Nederlanders zetten in
een irrigatie-plan op papier
Harster eerder
vrijgelaten
ZE GOOIEN GEEN
TOMATEN MEER
Forse straf voor een
stelende soldaat
Meisje dat Saskia
meenam in
België berecht
Verdroogde graanschuur Irak
Tijd stond eeuwenlang stil
Italië tekent het
kernstopverdrag
Eisenhower is
voor Nixon
Olie bedreigt
Engelse
stranden
VRIJDAG 19 JULI 1968
Juist voordat de staatsgreep in Irak deze week plaats vond, was onze redacteur
Meindert Leerling teruggekeerd van een reis door dit land. Hy schreef bijgaande
reportage over de primitieve omstandigheden waaronder in grote delen van Irak
nog wordt geleefd, ondanks de grote mogelijkheden op welvaart die er zyn.
'V
SAOCDI - :KoqA'éf --l,
ARABiE
DE LANDROVER HOTST en botst over smalle, vrijwel onbegaanba
re landwegen. De Arabische chauffeur naast me blikt of bloost
niet. Voor hem is het slechts een routine-ritje. Achter de auto
vliegt het stof meters hoog op. We rijden door de binnenlanden
ran Irak. Achterin de auto kijken de heren L. van 't Leven en F. P. Vonck
lachend toe. Ze laten me een klein stukje zien van het Hiila-Diwaniya-
gebied, waarvoor een aantal Nederlanders een groots irrigatie- en draina
geplan op papier zet.
Nog enkele maanden en na een uit-
ebreide studie van enkele jaren
Ismede een uitvoerig rapport aan de
raakse regering is ook het ontwerp
laar voor aanbesteding.
In het veld is nog niets te merken
an de veelomvattende werkzaamhe-
en die zijn verricht of van de grote
nvesteringen die reeds zijn gedaan,
lechts twintig procent van het
60.000 ha grote gebied (ongeveer de
rovincie Zuid-Holland) is voor de
andbouw geschikt.
Men moet nog niet vragen hoe. Met
ijn en moeite hebben de boeren
aak met de meest primitieve midde-
m die men zich kan denken een
tukje land bouwrijp gemaakt. Zij
elen er wat granen ook rijst als
r even wat water binnen bereik is
- maar de oogsten zijn schraal, de
waliteit slecht.
En dan te weten, dat dit stukje
ardbodem de graanschuur van Irak
Kijk, wijst de heer Van 't Leven,
dat is nu een bestaand irrigatie-
- kanaal dat we rustig kunnen be-
nutten.
wordt genoemd. Zover het oog reikt,
zie ik vanuit de landrover vlakke on
meetbare lappen droog en braak lig
gend terrein, waarop alleen wat
groene distels groeien die de grazen
de dromedarissen en schapen aan
lekkere hapjes helpen. Die beesten
zijn overigens al snel tevreden.
Voor de rest is het kaal en zande
rig met daarboven de onbarmhartig
fel schijnende zon die elke activiteit
als het ware in de kiem lijkt te smo
ren. Maar wat de leek zo op het
eerste gezicht nauwelijks kan gelo
ven, ziet de man van de wetenschap
met kennersoog.
ALS IN HOLLAND
„Dit land tussen de twee oer-oude
waterstromen Eufraat en Tigris, dit
land dat Mesopotamië heet en in de
Oude Bijbelverhalen reeds als bijzon
der vruchtbaar werd aangemerkt, is
waard er een gigantisch project voor
op stapel te zetten.
De grond is in wezen even vrucht
baar als de grond op onze Zuidhol
landse eilanden," vertelt de heer Van
't Leven uit Arnhem en werkzaam
als landbouwkundige bij de Ned.
Heidemaatschappij. „Er is hier in dit
warme land alleen een goede water
verdeling nodig. Er valt slechts 125
mm regen per jaar tegen 750 mm in
Nederland. Bovendien verdampt er
door de grote hitte veel meer". Sa
men met civiel technisch personeel
van het Amersfoortse architectenbu
reau Dwars Heederik en Verhey
heeft hij onder leiding van de heer J.
van Assen en de laatste tijd ir. J. C.
Sterk uit Amersfoort enkele jaren
gewerkt aan het bestek klaar maken
van het project.
WERK BUNA KLAAR
„Het karwei loopt in feite al af",
zegt ir. Sterk, die afkomstig is uit
Rotterdam. „Nadat we in 1958 een stu
die van het gehele project hadden
gemaakt, kreeg de NEDECO (Nether
lands Engineering Consultants) waar
in de Heide Mij en ons architecten
bureau samenwerken, de opdracht
van de Iraakse regering het bestek
gereed te maken. Begin 1969 hopen
we klaar te komen. In feite leggen
ACHTER de mannen van het project staan de vrouwen die
met een beetje improvisatie hun gezinnetjes rustig laten
marcheren. Ach, het is er allemaal niet zoals in Holland,
maar het leven in Irak heeft ook weer zyn voordelen.
I Mevrouw Kitty Sterk: ,.De bevol-
4 king is hier enorm vriendelijk en
gastvrij ook al keken ze in het
begin wel wat vreemd tegen die
Westers geklede vrouwen aan. Al
dat „bloot" was volgens hun
godsdienstige overtuigingen taboe
en toen de dames voor het eerst
ging winkelen, werden er wel to
maten gegooid en gespuugd maar
dat is snel veranderd.
Ik kan nu rustig mijn boodschap
pen doen, zonder dat ik ook maar
ergens door wordt gestoord. Je
moet alleen goed uitkijken wat je
koopt. Alles moet goed gewassen
worden en gekookt en het fruit ge
desinfecteerd. In de zomer is er
alleen weinig groente en fruit.
Bovendien is het niet raad
zaam het „gebak" dat men hier
maakt, te kopen. Ik bak enorm
veel, zelfs brood. Ook moet je vrij-
■jwel alle kleding zelf naaien. Geluk
kig heb je er de tijd voor, omdat
iedereen een huisbediende heeft.
Daardoor leer je ook nog een
^taondje Arabisch."
Moeder geeft les
IJET moeilijkste van alles
wordt het wanneer er school
gaande kinderen komen. Een enke
le Europese school is er alleen in
Bagdad. Meneer Van Woudenberg:
nWij hebben twee jongens die op
de lagere school gaan. Tot voor
kort kregen zij les van een der
dames uit ons team die vroeger on
derwijzeres was. Die is terug naar
Holland.
Wij hebben nu een schriftelijke
cursus aan de hand waarvan mijn
vrouw overdag de jongens leert
We hebben een aparte kamer als
schoollokaal ingericht, maar u be
grijpt dat het tijzonder veel
inspanning van mijn vrouw vraagt.
Wat dat betreft ben ik maar weer
blij als we straks in februari naar
huis kunnen. Voor de jongens is
dat veruit het beste."
17EN belangrijk punt is echter
het gebrek aan medische ver
zorging. Mevr. Sterk: „Er is hier in
Diwaniya een ziekenhuis, maar
daar zou ik voor geen goud willen
liggen. Inlandse patiënten brengen
al hun familieleden mee en die lig
gen of zitten dag en nacht bij het
bed. De hygiënische omstandighe
den laten zich raden.
Ver van Bagdad
Als er plotseling iets onver
wachts voor valt, zit je wel ver van
de bewoonde wereld. Bagdad is
bijna drie uur met een taxi. De
drie babies die in de Nederlandse
kolonie zijn geboren, kwamen in
Bagdad ter wereld. Daar is een
particuliere kraamkliniek.
Als de huisarts voor een ver
koudheid of iets dergelijks wordt
geraadpleegd, schrijft hij direct an
tibiotica voor. Daar ben ik ook niet
zo gelukkig mee, maar misschien is
het wel goed in dit warme land
waar je snel een infectie oploopt.
Veel ziekte is er gelukkig niet.
We zijn natuurlijk tegen van alles
en nog wat ingeënt. De periodieke
prikken bij babies en kleuters ge
ven we zelf. Vaccin wordt uit Ne
derland meegebracht. Hier prikken
ze iedereen met dezelfde naald....
't Is behoudens die enorme hitte
in de zomermaanden een bijzonder
fijn land. Ik woon er toch wel
graag", lacht ze. „We hebben alleen
niet veel mogelijkheden tot
ontspanning. Geen radio, TV of
krant. De mannen hebben zelf een
zwembad gemaakt. Dat gebruiken
we dan ook wel heel intensief".
we nu de laatste hand. Toen het spul
volop draaide, waren we hier met
zo'n veertien gezinnen. Nu zijn er
nog zes, van wie er dezer dagen
twee naar Nederland terugkeren.
Ook het Iraakse personeel is al sterk
ingekrompen."
Het kleine groepje Nederlanders
dat in Diwaniya, een stadje 250 km
ten zuiden van Bagdad, woont, be
hoort tot de ongeveer dertig Neder
landers die in Irak leven en werken.
Maar hoe klein in getal hun daden
zijn groot.
VERZOUT
„In het kort komt het populair ge
zegd hier op neer", aldus ir. Sterk,
„dat we een stuk van dit in feite zo
uitstekend voor landbouw geschikte
gebied in de oude staat terugbrengen.
De grond is enorm verwaarloosd,
waardoor deze volledig is verzout. Er
is echter dankzij Tigris en Eufraat
water genoeg. Het moet echter goed
worden verdeeld. Rond de jaartelling
en al eerder deed men hier aan irri
gatie, maar het was niet voldoende
effectief".
Landbouw-expert Van 't Leven:
„Slechts 20 pet. van de grond is nu in
gebruik. Dat kan 90 pet. worden als
het project wordt uitgevoerd. Dat zou
dan tevens betekenen dat naar schat
tingen de opbrengst die nu zo'n half
miljoen gulden bedraagt, zal oplopen
tot 20 miljoen".
En de mogelijkheden zijn groot,
want de boeren willen wel ook al
stuit men soms op weerstanden. Ver
geet niet dat men zich soms in zijn
vaak meer dan vijftig graden) ver
richten.
„Je moet dit land volsmijten met
grotere en kleinere kanalen. Wij noe
men dat draines," stelt ir. Sterk. „Om
de kilometer moet er zo'n sleuf ko
men. Voordat je aan het graven kunt,
moet er echter worden geëgaliseerd.
Gelukkig bestaan er al enige irriga
tiekanalen uit vroeger jaren. Die
kunnen met enige veranderingen en
verbeteringen worden gebruikt.
Het gehele project, dat in negen
units is verdeeld, wordt op stapel ge
zet om het beschikbare water zo ge
lijk mogelijk over het land te verde
len. Zijn de kanalen gegraven en de
3500 kunstwerkjes (sluisjes en dui
kertjes) aangebracht, dan kan een
begin worden gemaakt met het
uitspoelen van de zouten die nu met
een dikke hier en daar zelfs volle
dig witte korst het land bedekken.
Zo pleegt de Irakse boer op zijn
manier nog irrigatie. Met een
houten werktuig moddert hij wat
rond op een stukje grond waarop
rijst wordt geteeld.
Het zoute water wordt in de woestijn
geloosd.
ACHT JAAR
Voordat het echter zo ver is, zijn er
wel zo'n zeven tot acht jaar verstre-
DOOR MEINDERT
LEERLING
eer voelt aangetast. Eeuwenlang
heeft men bepaalde methoden ge
bruikt. Er mislukte weieens wat,
maar er was altijd eten. Denk er om
dat vele boeren uitstekende vaklie
den zijn.
Maar als ze eenmaal zien dat er
meer geld te verdienen valt, dan zal
het wel lukken. Belangrijk is de
plaats van de sheik, de grootgrondbe
zitter die in vele streken nog baas is
in alle opzichten. Er zijn zeer voor
uitstrevende sheiks, die reeds een
moderne Combine hebben aan
geschaft en te huur geven aan boeren
die grote hoeveelheden graan te
oogsten hebben.
CONTRASTEN
Dat kan in dit land waar de tijd
eeuwenlang schijnt te hebben stil
gestaan tot scherpe contrasten leiden.
Aan de ene kant van de stoffige rou
te waarlangs dagelijks karavanen
dromedarissen sjokken de moderne
dorsmachine en aan de andere kant
de dorsvloer waarop ronddraaiende
ezels, aangevuurd door vrouwen, het
graan uit de halmen kloppen. Con
trasten ook in de behuizing zolang de
bedouïnententen uit de tijd van
Abraham en Jacob alsmede de lemen
hutten uit de Oudtestamentische tijd
nog in tel blijven op nog geen steen
worp van de „bewoonde" wereld.
Irak, dat nu voornamelijk drijft op
rijke olieschatten, kan ook op land
bouwgebied een voorname natie wor
den. En de Iraakse regering wil dat
ook wel ook al zal het nog vele jaren
duren alvorens de vruchten kunnen
worden geplukt van het werk dat
land- en waterbouwkundigen nu in
dat zo warme land ('s zomers overdag
De heren Van 't Leven links en
Vonck zitten niet in de sneeuw,
maar op een stuk grond waarop
een dikke zoutkorst ligt.
ken. En dan duurt het nog tien jaar
alvorens de invloed van de irrigatie
goed en effectief merkbaar is. Maar
de produktiestijgingen zullen enorm
zijn, mits de boeren het werk goed
aanpakken. Bijzonder belangrijk is
dan ook de follow up." stelt de heer
Sterk.
„Je kan natuurlijk wel iets maken,
maar al te vaak is in andere delen
van de wereld al gebleken dat het
effect uitblijft door onjuist gebruik
of verwaarlozing. Belangrijk is dan
ook dat de boeren worden voorge
licht. De communicatie is evenwel
niet zo best. Er is nog veel analfabe
tisme. Radio en TV zijn er weinig of
niet. Je moet de boer in zijn eigen
taal kunnen bereiken", tot zover de
heer Sterk/
't Is alleen'de vraag of die boeren
er nu zo veel interesse bij hebben.
Ook de regeringsleiders in Bagdad
overhaasten zich niet als het om dit
soort zaken gaat. De boer leeft toch
wel en om met hard werken vooruit
te komen in de maatschappij is niet
iets wat hem van jongsaf met de
paplepel is ingegeven.
Voordat men het veld intrekt bekijken de stafleden van NeDoCo een van
de vele luchtfoto's van het gebied waarvoor een irrigatieplan op stapel
wordt gezet. Van links naar rechts: de heren ir. Sterk, Wallet, v. Wouden
berg, Wolters, Vonck en v. 't Leven.
Een bedoeïnentent van trekkende boeren, zoals die ook in Oudtestamen
tische tijd bestonden. Compleet met hun geweren poseren de „bewoners''
maar al te graag voor het mannenverblijf. Links is een klein deel afge
scheiden voor de vrouwen.
ARNHEM De 22-jarige soldaat
J.VV. uit Wassenaar die zich gisteren
voor de Krijgsraad in Arnhem moest
verantwoorden, had heel wat op zijn
kerfstok, onder meer valsheid in
geschrifte en flessetrekkerij. Zo zou
hij voor honderden guldens boeken
hebben gekocht onder valse naam,
hoewel hij over een forse bankreke
ning kon beschikken.
Hij vluchtte tijdens zijn. voorarrest
naar Spanje, maar keerde eigener be
weging terug. Hierdoor moest hij
zich ook wegens desertie verantwoor
den. De ten laste legging was slechts
een bloemlezing uit vele gevallen.
De raadsman, luitenant C. Veld
kamp, schreef de misstappen van de
soldaat toe aan schromelijke opvoed
kundige fouten en aan erfelijke aan
leg. Reeds op de lagere school kwam
W. herhaaldelijk in aanraking met de
politie en voordat een middelbare op
leiding mislukte was hij uit zeven
kostscholen of colleges afgevoerd.
Toen hij in militaire dienst trad
was hij al vier keer veroordeeld, on
der meer wegens diefstal, aldus de
raadsman, die erop wees, dat ver-
dachte's moeder zijn vader was
overleden toen hij 12 jaar was
zelfs de ernstigste gevallen vergoe
lijkte.
„Hij bezit zo'n aantrekkingskracht
voor het kwade dat een langdurig
verblijf in de gevangenis, waar hij
allerlei ongewenste kennissen kan
opdoen, zeer funest kan worden."
Met zijn hoge intelligentiequotiënt is
de soldaat volgens de raadsman een
potentiële bendeleider.
De auditeur-militair, mr. J. van de
Berkhof, zei in zijn requisitoir dat
juist een gevoelige gevangenisstraf
een soldaat duidelijk kan maken dat
inspanningen in een andere richting
oneindig betere resultaten kan ople
veren.
De krijgsraad veroordeelde de sol
daat conform de eis van de auditeur
tot tien maanden gevangenisstraf met
aftrek waarvan drie maanden voor
waardelijk, met een proeftijd van
LEUVEN De Belgische jonge
vrouw Maria H. (17), die in Zundert
de baby Saskia van Ostaaijen ont
voerde, zal in Leuven voor de rechter
moeten verschijnen. De officier van
justitie in Breda heeft haar doen
overbrengen naar de Belgische justi
tie. De vrouw is daar inmiddels ver
der verhoord op last van de procu
reur in Leuven.
Op formele gronden wordt deze
procedure gevolgd. Kinderrechters in
ons land gaan, bij het in behandeling
nemen van een zaak. niet uit van de
plaats waar het strafbare feit is ge
pleegd, maar van de woonplaats van
verdachte.
ROME Nauwelijks 24 uur nadat
zij het vertrouwen van de Senaat
heeft verkregen heeft de nieuwe Ita
liaanse regering van premier Giovan
ni Leone aangekondigd dat Italië het
verdrag tegen de spreiding van kern
wapenen zal ondertekenen.
In bepaalde kringen van de
Christen-democratische partij was
men huiverig het verdrag te onderte
kenen omdat dit de ontwikkeling van
kernenergie voor vreedzame doelstel
lingen zou belemmeren.
drie jaar. Tot de voorwaarden be
hoorde dat hij een behandeling on
dergaat bij de Dr. Meijersvereniging.
De beklaagde zelf voelde ook hier
veel voor, want met de hulp van deze
vereniging hoopte hij in staat te zijn
zijn leven te beteren. De Krijgsraad
voelde geen behoefte W. uit de mili
taire dienst te ontslaan, zoals de au
diteur ook had geëist.
WASHINGTON Ex-president
Eisenhower heeft zich gisteren uit
gesproken voor de vroegere vice-
president Nixon als kandidaat van de
Republikeinse partij bij de komende
presidentsverkiezingen.
Hij zei Nixon te steunen vanwege
diens intelligentie en integriteit. Zo
als bekend is een kleinzoon van
Eisenhower verloofd met een dochter
van Nixon.
LONDEN Opnieuw wordt Enge-
lands zuidkust bedreigd door olie. Veer
tig tot vijftig kilometer uit de kust is
namelijk een olievlek van veertig kilo
meter lengte en vier kilometer breedte
waargenomen.
Juist in het hoogseizoen kan het naar
de stranden komen van de olie ramp
zalig worden. Een kleine hoeveelheid
was gisteren al op het strand van Sen-
non Cove bij Lands End te zien. Ge
hoopt wordt op een gunstige wind,
waardoor de vlek van de kust zal af
drijven.
Men is het niet eens over de herkomst
van de olievlek. Eerst werd gedacht
aan de Torrey Canyon, het schip, dat
anderhalf jaar geleden voor de kust
verging en reeds zoveel misère heeft
veroorzaakt. Er zou namelijk nog een
onbeschadigde tank. gevuld met olie in
het wrak hebben gezeten, die door de
jongste storm kan zijn opengescheurd.
Anderen achten dit weer onwaarschijn
lijk.
Hoe dan ook. aan de Britse kust zijn
de oliebestrijders weer in staat van pa
raatheid.
MUENCHEN De voormalige
SS-generaal Wilhelm Harstcr Is uit
een gevangenis in Muenchen ontsla
gen krachtens de bepaling, dat gede
tineerden op vrije voeten kunnen
worden gesteld na twee-derde van
hun straf te hebben uitgezeten.
Harster, die in de oorlog aan het
hoofd stond van de Sicherheitspolizei
in Nederland, was vorig jaar februari
door een Duitse rechtbank tot 15 jaar
gevangenisstraf veroordeeld wegens
medeplichtigheid aan moord op meer
dan 80.000 joodse Nederlanders.
Er werd rekening mee gehouden,
dat Harster na de oorlog al acht jaar
in een Nederlandse gevangenis had
gezeten. Daarbij opgeteld de tijd die
hij in West-Duitsland in voorarrest
had doorgebracht en de zeventien
maanden die hij nu in de cel had
gezeten, kwam hij op meer dan tien
jaar.
