DRIE FRACTIELEIDERS
WAREN TE VOORBARIG"
rans om de nationale
edachte te versterken
Hr. W. Beernink:
ïwakke kennisneming
tan feiten door
rij Nederland
r
ETEN EN DRINKEN
ONDER DE GROND
Lonen in bouwbedrijf
met 4 pet omhoog?
VS trekken troepen
terug op Saigon
Coffeeshops geen Kaffeehauser?
Prof. Delfgaauw is
niet bevredigd
7
VRIJDAG 16 FEBRUARI 1968
Radicalen tvillen dr. Boukema
als onder-vooraitter ARP
V)
heffen hart en handen
het heil der Nederlanden
weren vast den eed: tot
trouwe Wilhel-
van Nassauwe met u te
gereed."
W. Beernink uit Dor-
broer van de minis-
citeert koeltjes, maar
zonder merkbare instem
de tekst van een plaat,
in 1933 werd ingemetseld
Nieuwe Kerk te Delft.
vertelt dat het in 1933
jaar geleden was
Willem de Zwjjger werd
»ren. Een jaar later legde
Nationaal Jongerenver-
1 een krans bjj de gedenk-
it. Dit initiatief groeide uit
een traditie, waar 'de oor-
een streep achter zette,
r. Beernink (50) wil met
van Rappard, burge
van Gorkum en de
advocaat mr. L. van
deze tradit'c er8
van ons volk waren
bij de herdenking in
toen gestimuleerd door de op-
van het nationaal-socialisme.
actie, als u dat zo wilt noemen,
Indt zioh nog in een pril stadium.
«termorgen wérd ik opgebeld
p een verslaggever van het ANP,
pvroeg of het juist was dat we ook
fakkeloptocht gaan houden. Ik
geantwoord, daar totaal niets
af te weten. Misschien zijn er
(praken in besloten kring na af-
van de kranslegging, maar het
gramma moet nog worden op-
f tasje karnemelk
[ns plan is ontwikkeld in de loop
I het gesprek, onder een glaasje
.womel of karnemelk of zo. Nee, ik
U zelf geen lid van het Nationaal
J| geren verbond. Overigens kan ik
niet indenken, dat er Nederlan-
zijn die Willem van Oranje
bewonderen.
man heeft zoveel kanten, dat
'een hem vanuit eigen le
ibeschouwing kan benaderen. De
alisten bij voorbeeld zien in hem
tan, die opkwam voor de rechten
het volk, een vrijheidsstrijder."
tr. Beernink hekelt de manier van
Jlen van het ANP-bericht dat hem
nt als een van de Initiatiefnemers
de voorgenomen kranslegging.
Jet bericht: „Een van de initiatief-
hers is mr. W. Beernink uit Dor-
fht, die ook heeft deelgenomen
de kranslegging bij het monu-
Ot van Van Heutsz in Amster-
i"
(r. Beernink: „De kransleggingen
iben niets met elkaar te maken;
b had ook kunnen schrijven: ...mr.
jrnink, die vanmorgen heeft ont-
?D"
hand gelopen
De gedachte een krans te leggen
nagedachtenis van Willem de
Ijger was toen allang geboren. De
pgjislegglng bij het monument van
Heutsz is volslagen uit de hand
gelopen. Het was bedoeld als een ge
tuigen tegen de besmeuring van het
monument, en niet als een de
monstratie."
Hij levert kritiek op een artikel in
Vrij Nederland van Martin van
Amerongen over de Van Heutsz-de-
monstratie.
Van Amerongen schrijft hierin dat
mr. Beernink oud-medewerker is van
het fascistische tijdschrift Aristo.
„Dit commentaar getuigt van een
zeer zwakke kennisneming van fei
ten, zo er al kennisneming van feiten
is geweest", oordeelt mr. Beernink.
„Van Amerongen, die het heeft
over het fascistische Aristo, verzuimt
mee te delen dat Aristo voor en in de
oorlog stelling nam tegen het natio
naal-socialisme."
Nationale gedachte
De heer Beernink noemt als doel
van de kranslegging bij de Oran
je-gedenkplaat het versterken van de
nationale gedachte, die hij ziet staan
en vallen met de Oranjes.
„Dit is het herstel van een traditie,
waarvan we met leedwezen hebben
geconstateerd, dat die niet meer
bestaat. Nogmaals, Oranje is van het
hele Nederlandse volk, en niemand
heeft het recht hem te annexeren,
maar in sommige millieus leeft de
nationale gedachte te weinig.
In Oranje ligt d© grondslag van
onze staatkundige eendracht. We
moeten de verschillen niet verdoeze
len, maar we .zijn een rond de troon.
De Europese gedachte? Of Europa
federeert of iliet, ik "vind dat de Be- 1
nelux zoveel mogelijk moet worden
versterkt. Willem van Oranje zag ook
in, evenals koning Willem I. da? de
lage landen te klein zijn, om ver
deeld te zijn."
Plicht gedaan
Over generaal Van Heutsz zegt de
heer Beernink: „De man heeft zijn
plicht gedaan in een tijd, dat ieder
een koloniaal gezind was. We behoe
ven ons voor geen enkele periode in
onze geschiedenis te schamen, wat
niet wegneemt dat er altijd fouten
worden gemaakt.
Ik zou de jongeren, met hun opvat
tingen over het kolonialisme graag
willen verwijzen naar de toestanden
ln Indonesië na de soevereiniteitso
verdracht.
DE HEER BEERNINK
we kennen ons verleden niet meer
De kreten van die jongeren zijn
overigens te verklaren uit een een
richtingsverkeer in de berichtgeving,
dat altijd nadelige gevolgen heeft."
Mr. Beernink meent dat de
Nederlanders hun geschiedenis
niet meer kennen. „Ik heb laatst
gelezen, dat een volk, dat zijn ge
schiedenis niet meer kent dege
nereert."
De heer Beernink laat ons na
afloop van het gesprek Dor
drecht zien („ik ben trots op
mijn stad"), waarbij blijkt dat
hij wel iets van de geschiedenis
weet.
De heer Sebes vindt dat de
zaak aesmeerd loovt.
,,Het bevalt me uitstekend;
je hebt hier in ieder geval geen
last van slecht weer", zegt de
heer J. Sebes (33). De eerste
bedrijfsleider van het eerste
ondergrondse restaurant in Ne
derland, in Metro-station Beurs
te Rotterdam, maakt een te
vreden indruk.
De heer Sebes vertelt, terwijl
hij ons een biertje aanbiedt,
dat het (zelfbedienings) restau
rant van 's morgens vroeg tot
's avonds laat propvol is.
„De zaak is om zes uur open en
dan komen al gauw arbeiders en
kantoormensen binnenvallen. Tussen
elf en twaalf uur zien we veel verte
genwoordigers, en in de middaguren
winkelende huisvrouwen, 's Avonds
komen nog steeds veel nieuwsgieri
gen.
Een voordeel is natuurlijk dat
consumptie niet verplicht is, maar
wie hier eenmaal zit, bestelt toch wel
iets: koffie, een biertje, een slaatje,
broodjes of een warme lunch. Een
trekpleister is, dat geen bedie-
ningsgeld wordt berekend."
Weg gevonden
De grote stroom nieuwsgierigen is
weggeëbt naar de Metro-stations
blijven een wereld apart, ook nu de
ondergrondse slagader elke dag met
meer regelmaat klopt.
De Rotterdammers beginnen hun
weg te vinden in de winkels van de
Metropassages, en in de koffiebar
van station Beurs nestelen zich zelfs
journalisten van enkele naburige
Rotterdamse kranten.
Gebleven is de kermisachtige sfeer
van de eerste dagen. Uitgelaten kin
deren maken lawaai op de perrons,
tot verbazing van eên enkele buiten
lander, die zoiets bepaald niet gewend
is in de Parijse Metro, of de Lon-
dense Underground.
Ook brengt het kopen van een
kaart nog nog velen in moeilijkheden.
RET-personeel staat daarom dage
lijks onvermoeibaar de werking van
de automaten uit te leggen: de tech
niek maakt het allemaal niet eenvou
diger.
Veel aandacht trekt de laatste da
gen een Londense bobby: een perfect
Engels sprekende reclame-man met
een reusachtige hangsnor, die beleefd
maar nadrukkelijk een merk slag
room aanbeveelt.
Over Engels gesproken: waarom
worden de Metro-koffiebars officieel
toch zo hardnekkig „coffeeshops" ge
noemd? Waarom als onze taal niet
mooi genoeg is ^-i eigenlijk geen
„Kaffeehaiiser"?
(Vau onze parlementsredactie)
DEN HAAG De christen-
radicalen in de ARP hebben
met misnoegen kennis genomen
van de verklaring van de fractie
leiders Schmelzer, Biesheuvel
en Mellema in de KVP-tv-uit-
zending van woensdagavond
(„samen in de regering of samen
in de oppositie").
Mr. dr. P. J. Boukema. die in
AR-radicale kring een leidinggevende
rol speelt, gaf gisteren een vrij scher
pe verklaring af, waarin hij sugge
reert dat de heren Biesheuvel en
Mellema zich hebben laten gebruiken
als pionnen in de interne machtstrijd
binnen de KVP. Dr. Boukema noeïnt
dat „hoogst ongelukkig".
Hoewel de heer Boukema niet
sprak als woordvoerder van de
AR-radicalen, geeft zijn verklaring
wel de stemming van onbehagen
weer die in deze kring heerst. Mor
gen komen de AR-radicalen bijeen
om zich over de jongste ontwikkelin
gen te beraden. Zij zullen dan onder
meer overwegen wat hun houding zal
moeten zijn als de katholiek-radica
len de KVP vaarwel zouden zeggen.
Forceren
Dr. Boukema's commentaar op de
verklaring van de drie fractieleiders:
„Ik kan mij niet aan de indruk ont
trekken, dat hier een spel wordt
gespeeld om de ontwikkeling in
christen-democratische richting te
forceren. Deze zet wordt mijns in
ziens mede bepaald door de interne
strijd in de KVP tussen radicalen en
christen-democraten. Ik acht het
hoogst ongelukkig, dat de heren
Biesheuvel en Mellema zich hiervoor
hebben laten gebruiken".
„Namens hun partijen konden de
heren Biesheuvel en Mellema niet
spreken. Hun uitlatingen waren voor
barig, omdat de partijen zelf nog niet
op de hoogte zijn van het verloop
van het beraad van de Achttien.
„Voordat de ARP meedoet zal ze
moeten weten waar het in de KVP
naar toegaat. En dat is op dit mo
ment nog volstrekt onduidelijk.
Treden de KVP-radicalen uit de
KVP, dan is het hoogst on
waarschijnlijk, dat de ar-radlcalen
het restant van de KVP als partner
ln het gesprek acceptabel zullen vin
den".
Onvoldoende
„Ook vinden de ar-radicalen de
verklaring van de drie fractieleiders,
dat ze samen zullen regeren of samen
in de oppositie zullen gaan, onvol
doende. De combinatie van de drie
christelijke partijen moet voor de
verkiezingen ook duidelijk maken
met wie ze willen gaan regeren".
Dr. Boukema is de kandidaat van
de AR-radicalen voor het ondervoor
zitterschap van de partij dat binnen
kort vakant wordt door het aftreden
van mr. A. B. Roosjen en dr. A.
Veerman (aangenomen dat laatstge
noemde de heer Berghuis als partij
voorzitter zal opvolgen).
Toelichting
Voor de NCRV-tv-rubriek Hier en
nu gaven de heren Biesheuvel en Mel
lema gisteravond nog een toelichting
op hun uitlatingen. Mr. Biesheuvel
antwoordde op de vraag of het land
niet onbestuurbaar zou worden als
het KVP-AR-CH-blok in de oppositie
zou gaan. „De PvdA en WD sluiten
samenwerking met elkaar uit. Daar
door zijn de christelijke partijen
steeds genoodzaakt geweest rege
ringsverantwoordelijkheid te dragen
aangezien de andere niet samen wil
len en dus ook niet kunnen regeren."
De heer Mellema zei dat de PvdA
en WD zich zullen moeten uitspre
ken over samenwerking met ons in
één kabinet. Wij hebben een vooruit
strevend programma, op grond waar
van deze partijen een keus moeten
doen.
Mr. Biesheuvel ontkende, dat er
tussen hem en de aftredende
Overleg vanmiddag hervat
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT Hedenmiddag
hebben de aannemers- en werk
nemersbonden in het bouw
bedrijf de onderhandelingen
over een nieuwe c.a.o. per
1 maart a.s. hervat. De bouwvak
bonden braken enkele weken ge
leden het overleg af, op verzoek
van de werkgevers is nu het
overleg heropend.
De aannemers wilden tot nog toe
niet verdergaan dan 3 pet. loonverho-
ging en verkorting van de werktijd
per 1 oktober a.s. met een kwartier
per week. De mogelijkheid wordt
niet uitgesloten geacht, dat de werk
gevers thans bereid zijn de lonen met
maximaal 4 pet. op te trekken.
De werknemers vinden deze 4 pet.
wellicht acceptabel, maar de werk
tijdverkorting wensen zij vroeger in
gevoerd te zien. Reeds bij de onder
handelingen over de c.a.o. voor 1967
hebben zij verkorting van de werk
tijd gevraagd, welke toen werd afge
wezen.
Van belang zal overigens nog zijn,
wat het standpunt van de werkge
vers wordt op het punt van de pensi
oenverbetering, een extra dag va
kantie en verhoging van de uitkerin
gen bij ziekte en onwerkbaar weer.
De aangeboden pensioenverbetering
per 1 maart 1969 wensen de vakbon
den eerder ingevoerd te zien.
Het zal zaak zijn, dat voor 1 maart,
de datum waarop de nieuwe c.a.o.
van kracht moet worden, over
eenstemming wordt bereikt om de
arbeidsrust in het bouwbedrijf te be
waren. In Amsterdam hebben zich
reeds korte stakingen voorgedaan,
omdat de werknemers na 1 januari
een geringer weekloon ontvangen
vergeleken bij 1967, als gevolg van de
gestegen sociale premies.
\Xeer in Europa
weer
min temp neerslag
gisteren
Kopenhagen
sneeuwbui
j
Londen
zw. bew.
-0
0
Amsterdam
zw. bew.
-0
0
Brussel
zw. bew.
0.5
Luxemburg
zw. bew.
-2
Parijs
half bew.
-0
0
Nice
zw. bew.
B
11
Frankfort
zw. bew.
4.2
MUnchen
geh. bew.
2
8
Zilrlch
geh. bew.
4
0
Genève
mist
3
0
Locarno
licht bew.
0
Wenen
geh. bew.
1
0
Innsbrüc':
regen
Rome
zw. bew
R
Madrid
geh. bew.
3
Majorca
on bew.
4
0
AR-voorzitter <ür. Berghuis (die zeer
binnenkort voor verder herstel naar
de Canarische Eilanden vertrekt)
verschil van inzicht zou bestaan. Het
tegendeel is gistermorgen tijdens een
telefoongesprek Berghuis - Biesheu
vel komen vast te staan.
Drs. Aarden
De woordvoerder van de KVP-ra
dicalen, het Tweede-Kamerlid dra.
Aarden, herhaalde, dat hij verklarin
gen van de drie fractieleiders voor
barig vindt zolang nog niet vaststaat
dat de chrlstelijk-geïnsplreerde par
tijen ook een consequent-voor-
uitstrevend beleid zullen gaan voe
ren.
Drs. Aarden herhaalde voorts zijn
eerder gedanè uitspraak, dat hij zo'n
beleid wel met de ARP, maar niet
met de (huidige) CHU mogelijk acht.
Hij meende zelfs verschil te hebben
beluisterd tussen het antwoord van
mr. Biesheuvel en dat van de heer
Mellema op de vraag van drs.
Schmelzer of het niet voor de volgen
de Kamerverkiezingen moet komen
tot een gemeenschappelijke stand
puntbepaling van de drie christelijke
partijen.
MADRID Bij de heropening van
de faculteit van politieke en econo
mische wetenschappen van de Madri-
leense universiteit is het gisteren tot
een botsing gekomen tussen de poli
tie en studenten.
Rond duizend studenten, die het
niet eens waren met de aanwezigheid
van de politie in het gebouw van de
faculteit, trachtten de politiemannen
hieruit te verjagen.
SPAANSE SINAASAPPELEN
30% meer vitamine C l
Ze rijpten In de Spaanse zon... ze hebben doe
meer sap, meer vitamine C, de natuurlijke (en
lekkere) remedie tegen griep en verkoudheid I
Wie in Engeland verboden wa
pens in zijn bezit heeft., kan deze
tot 30 april inleveren zonder dat
dit strafrechtelijke gevolgen zal
hebben. Er zijn reeds grote hoe
veelheden wapens binnengeko
men, een dorado voor deze wa
penkenner van Scotland Yard
die alles moet catalogiseren.
SAIGON WASHINGTON
T)e Amerikanen houden ernstig
rekening met een nieuw offen
sief van Vietcong en Noord-
Vietnam. Het zou dit keer niet
gaan om guerilla-eenheden, maar
om geregelde Noordvietnamese
troepen, ter sterkte van een
divisie (10.000 man) die in een
ring om Saigon zijn samengetrok
ken. Een tweede divisie zou zich
ophouden bij de Amerikaanse
basis Bien Hoa.
De Amerikanen geven toe dat de
bewegingsvrijheid van de vijand
groter is geworden. De Amerikanen
hebben hun troepen uit de provin
cies teruggetrokken op Saigon, de
hoogvlakte en de zeventiende breed
tegraad. De bedoeling is rondom
Saigon een „ijzeren ring" te leggen
en deze ring langzaam uit te diepen,
terwijl de Zuidvietnamese troepen
zich met de zuivering belasten. Het
lijkt er veel op, dat de oorlog weer
terug is in het eerste stadium, dat
van de langzame verovering van
Zuidvietnamees gebied op de Viet
cong.
De strijd in Hoe' gaat door. Na
bombardementen op de citadel met
de meters dikke muren hebben de
Amerikanen de aanval ingezet. Meter
voor meter moet worden veroverd.
De 800 Vietcongsoldaten in de ci
tadel verdedigen zich hardnekkig en
maken veel gebruik van raketten.
Aan de Amerikaanse zijde is de
vlammenwerper een geducht wapen.
Kernwapens
In Amerika is de discussie over het
eventuele gebruik van kernwapens
in volle gang. Nadat generaal Whee
ler gister ai had ontkend gébruik te
overwegen, heeft minister Rusk dit
nog eens gedaan in een brief aan
senator Fulbright
Fulbright 'had gevraagd naar het
doel van de reis naar Vietnam van
de deskundige op het gebied van
taktische kernwapens, Richard Gar-
win van Columbia-universiteit. Ful
bright stelde, dat het rampzalig zou
zijn als de VS het zo ver zouden la
ten komen, dat gebruik van kern
wapens noodzakelijk zou zijn ge
worden om Amerikaanse levens te
redden.
Oe Thant heeft zioh in soortgelijke
bewoordingen uitgelaten. Hij zou in
Moskou hebben gehoord, dat de Rus
sen Noord-Vietnam met passende
wapens zullen uitrusten als de Ame
rikanen inderdaad gébruik maken
van kernwapens.
Intussen gaan bemiddelingspogin
gen onverminderd door. De Zwitser
se ambassadeur in Peking. Rosetti, is
naar Hanoi onderweg. Officieel is
het doel van zijn reis het bespreken
van medische hulp aan Noord-Viet
nam. Maar in het verleden heeft
Zwitserland zich veel moeite ge
troost Hanoi te verzekeren van zijn
neutrale houding in het conflict. Het
is dus denkbaar dat het om een be
middelingspoging gaat.
Verkeerd
Nu is bekend geworden dat Ame
rikaanse B-52 bommenwerpers vlak
bij Saigon een bombardement heb
ben uitgevoerd, waarbij 44 „eigen
mensen" zijn gedood. Een zelfde aan
tal zou ernstig gewond zijn. De
Amerikanen hadden toestemming tot
deze vlucht van militaire en burger
lijke autoriteiten, maar een deel van
de bommenlast kwam enkele kilo
meters voorbij het eigenlijke doel,
een Vietcong-eenheid, terecht
DEN HAAG De motivering van
het besluit om niet over te gaan tot
een vervolging tegen hem op grond
van belediging van een bevriend
staatshoofd acht professor dr. B. J.
M. Delfgaauw „volkomen onzin". „Ik
heb mijn kwalificaties van president
Johnson (door hem betiteld als oor
logsmisdadiger) niet alleen ten
overstaan van 15.000 getuigen op de
Vietnamdemonstratie te Amsterdam
van 21 oktober geuit maar ook bij
herhaling in interviews te berde ge
bracht onder andere in De Nieuwe
Linie, de Groene Amsterdammer en
voor de Vara-microfoon. Vorige week
nog herhaalde ik mijn verklaringen op
een Vietnam-teach-in in de RAI."
Aldus de reactie van prof. Delf
gaauw op de verklaringen van mi
nister Polak. De minister had in ant
woord op schriftelijke vragen van
het Tweede Kamerlid, mevr. mr. H
Singer-Dekker, gesteld dat „niet
nauwkeurig was na te gaan wat pro
fessor Delfgaauw op de bewuste dag
heeft gezegd."
