SUPRA massaal laatste eer
SUPRA
Gereformeerde
groeien het
Gemeenten
sterkst
's-Gravenmoer bewees
KERKEN IN CIJFERS
Geref. Gem. tellen
72.000 leden
Eerste Kamer aehter
initiatiefvoorstel
van ir. Van Rossum
Een iroord voor vandaag
#0.:..
Groei ondanks
tekort aan
predikanten
CHR. GEREF.
BLIJVEN
ACHTER
Uw probleem
is het
onze....
Drie kerken in
een gebouw
BEROEPINGSWERX
Afdeling Zeeland Kamer
van verontruste
gereformeerden
WOENSDAG 3 JULI 1968
WOORD VOOR VANDAAG
Alzo lief! Hoe lief? Dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven
heeft... Het is een rechtstreeks antwoord. Het wil zeggen,
dat God het liefste wat Hem is, gewoon heeft gegeven om
uitdrukking te geven aan Zijn liefde voor de mens.
Men proeft hieruit het geweldige, het in feite onbegrijpelijke.
Wie van ons laat zijn liefde zover gaan, dat hij het liefste wat
hij heeft afstaat aan een ander? God doet het. In al onze
liefde zijn en blijven wij egoïstisch. Uiteindelijk draait het bij
de mens altijd om zichzelf.
God heeft de wereld lief. Hij wil de wereld helpen. Hij wil
haar uitkomst bieden en een toekomst, zo groot en zo heerlijk,
als niemand anders kan. Deze wereld met haar miljoenen en
miljoenen mensen, van wie er miljoenen niets van God willen
weten, heeft Hij lief, laat Hij niet los. Er is eens gezegd: God
holt deze wereld achterna om haar te helpen en te redden.
Waarvan te redden? Van de dood. Dat is Gods doel. Daarom
heeft Hij zijn eniggeboren zoon gegeven.
Wij lezen vanavond 2 Koningen 7 vers 1 tot 20.
HILVERSUM In het kader van
de Vierde Algemene Vergadering van
de Wereldraad van Kerken in het
Zweeds Uppsala, heeft W. L.
Brugsma dinsdag 9 juli vanuit
Amsterdam een gesprek met dok
ter en mevrouw John Karefa Smart,
direkteur van de Wereldraad Ge
zondheids Organisatie. Dr. Smart,
die eerder de post van minister in
Sierra Leone bekleedde, woont de
vergadering van de Wereldraad bij.
Dit schakelprogramma wordt uitge
zonden via Nederland 2.
(Van onze kerkredactie)
VEENENDAAL De Gere
formeerde Gemeenten in Neder
land telden per 1 januari 1968
14.843 zielen. Dat is 354 of 2.44
procent meer dan het jaar daar
voor.
Daarmee is deze kleine groep
(waaraan de naam van wijlen dr. C.
Steenblok verbonden is) de kerk, die
het afgelopen jaar op het terrein van
de gereformeerde gezindte relatief
het sterkst gegroeid is.
Dit is ook de groep met het
grootste predikantentekort. Want de
ze 49 gemeenten worden gediend
door slechts vier (binnenkort vijf)
predikanten en een emeritus-predi
kant. die ais hulpprediker dienst
doet.
Hoe groot de invloed van het heb
ben van een eigen predikant van in
vloed is op het ledenbestand van een
gemeente, moge blijken uit het feit,
dat de vijf gemeenten met een predi
kant (Barneveld. Ederveen. Op-
heusden. Veenendaal en Terneuzen)
samen 251 zielen meer tellen, dan het
jaar daarvoor. De 44 vacante ge
meenten gingen samen dus maar 103
zielen vooruit.
Het Kerkelijk Jaarboekje, dat de
zer dagen verschenen is. bevat ook
gegevens over drie gemeenten in
Noord-Amerika. Men treft er verder
een Kerstpreek van ds. F. Mallan en
een gedicht van Dirk Verhey in aan.
De statistiek vertoont een onnauw
keurigheid, doordat de cijfers van de
afdeling te Waardenburg niet in het
totaal begrepen zijn. wat in voor
gaande jaren wel het geval was.
ROTTERDAM De beide
groepen Gereformeerde Gemeen
ten zijn in de jaren zestig de
sterkst groeiende kerken op het
terrein van de gereformeerde
gezindte.
Met een toename van 15,9
respectievelijk 15,1 procent groei
den zij in de periode 1960-1968
anderhalf maal zo snel als de
Nederlandse bevolking als ge
heel, die maar met 10,9 procent
toenam.
Maar ook de Gereformeerde Ker
ken zijn met 12.3 procent de bevol
kingstoename ruim de baas gebleven.
Wij berekenden deze percentages
aan de hand van de statistieken in de
jaarboeken van deze kerken.
Bij gebrek aan voldoende gegevens
is het niet mogelijk, om de oorzaken
van deze groei der diverse gerefor
meerden diepgaand te analyseren.
Maar het vermoeden ligt voor de
hand. dat zij vooral groeien door een
hoger geboorte-overschot.
Er zijn namelijk drie fractoren, die
de groei van een bevolkingsgroep be
palen: geboorte-overschot (meer ge-
boren, dan overleden), vestigings-o-
verschot (er komen meer uit het bui- I
tenland hier naar toen. dan er emi
greren) en wat wel genoemd wordt
het ..overgangen-saldo" (door over-
gangen uit andere bevolkingsgroe- j
pen).
Emigratie
Camping, caravan, zomerbuis,
bergen, bossen, zee,
Deem - kant en klaar - van thuis
ECHTE KOFFIE mee!
Burgemeestersgezin begraven
kant en klaar gemalen
altijd Tacoomrers: óók op reis
VAN NELLE KWALITEIT
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge
heimhouding Is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Hoe verwijder ik rode na
gellak van een vaste vloerbedek
king?
Antwoord: Probeer het met ace ton
of remover. Begin eerst op een on
opvallend plekje om te weten of
kleur en stof ertegen kunnen.
Vraag: Als een AOW-er huwt met
een jongere vrouw, wordt dan de
AOW verhoogd?
Antwoord: De man kan dan
AOW-uitkering voor gehuwden aan
vragen.
Vraag: Onlangs ben ik door de
gemeente aangeslagen voor rioolbe
lasting. Komt deze niet voor reke
ning van de huiseigenaar?
Antwoord: Het komt voor dat in
gemeenteverordeningen (in verband
met de huidige verhoudingen tussen
huur en vaste lasten) niet de eige
naar dodh de huurder als belasting
plichtige wordt aangewezen.
Vraag: We bezitten een schilderij
met een binnenwater, waaraan
zeilschepen gemeerd liggen. Op de
achtergrond enige pakhuizen. Gesig
neerd W. v. Dort Sinds 1922 is het
schilderij in onze familie. Is u iets
bekend van de schilder?
Antwoord: Neen. U kan inlichtin
gen inwinnen bij een museum of
misschien weet een onzer lezers iets.
Vraag: Ik bezit een munt zon
der jaartal, erg dun en met de kleur
van rood koper. Aan de ene kant is
het rondschrift S. Georgivs eqvitvm
patrenvs met de afbeelding van een
ruiter te paard, die een draak
bestrijdt. Aan de andere kant staat:
In tempestate sevrita met afbeelding
van een zeilschip. Voorts heb ik een
munt: 3 Sehwaren uit 1858. waarop
staat Scheide-Munze. aan de andere
kant HRZGTH OLDENB. en dan 2
ineengestrengelde letters: Een F en
een V? met kroontje erboven. Ver
volgens een munt uit 1772, nl. 48
Einen Thaler met aan de keerzijde
een door elkaar geschreven F en R.
Kan u hierover bijzonderheden ge-
Antwoord: De eerste is geen
munt. Er zijn zovele penningen van
dit soort voor zovele doeleinden dat
we u niet helpen kunnen. Het eerste
opschrift betekent St George (Joris),
beschermheer van de ridders. De
keerzijde vermeldt: in de storm vei
ligheid. De tweede is een munt van
het hertogdom Oldenburg, van her
tog Nicolaus Friedrich Peter
(1853-1900). Scheidemunze betekent
pasmunt De Schware was een halve
cent waard. Op de derde munt bete
kent F R. Friedericus Rex (koning
Frederik). namelijk Frederik de
Grote (1740-1786) koning van
Pruisen. Uw munt is een halve
groschen. in waarde ongeveer een
toenmalige stuiver.
Vraag: Hoe krijg ik kaarsvet uit
een wollen bouclé vloerkleed?
Antwoord: Giet een scheut petro
leum op een schone doek en wrijf
de plek. Het kaarsvet lost hierin op
en verdwijnt zonder een spoor na te
laten.
(Van onze correspondent)
's-GRAVENMOER Rond
vier uur dinsdagmiddag luidden
de klokken in 's-Gravenmoer.
Vlaggen hingen halfstok. Vijf
lijkauto's met de stoffelijke over
schotten van burgemeester Koop
man, zijn echtgenote en drie
zoons, zetten zich in beweging
in het stille straatje bij de her
vormde kerk voor de droeve
tocht naar de algemene begraaf
plaats,
Zeker 500 mensen, onder wie de
commissaris van de Koningin in
Noord-Brabant, dr. C. Kortmann, en
tal van burgemeesters uit de
Langstraat en het Land van Heusden
en Altena. volgden te voet de lijkwa
gens. geflankeerd door de leden van
de gemeenteraad, de leden van de
jeugdgemeenteraad. het gemeente-
personeel, de drumhand Crescendo
en de gymnastiekvereniging ONI.
Enkele honderden dorpsbewoners
stemden langs de weg om de begrafe
nisstoet te zien voorbijtrekken.
's-Gravenmoer rouwde om de dood
van de sympathieke burgemeester
Koopman, zijn vrouw en zijn zoons
Jacques, Wim en Leo die in de prille
ochtend van vrijdag 28 juni bij
Weert door een auto-ongeluk om het
leven kwamen.
ZEER BEMIND
Vijf jaar is Jacobus Leendert
Koopman eerste burger van het ruim
1500 inwoners tellende 's-Graven
moer geweest. En hoe bemind hij
zich in deze plaats wist te maken,
bleek bij de begrafenis. Ruim veertig
bloemstukken en kransen bedekten
de eikenhouten kisten die naast el
kaar stonden in hrt koor van de
15e-eeuwse hervormde kerk.
Maandag defileerden in de kerk
ruim duizend 's-Gravenmoerders
voor een laatste groet langs de over
ledenen en tekenden het condolean
ceregister
..Wat hier is gebeurd, kan ik niet
omschrijven. Het is een slag voor ons
dorp", zei ds. Heijboer tijdens de
rouwdienst in de tot de laatste plaats
bezette hervormde kerk. De dienst
kon door luidsprekers ook worden
gevolgd in het Dorpshuis.
LOOPGRAVEN
Ds Heijboer preekte over Psalm 23
4. Boven deze psalm staat: De Heer
is mijn Herder. ..Kan men nog wel
geloven in deze woorden na wat het
burgemeestersgezin overkwam? Een
benauwende vraag", aldus ds. Heij
boer.
„Maar nimmer vergeet ik wat eens
iemand tegen mij zei. Het geloof in
Christus moet het ook kunnen uit
houden In de loopgraven, in de scha
duw van het dal van de dood. Anders
is het geen waar geloof. De troost die
ik u kan geven, zo besloot ds. Heij
boer zijn predikatie, is hetgeen staat
in vers 4 van Psalm 23.
Posthume hulde was er in ruime
mate voor het burgemeestersgezin.
Loco-burgemeester K. de Geus ka
rakteriseerde wijlen de heer Koop
man als een goed burgemeester, als
een gelovig en eenvoudig mens. Veel
deed hij voor de 's-Gravenmoerse ge
meenschap.
Burgemeester M. van Prooijen van
Sprang-Capelle, die het woord voerde
namens de burgemeeste-skring De
Langstraat en namens de tuin-
bouwstichting Sprang-Capelle,
Waspik. 's-Gravenmoer, noemde hem
een plichtsgetrouw man, een collega
en een vriend met wie men graag
omging.
En de heer C. van der Hooft, de
burgemeester van Waddinxveen, zei
dat hij Koopman had leren kennen
als een integer en wijs ambtenaar.
Jarenlang werkte de heer Koopman
op de gemeentesecretarie van Wad
dinxveen. Verder spraken de heer L.
Vogelaar uit Fijnaart. een oom van
de burgemeester, en de heer J. Schild
als vriend.
ROLDE (Dr.) Drie kerkgenoot
schappen maken voortaan gebruik
van het gebouw van de hervormde
kerk van het Drentse Rolde. Het
zijn de rooms-katholieke. de gere
formeerde en de eigenaresse zelf, de
hervormde kerk.
Het afgelopen weekend is met het
gemeenschappelijk gebruik begon
nen. Zaterdagavond was er de
eucharistieviering van de rooms-
katholieken. zondagmorgen om half
negen (heel vroeg!) kerkten de ge
reformeerden er en om tien uur de
hervormden.
Het initiatief is uitgegaan van de
hervormde kerk in Rolde, want het
ziet er niet naar uit. dat de gerefor
meerden en rooms-katholieken. die
evenwel in ledental groeien, op kor
te termijn een eigen gebouw kunnen
kopen.
De gereformeerde kerk kwam tot
nu toe bijeen in een restaurant en de
rooms-katholieke in de kapel van
een inrichting voor geestelijk ge
handicapten.
Dc middelste factor van deze drie
kan niet debet zijn aan de groei van
gereformeerden. Want terwijl voor
Nederland als geheel de situatie sinds
1960 zo is. dat de vestiging van bui
tenlanders in ons land de emigratie
overtreft, is het bij de gereformeer
den nog steeds omgekeerd. Uit de
gereformeerde bevolkingsgroep emi
greren verhoudingsgewijs de meeste
mensen.
Van de Gereformeerde Kerken
kunnen we het migratiesaldo nauw
keurig vaststellen. Als we het cijfer
over 1967 (de statistiek over dat jaar
is nog niet gepubliceerd) op 800
schatten, dan hebben vanaf 1960 6565
leden van de Gereformeerde Kerken
het land meer verlaten, dan dat er
zijn binnengekomen.
Ook het overgangensaldo kunnen
wc uit dc jaarboeken van deze kerk
destilleren. Dat van 1967 geschat op
duizend, zijn er in de periode 1960 -
1968 8418 meer mensen tot de Gere
formeerde Kerken toegetreden, dan
dat eruit naar andere groepen over
gingen.
Exclusief het (positieve) overgan
gensaldo en het (negatieve) migra
tiesaldo noteren de Gereformeerde
Kerken een groei van 90.618 zielen of
12.06 procent, waarmee zij nog ruim
boven de landelijke groei blijven.
Van de andere kerken is de groei
nog minder uit een overgangensaldo
te verklaren. Dat van de Gerefor
meerde Gemeenten was over de eer
ste twee jaar. dat een dergelijke sta
tistiek gepubliceerd werd (1966 en
1967) zelfs negatief (ongeveer 140 per
jaar verlies).
Geboorteoverschot
Men moet dus wel concluderen, dat
een hoger geboortecijfer de groei van
de gereformeerde gezindte veroor
zaakt. Door het Centraal Bureau voor
de Statistiek is vastgesteld, dat het
1 geboortencijfer in de gereformeerde
bevolkingsgroep wel daalt, maar
minder snel dan bij de Nederlandse
bevolking als geheel. Sinds 1963 is de
huwelijksvruchtbaarheid bij de gere
formeerden het hoogst van alle be
volkingsgroepen. Voor 1963 waren
dat de rooms-katholieken.
Een indicatie in dit verhand zou
ook de verhouding tussen doopleden
en belijdende leden kunnen zijn. En
dan doet zich het meilkwaardige feit
voor. dat hoe „zwaarder" (excuus
voor de uitdrukking) de kerk is, des
te meer doopleden ze telt.
Het percentage, dat de doopleden
in de Gereformeerde Kerken inne
men (zoals we dat berekenden aan de
hand van het laatste jaarboek) is
46.65 procent.
In de Gereformeerde Kerken (vrij
gemaakt) maken de doopleden 47.43
procent van het totale kerkvolk uit.
Bij de Christelijke Gereformeerde
Kerken is dit 49.01 procent, de Gere
formeerde Gemeenten 49,74 procent.
De Gereformeerde Gemeenten in
Nederland tenslotte zijn de enige
groep, die meer doopleden als belij
dende leden telt (52.52 procent).
De plechtigheid op het kerkhof
was sober gehouden. Groot was
de belangstelling, groot ook het
aantal bloemstukken en kransen.
(Van onze kerkredactie)
Het betrekkelijk lage groeipercen
tage van de Gereformeerde Kerken
(vrijgemaakt) van 9.80 procent zal ge
zien de kerkelijke situatie geen ver
wondering wekken.
Overigens moet men hier in aan
merking nemen, dat van verschil
lende zijden kritiek is geleverd op 't
feit. dat de uitgever van het vrijge
maakte Handboek in de laatste uitga
ve vijf kerken in Noord-Bra
bant/Limburg (samen circa 965 zie
len) niet heeft meegeteld in verband
met de kerkelijke moeilijkheden.
Zou hij dat wel hebben gedaan (en
deze kerken beschouwen zichzelf nog j
wel als vrijgemaakt), dan zou het
groeipercentage geen 9.80 maar 10.78
hebben bedragen.
Achterblijven
Des te scherper kon.( dan het per
centage van de Christelijke Gerefor
meerde Kerken uit. Het is moeilijk te
verklaren, waarom deze kerk duide
lijk achterblijft, niet alleen bij de
groei van de gereformeerde gezindte,
maar ook bij die van de Nederlandse
bevolking als geheel.
Men zou hier kunnen denken aan
plaatselijke gebeurtenissen, waardoor
soms enkele honderden het kerkver
band verlaten (zoals vanaf 1960 in j
Doorn. Urk en Zwijndrecht). Dat kan
uiteraard op het groeipercentage gro
te invloed hebben. Maar daar staat
tegenover, dat er in dezelfde tijd ook
hier en daar gemeenten tot de
Christelijke Gereformeerde Kerken
toegetreden zijn, zoals in Siegerswou-
de en Sliedrecht.
Bezien we de christelijke gerefor
meerde cijfers van elk jiar afzonder
lijk. dan valt daar weinig uit af te
lezen. Slechts dringt zich de zonder
linge conclusie op. dat vanaf 1960 de
oneven jaren voor deze kerk steeds
de vette jaren waren, terwijl in de
even jaren de ledentoename opval
lend gering was.
Het zou de moeite waard zijn. om
nader te onderzoeken hoe het komt,
dat deze kerk relatief achteruitgaat.
Geen statistiek
Een kerk hebben we buiten be
schouwing moeten laten en misschien
is juist deze kerk nog wel het sterkst
gegroeid van allemaal. We bedoelen
dc Oud-Gereformeerde Gemeenten
in Nederland.
In verschillende plaatsen zijn de
afgelopen jaren groepen tot dit kerk
verband toegetreden. Maar de oud
gereformeerden, die we ruwweg op
20.000 schatten, houden geen stati
stieken bij.
Tenslotte een overzicht van de
groeipercentages over 1967
Geref. Kerken
Geref. Kerken (vrijg.)
Chr. Geref. Kerken
Geref. Gemeenten
1.22
0,24
1.23
1.72
Geref. Gemeenten in Ned2.44
Nederland 1.05
Zouden de vijf Brabantse kerken
wel meegerekend zijn geweest, dan
zou het groeipercentage van de vrij- j
gemaakten 1,14 hebben bedragen.
Vakantie zonder
ECHTE KOFFIE is als een
zee zonder zon.
kant en klaar gemalen
altijd vacuumvers: óók op reis
VAN NELLE KWALITEIT
Geref. Kerken
Geref. Kerken (vrijg.)
Chr. Geref. Kerken
Geref. Gemeenten
Geref. Gemeenten in Ned.
Nederland
1-1-60
1-1-68
toename
proc.
751.422
843.893
92.471
12,31
98.301
107.935
9.634
9,80
63.215
68.350
5.135
8,12
62.037
71.921
9.884
15,93
12.892
14.843
1.951
15,13
11.417.254
12.661.095
1.243.841
10,89
NED. IIERV. KERK
Aangenomen het beroep v. d. synode
tot legerpred M. Jansen te Maasdam-
Cillaarshoek.
Bedankt voor Rotterdam-Zuid 'wijk-
gem. Zuidwijk): D. J. Monshouwer te
Brunssum
Tomatenstraat
GEREF. KERKEN
drs.
Beroepen te Haulerwijk,
Fernhout te Waardhuizen.
Aangenomen naar Haarlemmermeer
oostzijde: kand. D. Braam te Leiderdorp,
die bedankte voor Rottevalle; Makkum;
Vrijhoeve-Capelle; Oosternijkerk: Vrie-
zenveen: Bovensmilde; De Wilp: Knijpe-
1 Mildam
Emeritaat verleend (m.i.v. 1 sept.) a.
J. D v. Ginhoven te Westervoort.
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Berkum
hart te Drachten.
,'rijgem.)
J. M. Goed-
CHRIST GEREF. KERKEN
Beroepen te Leerdam, kand.
huis te Eemdijk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-Zuid: te Ter-
neuzen-Axel: te Amsterdam-c. en te
Sunnyside (Washington-V.S. r. kand. A.
M. den Boer te Ridderkerk.
(Van onze kerkredactie)
ZEIST Per 31 december
1967 telden de Gereformeerde
Gemeenten 72.211 zielen (1966:
70.706). De 152 (150) gemeenten
worden gediend door 36 (32)
predikanten.
Dat blijkt uit het zojuist versche
nen Kerkelijk Jaarboek van deze ge
meenten. De Gereformeerde Gemeen
ten hebben verder nog twee actieve
emeriti-predikanten en een missio
nair predikant, die in West-Irian
werkt, terwijl de 23 zustergemeenten
in Noord-Amenka de beschikking
hebben over zeven predikanten.
Het predikantentekort is de laatste
jaren dus duidelijk minder geworden.
Drie kandidaten zijn op het ogenblik
beroepbaar en de Theologische
School te Rotterdam telt twaalf stu
denten.
Helemaal nauwkeurig is de sta
tistiek in dit jaarboek niet. Zo
constateerden wij. dat de gemeente
Rotterdam-Putselaan. die in april
1968 in het kerkverband werd opge
nomen. toch reeds is meegerekend in
de statistiek per 31 december 1967
Als we deze gemeente (die geboekt
staat met 290 zielen) buiten beschou
wing laten, is er over 1967 een netto
toename van 1215 zielen of 1,72 pro
cent.
Het sterkst groeiden de gemeenten
Capelle aan den I.Tssel (kennelijk
door migratie ten koste van enkele
Rotterdamse gemeenten). Apeldoorn
en Gouda.
Overkomst uit en vertrek naar an
dere kerken houden elkaar naeenorg
in evenwicht (respectievelijk 558 en
571). Opmerkelijk is daarbij de sterke
aantrekkingskracht, die dc Neder
landse Hervormde Kerk blijkbaar
uitoefent. Naar deze kerk gingen in
1967 115 leden en 232 doopleden uit
dc Gereformeerde Gemeenten. „Voor
al jongeren", zo constateert de redac
tie van het jaarboek in een commen
taar en de vraag wordt er aan vast
geknoopt: „Doen wij wel genoeg, om
ze bij ons te houden?"
Verenigingen
De gegevens achterin geven blijk
van groeiend verenigingsleven. We
telden er 247. waaronder 85 jeugdver
enigingen (jongelings- en meisjesver
enigingen meegerekend). 54 clubs en
zondagsscholen voor de jongere
jeugd. 40 zangverenigingen, 56 vrou
wenverenigingen en 12 mannenvere-
nigingen. Dankzij overheidssubsidie
krijgt de bond van jeugdverenigingen
binnenkort haar eerste vrijgestelde
jeugdwerkleider: de heer M. Golver-
dingen te Amersfoort.
Ouders dagje uit
dan de baby naar
het klooster
ENTER Kloosterzusters in de
Twentse plaats Enter hebben het
vriendelijk aanbod gedaan in de va-
kantietijd op de kinderen te willen
passen van ouders, die eens een dag
je uit willen.
De zusters Franciscanessen deel
den dit mee bij het afscheidsfeestje
van meisjes, die de lagere school
verlieten.
De zusters 'lebben vooral gedacht
aan baby's en kleuters. Het ziet er
naar uit. dat dankbaar gebruik zal
worden gemaakt van het voorstel.
Kardinaal Bremian
(74) overleden
PHILADELPHIA Francis kardi
naal Brennan, die sinds 15 januari
prefect van de Romeinse congregatie
van de sacramenten was, is gisteren
op 74-jarige leeftijd in Philadelphia
overleden.
Kardinaal Brennan werd op 7 mei
1894 te Shenandoah in de Ameri
kaanse staat Pennsylvanië géboren.
Hij werd in 1920 tot priester gewijd
en heeft 19 jaar lang deel uitgemaakt
van de Rota. het hoogste gerechtshof
van de Rooms-Katlholieke Kerken.
SWAZIVROUWEN
TABOE VOOR DE
BLANKE MANNEN
MBABANE Volgens de senaat van
het voormalige Britse protectoraat Swa
ziland. komen elk weekeinde talrijke
Zuidafrikaanse blanken de grens over
om Zwazi-negervrouwtjes het hof te
maken.
In Swaziland is dat, in tegenstelling
tot Zuid-Afrika, niet verboden de
senaat vindt wel dat er iets
worden gedaan.
De senatoren willen een wet. a,
tensporige avontuurtjes verbiedt. Blan
ken. die alleen voor de vrouwtjes ko
men. moeten worden geweerd. Hoe de
senaat de goede blanken van de kwade
wil onderscheiden, wordt in het midden
gelaten.
BREDA" De Amerikaanse fa
brikant Joseph Forster, eigenaar
van de in Breda gevestigde fabriek
Forster Grant heeft de joodse ge
meente van Breda 75.000 geschon
ken voor een eigen synagoge.
De heer Forster is zelf ook jood
Van de dankbare joodse gemeente
heeft hij de belofte gekregen, dat
een van de ruimten van de syna
goge naar hem zal worden genoemd.
Enige tijd geleden hebben de ker
ken in Breda geld ingezameld voor
de synagoge van de joodse gemeen
te. maar het bedrag van f 10.000 dat
bijeenkwam is ontoereikend.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Voor de eerste
maal in de parlementaire ge
schiedenis zat dinsdag in de Eer
een SGP-politicus
achter de ministerstafel. Het
SGP-Tweede Kamerlid ir. H.
van Rossum verdedigde daar
zijn initiatiefvoorstel tot wijzi
ging van de Waterstaats wet.
In de senaat bestond veel
waardering voor dit wetsont-
'werp. De initiatiefwet-Van Ros
sum regelt de watertoevoer voor
land- en tuinbouwgebieden.
Namens de senaat sprak de heer
Gooden (kath. v.). De heer Van Ros
sum heeft de oude spreuk „Wie wa
ter deert, die water keert", vervan
gen door de uitdrukking „wie water
ontbeert, die water begeert", aldus de
heer Gooden.
De heer Van Rossum geflan
keerd door minister Bakker (verkeer
en waterstaat) had wel waardering
voor deze opmerking. Wel meende
&"ÏÏTta»n, gereformeerd i hi'„d" b,t Bijbel, gebod ..Gij
predikant te 's-Gravendeel. heelt toe- Iu" bieren' niet mt het oog
gezegd, de theologische inleiding op moc verliezen,
deze forumvergadering te zullen ver- De heer Algra (a.r.) greep de gele-
zorgen. genheid aan om een korte beschou-
A C 1 1 r* 1 1 schiedems z
C achter de
GOES De landelijke vereniging
van verontrusten in de Gereformeer
de Kerken is hard aan het werk. om
een organisatie op te houwen. Dezer
dagen Is in Goes een provinciale af
deling Zeeland opgericht.
Voorzitter van het voorlopig dage
lijks bestuur in deze provincie is de
heer F. Schipper te Yerseke.
De Zeeuwse afdeling belegt don
derdagavond 3 oktober een openbare
forumbijeenkomst in de schouwburg
te Middelburg. Deze bijeenkomst zal
een reactie zijn op de VU-avonden.
die in maart en april in de Zeeuwse
hoofdstad zijn gehouden. Dezelfde
„kernvraagstukken" zullen dan weer
in discussie komen.
wing aan de geschiedenis van het
initiatiefrecht van de Tweede Kamer
te wijden. Hij was verheugd dat dit
wetsontwerp door de senaat was aan
genomen. Zoals het de Eerste Kamer
past begroeten wij het initiatief
voorstel-Van Rossum met „ingehou
den en bezadigd enthousiasme".
In antwoord op de heer Algra gaf
ook ir. Van Rossum een korte uiteen
zetting over de toepassing van het
initiatiefrecht Zijn voorstel was het
35-ste dat in beide Kamers van de
Staten-Generaal werd aanvaard. In
dien de regering er haar goedkeuring
aan hecht wat wel zal gebeuren
is het het 33-ste initiatiefvoorstel dat
als wet in het Staatsblad verschijnt.
UTRECHT Het hoofdbestuur
van de Gereformeerde Bond orga
niseert zaterdag 7 september een ver
gadering voor ambtsdragers. Ds. R. J.
van der Hoef uit Papendrecht zal
spreken over ..Hoe vervullen wij ons
ambt in de Hervormde Kerk van
nu?"
Deze bijeenkomst wordt gehouden
in het gebouw voor K. en W. aan de
Mariaplaats te Utrecht en begint om
half drie.
Ook de predikantenconferentie van
de Gereformeerde Bond (8 en 9 Ianu-
ari) zal gaan over de betekenis van
het ambt.
