ALLEEN STRIJD AAN TOP
Beurs onder invloed
van hevige goudkoorts
BROWN BLEEF DE MAN DIE HIJ WAS
Slechts handjevol Tsjechen roert zich
Drie kandidaten is
Democraten te veel
Fondsenbezit
Te laat?
Nog niets
veranderd
Drs. D. Mallon hoofd
Radionieuwsdienst
De veilige
manier
van sparen
Rijkspostspaarbank
altijd safe!
„Theologische" brief
aan minister Polak
ZATERDAG 16 MAART 1968
Bij een botsing tussen een van
Madrid naar de Spaanse provin-
cië Galicië rijdende passagiers-
trein en een reparatiewagen zijn
gisteren minstens 26 mensen om
het leven gekomen en 80 ge
wond. Twee rijtuigen van de
trein raakten in brand.
Robert Kennedy beslist vandaag
CENATOR Kennedy heeft het niet
verstandig: geoordeeld zich nu
reeds aan te melden als gegadigde
voor de kandidatuur van de Demo
cratische partij bij de presidentsver
kiezingen. Hij zal dat waarschijn
lijk ook niet vóór 22 maart doen.
de datum waarop inschrijving voor
de voorverkiezingen in de staat Ore
gon duit.
Te oordelen naar de uitlatingen van
senator McCarthy, die in New
Hampshire verrassend sterk voorde
dag kwam als rivaal van president
Johnson, heeft Kennedy veel sym
pathie verspeeld door te lang de kat
uit de boom te kijken.
McCarthy, die aanvankelijk als weg
bereider van Kennedy werd gezien
en zich ook wel als zodanig gedroeg,
heeft blijkbaar de smaak te pakken
gekregen en probeert nu zélf de
iange en moeizame weg naar het
Witte Huis te bewandelen.
Ook zijn merendeels jeugdige vol
gelingen voelen nu niets meer voor
de kandidatuur van de berekenende
politicus Kennedy. En er ls reden
om aan te nemen dat geen geheime
afspraken zijn gemaakt.
Het succes van McCarthy was niet
alleen voor president Johnson, maar
ook voor Kennedy een grote verras
sing. En nu McCarthy geen ruim
baan wil maken, ziet Kennedy zich
genoodzaakt een afwachtende hou
ding aan te nemen.
Hij heeft thans verklaard de kandi
datuur van Johnson niet langer te
steunen, zonder echter steun te ver
lenen aan die van McCarthy. Moge
lijk geeft hij er de voorkeur aan.
zich op de vlakte te houden, totdat
de actie van McCarthy vastloopt
WASHINGTON Senator
Robert Kennedy zou vanmid
dag bekend maken of hij naar
de democratische presidents
kandidatuur zal dingen, of dat
hij McCarthy volledig zal steu
nen. Hij heeft gezegd zich in
elk geval te zullen verzetten
tegen de kandidatuur van pre
sident Johnson.
Veel democraten maken zich intus
sen ernstig zorgen over de jongste
ontwikkelingen. Zij vrezen dat door
de strijd tussen drie kandidaten
(Johnson. McCarthy en mogelijk ook
Kennedy) de partij uiteen zal vallen
en de republikein Richard Nixon met
het presidentschap zal gaan strijken.
Hoewel het prestige van president
Johnson enigszins is gedaald (volgens
opiniepeilingen), geniet hij in zyn par
tij nog steeds zeer grote steun en is
hij bijna niet te verslaan in de strijd
om de nominatie. Een combinatie
McCarthy-Kennedy zou echter zelfs
voor de president wel eens te mach
tig kunnen zijn. zo menen waarne
mers.
Aan de speculatie over een eventu
eel terugtrekken van Johnson uit de
presidentsrace is gisteren een eind
gekomen dank zij vice-president
Humphrey, die op een partijconfe
rentie verklaarde: „Vergis u niet,
president Lyndon Johnson zal de de
mocratische kandidaat zijn. Zy die
dienken dat debatten wijzen op een
scheuring in de partij, kennen ons
niet Als wij op het kritieke punt van
voortgaan of terugtrekken zijn aan
gekomen, 6taan Democraten zij aan
zij".
COLLECTIEVE BELEGGING IN AANDELEN
Élf Inlichtingen over participatlebewljzen A.F. bij uw commissionair In effecten
of bankier of rechtstreek» via de beheerder».postbus 3700 - Amsterdam.
I Verdeel Uw risico en bevorder de groeikansen van
Uw vermogen door brede, selectieve spreiding i
Met George Alfred Brown
(54) is een van de kleurrijkste
en ook een van de intelligentste
politici van het diplomatieke
wereldtoneel verdwenen. De
man was gehaat én geliefd: zijn
dynamische werkkracht en zijn
intelligentie maakten hem tot
een briljant minister, die ech
ter ook veel voor Engeland kon
verknoeien.
Daarom is de geschiedenis van
zijn ontslag typerend voor Brown.
Iemand zei eens: „Wilson zal hem
nooit durven onslaan, want rown
nooit durven ontslaan, want Brown
ontslaan is hem vernietigen.
Brown zal zichzelf vernietigen."
Brown is de man van de vak
bond. Zoon van een vakbondsman,
met enkele jaren middelbare
school, op negentienjarige leeftijd
zelf reeds vakbondsfunctionaris,
rees zijn ster snel na de oorlog.
II Hij nam deel aan verschillende
kabinetten, was na de dood van
1 Gaitskell kandidaat voor het lei-
I derschap van Labour, maar trad
terug ten gunste van Wilson. Deze
benoemde hem op Economische
1 taken en liet hem in 1966 Stewart
op Buitenlandse zaken vervangen.
die nu weer met Brown stuivertje
1 wisselt.
George Brown Michael Stewart
Brown was minzaam voor zijn
ambtenaren, maar kon (ook in bij
zijn van anderen) toch grof en
rauw tegen hen uitvallen. Hij ging
gemoedelijk met journalisten om,
was bij hen geliefd om zijn kern
achtige uitspraken, maar hij kon
hen ook voor alles en nog wat uit
maken.
Het begon al met prinses Mar
garet. In een gemoedelijke bui
legde Brown eens zijn arm rond
de schouders van de prinses.
Chroesjtsjef en Kosygin kunnen
ook van hem meepraten. Hij viel
Chroesjtsjef zo fel aan, dat deze
reageerde: „Als ik Engelsman
was, zou ik conservatief stem
men." Kosygin kreeg te horen,
dat hy de Amerikaanse oorlogvoe
ring in Vietnam steunde, omdat
hij aan een lunch in Londen een
Amerikaanse perzik zat te eten.
Toen de kranten van lord Thom
son artikelen publiceerden over
de spion Kim Phil by, die in Brit
se regeringskringen paniek te
weegbrachten, voegde Brown de
krantenmagnaat in het openbaar
toe. ..Het wordt tijd dat je je
mond eens houdt."
Aan een lunch zei hij legen de
vrouw van een Europese diplo
maat: „U ziet er vandaag schat
tig uit. mevrouw. Zullen we een
verhouding beginnen?"
Toen de dame verrast opkeek,
zei Brown: „Dat zal u beslist niet
voor de eerste maal worden voor
gesteld."
„In ieder geval niet vóór de
soep", repliceerde de diplomaten
vrouw.
In politieke kringen staat Brown
hoog aangeschreven. Johnson
noemt hem een „goede en oude
vriend".
Een heel ander minister is zijn
opvolger Michael Stewart. Deze is
afkomstig uit de middenstand. Hij
studeerde in Oxford. Na de oorlog
was hij Lagerhuislid, staatssecre
taris en minister. Hij is eveneens
bekwaam, zonder de bruisende vi
taliteit van Brown te etaleren. Ook
diens opwinding is bij hem ver te
zoeken. Stewart is 62 jaar.
(Van onze speciale verslaggever
Link van Bruggen)
PRAAG Eén zwaluw maakt
I nog geen zomer. Misschien kan
I de situatie in Tsjecho-Slowakije
op deze wijze het beste worden
getypeerd. Er is hoop, maar geen
zekerheid. Men wacht af hoe de
kaarten zullen vallen. Achter de
schermen wordt een politiek
spel gespeeld, dat op dit moment
nog zo ondoorzichtig is als koffie
dik.
In Praag zijn orthodoxe zowel als
progressieve groeperingen het er
over eens dat het uitsluitend om
een crisis in de communistische par-
1 ij gaat. Het volk staat er min of
meer buiten, of durft zich althans
noch te roeren noch uit te spre
ken.
Slechts een handjevol studenten,
schrijvers en cultureel-geëngageer-
den heeft baanbrekend, of ieder ge
val in het oog springend, werk ver
richt, waarbij de grenzen van het
toelaatbare overigens niet werden
overschreden.
De crisis in het „nationale front",
dat officieel door ruim 99 procent
van de stemgerechtigden zal wor
den gedragen, doch dat in de prak
tijk slechts door 20 procent van de
bijna vijftien miljoen zielen tellen
de bevolking daadwerkelijk wordt
gesteund, dateert niet van vandaag
of gisteren.
De Amerikaanse communistische
partij wil een eigen man kandidaat
stellen voor het presidentschap. In
aanmerking komen Henry Swinston,
partijvoorzitter, Calude Lightfoot, se
cretaris voor negerbelangen in het
centrale comité en Gus Hall. de se
cretaris-generaal van de partij.
Beperkte plaatsing
van eerstejaars
medicijnen
DEN HAAG Wie het komende
najaar een studie in de geneeskunde
of in de tandheelkunde wil beginnen,
moet zich voor 1 mei bij de daarvoor
samengestelde plaatsingscommissie
melden.
De capaciteit van de universiteiten
ls de laatste jaren onvoldoende ge
bleken om allen die deze studie wil
len volgen, daartoe in de gelegenheid
te stellen. De toenmalige minister
van onderwijs en wetenschappen
wilde in verband met deze situatie
een numerus clausus voor deze stu
dierichtingen invoeren, wat niet
doorging. Wel kwam er een
plaatsingscommissie.
De plaatsen zijn voor de studie ge
neeskunde als volgt verdeeld: 250 U-
trecht, 160 in Rotterdam en telkens
200 aan de overige universiteiten,
voor tandheelkunde: 90 in Utrecht, 85
in Groningen, 60 in Amsterdam (VU)
en 45 in Nijihegen.
I men bij voorbaat toegejuicht door
grote groepen Tsjechoslowaken
hoewel het de vraag is of deze ook
op de geestelijke vrijheid slaat.
I In dit verband is het misschien
I interessant naar voren te brengen
dat de opheffing van de perscen-
suur ook overigens al sinds janu-
I ari slechts een dialoog heeft ge-
j opend over de weg, die het Tsjecho-
slowaakse communisme heeft te
gaan.
Niet veel van de schrijvers, ook
die in de meest vooruitstrevende li
teraire tijdschriften, treedt buiten
de oevers van de zogenaamde so
cialistische republiek.
Koest
„Dat kan ook niet anders." zei
een journalist, „nog afgezien van
i het feit dat we nog niet weten wat
we zelf willen. Dit klinkt misschien
paradoxaal, maar de nieuwe partij-
I leider Dubcek en zijn trawanten hou
den zich merkwaardig koest. Zou de
Sowjetunie het loslaten van de com
munistische lijn niet toestaan?"
„Wij zijn geen romantici, maar
realisten. Elke volksactie die uit de
hand loopt, kan binnen een paar
uur worden neergeslagen."
DEN HAAG Tot hoofd van de
Radionieuwsdienst van het A.N.P. zal
met ingang van 1 januari 1969 optre
den drs. D. Mallon, thans redactie
chef van deze dienst. Hij volgt de
heer S. Witteboom op, die dit jaar de
pensioengerechtelijke leeftijd bereikte.
Er zijn 2200 vestigingen. Op de postkantoren kunt u de hele dag terecht.
Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond
geopend. Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
Ideologi
ie
Het gaat om een ideologische
strijd tussen liberale en conservatie
ven, tussen aanhangers van presi
dent Novotny en partijleider (eerste-
secretaris- Dubcek, die Novotny in
januari als partijleider heeft opge
volgd.
De liberalen kunnen als verlichte
nationalisten worden aangeduid, die
genoeg hebben van twintig jaar be
tuttelende bureaucratie, die de eco
nomische achteruitgang een doorn
in het oog is en die een eigen ideo
logische visie willen ontwikkelen.
De conservatieven wensen alle het
oude te laten: bij profeten of dicta
tors als Marx, Lenin en Stalin, en
ook bij de Sowjetunie als bemoede
rende macht.
Tragisch voor het Tsjechoslo-
waakse volk is echter dat leden van
de elkaar bestrijdende groepen com
munisten blyven. Het was de bedoe
ling. volgens het geijkte patroon
meningsverschillen uit de weg te
ruimen via de hoofden of in ieder
geval de functies van regerende par
tijbonzen, waarbij het volk achter
eenvolgens voor voldongen feiten
worden geplaatst.
De vlucht van generaal Sejna naar
Amerika, van een man die als poli
tieke figuur op de hoogte was van
alle geheimen van het Warschau
pact, heeft dit proces uit de hand
doen lopen. Studenten, schrijvers en
kunstenaars hebben deze sensatio
nele actualiteit aangegrepen om
Novotny, die Sejna altijd beschermd
heeft, tot aftreden te bewegen, en
tegelijkertijd meer vrijheid te eisen.
FINANCIEEL WEEKOVERZICHT
Schroom
„Er is nog niets veranderd. We
hebben demonstraties en wat pole
mieken gehad, maar in feite is alles
gelijk gebleven." Deze woorden zijn
van een jurist, met wie wij toevallig
in aanraking kwamen, toen wij gis
teravond een door intellectuelen
uitverkoren café bezochten, dat op
de oostelyke oever van de Moldou
ligt.
De man wilde zijn naam niet noe
men en sprak aanvankelijk met de
grootste schroom. Hetzelfde was het
geval met Tsjechen of Slowaken, die
bereid waren over de politieke situa
tie te praten. Zelfs de journalisten
en studenten hielden zich gedekt.
„We moeten een paar dingen goed
uit elkaar houden." vervolgde de ju
rist. Dat generaal Janko zich voor
het hoofd geschoten heeft, betekent,
voor mij althans, niets. Hij was een
medestander van Novotny en een
vriend van Sejna. en zal wel betrok
ken zijn geweest bij het verstrekken
van uitreispapieren aan de laatste.
En dat onze „mini-Beria", Mamu-
la. thans in de gevangenis zit, is
voor het waaien van een nieuwe
wind evenmin belangrijk. Deze on
verbiddelijke en hardvochtige man
was al sinds januari afgezet, waar
mee ik maar zeggen wil dat zijn ar
restatie in de pen zat."
Is de procureur-generaal Samec
soms al weg, of zijn assistent en
chef van de byzondefe afdeling Ada-
mec? Zij hebben in de jaren 1948 tot
1958 bijna dertigduizend mensen uit
politieke overwegingen laten ver
volgen.
Slav
en
De leden van de geheime politie
zijn er nog. evenals de bevoorrech
te klasse militairen, van wie de
meeste officieren vroeger arbeiders
waren. Met de honderdduizenden
profiteurs, die door het zich slaafs
onderwerpen aan de partijdiscipline
dikke banen en salarissen verdienen,
zullen ze zich fanatiek verzetten te
gen een definitief omgooien van het
roer.
„Zij hebben de wapens, wij be
schikken slechts over blote handen."
De algemene mening in Praag ls,
dat men op een volksopstand, zoals
Hongarije in 1956 gekend heeft, niet
behoefte te rekenen.
Zelfs niet met het afdwingen van
een koers, die een andere dan een
communistische zou zijn. Er zou
heel misschien wat verlichting ko-
AMSTERDAM Gisteren
was de effectenbeurs onder in
vloed van de hevige goudkoorts,
welke ook deze week, ondanks
alle geruststellende verklarin
gen, de internationale speculatie
in haar ban hield. Vooral inter
nationale aandelen profiteerden
van het wantrouwen in de va
lutawereld, zodat Kon. Olie en
Philips flink in koers konden
stijgen. De aankondiging van
achttien procent dividend door
het Philips concern en een gun
stige kwartaalstaat werd goed
opgenomen. Het Hoogovencon
cern geeft een onveranderd divi
dend over 1967. De 7 procent
K.L.M. lening is een mislukking
geworden.
Het komend weekeinde belooft be
langrijke beslissingen te brengen,
daar de presidenten van diverse pro
minente circulatiebanken in Amerika
spoedeisend overleg gaan plegen op
welke wijze men de internationale
goud- en valutacrisis kan bezweren.
We moeten afwachten, of zij daarin
zullen slagen, want eenmaal gewekt
wantrouwen is moeilijk ongedaan te
maken.
Al vier maal binnen enkele maan
den hebben de leden van de z.g.
goudpool verklaard, dat zij de goud
prijs van 35 dollar per ounce onvoor
waardelijk gullen blijvep steunen, zo
ook deze week weer, maar nog nim
mer is de goldrush internationaal zo
hevig geweest als de laatste dagen.
Hipr in Nederland bemerken wij
daarvan gelukkig niet zo veel, maar
in andere landen is het publiek in ac
tie gekomen. Voor zover men niet
aan klompjes goud kan komeen, ham
stert men munten of gouden voorwer-
1 pen. Als het publiek eenmaal op hol is
geslagen, dan is het moeilijk om een
beweging tot staan te brengen.
Dat ervaren nu de monetaire auto
riteiten internationaal en men is er
wel van overtuigd, dat er bepaalde
drastische maatregelen moeten wor
den genomen. Het is jammer, dat
men in deze niet één Lijn trekt, want
Frankrijk heeft maandenlang de
Amerikaanse monetaire politiek aan
gevallen en wil van het huidige mo-
GRONINGEN Het bestuur van
de theologische faculteitsvereniging te
Groningen heeft zich in een brief tot
de minister van justitie, mr. C. H. F.
Polak, gewend naar aanleiding van
diens antwoord aan prof. dr. B. Delf-
gaauw en vijf andere hoogleraren.
In de brief wordt gezegd dat de
hoogleraren hun verontrusting hebben
uitgesproken over de houding der re
gering ten aanzien van diegenen die
op grond van hun geweten protesteren
tegen de Amerikaanse Vietnampoli-
tiek.
Met het uitspreken van deze veront
rusting is een stellingname inzake het
Vietnamconflict niet aan de orde, zo
dat „u blijk geeft van verkeerd ver
staan, wanneer u hun verwijt dat zij
studenten en anderen willen stijven
in het plegen van handelingen, die
niet alleen strafbaar maar ook kwet
send, onbehoorlijk en ondemocratisch
zijn".
netair stelsel dat op de goudwis-
selstandaard rust, af
Vorige week hebben wij de vinger
bij de zieke plek gelegd: zowel Ame
rika als Engeland moeten zorgen
voor het herstel van vertrouwen door
krachtige maatregelen In het binnen
land: verhoging van de belastingen,
waarom Johnson al zo lang gevraagd
heeft, het dichten van het grote gat
in de betalingsbalans; de Britten
moeten een noodzakelijke versobe
ring aanvaarden en hun economie
moderniseren,
j De voorzitter van de Federal
Reserve Board der Ver. Staten wees
hierop deze week ook en verklaarde
vervolgens, dat een hogere goudprijs
niet bijdraagt aan de oplossing van
de problematiek van Amerika.
Koersvorming
Op de effectenbeurs was de ver
trouwenscrisis in pond en dollar en
de goudkoorts het gesprek van de dag.
Gisteren vooral kwam de invloed van
de monetaire crisis op de koersvor
ming aan het licht, toen Kon. Olie van
ƒ150 ex bonus tot ƒ155 steeg, Phi
lips van 124 tot 128, Ovens van
ƒ120.50 tot ƒ123.80. Nabeurs was de
stemming gematigder en liepen de
koersen terug. Philips kwam deze
week met een goede staat over het
vierde kwartaal, waardoor de winst
over het hele jaar 1967 met twee
procent steeg.
De omzet over het afgelopen jaar
vermeerderde met acht procent, de
winstmarge was iets lager dan over
1966. Een goede indruk maakte de
aankondiging van 18 procent divi
dend, wat iets hoger is dan vorig jaar
toen 1G procent werd betaald, aange
vuld met een uitkering van de Ame
rikaanse Philipstrust. Er blijkt uit de
ze dividendaankondiging, dat het be
stuur van het concern vertrouwen
heeft in de ontwikkeling van 1968.
Een prettig bericht leverde ook de
Kon.Hoogovens. die een onveranderd
dividend van 20 procent aankondigde.
Zoals men weet, komt hier straks nog
tien procent bonusuitkering bovenop.
In de lokale afdelingen was het
rustiger dan bij de internationals.
Ned Kabelfabriek heeft een onveran
derd dividend van 16 pet. aangekon
digd. wat een goede indruk maakte.
De koers van dit fonds steeg van 276
tot 284 pet.
De Bierbrouwerij De Drie Hoefij
zers is, naar het bestuur mededeelde,
op vrijersvoeten. Wie de kandidaat
is, werd niet gezegd. Intussen steeg
de .beurskoers van dit fonds van
108 tot 117. dat is 36 punten."Ook
gaan er geruchten, dat Wilton-Feye-
noord-Bronswerk met fusieplannen
rondloopt. Hier wordt het
Rijn-Scheldeconcern, waarin o.a.
Rott. Droogdok en De Schelde zitten,
als fusie-partner genoemd. De aand.
Wilton stegen van 157 tot 164 pet.
Vast in de markt lagen verder Albert
Heyn (van 1320 naar 1370), Billiton
Mij (van 143.60 naar 150),
Kon. Zout-Organon (van 156,80 naar
161.50). De Alg. Bank Nederland
steeg op de dividendverhoging, Sla-
venburg's Bank verhoogde de
winstuitkering met één procent, maar
de beurskoers profiteerde daarvan
niet.
De emissie van 7 pet obl. K.L.M. Is
een mislukking geworden. Naar de
beurs meent is van de 100 miljoen
slechts 40 miljoen geplaatst. Giste
ren kwam de eerste (geleide) note
ring in het fonds tot stand en wel
een half procent beneden de emissie-
koers. De hele obligatiemarkt ligt
trouwens wat zwaar op het ogenblik.
De discontoverhoging in de Ver. Sta
ten wijst in de richting van duurdere
rente ginds. De Eurodollarmarkt
geeft dezelfde aanwijzingen. Wij me
nen, dat men de laatste paar maan
den te snel de emissies op elkaar
heeft laten volgen. De „maag van de
belegger" is door een indigestie ge-
treffen. De laatste 6x/z pet. obl. Bank
voor Ned. Gemeenten die zo voortref
felijk slaagde, is intussen afgezakt tot
98 3^8 pet., dus 3/8 pet. beneden de
uitgiftekoers.
Het dekenaat Schiedam van de
r.k. kerk houdt een vastenactie
voor pater Broekman in Mount
Hagen (Australisch Nieuw-Gui-
nea). Twee leerlingen van de r.k.
technische school besloten deze
actie op originele wijze te steu
nen door twee paarden mee naar
school te nemen en alle 577 leer
lingen voor een kwartje een ritje
te laten maken. De deken van
Schiedam, pastoor J. Oudshoorn,
bleef met achter.
