Arie Pronk dirigeert
zelfs als
praat
Hanoi: geen vooruitgang in
Parijse vredesbesprekingen
Vestiging ondernemingen
meer stimuleren
Cadeautjes voor
veilige rijders
VOORU
Sportief
rijden?
Ga liever
zeilen!
Feestredenaars bij
jarige CH-Unie
Kindertientjes
stromen
Jose
wil je
een stuk
kaas*
uit het
vuistje
Beschieting Saigon gaat door
LEZER STELT VOOR:
Harriman blijft
optimistisch
ZATERDAG 22 JUNI 1968
„Nee, ik zing zelf niet, ik heb alleen maar een kolenbak-
stem, die de partij vooihrult." Dit zegt Arie Pronk, de populaire
dirigent van de massale koorzang, als hij me bij hem thuis
iets vertelt over zijn werk.
Zelf6 op zijn praatstoel zit Arie Pronk te dirigeren. Zijn
dochtertje Nellie acht maanden oud kijkt naar haar vader
en lijkt de maat te slaan. De heer Pronk: „Ze heeft plezier in
d'r leven!"
Evenals haar vader trouwens. De man, die in mei de aandacht
trok door met zijn koren Deo Cantemus en het Christelijk
Residentie Mannenkoor op te treden in de kathedraal van
Coventry, maakt geen sombere indruk. Calvinist Pronk draagt
een ogenschijnlijk door Luther geïnspireerde levensvreugde uit.
Hllih irlrioon gent' in 1957 Zi^n eerste radio-op-
I IUIU VJUUUl let dl 1 treden was in 1954: „Ik heb toen wel
twintig audities gehad; nou dan
wordt er ook eerst een wereld voor
je afgebroken."
Zenuwachtig
Hij gaf als 18-jarige zijn eerste
concert met geleende koren ten
bate van het Rode Kruis in Moor
drecht. ,,'t Was een heerlijke avond.
Ik was ontzettend zenuwachtig, en
ben dat trouwens nog als ik moet
optreden; en als dat er niet meer is,
is het ook niet goed."
In hetzelfde jaar, 1948, gaf hij zijn
eerste orgelconcert, ook in Moor
drecht. Na in militaire dienst te zijn
geweest, begon hij les te nemen: „Lo
pen naar Gouderak, want ik had
zelfs geen fietsie."
Vader Pronk was 29 november 1944
op de verjaardag van Arie Pronk
omgekomen bij een bombardement
in Duitsland, en moeder Pronk stond
er dus alleen voor. De zorgen werden
verlicht omdat haar muzikale zoon
een studiebeurs kreeg.
In Nieuwerkerk a/d IJssel kreeg
Arie Pronk zijn eerste eigen koor.
..Er waren negen dames, en we heb
ben een heerlijke tijd gehad. De
koorleden waren zeer enthousiast;
binnen een half jaar hadden we een
gemengd koor met 75 leden."
Grote tijd
In 1952 werd hij dirigent van het
Rotterdamse koor Deo Cantemus. dat
hij in 1957 verliet om cantororganist
te worden in Gouda. Maar in 1959
kwam hij weer terug bij Deo Cante
mus.
Toen kwam zijn grote tijd. In 1960
telde het koor al 120 leden, en in
hetzelfde jaar trad hij als gastdiri-
gent op in Salt Lake City (VS) bij
het beroemde Amerikaanse Mormon
Tabernacle Choir. „Een koor met 375
leden, 't was een geweldige tijd. Te
ruggekomen wilde ik van Deo Cante
mus ook zo'n koor maken, wat is
gelukt."
Deo Cantemus telt nu 325 léden. Er
zijn veel grammofoonplaten gemaakt,
en uitvoeringen gegeven, voor liefda
dige doeleinden. Het optreden van
het Haagse Christelijk Residentie
Mannenkoor (dat Pronk leidt sinds
1963) samen met Deo Cantemus op 18
en 19 mei in Engeland werd een
groot succes. „In de gewijde ruimte
van de kathedraal van Coventry
werd voor het eerst geapplaudis
seerd, schreven de Engelse kranten".
„Het Christelijk Residentie Man-
Overal waar Pronk dirigeert ko
men koorleden en publiek onder de
bekoring van zijn elan voor het een
voudige, geestelijke lied.
En het contact tussen dirigent en
koorléden Is voor hem een noodzaak.
„Ik hou van de mensen, een koor
moet een gezin zijn. Ik ben niet het
type van: nu komt de dirigent binnen
en moet iedereen gaan staan.
Hetzelfde geldt voor mijn relatie
met het publiek. Ik ben tegen de
muur, die er soms staat tussen po
dium en zaal. Misschien is het niet
goed, maar ik hou niet van dat defti
ge en strakke gedoe."
Ook slopen
Arie Pronk (38) bracht zijn jeugd
door in Gouda. Daar werd de basis
gelegd voor zijn liefde voor de mu
ziek, voor geestelijke muziek. „Voor
de oorlog trokken in Gouda koper
kwartetten door de straten; dat vond
ik schitterend. En 's zondagsavonds
na de kerkdienst luisterde ik naar
het Leger des Heils. Thuis was ik
altijd op het harmonium bezig, ook
met slopen trouwens! Als moeder
zong, vond ik dat geweldig."
Toen Arie Pronk zeven jaar was,
wilde hij lid van een koortje worden:
„Maar na vijf minuten stond ik al
buiten de deur, waarschijnlijk omdat
ik nogal baldadig was."
Na zijn lagere schooltijd ging hij
door in de muziek. „Ik kreeg les van
Bernard Tabbernal, Willem Hülsman
en Mees van Huis, die ook mijn
vriend was."
Pronk verving hem soms als diri
gent van het Utrechtse Buurtkerk
koor. „Mijn eerste grammofoonplaat
maakte ik met dat koor, als gastdiri-
PARIJS Tot dusver is bij de
Amerikaans - Noordvietnamese
besprekingen in Parijs geen
vooruitgang geboekt. Dit ver
klaarde gisteren de woordvoer
der van de Noordvietnamese de
legatie Ngoejen Thanh Le op een
persconferentie in Parijs.
Volgens hem is Amerika daar ver
antwoordelijk voor. Hij reageerde
daarmee op de voorzichtig-opti-
mistische verklaringen die de Ameri
kaanse ministers Clifford (defensie),
Rusk (buitenlandse zaken) en de lei
der van de Amerikaanse delegatie
naar het overleg, Harriman. in de
afgelopen dagen hadden afgelegd.
„De twee partijen kennen nu el-
kaars standpunten. Maar dat bete
kent niet dat er wederzijds begrip
heerst", zei Thanh Le.
De voornaamste Amerikaanse on
derhandelaar Harriman, die gisteren
in Washington is aangekomen om
verslag uit te brengen aan president
Johnson, zei bij aankomst, dat de
besprekingen uiteindelijk zullen lei
den tot een vrede in Vietnam, al
wordt er „voetje voor voetje vooruit
gang" geboekt. Hij was oprecht van
mening dat de Noordvietnamezen
ernstig over vrede willen praten.
Harriman blijft ruim tien dagen in
Washington waarna hij weer naar
Parijs zal terugkeren.
Goed teken
Harriman noemde eerder de aan
komst van Le Doec Tho, lid van het
Politburo van de Noordvietnamese
partij, een goed teken. Anders zou
Hanoi hem niet hebben gestuurd als
de Noordvietnamese regering geen
ernstige besprekingen zou willen
voeren. De Noordvietnamezen vergis
sen zich echter als zij denken dat
opvoering van de oorlog in
Zuid-Vietnam tijdens de Parijse on-
ARIE PRONK
levensvreugde
nenkoor telt nu over de 200 leden, en
we hebben een aantal tenoren, dat
zelfs de Maastreechter Staar niet
kent."
Arie Pronk heeft het nu druk met
de voorbereidingen van vier tele
visie-uitzendingen (NCRV), en zijn
koren en hem wachten reizen naar
Frankrijk en Canada. Op 3 juli wordt
opgetreden in het Amsterdams Con
certgebouw.
„Het CRM is een koor met allure.
We zijn nogal eens opgetreden met
het Radio Philharmonisch Orkest en
Caroline Kaart." Arie Pronk maakt
brede gebaren: „Dan kun je met
kleuren werken; 't is als een tuin
met alleen planten, waarin rozen
vreugde brengen."
Hij houdt van het massale. Zoals
eens in de Ahoyhal in Rotterdam
hoopt hij begin volgend jaar weer
een massale koorzang te organiseren:
„We hopen een grootheid uit het bui
tenland aan te trekken, en 20.000
mensen bij elkaar te krijgen."
Naast Pronks paradepaardje.? Deo
Cantemus, CRM en Young Credosin-
De Kindertientjes stromen
binnen bij de UNICEF. Me
vrouw Roest Crollius-van
Doorn, van de UNICEF ver
telde me, dat heel wat lezers
van Het Kwartet op mijn vraag
de UNICEF met een tientje te
bedenken hebben gereageerd.
Hartelijk dank namens de
UNICEF!
Ik ontving de volgende brief
van mevrouw Roest Crollius:
Geachte heer Goudriaan,
Met grote erkentelijkheid heb ik
wederom een artikel van u over het
Kindertientje van UNICEF gelezen.
Wij stellen het bijzonder op prijs, dat
in de bladen van het Kwartet, die
een belangrijk deel van ons volk be
reiken, aan deze actie aandacht
wordt besteed.
Ik wil u dan ook graag danken
voor deze steun.
Toen ik eergisteren de Nieuwe
Haagse Courant opbelde naar aanlei
ding van de zetfout in het gironum
mer van UNICEF bleek ik niet de
eerste te zijn. Veel UNICEF-vrienden
hadden zich al tot de redactie ge
wend en deze heeft toegezegd onmid
dellijk een rectificatie op te nemen.
Gelukkig dat in De Rotterdammer
het gironummer goed was vermeld.
Nogmaals hartelijk dank. Met
vriendelijk groeten en
de meeste hoogachting,
Stichting Nederlands Comité UNI
CEF
L. E. Roest Crollius-van Doorn
Misschien ten overvloede: het giro
nummer van de UNICEF is 7515.
HG
Geachte LS,
Uw artikel van zaterdag 15 juni
(over gewelddadigheid in het ver
keer) heb ik met aandacht gelezen. Ik
ben 69 jaar, en rijd auto vanaf 1922
(circa 47 jaar).
Deze tijd is heel verschillend van
de tijd tussen 1922 en 1935. Toen was
men een heer in het verkeer, zelf als
autobezitter, maar ook door het pu
bliek zo gezien.
De auto en de rijder zijn nu beide
een ergernis voor heel de samenle
ving, in de breedste zin van het
woord: denk maar aan de zwijgende
natuur.
Ik ben zo vrij naar aanleiding van
uw artikel iets te zeggen, wat ik
reeds in 1955 heb willen voorstellen,
en deskundigen misschien kunnen
uitwerken.
De huidige situatie is zo dat een
weggebruiker zich aan een hele reeks
bepalingen moet houden, die van
buiten af op hem toekomen. En om
dat de mens van nature revolutionair
is, overtreedt hij ook als zodanig alle
geboden en verboden. Dit heeft mij
op de gedachte gebracht naar iets te
zoeken dat hem niet van buiten af,
maar van binnen uit ertoe prikkelt
zo goed mogelijk de verkeersregels te
houden.
Als de weggebruiker eens iets zou
worden voorgezet, wat hij zou kun
nen bereiken, door bv. jaren zonder
ongelukken te rijden, zou hij dan
niet beter opletten?
Ik heb eens een vrachtrijder op de
grote trajecten gevraagd: Als je nu
eens twintig jaar zonder ongelukken
had gereden, en je zou dan nog vijf
jaar schadeloos moeten rijden om
een huis te verdienen, wat zou je dan
doen? Het antwoord was ero kort:
Heel goed uitkijken!
Stelt u zich het als volgt voor. De
beloning na vijf jaar rijden zonder
schade door eigen schuld: een radio:
na tien jaar een tv-toestel; na vijf
tien jaar een vakantie in Zwitser
land; na 20 jaar een nieuwe auto en
na 25 jaar een eigen huis.
Dit is natuurlijk maar een denk
beeld, dat ook anders kan worden
uitgewerkt
Mijn gedachten zijn ook naar de
sport uitgegaan. U weet hoe deze te
genwoordig voor sommigen sportver-
dwazing is geworden, hoe men een
held kan worden, soms met inzet van
eigen leven, en soms ten koste van
andere levens.
Laten we ons Nederland eens als
één groot sportterrein voorstellen, met
allemaal mensen, die met zichzelf en
niet met de ander in gevecht zijn
om in het verkeer een grote prijs te
winnen na een inspanning van 5, 10.
15. 20 of 25 jaar!
Waarom komen er wel lintjes voor
sporthelden en niet voor die echte
vrachtrijders? Waarom worden die
niet geridderd voor hun rijden? Zij
zijn de helden van de dag!
Laten we ze een kenteken op hun
wagen en op hun revers geven waar
door ze, overal waar zij komen, wor
den herkend, voor hun inzet voor de
naaste!
Ik weet wel dat de uitvoering niet
gemakkelijk zal zijn. Daarom zou dit
idee besproken moeten worden. Een
vraag: zou u genegen zijn met ver-
keersdeskundigen en mij een gesprek
te voeren?
Met vriendelijke groeten.
Chr. C. Vreugdenhil sr.
Burg. Meineszplein 24a, Rotterdam
De heer Vreugdenhil zal volgende
week in LS aan het woord komen.
Ook zullen deskundigen worden be
naderd met de vraag wat zij van zijn
Mee vinden. Lezers, die een bijdrage
willen leveren aan de discussie kun
nen een brief richten aan LS.
het massale
gers (Rotterdam), dirigeert hij nog
andere koren en geeft hij les op een
Uloschool in Hillegersberg.
Hij klaagt over het muziekonder
wijs in Nederland „Je moet hier bij
de leerlingen met beat beginnen; als
dat op de lagere school nu eens een
beetje voorbereid kon worden." Hij
trekt vergelijkingen tussen Engeland
en Nederland, die niet gunstig uitval
len voor ons land.
Kritiek
Critici verwijten Pronk, dat het
genre geestelijk lied, dat hij
nastreeft, op het effect, op 'de massa
gericht en oppervlakkig is.
Over deze kritiek zegt liij: „Ik ben
van de massa, en ik wil ook voor de
massa zijn. Ik zie ons vak als een
dienende taak. Op een uitvoering
voor bejaarden, kwam vorig jaar een
dame op een hrandcard binnen, die
vijf jaar niet van een zolderkamer
was geweest. Als je dan ziet. hoc i
gelukkig zo'n vrouw is,..."
Ik geef toe dat we niet altijd
versjes van Johan de Heer
moeten brengen, maar je moet
voor het publiek beginnen met
het elementaire.
Vorig jaar heb ik bijvoor
beeld een modern werk. de
Apocalypse van Monnikendam,
uitgevoerd. Een heerlijk werk.
maar het publiek was er niet
rijp voor. Ik sta open voor de
moderne muziek, maar het pu-
bliek moet weten wat wordt I
bedoeld, en dat is dikwijls niet
zo.
En het belangrijkste is, en ik I
heb het in dit gesprek al twee
keer gezegd, dat we als chris
telijke koren front maken. Juist
nu de kerken leeglopen is het
een heel grote opdracht het
evangelie te verkondigen met
het zingende woord."
derhandelingen in haar belang is.
Harriman zei te menen dat het de
opeVibare mening in de wereld zal
zijn opgevallen dat Hanoi geen teken
van beheersing toont na de gedeelte
lijke stopzetting van de bombarde
menten door de Amerikanen. De
Amerikanen zijn vooral geschokt
door de raketbeschietingen op Sai
gon.
Beschieting
Dc beschieting van Saigon met
mortieren en raketten gaat door en
zal zelfs verhevigd worden, zo mank
te gisteren het orgaan van het
Noordvietnamese leger, Quandoi
Nhan Dan, bekend.
Noord-Vietnam zal volgens hetzelf
de blad „het hoofd bieden aan eventu
ele vergeldingsacties tegen Hanoi",
waarmee in „sommige Amerikaanse
kringen" gedreigd zou zijn.
Het blad wijst de beschuldigingen
van de hand, dat de beschietingen
een slachting aanrichten onder de
burgerbevolking en beweert dat
16.269 inwoners van Saigon gedood of
gewond zijn door Amerikaanse bom
bardementen op dichtbevolkte woon
wijken in Saigon en de Chinese wijk
Cholon.
„Saigon is een Vietnamese stad, net
zoals Chicago een Amerika-lnse stad
is. Zolang de Amerikaanse agressie in
Saigon voortduurt zal ons volk de
strijd tegen de indringer voortzet
ten", aldus het Noordvietnamese
blad.
Minister Rusk zei gisteren op zijn
eerste persconferentie sinds 4 janua
ri. dat een staking van de beschieting
van Saigon door de VS als een ver
mindering van de militaire activiteit
zal worden beschouwd.
Als belangrijk obstakel voor een
goed op gang komen van het gesprek
in Parijs zag hij de Noordvietnamese
weigering, te erkennen dat zich
Noordvietnamese troepen ten zuiden
van de gedemilitariseerde zone be
vinden. Zou Hanoi dit toegeven, dan
zouden de besprekingen veel aan
werkelijkheid winnen, aldus Rusk.
Hij zei verder dat Hanoi niet ge
antwoord heeft op de-escalatiestap
pen in Vietnam. Integendeel Hanoi
heeft de infiltraties en de beschieting
op Saigon verhevigd.
Rusk sprak behalve over Vietnam
ook over de affaire-Pueblo, de
kwestie-Nabije Oosten, de Oostduitse
verkeersmaatregelen en de onderte
kening van het verdrag tegen niet
verspreiding van kernwapens.
Wat de Oostduitse pas- en visabe-
palingen betreffen. Rusk zei, dat de
positie van West-Berlijn en de toe
gang tot de stad van vitaal belang
zijn voor de NAVO en dat de Oost
duitse instelling van visa „volkomen
ongerechtvaardigd en provocerend is
en ingaat tegen reeds lang bestaande
overeenstemming". „Bedreigingen
voor de vrije toegang tot Berlijn zul
len zeer snel beantwoord worden
door hen die zeer zware verantwoor
delijkheid voor die stad dragen", al
dus Rusk.
voedzaam
gemakkelijk
lekker
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT Een exegese van Ro
meinen 13 die onvoorwaardelijke ge
zagsonderwerping predikt, is ernaast.
De uitdrukking dienaresse Gods mag
niet worden opgevat als „igezag is
gezag". Dit zei prof. dr. A. F. N.
I.ekkerkerker gisteren in een wij-
dingsdienst ter gelegenheid van het
zestigjarig bestaan van de CHU.
Prof. Lekkerkerker preekte over
Romeinen 13. Hij beklemtoonde dat
er een samenhang is tussen het
eerste deel van Rom. 13, waarin staat
dat de overheid het zwaard niet te
vergeefs draagt, en de laatste verzen,
waarin het aankomt op het liefheb
ben van elkaar.
De overheid geleidt ons op de weg
naar de nieuwe bijbelse samenleving.
De overheid vervult het ambt van
diaken en liturg, aldus prof. Lekker
kerker.
We zullen ook in de CHU bezig
moeten blijven met de vraagstukken
van gezag en vrijheid. Prof. Lekker
kerker eindigde met de bekende uit
drukking van de CH-voorman prof.
Hoedemaker „niet links en ook niet
rechts, maar dc koninklijke weg.
's Middags boden o.m. KVP-voor-
zitter mr. A. v. d. Stee en de voor
zitter van de ARP dr. A. Veerman
gelukwensen aan. De heer v. d. Stee
wees erop. dat de drie christelijke
partijen zich met nieuw élan zich in
zetten voor christelijke politiek. In
groeiende samenwerking.
Dr. Veerman trok een vergelijking
tussen 1908, het oprichten van de
CHU, en het huidige jubileum. Reeds
in 1908 zei Lohman, dat de organisa
tie van de Unie verbeterd diende te
worden. Zestig jaar later is men dan
(eindelijk zover, schertste dr. Veer
man. Hij toonde zich verheugd dat
men in De Achttien thans niet meer
zozeer over verschillen spreekt maar
over wat samenbindt.
Hij bracht een interview met de
heer Tilanus in onze bladen in herin
nering, waarin de heer Tilanus heeft
gezegd dat de Unie zo'n honderdtach
tig graden gedraaid is. Dit is meer,
dan door de bocht gaan.., grapte dr.
Veerman verder. De heer Tilanus re
ageerde hierop snel. door te zeggen,
dat de Unie gaarne bereid is om de
ARP zo nodig een eindje als trekker
te dienen.
De heer Notenboom deelde mee dat
de aktie voor het jubileumfonds van
de CHU thans meer dan 56.000
heeft opgebracht. Alle gelden zijn
nog niet binnen.
's Middags sprak mr. dr. K. de
Vries over „Christelijk historisch in
1968". Wij gaven de hoofdpunten van
zijn redevoering gisteren reeds weer
in onze bespreking van het speciale
nummer van het CH-tijdschrift.
Vanuit de zaal lokte vooral de op
merking van mr. De Vries, dat men
rich niet al te zeer moet vastzetten
op het geven van beschouwingen
over het jaar 2000, veel vragen uit.
De heer De Vries betoogde, dat hij
zich vooral keerde tegen, wat hij
noemde: het bedrijven van prak
tische magie ten aanzien van het jaar
2000.
Het jubileumcongres van de CHU
werd vandaag voortgezet met een re
de van de heer Rijpstra over het
moderne gemeentebeleid en een
speech van prof. dr. J. W. van Hulst
over het onderwijs en democratie.
Rapport Stichting van de Arbeid
(Van onze soc.-ccon. redactie)
UTRECHT In vergelijking
niet België wordt de vestiging
van buitenlandse ondernemingen
in ons land onvoldoende aan
trekkelijk gemaakt. Het bestuur
van de Stichting van de Arbeid
heeft dit in een rapport vastge
steld en het rapport aan dc leden
van de beide Kamers en aan de
regering gezonden.
Volgens het stichtingsrapport moet
onze Investerings-Premieregeling
(IPR) op een aantal punten worden
verbeterd. De betrokken minister
dient de bevoegdheid te hebben faci
liteiten in individuele gevallen ook
buiten de stimuleringsgebieden toe te
passen.
De buitenlandse concurrentie moet
slagvaardiger tegemoetgetreden wor
den. Voor de vestiging van buiten
landse ondernemingen zijn teveel
vergunningen en ontheffingen nodig;
de overheid moet de procedure ver
eenvoudigen.
Een industriële vestiging moet niet
alleen door de overheid maar ook
door de werkgevers- en werkne
mersorganisaties worden begeleid. Er
zal in ons land een duidelijker ver
band moeten komen tussen industria
lisatiebeleid en ruimtelijke ordening.
Meer aandacht verdienen ook de her
en bijscholing om bij de vestiging
van buitenlandse ondernemingen het
aanbod van arbeidskrachten te kun
nen opvangen.
Vele buitenlandse ondernemingen
hebben volgens het rapport van de
Stichting van de Arbeid in Nederland
ervaren, dat de schoolopleiding en de
vorming in het algemeen zich meer
moeten instellen op de praktijk van
het bedrijfsleven, vooral bij de meer
en hoger geschoolde technische ar
beidskrachten.
Belgische voordelen
In bepaalde gevallen komen de
Belgische faciliteiten 10 pet. hoger uit
dan de Nederlandse. De grond kost
in Nederland veelal 10 per m2 en in
België niet veel mper dan ƒ2,-. De
legeskosten kunnen bij ons tot zeer
hoge bedragen oplopen, terwijl deze
bedragen in België te verwaarlozen
zijn. Over het algemeen hebben de
Belgische functionarissen meer vrij
heid van handelen.
De procedures in België zijn min
der straf. Belgische ambtenaren kun
nen gemakkelijker bepaalde toezeg
gingen doen. terwijl de Nederlandse
ambtenaren zich terughoudender
opstellen. Het stichtingsbestuur ad
viseert. dat in Nederland ook bij ver
plaatsing van bedrijven, bedrijfson
derdelen of gebruikte machines of bij
uitbreiding van bestaande bedrijven
de investering.?- en premieregeling in
bepaalde gevallen van kracht wordt.
Een voordeel van Nederland boven
België wordt genoemd de evenwichti
ge sociale verhoudingen en de conti
nuïteit daarvan in ons land. die een
vertrouwenwekkende rol spelen.
