Spel tussen Moskou en
Praag levensgevaarlijk
r Gekruisigde
an in park
PARTIJPRESIDIUM
IN PRAAG TRACHT
RUSSEN TE SUSSEN
i 5
VRIJ OVER
DE GRENS
^sraël overweegt een
vergeldingsaanval
Bij Vaals
Toeristen merken van niets
VACHT PASSAGIERS ZOUDEN
VANDAAG VRIJ KOMEN
Postduiven
doen het
sneller...
Granaathulzen in
Venlo gestolen
Hoofdredacteur
in Zuid-Vietnam
veroordeeld
Schilder gooide
dronken collega
uit zijn auto
Concessie
Pech en bof
IRAK VRIJ VAN:
PERSCENSUUR
Plan van Verenigde Staten
Verkoop van kernbommen
voor v reedzaam gebruik
VRIJDAG 26 JULI 1968
Half bewusteloos
-5»
fe 0NDEN In een park in het
t dense Hampstcad Hcath heeft
parkwachter gisteren een half
nsteloze man aangetroffen, die
ontbloot bovenlijk aan een twee
een half meter hoog houten kruis
geslagen.
et bleek de 30-jarige schilder
•ph Richard de Havilland te zijn,
Imomenteel in een ziekenhuis ver-
;d wordt en buiten levensgevaar
dader kon later worden gear-
ird: de 41-jarige schilder Eric
ley Leach. Er zijn duidelijk reli-
motieven in het spel; het
htoffer had allang aangekondigd
[dit eens moest gebeuren. Bij het
is werden een ladder, een hamer
éer. zak spijkers gevonden.
ïlgens de politie verkeerde de ge-
sigde in trance. Hoewel 20 centi-
;r lange spijkers door zijn han
en voeten waren geslagen zou hij
pijn hebben gevoeld.
AALS Op het drielandenpunt
'aals is een nieuwe regeling van
ht geworden, waardoor toeristen
rtaan vrij naar Duitsland en om-
fcerd kunnen gaan zonder gebon-
te zijn aan de officiële grenso-
angen.
;ze maatregel is genomen met het
op de wandelroutes ir> de omge-
van het drielandenpunt. De re-
ïg geldt alleen toeristen, die uiter-
wel in het bezit van geldige
eren moeten zijn en ook alleen
invoervrije goederen mogen
lemen.
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
PRAAG In alle lagen van de Tsjechoslowaakse bevolking is
men er zich diep van bewust dat thans de hele politieke en econo
mische toekomst van het land op het spel staat. Aan het straatbeeld
merkt men van dit alles niets. Aan de ontelbare toeristen, die zich
in Praag bevinden, gaat de crisis totaal voorbij. De zenuwoorlog,
waarvan sprake is, wordt dan ook op een verre en in vele opzichten
nog duistere achtergrond gevoerd.
het Anne Frankhuis te Am-
erdam wordt een internationale
ugdsamenkomst gehouden. Een
n de voormannen, de heer
obert Kempner (rechts), is
er in gesprek met de vader
\n Anne Frank, de heer Otto
•ank.
„Gezien de standpunten, die lijn
recht tegenover elkaar staan", aldus
een Tsjechische hoofdambtenaar met
wie wij gistermiddag spraken, „is het
spel dat tussen Moskou en Praag
wordt gespeeld, uitermate gevaarlijk.
Het volk weet dit allemaal. Het heeft
zich als een man achter partijleider
Dubcek opgesteld, waarbij de pole
miek over de nieuwe koers tussen
progressieven en conservatieven totaal
is vergeten".
De orthodoxe communistische stro
ming, die de terugkeer van de afge
zette president Novotny wenst, komt
op dit moment helemaal niet aan
bod, behalve dan in de scheldkanon
nades, die tegen het nieuwe regiem
zijn gericht. Er is een nationale een
heid ontstaan, die vergeleken kan
worden met die onder president Be-
EL AVIV/PARIJS Het
uld van de Israëlische rege-
raakt op. Welingelichte
klieden in Tel Aviv zeiden
morgen, dat de regering zeer
Inge maatregelen zal nemen,
'Algerije niet spoedig passa-
en bemanning van het ge-
pte vliegtuig vrijlaat
stemming in het land en de
are mening eisen, dat Israël
'leen snel antwoord komt. Dat zou
een vergeldingsaanval moetwn
J op een van de omringende Ara-
Ie landen. Er gaan geruchten dat
lier Esjkol zaterdag als uiterste
--~"grens heeft gesteld.
pogingen van verschillende lan-
in de kwestie te bemiddelen,
en tot vanmorgen toe weinig
jtaat gehad. Vier vrouwen en
CAL
m kadese
CALGARY In de Ca-
provincie Alberta
-fijn bij het postvervoer
Postduiven ingeschakeld,
tmdat de (ongevleugelde)
postbodes in staking zijn.
John Schmidt, land-
bouwredacteur van de
tmt ^Calgary Heraldver-
KXi^endt zijn dagelijkse por
tie nieuws per postduif
haar het bureau. Zijn be-
ichten zijn nu een uur
•roferder over dan anders
-i—
vier kinderen zouden vandaag door
de Algerijnse regering worden vrij
gelaten.
Dit nieuws verheugde in Israël al
leen de familieleden. De dagbladen
bleven bij hun eis, dat zowel beman
ning als passagiers onmiddellijk wor
den vrijgelaten. Ook het vliegtuig
moet weer worden teruggegeven. Een
compromis acht men in Tel Aviv en-
mogelijk.
Presisdent De Gaulle van Frankrijk
heeft zich nu peroonlijk met de zaak
bemoeid. De president had gisteren
een onderhoud met de Algerijnse mi-
nister van buitenlandse zaken. Bou-
i teflika.
I Het enige wat Bouteflika echter na
afloop meedeelde, was dat het ge
kaapte vliegtuig niet ressorteerde on
der de „Frans-Algerijnse betrekkin
gen" en dat hij met de Gaulle alleen
over die betrekkingen had gespro
ken.
Algerije zal de internationale ge
dragsregels nakomen, voegde hij
daaraan toe. Een opmerking, die in
Tel Aviv verwondering wekte. Want
de Algerijnse regering heeft zich tot
vandaag toe niet aan die regels ge
houden, door over het incident te
zwijgen.
Binnen het Israëlische kabinet
bestaat verschil van mening tussen
de ministers Eban en Mosje Dayan
over het tijdstip waarop Israël een
vergeldingsmaatregel moet nemen.
Dayan wil snel en krachtig optreden.
Eban wil de Algerijnen meer tijd
gunnen.
VENLO Uit een munitiebunker
in Venlo zijn zestig koperen granaat
hulzen gestolen, hoewel de bunker
zorgvuldig was afgesloten. Een aantal
van deze hulzen zijn nog voorzien
van afvuurleidingen en kunnen bij
ondeskundig gebruik exploderen.
nesj ten tijde van het verraad van
München, waardoor Tsjechoslowakije
aan de nazi's werd overgeleverd.
Van Rusland en zijn satellietstaten
kan bepaald niet worden gezegd dat
ze erop uit zijn een goede
eesnreksfeer te scheppen. Het tegen
deel is eerder het ereval. De ners in
het oostblok doet felle aanvallen op
het nieuwe bewind, dat. met TMibcek.
Czernik en Criegcl als hoofdperso
nen. als een verraderskliek wordt
aangeduid.
Nos gisteren werd de toestand in
Tsjechoslowakije door het Russische
partijblad Prawda met die in
Rood-China vergeleken. Ook daar
had men de Leninistische wee verla
ten om nationale aspiraties te kunnen
volgen. In het grote geheel van de
communistische ideologie was dit
soort eigenzinnigheid uit den boze.
De in Praag verschijnende kranten
nemen dit soort aanvallen hoog op.
Elk land heeft volgens de commenta
toren het recht over zijn eigen lot te
beslissen. Van verraad aan het rode
ideaal öf van een contra-revolutie
kan nooit sprake zijn. omdat, behalve
naar meer zeggenschap in binnen
landse politieke en economische aan
gelegenheden, ook nog naar een
bestendiging van de bestaande
vriendschapsbanden wordt gestreefd.
TROEPEN
De in Slowakije achtergebleven
Russische troepen nemen in het
Praagse drama een aparte plaats in.
Het gaat om enkele duizenden
manschappen die met hun tanks hij
Zilina gelegerd zijn en die. ondanks
het aandringen van Praag en de be
lofte van Moskou, nog geen aanstalte
maken te verdwijnen.
Hetzelfde zou voor enkele eskaders
Russische vliegtuigen gelden, die na
de manoeuvres van veertien dagen
geleden, nog altijd op Tsiechoslowaaks
grondgebied zijn gestationeerd.
..Aan de vooravond van de bespre
kingen tussen Moskou en Praag",
vertelde een hoge. op het ministerie
van defensie werkende officier. ..is
deze op zichzelf kleine Sowjetstriid-
macht van bijzonder groot psycholo
gisch gewicht. Ook al door de ma
noeuvres, die aan de grenzen worden
gehouden en die, binnen het kader
van het Warschaupact, van ongeken
de afmetingen zijn. kan van pure mi
litaire druk worden gesproken, van
intimidatie door middel van wapen
gekletter.
De vraag blijft natuurlijk of de
Russische legerleiding uoit zal beslui
ten door gewapend ingrijpen de eis
tot terugkeer naar het ouie politieke
mechanisme kracht bij te zetten.
Niettemin blijft het een scmbere ge
dachte dat de nieuwe machthebbers
van Tsjechoslowakije, die zo dapper
op de bres staan voor de gewenste
hervormingen, met al dai militair
machtsvertoon rekening nebben te
houden, als ze straks tegenover
Brezjnef en Kosygin hun standpunt
moeten verdedigen.
Hebben de Russen dus een stok
achter de deur ook op economisch
gebied kunnen ze het Praag trouwens
bijzonder moeilijk maken de
Tsjechoslowaken hebben dit niet. Ze
moeten het van de takliek hebben,
van het onderhandelingsspei. Het zou
een wat al te gewaagde speculatie
zijn ook maar te verondersMlen dat
de Tsjechoslowaakse strijdkrachten
zich gereed houden om oen eventuele
militaire interventie het hoofd te bie
den.
Tegen de overmacht van troepen
uit dc hen omringende commu
nistische landen zouden de Tsje
choslowaken het volgens of'iciële be
rekeningen niet langer dan drie da
gen kunnen uithouden.
CONVOCATIES
In Praag stonden gisteren ..twee
convocaties van westerse zijde" in
het middelpunt van de belangstelling..
Een hiervan werd als zodanig aange- *l
duid door overste Kudrna, een van
de woordvoerders van het ministerie
van defensie.
Het betrof een artikel in het En
gelse dagblad Evening News, waarin
de Praagse correspondent suggereert
over een document te beschikken,
waarin een militair verdedigingsplan
wordt uitgewerkt, dat ïr. werking
treedt zodra Russische strijdkrachten
het land binnenvallen.
„Geheel gefantlfeeerd". aldus de
overste, „en bedoeld om de goede re
laties van bondgenootschap en
vriendschap tussen de Sowjetunie, en
Tsjechoslowakije te ondermijnen".
PROVOCATIE
Een radiocommentator stortte zijn
gal uit over een provocatie van 25.000
Sudeten Duitsers, die zondag in Beie
ren bijeenkomen om over de in de
oorlog verloren gegane gebieden te
mediteren. De samenkomst, die op
slechts enkele kilometers van de
grens wordt gehouden, was volgens
hem het werk van neo-nazi's. die
erop uit waren de politieke situatie
uit te buiten.
Veel lof had hij .overigens voor
de Westduitse minister van
defensie Schroder, die juist in
verband met de gespannen toe
stand had beslist de voor de
grensstreek geplande militaire
oefening „Zwarte Leeuw" meer
naar het binnenland te ver
plaatsen,
(Vervolg van pag. 1)
Inmiddels wordt ook over andere
plaatsen gespeculeerd. Tot de namen
die in omloop zijn behoren Karlovy
Vary (Karlsbad) in Bohemen. Sliac
het vroegere Herzbad in Slowakije
en Kosice, eveneens in Slowakije. Bij
beide laatste plaatsen bevindt zich
een groot militair vliegveld waar het
hoge Russische gezelschap zou kun
nen landen.
Partijleider Dubcek zou in de uit
elf man bestaande Tsjechoslowaakse
delegatie enige verandering willen
aanbrengen. Omdat president Pod-
gorny van de Sowjetunie deel uit
maakt van de twintig man sterke
Russische delegatie «n zijn functie
van lid van het Politburo is voor
gesteld ook president. Svoboda. die
geen lid is van het partijpresidium,
aan de besprekingen te laten deelne
men. Bovendien is het Dubcek er
veel aangelegen enkele twijfelachtige
figuren zoals de Slowaak Vasil Bilak
door uitgesproken anti-Novotny-ka-
meraden te vervangen.
Bezorgd
De Tsjechoslowaken vragen zich
intussen met enige zorg af wat voor
betekenis aan het Russische besluit
moet worden gehecht toeristen uil
hun land te weren. Zonder opgaaf
van redenen hebben de reisbureaus
ïntourist en Spoetnik alle hotelboe
kingen van Russische staatsburgers
ongedaan gemaakt. Men weet niet
wat hiervan de achtergrond kan zijn,
tenzij men aanneemt dat Moskou
toch met het gebruik van geweld re
kent.
De Tsjechoslowaakse publici
teitsmedia is te verslaan gegeven dat
de partijleiding geen prijs stelt op
het geven van voorlichting over de in
een waas van geheimzinnigheid ge
hulde conferentie.
De problemen, welke ter tafel ko
men, zijn hiervoor te delicaat. Men
wil niemand voor hel hoofd stoten,
niet onnodige gevoelens kwetsen en
vooral voorkomen dat er an
ti-Russische demonstraties worden
gehouden.
Het in de openbaarheid brengen
van de resultaten van deze belang
rijke en ook unieke bijeenkomst zal
via een communiqué geschieden. Vol
gens een regeringswoordvoerder heb
ben de Tsjechoslowaken er recht op
te weten wat het communistische
bondgenootschap van hen eist in deze
hevigste familietwist achter het IJze
ren Gordijn sinds het ontstaan van
het oostblok.
SAIGON Een militair tribunaal
in Saigon heeft Ngoeyen Troeong
Con. hoofdredacteur van een Zuid-
vietnamees studentenblad, veroor-
j deeld tot vijf jaar gevangenisstraf
omdat hij in een artikel gepleit heeft
I voor de vorming van een coalitie met
de Vietcong.
GRONINGEN De officier van
justitie bij de rechtbank te Gronin-'
gen heeft gisteren 200 boete geëistj
tegen de 34-?arige schilder P J. H. C.
P. uit Oud-Karspel, omdat hij in de
nacht van 29 februari te Ter-Apel
zijn dronken collega, de 34-jarige J.
Blokker uit Schagen. uit, zijn auto
had gegooid. De chauffeur reed daar
op snel verder, hoewel zijn collega
nog aan het portier hing. Het slacht
offer werd meegesleurd en viel ten
slote op straat. Kort daarna is de
man overleden. P verklaarde, dat
.zijn collega zeer agressief was ge
weest.
Langzaam maar zeker druppelen
vakantiegangers terug op het ver
trouwde nest. Eeladen met verhalen.
Er zijn twee groepen. Die van de
pechhebbers en die van de boffers
Merkwaardig genoeg zijn ze in het
dagelijks leven net zo verdeeld De
tobbers. de zwoegers, die nooit ver
der komen dan een krappe knoop
om de eindjes bijeen te krijgen en
de vrolijke fransen, die altijd mee
vallertjes incasseren en een royale
strik bovenop hun knoop kunnen
leggen.
Zolang partijen bij het vertellen
van reisherinneringen elkaar niet
ontmoeten zit je als luisteraar vei
lig. Meewarig het hoofd schudden
over de pech onderweg bij de een
en mei open mond. zo mogelijk lik
kebaardend, mee smullen van de
fantastische maaltijden die de for
tuinlijken genoten hebben.
Bepaald ongemakkelijk wordt het.
wanneer ze allebei op precies het
zelfde ogenblik in hun hoofd halen
eens bij je op le lopen en van wal
steken.
Net heeft de tobber zijn twee va
kantiefoto's laten zien. Een golvend
landschap met iets vaags. dat
na enige uitleg zijn echtgenote
blijkt te zijn. De rest van de film is
nooit tot volle wasdom gerijpt. Op
onverklaarbare wijze is er iets mee
gebeurd, dat zulks verhinderd heeft.
Dan komt de succesman binnen.
Wipt uit de portefeuille een reeks
kleurenfoto's, zoals we die in opvoe
dende films van vreemde landen
plegen te zien. Romantische meren.
een marmeren paleis van een hotel.
Elegante vrouw op de voorgrond.
Die vrouw maakt je voorzichtig,
want de zijne is toch zo mooi niet?
Maar hij wijst trots: ..Hoe vind je?
Ze kan er zelf niet over uit. Ander
mens geworden. We ontmoetten een
dame, schoonheidsspecialiste bleek
later. Heeft Lien helemaal opge
maakt en zo. Drie nieuwe jurken
hebben we gekocht. We ontmoetten
een vent, die zo'n chic zaakje had en
de boel ging opdoeken. Een krats
betaald."
Hij glundert en de zwoeger zit
minuscuul In zijn stoel te zwijgen.
Omdat je solidair met de un-
der-dog wilt zijn. zeg je natuurlijk
precies het verkeerde: ..Nou jij kur.t
fotograferen zeg. Mij lukt nooit eer.
goed plaatje!.."
De geluksvogel davert van de
lach: ..Toeval, beste mensen, toe
val. In het hotel was een Amerikaan,
die ik weet niet wat voor toestel
had. Fantastisch. Heeft ze allemaal
gemaakt en. vlak voor ons vertrék
lag de zaak keurig klaar..."
..Een goed hotel gehad?" vraag je
zwakjes.
Stommer kon het niet.
Natuurlijk was het hotel enorm:
het eten gigantisch, de wijn subliem
en de prijs te geef.
De tobber' luistert en heel lang
zaam gaan zijn ogen glanzen. Hij
pakt zijn agenda en ballpoint en
zegt: ..Geef me dat adres eens... voor
volgend jaar... we zaten vlak bij jul
lie in de buurt, magr het was er
lang niet best..."
Gul wordt het gegeven.
Ik kan me niet voorstellen dat er
voor die volgende -vakantie aan
breekt niet iets zal gebeuren met
dat beste hotel..
Steeds meer Tsjechische tanks
doemen op in het grensgebied
mei West-Duilsland. Kennelijk
willen de leiders in Praag hier
mee aantonen, dat ook zij zelf
in staat zijn. eventuele aanvallen
van buitenaf het hoofd te bieden.
Zoals bekend overweegt de Sow
jetunie troepen naar dit gebied
te dirigeren „uit vrees oojt in-
BEIROET De nieuwe Iraakse
minister van cultuur en voorlichting
heeft de sinds de revolutie van 1958
bestaande perscensuur opgeheven
Hij waarschuwde echter eeen
misbruik van die vrijheid te maken.
QOK indien we niet alle geruchten
geloven die sinds gisteravond in
Praag de ronde doen, lijkt er reden
om aan te nemen, dat partijleider
Dubcek in eigen huis in de verdedi
ging is gedrongen, nu de beslissende
ontmoeting met dc Russische leiders
nadert.
Het ontslag van generaal Prchlik, die
het felst fulmineerde tegen het mili
taire machtsvertoon van Moskou is
een belangrijke concessie. De Russen
hadden zijn heengaan geëist en het
partij-presidium te Praag heeft zich
er nu bij neergelegd.
De verwijdering van Prchlik staat
echter niet op zichzelf. Zij is gevolg
van een gewijzigd inzicht in dc wijze
waarop het nieuwe bewind te Praag
zich tegenover Rusland moet opstel
len zonder de verworven vrijhe
den prijs te geven.
Dit laatste staat nog altijd voorop.
Men kan dan ook moeilijk zeggen,
dat Dubcek in het partij-presidium
een nederlaag heeft geleden. Als de
meningen verschillen, dan is het niet
over het doel dat men nastreeft,
maar over de middelen.
GENèVE Van Amerikaanse zijde
is gisteren op de ontwapeningsconfe-
rentie bekend gemaakt, dat de VS
het plan hebben een dienst in te stel
len voor kernexplosies voor vreedza
me doeleinden ten behoeve van Ame- i
rikaanse cliënten en niet-nucleaire
landen, die het niet-versprci-
dingsverdrag hebben ondertekend.
Deze dienst zou niet alleen de
..kernbommen" leveren, maar nok
zorgdragen voor het vervoer ervan
naar de plaatsen van bestemming,
hun installering en het tot explosie
brengen. Andere landen zouden hier
voor niet meer hoeven te betalen dan
binnenlandse cliënten. Volgens de VS
kunnen er reeds in een nabije toe
komst bruikbare (zij het niet perfec
te) kernbommen beschikbaar komen
voor bepaalde industriële toepassin
gen. zoals de aanleg van havens en
kanalen, de bouw van ondergrondse
opslagplaatsen en de winning van
mineralen.
