Nigeria
ontkent
akkoord
Sinds tien jaar een nieuwe
mentaliteit en praktijk
Bemiddelingspoging
in zaak-ds. Toornvliet
BREEDBANDGELDEN
WORDEN BESTEMD
VOOR KLEINE MAN'
Dr, Van Belkum: f/i
pertinent onwaaiJ
41
Onlusten sein voor
opstand van negers?
Pijpleiding
r
Congres van Letten
in Berlijn verboden
Bisschoppen
waarschuwen
Dr. Cassutto naar
joodse gemeente
Groei baptisteg
in Roeanda
VRIJDAG 26 JUI
Eeii rvoord voor vandaag
G\j kent Hem niet. maar Ik ken Hem. (Johannes 8 55)
Hoe kan je in Christus geloven, als je geen bewijs hebt? Deze
vraag stellen jonge mensen. Wie Johannes 8 leest, komt onder
de indruk van de absoluutheid, waarmee Christus spreekt.
Ik zeg u de waarheid. Ik ben zelf de waarheid. Hoe kan Hij
dat doen? Zijn er ook in de andere godsdiensten geen waar
heidsélementen? Christus zegt: Ik alleen ken God en gij niet!
Dat betekent, dat in de confrontatie met Hem al onze gods
beelden er aan moeten. We kunnen de reactie van zijn
gesprekspartners begrijpen: Voor wie houdt Gij Uzelf?
Het geloof in Jezus en de Vader, die Hij verkondigt, is niet
te bewijzen. Een bewezen geloof is geen geloof meer. Geloven
is: deze Jezus op zijn woordgeloven, zich aan Hem toe
vertrouwen.
Maar dat geloof moet steeds opnieuw geloofd worden. Steeds
komen er weer bedenkingen. Jezus' tegenstanders argumen
teren steeds feller en op den duur niet zakelijk meer. Ze
gaan schelden: Gij zijt een Samaritaan, gij zijt bezeten. Dan
zegt Jezus: gij kunt wel Mijn eer aantasten, maar dan ver
grijpt gij u aan Gods eer. Als ze dan aan het slot geen enkel
argument .meer weten, gaan ze tot handtastelijke argumenten
(stenen) over om de „godslasteraar" te doden.
Wijzen wij deze Jezus ook af? Of nemen wij zijn pretentie
gelovig aan?
Wrj lezen vandaag 1 Korinthiërs 11 1-16.
^IW
Samenkomsten afgelast
(Van onze kerkredactie)
HAARLEM Er worden po
gingen in het werk gesteld, om
alsnog een verzoening te be
werkstelligen tussen ds. G.
Toornvliet en de particuliere sy
node van de Gereformeerde Ker
ken in Noord-Holland.
Ds. G. Toornvliet is, gelijk bekend,
door de particuliere synode in mei
ontslagen als predikant in algemene
BERLIJN De drie westelijke ge
allieerde bevelhebbers in west-Ber-
lijn hebben het congres van jonge
Letten in ballingschap, dat vandaag
had moeten beginnen, verboden, om
dat de bijeenkomst" niet in het be
lang van Berlijn" zou zijn. Van Oost-
duitse zijde werd het congres al eer
der een provocatie tegen Rusland ge
noemd.
MEXICO CITY De tachtig
rooms-katholieke bisschoppen van
Mexico hebben in een herderlijke
brief gewaarschuwd tegen de steeds
groter wordende kloof tussen arm en
rijk in het land.
De ontwikkeling van het volk kan
niet worden overgelaten aan onder
grondse bewegingen. Ruim de helft
van de plattelandsbevolking en een
groot deel van de stadsbevolking
leidt een marginaal leven. Deze
mensen zijn strikt gescheiden van
dat deel van de bevolking, dat wel
profiteert van de voordelen van ont
wikkeling, prestige en rijkdom, aldus
de brief.
BEROEPINGSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hollandscheveld, C. S.
Verwoert te Eethen.
Aangenomen naar Domburg (toez.),
kand. N. H. J. E. Boomer te Utrecht, die
bedankt voor Eikerzee en voor Ooster
zee (toez.): naar Hilvarenbeek, kand. J.
F. Bennekers te Winterswijk: naar Ter-
kaple. kand. W. Klouwen te Gouda, die
bedankt voor Zoutelande.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Maasland (vac. F. de
Jong), drs. J. Vlaardingerbroek te Er-
melo.
Aangenomen naar Lioessens, kand. C.
Zeeman te Marken, die bedankt voor
Grootegast (Vac. S. van der Linde),
Nleuwolda-Woldendorp, Oosterend-Bo-
zuin en voor 't Zandt (Gr.)
'Bedankt voor Bodegraven (vac. C. J.
Tissink). Hardenberg (3e pred. pl.):
Haulerwijk (Fr.), Den Helder en voor
Marrum. drs. R. Fernhout te Waardhui-
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Noordeloos, kand.
P Beekhuis te Eemdijk. die bedankt
oor Alphen aan den Rijn. Culemborg,
Klundert, Leerdam, Maarssen. Naarden.
Ouderkerk aan de Amstel. Sliedrecht
Middeldiepstraat) en voor Soestdijk.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Rool-
vink van sociale zaken wil de
zogenaamde Breedbandmiljoe-
nen (het aan Hoogovens ver
kochte staatsbezit) gebruiken
ter stimulering van effectenbezit
in de lagere inkomensgroepen en
voor het verschaffen van rente
loze leningen ter bevordering
van het eigen woningbezit.
Ieder die minder dan 15.000 per
jaar verdient, zal van deze facilitei
ten gebruik kunnen maken. Ver
wacht wordt dat het wetsontwerp na
september aan de Tweede Kamer zal
worden aangeboden.
De bestemming van deze Breed-
bandmiljoenen (oorspronkelijk 100
miljoen, inmiddels tot 130 miljoen
aangegroeid) is enkele malen gewij
zigd. Destijds was er in de Kamer
nogal wat verzet tegen het afstoten
van het staatsbezit. Minister Veld
kamp zegde echter toe het vrijko
mende geld te gebruiken voor bevor
dering eigen effectenbezit van de
kleine spaarder. Het lag in de bedoe
ling een premie op „spaareffecten" te
geven.
Minister Roolvink dacht echter
meer aan de bevordering van eigen
woningbezit Hij wilde het geld bo
vendien gebruiken voor het verstrek
ken van premies in het kader van de
Jeugdspaarwet.
Tegen het eerste verzette minister
Klompé (CRM) zich. omdat juist voor
de lagere inkomensgroepen woning
wetwoningen gebouwd worden. Te
gen het tweede kwam verzet van mi
nister Witteveen: het jeugdsparen
ligt niet moeilijk.
Het compromis deels effecten
deels eigen woningen is door het
kabinet aanvaard. Nog niet bekend is
hoe hoog de premie op effecten
wordt. De toekomstige spaarder moet
zijn bezit wel een aantal jaren laten
staan, wil hij aanspraak op de pre
mie maken.
Doktoren willen
zelf Qeen
O
ander hart...
KANSAS CITY Uit een enquête
onder 1214 Amerikaanse doktoren is
een pharmaceutische maatschappij
tot de conclusie gekomen, dat 55 pro
cent van de artsen harttransplanta
ties afkeuren. Van de hartspecialisten
onder hen zei slechts 17 procent dat
ze zelf wel een ander hart zouden
willen hebben als dat nodig zou zijn.
De overige 83 procent voelt er niets
voor
dienst met behoud van de eer en de
naam van dienaar des Woords. Dit
ontslag is bepaald op 16 augustus.
De kerkeraad voor algemene zaken
van Amsterdam-Zuid heeft zich tot
de particuliere synode gewend met
het verzoek, te mogen bemiddelen.
De kerk van IJmuiden heeft zich
hierbij aangesloten.
Ds. Toornvliet heeft Amster
dam-Zuid laten weten, dat hij dank
baar is voor het initiatief en dat hij
gaarne alles wil doen, om deze po
ging te doen slagen.
Ook het comité, dat inmiddels is
omgezet in de stichting „Een woord
voor de wereld" heeft de daad van
Amsterdam-Zuid met vreugde be
groet
Om er ook harerzijds aan mee te
werken, dat de atmosfeer wordt ge
zuiverd. heeft deze stichting alle zon
dagse samenkomsten in Amsterdam.
Haarlem en Leiden in de maand juli
afgelast.
Inmiddels is ds. Toornvliet bezig
met het opstellen van een ver
weerschrift, dat voorzover men ons
kon meedelen, nog niet helemaal ge
reed is. Hij is zelf met vakantie.
Het is onder deze omstandigheden
de vraag, of het ontslag op 16 au
gustus zal ingaan.
Geen voedsel naar
hongerend Biafra
LAGOS Een woordvoerder
van de federale regering van
Nigeria heeft ontkend, dat met
Biafra een overeenkomst zou zijn
gesloten over het instellen van
een voedselcorridor voor de
hongerende bevolking van
Biafra.
Het Russische persbureau Tass
meldt, dat de federale regering de
voorstellen voor een brede strook ge
demilitariseerde grond voor het
transport van voedsel „belachelijk"
heeft genoemd. Biafra zou de plaats
Ogoja hebben voorgesteld als stad,,
van waaruit het voedsel over Biafra
zou kunnen worden gedistribueerd.
Nigeria maakte later bekend, dat,
deze stad moeilijk te bereiken is en
reeds door de federale troepen zou zijn
bezet. Het overleg in Niamey zou
vandaag worden voortgezet.
Het belangrijkste punt waarover de
delegaties van mening verschillen,
zou gaan over het al dan niet sta
tioneren van waarnemers langs de
corridor.
Amerika probeert Biafra ervan te
overtuigen, dat het de oorlog verlo-
PASSAIC (VS) Dr. Ernest H.
Cassutto (49). voormalig hervormd
predikant, die in 1952 naar de Vere
nigde Staten emigreerde, heeft een
beroep aangenomen naar de Emma
nuel joods-christelijke gemeente van
Villa Nova.
Deze gemeente, die uit allemaal
joodse families bestaat, behoort tot
de Presbyteriaanse Kerk. Villa Nova
is een joodse voorstad van Baltimore.
Dr. Cassutto. die in de Nederlandse
Hervormde Kerk de bevoegdheid van
een emeritus-predikant heeft (hij
stond in Hurwenen). werkte dertien
jaar in dienst van de Reformed
Church met als opdracht het gesprek
Kerk en Israël. Toen deze kerk haar
afdeling voor Kerk en Israël ophief,
stichtte hij een onafhankelijke ge-
loofszending, in het kader waarvan
hij zijn werk twee jaar voortzette.
Geen misstanden in psyeliopatenasielr
ju
IS
(Van onze correspondent)
GRONINGEN „Wat De
Telegraaf schrijft is pertinent
onwaar." Dit zegt dr. J. A. van
Belkum uit Groningen die zo
als wij berichtten een aan
klacht heeft ingediend tegen dit
blad. In een artikel in het Am
sterdamse ochtendblad wordt
deze directeur-geneesheer van
het psychopaten asiel dr. S. van
Mesdag in Groningen, afgeschil
derd als een man die „regelrecht
sadisme tot medische beha
ling heeft verheven",
PLUNDERINGEN IN CHICAGO
CHICAGO /CLEVELAND
In de Verenigde Staten neemt
de vrees toe, dat de incidenten
te Cleveland en Chicago het be
gin vormen van een lange, hete
zomer, die zou uitmonden in een
algemene opstand van de negers.
De minister van justitie, Clark, zei
gisteren echter geen geloof te hechten
aan de bewering van enkele neger
leiders. dat dc schietpartijen in Cleve
land het sein zjjn voor een opstand.
Hij verweet een handjevol extremis-
I ten verantwoordelijk te zijn voor de
I onlusten.
In Chicago hebben vannacht hon-
I derden jonge negers een supermarkt
geplunderd. Daarna bekogelden ze
1 bussen en auto's met stenen. De poli
tie verrichtte twaalf arrestaties.
UITGAANSVERBOD
De burgemeester van Cleveland,
zelf een neger, heeft vannacht een
uitgaansverbod voor de negerwijken
afgekondigd. Gisteren trok de Natio
nale Garde zich uit de wijken terug,
maar vanmorgen verschenen ze weer
om „toezicht op het uitgaansverbod
uit te oefenen".
DEN HAAG De ANWB vindt
het niet noodzakelijk dat voor het
besturen van een motorvaartuig met
een aantal pk's een bepaalde leef
tijdsgrens en een vaarbewijs ver
plicht worden gesteld, althans niet
voor de recreatievaart.
Het aantal dodelijke ongelukken
door aanvaringen met de be
roepsvaart is ongeveer één per jaar.
Bovendien is gebleken dat, voorzover
'de schdld vén deze ongelukken bij de
jachten lag, zij het gevolg waren van
onoplettendheid. Ze deden zich juist
meestal voor op rustig vaarwater.
ren heeft en met de federale regering
een akkoord moet sluiten. Alleen
j door opheffing van de afscheiding
I kan volgens Washington verhonge-
I ring op grote schaal worden voorko-
men.
In de wijken wordt nog steeds ge
schoten en brand gesticht.
De politie heeft een blanke en tv/ee
van zijn kinderen gearresteerd, omdat
zij gisteren een neger hebben ver
moord. De neger stond bij een bus
halte. toen de blanke hem samen met
zijn kinderen afranselde en daarna
doodschoot.
(Vervolg van pag. 1)
De oliemaatschappijen zouden ech
ter 16 Belgische frank per ton bespa
ren door het gebruik van een pijplei
ding. waardoor de olie van de reu-
zentankers die in Rotterdam meren
direkt naar de raffinaderijen in Ant
werpen gepompt kan worden. Dat
zou ongeveer 10,50 gulden per ton
kosten.
Het vervoer van ruwe olie uit Le
Havre door kleinere tankers, die de
'haven van Antwerpen kunnen aan
doen. zou 11,60 gulden per ton kosten,
als Antwerpen de havengelden met j
nog negen Belgische frank zou veria- J
gen.
Door de pijpleiding zou tussen de I
16 en 17 miljoen ton ruwe olie per
jaar naar Antwerpen kunnen worden
gepompt en de oliemaatschappijen
ruim 18 miljoen gulden per jaar
besparen. Ongeveer 9 miljoen ton ru
we olie zou nog steeds per tanker
naar Antwerpen moeten worden
verscheept.
Het project zal ongeveer 100 mil
joen gulden kosten en zou gefinan
cierd worden door de belangrijkste
oliemaatschappijen. Het werk. dat
binnenkort zou moeten beginnen, zal
twee of drie jaar duren.
HEFFING
Het gemeentebestuur van Anlwer*
pen wil een speciale belasting op de
olie. die door de leiding naar Antr j
werpen vloeit. Men mikt op 3 tot 4
miljoen gulden om de gederfde in- J
komsten uit havenve'den goed te mar
ken.
Het artikel is van de heer J.
van Elswijk. die twee boekjes j.
bl'ivende gifmoordenaar dr. O.
Volgens de schrijver is de
Van Belkum „een psychiaj R,
geschoolde ontsDOorde. die alrr
is in zijn asiel omdat niemand 2
mag dat een psychiater gee^
gestoord kan zijn."
Klachten zouden geen uitw#
hebben omdat de heer Van B^
zelf Dsvchiatrisch adviseur va^
ministerie van justitie is.
De schriiver beweert een reety
men te hebben van getuigen dg/
reid ziin onder ede tegen de,,
Van Belkum te getuigen. Ondg'
namen zouden onder meer di^c
ex-stafleden van het asiel
men.
Geïsoleerd
In het artikel wordt verder vu
over een patiënt die al drie jaaa^j
in een isolatie-cel zonder voldjp0
comfort zit ODgesloten. zondei^
zelfs zijn moeder hem mag opz<%g
De heer Van Belkum ontkedV?
niet. Het gaat volgens hem echt*
een man die onmogelijk in eei
meerschap kan worden opgerU t'
een man ook die al in verschil),
gevar.eénissen heeft gezeten
slofte in Groningen bet asielf^r
de .zware" gevallen
kwam.
Het was voor deze man i
der van ziin behandeling bptej
hii epen bpzoek kreeg zegt dej®n
Van Belkum. Hii heeft evenwePt
'anes de moeder geschreven df®f
haar zoon mag komen onzoekenrii'
is niet als gevolg van het verfn
aldus dr. Van Belkum. ..die brie*n
ik vorige week al vprstuurd v<f®j"
het artikel werd gem'bliceerd."
Dat de isntatie-cel zonder eois
en zelfs zonder voldoende meu1
zou z'tn. wiist de heer Van BëH(
van de hand als een leugen, itri
geleden nog is er alleen al in de)0,
voor f 33.000 geïnvesteerd. De |t
tineerde heeft er onder meer tel|ns
en radio. M*
Oo dit moment wil de heerjné
Belkum niets zeggen overjtt
beschuldiging dat hij een patiërtn
genhandig met een waterstraal
een druk van vier atmosfeer a*g
r.pn
t asieir
e. téki
i in bef
muur zou hebben „gespijkerd",
komt bij het onderzoek wel naaw
ren", zegt hij.
KIGALI Het aantal baptis«ei
Roeanda is in vijf jaar veracht
digd.
In 1962 werd dit Middenafrilf.
land onafhankelijk. Voordien
het onder Belgisch bestuur. Er *u:
toen 500 baptisten. Nu zijn er1
dan 4200. 1
Voor hen zijn er maar twee Rp<
dese predikanten. Eën van hen )rd
te de afgelopen zes maanden-2
mensen. j®
Om in het predikantentekoi u
voorzien, is onlangs een predWi
tenschool geopend. De school teU
studenten.
Zuitl-Afriliti <>n aijn problvoin
Buiten Zuid-Afrika is het wei
nig bekend, dat sinds het optre
den van Verwoerd en wel de
laatste tien jaren de uitvoering
van het beleid een indrukwek
kende vaart gekregen.heeft. Bij
alle grote steden zijn of worden
de slums opgeruimd en zijn
gi*ote lokasies verrezen, waar ook
de eenvoudigste huizen vergelij
kenderwijs gerieflijk zijn en een
tuin hebben.
Bij Johannesburg is in vrij korte
tijd een stad, Soweto, van 600.000 in
woners verrezen. Er zijn grote zie
kenhuizen gebouwd, waarin de
zusters en een klein percentage van
de dokters Bantoes zijn.
Viervijfde van de Bantoekinderen
in de Transkei zelfs zeszevende
bezoekt de lagere school. Er zijn
1600 lagere scholen voor de kleurlin
gen en de Indiërs. Voor de Bantoe?
heeft men 280 middelbare scholen,
terwijl er verder driq universiteits
colleges opgericht zijn voor de Ban-
Joes, met tezamen 700 studenten,
één college voor de Indiërs en één
voor de kleurlingen. De inrichting
van deze instellingen, waar ook ver
schillende niet-blanken doceren, doet
in niets onder voor die van de univer
siteiten voor blanke studenten.
De instellingen, (lie het uitgaans-
en ontspanningsleven van de stad
uitmaken, treft men ook aan in de
lokasies. Sinds 1960 hebben de Ban
toes een eigen radio-omroep, die
thans vele uren per dag in 7 talen
uitzendt.
Thuislanden
Het oogmerk van het beleid is ech
ter de vorming vao_.de thuislanden.
De Transkei is het eerste. Op het
programma voor de naaste toekomst
«taan een thuislan voor de Twsanas,
voor de Zoeloes en voor een stam in
Zuid-West Afrika.
Bij de wet zijn reeds lang geleden
voor alle Bantoes gebieden aangewe
zen. die tezamen groter zijn dan En
geland. Als men bedenkt dat daar nu
ook blanken wonen, zaken en boer
derijen hebben en dat zij er zul
len moeten verdwijnen, ziet men iets
van de enorme problemen waarvoor
de regering staat.
De Transkei heeft reeds een eigen
regering. parlement, politie en
rechtspraak. .Anderen dan de
Xhosa's mogen in dit gebied geen
grond bezitten, terwijl zij voor reizen
in de Transkei toestemming moeten
hebben van de regering van het land.
De blanken, die er nog verblijven
drijven er een handelsstasie of een
hotel, hebben een adviserende functie
of zij werken er als predikant, dok
ter, onderwijzer, landbouwdeskundi
ge e.d. De Bantoes leven hoofdzake
lijk van landbouw en veeteelt, in
dustrie is er nog maar weinig. Wel
worden grote industrieën bij de gren
zen van de Bantoegebieden gevestigd.
Zowel op dit gebied als op de scholen
en in het rechtswezen is het tekort
aan leidinggevende deskundigen de
rem.
De Transkei komt maar langzaam
op gang. Vooral hier laat zich de
macht van de oude gewoonten, die
ontwikkeling tegenhouden, gelden.
Toch is. zoals terzake kundige blan
ken en Bantoes mij allen verzeker
den, de vooruitgang onmiskenbaar.
Vooral de zendingsstasies met hun
geïntegreerde benadering spelen in
de ontsluiting van het mensenleven
en van de arbeid een grote rol.
Een opperhoofd verzekerde mij,
dat de Transkei binnen één generatie
een modern niveau bereiken zal,
maar in het algemeen rekent men
toch met een langere periode.
Slaagt het?
Niemand kan zeggen, of het beleid
van eigensoortige ontwikkeling in de
thuislanden zal slagen, ook in die zin,
dat de Bantoes uit de lokasies gelei
delijk naar hun thuisland zullen
trekken. Dat hangt van vele factoren
buiten de macht van de blanken af.
Kenmerkend voor het beleid is im
mers. dat de Bantoes het ten slotte
zelf moeten doen.
Huizen. scholen. industrieën,
fondsen, deskundige hulp. dat alles
vormt slechts de voorwaarde voor de
ontwikkeling. De beslissende factor is
de motivering tot de arbeid, de over
tuiging om de verantwoordelijkheid
voor de ontwikkeling van volk en
land op zich te nemen. Deze hoeda
nigheden zijn ten diepste van reli
gieuze aard en kunnen niet overge
dragen en aangeleerd worden.
Wie zich evenwel zonder vooroor
deel openstelt voor hetgeen verricht
is en dit beziet in het licht van de
motivering van het beleid, zal moe
ten erkennen, dat in korte tijd reeds
zeer veel bereikt is en dat een situatie
is ontstaan met overwegend bevredi
gende onderlinge verhoudingen tus
sen de volken, en met goede perspec
tieven.
Gevaren
Natuurlijk zijn er gevaren en be
zwaren aan de uitvoering van het
beleid verbonden. Aan deze schaduw
zijden wil ik ten slotte nog enige
aandacht schenken.
De christelijk dynamische benade
ring, die het beleid van hulp bij een
eigensoortige ontwikkeling bepaalt, is
wel kenmerkend voor velen en met
name voor hen, die voor het beleid
verantwoordelijk zijn, maar er zijn
toch ook wel andere opvattingen van
het beleid.
Zij die in de eerste plaats de zelf-
verdedigiging van de blanken op het
oog hebben, en zij die niet geloven,
dat de Bantoes zich op den duur voluit
zullen kunnen ontwikkelen, en die
een statische verhouding tussen ho
gere en lagere rassen op het oog heb
ben, zullen met hun standpunt de
uitvoering van een goed beleid in de
weg staan, en indien hun aantal
groot wordt, de zaak doen mislukken,
in dit verband is ook de vraag van
groot belang, in hoeverre en voor hoe
lang Zuid-Afrika de verwoestende
secularisatie, die de westerse wereld
thans overspoelt, buiten de deur kan
houden.
Een eigenaardigheid van de Boeren
is hun voorliefde voor d kwalificatie
conservatief. Daar is wel iets van te
begrijpen. Zij eren hun geschiedenis
en zij willen trouw blijven aan Gods
Woord. Dat is te waarderen, zeker in
een tijd. waarin een warboel van on
christelijke motieven de wereld on
bewoonbaar begint te maken.
Doch deze instelling kan gemakkelijk
uitgebouwd worden naar de idee van
het behouden van de bestaande-
toestand en naar het verzaken van de
verantwoordelijkheid voor ontwikke
ling. Dan wordt zij bedenkelijk.
Goedpraten
Dat Zuid-Afrika in de wereld geen
goede naam heeft, is in zeker opzicht
aan de Zuid-Afrikaners zelf te dan
ken. Zij hebben de neiging om alles
wat gebeurd is. goed te praten. Zij
verklaarden mij dit met de overwe
ging, dat het volk heel zijn geschie
denis bedreigd en in de verdediging
is geweest, waaruit als vanzelf een
dergelijke neiging tot goedpraten van
alles tegenover de buitenstaander
ontstaat
Hoe dit zij, op die manier wordt
het pleidooi van Zuid-Afrika in de
wereld minder geloofwaardig, omdat
er natuurlijk fouten zijn gemaakt en
verkeerde opvattingen zijn gehuldigd
en nog wel worden gekoesterd. Met
name is dit jammer, omdat het de
wereld niet duidelijk is gemaakt, dat
sinds tien jaar in Zuid-Afrika sprake
is van een nieuwe mentaliteit en
praktijk.
Van geheel andere aard is de bete
kenis van de strijd, die van alle kan
ten in de wereld tegen Zuid-Afrika
wordt gevoerd. De bedoeling van de
ze strijd is de Zuidafrikaanse politiek
en daarmee in feite ook de staat zelf
te vernietigen. De verdediging daar
tegen leidt de overheid tot wetten en
maatregelen, die anders niet nodig
geweest zouden zijn.
Vooral de beheersing van het door
de communisten geleide terrorisme
dwingt de overheid tot krasse maat
regelen. Gelukkig slaat dit terrorisme
niet aan bij de Bantoes, zodat zij de
politie zelfs helpen bij de opsporing
van terroristen. Zonder deze hulp zou
het einde van Zuid-Afrika nabij zijn.
Niettemin dreigt op deze wijze het
gevaar, dat men om de vijand te
bestrijden de methode vqn de vijand
overnemen moet, met name de com
munistische politiestaat. Alhoewel de
toestand in Zuid-Afrika niet te ver
gelijken is met de dwangmaatschap-
pij en de terreur in de commu
nistische landen, zal het land, indien
de ondermijning van binnen uit een
werkelijk gevaar zou worden, en in
dien de bestrijding van buiten af het
bestaan van de staat op het spel zou
zetten, de weg van een politiestaat
wel op moeten gaan.
Daarom is het zo belangrijk dat in
de vrije landen van de wereld begrip
voor het probleem van Zuid-Afrika
groeit en tenminste een gemengd
oordeel over het beleid op de voor
grond komt. waarvoor dan in deze
lijd ook weer nodig is de moed om
Voortrekkersmonument, Pretoria
DOOR PROF. DR. IR.
H. VAN RIESSEN
voor de waarheid in de minderheid
te zijn.
Mini
De zgn. kleine apartheid banken,
loketten, stranden en dergelijke apart
voor blanken en niet-blanken stuit
de reiziger het meest tegen de borst.
Daarop vooral richt zich de veroorde-
lingm Het is immers zo dat deze a-
partheid de niet blanken buiten de
thuislanden en de lokasies de lagere
plaats aanwijst.
Voor een goed begrip moet men
echter wel het volgende in aanmer
king nemen De grote cultuurafstand
tussen de blanken en de Bantoes,
waarover ik reeds iets opmerkte,
leidt ertoe dat de Bantoe in deze
<-partheid eerder een orde ervaart,
die hem vertrouwen geeft .dan iets
kwetsends.
In de tweede plaats lijkt het mij
onjuist deze kleine apartheid uit het
geheel te isoleren en Zuid-Afrika op
grond daarvan te veroordelen. Men
zal dit vraagstuk in het kader van
het gehele beleid moeten plaatsen.
De correcte beoordeling is dan de
ze. dat men de waag aan de orde
stelt, in hoeverre het beleid van ei
gensoortige ontwikkeling in de
thuislanden, en gericht daarop in de
overige gebieden, maatregelen van
het karakter der kleine apartheid
noodzakelijk maakt.
Het is natuurlijk uiterst moeilijk om
te bepalen, of het opheffen van een
bepaalde maatregel een zodanige
integratie mee zou brengen, dat daar
door het proces van ontwikkeling in
eigensoortigheid zou vertragen of
zelfs zou afbreken. Toch lijkt mij dit
het enige criterium voor de beoorde
ling.
Niet alle
Omdat dit zo'n moeilijke zaak is.
wil ik zeer voorzichtig zijn met de
opmerking, dat het mij voorkomt, dat
niet alle kleine apartheid de toets
van deze kritiek kan doorstaan. Als
voorbeeld daarvan noem ik het
besluit van de gemeenteraad van
Bloemfontein om het Herzogplein
voor de Bantoes te sluiten.
Ik moet zeggen, dat de meningen
over deze zaak ook in Bloemfontein
zelf verdeeld waren. Een positieve
ontwikkeling in dit probleem kan
men verwachten van het recente
aanknopen van goede relaties met
«nkele Afrikaanse staten en van de
wijze van omgang van de regering in
Pretoria met de regering van de
Transkei.
Voor de ontwikkelde Bantoes is de
kleine apartheid natuurlijk moeilijk
om te verwerken. Hun aantal is nog
zeer gering, maar het groeit snel.
Door hun opleiding en ontwikkeling
in westerse zin is de afstand tot hun
stamgenoten zo groot, dat zij boven
dien bedreigd worden met vereenza
ming.
Aan ontwikkelde Bantoes is intus
sen zeer veel behoefte. Met de cijfers
toonde een minister in de Transkei
mij voor een bepaald geval aan, dat
hij voor het ogenblik reeds tienmaal
zoveel deskundigen kon gebruiken,
en dat deze ook wel beschikbaar zou
den zijn. indien zij uit de buurt van
de blanke wereld naar de Transkei
zouden willen trekken. De weerstand
om naar het thuisland te gaan is het
eigenlijke probleem en de overwin
ning ervan zal de oplossing zijn voor
de ontwikkelde Bantoes.
Halfslachtig
Zal men in het eind niet toch blij
ven zitten met verdeelde volken, die
ten dele in de thuislanden, ten dele
in de lokasies bij de grote steden
wonen? Hoe verbazingwekkend het
project er ook uit mag zien, de rege
ring is inderdaad van plan om lang
zamerhand de Bantoes uit de lokasies
naar de thuislanden te verhuizen.
Dat wacht dus op de ontwikkeling
van de thuislanden, opdat deze aan
trekkelijk worden om er te wonen en
te werken.
Voor dit doel moet men- denken
aan de cultivering van de grond, aan
de ontwikkeling van grensindustrieën
en op de duur ook van industrieën in
die landen, en aan de ontginning van
bodemschatten. Verwerkelijking zal
nog geruime tijd vragen, maar van
die kant bezien Hikt de uitvoering
zeer wel mogelijk.
Moeilijker is de be-->rv"<ording van
de vraag, wie de opengevallen
plaatsen in de bestaande industrie
zullen moeten bezetten. Men denkt
daarbij wel aan de kleurlingen
snel in aantal toenemen. Ook i( h
waarschijnlijk, dat de trekarbei<L-
we in Europa ook kennen, een r(
blijven spelen, terwijl toch altiji.
verhoudingsgewijze klein aantal L,
toes buiten het thuisland zal blH
wonen en werken.
Niemand kan voorzien, ho*-
toestand zich op de duur werk—
za! ontwikkelen. Daar zich e)
geen redelijk alternatief in p*
van het gevoerde beleid voordo*
de beste hoop, dat Zuid-Afrika
beraden het gestelde doel zal blW
nastreven en met wijsheid de ml
len zal kiezen, die onder de v«
mende omstandigheden dat doe^
beste dienen.
Verzachting t'
Zeer belangrijk lijkt mij deze
weging, dat naarmate men dichtu>e
de verwerkelijking van het plai*
komen, de op zichzelf zo kws
maatregelen voor de kleine apar
verzacht kunnen worden en ojh
duur zelfs kunnen verdwijnen. 1^
echter mede afhankelijk van de'
wikkeling der feitelijke apart y
een wereldprobleem dat niet L,
maatregelen maar slechts in deüe
zindheid der mensen tot oploj
kan komen. Wie zich niet aan (,t
rieën vergaapt, kan op dit puntr
laas niet optimistisch zijn. p
Wat Zuid-Afrika betreft. meeL
toch te mogen stellen, dat de voh
ring van het plan van eigensooT
entwikkeling, welke oude en nif®
moeilijkheden er ook dan nog z{°('
bestaan, de oplossing zal betetócc
van zijn unieke en ernstige p rob Ij1'
Verschijnselen, die om spofo
voorziening vragen, omdat zij héa
ven van de Bantoes ontwrichten.!»
de trekarbeid en het verblijf vaÊ]
dienstmeisjes bij de huizen der o
ken. Vele duizenden Bantoes trel
voor een groot deel van het jaan
hun gezinnen weg naar de mijneiP
daar te werken. Er wordt goed 1
hen gezorgd, ook is dit irekkek
sommige stammen een gebruik,)3:
al voor de aanraking met de blalf
bestond, maar dat rechtvaardigt Ta
de ongezonde toestand niet. H«
niet duidelijk, wat daaraan op if
termiin te doen is. ?vpa
Veel ernstiger is het probleem*u
de meisjes en vrouwen, die acht*3
huizen van de blanken wonen?"
waarvan velen een voor ons b
bandeloos leven leiden. De voofcj
hand liggende oplossing is. dat P.
vrouwen verhuizen naar de lokïf
waar zij dan in de gelegeig
gesteld moeten worden om een gj
te stichten en in stand te houdenT!
in die zin, dat man en vrouw wa
werkgelegenheid betreft in Is
-esteld worden biieen te blijverr;
vernam dat deze verhuizing in
nla?** -«ede; gereaRceerd is.
Wordt vervolgd
