois is tot nul gereduceerd.
De enige toevlucht die mij blijft
is de geest, en zelfs deze schuil
plaats is de revolutie binnen
gestormd als een stier in een
porseleinwinkel. Er schuilt een
luguber, ziekelijk genoegen in
het besef dat mensen als ik lang
zaam uitsterven!" (75).
Hier zet het verschil met
Strindberg zich door. Desnoes ziet
zijn ik-figuur als een vertegen
woordiger van ziin klasse. En de
ze klasse, op haar beurt, re
presenteert de westerse bescha
ving, die in Europa haar wortels
heeft
Deze beschaving zelf is in de
crisis, omdat ze eeuwenlang heeft
gehinkt op de twee gedachten
van christelijk geloof en puur
humanitair geloof. Zo correspon
deert de innerlijke leegte van de
ze Cubaan op het cultuurhisto
risch vacuüm dat wij beleven.
christendom is. Men noemde dit
annexatie. Toch houd ik vol dat
de psychologie geseculariseerde,
wetenschappelijk uitgebouwde
bevindelijkheid is. Hoe het zij:
ook de postchristelijke mens
heeft nog deel aan de verfijning,
de complicatie, de wijde span
ning van de christelijke ervaring.
Maar nu deze spanning niet
meer met echte geloofswaarden
kan worden gevuld, doet zij al
leen nog maar pijn. Zonder
Christus de ellendigste van alle
mensen, dit heeft Paulus al aan
het begin van onze jaartelling
bearepen.
Met dit alles wil ik de literaire
beoordeling niet uit het oog ver
liezen. Het werkje, met zijn on
verschillige structuur, is typisch
modern. Er staan geen datums
boven de dagboeknotities: die la
ten de auteur onverschillig. De
schrijver is een intellectueel, die
de moed heeft opgegeven iets
van de gang van zaken te begrij
pen.
Menselijk
Verdriet
Daar komt nog iets bij. Het
christelijk geloof heeft in de
kleine tweeduizend jaar van zijn
bestaan de westerse mens gevoe
liger gemaakt voor verdriet en
geluk. De menselijke ziel heeft
een veel grotere spanwijdte ge
kregen.
In een kring van academici
heb ik weieens betoogd, dat de
psychologie een vrucht van het
De literaire waarde wordt zo
de waarde van een menselijk do
cument, waarvan de vorm en de
vormloosheid de eenzaamheid en
de leegte moeten helpen duide
lijk maken.
Daarin is de schrijver geslaagd,
zonder dat men van bijzondere
kwaliteiten kan spreken. De
historische entourage: het Cuba
van Fidel Castro en de raketcri
sis, buiten-literaire elementen
dus, verlenen het boekje een
nieuwsgierigheidswaairie, die het
niet zou hebben als het b.v. in
Rotterdam speelde. Dat het rea
listische lectuur is, behoeft van
daag nauwelijks meer te worden
gezegd.
DR. C. RIJNSDORP
WIE is Ludvik Svoboda, president van Tsjecho
slowakije en leider van de Tsjechische dele
gatie die in Moskou probeert een oplossing te vinden
voor de impasse die is ontstaan door het gewapende
ingrijpen door de vijf „orthodoxe" landen van het
oostelijk blok En wie zijn zijn medestrijders in
de Russische hoofdstad
De 73-jarige veteraan uit
twee wereldoorlogen, „held
van de Sowjetunie" en voor
zijn aandeel in de strijd te
gen de Duitsers onderschei
den met de Orde van Lenin,
geniet in zijn land ook in de
Sowjetunie een grote popula
riteit.
Svoboda maakte het in februari
1948, door er voor te zorgen dat
het leger neutraal bleef, mogelijk
dat de communistische partij zich
meester maakte van de macht.
Overigens trad hij pas later tot
deze beweging toe. maar gaf di
rect te kennen dat hij het niet
eens was met de strikt stali
nistische koers die de partij on
der president Gottwald insloeg.
In 1951 verdween hij van het to
neel.
Pas in het begin van dit jaar
kwam hij weer op de voorgrond.
Hij toonde zich toen voorstander
van de voorgestelde liberalise
ring, maar pleitte levens voor
een verzoekende houding tegeno
ver de Sowjetunie.
Op de conferentie van Ciema
29 juli tot 1 augustus ver
dedigde hij met veel energie de
zaak van de soevereiniteit van
zijn land. Toendertijd werd ge
meld dat zijn optreden in belang
rijke mate tot de ogenschijnlijke
verzoening met de Russen had
bijgedragen, nadat de partijlei
ders Breznjef en Dubcek eerst fel
tegenover elkaar hadden
gestaan.
Van de andere leden van de
delegatie naar Moskou wordt de
ode als Husak gerehabiliteerd.
Als aanhanger van een liberale
koers speelde hij in december jl.
een belangrijke rol bij de actie
van hoge officieren die verhin
derden dat het leger door aan
hangers van de stalinist Novotny
werd gebruikt.
Toen de Russen vorige maand
hun troepen die aan oefeningen
in Tsjechoslowakije hadden deel
genomen, niet terugtrokken, was
generaal Dzur een van de
mensen die in het openbaar met
Idem op de terugtrekking aan
drong.
55-jarige Gustav Husak
beschouwd als de politieke leider
van Slowakije. Na een belang
rijke rol in het verzet tegen de
Duitsers te hebben gespeeld werd
hij eerst commissaris van bin
nenlandse zaken en daarna mi
nister-president van Slowakije.
Wegens zijn verzet tegen de
centralisatiepolitiek van Praag
werd hij als „bourgois-nationa-
list" in 1954 uit de partij gestoten
en tot levenslange gevangenis
straf veroordeeld. In 1960 werd
hij vrijgelaten en drie jaar na
dien gerehabiliteerd. Sindsdien
stimuleerde hij het streven naar
democratisering en het herstel
van de autonomie van Slowakije.
Hij wordt beschouwd als een
man die tegelijk autoritair en li
beraal is.
Bilak
De 51-jarige Vasil Bilak werd
gekozen als partijsecretaris van
Slowakije, nadat Dubcek die deze
functie bekleedde, op 3 maart jl.
was gekozen als partijleider voor
geheel Tsjechoslowakije. Hij was
toen allang een beschermeling en
naaste medewerker van Dubcek
geweest.
Hij is evenals Husak een natio
nalistisch georiënteerde commu
nist, doch veel minder liberaal.
In de afgelopen maanden stond
hij bloot aan kritiek van landge
noten. die hem verweten dat hij
te verdraagzaam stond tegenover
de „stalinisten" in het partij-ap
paraat.
Ook de 59-jarige generaal Dzur
is een Slowaak. die van het stali
nistische bewind te lijden heeft
gehad. Hij werd in dezelfde peri-
Kneera
De 45-jarige Bohuslav Kucera,
sinds april minister van justitie,
is de enige niet-communist in het
gezelschap. In de regering in
Praag vertegenwoordigt hij de
socialistische partij de voor
malige partij van president Be-
nesi die met de commu
nistische partij samenwerkt,
maar zich wel enigszins een ei
gen oordeel voorbehoudt.
Ook maakt Alois Indra deel uit
van de afvaardiging. Dit lid van
het partijsecretariaat is vaak ge
noemd als mogelijke kandidaat
om Dubcek op te volgen, als deze
door toedoenvah de Russen van
het toneel zou verdwijnen.
Op de dramatische bijeenkomst
van het centrale partij comité in
de nacht van 20 op 21 augustus
toen de invasie van Tsje
choslowakije begon zou Dub
cek Inra een verrader hebben ge
noemd.
Jan Piller tenslotte is sedert
januari van dit jaar lid van het
partijpresidium. Hij is een eco
noom met conservatieve denk
beelden. Van 1962 tot 1968 was
hij vice-premier.
Toespraak
Deze Tsjechen van uiteenlo
pende opvattingen zullen met de
Russen tot een akkoord moeten
proberen te komen. Voor zijn
vertrek gistermorgen was presi
dent Svoboda niet al te pessi
mistisch. Gezien de belangrijk
heid laten we de tekst van zijn
radiotoespraak hieronder vol
gen:
„Beste medeburgers, gisteren
op 22 augustus heb ik met verte
genwoordigers van de Sowjetunie
over de regeling van de toestand,
zoals die is ontstaan door de
komst van troepen uit de Sowjet
unie en andere landen op Tsje-
choslowaaks grondgebied, en in
het bijzonder met het oog op een
herstel van een behoorlijk func
tioneren van de constitutionele
organen van de Tsjechoslo
waakse socialistische republiek.
Rechtstreeks
Later, toen deze besprekingen
niet tot bevredigende resultaten
hadden geleid, vroeg ik in over
eenstemming met het kabinet,
dat in het kasteel (de ambtswo
ning van het staatshoofd) was
biieengekomen en daar nog ver
gadert. om rechtstreekse onder
handelingen met de hoogste ver
tegenwoordigers van de sowjetu
nie.
Vanochtend bracht de Sow-
jet-ambassadeur in Praag een
positief antwoord van de Sowjet-
leiding over.
De volgende kameraden zullen
mii op deze reis vergezellen: dr
Husak. veneraal Dzur. kameraad
Piller. Bilak. Indra en dr. Kuce-
President Luovik Svoboda
hebt gegeven en voor uw ver
trouwen en ik verzoek u mijn
acties met uw vertrouwen te
blijven steunen.
Met klem vraag ik u verstan
dig te blijven en elke actie en
alle contacten te vermijden die de
sfeer in ons land en de betrek
kingen met de vertegenwoordi
gers van de buitenlandse legers
kunnen verbitteren.
Ik vraag u er welbewust naar
te streven mij te helpen, gunstige
omstandigheden te scheppen voor
de komende moeilijke onderhan
delingen.
T ragisch
Wij moeten er ons allen van
bewust zijn dat het er om gaat.
een eervolle en waardige weg te
vinden uit de huidige situatie,
die tragische gevolgen voor ons
volk en het vaderland dreigt te
hebben.
Realiseert u zich alstublieft dat
het noodzakelijk is te blijven
bouwen aan onze Tsjechoslo
waakse republiek en verder te
gaan op de weg van de democra
tische ontwikkeling van ons soci
alistische vaderland in de geest
van de besluiten van de plenaire
bijeenkomst van het centrale
partijcomité in januari.
Ik neem aan dat wij vanavond
zullen zijn weergekeerd. Ik zal
bij mijn terugkeer de constitutio
nele organen en u, waarde mede
burgers inlichten over de resul
taten van mijn onderhandelin
gen".
DEZE WEEK GEZEGD:
Wanneer de suggesties van dc
commissie voor de werkwijze
van de Tweede Kamer worden
overgenomen, zullen de begro
tingshoofdstukken dit najaar
waarschijnlijk on drie manieren
worden behandeld.
Naast het systeem van de
openbare commissievergaderin
gen. dat de laatste jaren werd
toegepast, blijft het mogelijk de
voorbereidingen voor de openba
re behandeling schriftelijk af te
doen zoals vroeger gebeurde.
Verder heeft de commissie
voorgesteld het mogelijk te ma
ken voor de openbare commissie
vergaderingen een schriftelijk
verslag uit te brengen.
De keuze ligt bij de kamercom
missies die de begro
tingshoofdstukken behandelen.
De meeste van hen zullen
waarschijnlijk kiezen voor het
svsteem van de openbare com-
m-csievergadering.
Enkele commissies hebben een
voorkeur voor de volledig schrif
telijke voorbereiding. Het zou het
geval ziin voor kleine begrotin
gen zoals het Kabinet van de vice-
ministerpresident, waar de ver
houding van Nederland met de
Wpst onder valt en de begroting
van algemene zaken (de civiele
verdediging e.d.).
Ook de beeroting van Cultuur,
recreatie en maatschappeliik
werk zal wellicht geheel schrif
ten ik worden voorbereid.
De derde variant schrifte
lijke verslagen: openbare com
missie vergadering: en daarna
behandehng in de Kamer zal
naar wordt vermoed worden toe
gepast door commissies die be
grotingen met veel technische
details moeten doornemen, zoals
verkeer en waterstaat en wellicht
ook onderwijs en wetenschappen.
Mislukking
Het onlangs verschenen verslag
van de commissie voor de werk
wijze van de Kamer stelt dat de
openbare commissievergaderin
gen niet onverdeeld gunstig
hebben gewerkt. Het is een ty
pisch parlementaire uitdrukking,
in feite is het systeem van de
openbare commissievergadering
mislukt.
Toen het systeem twee jaar ge
leden officieel werd ingevoerd
hoopte men een levendig contact
tussen minister en Kamercom
missies te bevorderen; een betere
discussie te krijgen en sneller te
kunnen werken. Er zou minder
voorgelezen en meer gesproken
moeten worden.
De praktijk heeft anders uitge
wezen. De openbare commissie
vergaderingen zijn uitgegroeid
tot uiterst vermoeiende, langdu
rige bijeenkomsten.
Van beperking door korte vra
gen te stellen was vrijwel geen
sprake zodat vaak de agenda niet
kon worden afgehandeld. Met
name bij Onderwijs en DRM is
dit voorgekomen. Vaak moesten
Kamerleden de hele dag van de
ene naar de andere vergadering
gaan om hun vragen te stellen.
Een duidelijke scheiding tussen
vragen over details waar de
commissievergaderingen voor be
doeld zijn en algemene politie
ke vragen ontbrak vaak. Hier
door kon het vorig jaar gebeuren
dat bij de commissievergaderinl
van volkshuisvesting het total!
woningbeleid aan de orde werf
gesteld. Eén agendapunt besloej
daardoor bijna een halve dag.
Van de Algemene BegroS
tingscommissie, die voor de open
bare behandeling de amendemen
ten. die financiële verschuivinge
wilden teweegbrengen moes 1
bespreken is niets terecht geko
men.
Verbeteringen
Als verbeteringen stelt men n
voor het aantal agendapunt!
van de commissievergadering!
te beperken; niet langer twee bi
grotingen op één dag te laten b<
handelen; slechts anderhalve d;
voor iedere begrotin'gscommissi
uit te trekken en indien mogelij]
in onderling overleg een spreel
tii^verdeling te maken.
De commissie biedt met hai
voorstellen de Kamer meer
een organisatorisch raam
Kamer- en bewindslieden moeti
een efficiënte uitvoering wal
maken.
De Kamerleden zullen er go<
aati doen zich te bezinnen op
-vraag hoe er een betere taakvei
deling bij de openbare commis
sievergaderingen kan komer
Vooral bij veel technische, min
der politieke zaken, die bij h<
vrasen van inlichtingen ter spra
ke komen moet dit mogelijk zij]
Er wordt vaak gesproken ove
■Je wenselijkheid om tot grotei
politieke eenheden te komen. 1
het nu bijvoorbeeld niet mogelij
dat KVP, ARP en CHU gezamen
lijk een taakverdeling make
voor de behandeling van de be
groting in de openbare commi;
sievergaderingen, terwijl wellici
ook de oppositie PvdA, D'6
PSP en PPR. tot een taakverde
ling kan afspreken.
Eer, van de knelpunten is ver
der dat de Kamerleden door
gaans veel details willen wetei
De begrotingsbehandeling is uit
gegroeid tot een jaarlijkse oni
moeting tussen Kamer en mi
nisters waarbij het hele belei
van de bewindslieden v
doorgenomen.
Het verdient aanbeveling
op dit punt een andere werkt
ze te volgen en niet alles op
begrotingsbehandeling te conc<
treren. Men zou b.v. de medei
lingen van de departement!
kunnen uitbreiden waardoor
Kamer wekelijks van de onUtik-
keling van diverse zaken op
hoogte wordt gesteld.
Eerste Kamer
Tenslotte is het gewenst d i
beide Kamers zich bezinnen
de begrotingsbehandeling. Doe
gaans herhaalt de senaat bij
begrotingsbehandeling voor r
belangrijk deel wat in de Twei
Kamer reeds is gezegd. Een
mengde commissie met leden va
beide Kamers zou het onderwei
kunnen bestuderen. Dan kl
misschien een taakverdeling tuT
sen beide Kamers gevonden woj
den, die de efficiency van de bi
grotingsbehandeling bevordeL
De Tweede Kamer zou jaarlijr
de meer politieke, aktuele puntr
uit de begroting kunnen lichte
terwijl de senaat meer algemei
punten zou kunnen bespreken.
.e
Ingelicht
„Ik heb de nationale vergade
ring van onze republiek over
mijn reis ingelicht. Bij deze gele
eenheid wil ik mij tot alle beste
vrienden richten om u onrecht te
danken voor alle steun die u mij
„De broederhulp die de
Sowjetunie aan Tsjechoslo
wakije geeft, is precies de
hulp die Kain aan Abel gaf."
(George Ball in de Veilig
heidsraad)
HILVERSUM De Neder
landse Televisie Stichting
moet minder zendtijd krijgen,
zodat zij zich kan beperken
tot haar wettelijke taak: het
brengen van ontmoetings
programma's. Deze program
ma's kunnen dan ook heel
gemakkelijk op harmonische
wijze worden ondergebracht
in het totaal van de tv-uit-
zendingen van alle zendge
machtigden.
De omroeporganisaties menen
dat de minister de zendtijd van
de NTS moet verminderen, aldus
VARA-voorzitter J. B. Broeksz
op de verenigingsraadvergadering
van deze omroep.
„De NTS dient ontspannings
programma's uit te zenden zo
lang zij een te ruime zendtijd
heeft. Wat doet nu echter de
NTS? Om deze situatie te ver
mijden gaat men binnen de zend
tijd de ontspanningsprogramma's
verminderen en de informatieve
en educatieve programma's uit
breiden."
De heer Broeksz wilde duid 01
liik doen uitkomen dat de NI»*
hiertoe zelf is overgegaan, voor
omdat nogal eens wordt gezei
dat het programma Dubbelspii
op aandrang van de omroepo
ganisaties zou verdwijnen. Al
maart heeft de NTS dit onde0(
deel geschrapt, aldus de he
Broeksz.
VERDELING
k,
wa
■et
dioll
DE WERELD verandert als
op dinsdag 20 augustus 1968,
tegen middernacht, Russische
en „geallieerde" troepen de
Tsjechische grens over
schrijden in een even wan
hopige als afschuwelijke po
ging de rebelse Tsjechische
communisten weer in het
orthodxe gareel te krijgen
Wat daarna gebeurt, is verras
send en verwarrend. Tegenover
de Russische tanks de proteste
rende burgers, tegenover een
Sowiet-ultimatum een ultimatum
van een vrij partijcongres, tegen
over de wegvoering van Dubcek
en de zijnen de onverzettelijk
heid van president Svoboda en
■I jn reis naar Moskou.
Dan alles wat daarbij behoort:
Je eensgezinde, maar machteloze
woede van het westen en dë ver
oordeling door andere commu
nistische landen tot Rood China
toe; de betogingen in de vrije
wereld en het Russische veto in
de Veiligheidsraad; de verhalen
van de toeristen en het verdriet
van Tsjechen die niet naar hun
land terug willen; doden en ge
wonden bij schermutselingen,
maar niet het gevreesde bloed
bad.
De wereld verandert. Culturele
en sportieve uitwisseling tussen
oost en west staan op losse
schroeven, en dat is dan nog het
minste. In het verdrag tegen
verspreiding van kernwapens ge
looft niemand meer. De Ameri
kaanse republikeinen zien dc
kansen voor hun kandidaat
Nixon stijgen. Illusies over
ontspanning vervliegen. De kaar
ten van de wereldpolitiek moeten
opnieuw geschud worden.
Wie praat er nog over Biafra
en het Rode Kruis, dat koste wat
kost voedsel wil overbrengen?
Over Indonesië, dat alleen de lei
ders en stamhoofden in West-
Irian over de toekomstige status
wil laten beslissen? Over Algiers,
dat door de vliegers toch niet
geboycot wordt (maar wanneer
mogen die vastgehouden vliegers
nu eens terug??) Over Johnson,
die niet eenzijdig wil stoppen
met de bombardementen op
Noord-Vietnam? Over de
busramp in Japan, 107 doden, de
vliegramp bij Nicosia, 40 doden,
het (nota bene!) voorgenomen
gesprek op regeringsniveau tus
sen West- en Oost-Duitsland?
In eigen land is het vooral de
Gereformeerde Oecumenische
Synode die de aandacht trekt
door haar verzet tegen de vrouw
in het ambt. door haar afwijzing
van de Wereldraad van kerken
en door haar toch nog
eenstemmige resoluties over de
rassendiscriminatie.
Noodweer met water- en
bliksemschade in vele delen van
het land; het oude raadhui, van
Oudewater uitgebrand; de spoe
dig gestorven Nederlandse Sia
mese twee^ng En wat de poli
tiek betreft: D'66 wil niet op
'-ndplijk maar wel op plaatselijk
niveau gesprekken over een
'inkse concentratie. De Boeren
partij liat praktisch in tweeën.
In de sociaal-economische
hoek: fusies van Hollandsche
Beton en Hollandse Constructie,
en Allied Breweries neemt de
Drie Hoefijzers over. Philips
meldt een 20 pet. hogere kwar-
Hij hoopt dat iets zal wort
gedaan aan de zijns inziens ze er
onjuiste verhouding in de ve
deling van de zendtijd. De \H
AVRO-RTM en TROS hebben
procent van de zendtijd, tegen
principiële KRO. NCRV
VARA slechts 37Afe procent.
De heer Broeksz betreurde l
dat men nu niet reeds de bez en
ters van kleurentelevisietoe:!
len een hogere kijkbijdrage Is
betalen. Op den duur is daarai
gezien de hogere programmakc
ten. niet te ontkomen. Nu moei
de zwart-wit-kiikers deze hogt
kosten opbrengen.
De VARA-voorzitter meent i
de Europese landen niet moell
proberen de achterstand
gebied van communicatiesatellif
ten in te lopen, omdat dit na|
noeg onmogelijk is. Hij vond i
Europa zijn miljoenen beter I
aanwenden voor de aankoop
licenties en dat naar een difj
gaande vorm van samenwerk!
op dit gebied met de Verenig
Staten moet worden gezocht. I
taaiwinst, en de KLM hangtj
'andingsverbod op het overdi
ke Newyorkse Kennedyvliej
boven het hoofd.
