JACHT OP TWEE MANNEN DIE
TWEE TON ROOFDEN
Fenomeen Anja Silja gaf topvorm bij
voorstelling alle glans Berlioz' Mis
Politie op dwaalspoor
Fournet in
Respectabele Elckerlyc
in Delftse Prinsenhof
Blues in Doelen van
Mayall-Cuby-Boyd
Bestelauto met lonen
Overval op druk punt
Geen onderzoek
privé-mening
Praagse studenten:
hervat diplomatiek
verkeer Israël
SALOME VAN RICHARD STRAUSS
Nederland schort
vredesinitiatief
Vietnam op
Senaat in VS
keurt belasting-
verhoging goed
Stilden tenrel in
West-Duitsland
5
ZATERDAG 22 JUNI 1968
AMSTERDAM De politie in heel Nederland zocht gisteravond,
vannacht en vanmorgen nog tevergeefs naar de twee mannen die
gisteren op klaarlichte dag bij een overval op een geldtransport
200.000 roofden. De gewapende rovers wisten aan hun achtervol
gers te ontkomen.
De overval vond plaats op de be
paald niet stille Kajuitweg in
Amsterdam-West. Een bestelwagen
van het hoofdstedelijke elektronisch
bedrijf Groenpol, waarin zich 200.000
gulden aan lonen en vakantietoesla
gen bevond, werd daar geramd door
een witte Volkswagen. Nog voor ie
mand uit kon stappen, keken de bei
de inzittenden van de loonauto in de
loop van een pistool, die door een
man met een nylonkous over het
hoofd op hen werd gericht.
De bestuurder van de wagen, die
de aanrijding had geforceerd, voegde
zich, eveneens met een pistool in de
hand, bij de overvaller. Beiden
dwongen de chauffeur en diens bij
rijder uit te stappen, waarna ze er
met de loonwagen vandoor gingen.
De zo plotseling op het toneel
verschenen eerste overvaller moet in
een blauwe Volkswagen hebben geze
ten, die al geruime tijd achter de
geldauto reed.
CS uitgekamp
In de Zaanhof in de Spaarndam-
merbuurt vond de onmiddellijk gea
larmeerde politie de bestelauto nog
geen uur na de overval terug. Het
geld was verdwenen en ook van de
gevluchte daders ontbrak elk spoor.
Tijdens een grootscheepse opspo-
ringsaktie werden alle autobussen
van het gemeentelijk vervoerbedrijf,
die in de richting van het Centraal
Station reden, uitgekamd. Hetzelfde
gebeurde met enkele treinen, die
naar omliggende plaatsen waren ver
trokken.
Op een melding dat er op de spoor
baan in de richting van de Hembrug
twee verdachte personen waren
gesignaleerd, werd daar een grote po
litiemacht samengetrokken. Er wer
den inderdaad twee mannen aange
houden, doch dezen bleken niets met
de overval te maken te hebben ge
had.
Gestolen na gen
De auto's van de overvallers waren
beide gestolen. De witte VW, waar
mee de aanrijding veroorzaakt werd,
behoort toe aan een hoofdstedelijk
autoverhuurbedrijf en was al een
week zoek. De blauwe, die de loon
wagen had gevolgd, was kort voor de
overval voor een pand in de Amster
damse Sarphatistraat gestolen.
De daders zijn in ieder geval Ne
derlanders. Ze waren gekleed in don
kere pantalons en donkere jacks. Een
van hen had een al of niet aange
plakt donkerblond ringbaardje; de
ander werd aangesproken met „Lex".
Het onderzoek naar de overval is
overgenomen door de groep „ernstige
delicten" van de centrale recherche
van het Amsterdamse hoofdbureau
van politie.
De politie wenst graag in verbin
ding te komen met de bestuurder van
een grote, blauwe Amerikaanse stati
onwagen (met houten opbouw), die
volgens de mededelingen van de
chauffeurs van Groenpol niet lang na
de aanrijding ter plaatse heeft
gestopt. Zijn vraag was of alles in
orde was. Toen een van de overval
lers hierop bevestigend antwoordde,
reed hij door.
De overval was mobiel gesproken
een volslagen Volkswagen-aan
gelegenheid. Hier de personen
wagen die de tevoren beraamde
aanrijding veroorzaakte en de
bestelwagen klem reed. Links
staat bijrijder Van Remmen in
gesprek met de politie.
Na de overval op de „geldwagen"
van de firma Groenpol kon bijrijder
Van Remmen, al had hij nog wel een
beetje de schrik in de benen, een
nauwkeurig ooggetuigeverslag van
het gebeurde geven.
WITTEVEETS:
DEN HAAG Minister Witteveen
acht het niet juist een onderzoek in
te stellen naar de privé-meningen
van zijn ambtelijke medewerkers (in j
dit geval de directeur van de rijks- j
begrotng prof. dr. W. Drees jr.). Hij i
kan daarom ook niet zeggen welke j
Eerste- en Tweede-Kamerleden naar
het oordeel van prof. Drees tot „ver
tegenwoordigers van belanghebben-
den" moeten worden gerekend.
Minister Witteveen antwoord dit
op vragen van mr. Biesheuvel (ar) of
het wel juist en passend is, dat een
ambtenaar van zijn ministerie leden
van de Staten-Generaal aanduidt als
vertegenwoordigers van belangheb
benden. De heer Biesheuvel stelde
deze vraag omdat prof. Drees op een
vergadering zou hebben gezegd, dat
„men in de vertegenwoordigende
lichamen vooral personen vindt, die
geld willen uitgeven". Minister Witte
veen: „De rede van prof. Drees hield
verband met zijn leeropdracht in de
openbare financiën aan de econo
mische hogeschool te Rotterdam."
PRAAG Praagse studenten heb
ben het Tsjechische ministerie van
buitenlandse zaken een petitie met
13.000 handtekeningen toegestuurd,
waarin wordt aangedrongen op her
vatting van de diplomatieke betrek
kingen met Israël.
Ambtenaren van dat ministerie
hebben verklaard, dat dit pas kan
gebeuren als Israël de resolutie van
de Veiligheidsraad betreffende oplos
sing van het geschil met de Arabie
ren nakomt.
Tsjechoslowakije heeft, evenals de
meeste Oosteuropese landen, na de
Israëlisch-Arabische oorlog de be
trekkingen met Israël verbroken. Al
leen Roemenië deed dit niet.
Subliem koor
SCHEVENINGEN Zonder
Anja Silja in de titelrol van
de opera Salome van Richard
Strauss zou de Holland Festival
voorstelling gisteravond in het
Circustheater te Scheveningen
veel, zo niet alles van haar glans
verloren hebben. Na de grandio
ze Moses und Aron-opvoering
viel deze Strauss-opera niet
mee, men miste node het over
rompelende element van het
Schönbergwerk. De langdurige
ovaties gisteravond golden zeker
niet de gehele opvoering, doch
slechts enkele onderdelen.
Bij de première in 1905 waren de
meningen verdeeld. Men sprak van
„ungeheuerlich", maar ook van eine
revolutionare, geistsprühende Musik
in einer selbstverstandliche Schön-
•heit". Salome was de derde opera die
Straus schreef en 'het was de eerste
stap op weg naar wereldsucces. Dit
extatische werk 'bezit muzikaal en
muziekdramatisch gezien grote
kracht met een prachtige typering
van de figuren.
In het middelpunt van het ver
haal staat uiteraard Salome, de
speelhal van onberekenbare stem
mingen. Met de vertolking van deze
rol valt of staat de voorstelling, al
is hier, zoals bij alle Strauss-com-
posities het orkest van 'het grootste
belang.
ANJA SILJA
De prestatie van Anja Silja is bo
ven alle lof verheven! Haar uitbeel
ding van Salome, die bezeten is
van het idee het hoofd van Johan
nes de Doper te 'kussen, was fascine
rend en beangstigend. Met tijger
achtige bewegingen speelt zij haar
spel, sluw en vals, vervuld van haar
waanidee. In de aanvang is zij wulps
en speels, op het moment dat zij
Johannes ontdekt ontpopt zij zich
als de gevaarlijke vrouw die Narra-
bot-h bewerkt met alle vrouwelijke
listen om haar zin door te drijven.
Zelfs in de schijnbare ontspannen
heid na het vertrek van Johannes
blijft zij boeien en wacht men met
spanning haar stemmingen af. Na de
beheerste doch tot 'het uiterste ge
spannen dans (een grootse presta
tie voor een zangeres) kwam zij in
de finale tot een ongelooflijke cli
max.
Voor dit machtige slot zou men
al het voorgaande kunnen verge
ten, hier werd men geconfronteerd
met een kunstenares op het toppunt
van haar kunnen. Vocaal liet Anja
Silja geen wens onvervuld, de aan
grijpende schoonheid van haar stem
maakte een onvergetelijke indruk.
De VW-bus van Groenpol. waarmee
de overvallers er vandoor gingen,
kon vrij snel worden opgespoord.
Maar de twee ton aan geld was er
uit verdwenen
DEN HAAG In afwachting van j
net resultaat der vredesbepsrekingen
in Parijs Zijn de aktiviteiten in het
kader van het Nederlands vredesini
tiatief inzake Vietnam opgeschort.
Dit heeft de minister van buiten
landse zaken, mr. J. M. A. H. Luns,
meegedeeld in antwoord op schrifte
lijke vragen van het Tweede Kamer
lid A. G. van der Spek (PSP).
Deze aktiviteiten bestonden uit
consultaties met in totaal 12 Euro
pese landen, behorend tot de Bene
lux. de Westeuropese Unie en de
Groep van Tien (waarin ook socia
listische en neutrale landen vertegen
woordigd zijn), en volgden op de
aanvaarding van de motie-Van der
Stoel door de Tweede amer.
WASHINGTON Na het Huis
van Afgevaardigden heeft nu ook de
Amerikaanse Senaat zich akkoord
verklaard met een verhoging met
«en procent van de inkomsten- en
vennootschapsbelasting, gekoppeld
aan een beperking van de staatsuit
gaven met zes miljard dollar.
Dit gebeurde met 64 tegen 16 stem
men. Het wetsontwerp gaat nu naar
president Johnson, die het
waarschijnlijk spoedig zal onderteke
nen. De maatregelen moeten de snel
toenemende inflatie in de VS tegen
gaan en de positie van de dollar in
net buitenland beschermen.
De democratische Senator Wayne
Morse had geen goed woord over het
wetsontwerp. Het zal naar zijn oor
deel gebruikt worden om „de moord"
m Vietnam te bevorderen en de
Amerikaanse belastingbetaler te zwa-
lasten opleggen
Holland Festival-traditie
DELFT „Elckerlyc", een 1
juweeltje uit ons middeleeuw-
se toneelrepertoire kreeg gis- j
teravond op het binnenplein j
van het sfeervol verlichte Prin-
senhof een respectabele op- 1
voering onder regie van Johan
de Meester. Gelukkig kon dit
waardevolle stuk ook dit jaar
in het kader van het Holland j
Festival worden opgevoerd. En
steeds is de belangstelling van
de jeugd ook bij de première
verheugend groot te noe-
men.
„Elckerlyc" dat tot de moralitei
ten wordt gerekend brengt allego
rische figuren ten tonele. De hoofdrol
werd gespeeld door André van den
Heuvel, die er een prachtige creatie
van maakte. Elckerlyc is de gekwelde
mens, die „rekeninghe" moet doen
voor God, hetgeen hem door de
„Doot" (Wim de Haas: met diepe,
holle stem) wordt meegedeeld. De
schrijver houdt de mensen een spie
gel voor hoe zij zich kunnen redden.
En tenslotte blijkt dat zij in ge
zelschap van de Deught de „pelgri
mage" moeten maken.
Elckerlyc wordt door zijn vrienden
(gheselscap) in de steek gelaten (een
prachtige bon-vivant van Jules
Croiset) door Maghe en Neve (Lo van
Hensbergen en Henk van Elteren, die
er een kluchtige aangelegenheid van
maakten) en Tgoet (een verfoeilijk
mannetje, dik en zwaar van de bezit
tingen: Bob Goedhart).
Wim de Haas als Biechte gaf een
evenwichtige creatie te zien. Een in
drukwekkende scène met op de ach
tergrond de gevel van de kerk en op
de voorgrond Elckerlyc die boete j
doet in gezelschap van Deught en J
haar zuster Kennisse (Elisabeth I
Hoijtink en Elisabeth Andersen).
De schone tekst werd duidelijk uit
gesproken, in het bijzonder de pro-
loog door Johan Schmitz (Stem van
Godt) en de naproloog door Lo van
Hensbergen.
Constance Wibaut had waardige
costuums ontworpen. Tenslotte was I
er stemmige achtergrondmuziek
(Gregoriaanse kerkgezangen) bij een
opvoering waarop Johan de Meester
duidelijk zijn stempel had gedrukt
(statische regie opvatting).
(Prinsenhof. 22. 26, 28. 29 juni. 21.15
uur)
DAMMIS DE GEUS j
DUSSELDORF Ongeveer 1.000
studenten hebben gisteren in Biele
feld de eerste steenlegging verstoord
voor een nieuwe universiteit. Zij
hielden bussen tegen, waarin een
aantal gasten, onder wie de premier
van de deelstaat Noordrijn-Westfa-
len, Heinz Kühn, naar de plechtig
heid werden gereden.
Er ontstond toen een vechtpartij
tussen de politie en de studenten,
waarbij een politieman zwaar ge
wond naar het ziekenhuis moest wor
den overgebracht.
In Düsseldorf hebben ongeveer
1500 leerlingen van technische scho
len een protestmars gehouden, waar
door het verkeer in de voornaamste
straten van de stad zo nu en dan
geblokkeerd werd.
Voor de rol van Herodes enga
geerde men Nils Moeller. Op on
begrijpelijke wijze was hij volko
men onmachtig deze figuur vocaal
gestalte te verlenen.
In hoeverre hij in zijn spel de
I regie volgde werd niet duidelijk,
naar ons gevoel tekende hij Herodes
I als een geestelijk gestoorde, zonder
I één moment werkelijk indrukwek
kend te zijn. Ruth Hesse wist als
Herodias uitstekend te voldoen, zij
was op het podium een persoonlijk
heid.
Franz Mazura als Jochanaan bleek
over een fraaie en nobele stem te
beschikken, evenals Herman Wink-
Ier als Narra'both. Als Nederlandse
1 solisten werkten o.a. mee Emmy
1 Greger, Maria Boender, Jos Borelli
(Cappaaociër), Bert Bijnen. Simon
•v. d. Geest. Pieter v. d. Berg en
Marco Bakker, zij waren bekwaam
en voor hun taak 'berekend.
DIRIGENT
De leiding van deze voorstelling
berustte bij Jaroslav Crombholc. hij
toonde zich een vooortreffelijk
Strauss-dirigent.
Zowel de solisten als het prachtig
spelend Concertgebouworkest wist
'hij op stimulerende wijze te steunen.
De regie van Renate Ebermann in
de produktie van Wieland Wagner
was het produkt van theater-vak
mensen, waarbij de psychologische
aspecten van het gegeven op waar
lijk sublieme wijze zijn benut en
weergegeven.
Het is echter de vraag in hoeverre
deze tot uiterste prefectie doorge
voerde ingetogenheid en psycholo
gisch nauwkeurig afgewogen regie
in overeenstemming is met het
denkbeeld dat Strauss had. die in
zijn muziek hartstocht, felheid, af-
grijzen en waanzin op zulk een
hartverscheurende wijze heeft we
ten uit te beelden.
ADR. HAGER
AMSTERDAM Jean Four-
j net, met ingang van het ko-
I mende seizoen dirigent en ar-
I tistiek leider van het Rotter
dams Philharmonisch Orkest,
die al vaker getoond heeft
speciale affiniteit met het oeu
vre van Hector Berlioz te be
zitten, heeft vrijdagavond in de
goed bezette Grote zaal van
het Concertgebouw een weer
galoze interpretatie geleid van
de „Grande Messe des Morts"
van deze romantische Franse
toondichter.
Feilloos uit het hoofd dirigerend
liet Fournet deze aan contrasten
vier koperorkesten in de hoeken van
de zaal enerzijds en daartegenover
uiterst doorzichtige pianissimo-ge-
deelten als b.v. in het Offertorium
I zo rijke partituur tot klinken bren
gen op een wijze, die geen ander
orkestleider hem gauw zal verbete-
I ren.
Niet alleen reageerde het Radio
Filharmonisch mèt de bovenge
noemde bijzonder zuiver en klankrijk
spelende koperorkesten uiterst ge-
voelig op Fournet's -perfecte aanwij
zingen. maar hetzelfde kan gezegd
worden van het koor, dat was samen
gesteld uit het Groot Omroepkoor en
het NCRV-Vokaal Ensemble.
Met een onverbeterlijke souplesse
verwezenlijkte dit ensemble de door
de dirigent verlangde dynamiek en
nuancering. Een buitengewoon hoog
tepunt betekende in dit opzicht het
subliem a cappella gezongen „Quae-
rens me". Ook op het punt van sa
menwerking met het instrumentale
geheel liet het koor vrijwel geen
wens onvervuld.
De lyrische tenor Alexander Young
voldeed in het „Sanctus" geheel aan
de van hem gevraagde eisen. De ver
klanking van dit ook door de compo
nist zelf hoog geschatte werk kan
bijgevolg als een volwaardige Hol-
land-Festival-presentatie worden
beschouwd.
P.V.
Anja Silja, persoonlijk gevormd
door de grote, vroeg gestorven
Bayreuth-vernieuwer Wieland
Wagner, wordt algemeen be
schouwd als een van de nobelste
vertolksters van de titelrol in de
opera Salomévan Richard
Strauss. Zij is wat bij zangeres
sen zelden voorkomt ook in
staatde moeilijke „Tanz der sie-
ben Schleier" zelf te dansen.
GROOTS MUZIKAAL FESTIVAL
BETJE COMIJS (107) IN HETZELFDE
TEHUIS ALS HAAR DOCHTER VAN 73
Mevrouw Betje Comijs-Cicero vierde gisteren, evenals me
vrouw Pruiksma uit Workum, haar 107de verjaardag. Pas op
97-jarige leeftijd kwam mevrouw Comijs naar ons land.
Ze woont thans met haar 73-jarige dochter (rechts) in hetzelfde
verpleegtehuis in Windesheim (ten zuiden van Hattem in Over
ijssel). De dochter komt haar moeder dagelijks een stukje voor
lezen uit de Bijbel. Ze kan zelf niet lezen of schrijven. Ze spreekt
alleen Maleis.
ROME Voor de derde keer in
acht dagen is bij Italiës dagbladen en
persbureaus een staking uitgebroken.
De vakbond van Italiaanse typogra
fen heeft het bevel tot deze staking
gegeven om kracht bij te zetten aan
de eisen voor hogere lonen en grotere
arbeidsveiligheid' De staking zal een
etmaal duren.
RO TTERDAM John Mavall and
the Bluesbreakers de alom gea
doreerde Engelse bluessensatie van
deze tijd gaven het gisteravond in
de uitverkochte Doelen-zaal ge
presenteerde bluesfestival een slot
dat er aan alle kanten uitsprong.
Messcherpe gitaar-salvo's, zwepende
saxofoon- en vioolsolo's en Mayall's
eigen stem betekenden drie kwartier
blues zoals die vandaag de dag ge
vraagd wordt.
Mayall (35) en z'n groep hebben
een image van een troep ongeorga
niseerde zwervers. Zelf kleedt hij
zich half als Indiaan, half als cow
boy. In zijn pistoolgordel hangen een
serie mondharmonika's. Zo maakt hij
met zijn Bluesbreakers blues-muziek.
Geen echte blues, maar de unieke
Mayall-blues.
Mayall's bluesy stem was slechts
een enkele maal en dan goed te
horen. Meestal ging ze echter verlo
ren in liet inferno van sax-, trompet
en gitaarmuziek. Vooral solo-gitarist
Mick Taylor deed daar met zijn gil
lende klanken aan mee. Niettemin
knap werk, evenals dat van saxofo
nist Dick HeckstaU-Smith, die meer
malen zowel de sopraan- als de te
norsax tegelijk aan zijn mond had.
Zes nummers speelden Mayall er
z'n zes mensen, waarvan enkele ui
terst langzaam. Toen was het over.
Ineens. Mayall zei: „Thank you" en
weg was 'hij. Keihard. Net als zijn
(merendeels eigen) muziek.
Nederlands blues-groep nummer
één, Cuby and the Blizzards, opende
het festival, dat enkele dagen in ons
land rond toert. Cuby (27) is met zijn
wat gebogen loop en trieste blik een
uitgesproken figuur voor de blues.
Dat en z'n enorme kwaliteiten als
zanger geven zijn blues-nummers
stuk voor stuk een geweldige inhoud
Jammer dat ook de Blizzards-mu-
ziek zo vaak domineert boven. Cub.v's
stem. Hard schijnt nooit hard genoeg
le zijn. Maar dat kan natuurlijk de
schuld van de gigantische versterkers
zijnMuzikaal en vokaal kwalita
tief was vooral het bekende blues-
JOHN MAYALL
keihard
nummer „Five long years".
Halverwege Cuby's optreden ging
Eddy Boyd (53) achter de piano zit
ten. De bijdrage van deze, in Neder
land wonende Amerikaanse neger-pi
anist/zanger was zonder meer het
meest swingende deel van het festi
val. Boyd speelt en zingt (al 35 jaar)
de blues zoals die eigenlijk zijn moet.
En dat is: puur. Met drie Blizzards
als ondersteuners was het onvermij
delijk. dat ook zijn kwaliteiten gro
tendeels werden overstemd.
Vele van de tien nummers die hij
bracht werden mCegeklapl. Het kon
ook moeilijk anders. Want nogmaals:
Boyd's blues swingen. Meer dan die
van Cuby en Mavall.
B. O.
