Spontane betoging in
Parijs voor De Gaulle
Maatregelen
komen veel
te iaat
Geen concessies
aan de stakers
Na zoveel jaren
heeft Lexington opnieuw
'n formidabele sigaret
gemaakt: deze king size
special filter
De Gaulle: mandaat
van volk uitvoeren
GENERAAL DENKT NIET AAN AFTREDEN
NATIONALE VERGADERING ONTBONDEN
In Weert dertig
man ontslagen
Korte vergadering EEG-ministerraad
VRIJDAG 31 MEI 1968
(Van onze special verslaggever
Link van Bruggen)
PARIJS „Als drager van de
nationale en republiieinse legitimi
teit heb ik de afgelopen 24 uur
zonder uitzondering alle mogelijkhe
den overwogen, die mij in staat
stellen deze legitimiteit te handha
ven. Onder de huidige omstandig
heden zal ik mij niet terugtrekken.
Ik heb een mandaat van het volk.
Dit zal ik uitvoeren. Ik zal de
eerste minister, wiens waarde,
flinkheid en bekwaamheid de lof
van allen verdienen niet vervan
gen. Hij zal de wijzigingen in de
reeering, welke hem nuttig voorko
men aan mij voorleggen. Ik ont
bind heden de Nationale Vergade
ring."
Zo begon president Charles de
Gaulle gistermiddag zijn met span
ning verbeide toespraak, die
uitsluitend via de Franse radio
werd uitgezonden, omdat de Franse
televisie staakt.
Datum verschuiven
De verdere tekst van zijn
boodschap, waar de gebruikelijke
aanhef: „Frangaises, Francais", aan
voorafging luidde als volgt:
„Ik heb aan het land een refe
rendum voorgesteld, dat de burgers
de gelegenheid zal geven een diep
gaande hervorming van onze eco
nomie en ons universitair stelsel af
te kondigen, en tegelijkertijd, via
de enige aanvaardbare weg die
van de democratie te verklaren,
of zij al dan niet hun vertrouwen
in mij blijven stellen. Ik stel vast
dat de huidige toestand feitelijk
verhindert dat dit referendum
wordt gehouden. Daarom verschuif
ik de datum."
„Wat de algemene verkiezingen
betreft, zij zullen worden gehouden
volgens de in de grondwet neerge
legde termijn, tenzij men het Franse
volk geheel monddood maken wil
door te verhinderen dat het zich
uitspreekt, en tevens dat het leeft,
en wel met dezelfde middelen als
waarmee men verhindert dat de
studenten studeren, de onder
wijskrachten doceren en de arbei
ders werken."
„Deze middelen zijn intimidatie,
vergiftiging en de tirannie van de
kant van reeds lang georganiseerde
groepen, zomede van een partij, die
een totalitaire instelling is, zelfs
wanneer zij in dit opzicht reeds
rivalen heeft."
„Als deze toestand van geweld
voortduurt, zou ik om de republiek
te handhaven, overeenkomstig de
grondwet, andere middelen dan de
directe stembusuitspraak van het
land moeten gebruiken."
„In elk geval is het nodig dat
overal en onverwijld de burgerak-
tie zich organiseert. Dat moet ge
beuren om in eerste aanleg de re
gering te helpen, en vervolgens
plaatselijk de prefecten, die weer
commissarissen van de republiek
zijn geworden, te steunen bij hun
taak, die eruit bestaat zo goed mo
gelijk het bestaan van de bevolking
te verzekeren, en de omverwerping
op ieder moment en op elke plaats
te verhinderen."
Dictatuur
„Frankrijk wordt metterdaad door
een dictatuur bedreigd. Men wil
het land dwingen zich te onderwer
pen aan een gezag, dat zich in de
nationale wanhoop met geweld wil
vestigen. Een dergelijk gezag zou
dan natuurlijk in wezen dat van de
overwinnaar zijn, dat wil zeggen:
dat van het totalitaire commu
nisme."
„Natuurlijke zou men dat om te
beginnen met een bedrieglijke
schijn kleuren door de eerzucht en
de haat van de afgedankte politici
te gebruiken. Daarna zouden deze
personen niet, meer wegen dan hun
eigen gewicht, eri dat zou niet
zwaar zijn."
„Dat zal echter niet gebeuren. De
-republiek zal niet aftreden. Het
volk zal zichzelf weer meester wor
den. De vooruitgang, de onafhanke
lijkheid en de vrede zullen het met
de vrijheid winnen."
..Leve de republiek' Leve Frank
rijk!"
Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
PARIJS Het antwoord op de vechtlustige radiotoespraak
van de Franse president was een spontane demonstratie van
misschien wel een half miljoen Gaullisten in het hart van de
Ville Lumière.
Van de Place de la Concorde
tot de Place de l'Étoile (Are de
Triomphe) een afstand van
zeker twee kilometer stonden
de betogers gisteravond van
trottoir tot trottoir op de tien
tallen meters brede Champs
Elysées.
Het was de eerste keer sinds het
thans 28 dagen oude revolutionaire
rumoer dat de aanhangers van het
77-jarige en morgen tien jaar aan de
macht zijnde Franse staatshoofd zich
in groten getale op straat vertoonden.
In de zijstraten stonden sterke po-
litietroepen klaar, doch deze behoef
den nergens in te grijpen. Commu
nisten, zomede studenten, die de
anarchie predikten, hadden aange
kondigd een tegendemonstratie op
touw te zetten, maar de hele avond
lieten ze zich nergens zien.
Spreekkoor
IX VASTBERADEX TOESPRAAK
(Van onze speciale verslaggever j
Link van Bruggen)
PARIJS In zjjn vastberaden
toespraak tot het Franse volk
heeft president De Gaulle de
stakende arbeiders geen conces
sies gedaan, en ook niet gepro
beerd hen weer aan 't werk te
krijgen.
De eerste poging van de zijde van
de regering om de staking te breken,
is gisteren niettemin door de minister
van het post-, telefoon- en telegraaf-
wezen, Yves Guena, gedaan.
De bewindsman beval dc onder
hem ressorterende stakers onmiddel
lijk aan het werk te gaan. Hij voegde
eraan toe bereid te zijn waar en
wanneer dan ook over hun eisen te
spreken.
Guena stak de werkwilligen een
hart onder de riem. Als posters hen
zouden trachten te weerhouden de
arbeid weer op te nemen, moesten er
„terug naar het werk comité's" wor
den gevormd. Ook moest een onmid
dellijk beroep op de superieuren
worden gedaan.
Premier Pompidou heeft gisteren
het besluit getekend, waarbij het ge
garandeerde minimumloon met 35
procent wordt verhoogd. Dit besluit
maakt deel uit van de overeenkomst,
die het afgelopen weekeinde tussen
de regering, de vakbonden en het
„Patronat" (werkgevers) tot stand is
gekomen.
Nieuwe besprekingen
Waarnemers achten het niet uit
gesloten dat de afgebroken onderhan
delingen op werknemersnivcau als
gevolg van de krachtige taal van het
Franse staatshoofd binnenkort weer
op gang kunnen worden gebraoht.
De mijnwerkers hebben zich
gisteravond al bereid verklaard nieu
we besprekingen te beginnen. In de
ambtenarensector en in het
transportwezen zouden nieuwe initia
tieven worden ontplooid.
Nu er bijna veertien dagen onafge
broken wordt gestaakt, heeft het te
kort aan geld onder de tien miljoen
stakers schrikbarende vormen aange
nomen. Kostwinners van grote gezin
nen stropen de hele omgeving af om
een tijdelijk betaald baantje te vin
den. Er wordt van alle kanten ge
leend om te kunnen blijven eten.
voor huurkoopbetalingen, huursom-
men, hypothecaire aflossingen e.d.
zijn speciale maatregelen afgekon
digd.
De algemene verwachting is dat
het stakersfront langzaam maar ze
ker zal verlopen, omdat de werkwil
ligen de sluiting en de bezetting van
hun bedrijven niet langer nemen. Er
zullen zeer zeker de nodige haarden
van verzet overblijven, maar ook de
ze zullen successievelijk verdwijnen.
Danv ondergedoken
Daniel Cohn-Bendit. tegen wie een
arrestatiebevel is uitgevaardigd om
dat hij als ongewenste vreemdeling,
toch Frankrijk is binnengedrongen,
schijnt zich niet langer in de Sorbon-
ne op te houden. Z'n revolutionaire
vrienden houden geheim waar de
thans zwartharige roodharige onder
gedoken is.
Een student zei dat Dany het uni
versiteitsgebouw verlaten had, omdat
men „geen martelaar of een ster"
van hem wilde maken.
De binnenplaats van de Sorbonne
blijft nog altijd behangen met hon
derden grote en kleine aanplakbiljet
ten, die net zoveel meningen over de
toekomst van de Franse politiek lij
ken te verkondigen als er studenten
zijn.
De discussies lopen enigszins ach
ter op de feiten. Na de krachtige taal
van president De Gaulle werd er
gisteravond nog steeds gedebatteerd
over de voor- en nadelen van Men-
des-France als eerste minister van
Frankrijk.
WEERT Stagnatie in de afzet is
er de oorzaak van dat de direktie van
de aluminium en metaalwarenfabriek
Weert dertig man personeel heeft
ontslagen. Met de werknemersorga-
nisatise wordt overleg gevoerd over
de ontslagvoorwaarden.
De verminderde afzet is te wijten
aan scherpe buitenlandse concurren
tie.
De menigte riep in spreekkoor leu
zen voor De Gaulle, en zong de
Marseillaise met een ferveur, die aan
de dagen van de oude Franse „hon-
neur et gloire" herinnerde. Op de
„oorlogsverklaring" van de president
aan de communisten en de revolu
tionairen werd door jong en oud
geestdriftig gereageerd.
De betogers voerden tricolores mee
en een veelheid van spandoeken.
..Genoeg van Geweld", stond erop te
lezen. „Wij gaan niet terug naar de
Vierde Republiek". „Vrede in Frank
rijk met De Gaulle", „De commu
nisten komen er niet door",
„Cohn-Bendit, ga naar huis" enzo
voorts, enzovoorts.
Voor een geopend raam van het
Elysée keek de generaal zichtbaar
bewogen naar de demonstranten, die
voortdurend z'n naam scandeerden.
Even verder, in het Hotel de Crillon,
bevond Averell Harriman, eerste
woordvoerder van president Johnson
bij de Parijse vredesonderhande
lingen, zich op een van de balkons.
Het moet voor hem een grote verras
sing zijn geweest dat de demonstran
ten ook met Amerikaanse en Britse
vlaggen zwaaiden.
Sinds gisteravond wordt in heel
Frankrijk aan de vorming van een
burgerlijk actiefront gewerkt. Dit zal
waarschijnlijk uitmonden in het op
richten van comité's tot steun aan de
regering, en tot betogingen, gelijk
aan die, welke de vakbeweging, de
studenten en de linkse groeperingen
hebben georganiseerd.
De verwarring, waaraan Frankrijk
woensdag en donderdag ten prooi ge
vallen was. viel gisteren in de na
middag als bij toverslag af.
neemt de president van de republiek
de maatregelen, die de omstandighe
den vereisen, na hierover de eerste
minister, de presidenten van de ver
gaderingen (parlement - red.), alsme
de de raad van de grondwet te heb
ben geraadpleegd. Hiervan stelt hij
de natie in kennis door middel van
een boodschap".
Volgens waarnemers hebben de
door president De Gaulle uitgeschre
ven algemene verkiezingen o.m. ten
doel verdeeldheid te zaaien onder het
nu verenigde, linkse front, dat erin
geslaagd is het land te verlammen in
een politiek georiënteerde algemene
staking.
Regeringswoordvoerders hebben
verklaard dat het communistische
links onder leiding van Francois
Mitterrand, president van de zoge
naamde Federatie van Links zich
gebonden voelt aan wettig optreden,
en niet in de stemming is voor een
avontuur.
Het niet-communistische links kan
zich niet verzetten tegen de stembus
uit vrees het electoraat angst aan te
jagen voor een communistische
staatsgreep.
Er wordt dan ook geredeneerd dat
de communisten het spel moeten
meespelen, of riskeren geïsoleerd te
raken met een mogelijke kans op
bloedvergieten.
Verscheidene Franse politici en or
ganisaties hebben inmiddels op de
rede van De Gaulle gereageerd.
Burgeroorlog
Niet aftreden
President De Gaulle denkt er niet
aan af te treden.
Hij wenst premier Pompidou te
handhaven, hoewel diens kabinet
misschien vandaag al ingrijpend ge
wijzigd wordt.
Omdat er eind juni of begin juli
algemene verkiezingen zullen plaats
vinden, is de Nationale Vergadering
onmiddellijk ontbonden.
Het referendum, dat op 16 juni had
moeten worden gehouden, en waar
het Franse staatshoofd zijn politieke
toekomst aan had verbonden, zal
voor onbepaalde tijd worden uit
gesteld. Pas na de verkiezingen zal
het Franse volk zich uitspreken over
de voorgestelde sociale en universi
taire hervormingen.
Kenmerkend voor de radio
boodschap van de president was de
krachtige, vastberaden toon. Voor de
politieke pressie, die van links op
hem wordt uitgeoefend, en die gedra
gen wordt door oppositionele krach
ten in het parlement, stakingsleiders
en „revolutionairen van de straat",
wenst hij niet te zwichten. Onder
alle omstandigheden zal hij het gezag
en de orde handhaven, zomede de
werktuigen van de democratie veilig
stellen.
Noodtoestand
Of het tot de afkondiging van de
noodtoestand of de staat van beleg
zal komen, zal van de gebeurtenissen
in de komende dagen afhangen. Met
een verwijzing naar de dictatuur,
welke er dreigt „intimidatie, ver
giftiging en de tirannie van de kant
van reeds lang georganiseerde groe
pen, zomede van een partij, die een
totalitaire instelling heeft" (gedoeld
werd op de communisten red.)
heeft het Franse staatshoofd duide
lijk gemaakt desnoods „andere mid
delen dan de directe stem
busuitspraak" te zullen gebruiken.
Zonder twijfel werd hiermee ge
doeld op artikel 16 van de grondwet
van de Vijfde Republiek. Hierin
wordt bepaald:
„Als de instellingen van de repu
bliek, de onafhankelijkheid van het
land, de integriteit van zijn grondge
bied of de nakoming van internatio
nale verplichtingen ernstig en onmid
dellijk worden bedreigd en de nor
male functionering van de grondwet
telijke openbare macht staakt, dan
Mitterrand, die zo zeker was van de
overwinning via de straat 'dat hij
zich al kandidaat voor het ambt van
president had gesteld, zei dat het
Franse staatshoofd praktisch tot een 1
burgeroorlog heeft opgeroepen.
Het socialistische vakverbond For
ce Ouvrière raadde de aangesloten
organisaties aan de staking op kalme
wijze voort te zetten. Het hekelde de
..autoritaire toon" in de presidentiële
rede. De Gaulle zou besloten hebben
„een door de arbeiders veroordeelde
politiek voort te zetten", en zou daar
om geen enkele oplossing te bieden
hebben voor „het gigantische conflict,
dat het land op zijn grondvesten doet
schudden".
Het katholieke vakverbond (CFTC)
hernieuwde de instructies aan zijn
leden om de onderhandelingen in de
verschillende sectoren van het be
drijfsleven voort te zetten.
Het grote communistische vakver
bond CGT gaf een verklaring uit,
waarin het de arbeiders oproept hun
eenheid te versterken „teneinde pro
vocaties, die de woorden van het
staatshoofd aankondigen, te verijde
len".
De socialistische partij van Men-
des-France sprak van een „beroep op
gewapende onderdrukking, wat neer
komt op burgeroorlog". De linkse
partijen moeten volgens de PSU on
middellijk een verenigd front vor
men. De socialisten menen dat
grootscheepse betogingen het enige
antwoord zijn, en verklaarde dat
„verkiezingen onder bedreiging van
de politie" geen zin hebben.
lij:/ 20 stuks
King Size Filters,
1/ ƒ1.50.
als staatssecretaris Bettencourt waren
door gewichtige zaken in Parijs op
gehouden.
BRUSSEL De ministerraad van
de Europese gemeenschap heeft
gisteren in Brussel slechts een halve
dag vergaderd als gevolg van de
moeilijkheden in Frankrijk.
Oorspronkelijk was een vergadering
van twee dagen voorzien, doch de
bespreking van een aantal punten
moest worden uitgesteld omdat er
geen Franse minister of staatssecre
taris aanwezig was.
Zowel Couve de Murville als
De ministeriële belangstelling van
de andere regeringen voor deze ver
gadering was overigens ook miniem.
De Belgische minister van Europese
zaken. Van Elslande, was de enige:
de Italiaanse, Duitse, Luxemburgse
en Nederlandse ministers van buiten
landse zaken lieten verstek gaan.
Vannacht zal het de kortste nacht
van het jaar zijn.
Natuurlijk zullen er lieden zijn
die dit bestrijden. Die wetenschap
pelijk geladen komen vertellen, dat
de kortste nacht op 21 juni valt,
wanneer de zon haar grootste noor
delijke declinatie heeft bereikt.
Dat mag voor het hele noordelijke
halfrond van onze aardbol gelden;
in Nederland is de kortste nacht die
van 31 mei op 1 juni.
Reken zelf maar uit. Wat blijft er
voor een rechtgeaarde hengelaar
aan slaaptijd over tussen het ogen
blik dat hij de knop van de talevisie
omdraait, nog even zijn v'sgerei
controleert, zijn pierenbak liefdevol
bekijkt, zijn kostelijk gekweekte
maden beruikt, zijn friemelende tu-
bifex controleert, zijn fijnste ïylon-
tje streelt en het ogenblik waarop
hij. nog in het duister, alwèar in de
keuken staat voor een haastige hap
en slok.
Wegwezen wil hij. Naar het water
toe. De weilanden in.
De eerste visseconde van het sei
zoen mag hij niet missen.
Misschien de enige keer van heel
het jaar. dat hij de eerste haan
hoort kraaien, de nevels ziet optrek
ken en de hemel ziet lichten.
Het is geen man, die niet vissen
kan.
Vrouwen vissen alleen uit liefde
voor hun man. Ze verbeelden zich,
dat die man het lief van haar virdt
om mee te gaan. Liefhebbende man
nen laten dat o.
Kortste nacht
Anderen passen de tactiek van de
uitputting toe. Aangezien de echtge
noot tot taak heeft het wurpje of
deegballetje aan te slaan en het ge
vangen visje van de haak te halen,
is elke beet van vrouwlief voor hem
een ogenblik van helse tweestrijd.
Toegewijd zijn of liever eigen dob
ber in de gaten houden.
Omdat het vrouwtje toch de ogen
dichtknijpt als de wurm ergaan
gaat, kan een handig man die wurm
er ook niet aan slaan. Krijgt ze geen
beet Wel slaap.
En nergens word je beroerder van
dan te dutten op de harde bank van
een roeibootje of weg te glijden in
het vochtige gras van een polder-
rand.
Tien tegen een, dat ze na drie
hengelpartijf^. het opgeeft en
thuisblijft. Het merkwaardige
verschijnsel doet zich voor, dat de
man alleen veel meer succes heeft.
Of hij komt met afgeladen leefnet
thuis- of met verhalen van kanjers,
die hem op het nippertje ontgingen.
Altijd door omstandigheden buiten
zijn verantwoordelijkheid. Een sto
rende motorboot, een onhandige
sportvriend, een ondeugdelijk haak
je.
Geloof hem.
Trek hem de zware laarzen liefde
vol uit; strap de vis, bak de vis. eet
de vis.
Dat kan met een uurtje bekeken
zijn en daarna komt de heerlijke
lange avond waarop u ongestoord
naar de tv kunt kijken. Geen kopje
koffie behoeft er in geschonken te
worden.
Want de hengelaar slaapt, languit
in zijn stoel...
REAKTJE REDE
DE GAULLE:
WASHINGTON Dirckt na de wei
gering van De Gaulle, af te treden,
kwamen talloze reakties los. De rege
ringsleiders van de westelijke landen
hulden zich evenwel in stilzwijgen.
Sommigen, onder wie president John
son, spraken alleen de hoop uit, dat
de ontwikkeling in Frankrijk zich
ten goede zou ontwikkelen.
De westerse pers is unaniem van
mening, dat De Gaulle's maatregelen
te laat komen en niet meer kunnen
voorkomen, dat de toestand in Frank
rijk onrustiger wordt.
Integendeel, schrijft de New York
Times, die De Gaulle ervan beschul
digt de wens van de arbeiders te
verdoezelen. De Italiaanse communis
ten gaan vanavond massaal tegen het
Franse staatshoofd betogen.
De Westduitse minister Brandt,
verwachtte enkele uren vóór de rede
van De Gaulle grote veranderingen
in Frankrijk. Hij was bl(j dat het
Franse staatshoofd geen gebruik
heeft gemaakt van de grote macht,
die hij door de grondwet heeft ge
kregen om een eind aan de onrust
te maken
Premier Wilson dacht, dat de En
gelsen juist nu de Europeanen kun
nen helpen. Hij zei niet hoe, maar
liet wel doorschemeren dat toetreding
tot de EEG een mogelijkheid is.
Tass bracht alleen het bericht over
de rede van De Gaulle. De passage
„totalitaire communistische dikta-
tuur", volgens De Gaulle de bedrei
ging van Frankrijk, werd weggelaten.
DAKAR Volgens radio Senegal
Is woensdag in Dakar een student om
het leven gekomen en zijn verschei
dene studenten gewond, toen de poli
tie studenten uit een universiteitsge
bouw verdreef.
