Geboorteregeling middel om
1 catastrofe te voorkomen
Schoolhoofd Tjalkens staat
elke dag voor lege klas
Politie werkt aan
opheldering van
reeks inbraken
Stokkermans opent aan
de Rooseveltstraat
Prof. Muntendam over het recht op leven
oenen
ónderen
net dood
jedreivd
Onverkwikkelijke affaire in Voorschoten
Spijt
Ouders houden
kinderen
thuis
Geen toename
werkloosheid
Laatste snertmiddag
voor mevrouw
Bruins Slot
Nieuw Leven (50)
hield receptie
lEUWe LEIDSE COURANT
DONDERDAG 8 FEBRUARI 1968
9
o
LEIDEN Als de geboortebeper-
ng in de ontwikkelingslanden niet
eds nu met kracht wordt aangevat
I als niet nu reeds voldoende
jedselimport plaats heeft, zullen zij
jn agrarische revolutie met vol
lende eigen voedselproduktie niet
lieven. Aldus rector magnificus
of. dr. P. Muntendam in zijn ora-
op de 393ste dies natalis der
•idsc universiteit, getiteld: Het we-
Idbevolkingsvraagstuk en de rech-
p van de mens.
hi de verklaring van de rechten
in de mens is sprake van het recht
I leven en het recht op een levens-
kndaard hoog genoeg voor het be-
aren van gezondheid en welzijn,
aar in uitgebreide gebieden van de
freld bestaan zulke schrijnende so-
lle misstanden, dat daar van een
pht op leven nauwelijks kan wor-
PROF. MUNTENDAM
plichten
In gesproken, aangezien de bedrei-
g met de hongerdood, vooral door
mitondervoeding van kinderen, een
uele toestand is.
let name de snelle wereldbevol-
gsgroei heeft deze hongersnood
Ier tweederden van de wereldbe
lang veroorzaakt, terwijl deze
lei vooral is te wijten aan de snel-
daling van de sterftecijfers, onder
door de malariabestrijding,
arbij de geboortecfjfers in grote
en van de wereld vrijwel niet ge
lid zijn en in ieder geval het ge-
irteoverschot blijft stijgen,
kan het gebeuren dat honderd-
izenden jaren nodig waren om
aarde met drieëneenhalf miljard
toners te bevolken, terwijl voor
verdubbeling van dit aantal
chts veertig jaar nodig is.
(lijft deze groei zich ongewijzigd
:etten, dan komt men in de ko
lde eeuwen tot een zodanige om-
g van de wereldbevolking, dat de
ag, of men deze nog kan voeden,
relevant meer is, omdat er een-
dig geen ruimte meer is deze
ïsenmassa op aarde de mogelijk-
tot leven te bieden.
Ernstig
aarom ging prof. Muntendam
niet verder in op de toekomst,
kan immers toch niet voorspel-
of er niet een grote bevol-
jsvernietiging zal komen, erger
de influenzaepidemie van 1918,
het verlies van vijfentwintig
joen mensenlevens na enkele
maanden reeds was gecompenseerd
door de bevolkingsaanwas.
De toestand van heden is echter
ernstig genoeg: nu wordt reeds door
twee miljard mensen honger gele
den. Tien jaar geleden werd tijdens
het Derde Wereld-Voedingson
derzoek vastgesteld, dat de toestand
zorgwekkend was. Sindsdien heeft
zich tot op het huidige ogenblik de
toestand verder in ongunstige zin
ontwikkeld.
De rantsoenen per hoofd van de
bevolking dalen in die delen van
de wereld, waar de bevolkings
groei en de armoede het grootst
zijn. De kloof tussen arm en rijk
in de wereld wordt groter en gro
ter. de verschillen in omvang en
kwaliteit van de voeding nemen
toe ten nadele van de ontwikke
lingsgebieden. Zullen met name de
voedseltechnologen en de chemici
de eiwitondervoeding van miljoe
nen kinderen kunnen bestrijden
ten einde hen van de hongerdood
te redden?
Prof. Muntendam ging uitvoerig in
op de mondiale geboorteregeling
en stelde, dat de population plan
ning niet in de eerste plaats een
medisch-biologisch probleem, maar
vooral een onderwerp van cul
tuur-antropologische en godsdienst
sociologische aard is. Aan de hand
van voorbeelden, met name uit In
dia, wees hij erop, hoe moeizaam het
werk van de geboorteregeling is, als
men door ongeletterdheid en gebrek
aan communicatiemedia in de toe
passing van de Westerse voorlich
tingsmethodiek wordt belemmerd,
vooral indien godsdienst en le
vensgewoonten de geboortebeper
king in beginsel afwijzen.
Teleurstellingen
Ook medisch zijn er nog te
leurstellingen, zodat de huidige
resultaten nog geen aanleiding kun
nen geven tot groot optimisme. Ook
op dit gebied zal het wetenschappe
lijk onderzoek, zowel op het gebied
van de maatschappij- en gedragswe
tenschappen als op dat van de ge
neeskunde, nog belangrijke bijdra
gen moeten leveren.
Met instemming maakte prof.
Muntendam er melding van, dat de
Nederlandse regering in de bijstand
aan sommige ontwikkelingslanden
ook aan de geboorteregeling aan
dacht heeft geschonken.
Het bevolkingsvraagstuk, aldus
Gunnar Myrdal, is van niet minder
belang voor de instandhouding der
democratie dan oorlog en vrede.
Daarom heeft prof. Muntendam de
TER AAR Voor de klaver-
jaswedstrijd in de kantine van de
voetbalvereniging Altior was weer
flinke belangstelling. Uitslag: G. Ot
to 7634 punten; J. Veerman 7301
punten; Jos van Kessel 7050 punten;
Jan Touw 6999 punten; W. Fransen
6918 punten; S. Splinter 6864' punten;
A. Janmaat 6783 punten; L. v. d.
Laan 6682 punten; B. Ubink 6669
punten; P. Borst 6591 punten; P. Ba
der 6410 punten; R. Pieterse 6306
punten. Volgende wedstrijd op
woensdag 14 februari.
dies van de universiteit aangegrepen
om het in het begin van het Interna
tionale Jaar van de Rechten van de
Mens aan de Leidse civitas academi
ca duidelijk te maken, dat rechten
ook plichten veronderstellen.
En dat met name de universi
teit zich dit jaar heeft af te vra
gen, op welke wijze zij haar bij
dragen kan leveren om de jonge
ren te vormen tot leden van een
werelddemocratie, die waar kan
maken datgene, waarmee de
préambule der Universele Ver
klaring begint, namelijk het
erkennen van de inherente waar
digheid en de gelijke en onver
vreemdbare rechten van alle le
den van de mensengemeenschap
als grondslag voor vrijheid, ge
rechtigheid en vrede in de wereld.
(Van een onxer verslaggevers)
VOORSCHOTEN De Voorschoter schoolaffaire,
waarover wij gisteren schreven, is even triest als lach
wekkend. Triest, omdat het schoolhoofd J. Tjalkens
(36) huiten zijn schuld slachtoffer is geworden van een
vreemde en onverkwikkelijk aandoende samenloop van
omstandigheden. Lachwekkend, omdat de heer Tjal
kens nu iedere ochtend en middag op de gewone tijd
naar de Wethouder Schramaschool aan de Molenlaan
gaat, hoetvel die school sinds 1 februari niet één leerling
teltDe onderwijzeres van déze school is naar een ande
re school gedetacheerd.
Tussen de lege banken hadden wij
vanmorgen een gesprek met het
„zwarte schaap" van Voorschoten.
Samengevat komt de ingewikkelde
affaire op het volgende neer:
Een twaalftal ouders van leer
lingen der Adegeestschool (een 167
leerlingen tellende openbare school
in een ,,elitewijk") kreeg het bij B.
en W. en daarna ook bij de gemeen
teraad gedaan, dat. de heer Tjalkens,
sinds 3% jaar hoofd van de Ade
geestschool, werd overgeplaatst naar
de Wethouder Schramaschool, ter
wijl het hoofd van laatstgenoemde
school, de heer J .de Visser, hoofd
werd van de Adegeestschool.
De heer Tjalkens ging niet in be
roep tegen deze beslissing omdat
hem was verzekerd, dat deze louter
en alleen in het belang van de rust
op de betrokken school was geno
men en dat de eventuele schuld
vraag buiten geding was gebleven.
Daar heeft hij nu spijt van: liever
had hij, gezien de verdere ontwikke
ling, de „schuldvraag" tot op de bo
dem zien uitgezocht door de onder-
wijsinspecteur en B. en W.
LEIDEN De burgemeester van
Leiden, mr. G. C. van der Willigen,
zal zaterdag het nieuwe fabrieksge
bouw van de N.V. Chroomindustrie
Stokkermans aan de Rooseveltstraat
openen. De verhuizing uit de bin
nenstad kwam in drie fasen tot
stand. In 1960 werd de eerste fase
gerealiseerd. Het verzinken, cad-
meren en hardverchromen werd
overgebracht naar dat gedeelte van
het nieuwe gebouw dat nu de admi
nistratie huisvest. In 1963 werd ook
het verchromen van groot serie
werk naar de Rooseveltstraat over
gebracht. In 1967 volgde het gehele
galvanische gedeelte. Alleen de lak-
spuitinricliting blijft voorlopig in
het oude pand aan de Van der
Werfstraat.
De heer N. S. Stokkermans, de
huidige directeur, naar wie het be
drijf is genoemd, begon samen met
zijn broer, de heer P. J. Stokker
mans voor zichzelf in een schuurtje
in de Os- en Paardelaan met be
trekkelijk eenvoudige werkzaam
heden als slijpen en vernikkelen.
Hij had hiermee zoveel succes, dat
in 1928 naar een andere behuizing
moest worden omgezien. De schuur
was te klein geworden voor het
inmiddels tot 6 man aangegroeide
personeelsbestand. In 1932 kon na
een nieuwe verhuizing van het
voortdurend expanderende bedrijf
worden begonnen met verchromen.
De heer Stokkermans behoorde tot
de eersten in ons land die zich hier
mee bezighielden. In 1935 beschikte
hij weer over een nieuwe behuizing.
Het personeel werd geleidelijk uit
gebreid van 12 tot 40 a 50 man. Nu
bedraagt het ongeveer 90 man.
Want wat was het gevolg: in
spoedberaad besloten de ouders van
de tot 1 februari 40 leerlingen tel
lende Wethouder Schramaschool
hun kind elders op schooi te doen,
wat ook gebeurde. Reden: de ouders
wisten, dat deze school op 1 septem
ber van dit jaar wordt overgeplaatst
naar de nieuwe wijk Noord-Hofland
zodat zij dan toch hup kinderen
naar een andere school hadden voe
ten sturen. Zij vreesden nu echysr,
dat vóór die tijd de Wethouder
Schramaschool nog eens een nieuw
hoofd zal krijgen omdat de heer
Tjalkens, de hele affaire beu, heeft
laten weten, dat hij aan het sollici
teren is.
Sollicitaties
En dus staat de heer Tjalkens nu
iedere dag in een sdhool met lege
banken. Hij doodt de tijd met het
sorteren van leermiddelen ter voor
bereiding van de verhuizing eind dit
jaar naar Noord-Hofland. Intussen
hoopt hij zelf die verhuizing niet
meer mee te maken al is de toe
komst wat dat betreft eng onzeker.
Zijn sollicitatiekansen zijn nu im
mers vrijwel nihil geworden. Wie
neemt er nu een hoofd van een
lege school?
De heer Tjalkens blijft zich voor
alsnog nauwkeurig aan de schooltij
den houden omdat hij zichzelf niet
in moeilijkheden wil brengen. Ieder
schoolhoofd is immers overdag in
zijn schoolPas als B. en W. hem
schriftelijk machtigen tot nader or
der thuis te blijven, bijn zijn vrouw
en vierjarig zoontje, zal hij dat doen.
Niet gestoomd
„Naar mijn gevoel ben ik buiten
mijn sohuld benadeeld", zegt de heer
Tjalkens, die voordat hij naar Voor
schoten kwam, ruim tien jaar waar
nemend hoofd was van een school
in Naaldwijk. B. en W. hebben ge
zegd, dat deze overplaatsing geen
straf betekende en dat de wethou
der van onderwijs, de heer W. Iestra
en onderwijsinspecteur L. Schipper
niet aan mijn capaciteiten als hoofd
twijfelden. Het was om de rust op de
Adegeestschool terug te brengen,
dwingen door de ouders van twaalf
In feite heeft men zich laten
leerlingen, die het niet eens waren
met mijn methode van les geven aan
14 leerlingen van de zesde klas, de
zgn. opleidingsklas. Het ging naar
hun idee te langzaam; ik bereidde
de leerlingen niet voor op het voor
bereidend onderwijs zoals zij zelf
indertijd voor het lyceum waren
voorbereid. Er werd naar het oor
deel van die ouders nie<t genoeg „ge
stoomd".
Als u echter met inspecteur Schip
per en wethouder Iestra gaat pra
ten, zult u horen, dat normale on
derwijsinspecties hebben aange
toond, dat er niets op mijn metho
den valt aan te merken. Had ik ge
weten, dat ik ten slotte in een lege
school terecht zou komen, dan had
ik mij niet bij de overplaatsing
neergelegd en had ik een uitgebreid
onderzoek verlangd.
Zestig procent van de ouders van
de Adegeestschool bleek op een be
wogen vergadering achter mij te
staan. Maar nog belangrijker blijf
Geen voorrang verleend
LEIDEN Op de hoek van de
Churohill-laan en de Verdistraat
werd gisteren een 16-jarige wiel-
rijdster uit de Toscaninilaan, die
geen voorrang verleende, door een
auto aangereden. Zij werd 25 meter
meegesleurd en liep een hersen
schudding op en verwondingen aan
het rechterbeen en een bovenarm.
Er was ook materiële schade.
Elke dag zit het Voorschotense
schoolhoofd Tjalkens voor een
lege klas, een bijzonder vreem
de situatie, waarvan hij het
slachtoffer dreigt te worden.
Foto N. van der Horst
ik vinden, dat de wethouder en de
inspecteur niets op mij hadden aan
te merken. Ik voel me nu een beetje
verraden en u kunt wel begrijpen
dat de laatste ontwikkeling er voor
heeft gezorgd, dat de verhouding
met B. en W. niet zo prettig is ge
worden".
Getuigen gevraagd
LEIDEN Gisteren meldden wij
een botsing op de Hoge Rijndijk
tussen een scooter en een personen
auto- De scooter werd bereden door
een 59-jarige Leidenaar. De politie
verzoekt getuigen zidh te melden bij
de afdeling verkeer, bureau Zonne
veldstraat, telefoon 5 maal 4.
TIETJERK In het Friese dorp
Tietjerk is gisteren zeventig procent
van de leerlingen van de openbare
school thuisgebleven.
De ouders lieten hun kinderen niet
naar school gaan uit protest tegen de
miserabele toestand van de weg. De
kinderen moeten viermaal langs deze
smalle weg, waarvan het klinkerdek
finaal kapot gereden is. naar school
gaan.
De ouders zijn bevreesd voor onge
lukken omdat de auto's in de berm
moeten gaan rijden bij het passeren.
In december had het gemeentebe
stuur al besloten de straatt te verbete
ren maar wegens administratieve for
maliteiten en weersomstandigheden
zijn de werkzaamheden nog niet uitge
voerd.
Buitenlands bankpapier
AMSTERDAM De advieskoersen
voor buitenlands bankpapier geldend
in Amsterdam op de volgende werkdag
zijn heden onveranderd gebleven.
DEN HAAG Het aantal werklozen
bedroeg eind januari 114.200 tegen
104,550 eind december.
Deze cijfers verschafte minister
Roolvink vanmiddag in de Tweede
Kamer.
„Dit is helemaal in overeenstem
ming met het normale seizoenverloop.
De gunstige ontwikkeling van de
werkloosheid, die zich al in november
en december voordeed, is nu gestabili
seerd", zei de minister, die vanmid
dag door het Kamerlid Willems (soc.)
werd geïnterpelleerd over de recente
bedrijfssluitingen in Tilburg. Voor
Noordbrabant zijn de werkloosheids
cijfers 21.894 eind januari tegen 20.035
eind december.
AMSTERDAM, 7-2 - Londen 8.69%
—8.69%, New York 3.60%—3.60%, Mon
treal 3.31 A—3.31 H. Parijs 73.2573.30,
Brussel 7.26y4—7.26%. Frankfort 90.06
—90.11, Stockholm 69.92%—69.97%, Zü-
rich 82.93%—82.98%, Milaan 57.72%—
57.77%. Kopenhagen 48.32%-48.37%.
Oslo 50.46%—50.51 Wenen 13.93%—
13.94%, Lissabon 12.60%—12.62%.
ALPHEN Dertig jaar in to
taal, waarvan de laatste elf jaar
in Alphen aan den Rijn en de
overige jaren in Nijkerk, heeft de
echtgenote van de burgemeester
voor de bejaarden in deze gemeen
ten als presidente van de plaatse
lijke afd. van de Vereniging Vrou
welijke Hulpverlening, met haar
staf van medewerksters de jaar
lijkse snertdaggeorganiseerd.
Gisteren was het, in verband
met de pensionering per 1 juli van
haar man, voor haar de laatste
maal, dat zij in de Opstandings
zaal erwtensoep opschepte. Ook
voor hen die geen „snert" mogen
eten, was gezorgd. Zij kregen kip
pensoep opgediend. De soep was
klaargemaakt in de keuken van
de Martha-Stichting.
Na de maaltijd werd de middag
doorgebracht met gezellige spelen,
waarbij de bejaarden leuke prij
zen konden bemachtigen.
LSR: twee bladen
i.p.v. LUB
LEIDEN De Leidse Studenten
Raad zal het consilium, de vergade
ring van alle betrokkenen bij de
Leidse universiteit, een aantal voor
stellen doen met betrekking tot het
Leids universiteitsblad. Zoals be
kend zal het LUB in september op
houden te verschijnen.
De LSR stelt voor een opinieblad
met daarnaast een mededelingenblad
uit te geven. De LSR zal op het opi
nieblad een collectief abonnement
nemen. Dit opinieblad zal moeten
worden uitgegeven door een stich
ting en het mededelingenblad door
de universiteit, die het ook zelf zal
moeten bekostigen. Over de samen
stelling van het stichtingsbestuur ia
nog geen besluit genomen.
LEIDEN Gisteravond heeft de
muziekvereniging Nieuw Leven in
Het Centrum aan de Hooigracht een
receptie gehouden ter gelegenheid
van haar gouden jubileum. Het is
een zeer geanimeerde receptie ge
worden. waarop vee] werd gespro
ken, uiteraard met lof en waardering
voor de prestaties van deze populai
re Leidse arbeiders-muziekvereni
ging.
Een leuk moment was de serenade
van het jeugdorkest De Burcht. Na
mens de jubileumcommissie kreeg
Nieuw Leven vier trommels, twee
pauken en bekkens. Morgen wordt
nog een bariton-saxofoon aangebo
den. Een enthousiast lid schonk zelf
een tamboerijn.
Nieuw Leven is opgericht op 8
febr. 1918. Dat gebeurde in de voor
malige bakkerij van Dc Vooruit aan
de Duizenddcaadsteeg. De meeste le-
den kwamen uit de vereniging Mor
genrood. In die tijd moest men lid
van de SDAP zijn om in Nieuw Le
ven te komen. De vereniging speel
de bij de 1-mei-optochten en socia
listische demonstraties in Amster
dam en Den Haag en trad ook vaak
samen op met De Stem des Volks.
Op het ogenblik is het muziekkorps
met socialistisch meer.
Diefstallen uit auto's
LEIDEN Uit een auto in de
Floreszstraat is een autoradio ont
vreemd. Uit een auto in de Van der
Duinstraat een herenpantalon, een
nietjestang en ballpoints, uit een
auto in de Sumatrastraat een auto
radio en zonnebrillen en ten slotte
uit een auto in de Antillenstraat nog
een autoradio.
LEIDEN In de nacht van 25 op 26 jan. werd aan de Haven een poging
tot inbraak gedaau in een bedrijfspand aan de Haven. In verband hiermee
konden een 27-jarige straatmaker, een 17-jarige los-werkman, een 17-jarige
sloper, een 18-jarige opperman en een 20-jarige straatmaker worden aan
gehouden. Bij het onderzoek, dat nog niet is afgesloten, kwam vast te staan,
dat zij zich aan een aantal inbraken hebben schuldig gemaakt. In de nacht
van 31 jan. op 1 febr. werd, zoals reeds gemeld, ingebroken in het gezond
heidscentrum Noord. In verband daarmee is een 20-jarige loodgieter aange
houden. Ook hij is bij een aantal inbraken betrokken geweest. Tegenover
de politie is hij echter niet vlot in zijn mededelingen daarover. De politie
zet het onderzoek voort
