wereld van een lifter
PRIMATOUR S
Banaal
theater
VOORU
ALVIN AILEY KWAM
VERRIJKT TERUG
'N FIJNE REIS ZONDER
WAGENZIEKTE DOOR
Joop gaat jas kopen in Afghanistan
en oude platen in Kairo Huib Goudriaan
Ontmoetingen
Clochard
Senaat wijst nota
bestuursvorm af
„Bagage"
Platen kopen
Wel warm
Anna Blaman-
en Chabotprijs
uitgereikt
tegen reisziekte 7lftC
te land, ter zee en in de lucht CJlrl"
Dansidioom is
uitgebreid
9
WOENSDAG 26JUNM968
LODEWIJK DE BOERS
DARTS EX I.VKFXSYXODE
Het bloed wordt duur betaald in Koeweit evenals
de olie: 30 dollar voor eenderde liter. „Prettige bijver-
verdienste", vindt Joop Goudswaard, die wel eens zaken
heeft gedaan met het Koeweitse Rode Kruis.
„Trouwens in Saloniki ook; 90 procent van de mensen
die daar in jeugdherbergen komen, weten dat het Griekse
Rode Kruis om bloed verlegen zit. We hebben er erg ge
lachen door ingewikkelde systemen te bedenken hoe een
man om zijn bloed kan worden gevangen."
Rotterdammer Joop Gouds
waard weet ook hoe hy het al
dus verdiende geld kan besteden.
„In Tanger kan het goedkoopst
worden gegeten in Casa Maria.
Een maaltyd van vier gangen
kost 1,50. De soep wordt opge
schept uit een heel grote wasteil,
het dessert is een meloen."
Joop kan vertellen hoe de
eigenaar van een eethuisje in
Istanboel zijn buitenlandse gas
ten verwelkomt; heel trots, met
de enige twee woorden Engels,
die hij kent: „Hallo, Charly!"
Dit soort wetenswaardigheden
wisselen een niet zo kinderachtig uit
gevallen slag mensen de lifters
in de eerste plaats uit. Als ze elkaar
tenminste tegenkomen in de grote ca
bines van het internationale wegver
voer, op de zachte achterbanken van
Mercedessen en Peugeots, of op het
kille asfalt „on the road".
Kiiidertientje
Geachte heer Goudriaan,
Geweldig! Hartelijk dank! Het
moet u voldoening geven om zoveel
met de pen te kunnen doen! Met
zulke publiciteit bereikt u méér voor
het ontwikkelingswerk voor kinderen
dan menige goedwillende liefdadig-
heidsbeweging.
Mijn dochter* heus niet zo senti-r
menteel, zei na het lezen: „Goed zeg,
ik voel gewoon een brok in mijn keel
en dat heb ik niet gauw!"
Mag ik nog een krant ontvangen
voor Canada? Ze zullen het daar ze
ker aardig vinden een exemplaar te
hebben.
Ondertussen gaan van de week 70
tekeningen van het Baarnsch Lyceum
naar Toronto, om bij de tekeningen
van de Godelindeschool uit Hil
versum te worden gevoegd.
Het plan „Oorlog en Vrede" is nu
uitgebreid met Joegoslavië en Roe
menië. Van de week wil ik met de
ambassades van deze landen gaan
praten, omdat ik geloof dat contact
met deze landen belangrijk is voor
het kweken van een betere verstand
houding en meer begrip onderling.
Door de schoolvakanties staat de
zaak thans natuurlijk een beetje stil.
Hartelijke groeten en hoogachting,
Namens het Regionale UNICEF
Comité 't Gooi
Vera Gerson Lobman,
BLARICUM
Status-spelletje
Geachte heer „Huib Goudriaan",
Elke morgen hol ik naar Schiphol.
Van Haarlem uit. De nieuwe weg van
Haarlem langs Amstelveen is vol
blik. Weg, vangrail en blik, meer
niet. Wie zou dan niet snoeihard
gaan?
Dus rijd ik met mijn Druppie, het
Fiatje 500, op de oude Schipholweg,
tweebaans met nog vriendelijk groen,
een enkele boerderij. Wat koeien
(heus) en schapen aan de andere kant
van de sloot die de weg begeleidt. In
het voorjaar springen nog de dartele
lammetjes allerdwaast op hun wit
houten stokjes. Nu, in juni. zijn het
alweer grauwe pubers geworden.
Maar goed. alles beter dan hijskra
nen langs de weg en alwéér een paar
bomen minder.
Maximum 80 km. Het staat er toch
echt en meermalen. Het Fiatje dat op
de grote parallelweg een ver
keersobstakel zou betekenen, holt
hier rustig met 80 km-vaart voor de
stofzuiger uit, die in zijn achterste
raast. En samen zijn we haast geluk
kig met de bomen en de koeien. Tot
dat in het spiegeltje een grote auto
opdoemt.
Het feit dat hij groter wordt be
wijst al dat hij te hard gaat. Daar zal
ik mij niet over opwinden, dat moet
de politie maar doen. Dan gaat het
gebeuren.
Het is immers geen show, als een
grote auto rijdt achter een zo klein
autootje als een Fiat 500 is? Dwin
gen, opduwen, kleven zolang er te
genliggers zijn. De oversteekplaatsen
van de schoolgaande kinderen wor
den niet geteld.
Afremmen hiervoor, even vaart in
houden wordt bestraft met een druk
op de claxon. En opeens schiet de
achterligger uit het spiegeltje weg en
voorbij, haastig, haastig, het kan net
nog. Een blik opzij en ik hoor ze
denken: ja ja, Griet aan het stuur
van een poppenwagentje.
Daarna moet ik vaart minderen
want de grote auto gaat vlak voor
mij rijden met 70 km-vaart. Wat zou
je je ook druk maken op een provin
ciale weg? De rechterarm wordt op
de andere stoelleuning gelegd.
Aangezien ik op tijd op het werk
moet zijn, ga ik voorbij als de kans
Ontmoetingen, gemiste ontmoetin
gen. Joop, lifter sinds 1962, kan ero-
•ver meepraten.
„Op weg,; naar Venetië kwamen
mijn vriend; en ik een,,, klein, roodha
rig meisje tegen, dat onze vaderlijke
gevoelens opwekte. Er stopte halver
wege een sportwagen, die maar één
man kon hebben. Mijn vriend stapte
in met de zware koffer van dat
meisje, zodat ze niet meer zo hoefde
te sjouwen.
We verloren elkaar in Venetië uit
het oog. Toen we, na in Griekenland
te zijn geweest, op het station van
München geld wisselden, zagen we ze
weer. Ze kwam net aan met de trein
uit Saloniki.
We hoorden dat we in Saloniki de
zelfde nacht in een jeugdherberg
hebben geslapen, zonder dat we het
wisten. Het meisje was die avond
vroeg naar bed gegaan."
De wereld blijkt zelfs voor lifters
een kleine wereld. „We liftten eens
van Straatsburg naar Parijs, zaten 18
uur achtereen in een vrachtauto, en
zagen er dus smerig uit. Bovendien
was na een lange tocht mijn
broek versleten, en droeg ik Griekse
sandalen zonder sokken.
's Avonds zaten mijn vriend en ik
langs de Seine brood te eten op een
bankje. Juist op die tijd kwam de
politie clochards oppikken. Nou we
vielen gelijk in de prijzen: clochard
nummer een en twee! Wij mee naar
het bureau, en in een kelder kwamen
we weer een oude kennis tegen.
Het was een Amerikaan, die het
presteerde nog voordeliger te leven
dan wij: hij had maar één maaltijd
(van 2.50) per dag nodig. We had-
schoon is. Dan trekt de grote auto op
tijdens het passeren. Je laat je toch
niet kisten door een 500?
Het spelletje van opduwen, kleven,
claxon en voorbijschieten herhaalt
zich. Het gevaarlijke en irriterende
status-spelletje.
Mej. N. M. R. Wuis,
HAARLEM
Levensgevaarlijk Dafje
Mijnheer,
Koopt uw vakantie-autootje bij een
bonafide handelaar, zou ondergete
kende willen uitroepen. Bespaar u de
bittere teleurstelling, die wij als ge
pensioneerden, waarbij een lichame
lijk gehandicapte vrouw, hebben
moeten ervaren.
Voor periodiek vervoer, o.a. naar
de behandelende geneesheren en voor
vakantiegenoegens was een autootje
nodig. Buurman had, zo beweerde
hij, een goedlopend Dafje voor ƒ300
te koop.
Op het uiterlijk van het Dafje af
gaande en op vertrouwen in de ver
koper, kwam de koop tot stand. De
eerste kosten, voor een nieuwe uit
laat, waren 84.
Maar spoedig bleek, dat het Dafje
levensgevaarlijk was. Het liep vast,
terwijl de vonken onderuit het dash
board sloegen. Resultaat: geleend
geld weg.
Om te voorkomen dat het Dafje in
handen van scharrelaars terecht zou
komen, en weer slachtoffers zou ma
ken, hebben wij het wagentje voor
studie-aangelegenheden ter beschik
king van de technische school
gesteld.
Hoogachtend,
M. A. Schrader (Gep. ambtenaar)
DEN HAAG
DEN HAAG Een weinig
talr^k publiek werd gister
avond in de Koninklijke
schouwburg geconfronteerd
met „totaal-theater" van Lo-
dewijk de Boer, wiens éénak-
ters „Darts" en „Lykensyno-
de" onder de dekmantel van
het Holland Festival werden
opgevoerd.
Beide stukken hebben in Amster
dam en ook daarbuiten talrijke op
voeringen gekregen. Zelfs in het zes
de Festival Mondial du jeune thea
tre in Nancy, zodat het zich liet aan
zien dat Studio de meest vooruit
strevende toneelgroep qua repertoire
en enscenering in ons land met een
perfect geregistreerde voorstelling
voor het voetlicht kwam.
Directheid
Lodewijk de Boer heeft zijn stuk
ken die hij zelf regisseerde to
taal-theater genoemd. De directe,
kernachtige teksten zijn van onder
geschikt belang, met dien verstande
dat deze toelichting geeft op de ge
ringe zeggingskracht die uit „Darts"
en „Lykensynode" spreekt. De Boer
UTRECHT De senaat van de
rijksuniversiteit in Utrecht heeft zich
gedistancieerd van de nota die door
de Commissie bestuursvorm universi
teit was opgesteld en die op 20 juni
is gepubliceerd, daar deze ten dele
door de feiten is achterhaald.
Naar de mening van de senaat
moet het bestuur van de universiteit
verantwoording schuldig zijn aan een
orgaan waarin alle geledingen van de
universitaire gemeenschap zijn verte
genwoordigd.
Een bijzondere ervaring was het
nemen van een Turks bad.
„Je wordt gestoomd, gemangeld en
uitgewrongen. En het gekste is, dat
van die grote gasten dat doen. Het is
er enorm warm, je wordt na afloop
in doeken gerold, en dan komt een
reusachtige masseur aan je armen en
benen trekken: een soort mangel."
Hi j is nooit bang in de wrakke auto-
mqbielen, waarmee hij soms genoe
gen moet nemen. „In Turkije reed ik
mee in. een luxe wagen, nou ja luxe
wagen, waar zo'n speling in het stuur
zat dat de chauffeur drie keer moest
draaien om door de bocht te komen.
In Frankrijk lifle ik eens mee in
een vrachtauto van 10 ton, waar 25
ton papier op lag. Op hellingen kon
je beter uitstappen."
Joop met een driesnarig tokkelin-
strument (naam onbekend) dat hij
kocht in Marrakech.
den hem drie maanden daarvoor in
Nice gezien."
De jeugd vliegt uit: eens, voor de
NCRV. De laatste jaren kan beter
worden gespreken van „lift uit".
Zonder geld te hebben, willen jon
gens en meisjes toch de wereld zien.
Electromonteur Joop Goudswaard
(24) hoopt half juli te gaan 'duimen
om een oude droom, het zien van de
landen rondom de Middellandse Zee,
te verwezenlijken.
Het einddoel is Pakistan. De route:
Frankrijk, Spanje, Marokko, Algerije,
Tunis, Egypte. „In Port Said wil ik
een boot proberen te krijgen naar
Beiroet, en vandaar trek ik het Na
bije Oosten in. Via Turkije en Grie
kenland hoop ik terug te komen."
Joop vertelt nochalant een paar ne
vendoelen te hebben. „Ik wil naar Af
ghanistan om zo'n met schapenbont
gevoerde jas te kopen, die hier ƒ250
kost, maar daar 35."
In Kairo wil hij terloops een pla
tenwinkel opsporen, waarvan hij
naam en adres bij een vorige trip in
Athene heeft ontdekt. Joop, een en
thousiast verzamelaar van grammo
foonplaten met jazz uit de jaren
twintig, vond in de Griekse
hoofdstad een Paramount-plaat
(voor kenners welbekend) met een
plakkertje erop van genoemde winkel
in Kaïro. „Nou moet ik toch even
kijken of dat adres te vinden is."
Uit Athene gaf hij toen de gekoch
te platen mee aan een Nederlandse
die de trein nam. Dat zal hem in
Kaïro niet lukken.
„In Athene vond ik voor Grieken
land iets geks: een plaat van de
Three Jacksons. „Ik heb 'daar drie
uur gegrasduind, ik dacht dat ik in
het hol van Alibaba terecht was ge
komen."
Ook Alibaba zal hij in het Nabije
Oosten niet tegen het lijf lopen. Wel
verwacht Joop „gekkere dingen" mee
te maken dan op zijn vroegere rei
zen.
en schaduw was al te ver te zoeken.
„Ik kon wel een eitje op m'n voor
hoofd bakken."
Misschien mede om dergelijke
toestanden te voorkomen heeft hij
een kaart van het Nabije Oosten ge
kocht. „De oases staan er ook, dan
weet ik waar ik water kan krijgen."
Marokko, Turkije en Griekenland,
Spanje en Portugal heeft Joop dus al
eerder bezocht.
In Saloniki at hij een visgerecht,
waar hij drie dagen later nog naar
rook. „1k weet niet wat het is ge
weest, ik noem het maar stinkvissen.
Ik at ook brood met iets ertussen, dat
erg trilde; het zal wel inkvis geweest
zijn."
Joop weet dat in Turkije een over
nachting 1,50, een warme maaltijd
ook 1,50, een kopje koffie twaalf
cent en een kopje thee tien cent kost
„In een Turks theehuis hebben we
uitgerekend, dat we nog geen 2,50
kwijt zouden zijn geweest, als we de
hele menulijst hadden besteld, in
clusief waterpijp-"
Deze impressie van twee lifters
schetste Joop in zijn dagboek op een
van zijn trips. Links Jan Verhulst,
rechts Joop.
De adamsappel dttidt op honger, de
stippen op de armen wijzen op de
nodige injecties en de plekken aan
de broeken op een versleten kruis en
gaten.
Van bagage hebben echte lifters
geen last. Joop neemt op zijn volgen
de reis mee: een rugzak, wat onder
goed, zwembroekjes, een dikke trui,
een dun truitje, een leren jack, een
overhemd (dat hij aanheeft maar
voortdurend wast), twee paar sokken,
een broek, een waterdichte slaapzak,
een paar sandalen, een zakschaak-
spel, een fles water, een bestek, alu
minium bord, beker, toiletspullen, een
closetrol, verband, fles- en blfcopeners,
knijpers, en touwtjes en een boek
(„Arthur, koning voor eens en al
tijd").
Op vorige trektochten had hij de
werken van Homerus, en Pirennes
„Geschiedenis van Europa" bij zich.
Hij heeft ook altijd een notitieboek
voor aantekeningen in zijn rugzak.
Daarin noteert hij, behalve zijn er
varingen, recepten van buitenlandse
gerechten. Hij houdt van uitheemse
keukens, en dat moet ook wel. „Een
echte lifter moet de maag van een
kameel hebben." En dat niet alleen:
„Ook het geduld van een Indiaan en
een groot aanpassingsvermogen."
„We hebben eens een hele dag
tot 's avonds twaalf uur op dezelfde
plek op een lift staan wachten. Maar
we vermaakten ons weL
Ik schat dat we ons twee uur
hebben beziggehouden met een
houtwurm, die we op een tak
ontdekten."
Ik waag het te vragen: „Wat
deden jullie dan met dat
beestje?" Joop: „We hebben 'm
zingen geleerd."
Gekke dingen? Joop: „Mijn vriend
Jan Verhulst en ik wilden eens van
Luxemburg naar Parijs liften, maar
toen liep het zo uit de hand dat we
in Zwitserland terecht kwamen. Er
stopte iemand die naar Lausanne
ging, toen zijn we maar ingestapt. Bij
Zwitserland dacht ik aan sneeuw en
ijs. maar het bleek 40 graden in de
schaduw te zijn."
Joop vond het in Spanje toch wat
warmer. Hij wachtte een keer op een
lift, twaalf meter van de grenspost
van Gibraltar. Het wa6 er 45 graden,
heeft alles op het visuele afgestemd.
Een orkaan van geweld, bestaande
uit irriterende geluiden van een slag
werk, orgel en pneumatische boor
heeft een primaire functie dat bij de
toeschouwer daarentegen verwarring
brengt en zelfs enige verveling ver
oorzaakt.
.Darts' dat vorig jaar voor 't eerst
door Utrechtste studenten werd op
gevoerd kreeg technisch gezien een
perfecte opvoering die qua spel te
weinig bezield was om te kunnen im
poneren.
Verschrikkelijk
Het was een aaneenschakeling van
banale handelingen en ergelijk
gestuntel, waarin Marius Crans als
koning Ekkard bezwijkt voor de
schoonheid van zijn zuster en haar
overweldigt. In de .diepste en voch-
tigste kelders' van zijn paleis mar
telt hij haar dood en verbrandt haar
tenslotte. De koning herhaalt dit
spelletje met zijn hofnar Roda (Lou
Landré) deze verschrikkelijke
geschiedenis die de ondergang van
zijn rijk veroorzaakt.
Met kleurendia's van Albert Seelen
en absurd-futuristische maskers
en kostuums van Astrid Weyman
kreeg dit verhaal grove, nietszeggen
de effecten mee van een regisseur die
verstrikt is geraakt in zijn eigen cha
otische .theater'.
In 'Lykensynode' is het niet anders
Paus Stephanus VI laat zijn voorgan
ger, de gestorven paus Formosus op
graven en gekleed in pontificale ge
waden op een troon zetten om een
oordeel over zijn leven te vellen. Hij
beschuldigt hem ervan op onrecht
matige wijze bisschop van Rome
te zijn geworden. Ondanks het ge
weeklaag van de bevolking wordt het
vonnis geveld: het lijk wordt in de
Tiber geworpen.
Kitsch
Lodewijk de Boer heeft een stuk
.shock-therapie' in zijn stuk verwerkt
dat eigenlijk de naam kitsch ver
dient. De gruwelijke filmscènes met
de kruisiging zijn goed voor het ver
geetboek. De acteurs en actrices zijn
instrumenten en verliezen hun
persoonlijkheid in afmattende toneel
handelingen. Deze Studio-opvoering
mist zijn werking volledig. De
toeschouwer raakt in verwarring.
Het resultaat kan op den duur alleen
dit zijn: lege zalen. Eigenlijk betreu
renswaardig, een dergelijke Holland
Festival-manifestatie.
DAMMIS DE GEUS.
ROTTERDAM Dinsdagmiddag
zijn in de Rotterdamse Kunstkring
de Anna Blamanprijs voor de litera
tuur en de Hendrik Chabotprijs voor
de beeldende kunst, beide ingesteld
door het Anjerfonds Rotterdam, uit
gereikt, de eerste aan Bob den Uyl,
de tweede aan Wout van Heusden.
Mevrouw C. Lührs-Vrugt, zuster
van Anna Blaman, noemde Bob den
Uyl ie"mand die onder een gelukkig
gesternte is geboren omdat ook zijn
debuut, de prachtige novellenbundel
Vogels kijken, indertijd werd be
kroond, en wel met de Amsterdamse
gemeenteprijs. Maar ook vond zij
hem een onmogelijk mens, omdat hij
in onze stad vol lawaai „Een zachte
fluittoon" de titel van zijn be
kroonde verhalenbundel wist te
onderscheiden. Zij roemde de humor
in sommige van zijn verhalen en het
feit dat de onverbloemde sex in zijn
werk ontbreekt. Daarna reikte zij
hem de door Willem Verbon vervaar
digde penning en de geldprijs uit
Mr. J. Huyts roemde Wout van
Heusden als een kunstenaar, die in
zijn etsen ook laat zien, dat hij het
ambacht meester is.
DEN HAAG De minister van
buitenlandse zaken van Turkije, de
heer Ihsan Sabri Caglayangil, zal een
officieel bezoek brengen aan Neder
land van 15 tot en met 19 juli. De
Turkse minister reciproceert hierbij
het bezoek dat minister Luns vorig
jaar aan Turkije heeft gebracht al
dus het ministerie van buitenlandse
zaken.
tabletten
ROTTERDAM Na het succes,
dat Alvin Alley en zijn balletgroep
vorig jaar in ons land hebben gehad
zijn hij en zijn dansers goede beken
den voor het Holland-Festi-
valpubliek. naar wie men met vreug
de kon uitzien. Enkele dagen geleden
gaf deze troupe in de Koninklijke
Schouwburg in Den Haag een ope
ningsvoorstelling en met datzelfde
programma is zij dinsdagavond in de
Rotterdamse Schouwburg gekomen
voor een publiek dat zich uitermate
enthousiast betoonde.
Er is heel wat veranderd sinds ver
leden jaar. Het accent werd verscho
ven van, zoals Ailey vorig jaar zei,
„de culturele erfenis van de Ameri
kaanse neger" naar de moderne
Amerikaanse choreografieën, al wil
dat niet zeggen, dat het neger-karak
ter uit het programma verdween.
De naam veranderde en werd „The
Alvin Ailey American Dance Thea
tre".
De troupe werd grondig veranderd,
slechts een enkeling was van vorig
jaar te herkennen.
-fa Rijkere taal
Met dat al is de taal van Alley's
dans rijker geworden. De spanning
nam toe, soms, zoals in „The Black
District" tot ijzige beklemming.
The Black District van Talley Beat-
ty tezamen met de assistent chore
ograaf Michael Peters op muziek van
Duke Ellington is van benauwende ac
tualiteit, het gaat hierin om niet min
der dan de spanning tussen neger en
blanke in de Verenigde Staten. Het
lichtende kruis op de kerk van de
neger wordt tot het brandende kruis
van de Ku-Klux-Klan, de bruutheid
van de blanke leidt tdt plundering,
chaos en dood.
Dit ballet, waarmee de groep van
Ailey nadrukkelijk een boodschap
wil brengen, beleeft in ons land zijn
wereldpremière. Wij kunnen ons
voorstellen, dat Ailey er nog niet
voor een Amerikaanse schouwburg
publiek mee kan komen.
-A* Europese premières
Als tegenhanger een stuk van de
van oorsprong Nederlandse maar al
lang in Amerika werkende choreo
graaf Lucas Hoving, Icarus op mu
ziek van Sin-ichi Matsushita, dat,
evenals de solo Journey van Joyce
Trisier op muziek van Charles Ives
een première is voor Europa.
Journey is een héél langzaam ada
gio met prachtig schrijdende en
vloeiende beweging gedanst door
Consuelo Atlas.
In Icarus, de mythe die al zovele
choreografen, dichters, en schilders
inspireerde, is Daedalus, gedanst door
Keivin Rotardier, een Egyptische fa
rao. Judith Jamison, bekend van vo
rig jaar, geeft als de Zon een boeiend
adagio met heel mooie handbewegin
gen. De kleine Miguel Godreau, ook
van vorig jaar bekend, is een feno
menale springer.
W Negro-spirituals
In het slotballet, Revelations, cho
reografie van Ailey zelf met een aan
tal negro spirituals als begeleiding
komt de troupe weer in het oude
spoor terecht. Beperkter van taal en
daardoor minder boeiend dan het ge
deelte voor de pauze.
Donderdag komt de groep van Al
ley weer in de Koninklijke Schouw
burg in Den Haag, nu met een ander
programma, waarin wel The Black
District voorkomt, maar waarin als
Europese premières Credo van John
Fealy, Metallics van Paul Sanasardo
en Prodigual Prince van Geoffrey
Holder worden gegeven.
HANS W LEDEBOER.
