Velsoe Rockefeller ie
Huidig monetair stelsel
onbillijk en onbruikbaar
GENERAAL DAYAN
RUG GEWOND
BU OPGRAVINGEN
Uit de Haagse hof geplukt
DE GAULLE
WIL GOUDEN
STANDAARD
Zware aanval
op Amerikaans
vliegveld
Geweld
Oud liedje
Toch sluiting
van Reiderland
en De Toekomst
In 1960 en 1964 gepasseerd
Nixon weer de grote rivaal
runian geeft
jhnson steun
Coup mislukt
in Zuid-Jemen
9
DONDERDAG 21 MAART 1968
"VJXJ aangenomen mag worden dat gouverneur Rockefeller van
T de staat New York voor de derde maal gaat dingen naar de
kandidatuur van de Republikeinse party by de presidentsverkie
zingen, heeft het zin terug te gaan naar 1960 en 1964, de jaren
waarin het hem niet gelukte de party achter zich te krijgen.
Nelson Rockefeller kwam voor het
eerst als presidentiële kanshebber in
het nieuws, toen hij in november
1958 te midden van een golf van over
winningen van de Democratische
partij erin slaagde, niemand minder
dan Averell Harriman te onttronen
als gouverneur van de staat New
York.
De Republikeinse partij was toen
op een dieptepunt aangeland en het
was geen wonder dat velen hem gin
gen zien als de beste opvolger voor
Eisenhower.
Nixon, die als vice-president de
beste papieren had in de partij, pro
beerde van toen af Rockefeller aan
zich te binden. Toen Rockefellers
naam steeds meer in verband met
het presidentschap genoemd werd en
zich een zekere rivaliteit aankondig
de, ging Nixon hem in New York
opzoeken. Hij liet zich met hem foto
graferen en deed, alsof er van rivali
teit geen sprake was.
Aarzeling
Rockefeller hielp hem onbedoeld
door te veriklaren, nog niet te hebben
nagedacht over de kandidatuur voor
het presidentschap. Hij zei de handen
vol te hebben aan het besturen van
de staat New York en dat er nog wel
gelegenheid zou zijn, de kwestie van
alle kanten te bekijken.
Desondanks zag het ernaar uit, dat
de gouverneur Nixon ging overvleu
gelen, vooral nadat hij zich van tijd
tot tijd over nationale en internatio
nale vraagstukken ging uitlaten.
Na verloop van tijd bleek echter
dat het partij-apparaat niets voelde
voor de 'liberale' ideeën van Rocke
feller en dat Nixon de kandidatuur
zou krijgen. De gouverneur trok zich
uit de strijd terug met de gedachte,
dat als Nixon in november zou ver
liezen, men hem (Rockefeller) in 1964
de kandidatuur van de Republikeinse
partij niet zou kunnen onthouden.
Hij bracht Nixon niet in discrediet
en slaagde er zelfs in, het partijpro
gramma in overeenstemming met
zijn eigen denkbeelden te brengen.
Romney
Scheiding
Bij de presidentsverkiezingen van
1960 kwamen de Republikeinse lei
ders tot de ontdekking, welke fout zij
maakten, toen zij besloten Nixon tot
elke prijs de kandidatuur in handen
te spelen. Zelfs president Kennedy
heeft later toegegeven, dat hij de
verkiezingen zou hebben verloren als
hij niet Nixon, maar Rockefeller te
genover zich zou hebben gehad.
Het leek vrijwel zeker dat de gou
verneur zonder veel moeite in 1964
de kandidatuur zou bemachtigen.
Rockefeller bracht daar verandering
in, toen hij zich van zijn vrouw liet
scheiden. Uitgerangeerd was hij niet,
omdat de Democratische partij tot
tweemaal toe Adlai Stevenson als
kandidaat had gekozen, terwijl die
toch ook gescheiden was. Veelbeteke
nend was in dit verband echter, dat
Stevenson tot tweemaal toe een ver
liezende kandidaat was.
Goldwater
Rockefeller bleef de houding aan
nemen van een man die er niet aan
denkt, zidh uit het veld te laten
slaan. Later bleek, waarom hij zijn
politieke toekomst nogal zonnig bleef
bekijken: na verloop van tijd huwde
hij zijn vroegere secretaresse, die en
kele kinderen had bij haar eerste
echtgenoot. Niettemin bleef zijn
privéleven een schaduw werpen op
zijn politieke toekomst.
Nixon, die in 1962 ook de strijd om
het gouverneurschap van Californië
had verloren, behoorde in 1964 niet
tot de kanshebbers. Om te voorko
men dat Rockefeller kandidaat zou
worden, schaarde hij zich achter se
nator Barry Goldwater uit Arizona.
Evenals Nixon in 1960 slaagde
Goldwater er in 1964 in, het par
tij-apparaat achter zich te krijgen.
En de strijd was al beslist, toen de
partijconventie nog moest worden
gehouden.
Na de verpletterende nederlaag die
Goldwater tegen president Johnson
leed, was het lange tijd de vraag,
welke koers de Republikeinse partij
zou volgen en wie als mogelijke kan
didaat voor 1968 naar voren zou ko
men.
Nog niet zo lang geleden leek het
gouverneur George Romney van Mi
chigan te zullen worden. Rockefeller
steunde hem van het begin af en zei
zelf geen ambities te hebben.
Romney bleek tenslotte echter te
eerlijk te zijn voor het 'politieke be
drijf, dat men presidentsverkiezingen
noemt. Hij ondermijnde zijn positie
door te verklaren, in Vietnam het
slachtoffer van een hersenspoeling te
zijn geweest.
Steeds minder sprak hij tot de ver
beelding. En in de staat New
Hampshire moest hij tot de ontstel
lende ontdekking komen, dat hij een
verpletterende nederlaag tegen de
gladde politicus Nixon zou lijden, die
een politieke „come back" beleefde.
Een offer
Romney trok zich uit de strijd te
rug en Nixon boekte een indrukwek
kend succes. Rockefeller was opeens
weer de enige geworden, die Nixon
een halt zou kunnen toeroepen.
De taak die de gematigde Republi
keinen hem op de schouders willen
leggen, is geen aantrekkelijke. Vorig
jaar heeft de gouverneur al eens dui
delijk laten merken, dat hij zich
neergelegd had bij het feit dat hij
nooit presdient van de Verenigde
In de nieuwe polder Oost-Flevoland is gisteren het eerste huwelijk voltrokken. Het gelukkige bruidspaar werd
gevormd door mejuffrouw C. P. Schraal en de heer C. H. Oudshoorn, drogist, die in een winderig Lelystad elkaar
het ja-woord gaven.
PARIJS De Franse presi
dent De Gaulle heeft gisteren
opnieuw aangedrongen op een
monetair systeem, dat op goud
gebaseerd is. Het huidige inter
nationale monetaire stelsel ver
oordeelde hy als „onbillijk en
daarom verder onbruikbaar".
De president zei in een zitting van
het kabinet, dat handhaving van dit
Staten zou worden.
Besluit hij nu, zoals de New York
Times meent te weten, voor de derde
keer een gooi te doen naar de kandi
datuur, dan moet men zijn beslissing
niet alleen zien als een uitdaging, die
aantrekkelijke kanten heeft, maar
ook als een persoonlijk offer. Want
Rockefeller weet dat de kans groot
is, dat hij voor de derde keer wordt
afgewezen.
Niet omdat Nixon zo'n indrukwek
kende figuur is, integendeel. Maar al
leen omdat vele partijleiders niets
moeten hebben van zijn gematigde
'liberale' denkbeelden.
Gratis prachtige kleurenplaatjes
Bij elk doosje "Van Nelle theebuiltjes vindt u een plaatje.
Historische automobielen in rijke kleuren. Leuk óm te sparen.
"Vraag het album aan. Goed verzorgd, met interessante mini
tekst bij elk plaatj e.
VAN NELLE AFTERNOON THEEBUILTJES
systeem tot „ernstige economische,
sociale en politieke moeilijkheden zal
leiden", zo deelde de minister van
voorlichting, George Gorse, mee na
afloop van de bijeenkomst.
In de huidige situatie in de wereld
zijn een groter wordende econo
mische bedrijvigheid en een zich
steeds uitbreidende handel nodig.
Daarvoor is een internationaal mone
tair stelsel dat algemeen vertrouwen
geniet, noodzakelijk.
Onbruikbaar
Uit de dollar- en pondcrisis, zo
vervolgde de president, die thans aan
de gang is, blijkt, dat het bestaande
systeem, dat is gebaseerd op het pri
vilege van reservevaluta's niet alleen
onbillijk is, maar voortaan ook on
bruikbaar. Pogen het langer op te
leggen, zou betekenen de vrije wereld
te veroordelen tot ernstige econo
mische, sociale en politieke moeilijk
heden.
Er zal dan ook een monetair sys
teem moeten komen, dat is gebaseerd
op goud, welke het enige systeem is
dat onveranderlijk, neutraal en uni
verseel is. Bij een dergelijke hervor
ming is uiteraard een organisatie van
internationaal krediet nodig om aan
de eisen die de omvang, de beweeg
lijkheid en de snelheid van het heden
daagse ruilverkeer stellen, te kunnen
voldoen.
Vertragen
DOOR
De ober in he'c Gouden Hooft zei
tegen de Engelse meneer aan het
tafeltje naast ons tijdens het afreke
nen: „Als u iets bijzonders wilt zien
moet u beslist even naar onze Keu
kenhof gaan".
Mistroostig weerde de bezoeker
af: „Geen tijd, ik moet vanavond
nog met de boottrein mee."
„Maar het is hier schuin aan de
overkant", de ober wees Passage-
waarts.
We hebben de toerist niet gevolgd,
maar zyn wel de Passage ingewan
deld.
Wat zeg ik, ingewandeld?
We hebben met stomme verba
zing, open mond en snuivende
neusgaten eerst staan genieten aan
de brede hoge boogingang. Rood,
wit, paars, blauw, roze... in een lan
ge levende loper van hyacinten
geurde de lente ons tegemoet.
In alle etalages miniatuur bollen-
veldjes, één glanzend festijn.
Op de ro'conde een schoonheid van
steenrode tulpen met witte azalea
mollis bekroond met het tere geel
van wuivende forsytia.
Gaat dat zien, gaat dat zien!
Een oase van mild voorjaar zon
der storm; een peppil zonder weer
ga.
Wie als isegrim er binnentreedt
komt er als optimist ui't.
Het is overigens wel merkwaar-
illoemen
dig, dat wij Nederlanders, die over
heel de wereld de roem van onze
bloemen verspreiden, zelf toch ei
genlijk zo bloemloos leven. Welke
man volgt het voorbeeld van prins
Bernard met de witte anjer? Hier in
Den Haag is er één; hij heeft er dan
ook beslist een zekere vermaardheid
door gekregen. Het is de heer A.
Hibbeler. die een internationale
inslag heeft als directeur van het
reisbureau Holland Travel Service.
En welke vrouw waagt hel: zich,
behalve in een bruiloftsstoet, te ver
tonen met een corsage?
Wie speldt zich in eerste lenteroes
een bosje geurige viooltjes op? Ver
der dan een stijve namaak-camelia
op de revers van het correcte man
telpak brengen we het niet.
Wie ooit de kans-krijgt moet eens
op 1 mei in Parijs proberen te zijn.
Dan ruikt heel die stad naar de le
lietjes van dalen. De miljonairs
bestellen er voor hun geliefde man
den vol van, maar het marktvrouw-
tje heeft toch minstens wel twee
takies op haar vale jurk gespeld.
De verliefde jongeman schaamt
zich niet met een tuiltje in de hand
naar zijn afspraakje te gaan en in
de enge portierloges, waar het altijd
donker schijnt te moeten zijn, staat
een klein boeketje.
Nu heeft Den Haag zijn hyacin-
tegeur en -kleur. Boeren, burgers
en buitenlui geniet er van! Het is
een vreugde, die ons de goudkoorts
doe'c vergeten; de demonstratlelust
doet vergaan.
En dat hebben we eigenlijk hard
nodig.
Frankrijk is bereid deel te nemen
aan een dergelijke internationale mo
netaire vernieuwing en hoopt dat de
Europese economische gemeenschap
(EEG) daarbij de haar toekomende
rol zal spelen.
Ondertussen behoudt Frankrijk
zich zijn vrijheid van handelen voor
wat betreft enigerlei regelingen, die
de hervorming zouden kunnen ver
tragen, aldus de president volgens
minister van voorlichting Gorse.
In Washington heeft men nog geen
commentaar willen geven op de ver
klaring van De Gaulle. Een rege
ringsfunctionaris zei dat Washington
verbaasd noch ongerust is over de
voorstellen van de Franse president.
In elk geval heeft hij niet gedreigd
de komende monetaire besprekingen
in Stockholm te zullen boycotten, al
dus de functionaris.
SAIGON De Vietcong heeft
vanmorgen vroeg de grote mili
taire vliegbasis van Saigon, Tan
Son Nhoet, beschoten. Er zou
slechts lichte schade zijn aange
richt. Ook twee weken geleden
werd deze basis, waar de Ameri
kaanse bevelhebber, Westmore-
land, zijn hoofdkwartier heeft,
onder vuur genomen.
In de eerste tien dagen van de
operatie „Wil om te winnen" heb
ben de Amerikaanse en Zuidviet-
namese troepen ruim 900 Vietcong-
strijders gedood en 200 gevangen ge
nomen, zo is gisteren in Saigon mee
gedeeld. Aan eigen kant sneuvelden
80 man. De operatie heeft tot doel,
de vijf provincies om Saigon van
vijandelijke troepen te zuiveren.
Infanteristen beweren dat de Ame
rikaanse militairen die in het ka
der van deze operatie een of meer
Vietcongstrijders doden, worden be
loond met een verlofpasje voor een
driedaagse vakantie aan de kust.
TAE spanning in het Nabije Oosten
is opnieuw toegenomen, nu Is
raëlische strijdkrachten de bestands
lijn met Jordanië hebben overschre
den. Ook nü kunnen kleine oorzaken
grote gevolgen hebben.
Men kan zich afvragen, of Israël dit
zich voldoende heeft gerealiseerd,
toen bet tot een actie overging die
de Arabische landen kunnen uitleg
gen als een oorlogsdaad.
De activiteiten van Arabische ter
roristen hebben in Israël veel kwaad
bloed gezet. Koning Hoessein be
greep dit enige tijd geleden al, toen
hij de aanvallen van de commando
groepen veroordeelde.
Hij kon echter niet verhinderen dat
de terreuracties werden voortgezet.
Zij namen een zodanige omvang aan,
dat in Israël de roep om tegenmaat
regelen steeds sterker werd.
Mogelijk meende de Israëlische re
gering, dat het tijdstip voor een te
genactie gunstig was omdat vrijwel
alle landen de handen vol hebben
aan andere problemen.
Dit neemt niet weg, dat Israël zich
op een doodlopende weg begeeft als
het voortgaat geweld te gebruiken
bij het oplossen van problemen, die
uit de kritieke toestand in het Na
bije Oosten voortvloeien.
|~\E verklaring van de Franse presi
dent over het huidige monetaire
stelsel heeft iets van een oude gram
mofoonplaat die het nog altijd doet,
al zijn er wat barsten in gekomen.
Nieuw is alleen de aanleiding tot het
voor de dag halen van dit archief
stuk.
Frankrijk, dat systematisch aan
stuurt op ondermijning van deze
reserve-valuta's, werd buiten de deur
gehouden, toen maatregelen werden
genomen om de oorzaak van de goud
koorts weg te nemen.
De Franse president, die nu machte
loos staat, tracht zijn teleurstelling
te verbergen achter het gebruike
lijke dreigement dat hij zich vrijheid
van handelen voorbehoudt.
We dachten dat het een normale
zaak is, dat welke regering dan ook
zich in alles vrijheid van handelen
voorbehoudt. Het zou vreemd zijn,
als dit niet zo was.
Alleen de Franse president heeft er
blijkbaar behoefte aan, het nog eens
nadrukkelijk te zeggen.
WINSCHOTEN De sluiting per 1
april van de twee coöperatieve stro
kartonfabrieken Reiderland te
Winschoten en De Toekomst te
Scheemda, is nu definitief. De aan
deelhouders van Reiderland stemden
met 480 tegen 19 voor ontbinding van
hun coöperatieve vereniging.
Voor 118 van de 273 werknemers
die ontslagen worden is volgens hun
cao een afvloeiingsregeling getroffen.
i anomie aan uc ftusi. «.au een ai viue;ingsregeung ge trollen.
Volgens de legerleiding gebeurt dit Tijdens het gevoerde overleg toonden
in ieder geval niet op grote schaal, de vakbonden zich tevreden over het
misschien alleen bij kleine eenheden. I bereikte.
(Van een onzer redacteuren)
IEL
AVIV De Israëlische
lister van defensie, generaal
ije Dayan (53), is gistermid-
in een ziekenhuis van Tel
iv opgenomen nadat hy was
roff^n door vallend gesteente
een archeologische opgraving,
ivankelyk liet zyn toestand
ernstig aanzien, later op de
ind werd in een medisch bul-
meegedeeld dat de generaal
wervel en enkele ribben
left gebroken. Hij is niet buiten
vustzyn geweest,
ayan, een verwoed amateur-
ïeoloog, was alleen toen de in-
ting zich voordeed. De opgra-
[en vonden plaats bij 'het huis
Gersjon de timmerman', waar
(ens Dayan resten uit Bijbelse tij-
in de grond moeten zitten. De
eraal bevond zich in een kuil
i de wanden instortten. Hij werd
olven onder het zand en steen,
uwen uit huizen in de omtrek
imen de mannen, die probeerden
i uit het gat te redden, te hulp.
olgens de doktoren was Dajan
d geluimd'. Hij luisterde al naar
idio om op de hoogte te blijven van
mtwikkelingen in binnen- en bui
and, De generaal zou zelfs al
raagd hebben wanneer hij er uit
iht. Hij heeft intussen al bezoek
ad van zijn vrouw, premier Esjkol
talrijke andere regeringsfunctio-
issen.
e generaal verloor zijn linker oog
:EY WEST Ex-president Harry
iman heeft gisteren zijn nadruk-
ijke steun gegeven aan president
'rnson en voorspeld dat deze dit
/laar gemakkelijk de persidentsver-
:ingen zal winnen.
Tat Robert Kennedy betreft, de
itor „zal geen enkele stem van
nson wegnemen", aldus Truman.
Iet betrekking tot de campagne
r de democratische nominatie zei
voormalige president dat de de-
ïratische partij sterk is en sterk
blijven 'als een of andere stom-
ing" haar tenminste niet probeert
verdelen. Hij noemde in dit ver-
d noch de naam van Robert Ken-
y noch die van Eugene McCarthy.
I(j weigerde zich uit te laten over
oorlog in Vietnam, maar steunde
regeringsbeleid ten aanzien van
doost-Azië.
tijdens de Tweede Wereldoorlog bij
gevechten in Syrië. De wereld kent
hem vooral als soldaat-politicus, de
man die de succesvolle bliksemveld-
tochten tegen Egypte in 1956 en in
juni vorig jaar leidde.
Het ongeluk komt op een ongele
gen moment vanwege de spanningen
langs de Jordaanse grens. Het heeft
echter geen invloed op beslissingen
die eventueel moeten worden geno
men, aldus een Israëlische militaire
woordvoerder.
SAN'A Tegenstanders van presi
dent Mohammed el Sjaabi hebben
geprobeerd de macht in de jonge re
publiek Zuid-Jemen, de voormalige
Britse kolonie Aden, in handen te
nemen. Het komplot mislukte. De
president zei voor de radio dat zijn
tegenstanders waren „verpletterd".
De eerste berichten, die duidden op
moeilijkheden in Zuid-Jemen, kwa
men gisteren toen gemeld werd dat
in het hele land een uitgaansverbod
was ingesteld en dat havens, vlieg
velden en de grenzen waren gesloten.
ATHENE Het militaire tribunaal
in Athene heeft gisteren de 40-jarige
Pericles Gikas tot levenslange gevan
genisstraf veroordeeld wegens spio
nage voor Italië en Albanië, bedreven
tussen maart 1963 en september 1965.
Gikas, ex-lid van de Griekse geheime
dienst, verklaarde zich nietschuldig.
Als voornaamste getuige-a-charge
trad op zijn vrouw.
Zaandamse brandweer, ofschoon in het bezit van modern materieel,
bruikt nog altijd een heel oud beestjewaarvan de vuurbestrijders
nelijk maar niet kunnen scheiden. Tijdens een uitslaande brand,
eren in een grote hóutloods was het spuitje uit de jaren dertig weer
ent. Op een gegeven ogenblik liep de motor warm. Toch hielden de
nen de spuit aan de gang: een brandweerman goot voortdurend vers
er in de radiateur, terwijl een ander de brandslang op het motorblok
richtte.
