Na vonkie enthousiasme
denken, tekenen en mal
Internationale aandelen
hielden beurs op peil
BETER BEWEGEN DOOR
MENSENDIECK
RINGVERWARMING
ONTSLAAT 140 VAN
DE 260 MAN
Kinderdrama bij
Antwerpen
fc Huib Goudriaan
Uitvinder/filosoof Karei Groenho f:
verkoop kaarten met beeltenis King
FINMCIEEL WEEKOVERZICHT
Prinselijk paar
bij Oe Thant
Prinsje in
koperen wieg
Mevrouw Vergragt: Stuk idealisme
ZATERDAG 20 APRIL 1968
Karei Groenhof, de 66-jarige Hilversumse uitvinder, wordt
ontroerd. Hij staat op, wijst naar het portret van ds. Martin Luther
King op zijn wereldklok, en zegt met trillende stem: „Deze man
heeft mij een stap nader gebracht tot God." Hij zwijgt even sluit
de ogen en zegt zachtjes: „Ik zie een droom, ik zie een droom,
blanke kinderen en negerkinderen hand in hand. Dat heeft
hij gezegd."
Karei Groenhof is geen uitvin
der van beroep. Hij is gediplo
meerd magnetiseur, gasexpert
en eigenaar van twee winkels in
Hilversum. Toch komt hij regel
matig in het nieuws met zijn
originele ideeën.
Zijn jongste uitvinding de
eenentwintigste maakt het
mogeljjk plantjes te kweken in
een door aardgas verwarmde en
daardoor droge ruimte.
Bloemencouveuse
„Bloemencouveuse" of „florarium"
noemt hij deze plantenbak, die door
middel van plastic slangen, in ver
binding met de buitenlucht staat.
Een plastic kap bovenop zorgt er
voor dat er geen andere lucht bij kan
en een plastic slang zorgt ook voor
afvoer van de stikstof. De bak is bo
vendien voorzien van een trechtertje
voor water en een gat voor afvoer van
de in de aarde zittende zuren.
De heer Groenhof, die nooit om
woorden verlegen zit, geeft, na de
couveuse te hebben getoond, een
pakkende beschrijving van het pro
ces waarmee zijn uitvindingen tot
stand komen.
Hij wijst naar zijn hoofd: „Bom,
eerst komt er een vonkie, een idee,
dan een golf van enthousiasme, dan
het denken, vervolgens het tekenen
en daarna de octrooiaanvraag."
Zo'n vonkie was ook de gedachte,
die deze week bij hem opkwam: hel
op grote schaal verkopen van kaarten
met het portret van ds. Martin Lu
ther King, met op de achterkant
Kings grafspreuk: „Eindelijk vrij,
eindelijk vrij. dank God almachtig, ik
ben eindelijk vrij". In samenwerking
met de Stichting Dr. Martin Luther
King zullen deze kaarten worden
verkocht ten bate van organisatie die
rassendiscriminatie bestrijden.
In de huiskamer van de heer
Groenhof, waar de certificaten han
gen, die hij op uitvindersbeurzen
heeft gewonnen (tweemaal goud in
Parijs, zilver op de Expo, zilver in
Nederland) laat hij al zijn vindingen
de revue passeren. En in chronolo
gische volgorde.
„Mijn eerste uitvinding werd in
1938 geboren: een halfautomatische
vishengel, waarvan er gelijk 10.000
werden gemaakt. Mijn tweede uitvin
ding? Een fornuisdeur, die kan wor
den geopend zonder dat het gebak
„invalt".
Karei Groenhof laat vervolgens
met laaiend elan al zijn andere uit-
NEW YORK Oe Thant heeft
gisteren een lunch gegeven ter ere
van prinses Beatrix en prins Claus,
die een particulier bezoek brengen
aan Amerika.
Gisteravond is ook prins Bern-
hard in New York aangekomen. Hij
zal daar maandag aanzitten aan een
diner, dat wordt gegeven door de
Nederlandse Kamer van Koophan
del in de V.S.
Volgende week vertrekt de prins
naar Canada om de Bilderberg-
conferentie voor te zitten. Prinses
Beatrix en prins Claus zullen een
gedeelte van deze conferentie bij
wonen.
Zij keren eerder terug om op 27
april de eerste verjaardag van prins
Willem-Alexander mee te vieren.
vindingen zien. Een ruimtebesparen-
de oliestandaard, een gecombineerde
suiker- en melkautomaat, een indica
tor op gasflessen, die tijdig aangeeft
dat het gas op is, een gecombineerde
hark - schoffel - grasafsteker
sneeuwschuiver. Een koffiepot met
melkkan er bovenop, een koffiepot
met ingebouwd melkreservoir en een
gecombineerde koffie- en theepot
met dubbele tuit.
Kist gereedschap
De heer Groenhof is een man, die
zich door zelfstudie een enorme tech
nische kennis heeft verworven. Als
jongeman was hij „een uitblinker in
de praktijk, niet in de theorie".
„Moeder had een kruidenierswin
kel, en ik heb nog drie jaar tech
nische school gehad, hoewel ze me
beter een krantenwijk had kunnen
geven, want ze had eerder geld nodig
dan technische kennis."
Via machinebankwerker, centrale/
verwarmingsmonteur en gasfitter
werd hij gasexpert en eigenaar var.
twee winkels. „In de loop der jaren
bleek overigens dat ik een uitvin
dersknobbel had. Weet je, bij ieder
wiegje zet God een kist ge
reedschap."
Karei Groenhof maakte gebruik
van het hem gegeven gereedschap en
in de naoorlogse jaren werd hij een
populaire verschijning op de Euro
pese uitvindersbeurzen.
Wereldklok
Zijn grootste triomf was de wereld-
klok. Door een ingenieuze constructie
is hij erin geslaagd een globe op het
uurwerk van een klok te laten rond
draaien. Op de globe is te zien hoe
laat het is op alle plaatsen in de
wereld.
Algebraïsch formuleerde hij (het
was in de tijd van de eerste ruimte-
vaartsuccessen) tevens de wereld,
vrede.
„Ik zag het plotseling voor me:
(JG) 2 Tori Gagarin John Glenn
is PAX." Als klap op de vuurpijl
monteerde de fantasierijke Groenhof
ook nog een speelgoedraket je op do
globe, waaraan Kennedy en
Kroetsjev hingen. Maar het tijdperk
van deze beide staatslieden is voor
bij. Nu prijkt er een portret van
Martin Luther King met het vlagge
tje Pax.
„U wilt wel onderstrepen", zegt hij
weer nuchter, na vol geestdrift over
zijn wereldklok te hebben verteld,
„dat ik graag zou zien dat deze globe
op scholen zou worden gebruikt, om
de kinderen besef voor het tijd
verschil en zo meer eerbied voor de
schepping bij te brengen."
Lijfspreuk
De heer Groenhof is namelijk niet
zomaar een technicus, maar ook ern
groot idealist en een filosoof. Hij
heeft zelfs voor zichzelf een
lijfspreuk ontworpen. De spreuk
luidt: „Meer zijn dan schijnen."
Een spreuk, die deze man, die
één brok dynamiek is, met wei
nig moeite waar maakt. Als hij
me zijn plakboek laat zien, valt
me een op de eerste bladzij ge
schreven uitspraak van de dich
ter De Genestet op:
„Wat nieuw is, vindt altijd
bestrijders, maar het komt niet
op in hunne geest, dat het oude
waarmee zij zo dwepen, toch
ook eens nieuw moet zijn ge
weest."
Woorden, die de heer Groen
hof uit het hart zijn gegrepen.
Karei Groenhof bij zijn wereldklok
Ondanks de bestaande onze
kerheden inzake de kwestie-
Vietnam, heeft de effectenbeurs,
dank zij de goede stemming voor
onze internationale aandelen in
het buitenland, de gunstige on
dertoon kunnen handhaven.
Gisteren was er enige terughou
dendheid te constateren in ver
band met de verhoging van het
disconto in Amerika. Het jaar
verslag van Unilever heeft een
uitstekende indruk op de beurs
gemaakt.
De verhoging van de rentevoet in
de Ver. Staten moet gezien worden in
het raam van de strijd tegen de
voortgaande inflatie. Men maakt het
geld duurder en hanteert daarmede
een klassiek middel. Het disconto is
in Amerika inmiddels opgelopen tot
5'/» pr.ocent en men kan eruit aflei
den, dat de s*fiaduw van het dure
geld in de Ver. Staten zal blijven
vallen op andere landen. Het zit er
niet in, dat spoedig de rentevoet in
West-Europa b.v. veel lager zal wor
den, ook in ons land niet.
UNILEVER
Opmerkelijk is het, dat onze inter
nationale waarden de laatste tijd
weer door het buitenland gekocht
worden. Op 2 mei a.s. zal de Kon.
Shell met de cijfers over het eerste
kwartaal verschijnen. De beurs ver
wacht, dat de resultaten gunstig zul
len zijn geweest in genoemde perio
de.
Het jaarverslag van het Unile-
ver-concern maakte een uitstekende
indruk. De omzet groeide in het af
gelopen jaar met bijna drie procent,
maar de winst met 16 procent en dat
nog wel, terwijl de devaluatie van
het pond sterling de resultaten nade
lig beïnvloedde. Het bestuur heeft
bekend gemaakt, dat de eerste twee
maanden van 1968 niet onbevredi
gend zijn verlopen. Als men het jaar
verslag leest, dan ziet men hoe in
sommige sectoren van het bedrijf de
groei bijzonder groot is.
Ons kunstzijdefonds maakte ook
een goede beurt en kwam van ƒ78.90
op ƒ81. Er lopen geruchten, dat de
AKU de aandelen Vereinigte
Glanzstoff, welke nog in het bezit
van derden zijn, wil opkopen. Zoals
men weet, is genoemde Duitse onder
neming al geruime tijd een dochter
van de AKU. De geruchten zijn door
de AKU inmiddels tegengesproken.
Kon. Hoogovens houden volgende
week de jaarvergadering en dan gaan
het slotdividend en de bonus van tien
procent van de koers af. Men is
blijkbaar niet ongunstig gestemd
over de verwachtingen, want de no
tering der eert. verbeterde van
130.30 tot 132.
Gisteren werd op de beurs voor het
eerst verhandeld de claim Albert
Heijn. Zoals met weet doet dit su
permarktconcern, dat zo sterk groeit,
een emissie van 7,75 miljoen nieuwe
aandelen tegen een koers van 475
procent met recht van voorkeur op
verhouding van 1 op 2. De theore
tische waarde van de claim kwam
uit op ƒ2700, maar de koers stelde
zich gisteren op 2800. Het ligt in de
bedoeling om coupures van ƒ20 nom.
te gaan noteren, zodat de koopprijs
van zulk een stukje gisteren op 297
uitkwam.
Hoe het verder met de claimhandel
zal gaan, hangt af van de vraag, wel
ke houding de familie aanneemt ter
zake van de nieuwe emissie, dus
claims verkoopt of op nieuwe aande
len inschrijft en nog meer in hoever
re de grote beleggingsmaatschappijen
het belang bij dit concern, dat de
laatste jaren zulk een dynamische
kracht ontwikkelt, zullen uitbreiden.
De Ned. Dok- en Werf Mij geeft
opnieuw geen dividend, maar de
koers der aand. reageerde er niet op,
daar men niet anders verwachtte.
Holl. Beton Mij heeft het dividend
van 17 op 18 procent verhoogd. De
aannemingsmaatschappijen zijn tot
dusver dit voorjaar met goede
verslagen en behoorlijke dividenden
voor de dag gekomen.
Het jaarverslag van de Kon. Rott.
Lloyd viel tegen, daar de exploitatie
resultaten 4 miljoen achteruit gin
gen in 1967. Vooral de lijndiensten
hebben minder goed gewerkt, waar
bij twee factoren in het bijzonder
verantwoordelijk zijn t.w. de oorlog
in het Nabije Oosten en de devalua
tie van het pond sterling. Het divi
dend wordt gehandhaafd op 12 pro
cent, waaruit blijkt, dat het bestuur
voor 1968 toch niet pessimistisch
gestemd is. De koers der aand. ver
anderde deze week niet. Over van
Nievelt Goudriaan Co. circuleren
weer fusie-berichten. De aand. stegen
van 125 tot 127 pet.
DEN HAAG De wieg, die voor de
zoon van prinses Margriet zal wor
den gebruikt, is de zgn. „koperen"
wieg. De wieg, bekleed met robia
voile, heeft sedert mensenheugenis
deel uitgemaakt van de inventaris
van paleis Het Loo en dankt zijn
naam aan de in koper uitgevoerde
bewerkte voet.
Hij werd al gebruikt voor prinses Wil-
helmina. Ook koningin Juliana heeft
er als kind in gelegen.
De wieg werd voor het laatst gebruikt
in 1948 voor prinses Christina.
De plantencouveuse
Wat is Mensendieck eigenlijk?
Het veertigjarig jubileum van
de Nederlandsche Mensendieck
Bond, dat deze week met een
internationaal congres in Am
sterdam is gevierd, vormde een
aanleiding mevrouw S. V. Ver-
gragt-Sanders iets over Mensen
dieck te laten vertellen.
Mevrouw Vergragt is presi
dente van de bond geweest, is al
twintig jaar Mensendiecklerares
en is thans lid van de examen
commissie.
De 46-jarige mevrouw Vergragt is
het aan te zien dat zij zich al twintig
jaar bezighoudt met „beter bewe
gen"; zij loopt opmerkelijk gracieus
èn veerkrachtig.
Maar het gaat haar niet om de
eigen lichaamshouding, maar om die
van anderen.
„In essentie is Mensendieck het
zich bewust worden van foute li
chaamsbewegingen door zien en voe-
'en. Voelen wil zeggen: het maken
.an spierspanning. De oefeningen
-ijn eenvoudig en gericht op het da
delijks leven".
7er vooruit
Wat is de oorsprong van Mensen-
ieck? Mensendieck is niet zomaar
een titel, maar de naam van een uit
zonderlijke Amerikaanse, die haar
tijd ver vooruit was.
Zij was de grondlegster van het
naar haar genoemde systeem van li
chamelijke opvoeding. Mevrouw M.
Mensendieck werd in 1862 in Ameri
ka geboren. Voor het voltooien van
haar opleiding kwam zij naar Europa
en het was voornamelijk in
Duitsland, Scandinavië en Nederland
dat zij haar systeem van funktioneel
bewegen tot ontwikkeling bracht.
De Mensendieck methode, die
omstreeks 1910 al in Nederland werd
beoefend, kreeg hier vooral na de
eerste wereldoorlog meer aanhangers.
In de twintiger jaren gaf mevrouw
Mensendieck gedurende enige jaren
een zomercursus in Scheveningen. Er
kwamen meer Mensendieck lerares
sen. die in 1928 de Nederlandsche
Mensendieck Bond oprichtten, onder
meer op initiatief van de eerste
Mensendieck lerares in Nederland
mejuffrouw E. van Dantzig.
In diezelfde tijd stichtte mevrouw
A. Overduin, arts, een Mensen-
dieck-opleiding in Amsterdam op een
meer uitgebreide en verantwoorde
theoretische grondslag.
Zelf oordelen
Het Mensendlecksysteem gaat er
van uit, dat de leerling geheel en al
betrokken moet zijn bij wat hij doet.
hij maakt niet alleen een beweging,
hij begrijpt ook het hoe en waarom.
Niet het gedachtenloos opvolgen van
bewegingsopdrachten, maar het kop
pelen van bewegingsvoorstelling en
spierwerking, het nauwkeurig toezien
en het zelf oordelen heeft waarde.
Mevrouw Vergragt is weinig te
spreken over het ontbreken van een
bescherming van haar beroep. Reeds
jaren streeft de Nederlandsche
Mensendieck Bond naar wettelijke
erkenning en bescherming van het
Mevrouw Vergragt
beroep waaruit een overeenkomst
met de ziekenfondsen zou kunnen
voortvloeien, zodat Mensendieck als
oefentherapie zou kunnen worden
opgenomen in het pakket van de ver
plicht verzekerde.
De opleiding tot M. lerares duurt
drie jaar. Na twee jaar volgt een
theoretisch examen, waarna een sta
getijd volgt van telkens drie maan
den in verschillende ziekenhuizen en
inrichtingen. Eerst daarna wordt het
diploma uitgereikt.
Houdt mevrouw Vergragt van haar
beroep? „Het is puur toevallig dat ik
in dit beroep terecht gekomen ben,
maar ik zou niet anders meer willen.
Ik doe dit werk graag omdat er een
zeker Idealisme in meespeelt, en je
met zeer verschillende mensen werkt."
LEEUWARDEN Ten ge
volge van de zeer moeilijke fi
nanciële positie van Ringver-
warming N.V. in Leeuwarden,
is aan 140 van de 260 perso
neelsleden onslag aangezegd.
De produktie van centrale ver
warmingsinstallaties zal bin
nenkort worden gestaakt en
overgaan naar de haardenfa-
j briek Faber N.V. te Leeuwar
den.
Gepoogd wordt om het resterende
deel van het personeel In dienst te
houden door zich te specialiseren op
service voor verwarmingsinstallaties.
De betrokken werknemers zijn
schriftelijk in kennis gesteld van het
ontslag. Van hen zullen enkelen in
dienst kunnen treden bij de haarden-
fabriek Faber, terwijl de Coöperatie
ve Condensfabriek Friesland heeft
meegedeeld belangstelling te hebben
voor veertig werknemers, die of in
Leeuwarden of bij de dochteronder
neming van dit bedrijf in Berlikum
werk kunnen vinden. Ook de blikfa-
brieken in Leeuwarden zouden enige
personeelsleden kunnen plaatsen.
Van de 140 werknemers, die ontsla
gen zijn. werkten er ongeveer 90 in
het produktiebedrijf in Leeuwarden.
De overigen waren voor Ringverwar-
ming werkzaam elders in Nederland
of in het buitenland.
Groei
Het Leeuwarder bedrijf Is een jon
ge onderneming, die vijf jaar geleden
met vier man begon en op het toppunt
van haar groei tegen de 500 werkne
mers telde in binnen- en buitenland.
De groei werd met name versneld
door het aardgas. Het bedrijf heeft
een vestiging in België, een depen
dance in Engeland en een showroom
in Krefeld.
De produktie van zgn. moederhaar
den voor het systeem van ringver-
warming geschiedde in eigen bedrijf,
de radiatoren werden geleverd door
verscheidene bedrijven.
De zeer snelle uitbreiding van de
onderneming heeft, volgens
districtsbestuurders van het NVV,
vooral aan de financiering hoge eisen
gesteld. Er kwam een ogenblik, dat
leveranciers krediet gaven, zodat de
bank (de Nederlandse Mid-
denstandsbank) de kredietverstrek
king moest verminderen.
Geschat wordt dat de bank voor
driekwart miljoen gulden krediet
verstrekt heeft,
Op het ogenblik heeft het bedrijf
opdrachten voor de fabricage van
meer dan 400 installaties. Deze „voor
raad" betekent bij een overblijvend
personeelsbestand van 120 man en
een produktie van 25 installaties per
week werk voor een periode van
zestien tot zeventien weken.
Er bestaat een mogelijkheid, dat de
onderneming een fusie aangaat met
een bedrijf, dat de laatste tijd zeer
intensief bezig is een groter stuk van
de markt aan installaties voor cen
trale verwarming door middel van
aardgas, in handen te krijgen.
BRUSSEL Te Deurne bij Ant
werpen worden twee meisjes van
6 en 4 jaar ervan verdacht, dat zy
hun zusje van 15 maanden zo zwaar
hebben mishandeld dat het kind1
overleed.
De ouders hadden enkele dagen
geleden het overlijden van de jong
ste van hun vijf kinderen gemeld en
verklaard, dat de baby uit 'bed was
gevallen. Een arts die een onderzoek
instelde, vond de dood echter ver
dacht en waarschuwde de politie.
Een onderzoek door het parket van
Antwerpen heeft uitgewezen dat het
slachtoffertje vrijwel zeker door
haar twee zusjes uit bed was ge
haald en mishandeld.
ir Een werkgroep in de Anglicaanse
Kerk heefet een radicale sanering van
de theologische opleiding in deze kerk
voorgesteld. Er zijn thans 25 collegee
voor in totaal ruim duizend studenten.
De werkgroep wil er veertien
overhouden.
