CITR USFR UIT 5 Grapefruit niet schuimkop BLAD ZIJ onmisbaar voor L> een volwaardige voeding MISS-BABY Mini-mode verjoeg de hoge hakken H dialoog Goede kous belangrijk voor kindervoeten ZATCRDAG 22 JUNI 1968 i> Na miss-bejaarde miss-baby. Dit kleine parmantige meiske is Alison Kane. Ze is zeventien maanden „oud" en de vertegen woordigster voor Schotland bij de verkiezing van de Baby van het jaar, op 7 augustus in Black pool. Wint Alison, dan is de hoofd prijs de Blackpool Trofee, haar familie krijgt een vakantie in de buurt van Lancashire en last but not least wint de peuter de lieve som van vierduizend gulden. Geen gek vooruitzicht, moeder en dochter hebben er nogal moed op, zoals u ziet. Citrusvruchten zijn ideaal ais voedsel en als voedselingrediënten. Ze verenigen voedingswaarde, smaak en aantrekkelijk gezicht alle drie in zich. Sinaasappelsap is vaak het eerste wat baby na de borstvoeding krijgt. Wat goed is voor de groei van een klein mensenkind is in dit geval ook prima voor de op groeiende jeugd en de volwassene. De California-Arizona Citrus Industrie hield een fruitdag voor diëtisten, huishoudkundigen en jour nalisten om ons Nederlanders voor zover we dat nog niet wisten te wijzen op het voortreffelijke van dit sappige frisse fruit. Er schuilt een boeiende geschiedenis achter de sinaasap pel die de marktkoopman u, ter wijl het sap langs zijn vingers druipt, ter keuring aanbiedt. In Birma groeiden reeds vierdui zend jaar geleden sinaasappels. Vroegere ontdekkingsreizigers en kooplui brachten de vruchten naar andere delen van de wereld, onder meer naar de landen aan de Middellandse Zee. Op zijn tweede reis bracht Columbus de eerste sinaasappelen en citroenen naar de Nieuwe Wereld. Het merkwaardige is dat de vaart nu vice versa gaat: vanuit Californië gaan dagelijks snelle vrachtauto's naar Amerikaanse havens. Daar liggen koelschepen gereed die de frisheid en smaak van het fruit, door het vervoer onder juiste temperatuur, waar borgen. De schepen doen de grote havens van Europa aan. Een ha ven als Rotterdam bevordert het transito handelsverkeer. Straks wordt de citroen, die enige we ken geleden in Californië geplukt werd, in een Zwitsers bergdorp uitgeperst ze lijken niet op onze fruitbomen die bloesem-, vrucht- afval- en rustperiode kennen. Wij zijn aan deze cyclus zo ge woon dat het in onze ogen inte ressant is dat aan één boom tege lijkertijd geurige bloesem, groene en rijpe vruchten voorkomen. Vitamines Terug Zo reizen elk jaar miljoenen citrusvruchten terug naar Euro pa, vanwaar Columbus ze enige eeuwen geleden heeft meegeno men. Mineralen en vitamines zijn beschermende stoffen. Het vita mine C, meest populaire van de beschermende stoffen, was het eerste vitamine dat officieel door de wetenschap werd erkend. Dr. James Lind van de Royal Navy experimenteerde al in de zeven tiende eeuw met sinaasappels en citroenen als geneesmiddel tegen een rampzalige ziekte die bekend stond als scheurbuik, waaraan ontelbare slachtoffers vielen. Ons lichaam kan geen voldoen de reservevoorraad vitamine C aanleggen. Het is daarom zaak de voorraad dagelijks aan te vullen. Citrusvruchten zijn dan bij uitstek vitamine-C leveranciers. Vitamine C is onmisbaar voor de groei, voor gezond tandvlees en om genezing van wanden te bespoedigen. Wie deed tijdens een griepaanval niet eens een vi- tamine-C-kuur. Daarnaast bevat citrusfruit de mineralen calcium, fosfor, ijzer, kalium en magnesium, alle onmisbaar voor onze gezond heid. overvloedige sap bevindt zich in cellen, die weer in segmenten besloten zijn. De stevige schil biedt bescherming aan het vruchtvlees. Film De citrus-industrie vervaardig de een kleurenfilm Zonovergoten vruchten uit Californië, waarop onder meer groei, bewerking, pluk en vervoer te zien zijn. De film duurt twintig minuten. Na tionale recepten uit verschillende landen komen op het doek. U kunt de film aanvragen (voor uw nieuw verenigingsseizoen een idee?) bij de Stichting Neder landse Onderwijsfilm, Sweelinck- plein 33 in Den Haag, of Tech nisch Film Centrum, Stadhou derlaan 152, Den Haag. Elders op deze pagina vindt u wat recep ten. In zo'n fruitstallelje is citrusfruit rijk vertegenwoordigd. Niet alleen een kleurige noot die hel straatbeeld verlevendigt, ook een boeiende geschiedenis en bron van vitamine leveren die appeltjes van oranje. Tot de citrusvruchten behoren mandarijnen, grapefruits, si naasappelen en citroenen. Ze ge dijen in een subtropisch of matig warm klimaat. De citrusboom y, brengt het gehele jaar vruchten I GUT voort. Vandaar dat we in elk jaarge- 4 t tijde van deze vruchten kunnen Wat de hulsvrouw met fantas e genieten. Dat is maar goed ook <*>k aPP™c,ierf" 's vrolijke voor onze vitamine-voorzie- kleur van dit fruit. Zachtgeel van njng_ de grapefruit, helgeel van de ci troen, het oranje van mandarijn Citrusbomen zijn altijd groen, en sinaasappel heeft al menige ■o maaltijd opgevrolijkt. Want ook heeft een lage calorische waarde, kleur is belangrijk voor een ge- Honderd gram citroensap bevat zellige maaltijd en noodt tot toe- dertien calorieën, honderd gram tasten. bruine bonen 282, honderd gram chocolade 512 calorieën! Dit fruit Citrusfruit, rijk aan vitaminen, en met name grapefruit is favo- ET is verwonderlijk hoe ligt «och een grens len is de variatie snel we eigenlijk aan WWWW-'fWt" Voor zes personen nodig: drie grape fruits, 6 theelepels suiker, 3 eiwitten, 150 g suiker. De grapefruits doormidden snijden en met een gekar teld mesje of een grapefruitmesje de stukjes vruchtvlees aan alle kanten los maken. De grape fruits met suiker bestrooien. Eiwitten zeer stijf kloppen en vermengen met de 150 g suiker. Het eiwit op de grapefruits scheppen. De vruchten vijf minuten in een lauwe oven zetten tot het eiwit lichtbruin kleurt. Hebt u een grill, dan kan het eiwit ook twee minuten daaronder, het vruchtvlees blijft dan nog koud. Een smakelijk en lichtverteer- baar nagerecht waarmee u veel eer zult inleggen; zelfs zoutloze patiënten kunnen ervan genieten. WARME CITROENPUDDING Voor vier personen: 60 g boter, 60 g basterd, citroenraspsel, 1 ei. 80 g zelfrijzend bakmeel. 1 lepel melk. Boter tot room roeren met suiker en raspsel. Het ei toevoe gen en de massa goed gladroeren. De bloem bij gedeelten toevoegen en telkens roeren tot een luchtige massa ontstaat. Zo nodig wat melk toevoegen. De massa in een ingevette vorm of pannetje schenken, - afdekken met aluminiumfolie. De vorm in een pan water zetten en met het deksel erop een uur te gen de kook aan houden. De pud ding storten, bestrooien met sui- de mini-rok gewend zijn ge raakt. Wie dat drie jaren geleden voorspeld had zou niet geloofd zijn. Sommigen zien met lede ogen de rok- zoom stijgen. Eén van hen is een fabriek van synthe tische stoffen, met name cyanaprene. Bij de vervaardiging van smalle hoge hakken van damesschoenen wordt dit materiaal vaak toegepast. Zo'n smal hakje moet na melijk een groot gewicht dragen, gezien het kleine draagvlak. Een vrouw met een normaal gewicht zet haar hakje onder een druk van zo'n 90 kg per cm2. Met de minimode zjjn echter de schoenhakken omlaag gegaan. Een ninirok op hoge hakken geeft de indruk van een kip-op-hoge-poten. De voorkeur gaat nu uit naar schoe nen niet platte hakken of hrede lage hakken, die een groter draagvermo gen hebben en dus van materialen worden vervaardigd waaraan minder strenge eisen behoeven te worden ge steld. De „laagjes-hak" is in. Enfin, wie weet daalt de rokzoom weer en stijgt de hnkhnogle. Ergens ele geval- i bekende slagzin van toepassing: korter kan het niet riet voor de slanke-lijners en zij die het worden willen. Vers citroensap haalt de smaak van sommige voedingsmiddelen op. Druppel het op hardgekookte eieren, tomaten, sardines, sla, to maten. Citroensap geeft iets sprankelends aan tomatensap en meloen. Vis zonder citroen is bij na ondenkbaar. Citroen, in schijfjes gesneden of uitgetand, vormt een kleurige garnering voor vele schotels. Citroenschil wordt op alle mo gelijke manieren gebruikt, als raspsel, om af te trékken in melk of vla, als schoonheidsmiddel of bleekmiddel. Citrusfruit heeft een natuur lijke, prachtige verpakking. Het ker en serveren met warme ci troensaus. Deze pudding is stevig, niet machtig, kan goed koud ook gegeven worden. CITROENSAUS Sap en raspsel van twee citroe nen. water. 50 a 100 g suiker, 5 g aardappelmeel. Sap met water aanvullen tot 2'/s dl vocht Sap met raspsel en suiker aan de kook brengen en binden met aangemengd aardappelmeel. Warm serveren. FLORIDA-COMPÖTE Ontvel partjes mandarijn, si naasappel en grapefruit, meng ze met kleingesneden dadels en strooi er met suiker vermengde geraspte kokosnoot overheen. Zet de compote minstens een uur heel koud weg. Tip: wilt u het wat voedzamer maken: druivesuiker doet het heel goed bij zure smaken en wordt meteen door het bloed op genomen, is licht verteerbaar en geeft nieuwe energie Dit is alweer de laatste aflevering van „De dok ter zegt..". Jammer dat er geen arts of echtge note van een arts op dit onderwerp reageerde: een insider heeft nu eenmaal een andere kijk op zaken dan een leek. Dit laat nu ook weer duide lijk de brief van mevrouw J. te Z. zien, waarin zij schrijft hoe de dokters dag en nacht in touw zijn geweest om haar kleindochtertje te redden: „Mijn kleindochtertje had een aangeboren hartafwijking en via een ballonnetje heeft men toen getracht het leven van haar te redden. Omdat ons kleindochtertje te zwak was om dit allemaal te doorstaan is zij helaas gestorven. Maar de dokter die de operatie ver richtte, heeft werkelijk alles gedaan wat hij kon om onze elf dagen oude Corrineke te helpen." De dochter van mevrouw J. heeft naar aanleiding van een artikel in een damesblad haar ervaring met deze operatie geschreven omdat het da mesblad meende dat zo'n ope ratie alleen in Amerika ge daan kon worden. Het blad plaatste de brief en schreef als commentaar erbij: „Hoe vaak zullen Nederlandse le zers niet worden verrast door grootse reportages over Ame rikaanse operatie- en behan delingsmethoden die in alle stilte allang in Nederland worden toegepast? Hoe vaak zullen ze daardoor niet den ken dat een diepbetreurd fa milielid wél in Amerika had kunnen worden gered? Van waar dit verschil in beroeps- thiek tussen onze en de Ame rikaanse medische wereld? Wij vragen meer openheid BIJ DE FOTO: Minimode heeft een sterke invloed op de schoenen mode. Naarmate de rokken naar bo ven gaangaan de hakken naar be neden. Hier siet u Lorna McDonaugh, fotomodel in een mini-regenpakje. Handicap Een hoofdstuk apart is ook de vraag: als er een kindje geboren wordt met een geestelijke handicap dit direct aan de moeder te vertellen of daarmee te wachten tot de moeder weer wat is aan gesterkt. Meestal merken de moeders wel iets. Wat is dan erger: directe zekerheid of angstig zoeken en vragen met daarna toch nog de klap? Mevrouw N. te X. die dit heeft meegemaakt zegt ero ver: „Ons dochtertje had na een moeilijke geboorte stoor nissen met de voeding en zij huilde ook niet. Binnen een week werd het naar het zie kenhuis gebracht. Al vanaf het begin was ik bang dat het geestelijk achter zou blijven. De dokters in het ziekenhuis zeiden: „Moed houden, me vrouw, we kunnen nog weinig zeggen". De onzekerheid was voor mij zenuwslopend. Toen ik er voor de zoveelste maal naar vroeg, zei men: „Ze is gelukkig niet spastisch. Licha melijk komt ze er wel maar geestelijk zal ze achter blij ven" Toch kwam de slag nog hard aan. Het was nu zo defi nitief. Het is nu alweer een poosje geleden en ik ben de dokter alleen maar dankbaar. Ik heb ons kleintje leren aanvaarden zoals het is en geniet van alles wat het wél kan". Tevreden Mevrouw H. te W. is erg tevreden over haar dokter en... „Ook mevrouw van de dokter is erg behulpzaam. Ze doet in noodgevallen haar best om de dokter onderweg op te sporen. Ze is steeds even vriendelijk hoewel ze een groot gezin heeft en weinig hulp. Vorig jaar is mijn man na een paar maanden ziekte overleden. Het overviel ons niet hoewel het gemis er blijft. In die tijd lag ik ook in het ziekenhuis. Het was een vraag voor de dokter: opereren of langdurige bestraling. Het laatste werd toegepast en geeft geweldig goede resultaten. De specia listen roepen: „Het is boven verwachting, prachtig!" Ze zijn zo enthousiast en steeds zo hartelijk, de verpleegsters zijn ook zo geweldig aardig. Nu ben ik ook niet zo senti menteel. Maar het is toch een wonder dat ik weer zoveel kan doen! We weten dat de Here alles in zijn hand heeft. Ik vraag me wel eens af of een christe lijke dokter ook steeds voor zijn patiënten bidt? Hun praktijken zijn overvol bezet." Waarheid „Ik dacht dat ik alleen maar ontevreden over de voorlich ting van de arts was, maar er zijn er gelukkig meer" consta teert mej. R. te L. „Ik vroeg een tijd geleden na een specia listisch onderzoek wat er nu eigenlijk mankeerde. Het ant woord was dat ik me niet on gerust hoefde te maken. De klachten bleven echter het zelfde. Dus maakte ik me wel ongerust. Toen werd er wel iets gezegd. Waarom dan niet direct? Het had veel onrust kunnen fvoorkomen en ik had er rekening mee kunnen hou den om ermee te leven. Ik meen dat een patiënt recht op de waarheid heeft, mijns in ziens zou de verhouding dok- ter-patiënt er beter op wor den. Men zou meer vertrou wen in de behandeling heb ben." „Een mooi onderwerp om van gedachten te wisselen" vindt mevrouw O. te R, „We moeten in onze ziekte niet al leen van onze predikant steun hebben, maar ook van onze arts. Wat mevrouw A. te Z. schreef, vind ik heel erg dat zo'n arme man nog hoop krijgt van zijn dokter, terwijl er geen hoop meer is. Zelf heb ik het meegemaakt met mijn moeder. Zij had de gevreesde ziekte. Werd door een christe lijke specialist behandeld. De ze zei tot me: „Vooral niet tegen moeder zeggen wat ze scheelt, hoor". Voorbereiden Wat had ik het moeilijk, als moeder mij vroeg wat dokter had gezegd. Maar ik wilde er niet over spreken omdat de dokter het had afgeraden. La ter sprak ik er met een predi kant over en die zei: „Voor een vakantiereis pakken we onze koffers en bereiden we ons voor op de reis. Zouden we ons dan niet goed voorbe reiden op de eeuwige reis?" Het is jammer dat de artsen het allemaal zo vreselijk druk hebben, hoewel wijzelf er niet over mogen klagen. Immers, ook zij kunnen als christen arts tot een zegen zijn. Vooral bij ernstige zieken hen er langzamerhand op voorberei den, en hen er op wijzen dat de Here over dood en leven gaat." Tot slot het woord aan me vrouw G. te L. „De dokter zegt zoveel tegen zijn patiënt als hij of zij verdragen kan. De ene patiënt kan kalm aan horen dat hij in het zieken huis opgenomen moet worden, terwijl de andere al in paniek raakt als er een drankje geslikt moet worden. De on dervinding van de arts is de maatstaf van zijn voorlich ting. Ten slotte: „Leg je ziekte onder je schoenzolen, draag je gezondheid in je hoofd." Ons volgende onderwerp: studenten. Hebben zij recht op inspraak? Wat vindt u van hun eisen en de manier waarop ze overal ter wereld in beweging zijn? Onze krant staat open voor uw mening in „dialoog". Er zijn tegenwoordig heel leuke kniekousen te krijgen, leuk van kleur en strak van model. Niet meer die slobberkousen die vooral jongens vroeger droegen, waardoor ze altijd en eeuwig aan het „hijsen" waren. Let u er echter goed op dat de kousen niet te strak onder de knie zitten. Daardoor wordt de bloedcirculatie namelijk in ernstige mate gestremd en krijgen de voetspieren niet voldoende bloed. Zij ver liezen daardoor hun werking en verslappen. Dat heeft weer tot gevolg dat veel kinderen last krijgen van doorgezakte voeten. In Duitsland heeft één op de drie stadskinderen er last van, terwijl bij plattelandskinderen dat aantal slechts één op tien is. Of op het platteland nu minder kniekousen gedragen worden of wel ze zitten minder strak, dat kunnen we u niet vertellen. De orthopedist dr. Branik uit de Bondsrepubliek heeft het gepubliceerd na zijn onderzoek. Een ding is in ieder geval zeker: koop nooit te strakke kousen voor uw kinderen, en dat geldt niet alleen voor de knie maar ook voor de voet. TK moet mijn brief van de vori|_ A keer toelichten. Dat doe ik graag En direct wil ik zeggen dat het er mij, en naar ik meen, ook u en on ze ganse gemeenschap niet om gaat van onze jonge generatie wetertjes te maken. Wij zijn aan elkaar ge geven: oude en jonge mensen. Zij die het zich toegeëigende overdra gen en zij die zich het overgedragene toeëigenen, zij zijn wederzijds in eikaars hoede gegeven. Zij leven van eikaars begrip, van eikaars ge duld. Zij leven bovenal van eikaars vergeving. Niet omdat ze zo hu maan zijn of bovenmenselijk goed, maar omdat zij geloven in een Heer die onophoudelijk voor hen pleit, wie het onmogelijk is hen niet lief te hebben. Dat is ons uitgangspunt. Allen, ouders of niet-ouders. zijn wij omgeven door jongeren. Allen zijn wij zonder uitzondering tegelij kertijd omgeven door een wereld die wij niet kunnen ontlopen. Al lerlei indrukken dringen zich aan ons op. Bestond het zegge 30 jaar geleden nog van niet te weten en gewoon het dagelijks werk te doen, levend in een kleine ge meenschap, dat is nu voorbij. Wij hebben het zelf over ons hoofd gehaald, dat leven middenin. Om dat leven te kunnen verwerken in een harmonieus bestaan is nodig dat wij ons bewust worden var dat „middenin". Als we wat om zelf betreft nog wel schotvrij kun nen leven, dan blijkt dat het voor onze jongeren onbestaanbaar is: zjj móéten in de nieuwe tijd, de nieu we, steeds veranderende wereld le ven. Zij willen dat ook. Hoe je ook wrikt en tegenspartelt, je bent stuk voor stuk kind van je tijd. De jongere is hoogstens iets meer be reid dan de oudere. Je ziet het bijv. aan de takken rvan kunst. Vroeger was kunst iets verhevens. Een enkeling die door zijn thuis, door zijn achtergrond het experiment van dichtbij zag, laten we zeggen doordat er gemu siceerd werd in het gezin, doordat hij vader of broer met verf zag werken, ervaring opdoen, zag wor stelen met materie, die enkeling kon ertoe komen kunst te zien als bewustwording. Alle anderen von den kunst „hoog", gewoon anders dan anders, uit een andere wereld. MOMENTEEL ontdekken de jon geren dat je je maar bewust hoeft te worden van bijv. vormen, of een orde van klanken, om prin cipieel kunst te verstaan. Het is ge woon fijn, zeggen ze, het is om ons heen, het is niet bijzonder maar van ons allemaal. Ze vinden een stuk hout op het strand, het is door de golven wie weet maandenlang gemodelleerd, het is herkenbaar: eens was het een boom, leven, nu is het ding-apart, vorm. Een jongen raapt het op, slaat er thuis een spijkertje achter en hangt het m zijn kamermuur: hij is de weg bim het verstaan yan sculptuur op fee- gaan. Een meisje krijgt een gitaar, ze mag straks les hebben, maar voor het zover is probeert ze al een beetje, ze vindt combinaties, ze is niet meer bang voor het grootse, het is geen geheim meer, dat begrip „muziek", het is dichtbij. Enzovoort. Het volmaakte van Johann Sebas tian Bach wordt niet meer bezon gen omdat het ver is. het oor streelt of zelfs omdat het in ver band staat met Matthaus Passion en Cantates en dus een beetje vaag voor christelijk wordt gehouden, maar omdat het noch mooi noch lelijk maar waar is, waar tot in het merg en die waarheid is ver moed bij dat proberen en doorzet ten van een gewoon kind met een gewone gitaar. Bewust worden. Bewust zijn. Op die weg zijn we weer, van onderen op. N" JU moeten onze kinderen in deze i wereld leven, d.w.z. wij moe ten deze wereld voor hen accepta bel en bewoonbaar maken. Wij dragen wat wij weten aan hen over. dat spreekt vanzelf. Gloeilampen, artsen en dergelijke moeten er blij-1 ven, vindt u niet? Dus moeten de volgende geslachten weten hoe je iets maakt en iets wordt. Stel je nu eens voor dat een jon gen monteur wordt. Zo'n jongen is zich bewust dat hij iets kan. Hij ontleedt iets, hij begrijpt iets, hij wordt iets de baas. Heb je nu zo'n jongen dan ben je wel niet klaar met opvoeden, maar je hebt iets bereikt, je hoeft niet meer gedul dig te zijn om te zien wat er uit je kerel groeit. Laat je echter een kind om welke reden dan ook „le ren", dan heb je een veel langer geduld nodig. Immers, dat kind kan van niets de baas worden: alle kennis die het verovert leidt naar volgende kennis. Krijgt zo n kind nu een diploma van een middel bare school, dan is het nog van niets de baas. Het is alleen ge- traihd in bewustworden. Kijk uit je ogen als je leest. Maak geen denkfouten als je vertaalt, geen re kenfouten als je rekent, wees lo gisch, dan ga je samenhang zien, dan leer je een ander begrijpen. Terwijl het kind leerde, werd hem duidelijk wat hem het best lag; wat hem van al het gebodene het meest interesseerde. Zo. langs een lange weg, zal dat kind zich straks ook bewust zijn van het hem omrin gende, van zijn gesteld-zijn over de schepping, van zijn dienende functie. En dat heb ik dus vorige keer willen zeggen: mensen, het is nooit klaar, onze taak ten aanzien van de jongere is nooit afgelopen. Im mers, wat doen wij, of ons kind nu monteur wordt of sterrenkundige? Wij zetten een menselijk wezen op de weg naar bewustzijn. Wat is het menselijk bewustzijn? Dat hij het zelf kan. Het is de- paradijsappel. Het is zijn als de goden. Het is macht en het is verrukking. Eigen lijk, als je het scherp stelt, zet je je kind op de weg naar de ontken ning Man God, naar het onmogelijk- zijn van God. Vroeger was die bewustwording er -ook. Maar de mensen die er mee bezig waren, leefden ver en hoog, ze heetten Galilei, Kant. en ook Rembrandt, Beethoven. Dat deerde ons niet. We vochten niet mee. Maar nu móeten we wel. Om Jan en Marietje, om onze opdracht Laatst zei iemand tegen me: „God, dat kan niet meer, dat moe ten jullie 'kerkmensen) toch ook toegeven. En per slot: dat bewust zijn dat Hem uitsluit hebben we toch gekrégen, dat mogen we toch gebruiken." Er is maar één weder vraag: van wie? Immers, zonder God doet niets er meer toe. De aar de is weer even woest en "ledig als voorheen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 16