a 29
•rgel
jaar
voor
volwaardig
Zuiderkerk
Commentaar
Schildpad van 485 kilo
naar Leids
museum
Alshetuomde
goede, pure tabak gaat
Prof. GroenJerusalem
naar Leidse universiteit
FORD ESCORT
4
Volgende maand ingebruikneming
FORD ESCORT vanaf 5495-
Met ƒ1400,- contant rijden
iï Dispositie
(Hoe minder gesaust, hoe liever...)
FORD TRANSIT
Volume
laadvermogen
Oegslgeester na
ongeluk overleden
Biafra-posten
in stadhuis en
PTT-kantoren
Voorlichting door
verlichte vitrines
Waard
'n FORD CORTINA
ZORGELOOS RIJDEN
FORD ESCORT
LEIDEN Prof. dr. J. J. Groen,
hoogleraar in de inwendige genees
kunde aan de Universiteit van Jeru
zalem. is aan de Leidse Universiteit
benoemd tot buitengewoon hoogle
raar in de methodologie van psycho-
biologisch onderzoek.
Prof. Groen werd in 1903 te Am
sterdam geboren en studeerde aldaar
aan de Gemeentelijke Universiteit
van 1920 tot 1927 geneeskunde. Na
enkele maanden algemene praktijk
werkte hij op de biochemische laba-
ratoria van prof. Charles Dodds en
prof. G. A. Harrison te Londen.
In januari 1929 werd prof. Groen
benoemd tot assistent aan de Amster
damse Universiteitskliniek voor In
wendige Ziekten. Daar promoveerde
hij in 1935 bij prof. dr. I. Snapper.
Daartoe in staat gesteld door de
Rockefeller Foundation deed hij ver
volgens een jaar wetenschappelijk
onderzoek op het Thorndike Memo
rial Laboratory van de Harvard Uni
versity Medical School te Boston in
Amerika.
In 1937 keerde de hoogleraar terug
naar Amsterdam. In november 1945
werd prof. Groen benoemd tot hoofd
van de tweede afdeling voor inwen
dige ziekten van het Wilhelmina
Gasthuis te Amsterdam In 1958 ver
trok hij naar Israël, waar hem een
benoeming wachtte tot hoogleraar
in de inwendige geneeskunde en
hoofd van de afdeling A interne
ziekten van het Hadassah Universi
teitsziekenhuis te Jeruzalem.
rijden
Veilig rijden
Goedkoper ryden
Automobielbedrijf
„RIJNLAND" N.V.
Lammenschansplein 6 Leiden
IIEUWE LEIDSE COURANT
DONDERDAG 8 AUGUSTUS
Puzzel j irominenten
De winnaars van de puzzel van
zaterdag 27 juli zijn:
1. Mej. M. Chambrij, Narcisstraat
15, Voorschoten
2. L. de Vries. Merelstraat 30.
Leiden
3. T. Verduijn, Da Costastraat 37.
Alphen aan den Rijn.
LEIDEN Na 29 jaar zal de Gereformeerde Zui
derkerk Lammenschanswegeindelijk „uit de
orgellast99 zijn. Het tegenwoordige instrumentdat
kreunend zijn laatste levenswerken volbrengtwas
in 1939toen de kerk in gebruik werd genomenal
achttien jaar oud.
Afkomstig uit de Hooigrachtkerk,
g vroeger uit een Rooms-Katho-
ke kerk. paste het van meet af
in kwalijk in de destijds revolu-
djpnair modern geachte Zuiderkerk.
?eï apart aandoende camouflerende
pleten boven de kansel konden dat
>in achronisme niet wegnemen,
an Aandachtige toehoorders merkten
t aan de klank, die in deze ruimte
;etet paste. Ook de organist was weg-
da»werkt, miste het noodzakelijke
ell ntact met de dienst beneden.
Brandhout
In al die jaren is er afgezien
on fan enkele keren stemmen
iets aan het orgel gebeurd, zodat
et tot „brandhout" verviel. Deze
waardebepaling is van de heer
oc. van der Linden, de bouwer
pn het geheel nieuwe instrument,
fit nu bijna klaar is en in septem-
S'tr met vreugde in gebruik wordt
gnomen.
onjn oktober van het vorige jaar
hfin de bouwer en zijn medewer-
i»rs begonnen. De galerij moest er
noor worden doorgetrokken.
nlHet nieuwe orgel zal geen ver-
fr'rgen leven leiden, men zal ook de
speler, voor zover het rugpositief
toelaat, aan het werk kunnen
Ji%n. Die galerij-uitbreiding heeft de
Vortgang wel drie maanden ge-
«Md.
Geen extremist
iDe heer Van der Linden heeft
jooit mee willen doen aan de zui-
n;erings-rage van de vijftiger jaren,
fyie legen die extreme klankdroog-
leid, tegen die optelsommen van
lerpe toonindividuen was, wie de
ifceid van de Geipeente ook in de
invloeiende orgelklank wilde
leven telde in die verdorrend-
d^ristische tijd niet mee.
ge Van der Linden ging zijn eigen
jn|ng, liet de kritiek voor wat ze
naard was, wist dat de kentering
(afwendbaar zou komen. Geen
:el ortihodoxisme, ook niet op or-
gebied, houdt stand. Inderdaad
anderden de meningen: wie wijs
slaat niet weer naar het andere
>mantische) uiterste over.
'et nieuwe orgel is helder en
d geïntoneerd, de samenklank
gebonden en glanzend. De bou-
heeft zorgvuldig met de kerk-
nipestiek geëxperimenteerd. Een
eaordeel was daarbij de grote
erpmte. die hem toestond, vol
gende reserve voor een eventuele
fchte bezetting over te houden.
i de lege kerk heeft de klank
'Mmelijk een lichte nagalm.
Chris Hanegraaff heeft, als voor-
Ier van de orgelcommissie, bij de
5yw geadviseerd.
)nnet orgel is gebouwd volgens het
Jn-mechanische systeem, het heeft
verende slepen en een zwevende
tractuur. De frontpijpen (de langste
is 3.70 m). bevatten, in het front.
75 pet tin. Ook de buitenbouw werd
door de firma Van der Linden ver
zorgd; de houtsoorten zijn: eiken,
mahonie. Origon-pine, Merdeal. De
binnenkast is rood beschilderd; van
beneden af gezien, maakt dat een
bijzonder effect. De witte toetsen
werden belegd met een ivoorlaag
van 2 mm, de zwarte toetsen zijn
van ebbenhout.
De 1712 pijpen zijn verdeeld over
27 sprekende registerstemmen met
een onderling duidelijk onderschei
den persoonlijkheid.
Hoofdwerk:
1 Prestant 8.
2 Roerfluit 8.
3 Spitsgamba 8,
4 Octaaf 4.
5 Gemshoorn 4,
6 Nasard 2
7 Mixtuur 5-sterk
8 Dulciaan 16,
9 Trompet 8,
10 Schalmei 4,
11 Octaaf 2,
Tremolo.
Koppelingen
Rugwerk:
1 Hblpijp 8.
2 Quintadeen 8,
*3 Prestant 4,
4 Roerfluit 4,
5 Flageolet 2,
6 Quint 1 l-S»
7 Scherp 4-sterk
8 Sexquialter 2-sterk
9 Dulciaan 8,
Tremolo
Pedaal:
1 Subbas 16,
2 Prestant 8,
3 Gedekt 8,
4 Octaaf 4,
5 Mixtuur 4-sterk
6 Fagot 16.
7 Klaroen 4,
u
De drie werken zijn. naar hel
oude beproefde (barok-) principe,
zelfstandig.
Voor de draagkracht, het leven
en de bassen is het fagot-register
van grote waarde De bouwer koos
twee dulciaan-stemmen, in plaats
van de hem minder sympathieke
cromorne.
Curiositeitshalve zij nog vermeld,
dat de grootste pijp 3,70 m, de
kleinste (van Quint l'j,) 6 mm
lang is. Het naaldfijne toontje, dat
ongeoefende oren niet eens kunnen
waarnemen, kan effektvol met een
andere stem, zonder kwaliteitsver
lies. worden versterkt.
Ten slotte: het nieuwe orgel
heeft ook als concertinstrument ve
lerlei mogelijkheden. Laat men er
gebruik van maken!
Joh. van Wolfswinkel
NIEUW-VENNEP De 63-jarige
tekenaar J. P. J. M. van Rijn uit
Oegstgeest in gistermiddag door een
auto gegTepen en in zwaargewonde
toestand naar het Academisch zie
kenhuis in Leiden gebracht, waar
hij vannacht is overleden.
De man was met zijn fiets de
Venneperweg overgestoken zonder
op het verkeer te letten.
LEIDEN Stadhuis, postkantoor
en alle postagentschappen zijn vrij
dagavond van 20.45 tot 22 uur ge
opend voor het ontvangen van gif
ten voor de landelijke Biafra-actie.
Zoals bekend wordt met mede
werking van radio, televisie en dag
bladen morgenavond een inzame
lingsactie gehouden. De telling van
de totale Leidse opbrengst gebeurt
in het postkantoor. Vandaar gaat dit
getal naar Bussum, waar het moge
lijk zal worden omgeroepen.
LEIDEN Het bureau voorlich
ting van de gemeente heeft dezer
dagen een nieuw voorlichtingspad
betreden, namelijk dat van de (ver
lichte) fotokastjes. De eerste stap
is het aanbrengen van twee vitrines
met informatie over de veemarkt/
sporthal. Ze worden geplaatst op
het veemarktterrein in de binnen
stad (alleen op marktdagen) en aan
de Willem de Zwijgerlaan nabij de
toekomstige hoofdingang.
De kastjes, ruim 70 x 120 cm
groot, zijn gemaakt door personeel
van de brandweer. Achter een gla
zen ruit zijn acht foto's te zien die
diverse stadia van de bouw tonen,
beginnend met een luchtfoto (vorig
jaar) van de heipalen en eindigend
met een foto van vorige week.
Behalve toelichting bij de foto's
vindt men er een samenvatting van
de geschiedenis van het veemarkt/
sporthalcomplex, die teruggaat lot
1926. Een overzicht met technische
gegevens completeert de voorlich
ting over dit miljoenenproject.
Sfeer in 't gezin
,JS leuivc Leidse" e
A [EN ZEGT. dat het leven In Lel-
den. economisch gezien, ge
bouwd is op drie pijlers: industrie,
handel en universiteit.
De eerste pijler begon al jaren ge
leden. met de opheffing en het
vertrek van industrieën, scheuren
te vertonen. De situatie werd
nog ernstiger, toen de gemeente
werd geconfronteerd met de ver
koop van de laatste stukjes in
dustrieterrein. De uitzichtloze
grenswijzigingsgeschiedenis was
een van de oorzaken. „Geen
grond meer voor recreatie en in
dustrie", klonk het bij herha
ling. De geschiedenis van het ge
meenschappelijke industrieschap
LeidenZoeterwoude was. zo het
kon, nog triester. Verwijten over
en weer hebben de zaak alleen
maar opgehouden.
Tegen deze achtergrond is de
openlegging van het industriege
bied DE WAARD, waarover wij
gisteren uitvoerig schreven, een
moment van bijzondere betekenis.
Als Leiden de industrie als mid
del van bestaan weer vaste grond
wil geven, zal met voortvarend
heid aan de uitvoering van dit
bestemmingsplan moeten worden
gewerkt.
net besluit tot uitvoering van de
eerste fase, dat de gemeenteraad
maandag zal nemen, doet verwach
ten. dat dit ook gebeuren zal. Het
is voor Leiden een levensbelang.
TVaarom zouden industrieën Leiden
negeren en waarom zouden reeds
gevestigde industrieën Leiden de
rug toekeren? De voornaamste re
den moet wel zijn dat hier de
elementaire voorwaarden voor
vestiging en uitbreiding ontbre
ken. Dat het klimaat ongeschikt
Het plan De Waard kan in deze be
hoeften voorzien. Daarom is spoed
gewoon een eis!
Burgerli jke stand
LEIDEN Geboren: Engelina
Adriana Maria, dr v J Oudshoorn en
T J P van Leeuwen: Carel Hendri-
kus Johannes Maria, zn v C C G
Staats en J C J Heuvelmans; Fiona
Fransiska. dr v H H B Fache en M B
Bonnet; Maria Nantjo, dr v C Kooi-
stra en G J Lammersma; Patrick
Izak Armand. zn v I van der Tuin
en Y Pieplenbosch.
Gehuwd; M A Diehl en J de Wolf.
Overleden: A Elabdellaoui, 30 jaar.
man; H den Brave. 65 jaar. man; L
Zirkzee, 87 jaar, man; J J Brabers,
58 jaar. echtgenote van M Brouns;
N Lagerweij. 88 jaar, vrouw.
fyirk Zwart speelt
G°in IS oordwij k
1IOORDWIJK De bekende Rot-
lamse organist Dirk Jansz. Zwart
ft maandagavond, 12 augustus een
elconcert in de Grote Kerk te
•rdwijk-Binnen. Hef concert be-
om 8 uur. Dirk Zwart zal het
gende programma uitvoeren:
Introïtus, trio, toccata en koraal
ilm 105 vers 1 „Looft, looft ver-
gd de Heer der heren" Dirk
sz. Zwart;
Fantasie op de manier van een
o (in d-dorisch) J. Pietersz. Swee-
:k;
Concerto del Sgr. Heek (voor
miiel bewerkt) a. Allegro; b. Aan-
„ïte; c. Allegro, door Joh G Wal-
■nr;
a. Choralvorspiel „Straf mich
"ht in deinem Zorn" A. G. Homi-
b. Trio (in F gr. terts) Joh. L.
("lbs:
Intermezzo (uit Symphonie VI)
M Widor;
Variaties en Fuga over het oud-
lerlands lied Willem Mudde:
aer dat men sich al keert of
ld";
Musijck over de voijsen der
lmen Davids; a. Psalm 42 (,.dan
j dan so"): b. Hymne Psalm 75
fs 1 („U alleen, U loven wij"!)
Zwart.
jü aankoop van een auto is goede
ad duur De
etVoordelig ruim snel
(vanaf 5495.
Automobielbedrijf
„RIJNLAND" N.V.
ri unmcnschansplein 6 Leiden
Gisteren werd het gewicht van
de op Ameland gestrande leder
schildpad nauwkeurig vastgesteld
en het resultaat bleek de raming
van 300 kilo ver te overtreffen:
de schildpad woog namelijk niet
minder dan 485 kilo. Het was een
mannetje. Aangezien het kadaver
nogal begon te rieken, is men be
gonnen met het ..slopen" om het
skelet te kunnen bewaren
Het is in grootte de derde of
vierde, die ooit in West-Europa is
waargenomen. De grootste vondst
dateert uit 1754. Voor de kust van
Frankrijk werd toen een 2.71 me
ter lange lederschildpad gevangen
en liefderijkopgenomen in de
abdij van Lanvaux, waar honder
den personen ervan hebben ge
smuld.
Over de ouderdom van de nu
gevonden schildpad is niet veel te
zeggen, maar het dier is jonger
dan de grootte doet vermoeden
omdat deze schildpadden, die zich
voornamelijk met kwallen voeden,
enorm snel groeien. De lederschild
pad hoort thuis in tropische stre
ken maar wordt ook aangetroffen
voor de kust van West-Frankrijk.
Er is in ons land nog nooit een
leder schildpad gestrand; wel is er
in 1777 een waargenomen bn
Domburg en in 1961 bij het licht
schip Texel.
LEIDEN Zondag strandde op
Ameland een 2.44 meter lange en
2.62 meter brede, lederschildpad,
waarschijnlijk gedood door een
scheepsschroef. Het kadaver is
per vrachtauto naar Leiden ver
voerd om te worden opgenomen in
de collectie van het Rijksmuseum
van Natuurlijke Historie. Direc
teur prof. dr L. D. Brongersma
houdt zich al jaren bezig met een
gespecialiseerd onderzoek naar
zeeschildpadden.
