Christelijk' als politiek
onderscheid is uit de tijd
20 CENT
VOOR HOFNAR
SENORITAS SPECIAL
U STEEKT DAN
IETS
FIJNS O
Alles ging verkeerd bij 't
afscheid van McNamara
„Om land moet
een Rode Kruis
land worden
Politie legt beslag
op honderden anti-
Johnson plakkaten
DRS. AARDEN IN TWEEDE KAMER:
55
Bronchi letten
Kampadjudant
van Auschwitz vrij
Moskou: weer aanslag op
ambassade Washington
Tijdelijk verbod
uitvoering
doodvonnissen
5
VRIJDAG 1 MAART 1968
(Yan onze parlementsredactie)
DEN HAAG Drs. Aarden, de parlementaire voorman van
de uitgetreden katholiek-radicalen, heeft gisteren in de Tweede
Kamer gezegd, dat hij het begrip christelijke inspiratie niet als
politieke onderscheiding wenst te hanteren. Vandaar dat zijn
groep zich slechts als „groep van christenen" presenteert en niet
al6 christelijke of confessionele groep. „Wij beschouwen voor
onszelf de christelijke inspiratie als onmisbare bron voor het
politieke denken en handelen, maar niet als beginsel waarmee
organisaties, fracties en politieke gelijkgezindheid zijn bepaald",
aldus de heer Aarden, die een ernstig beroep op zijn collega's-
Kamerleden deed om wat minder vaak het woord „christelijk"
in de mond te nemen, vooral tegenover hen die het niet als po
litiek onderscheid willen aanvaarden.
Opspraak
TJET is een kwalijke zaak als een
staatshoofd in opspraak komt
omdat z\jn politieke verleden er aan
leiding toe l\jkt te geven. De rol die
Lübke in Hitlers tyd speelde was
een onopvallende. Zij wordt nu ech
ter breed uitgemeten.
Lübkes verleden is niet zijn enige
zwakke punt. Hy maakt zich vooral
onmogeiyk door zyn optreden naar
buiten, dat een aaneenrüging van
stunteligheden is. Dit heeft hem de
laatste jaren byzonder kwetsbaar ge
maakt.
Een man als Lübke had zich al jaren
geleden uit eigen beweging moeten
terugtrekken. Nu Is het vrijwel on-
mogeiyk. Het zou als erkenning van
schuld worden uitgelegd. Dus zal
Lübke zün tyd nog wel uitdienen
tot de herfst van volgend jaar.
Kanselier Kiesinger heeft reden, zün
partygenoot de hand boven het hoofd
te houden. De socialisten zouden het
presidentschap voor zich opeisen.
Zonodig kunnen zü een akkoord
sluiten met de kleine liberale FDP.
Dit zou een nog ontydiger einde van
de grote coalitie betekenen dan nü
al wordt gevreesd. Moeiiykhcden
kunnen evenwel niet uitbiyven, om
dat volgend jaar zowel een andere
president als een nieuwe Bondsdag
gekozen moeten worden.
Jacht op
ontsnapten
Minstens de helft van de hoofd
stedelijke politiemacht leek gis
teren in actie te zijn, nadat
hekend was geworden, dat drie
gedetineerden uit het Huis van
Bewaring aan het Kleine Gart-
manplantsoen waren ontsnapt.
Alle omliggende straten werden
afgezet, zoals deze straat, die
door een witte wagen wordt ge
blokkeerd, terwijl geüniformeer
de mannen bij tientallen over
het terrein uitzwermen. De
voortvluchtigen konden spoedig
op het gevangenisterrein worden
gegrepen.
De verklaring van de heer Aarden
over karakter en intenties van zijn
groep was één van de weinige winst
punten van een overigens vrij schim
mig Kamerdebat, dat de heren Den
Uyl (soc.) en Van Mierlo (D"66) Ka
mer en regering hadden opgedron
gen. Via het nogal geforceerd aan
doende verzoek aan premier De Jong
de staatscommissie-Cals-Donner een
aanvullend advies te vragen over een
zaak die deze commissie zonder twij
fel op haar agenda heeft staan.
maakten beide heren uitvoerig van de
gelegenheid gebruik op de aambeel
den van progressieve concentratie en
vervroegde verkiezingen te hameren.
Niemand die daarin trapte. De re
geringsfracties zagen het uittreden
van de groep-Aarden in de juiste
proporties. Hun verhouding tot het
kabinet-De Jong is niet veranderd en
in dat licht heeft ook de onderlinge
verhouding tussen KVP, ARP en
CHU geen wijziging ondergaan. Is
dan alles bij het oude gebleven? „Na
tuurlijk niet", zei een voorzichtig
manoeuvrerende mr. Biesheuvel
(a.r.), die de tenen van de radicalen
in eigen kring zorgvuldig ontzag.
Hij erkende, dat door de jongste
gebeurtenissen de verhouding met de
andere (christelijke) partijen weer in
het geding is gekomen. De ARP heeft
daarom behoefte aan nader beraad.
Ook in KVP en CHU leeft die be
hoefte, getuige het commniqué van
de Achttien na hun beraad van
maandagavond.
Rode flop
rode top te Boedapest dreigt
een rode flop te worden, nu Roe
menië demonstratief is weggelopen.
De haast van de Russen om de top
conferentie te houden teneinde haar
voor voldongen feiten te kunnen
plaatsen is hun noodlottig geworden.
Roemenië greep de felle uitlatingen
van de Syrische communisten be
treffende zpn houding tegenover Is
raël met beide handen aan om zich
te kunnen onttrekken aan de poging
van Moskou, op slinkse wqze mede
werking te verkregen.
Enkele dagen geleden schreven we,
dat de Russen op de conferentie te
Boedapest zouden proberen de
macht binnen het communistische
blok opnieuw aan zich te trekken.
Zy zün echter meteen door de mand
gevallen.
WASHINGTON In januari is
het goudbezit van vijf „goudpool"-
landen op het Europese vasteland
met 284 miljoen dollar verminderd,
zo heeft het Internationale Monetaire
Fonds (IMF) gisteren bekendgemaakt.
De verliezen waren voor België twin
tig miljoen, voor West-Duitsland 88
miljoen, voor Italië 36 miljoen, voor
Nederland 29 miljoen en voor
Zwitserland 111 miljoen dollar.
Overigens verbaasde hij zich over
het gemak waarmee de heren Den
Uyl en Van Mierlo de groep-Aarden
als gelijkgezinden en daarmee in fei
te als volwaardige partners voor hun
„progressieve concentratie" hadden
begroet. De groep-Aarden heeft zich
immers als „groep van christenen"
gepresenteerd, die de relatie tussen
politiek en geloof van groot belang
acht. Is het dan niet wat voorbarig
zulke vergaarde conclusies voor sa
menwerking te trekken als de heren
Den Uyl en Van Mierlo hebben ge
daan?
Hiervoor is toch minstens nadere
bezinning nodig. PvdA en D'66 zijn
aan de te vroege kant met hun ver
halen over „gelijkgezindheid". De
ARP is voorzichtiger geweest door de
gemeenschappelijke inspiratie van de
christelijke partijen niet meteen als
voldoende basis voor een samengaan
te beschouwen. Het komt op de pro
grammatische uitwerking en op het
beleid aan.
Kwetsend
Drs. Aarden vond, dat het woord
„christelijk" weer te vaak in dit de
bat was gevallen. „Het wordt
kwetsend als we de woorden
„christelijk" en „Christus" te pas en
te onpas gebruiken. Als we daarmee
ophielden, zouden we Christus en de
Nederlandse politiek dienen".
De tijd is volgens de heer Aarden
voorbij, dat het woord „christelijk"
als stringent politiek onderscheid kan
worden gehanteerd. Politieke gelijk
gezindheid is mogelijk bij verschil
lende geestelijke uitgangspunten en
inspiratiebronnen. „Elke mens wordt
gedragen door beweegredenen die hij
niet beredeneren kan. Voor mij is dat
de christelijke inspiratie, maar ik ge
bruik dat woord met huiver. Aan de
gevoelens en beweegredenen van an
deren wens ik niet tekort te doen".
Lancering van Ogo
opnieuw uitgesteld
KAAP KENNEDY De lancering
van de Amerikaanse Ogo-5, waarin
ook een Nederlands instrument is ge
monteerd, is opnieuw uitgesteld en
wel tot maandag.
UTRECHT/AMSTERDAM
Veertig rechercheurs onder lei
ding van de Utrechtse hoofdcomr
missaris H. W. Offers hebben
gisteren in de Domstad enkele
honderden affiches met leuzen
als „Johnson oorlogsmisdadiger",
maar ook het tegengestelde:
„Ho Tsji Minh oorlogsmisda
diger". „Vietcong-moordenaar",
en zelfs „Leve Johnson" in be
slag genomen die ruim 200
Utrechtse studenten op de ramen
van de studentenflats aan de Ina
Boudier Bakkerlaan hadden ge
plakt. Tegen de betrokken stu
denten werd proces-verbaal op
gemaakt.
Niet alle studenten, die beledigende
leuzen op hun ramen hebben geplakt,
werden eenmaal geverbaliseerd.
Sommigen kregen twee processen-
verbaal: één omdat zij een bevriend
staatshoofd hadden beledigd
(Johnson) en het andere wegens het
aanplakken van een leuze tegen het
staatshoofd van Noord-Vietnam. De
officier van justitie bij de Utrechtse
rechtbank, mr. H. W. Overbeek, zei,
dat de rechter zal moeten uitmaken
of leuzen tegen Ho Tsji Minh moeten
worden beschouwd als belediging
van een bevriend staatshoofd.
De actie volgens sommigen ont
ketend door de studenten van de
vakbeweging (SVB) is het gevolg
van het feit, dat vorige week enkele
Utrechtse studenten door de politie
zijn geverbaliseerd, omdat zij an-
ti-Johnson- leuzen voor hun ramen
hadden gehangen.
Toestemming
De burgemeester van Utrecht heeft
wel toestemming gegeven voor een
protestdemonstratie van studenten
die morgen zal worden gehouden.
De studenten willen met deze pro
testmars pleiten voor vrijheid van
meningsuiting, terwijl zij willen age
ren tegen het verbod om Johnson een
oorlogsmisdadiger te noemen en te
gen de toenemende dreiging van
klassejustitie, zoals zij dat zien.
Ook in Amsterdam heeft de re
cherche een grote hoeveelheid pam
fletten met de tekst „Johnson oor
logsmisdadiger volgens rechtsnormen
van Neurenberg en Tokio" in beslag
genomen. Er werden ongeveer hon
derd affiches meegenomen. Deze ac
tie van de Amsterdamse recherche
gebeurde na overleg met de officier
van justitie. De plakkaten werden
door de ASVA verkocht voor een
dubbeltje per stuk. Er is proces- ver
baal opgemaakt tegen de betrokken
personen en ASVA-voorzitter Peter
Cohen werd op het hoofdbureau ge
hoord.
Naar aanleiding van opmerkingen
van CH-fractieleider Mellema gaf de
heer Aarden ook nog een toelichting
op zijn afwijzing van de CHU. „Ik
stond", zei hij. „voor de keuze van
een samenwerking. En dat betekende
op dit ogenblik: niet kiezen voor de
CHU zoals die zich thans mani
festeert".
Of hij het kabinet-De Jong als
sta-in-de-weg voor de regeerbaarheid
van het land op langere termijn acht
(Mellema)? Nee. De heer Aarden zei
respect te hebben voor het optreden
van dit kabinet. Hij had alleen ge
zegd. dat als het kabinet een blok
op de weg naar regeerbaarheid op
langere termijn zou blijken te zijn,
zijn groep daaruit de consequenties
zal trekken. Voor het overige meende
de heer Aarden, dat de vorming van
het kabinet-De Jong niet het resul
taat is geweest van een bewuste keu
ze van allen die bij de formatie wa
ren betrokken.
Verbaasd
Premier De Jong had het in dit
debat makkelijk. Hij kon grotendeels
buiten de discussies over de partij
verhoudingen blijven. De premier
vond het overbodig om op verzoek
van drs. Den Uyl aan de
staatscommissie-Cals-Donner nog te
vragen of ze over het punt van de
inspraak der kiezers in de totstand
koming van kabinetten en kabi
netsprogram (het stembusakkoord!)
een aanvullend advies wil uitbren
gen. De commissie is gevraagd voor 1
mei a.s. haar interim-advies over
een herziening van het kiesrecht bin
nen het kader van de Grondwet uit
te brengen. Het leek de premier uit
gesloten. dat de commissie aan het
punt van de heer Den Uyl geen aan
dacht zou schenken. „De voorzitter
zou me verbaasd aanstaren als ik op
een aanvullend advies over dit essen
tiële punt zou aandringen". Nee. de
premier voelde niets voor „bevoog
ding" van de staatscommissie.
DEN HAAG Eind dit jaar zal er in ons land een referendum
worden gehouden. Door middel van een huis-aan-huis bezorgd
blad kan het Nederlandse volk zich uitspreken over het plan
„Nederland-vredeland", dat de heer J. J. L. van Zuylen (78) uit
Den Haag vorig jaar lanceerde. Daarbij is de heer Van Zuijlen,
die als dr. Lastpost destijds heel Nederland aan het puzzelen
zette, uitgegaan van de overtuiging, dat ons land de wereld
misschien kan redden van de totale ondergang. „Ons land moet
het voorbeeld zijn voor andere landen en geleidelijk, in bijvoor
beeld tien jaar, ontwapenen", aldus de ideeënrijke Hagenaar.
De heer Van Zuijlen heeft dit gistermiddag ook de minister van
defensie, de heer W. den Toom, duidelijk gemaakt op zijn kamer aan
Het Plein in de residentie. Getuige de uitlating van 's bewindsmans
kamerbewaarder moet de gast van de minister loei een bijzondere zijn
geweest. Hij leidde dit af uit het feit, dat de heer Van Zuijlen langer
dan een uur het oor werd geleend, wat hij een uitzondering noemde.
De minister had tegen zijn plan ingebracht, dat er dan een vacuüm zou
ontstaan. De heer Van Zuijlen had het evenwel een oase genoemd, waar
alle andere landen belang bij hebben.
„Het gaat om het doorbreken van de vicieuze cirkel: de steeds sterkere
bewapening, waardoor de vrede zou kunnen worden behouden. Deze
opvatting wordt door deskundigen als de generaal uit de Tweede
Wereldoorlog Noel Baker en de Nederlandse professor Röling als
verouderd verklaard."
Stofje
..Kijk, Nederland is zo klein, dat het die cirkel kan doorbreken. Het
heeft hoegenaamd geen invloed op de politiek van de grote mogendheden
die hebben te beslissen over oorlog en vrede. Militair gezien is Nederland
een stofje op de weegschaal die door dit stofje niet zal doorslaan, maar
door de bewapeningswedloop eerder dreigt te breken."
Geëmotioneerd en geschokt als hij aan de beestachtigheden denkt, die
een oorlog met zich brengt, zet de heer Van Zuijlen uiteen, dat hij een
geleidelijke omzetting van het militaire apparaat in een burgerdienst-
plicht voorstaat. Een burgerdienst die opbouwend werkt. Daarbij denkt
hij aan hulp bij rampen, een bloedbank, verpleging etc.
„Wij zouden een Rode-Kruisland moeten worden, waarop elk volk ter
wereld een beroep kan doen. Straaljagers, die nu gereed moeten staan om
onmiddellijk op te stijgen en bommen te gooien, zouden klaar moeten
staan voor hulp en vervoer Van materialen, bloed, verbandartikelen,
medicijnen, hulpkrachten etc."
Zijn indruk over minister Den Toom? Een vriendelijke man. Met
respect voor de ideeën van een ander" en dan een beetje lachend: „Een
generaal, die geen militair is."
Oorlogsmisdadiger
Maar ogenblikkelijk wordt de heer Van Zuijlen weer ernstig als hij nog
meedeelt, dat de militaire leiders, ook in ons land, potentiële oorlogs
misdadigers zijn. En hij bedoelt: oorlogsmisdadigers, gemeten naar de
maatstaven waarnaar mensen zijn beoordeeld. „Zoals professor Delf-
gaauw tot dit oordeel kwam", voegt hij er verduidelijkend aan toe.
De vraag of hij niet vreest dat hij aan zo's uitspraak wordt
opgehangen, gerechtelijk vervolgd, grijpt de bejaarde Hagenaar met gre
tigheid aan om met half toegeknepen ogen te verklaren: „Ik wou dat ze
me er voor ophingen. Geen offer is me te groot om het doel van de
Stichting Nederland-vredeland te bereiken" En hy herhaalt zün
overtuiging: „Er moet een weg worden gevonden om te ontkomen aan de
totale ondergang.*"
Hoestdrank in tabletvorm.95ct
WASHINGTON Vrijwel alles ging mis toen Robert McNamara
gisteren officieel als minister van defensie afscheid nam van het
Pentagon, het ministerie van defensie.
Het regende in Washington voor het eerst sinds 27 dagen. Mc
Namara en de toeschouwers waren drijfnat. Een luchtdefilé ging
niet door vanwege het slechte weer en president Johnson, die op
weg was naar de plechtigheid, bleef een kwartier in een lift zit
ten die plotseling niet verder ging.
Als klap op de vuurpijl vielen de luidsprekers uit zodat de dui
zenden mensen die op het plein voor het Pentagon stonden, vrijwel
niets gehoord hebben van de toespraak van de president tot McNa
mara. McNamara heeft zelf niet gesproken.
Op Schiphol zijn gistermiddag 34
Antilliaanse meisjes aangekomen,
die hun opleiding in Nederland
zullen ontvangen. Twaalf van
hen komen in de verpleegsters
opleiding van het verpleeghuis
Sinnehoek te Bussurn. de overi
gen gaan naar Amstelhof in de
hoofdstad.
FRANKFORT De voormalige
kampadjudant van Auschwitz Robert
Mulka is op 19 februari weer op
medisch advies uit gevangenschap
ontslagen, zo heeft het gerecht in
Frankfort gisteren bekendgemaakt.
De officier van justitie is in beroep
gegaan tegen de vrijlating.
De thans 72-jarige Mulka werd in
augustus 1965 tot veertien jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. In januari
1966 werd hij wegens ziekte vrijgela
ten. Dit riep veel protesten op. De
officier ging in beroep met als ge
volg dat hij in maart vorig jaar weer
werd ingesloten nadat medici hadden
vastgesteld dat Mulka in staat was de
•traf uit te zitten.
MOSKOU De Sowjetunie heeft
gisteren bekendgemaakt, dat er zich
woensdagavond op en bij het terrein
van de sowjetambassade in Washing
ton vijf ontploffingen hebben voorge
daan.
Na de vijfde knal vonden de am
bassadefunctionarissen op ongeveer
anderhalve meter van de muur van
het gebouw de resten van een brand
bom.
In een bericht van de Tass-cor-
respondent in de Amerikaanse
hoofdstadwerd gezegd, dat er „geen
tekenen zijn dat de Amerikaanse au
toriteiten sinds de bomaanslag op de
ambassade op 21 februari serieuze
stappen hebben gedaan om het ge
bouw te beschermen, behalve dan dat
zij politiebewaking hebben ingesteld.
Bij de explosie in de vroege och
tend van 21 februari werd het am
bassadegebouw tamelijk ernstig
beschadigd. De Sowjetunie liet hiero
ver een krachtig protest horen.
Volgens de Tass-correspondent
weerklonk woensdagavond bij het
ambassadegebouw eerst een knal, die
veroorzaakt zou kunnen zijn door een
schot. Daarna waren met tussenpozen
van een half uur drie explosies ge
hoord. De vijfde ontploffing deed
zich voor op het ambassadeterrein.
Om twee uur 's nachts zouden twee
mannen" die met een auto, met een
nummerplaat van de staat Virginia,
waren komen aanrijden, gepoogd
hebben het gebouw binnen te drin
gen. De Russische correspondent ver
meldde niet wat er toen verder was
gebeurd.
De politie van Washington heeft
tegengesproken, dat zich bij de Russi
sche ambassade explosies zouden heb
ben voorgedaan. Een politiefunctiona
ris die belast is met de permanente
bewaking van het gebouw, noemde het
bericht van Tass volkomen vals.
Rudi Dutschke
Wij hebben deze beroemde Ger
maanse jongeling in de gelegenheid
gesteld zijn opbouwende theorieën aan
de Amsterdamse en andere intellectu
elen voor te houden. Kan men nog
niet eens een andere specialiteit uitno
digen? Mao bijvoorbeeld, of Castro?
Dat zou wellicht nog meer effect sor
teren dan een Vietnam-tribunaal.
Ik meen dat het Lenin geweest is, die
gezegd heeft dat het westen vanzelf
wel communistisch zal worden. Daar
zal de westerse intelligentsia wel voor
zorgen. Hoe lang zal het nog duren eer
ook wij onder de knoet leven?
Ede A. v.d. Berg
ICi«di Dutschlse (2)
Waarom laten ze een oproerkraaier
als Dutschke hier toe? Laat hij liever
in zijn eigen land blijven om onrust te
stoken. Het lijkt erop dat de studenten
steeds meer praats krijgen. Ze
moesten hard ploeteren inplaats van
zoveel tijd (vaak op kosten van de
gemeenschap) te verdoen met
kletspraat.
Leiuen ]».ej. E. Havelaar
SALISBURY Het Rhodesische
hooggerechtshof heeft gisteren af
wijzend beschikt op het verzoek van
drie ter dood veroordeelde negers
om de regering een permanent ver
bod op te leggen tot uitvoering van
hun doodvonnissen.
Wel vaardigde het hof een tijde
lijk verbod uit, hangende een uit
spraak over de vraag of de drie
veroordeelden het recht hebben in
beroep te gaan bij de „privy council"
in Londen.
De uitspraken van het hof vormen
een nieuwe stap in het lange juridi
sche conflict over de bevoegdheid
van de regering-Smith om doodvon
nissen ten uitvoer te leggen. Ruim
honderd negers zijn intussen ter
dood veroordeeld, maar sinds het
blanke bewind onder Ian Smith in
1965 de onafhankelijkheid uitriep,
is niemand geëxecuteerd.
Itudi Dutschke (S)
Wie heeft gelezen over de figuur
Rudi Dutschke die moet de haren wel
ten berge rijzen. Wat er door de over
heid al niet toegelaten wordt! Zelfs
het in het openbaar uitbrallen van
zulke nonsens. Ik begrijp niet, dat
dergelijke figuren in schier alle grote
steden van ons land nog beschermd
worden ook. Wat is er nog over van
onze oude nationale waarden?
Hier geldt: Waant!
Rotterdam C. VerspuiJ
