AMERIKAANSE STEDEN
GROTE LEGERKAMPEN
Duizenden bij Vredespaleis
JAMIN
OE THANT: DOOD VAN
DS. KING HOPELIJK
NIET VERGEEFS
VS: vredesgesprek
in Geneve
Commentaren
Het Kwartet
Onlusten olievlek
Washington rustig'
SPUMIIK
C RITA
HET WEER
Brandstichter
op heterdaad
betrapt
Russen lanceren
maansatelliet
Nieuwe Leidse Courant
maandag 8 april 1968 49ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
Telefoon 31441
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Abonnementsprijzen p. w. 1,04, p. m. 4,45, p. kw. 13,35
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Oe Thant tijdens de massale bijeenkomst, gistermiddag, voor het
Vredespaleis in Den Haag ter herdenking van dr. Luther King. Hij was
duidelijk onder de indruk van de spontane reactie van de duizenden
aanwezigen, van wie er velen bloemen hadden meegenomen, terwijl op
vele plaatsen de blauwe vlag van de Verenigde Naties wapperde. ,Jk
dank u dames en heren", zei hij, „voor deze warme ontvangst. Ik heb
altijd begrepen, dat de Nederlanders vooraan staan in zaken, waarin het
gaat om vrede en om gelijke rechten van alle mensen".
Over de vermoorde negerleider zei hij: „Wij achtten hem zeer hoog. Er
ging een schok door mij heen toen ik vrijdag het tragische nieuws hoor
de". Oe Thant noemde dr. King een rusteloos werker voor de vrede en
de menselijke rechten, een vechter tegen de discriminatie op grond van
huidskleur. „Hoe tragisch de gebeurtenis ook is, ik ben bemoedigd door
de reacties in de hele wereld. Laten we hopen, dat zij dood niet voor
niets is geweest". (Zie ook pagina 5).
JOHNSON
Een gemeentedie een do
minee niet voldoende kan
betalen, heeft meer behoefte
aan een zendeling dan een
dominee
BILLINGS
Chr. geref.
deputaten voor
vrouwenkiesrecht
- pagina Kernmerk
Voor de voetbalclubs
Noordwijk, CSVD en
Sprang was het zaterdag
feest in verband met be
haalde kampioenschappen.
In de volleybalcompetitie
werd Blokkeer weer lands
kampioen.
„Ik zal het in de huurt vertellen, dat
u geen echte schilder kunt bekosti
gen."
DE BILT Het weekeinde
heerste boven onze omgeving
een noordwestelijke luchtstro
ming. Hiermee werd vrij koude
en, enigszins onstabiele 'lucht
naar ons land gevoerd.
Inmiddels trekt een hogedruk-
gebied over de Britse eilanden
naar het zuidoosten, terwijl een
storing, die vanmorgen bij
Schotland lag, over Scandinavië
naar de Oostzee koerst. Met wes
telijke winden wordt hierdoor
iets vochtiger lucht naar onze
omgeving gevoerd.
In hoofdzaak 'boven het noor
den van het land zullen morgen
wat wolkenvelden voorkomen,
maar 'het blijft op de meeste
plaatsen droog. Vooral in 'het
zuiden zal op uitgebreide schaal
nachtvorst voorkomen.
DE BILT Wolkenvelden af
gewisseld door flinke opklarin
gen en op de meeste plaatsen
droog weer. Zwakke tot matige
wind uit westelijke richtingen.
In het binnenland op uitgebreide
schaal nachtvorst. Morgen onge
veer dezelfde middagtemperatu-
ren als vandaag.
Toespraak tot duizenden Hagenaars
DEN HAAG „Het is te ho
pen, dat de dood van Martin Lu
ther King niet tevergeefs was,
maar eens zal leiden tot een
rechtvaardige wereld „waarin
geen rassendiscriminatie meer
voorkomt."
Aldus een van de treffendste
uitspraken van Oe Thant voor het
vredespaleis in Den Haag, waar dui
zenden gistermiddag waren toe
gestroomd voor een korte, maar in
drukwekkende herdenkingssamen
komst naar aanleiding van de moord
op ds. King. Vanaf de kansel hadden
de pastoors en predikanten 's mor
gens de kerkgangers opgewekt aan
de samenkomst deel te nemen.
Aan het begin van de toespraak zei
de secretaris-generaal van de Vere
nigde Naties verrast te zijn door de
warme ontvangst in Nederland, een
land dat altijd op de bres staat voor
ROTTERDAM De recherche
heeft in de nacht van zaterdag op
zondag de 23-jarige P. van V. op
heterdaad betrap bij het stichten
van brand in twee kelders van wo
ningen aan de Digna Johannesweg in
Rotterdam. Bij zijn arrestatie pro
beerde hij te vluchten, maar op de
Max Havelaarweg kon de politie
hem te pakken krijgen.
Hij heeft bekend sinds februari
1967 tot nu toe achttien maal brand
te hebben gesticht voornamelijk in
het westelijk gedeelte van Hoogvliet,
waar hij woont.
Er ontstond daarbij steeds brand
In kelders en trapportalen. Hij zocht
steeds bromfietsen als zijn doelwit
uit. Tien brommers gingen verloren.
De totale schade loopt in de duizen
den guldens. De man opereerde uit
sluitend in de weekeinden.
Door posten kon de politie hem
eindelijk aanhouden. De politie weet
nog niet of men te maken heeft met
een pyromaan of iemand die wraak
wilde uitoefenen.
paas voor-deel
advocaatbowls
200 gram van 11 9
voor 99
niet duur wei heerlijk
handhaving van het recht en de vre
de. Vrijdag was ik in Genève, waar
ik van de moord op Martin Luther
King op de hoogte werd gebracht. Ik
was diep geschokt door de tragische
dood van deze grote leider van de
vrede en vechter voor de rechten van
de negers. Ik heb mevrouw King on
middellijk mijn deelneming betuigd.
We shall overcome
De heer Thant besloot zijn
toespraak aldus: Miljoenen mensen
zijn bewogen door deze gewelddadige
dood. Laten wij er allen aan meewer
ken de discriminatie in de wereld te
bestrijden zodat deze dood geen zin
loze dood is.
Direct na de woorden van de heer
Thant zette het muziekkorps van het
Leger des Heils het bekende We shall
overcome in, dat door de duizenden
Hagenaars spontaan werd meegezon
gen. Oe Thant, die reeds de auto was
ingestapt om zich naar het vredespa
leis te laten rijden waar hij de lunch
zou gebruiken, stapte weer uit en
luisterde bewogen, strak voor zich
uitkijkend, naar het zo vaak door de
achtergestelde Amerikaanse negerbe
volking gezongen lied.
De samenkomst was georganiseerd
door de werkgroep Verenigde Naties,
bestaande uit vertegenwoordigers
van Shaloom, de katholieke werken
de jeugd en de Stichting ruimte. Go-
nie van Rijs, algemeen-secretaresse
van de KWJ, overhandigde Oe Thant
bij aankomst bij het vredespaleis een
bos blauwe irissen, de kleur van de
Verenigde Naties.
Voor vervolg zie pag. 5
NEW YORK Vele Amerikaanse steden bieden de aan
blik van een legerkamp. Duizenden militairen, de bajonetten
op bet geweer, patrouilleren door de straten, waarvan er vele
uitzien als na een luchtaanval. Drie negerwijken van Washing
ton maken van de lucht uit gezien de indruk van een gebom
bardeerde stad. Overal hangt een gespannen sfeer. Het was
vanochtend met uitzondering van Baltimore en Pittsburgh
betrekkelijk rustig na een weekeind, waarin een golf van ge
weld over de steden trok, die tientallen mensenlevens kostte.
President Johnson heeft 2000 fede
rale militairen gezonden naar Balti
more, dat dich bij Washington ligt
in de staat Maryland. Hij handelde
op verzoek van gouverneur Spiro
Agnew. die zaterdag al 6000 man
van de nationale garde had ingezet.
Baltimore is een stad van bijna een
miljoen inwoners, waarvan 40% uit
negers bestaat.
Oproepen tot kalmte hadden geen
resultaat. Nadat op meer dan 300
plaatsen brand was gesticht werden
vele honderden mensen aangehou
den. Er is een uitgaansverbod van
4 uur 's middags tot 6 uur 's ochtends.
Gisteren waren al vier doden geval
len.
Ook in Pittsburgh (Pennsylvania)
is de toestand ernstig: Grote bran
den en plunderingen op grote schaal
teisteren de stad. De noodtoestand
werd afgekondigd. Daarna trokken
3000 leden van de nationale garde
de stad binnen. Er werden meer dan
6000 arrestaties verricht De onlus
ten spelen zich voornamelijk af in
de wijk Kill, waar 50.000 negers
wonen. De Wijk is'jjeheel afgesloten.
Nog 3000 man van de nationale garde
worden in reserve gehouden.
Washington
Vermoeidheid, het feit, dat er niet
veel meer te plunderen viel en de
aanwezigheid van 13.500 militairen
hebben de gemoederen in Washing
ton gisteren enigszins gekalmeerd.
Sinds 1812 had de trotse hoofdstad
geen geweldpleging op zo'n grote
schaal gekend. De bevolking van de
hoofdstad bestaat in meerderheid uit
negers, van wie velen een goed be
taalde betrekking hebben.
Dat men de zaken weer in de hand
kon krijgen is vooral te danken aan
negers, zakenlieden, geestelijken en
jongeren, die anderen tot kalmte
hebben gemaand. Minister van jus
titie Clark zei, dat de toestand daar
door geweldig anders was geworden.
Zaterdag trokken parachutisten in
gesloten gelederen, bajonetten op
het geweer en het gezicht bedekt
met een gasmasker, door de straten
van Washington, waar zij kruispun
ten bezetten. De troepensterkte in en
om de stad zijn talrijker dan die in
Khe Sanh zaten tijdens het beleg
door Noordvietnamese troepen. Ne
gen mensen werden gedood en onge
veer duizend gewonden werden naar
ziekenhuizen vervoerd. Het aantal
arrestaties loopt tegen de 5000.
Voor vervolg zie pag. 5
Bij de ingrijpende wijziging van
het Britse kabinet heeft premier
Wilson een topfunctie gegeven aan
de 56-jarige Barbara Castle, tot nu
toe minister van transport. Zij
krijgt nu het oppergezag over pro
ductiviteit en de essentiële prijzen-
en inkomenspolitiek. Dit is verre
weg de belangrijkste positie ooit
door een vrouw in de Britse
politiek bekleed.
MOSKOU Rusland heeft giste
ren een automatisch station, Luna 14,
in de richting van de maan gelan
ceerd, zo heeft het persbureau Tass
meegedeeld. Deze lancering gebeurt
in het kader van het programma van
ruimte- onderzoek, zo werd gemeld.
Het voornaamste doel van de lan
cering is wetenschappelijk onderzoek
van de ruimte in de omgeving van de
maan. Uit de eerste gegevens blijkt
dat de Luna 14 de berekende koers
volgt. De verbinding met de kunst
maan is goed; de instrumenten aan
boord werken normaal. Gistermiddag
was de Luna al 40.000 km van de
aarde verwijderd.
Tot dusver hebben twee Luna's een
zachte landing op de maan gemaakt.
De eerste was de Luna 9, die dit als
eerste in de geschiedenis deed op 31
januari 1966, de tweede Luna 13. Lu
na 10, 11 en 12 werden in €»2n baan
om de maan gebracht. Met de nieuwe
Luna 14 hebben de Russen hun stu
die van de maan hervat.
Dit is nu het dagelijkse beeld
van Washington: patrouillerende
soldaten met de bajonet op het
geweer en brandende gebouwen.
WASHINGTON De Ameri
kaanse regering heeft Noord-
Vietnam voorgesteld onmiddel
lijke vredesbesprekingen in
Genève te beginnen. De reizende
ambassadeur Averell Harriman
houdt zich beschikbaar voor het
leggen van contacten. Uit Hanoi
is nog geen reactie op dit (tegen)
voorstel ontvangen.
Met het voorstel om in Genève te
gaan praten, willen de Amerikanen
vermoedelijk de Noordvietnamese
verklaringen ontzenuwen, als zouden
de VS zich „doof houden" en een ant
woord op het oorspronkelijk aanbod
uit Hanoi willen uitstellen.
Overigens schijnt Noord-Vietnam
zich nog steeds zeer positief op te
stellen tegenover een vreedzame re
geling van het conflict. De Ameri
kaanse journalist Collingwood, die in
Hanoi is geweest, zei dat de Noord
vietnamese premier graag wil onder
handelen. Als plaats van gesprek
noemde hij de Cambodjaanse hoofd
stad Pnöm Penh.
Regeling
Collingwood zei dat de Noordviet
namese minister van buitenlandse
zaken had gezegd dat na beëindiging
van de Amerikaanse bombardemen
ten in het noorden in Pnom Penh
een regeling zou kunnen worden
getroffen voor officiële onderhande
lingen.
Tijdens dit contact zal van Ame
rikaanse zijde de datum moeten wor
den genoemd van het onvoorwaar
delijk staken van de bomaanvallen
en alle andere oorlogshandelingen
tegen Noord-Vietnam, ihad de minis
ter gezegd volgens Collingwood.
Daarna kunnen de twee partijen pra
ten over datum, plaats en niveau van
de vredesonderhandelingen.
Collingwood had de indruk gekre
gen, dat de Noordvietnamese leiders
al dachten over een of ander vredes-
gebaar voordat president Johnson
de bombardementen beperkte.
Beter dan ooit
De scheidende opperbevelhebber
van de Amerikaanse troepen in Viet
nam, generaal Westmoreland, heeft
gisteren na een gesprek met presi
dent Johnson in Washington ver
klaard dat „de VS in Zuid-Vietnam
op het militaire vlak in een zeer
gunstige positie verkeren, zelfs beter
dan ooit in de Vietnamese oorlog"
Vanmorgen werd meegedeeld dat
president Johnson, zonder er rucht
baarheid aan te geven, de bombar
dementen opnieuw heeft beperkt.
Volgens Amerikaanse kringen in
Washington zou de grens nu liggen
bij de negentiende breedtegraad
(275 kilometer ten noorden van de
ged^'niiii 'ri'»evde zone'. Tot nu toe
gold de twintigste breedtegraad als
grens (360 kilometer).
De zesduizend Amerikaanse mari
niers in de basis Khe Sanh, in het
uiterste noorden van Zuid-Vietnam,
die twee maanden omsingeld zijn
geweest door Noordvietnamese troe
pen, kunnen eindelijk worden afge
lost. Mariniers zijn bezig met het
herstel van de hoofdweg die deze
basis met de andere bases in de pro
vincie Quang Tri verbindt.
Hiermede zal de operatie Pegasus,
die zes dagen geleden begon, vol
tooid zijn. Dertigduizend Amerika
nen en Zuidvietnamezen hebben aan
deze operatie meegewerkt. Zij réken
den op hevige tegenstand maar de
ongeveer twaalfduizend Noordviet-
namezen schenen verdwenen.
Terwijl zaterdag de Zuidvietname
zen het kamp binnentrokken vorm
den de soldaten van de luchtcavale-
rie een beveiligingsgordel ten noor
den en ten zuiden van Khe Sanh. De
ingesloten mariniers hebben al die
weken bloot gestaan aan het gra-
naatvuur van de Noordvietnamezen.
Belangrijke week
AMERIKA staat voor een week van
belangrijke beslissingen, zowel
wat Vietnam als het rassenprobleem
betreft.
Het ene vraagstuk lijkt nog minder
oplosbaar dan het andere. Het uit
blijven van een vergelijk kan ern
stige gevolgen hebben.
Als in de komende dagen contact
over eerste stappen tot beëindiging
van de strijd in Vietnam wordt opge
nomen, moeten de concessies onver
mijdelijk vgn de kant van Amerika
komen. Noord-Vietnam zal er weinig
tegenover plaatsen.
Desondanks moet president Johnson
op de ingeslagen weg voortgaan, om
dat zijn Vietnambeleid een punt heeft
bereikt waarop geen terugkeer moge
lijk is. Militaire operaties zijn voor
lopig nog onontkoombaar. Z\j kunnen
echter geen politieke regeling af
dwingen.
Daar komt nog bij, dat Amerika thuis
de handen vol heeft om te voorko
men, dat de weerzinwekkende moord
op dr. Martin Luther King uitloopt op
een massale opstand met ernstiger
gewelddaden dan waarvan Washing
ton, Chicago en andere grote steden
de laatste dagen getuigen zijn ge
weest.
Hoe ernstig de toestand is, bleek dui
delijk uit het feit, dat Johnson het
Vietnamgesprek op Hawaii liet voor
wat het was en op zijn post bleef.
Onder de druk der omstandigheden
hoopt hij het Congres bereid te vin
den. ingrijpende maatregelen tt
nemen.
Wat de teleurgestelde negerbevolking
zal doen, hangt echter niet alleen af
van stappen van het Congres en van
de ontwikkelingen in Vietnam ook
al zijn deze twee factoren van enor
me betekenis voor wat in Amerika
gaat gebeuren.
Beslissend zal echter zijn, of de
negerbevolking zich zal laten leiden
door het grote voorbeeld van dr.
King, die op de top van de berg is
geweest en het „beloofde land" heeft
gezien, dat hij zelf niet meer kon
binnengaan.
In ruste
TAE VVD heeft te Maastricht een
mat congres gehouden. Er was
geen sprake van werkelijke politieke
discussie.
De armoede die uit de gestelde vra
gen sprak werd opgevangen door
verschillende Kamerleden te laten
spreken over een probleem dat do
gemoederen nog enigszins beroerde:
Vietnam.
Het leek een camouflage voor het ge
brek aan politiek beginsel, waarover
dus niet gesproken kon wbrden. Ook
een methode om te suggereren, dat
in de praktijk van de politiek hard
en deskundig gewerkt wordt.
Het congres nam een afwachtende
houding aan. Waarop wordt gewacht?
Op begin november wanneer de VVD
zich gaat bezinnen op partijvernieu
wing en politieke opstelling.
Na dat congres zal het ondenkbaar
zijn, dat men nog langer heen kan
draaien om wezenlijke zaken. Dat zal
gezien de gezapige stemming in
Maastricht waar gedaan werd als
of er in politiek Nederland niets aan
het handje is voor bepaalde stro
mingen in de VVD een moeilijk te
verteren brok zijn.
Het ig zelfs niet ondenkbaar dat de
ktHïe van Maastricht als congres-
stad, behalve door Limburgs speciale
problemen, mede bepaald is door de
excentrische ligging, die mogelijke
onrust by voorbaat beperkt.
Wat dit laatste betreft. Maastricht
heeft wel aan het doel beantwoord.
Ik geef op als
nieuwe abonnee
betaalt: per kwartaal per maand
Als beloning voor mijn aktivitelt
ontvang ik een grote luxe Sierknijper.
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
Mijn naam
plaats:
Inzenden aan Bureau van dit blad I
hokje zwart maken naar keuze j
