Bouwsteen moderne
vertolking evangelie
^ogiog voorstellingen Bijbel te
[ertalen 5 golf van reacties
XINNENKORT BOEK VAN HUIB VERWEY:
Toenadering tussen
Oost en West kern
van SPD - politiek
Nasser vormt nieuwe
regering
in Egypte
A
Huib Goudriaan
Brosio sprak op
congres christen
militairen
voorwiel
aandrijving
ja of nee?
llRELLI
LEIDSE COURANT
13 DONDERDAG 21 MAART 1968
Wat la het ultra-realisme? De lezers van het in Rotter-
en omgeving verschijnende weekblad De Havenloods
innen het weten.
De juni vorig jaar door het weekblad begonnen artike-
ïserie „De grote levensvragen" is geschreven vanuit een
ie, die auteur Huib Verwey het ultra-realisme heeft ge-
imd.
De 48-jarige Huib Verwey, hoofdredacteur van De
Havenloods, wil de vermoeide, of koortsachtig zoekende
mensheid geen nieuwe levensfilosofie opleggen, maar al
leen de Bijbelse voorstellingen modern vertolken.
Hij zegt: „Ik wil militant optreden tegen de secularise
ring en de ontmythologisering, en daarbij toch trachten het
Evangelie en het Koninkrijk Gods in moderne begrippen
te verkondigen."
DEN HAAG De Italiaan Manllo
Brosio, secretaris-generaal van de
Navo, heeft vanochtend op het con
gres van christen-militairen een poli-
tiek-strategisch overzicht gegeven
van de situatie in de wereld, met
name binnen de Noordatlantlsche
verdragsorganisatie.
Het congres, dat geopend werd
door generaal-majoor P. G. A. Coop-
mans, voorzitter van de ARKO (Al
gemene rooms-katholieke offi
ciersvereniging), wordt gehouden in
het gebouw van de vroegere Haagse
Dierentuin.
De organisatie is in handen van de
hoofdbesturen van de Nationale
Christen Officieren Vereniging, de
ARKO, de Nationale Christen Onder
officieren Vereniging en de Neder
landse Vereniging van Katholieke
Militairen „Sint Martinus".
Het congres, da'c morgen wordt
voortgezet, is mede bedoeld als te
genwicht tegen de acties van
verschillende vredesgroepen in ons
land. Het is voor het eerst, dat in
Nederland een congres van dergelijke
omvang, waaraan zowel protestantse
als katholieke militairen aan deelne
men, wordt gehouden.
Morgenochtend spreekt prof. dr. G.
C. van Nifcrik, hoogleraar aan de
Stedelijke Universiteit te Amsterdam
over „Christen-Krijgsmacht", 's Mid
dags behandelt prof. dr. R. C. Kwant,
buitengewoon hoogleraar aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht het on
derwerp „Krijgsmacht en maatschap
pij".
NEURENBERG De activi
teit van de Westduitse sociaal
democraten op buitenlands poli
tiek gebied zal voortaan nog
sterker dan voorheen gericht
zijn op toenadering met Oost-
Europa. Als einddoel van de
partijpolitiek wordt de vorming
verlangd van een Europees vei
ligheidssysteem, dat de starre
tegenstelling tussen de machts
blokken moet verhinderen door
middel van tweezijdige en mul
tilaterale samenwerking.
Voorstellen van deze streMdmg
werden gisteren op "het SPD-congres
in Neurenberg aangenomen. Andere
tóken, waarvoor zich het congres
uitsprak, zijn vermindering van de
conventionele en atoomstrijdikrach-
ten m Europa, aanvaarding van het
nieuw» ontwerpverdrag voor de
niet-verspreiding van kernwapens,
verdere stappen ter verbetering van
de betrekkingen met het Oostblok
en toetreding van Engeland en ande
re landen tot de EEG.
Een verklaring, waarin stopzetting
van de bombardementen op Noord-
Vietnam, bet afzien van een militaire
oplossing voor het conflict en een
politieke regeling wordt geëist, werd
eenstemmig aangenomen.
Over de verhouding tussen Bonn
en Oost-Berlijn Stelt het congres als
„onbetwistbaar" vast dat de „de
Duitsers in 'beide delen van het
land tot een natie behoren".
„De beide regeringen moeten en
'kunnen echter onderhandelingen
voeren en naar afspraken streven,
die geen van beide kanten discrimi
neren."
Oder-lVeisse
van minister Brandt ('buit zaken),
die zich had uitgesproken voor er
kenning of eerbiediging van de
Oder-Neisse-grens. Volgens Gradl
zijn erkenning en eerbiediging in
dit opzicht tegengestelde zaken.
„Wij respecteren in zoverre de
status quo, dat we die niet met ge
weld willen veranderen, maar veel
eer met politiek of met vreedzame
middelen. Maar daarmee erkennen
we de Oder-Neisse-grens nog niet
aldus Gradl.
Politieke kringen in Bonn maken'
hieruit op dat de verklaring van
Brandt, die tevens voorzitter is van
de SPD, in de CDU nogal zwaar is
opgenomen.
Naar aanleiding van deze kritiek
zei Brandt dat „kritiek ons niet van
het besef mag afbrengen op de goede
weg te zijn".
Kamerlid: militairen
vroeger naar huis
DEN HAAG Het Tweede-Kamer
lid ir. S. A. Posthumus (soc.) heeft de
regering gevraagd het vervoer van mi
litairen, teneinde overbelasting van de
Spoorwegen op vrijdagavond te voor
komen, enkele uren te vervroegen.
Aan het begin van de vrijdagavond
treedt een spits op in het vervoer van
reizigers, aldus ir. Posthumus, en
door het vervoer meer te spreiden,
kan veel overlast voor reizigers in de
treinen en op de perrons worden ver
meden.
Rotterdam voor de onderdoor
gang van de tram onder het
Churchillplein stuitte woensdag
middag een dragline op een oude
fundering. De uitvoerder waar
schuwde het Historisch Museum
en een onderzoek wees uit, dat
men een zeventiende-eeuwse
kelder met gewelf had bloot
gelegd.
De kelder is L-vormig en bleek
een aantal zeer zeldzame „nier
tegels" en „ballustertegels" uit
de zestiende en zeventiende eeuw
te bevatten.
Op de foto de heren B. Heine-
ken en A. J. de Wit van het
Historisch Museum die de tegels
in veiligheid brachten.
Zoon van Chaplin overleden
LOS ANGELES Charles Chaplin
Jr, zoon van de bekende filmacteur,
is gisteren overleden aan de gevolgen
van een val, die hij zeven weken
geleden maakte. Woensdag werd hij
dood aangetroffen ln de badkamer in
het huis van zijn moeder, Lita Grey,
de tweede van de vier echtgenotes
van zijn vader. Een onderzoek wees
uit dat de 42-jarige Chaplin jr aan
trombose was overleden als gevolg
van zijn val waarbij hij een enkel
•brak. Chaplin leed ook aan een long
ontsteking.
ROME Een kerkganger die de
pastoor in de rede valt omdat hij het
niet eens is met de preek, is niet
strafbaar.
Aldus een Italiaanse rechtbank in
de zaak van een pastoor te Spoleto
contra de 38-jarige Settino Pacifici.
„In Australië, waar ik woon als emi
grant, is tegenspreken in de kerk
heel gewoon," zei Pacifici tegen de
rechter.
Niet duidelijk linkser dan vorige
De Berflijnse afgevaardigde voor
de CDU in 'het parlement in Bonn,
oefende 'kritiek uit op de door het
congres gesanctioneerde uitlating
II gauw na publikatie van de
rste artikelen in de serie, kwa-
in brieven binnen bq de re-
ctie van De Havenloods. Het
otal enthousiaste reacties werd
f8 zo verbluffend groot, dat
schrijver concludeerde dat
i boek (een uitgebreider weer-
ve van de serie) in een be—
efte zou voorzien.
Iet manuscript is er nu. Begin
ril komt het boek in de handel,
i als titel,Ik ben die Ik ben",
t wordt uitgegeven door NV
geversmaatschappij Buqten
Schipperheijn te Amsterdam.
Heilloze weg
Qftluib Verweyt „Ik heb als leek na-
irlijk niet de pretentie een nieuwe
rJayiogie te introduceren, maar wel
C( ik enkele bouwstenen aandragen
!7>r een nieuw denken over de
g?) onverklaarbare voorstellingen
i de BijbeL
Ie modernistische theologie is
ps inziens op een heilloze weg
pr niet begrepen voorstellingen uit
leggen in termen, waarbij de wijze
arop wij de wereld verklaren (ten
rechte) als maatstaf wordt aange-
iiden.
)e visie, die ik naar voren breng,
reduceer ik als het ultra-realisme.
irin wordt rekening gehouden met
i werkelijkheid, die verschillende
en heeft, lagen die ons merendeels
gaan."
luib Verwey begon zich in 1958
pgaand bezig te houden met de
igen die de Bijbel oproept, voor
ereen die de ontwikkeling van we
lschap en 'techniek volgt. Pas in
16 vond dit zijn weerslag in het
irijven van de artikelenserie die
insnkort zal worden beëindigd.
Zoeker
CAIRO President Nasser
heeft gisteren een nieuwe Egyp
tische regering gevormd. De
beide vice-presidenten en vice-
premiers Zakaria Mohieddin en
Ali Sabri zijn afgetreden. Nas
ser heeft veertien hoogleraren
en deskundigen in zijn regering
opgenomen. In een aantal be
langrijke regeringsfuncties is
echter geen wijziging gekomen...
Behalve Mohieddin en Sabri ko
men nog tien ministers van het oude
kabinet niet terug.
Een interessant feit is wel de ver
dwijning van Moehieddin uit het ka
binet. De 50-jarige vice-premier was
na zelfmoord van maarschalk Amer
in feite de tweede man in Egypte.
Mohieddin, die met Nasser deel uit
maakte van het comité van 12 offi
cieren dat in 1952 de machtsover
name in Egypte voorbereidde, werd
na de nederlaag van Egypte tegen
Israël in juni als opvolger van Nasser
aangewezen.
Mohieddin zou voorstander zijn
van toenadering tot de VS, een gro
tere openheid tegenover het Westen.
Hij zou wat dit betreft Ali Sabri
tegenover zich hebben gevonden. De
eveneens ontslagen Sabri zou meer
voelen voor toenadering tot de so
cialistische landen en streven naar
een grote rol van de partij in het po
litieke leven in Egypte.
Officieel is niets meegedeeld over de
reden van Mohieddins ontslag. Tegen
de verwachtingen in is de nieuwe
regering niet duidelijk linkser dan de
vorige. Nasser, die premier van de
nieuwe regering is, heeft geen uit
gesproken linkse politici in zijn ka
binet opgenomen. Mahmoed Riad is
minister van buitenlandse zaken ge
bleven en generaal Mohammed Faw-
zi minister van oorlog.
HAARLEM Gisteravond is in
een ziekenhuis in Haarlem overleden
de 71-jarige heer G. Elsnerus uit
Heemstede, die 's morgens omstreeks
half elf in het water van de Bakenes-
sergraoht was gevallen.
De man, vroeger een bekende
straatmuzikant uit Haarlem, is bijna
blind. Vermoedelijk is hij misleid,
omdat de weg bij het water ia opge
broken.
De grote Bos-atlas is aan zijn
46-ste druk toe, wat betekent, dat
het miljoenste exemplaar op de
markt komt. Nummer 1.000.000
was voor prins Bernhard, die hem
gisteren op paleis Soestdijk kreeg
aangeboden. De eerste druk da-
teerd van 1877 en verscheen onder
de naam P. R. Bos-atlas Voor De
Gehele Aarde. Leerlingen van het
voortgezet onderwijs, die een tien
voor aardrijkskunde op hun Paas-
rapport halen, krijgen van de
uitgevers Wolters-Noordhoffeen
gratis exemplaar. Deze exempla
ren zijn genummerd van 1.000.000
af en worden gesigneerd door
uitgever en samensteller.
E(jn denken heeft zich bepaald niet
i een kasplantje op een studeerka-
[r ontwikkeld. Als jongeman was
een rebel, die er niets voor voelde
i conventionele christelijke gedach-
pwereld van thuis zonder meer t«
mvaarden.
Hij werd in 1958 redacteur van De
lurheid na zijn orthodox-pro-
itants milieu vaarwel te hebben ge
ld maar verwekte in commu-
Étische kring ergernis ifloor de Bij-
li op zijn bureau te hebben.
iNa twee jaar i=* in 1948 draaide
H het communisme de rug toe. Hij
fig een teleurgesteld man, die zocht
iar een houvast in het met het Sar-
jaanse existentialisme dwepende
Be kennismaking met het existen-
jlisme was v?" korte duur: hij be-
I Mijnheer,
ILaten de herein Alfred Pijpers en
ïert Mak het boekje eens lezen van
JA. R. Wurmbrand „De ondergrondse
r fcrk gemarteld om Christus wil".
Daarin kun je lezen wat het com-
unisme is. Dan zal de kreet
'ohnson oorlogsmisdadiger" wel
isterven op hun lippen. Erg veel
inwacht ik er overigens niet van:
i je zoals een van hen de
*rk de rug hebt toegekeerd, maakt
i'n relaas toch ook geen indruk (het
)ekje kan besteld worden bij De
anier te Utrecht).
Hoogachtend,
H. Wiegman, Alphen a/d Rijn
Nogmaals: het brengen van be-
■filde meningen wil nog niet zeggen,
»t da krant achter deze meningen
landde in een geestelijk en
maatschappelijk niemandsland, tot
hij tegen het einde van de jaren vijf
tig werd geconfronteerd met het
Evangelie. Hij werd lid van de Ge
reformeerde Kerk.
Op het ogenblik ziet hij het als zijn
opdracht het Koninkrijk Gods voor
de moderne mens te vertolken.
Verstandelijk
Huib Verwey wordt sterk geïntri
geerd door de mogelijkheid, de waar
heid van de Bijbel door verstande
lijke overwegingen meer aannemelijk
te maken. Hij legt echter in de eerste
plaats de nadruk op de objectieve
waarheid van de Openbaring, onge
acht of we die geloven of niet gelo
ven.
Zijn boek bestaat uit vier delen. In
het eerste deel wordt vooral het ac
cent gelegd op de grote betrekkelijk
heid van eigen gevoelens en ideëen
over God.
„In dit eerste deel heb ik een aan
tal verstandelijke overwegingen naar
voren gebracht, die natuurlijk geen
mathematisch bewijs van de waar
heid van de Bijbel opleveren, maar
die waarheid zeer aannemelijk kun
nen maken voor onbevooroordeelde
mensen.
Dat aannemelijk maken is gebaseerd
op het tonen van bepaalde samen
hangen, als die van profetie en de
vervulling van profetie, die wijzen op
een structuur die niet tot mensen
werk herleidbaar is."
Kennis betrekkelijk
Tegen de ontmythologise-
ringstheorleën, die grote delen van
de Bijbel als mythe beschouwen
heb ik aangevoerd dat ons kennen
nog heel betrekkelijk is.
Ik ben van mening dat verscheide
ne wonderen en tekenen niet „niet
waar" zijn, maar dat onze kennis on
toereikend is om dit te verstaan.
Een wonder is niet de realisering
van een onmogelijkheid, maar de
verwerkelijking van een mogelijk
heid. die wij (nog) niet kennen of
beheersen.
De wolk, die voor het volk Israël
uittrok, zie ik niet als een
HUIB VERWEY
in moderne begrippen
verschijnsel dat bovennatuurlijk is,
maar als een door God gebruikt na
tuurlijk element met krachten, die
wij met onze kennis niet kunnen be
grijpen.
Het tweede deel van het boek gaat
in op de werkelijkheidswaarde van
wat wij „het fantastische" noemen.
Ik leg daarbij sterk de nadruk op het
toepassen van de toekomstvisioenen
van de profeten op onze werkelijk
heid. Bij voorbeeld: het in een ogen
blik verwoesten van een stad als Hi
roshima.
Psychische heelden
In het derde en vierde deel van het
boek geef ik een zuiver persoonlijke
mening over onderwerpen als de
maagdelijke geboorte, de opstanding,
de alomtegenwoordigheid van God en
tegelijkertijd de mogelijkheid van
Zijn plaatselijke aanwezigheid.
Ik beschrijf deze voorstellingen
hoofdzakelijk met fysische of na
tuurkundige beelden, hoewel ook an
dere beelden zouden kunnen worden
gebruikt. Ik heb echter de fysische
begrippenwereld gekozen terwille
van een moderne vertolking van de
voorstellingen.
Uit dit alles mag overigens niet
worden opgemaakt dat ik het geloof
wil bewijzen, want het geloof is een
aan alle wetenschap en kennis onthe
ven waarde, die alleen door God aan
de mens kan worden geschonken.
Het is alleen mijn bedoeling de ge
loofwaardigheid van de Openbaring
in het licht te stellen."
Huib Verwey keert zich vooral fel
tegen de theologie die de huidige we
reld, en de manier waarop die wordt
verklaard, als maatstaf gebruikt van
het waarheidsgehalte van de Bijbel.
„Dit leidt tot een wezenlijke ont
krachting van de Openbaring en
moet tenslotte uitlopen op een ont
kenning van de Openbaring. Ik be
treur het bijzonder dat deze geest ln
een zo leidend Instituut als de Vrije
Universiteit en andere hogescholen is
doorgedrongen, wat ik een groot ge
vaar acht.
Uit slop raken
I'k geloof dat wij uit het existentia-
listisch-antropologisch slop moeten
geraken, waarin ook de theologie
gaat verzanden, door weer alle na
druk te leggen op de heilsgeschiede
nis, waarin God bepaalde tekenen
doet, die Israël Zijn levende Tegen
woordigheid aantonen.
De erkenning dat God Zich in be
paalde bestanddelen van onze werke
lijkheid als een levende objectieve
realiteit laat gelden, geeft grote rust
en zekerheid. Dit in tegenstelling tot
de modernistische opvatting, waarbij
de tekenen en voorstellingen als
symbolen worden beschouwd, waar
bij de religieuze projectie een rol zou
spelen."
Huib Verwey vindt bovendien dat
de theologie tegenwoordig te veel uit
gaat van „de gewenste God". „Alle
ellende in de wereld komt voort uit
ons anders willen zijn, en anders zijn
dan het „zo zijn" van de zich openba
rende God.
Het is overigens wel zo dat de
kerkmens, die terecht de ontmytholo
gisering verwerpt, toch eigenlijk
hunkert naar nieuwe openingen en
nieuwe interpretaties. Ik heb ge
tracht ook uit eigen nood daar
voor wat bouwstenen aap. te dragen,
die ook voor theologen bruikbaar
zijn, met alle correcties, die daarop
weer nodig zijn."
Prof. Berkhof
De artikelenserie is kennelijk
al een goede bouwsteen ge
weest, want in Rotterdam en
omgeving zijn heel wat gespreks-
kringen, waar de visie van Huib
Verwey is besproken.
De Leidse theoloog prof. dr. H.
Berkhof heeft wel enige kritiek
geleverd op het werk van Ver
wey. Hij waarschuwde echter:
Voorwielaandrijving ja of nee.
Motor vóór of achterin: héél wat
automobilisten kunnen u haarfijn
uitleggen waarom hün auto de vei
ligste auto is. De veiligste auto
nou jaop de banden nal Want
als ze aan nieuwe banden toe zijn
dan nemen ze maar wat. (En liefst
de allergoedkoopste.)
(voor de man die van BANDEN weet)
„Laat u niet voor de voeten lo
pen door de vaktheologen. U
hebt het voordeel geen acade
mische opleiding te hebben ge
had, en bent daardoor niet ge
vangen in traditionele denk
vormen, rodat u creatief kunt
zijn."
Gek. Een veilige auto kiezen en zo
maar banden kopen. Er is toch wel
een groot verschil tussen veilig
praten en veilig rijden. (En tussen
"zomaar" banden en Pirelli radiaal-
bandenl)
CIIMTUBATO
radiaalbanden
