NOG MEER INSTORTINGEN?
CsEL
„Doe het zelf"
met geiser:
Bende van Stalin
doodde Ma
Ongerustheid over honderden
andere bouwwerken
Uit de Haagse hof geplukt
Gesprek tussen Duitse
politieke partijen
en studenten
Amsterdam wordt
geen schrikbeeld
van huizenmassa
Fabriekshal voor
helft ingestort
Inzamelingsactie
Dr. Kingstiehting
alles
goed
en
wel
David Ben Goerion
weigert staatsprijs
Jordanië wilde
onderhandelen
WOENSDAG 17 APRIL 1968
u
De Sint-Lucaskerk in Den Bosch
KRO-Zonnebloemman Alex van
Wayenburg is als naamgever ge
kozen voor een nieuwe zieken-
boot, die dagtochtjes met zieken
en gehandicapten gaat maken.
Lachende Alex en echtgenote na
de onthulling, aan boord van het
schip. Het hele seizoen is al vol
geboekt.
Opiniepeiling
ALS HET namens dc VARA ingc
stelde opinie-onderzoek een juist
beeld geeft van wat er in Nederland
leeft, staat verreweg het grootste
deel van ons volk achter de Ame
rikaanse politiek jegens Vietnam.
Dit is een opmerkelijk resultaat, ver
geleken met de stemming die in en
buiten het parlement rondom deze
politiek wordt gemaakt. Hetgeen ove
rigens niet betekent, dat er geen
reden tot bezorgdheid is.
Naarmate de verantwoordelijkheid
een drukkende last wordt, zal men
minder geneigd zijn een op zichzelf
rechtvaardige zaak kritiekloos aan
zich te laten voorbijgaan.
Het komt dan niet zozeer neer op
de aanwezigheid van Amerikaanse
troepen in Vietnam als wel op de
wijze, waarop deze macht wordt ge
bruikt om de oorzaak van het con
flict weg te nemen.
De ontwikkelingen van de afgelopen
weken hebben hoop gegeven op een
regeling in dat politieke vlak. Deze
verwachting verklaart wellicht het
resultaat van het jongste opinie-on
derzoek.
Of ook de oorzaak kan worden weg
genomen, moet worden afgewacht.
Touwtrekken
AL BIJNA twee weken kunnen
Washington en Hanoi het niet
eens worden over dc plaats, voor een
eerste vredesgesprek.
Amerika noemde vijf hoofdsteden,
waar het diplomatiek vertegenwoor
digd is en over voldoende communi-1
catiemiddelen beschikt.
Noord-Vietnam zoekt naar oorden
die niet op het Amerikaanse lijstje
voorkomen en beschuldigt president
Johnson van kwade trouw. Deze heeft
nl. meer dan eens gezegd, op elke
Qlaats ter wereld vredesbesprekingen
ie willen voeren met een vertegen
woordiger van Hanoi.
riet Is dan ook jammer, dat John-
lon niet in het beginstadium aan de
wensen van Noord-Vietnam Is tege
moetgekomen. Na deze formele con
cessie had men kunnen praten over
étn werkelijk conferentie-oord met
vtldoende mogelijkheden voor lang
durig en moeizaam overleg.
J)hnson laadt thans, wellicht onge
wild, de verdenking op zich dat hij
zijn woord niet houdt en dat wat hij
zegt en doet ongeloofwaardig is.
Hanoi maakt daar gebruik van. Het
hoopt op een goedkope manier de
oaderhandclingspositie van Amerika
t< kunnen verzwakken en het gun
stige effect van Johnsons vredesge-
baar te kunnen wegnemen.
JAN MASARYK
PRAAG De
Tsjechoslowaakse
communistische
partij heeft duide
lijk laten door
schemeren, dat de
voormalige niet-
communistische
minister van bui
tenlandse zaken
Jan Masaryk,
wiens dood op 10
maart 1948 op het
ogenblik wordt on
derzocht, vermoord
kan zijn door de geheime politie van
de Russische leider Stalin.
Melding makend van wijdverbreide
twijfel over de officiële versie van
zelfmoord, noemde Rude Pravo een in
Tsjechoslowakije geboren officier van
de Russische geheime politie, majoor
Franz Schramm, die van de moord
wordt verdacht.
Beria
Het blad meldt dat Schramm, die
twee maanden na de dood van Masa
ryk door een anti-communistische on
dergrondse groep uit de weg werd ge
ruimd, in verbinding stond met de
mannen van Beria, die toen chef was
van de Russische geheime dienst.
Het artikel op de frontpagina van
Rude Pravo schijnt de anti-Sowjetge-
voelens van de Tsjechoslowaakse
openbare mening te zullen aanwak
keren. Masaryk is in het land nog
steeds een nationale held.
Het artikel is ook een weerspiege
ling van de huidige gespannen atmos-
sfeer tussen de nieuwe Tsjechoslo
waakse leiders en de Russen, die zich
nogal bezorgd maken over de liberale
koers in Tsjechoslowakije.
Rude Pravo schreef dat de bewij
zen, die erop duiden dat Masaryk
werd vermoord, „niet licht moeten
worden genomen uit hopfde van de
schandelijke rol van de Beria-bende
in de zuiveringen van 1949-'52 van
vooraanstaande en oprechte commu
nisten".
Schijn proces
Dit was een rechtstreekse toespeling
op het schijnproces tegen partijsecre
taris Rudolf Slansky, minister van
buitenlandse zaken Clementis en an
deren, die in 1952 werden opgehangen
onder beschuldiging van hoogverraad
en spionage.
De voormalige openbare aanklager
in dit proces, Josef Urvalek, heeft
vorige week aan Rude Pravo ver
klaard dat de Russische geheime poli
tie een hoofdrol heeft gespeeld in de
formulering van de beschuldigingen.
Schramm, aldus overlevenden van
de terreurprocessen, zou een moord-
ploeg van de Russische geheime dienst
naar de kamer hebben gebracht van
Masaryk op de tweede verdieping van
het Czernin paleis (ministerie van
buitenlandse zaken). Hij zou persoon
lijk Masaryk uit het raam van zijn
slaapkamer hebben geduwd.
De reden van de moord op bevel
van Stalin zou zyn dat Masaryk
weigerde zyn post in de eerste com
munistische regering na de machts
overneming in 1948 over te dragen.
De matras
waarop U
wérkelijk
uitrustl
Van
DRAKA.
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN De instorting van de Sint-Lucaskerk in 's-Her-
togenbosch en de voorlopige sluiting van de rooms-katholieke
kerken in Eindhoven, Rosmalen, Dongen en Nuenen kan een na
sleep hebben, waarbij vele honderden (sommige architecten zeg
gen: duizenden) gebouwen met een soortgelijke bouwconstructie
betrokken zijn.
TNO te Rijswijk, die het in Den
Bosch gebruikte materiaal en de con
structie heeft onderzocht bevond bei
de ongeschikt. Er zijn lichtgewicht
betonstenen gebruikt, die wel bruik
baar zijn voor de woningbouw, maar
in een bepaalde constructie (afhan
kelijk van de druklast) niet voor kerk
bouw.
In heel het land is nu ongerust
heid ontstaan by eigenaren en archi-
DONGEN Gistermiddag is door
onbekende oorzaak het middenge
deelte van een fabriekshal van Aero-
schoenfabrieken in Dongen in elkaar
gezakt.
De instorting kondigde zich aan
door een hevig gekraak, zoda'c de ter
plaatse werkzame mensen zich uit de
voeten konden maken. Ook kon tijdig
de stroom worden uitgeschakeld, zo
dat machines stil vielen en er geen
brandgevaar ontstond.
De fabriek is elf jaar geleden in
systeembouw opgetrokken.
UTRECHT Het zelf aanleggen
van een geiser kan gevaren met zich
meebrengen. Het Utrechtse energie
bedrijf (GEVU) heeft in samenwer
king met gasbedrijf centraal Neder
land 200.000 folders verspreid met
veiligheidswenken.
De belangrijkste daarvan zijn, dat
elke geiser in een ruimte die ook
voor baden of douchen wordt ge
bruikt van een afvoer moet worden
voorzien, dat ventilatie-openingen in
keukens en badkamers nooit dicht-
gestopt mogen worden en dat het
verkeerd afstellen van de geiser om
meer of heter water te krijgen, le
vensgevaarlijk is. Bij overtreding
van deze regels kan de geiser kool-
monoxyde gaan produceren waarvan
maar enkele honderdste procenten in
een vertrek al fataal kunnen zijn.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Opgericht is de
Stichting Dr. Martin Luther King,
die zich beijvert voor het verkrijgen
van gelijke rechten op wettelijk en
economisch gebied voor de gekleurde
bevolking. Morele en materiële steun
zal worden gegeven aan organisaties
die. waar ook ter wereld, zich voor
dit ideaal inzetten.
De Stichting, waarvan mevrouw
A. Leeflang-van der Valk voorzitster
is, zal om te beginnen een landelijke
geldinzamelingsactie houden onder
het motto „Draag uw steentje bij".
DD0R
De Laan van Meerdervoor't heeft
een nauwe nek, ontstaan bij de
eerste aanleg. Het stuk van Ja-
vastraat tot Metropole. Hoe meer de
eindeloosheid Loosduinen bereikt
des te rian'cer wordt de rijweg.
Maar dat smalle gedeelte is de
wanhoop van een ieder, die zich
westwaarts wil spoeden. Er is al
heel wat aan gedokterd.
Eerst werd de tram 1 er uitge
licht, toen tram 15 en tenslotte de
onmisbare lijn 7 opgedoekt.
Er kwam eenrichting verkeer voor
auto's. Niet alle 24 uren van het etmaal
maar van acht uur des ochtends tot
zes uur des middags. Tientallen
chauffeurs glipten echter in de ver
boden uren nog graag door de sleuf.
Tot schrik van de tegenliggers, die
daar niet op rekenden. Overigens
bleef het ook voor hen stevig
rechtshouden, want brommers en
fietsers waren vrij in beide richtin
gen voort te snellen.
Nu echter ligt het rechterwegge-
deelte blanco in de richting van
Loosduinen, want er is een algeheel
inrijverbod.
Dagenlang heeft de verkeerspoli
tie gedokterd aan de stoplichten bij
de Anna Paulownastraat en toezicht
gehouden op de naleving van het
gebod. Maar gisteren dan werd het
publiek geacht het wel te weten.
Geen agent meer.
Tot er zich een figuur in leren jas
opstelde, witte helm op. Op de helm
een keurig klein rood kruisje.
Onder de leren jas een paar benen
in slobberige burgerbroek.
Tussen leren jas en helm een
streng gezicht. Leren armen, die
zich gebiedend bewegen. Doorrij-
den-kalm aan-ho, ho stoppen, dat
licht is rood...
Een enkele argeloze verkeerswet
overtreder, die aangepeddeld kwam
uit de verboden richting, schrok
zich lam op het gezicht van de leren
jas en schoot gauw op zij af. Hij
gend het hart kloppend of er een
sommatie tot 'halthouden zou komen.
Automobilisten aarzelden bij het
groene stoplicht, want de armen
zwaaiden een onbegrepen comman
do. Anderen toeterden manend tot
doorrijden, zoals het groene licht
beval.
De man op de hoek stond en diri
geerde. Genietend van zijn macht.
Leidde wenkend auto's opzij, schud
de een dreigende vinger tegen een
hem niet erkennend bestuurder.
Uren stond hij er. De man, die
nietswas dan een leren jas en een
witte helm.
Waar niemand helemaal in geloof
de. behalve hijzelf.
Aan wie iedereen gehoorzaamde,
omdat hij het zelf zo ernstig speel
de.
Zelfs al stuurde hij zo nu en dan
de geregelde gang van zaken in de
war.
Je reinste voer voor psychologen!
tecten van gebouwen, waarin de
lichtgewicht betonstenen eveneens
zyn toegepast. Talryke eigenaren
hebben hun architect gevraagd mate
riaal en constructie op druk- en
draaglast te onderzoeken. Ook ge
meentelijke bouwinstanties gaan na,
welke gebouwen voor onderzoek in
aanmerking komen. Daarby wordt
onderling overleg gepleegd.
Zou het gebruik van lichtgewicht
betonstenen mogelijk ook gevaar in
houden voor bepaalde flatgebouwen?
Ons werd van bevoegde zijde meege
deeld, dat dit niet het geval is, omdat
dit materiaal in de woningbouw
nimmer wordt gebruikt voor binnen
muren, die de last van de boven
bouw moeten dragen.
Bij de instorting van de Bossche
Sint-Lucaskerk kwam één persoon
om het leven.
BONN De twee grote par
tijen in West-Duitsland zijn be
reid te gaan praten met de „bui
tenparlementaire oppositie", de
links-radicale studentenorgani
satie, waarvan Rudi Dutschke,
die een week geleden bij een
aanslag ernstig werd gewond, de
ideoloog is.
Bij de CDU en de SPD die samen
in de regering zitten, bestaat grote
eenstemmigheid over de bestrijding
van de linkse en de rechtse vijanden
van de democratie, dus zowel voor de
rechts-radicale neo-nazistische NPD
als voor de linkse revolutionairen.
Met mensen die de basis van grond
wet en rechtspraak hebben verlaten
i3 geen gesprek mogelijk, verklaar
den de fractievoorzitters van de twee
partijen in het Westduitse parlement.
Vertegenwoordigers van beide par
tijen hebben gisteren de gespannen
situatie in enkele Westduitse steden
besproken met bondskanselier
Kiesinger en zijn plaatsvervanger,
Willy Brandt. Er is nog geen besluit
gevallen omtrent het houden van een
buitengewone zitting van het parle
ment.
Minister van binnenlandse zaken
Benda ziet in de demonstraties van
de buitenparlementaire oppositie, die
gisteren overigens tot een betoging in
Bonn beperkt bleven nog geen reden
artikel 91 van de grondwet, dat han
delt over de binnenlandse nood
toestand, van kracht te verklaren.
Intussen heeft de actie van de stu
denten het eerste, sla litoffer geëist.
Fotograaf Frings van Associated
Press, die in München een steen te
gen het hoofd kreeg, is vanmorgen
overleden. Frings wilde maandag
avond foto's maken van een studen
tendemonstratie tegen een dagblad
drukkerij van Springer.
De 23-jarige Josef Bachman, die de
schoten op Dutschke loste en zelf
zwaar werd gewond, heeft gisteren
een volledige bekentenis afgelegd.
Hij verklaarde dat hij de aanslag he
lemaal alleen had beraamd. Hij zei
tot geen enkele partij te behoren en
geen helpers te hebben gehad. Bach
man herhaalde dat hij Dutschke voor
een communist aanzag en dat hij
communisten haatte. De moord op dr.
King had de stoot tot zijn daad gege
ven.
In München is gisteren al het -
eerste vonnis geveld tegen een deel
nemer aan de acties tegen het uitge
versconcern Springer. De man kreeg
zeven maanden gevangenisstraf.
WENEN Een Weense politieman,
die in de nacht van maandag op
dinsdag naar zijn zeggen twee inbre
kers uit zelfverdediging had dood
geschoten, is gistermiddag op verden
king van moord in arrest gesteld.
Engeland op weg naar het tien
tallig muntenstelsel. De voorzit
ter van de zogenaamde Decimale
Stelselraad, Lord Fiske, was aan
wezig bij de Britse Munt, toen-
daar de eerste nieuwe vijftien
pe^ny-geldstukken uit de ma
chine kwamen. Deze zomer zul
len de banken de munten in om
loop brengen.
Dus
Het stopwoordje DUS is de laatste
tijd wel zeer ingeburgerd. We kunnen
dat het beste horen bij de korte inter
views op de televisie.
Vorige week presteerde zo'n geïnter
viewde het binnen de twee minuten
negen maal te gebruiken. Ik vind het
maar een nare gewoonte.
Zou het dus niet wenselijk zijn,
daartegen dus iets te doen. Ik denk
hierbij dus aan de televisierubriek
„Inburgeren" en zou dus in overweging
willen geven naast die rubriek dus
een tweede rubriek „Uitburgeren" in
de ether te brengen, waardoor dus een
dergelijk vervelend gebruik van het
woordje „Dus" misschien dus tot een
minimum teruggebracht zou kunnen
worden. Aldus zou het dus een grote
verbetering in ons taalgebruik kunnen
worden.
Rijswijk (ZH)
L. H. Luyendijk
Op Curacao is een sportvisser erin
geslaagd, na een gevecht van vijf
uren, deze reusachtige Marlin (vis
met speervormige snuit) boven
water te brengen. Het dier is vijf
meter lang en weegt 172 kg.
TEL AVIV De Israëlische
oud-premier David Ben Goerion
heeft de hem toegekende
staatsprijs 1968 afgewezen. In
een gisteren door het blad Maariv
gepubliceerde brief aan het ministe
rie van onderwijs in Jeruzalem
schrijft Ben Goerion niet in te zien
waarom hij voor zijn werk voor de
stichting van de staat Israël een prijs
moet krijgen. Hij had slechts zijn
plicht als burger gedaan, evenals
tienduizenden anderen.
AMSTERDAM Amsterdam
zal ook in de toekomst een grote
stad zijn met een groot aantal
inwoners maar met een lossere
„pakking" dan die van het
schrikbeeld van de onafzienbare
dicht aaneen gebouwde en op
eengestapelde huizenmassa's.
Amsterdam als centrum van een
stadsgewest zal van nationale bete
kenis blijven, een stad met een er
kende positie als internationaal cen
trum voor handel en dienstverle
ning. Het centrale stadsdeel zal het
hart vormen en daarom zullen er
overwegend die instellingen en be
drijven gevestigd moeten zijn die
economisch voor de gehele stedelij
ke samenleving van het grootste be
lang zijn. Dit betekent overigens
niet dat dit alles binnen de Singel
gracht moet worden samengeperst.
Dit zijn enkele interessante pun
ten uit een voorontwerp van de
tweede nota over de Amsterdamse
binnenstad, dat vandaag is gepubli
ceerd. De eerste nota werd in 1955
uitgebracht.
SANERING
Het saneren van de woongelegen
heid in de binnenstad zal volgens B.
en W. gepaard gaan met een terug
lopen van het aantal woningen. Dat
zal overigens een moeizame, kost
bare en vrij langdurige operatie
worden. Rondom de binnenstad in
de zg. saneringsgebieden zal ge
streefd moeten worden naar een zo
groot mogelijk woonareaal.
De nota bepleit goed openbaar
vervoer naar de nieuwe wooncentra.
Grote structurele ingrepen voor het
wegvervoer zijn niet mogelijk en
niet gewenst, aldus B. en W. Alleen
een stadsspoor zou uitkomst kunnen
bieden. Dan kan de binnenstad ar
chitectonisch onaangetast blijven.
Uit de vele statistieken die aan de
nota zijn toegevoegd blijkt nog dat
in het avondspitsuur llO.OOO mensen
de Amsterdamse binnenstad verla
ten. Er moet bij het treffen van
voorzieningen rekening worden ge
houden met een treffen van 250.000
mensen per uur en per richting. Het
openbaar vervoer zal er hiervan
170.000 voor zijn rekening nemen.
(Het plan voor het stadsspoor voor
ziet in 120.000 passagiers in beide
richtingen per uur).
In 1980 verwacht men dat elk ge
zin een auto heeft. Dan zullen er
binnen de agglomoratie Amsterdam
350.000 auto's rijden (geparkeerd
staan). Dit vraagt duizend hectare
parkeerruimte. In een auto wordt
gemiddeld vier procent van de tijd
gereden. 96 procent van de tijd staat
hij dus geparkeerd, aldus de nota,
waarin nog staat dat 45 procent van
de werkzame Amsterdammers in
de binnenstad werkt.
Israëlisch blad:
TEL AVIV Het Israëlische blad
Vedioth Acharonoth meldt dat Jor
danië Israël heeft voorgesteld door
tussenkomst van VN-vertegenwoor-
diger Gunnar Jarring in Genève ge
heime en indirecte besprekingen te
voeren over een vreedzame oplossing
van de tussen beide landen bestaan
de problemen.
Israël, aldus zegt het blad van
doorgaans goedingelichte diplomatie
ke zijde te hebben vernomen, heeft
dit voorstel echter afgeslagen en
vastgehouden aan de eis van recht
streeks overleg met of zonder Gun
nar Jarring.
