Amsterdamse schilder eert
Gerard dee Brabander
Chaotische opening van de
Olympische Winterspelen
Gebruinde Stien Kaiser:
reken niet op medailles
„ER KOMT NIEUWE
BUNDEL VERZEN, DOOR
MIJ GEÏLLUSTREERD"
0c<wp'Q%
O UVU co
co
^A/OBLE^
Damesploeg
in Grenoble
Stien op alle
afstanden
in Grenoble
Monument van
vriendschap
voor dichter
en bohémien
Vechtpartijen op de tribunes
Rommelige opmars in stadion
Ander stond op het
plekje van de Gaulle
Tsjechen, Russen
en Canadezen
winnen
WOENSDAG 7 FEBRUARI 1968
Freek van den Berg:
IN de galerie van Simon de Graaff in Schiedam hangt
het portret van een geteisterd mande dichter Gerard
den Brabander. Een schilderij met een verhaal, een
actueel schilderij bovendien, nu de dichter zondag is over
leden.
Het doek maakt deel uit van de zaterdag in Schiedam
geopende expositie van de Amsterdamse kunstschilder
Freek van den Berg. „Het is geen toeval, dat dit werk bij
De Graaff hangt, want ik doe altijd een portret van de
dichter bij mijn exposities", vertelt de kunstschilder me
in een lang telefoongesprek.
Waarom? „Ik doe dit als
vriend en propagandist van Ge
rard den Brabander, die ik in de
oorlogsjaren heb leren kennen.
Op mijn atelier kwamen we toen
dikwijls met vrienden bij elkaar.
Hg las dan zijn duidelijk tegen
het nationaal-socialisme gerichte
verzen voor.
Hij maakte ook verzen over mij, en
ik kreeg de behoefte voor hem, als
mens en als dichter, een schilder
kunstig monument op te richten."
Het werd een monument dat er
zijn mag. Freek van den Berg maak
te in de loop der jaren 150 tekeningen,
20 etsen, 6 litho's en 12 schilderijen van
de dichter, die maandag in de Neder
landse pers unaniem werd ge
kenschetst als een der laatste dich
ters, die beantwoordt aan het beeld
der legendarische, pure dichter.
Gabriël Smit in de Volkskrant:
,Een man aan de zelfkant van de
teordende, burgerlijke maatschappij,
«en revolutionair in naam van het
eeuwige, romantische lied... een man,
die om met Vondel te spreken
het nu eenmaal, „niet kan gebeteren,
dat hij van starren droomt"
Freek van den Berg vertelt: „Het
frappeerde mij altijd zeer sterk dat
hij puur dichter was, en ook niet
anders wilde zijn. Hij was een man
zonder bijbaantjes; hij wilde zelfs
niet schrijven voor literaire
tijdschriften.
II at afgetobd
Den Brabander wend de laatste ja
ren verzorgd door zijn vrienden. We
brachten hem pannetjes met eten, en
haalden hem elke keer weer uit de
goot, als hij teveel had gedronken.
We hebben heel wat met hem afge
tobd, maar hij wilde niet anders dan
tot het einde toe zichzelf te zijn, zijn
fatalisme doorleven.
Na de oorlog raakte zijn generatie
(die van Jac. van Hattum en Ed
Hoornik) wat op de achtergrond, door
de opkomst van de Vijftigers. Ten
onrechte naar mijn mening, want hij
is de vernieuwer van het sonnet ge
weest, en heeft prachtige anti-natio-
naal-socialistische verzen gemaakt."
Freek van den Berg zal Den Bra
bander voorlopig wel blijven portret
teren. „Ik ben nog lang niet klaar
met die man. Ik word geboeid door
zijn agressiviteit, zijn mededogen,
zijn onderworpenheid en zijn reli-
gieusiteit ook; hij had zoveel kanten.
In september 1964 opende Ab Vis
ser de eerste expositie van mijn werk
over Den Brabander in Amsterdam.
Er stonden toen mensen in de rij.
Revanche voor heren
van RZ tegen F AC
ROTTERDAM De basketbalheren van
RZ behaalden maandagavond een ruime
overwinning op FAC. De fanatieke
RZ-spelers wilden zich zo goed mogelijk
revancheren voor de onverdiende neder
laag van zaterdag tegen hetzelfde team.
Toch had RZ een aarzelende start en na
acht minuten was de stand nog ln even-
Wicht (8—8).
Eenmaal warmgedraald werd FAC even
wel ver in de defensie gedrukt, vooral
onder de borden was RZ heer en meester
en elk gemist schot werd ln een treffer
omgebogen. Zo kon RZ vla 20—12, 27—14
bij rust een 39—14 voorsprong opbouwen.
In de tweede helft gaf RZ een gave partij
basketbal te zien. Vooral Ruud Harrewijn
was op dreef. Via 57—20 en 27—28 finishte
HZ met een 81(2 eindzege
Topscorers RZ: Ruud Harrewijn (10—10),
Huug Harrewijn (7—8). O. Vonk (11—0).
Overige dlstrlctsultslagen: H3: Herman-
dad-RZ 5 15—31. O en O 2-Rowle 4 7—54.
Hurrlcanes-BOB 4 39—28. Dragons 2-ROVS
U-28: D2AMVJ-Hallandla S 47—5.
Naar aanleiding van die expositie is
een tentoonstellingscomité gevormd,
dat het mogelijk maakte een nieuwe
bundel van de dichter uit te geven."
Aan ziekbed
Freek van den Berg heeft ook
nog portretten gemaakt aan het
ziekbed van Den Brabander. „Ik
ben van plan een boekje samen
te stellen, met niet uitgegeven
verzen van de dichter, en door
mezelf geïllustreerd."
Simon de Graaff van galerie
De Graaff in Schiedam waar
schuwde gisteren het Letterkun
dig Museum in Den Haag en
museum Boymans-v. Beuningen
in Rotterdam: wellicht bestond
er interesse voor het nu actueel
geworden portret.
Hij kreeg de toezegging dat het
schilderij produkt van de
vriendschap van twee Amster
damse bohémiens de nodige
aandacht zal krijgen.
Het schilderij van Gerard den Brabander, de in 1900 geboren
dichterdie in de jaren dertig bekend werd. Na de oorlog werd hij
de legendarische dichter, die protesteert tegen de te harde
maatschappij.
GRENOBLE, dinsdagavond
De woorden van de Franse pre
sident Charles de Gaulle mogen
dan vaak tot ver in Europa door-
bulderen, bij de opening van de
Olympische Winterspelen in
Grenoble moesten de tien dreu
nende kanonschoten het doen.
Meer dan honderd luidsprekers
versterkten weliswaar de tradi
tionele openingswoorden die het
Franse staatshoofd uitsprak,
maar het zinnetje: Ik heb hier
bij de eer de tiende Olympische
Winterspelen voor geopend te
verklaren, viel in het niet bij het
geweld, waarmee tienmaal ach
tereen explosieven ontploften.
Daarmee werd in de wijde omtrek
kenbaar gemaakt, dat de Spelen wa
ren begonnen. In een Grenoble dat
die dag driemaal een metamorfose
had ondergaan.
Na de slagregens in de vroege
morgen viel er in enkele uren een
stevig pak sneeuw, waarmee de
winter leek terug te keren. Maar
nog voordat om drie uur het ope
ningsfeest begon had de inmiddels
doorgebroken zon alle sneeuw weer
doen smelten
Het werd overigens een merkwaardige
opening en dat nog wel op de geboorte
grond van Pierre de Coubertin, de grond
legger van de moderne Olympische Spe
len. Er waren valse klanken in de schet
terende fanfares. De organisatie verliep
allerminst vlekkeloos en op de tribunes
ontstond een complete vechtpartij tus
sen publiek en gendarmes.
President De Gaulle kwam vijf mi
nuten later dan in het draaiboek was
aangegeven op zijn plaats in de ere-
loge van het geïmproviseerde openings
stadion van buizen en planken, terwijl
de tonen van de Marseillaise klonken,
ontstond er tumult op de publieke tri
bune naast het vak voor de pers.
•fe Geen plaats
Honderden toeschouwers konden geen
laats meer vinden en wilden de hek
en forceren om de vele leeg gebleven
plaatsen op de perstribune in te nemen.
De gendarmes hielden in de meest let
terlijke zin voet bij stuk. maar het pu
bliek trapte letterlijk stukje voor stukje
het gaas tussen de afrastering weg.
Een vertwijfelde stem uit het publiek
naar een machteloos toeziende journa
list: „Steek je handen uit, we zijn toch
kameraden van de Olympische Spelen
en terwijl de Olympische fanfares met
een veel te groot volume over de zestig
duizenden werden uitgestrooid, kwam
het tot een fel handgemeen, dat de gen
darmes verloren, volledig in de Olym
pische geest gaven de verliezers zich
echter spontaan gewonnen en waren als
bij toverslag bereid de over de hekken
Door sportredacteur
Meindert Leerling
Zelfportret van kunstschilder Freek van den Berg (50), vriend
en bewonderaar van Den Brabander.
GRENOBLE De Franse organisatoren hadden bij de voorbereiding
van de openingsplechtigheid van de Olympische Winterspelen in Grenoble
op alles gerekend. Dat dachten ze tenminste. Ze moesten amper een uur
voordat in het stade d'inauguration het grote spektakelstuk ging beginnen
voordat het grote spektakelstuk ging beginnen toegeven, dat een kleinig
heid over het hoofd was gezien.
„Wil de chauffeur, die zijn auto heeft neergezet op de parkeerplaats
van generaal De Gaulle zijn wagen terstond weghalen", meldden de luid
sprekers tot grote hilariteit van de tienduizenden op de tribunes. Ook dat
probleem werd nog tijdig opgelost. De arme toeschouwer, die eindelijk
dacht in de drukte een plaatsje voor zijn anto te hebben gevonden, kon
opnieuw speuren naar ruimte voor zijn vervoermiddel.
GRENOBLE, dinsdag Blo
zend, gebruind door de Zwitser
se zon in Davos en vol optimis
me arriveerde dinsdagmorgen
omstreeks elf uur de Nederland
se damesploeg per trein in Gre
noble na de nacht in Genève te
hebben doorgebracht.
Stien Kaiser kreeg al meteen vele
handen te schudden in verband met
haar nieuwe record op de 3000 meier.
..Of het in Grenoble nog sneller kan",
werd er gevraagd. De Delftse keek
eens grimmig naar de lucht waaruit
klodders natte sneeuw vielen en zei
simpeltjes weg: „Daar zou ik maar niet
op rekenen".
Wel zijn de Nederland
se dames vast van plan
Frankrijk met een ste
vige medailleschat te
verlaten. We hebben kei-
hard getraind vertelde uj
Elly v. d. Brom als jong
ste uit het gezelschap en
het gaat reuze fijn. Ook
bij de jongens komt de
stemming terug nu de
prestaties duidelijk voor
uitgaan. Met name Kees
Verkerk raakt in vorm.
In feite wil het alleen niet met Ard
Schenk. Die gelooft er domweg niet
in. zijn conditie schijnt niet al best te
zijn. Maar we zien wel.
NERVEUS
Inmiddels liep een drukdoende Ad
Paulen als vertegenwoordiger van het
Nederlands Olympisch Comité bijzon
der nerveus heen en weer om al zijn
„schaapjes" door de drukke stationshal
in een hoek te „vangen" en ze in de
gereed staande bus te krijgen die de
dames naar het Olympisch dorp moest
rijden.
„Meisjes passen jullie goed op dat
je geen kou vat. Niet meer praten en
snel doorlopen", zei de bejaarde chef
de mission Wel dat deden ze want
niets was aanlokkelijker dan na een
stevige reis de smaakvol ingerichte en
aan alle eisen voldoende kamers van
het Olympisch dorp op te zoeken, een
oord dat hermetisch is afgesloten.
Slechts met een persoonlijke invita
tie van de chef de mission, worden
journalisten toegelaten. En uitnodigin
gen zullen slechts bij hoge uitzondering
worden uitgedeeld
Spanning in het Nederlandse kamp.
niet minder bij de Fransen, dankzij
Jean Claude Killy die voor menige
gouden medaille als favoriet start. Hij
wordt verwend en vertroeteld. Toen hij
dezer dagen in Chamrousse zijn intrek
nam vond hij zijn bed te klein. In een
oogwenk werd eén ander op de kop
getikt. Killy keurde streng en knikte.
Zo was het goed.
Overigens leven Killy en *Un overige
sklënde kornuiten nog op gespannen
voet met de organisatoren die gelast
hebben de reclame te verwüderen van
de nummers die z(j dragen. Maar daar
zit nu juist de kneep. Jean-Claudc en
z(jn vrienden zijn alleen ln staat zo
veel aan skiën te doen dankzij de in-
komsteto uit de reclame die zij voe
ren
Over amateurisme bij de Olympische
spelen gesproken. Killy weet evenwel
dat zijn positie machtig is en heeft ge
dreigd niet te starten, als men geen
water in de wijn wil doen. Dat zijn
zo allemaal de perikelen voor de
start, maar inmiddels is het startschot
gevallen en evenals bij elk groot tor
nooi: succes en teleurstelling liggen in
dezelfde baan Noch het goud van
Killy noch van Maier of Stien Kaiser
is zeker. En dat is maar goed ook.
Was Nederland met twaalf personen
een van de minst talrijke afvaardigin
gen, Denemarken met drie was de
kleinste. Liechtenstein is het kleinste
land dat aan de Spelen meedoet. Niet
temin waren er nog negen atleten en
vijf officials uit dit vorstendom. Liech
tenstein. aangevoerd door prins Ferdi
nand van Liechtenstein, is trouwens
op alle Spelen vertegenwoordigd ge
weest. Omdat zij juist op de openings
dag zeventien jaar werd en tevens het
jongste lid uit de ploeg was, mocht
Martha Buhler de vlag van haar land
dragen.
Mede door de miserable muziek die
vrijwel onafgebroken door de honder
den luidsprekers werd geblazen, was
de openingsceremonie zelf minder in
drukwekkend dan anders. Nadat dr.
Michallon als voorzitter van het or
ganisatiecomité van de Speleri, Avery
Brundage als president van het Inter
nationale Olympisch Comité het woord
had gegeven, verzocht de Amerikaan
met zijn beste Frans president de
Gaulle de Spelen op de geboortegrond
van Pierre de Courbertin te openen.
Staande ln de ere-loge deed de
Franse president dat met de accenten
die wij van hem kennen. In een tempo
dat In de negentiende eeuw misschien
gebruikelijk is geweest, droegen Franse
matrozen de Olympische vlag aan
onder de klanken van de Marche noble
van Jacques Bondon.
Na het vlaghijsen marcheerde het
stadsbestuur van Innsbruck op, verge
zeld van de Wiltener Trahten Musik-
kapel van Innsbruvk en gaf de Olym
pische vlag over aan Grenoble, waar
bij de meisjes gekleed in de kleder
drachten van de Dauphine. de streek
rondom Grenoble, het dundoek het
«tation uitdroegen.
Inmiddels ronkten de motoren van
drie helikopters die duizenden rode
rozen boven het stadion uitstrooiden,
bloemen die op het middenterrein een
chaos veroorzaakten omdat vele deel
nemers op zo'n rode roos jacht maak
ten
Op vier punten ontplofte vuurwerk
waarna vlaggetjes met Olympische
ringen aan parachutes naar beneden
kwamen. En nadat de saluutschoten
hadden geklonken zwol het applaus
langs de Voie Triomfale, de weg die
naar het stadion leidde, aan tot een
orkaan omdat Almain Calmat met de
Olympische vlam in aantocht was.
Terwijl de ex-kampioen kunstrij
den de vele treden naar de schaal
boven op de geïmproviseerde toren
bestormde, hoorden de toeschouwers
via de luidsprekers het regelmatig
kloppen van zijn hart dankzij een
microfoontje dat op het lichaam van
Calmat was gebonden. Links en
rechts van de toren hadden school
kinderen toortsen aangestoken om
het geheel nog meer cachet te geven.
Toen het vuur brandde restte alleen
nog de Olympische eed die Leo la
Croix, een Frans skiër, namens alle
deelnemers aflegde, toen de vlaggen
dragers rondom het spreekgestoelte
waren geschaard.
En daarmee was aan alle ceremo
niële eisen voldaan. De atleten ver
dwenen snel naar het Olympisch
dorp of naar hun verblijfplaatsen in
de bergen omdat de strijd wachtte.
Daarop is het oog gericht. Dertien
dagen lang....
GRENOBLE Het Nederlands O-
lympisch Comité beeft gisteravond na
overleg met trainer Piet Zwanenburg
en de technische Commissie van de
KNSB besloten dat Stien Kaiser ons
land bij de Olympische Winterspelen
van Grenoble op alle afstanden zal
vertegenwoordigen.
Wil Burgmeijer komt op 'de 500 en
3000 meter uit, Elly van der Brom op
de 500 en 1000 meter, Carry Geyssen
op de 1000 en 1500 meter, Ans Schut
zal voor de 1500 en 3000 meter op de
baan komen.
Ex-wereldkampioen kunst
rijden Alain Calmat brengt een
groet aan de 60.000 toeschouwers
nadat hij op de dertig meter hogc
stellage het Olympisch vuur heeft
ontstoken.
klimmende toeschouwers een handje te
helpen toen duidelijk was dat de opmars
van het gepeupel" niet te stuiten bleek.
Zo wild en scherp, je mag gerust
zeggen onwelluidend, de klanken van de
intochtfanfares waren, zo rommelig en
soms ongecontroleerd ging het toe bij
de opmars van de gladiatoren uit de 37
deelnemende landen.
Slechts een enkele formatie kwam in
gesloten gelederen, goed in de maat lo
pend binnen.
Was dat een teken van de tijd? de
vrijheid en blijheid zoals die zich al
manifesteerde |bij het rommelige slui-
tingsfeest in Innsbruck en Tokio?
Ook de organisatoren droegen nog een
steentje bij toen aan het slot van het
défilé bleek dat niet alle deelnemers een
plaatsje konden krijgen op het midden
veld.
Er moest noodgedwongen worden in
geschikt. hetgeen met de nodige hilari
teit gepaard ging.
Stien Kaiser droeg frank en fier de
Nederlandse driekleur, waarbij zij een
groepje van twaalf personen aanvoerde
onder wie de overige schaatsenrüdstere
Carry Gejjssen,, Ans Schut, Elly v. d.
Brom en Wllly BurgmeUer.. Als officials
liepen o.a. mee jhr. Quarles van üfford
als chef de mission, Jan Charisius als
chef d'equipe, de coach van de dames
Piet Zwanenburg, technisch leider Henk
van der Grift en verzorger Ben Holle
boom.
In blauwe blazers, zwarte broeken en
oranje mutsen „deed" Nederland het
goed. Zoals bekend namen de Neder
landse heren niet aan het défilé deeL
Jan Bols derde
Scherpe tijd voor
Zweed Sandler op
10.000 meter
DAVOS Aan het laatste onder
deel van de internationale
schaatswedstrijden in Davos, de
10.000 meter, hebben dinsdag slechts
zes rijders deelgenomen. De Zweed
Oerjan Sandler vestigde een nieuw
baanrecord met de uitstekende tijd
van 15 minuten 29.1 seconden. Buiten
Sandler hebben tot nu toe alleen de
Noren Fred Anton Maier en Per Wil
ly Guttormsen deze afstand sneller
gereden.
Onder de zes rijders die zich aan
de 10 kilometer waagden, bevonden
zich drie Nederlanders: Jan Bols, die
tot de beste tijd (15.44.4) kwam. Peter
Nottet en Jorrit Jorritsma.
Kees Verkerk, die wel had in
geschreven, zag dinsdagmorgen toch
maar van deelneming af.
De uitslag van de 10.000 meter
luidt: 1. Sandler (Zwe) 15.29.1; 2.
Hoeglin (Zwe) 15.38.5; 3. Bols (Ned)
15.44.4; 4. Nilsson (Zwe) 15.51.5; 5.
Nottet (Ned) 15.51.8; 6. Jorritsma
(Ned) 16.44.6.
IJshockey in Grenoble
GRENOBLE De Tsjechische
ijshockeyploeg had een voortreffe
lijke start in het Olympisch tornooi.
Het boekte een 51 overwinning op
het Amerikaanse team. Tussenstan
den: 1—1, 2—0, 2—0.
Rusland stelde op nadrukkelijke
wijze zijn kandidatuur voor de titel
door een 80 zege op Finland. Tus
senstanden: 30, 20, 30.
Ook Canada boekte een ruime
overwinning. West-Duitsland werd
met 61 verslagen.
Programma voor
morgen
GRENOBLE Het programma
van de Olympische Winterspelen
ziet er voor morgen als volgt uit:
7.3015.00: kunstrijden dames, twee
de gedeelte van de verplicht figuren.
8.0011.00: rodelen, dames en heren,
eerste en tweede serie.
12.0014.00: afdaling heren.
17.00: ijshockey, groep a, Tsjecho-
slowaki je—West-Duitsland.
18.3020.30: tweepersoons bob,
derde en vierde serie.
20.30: ijshockey, groep b, Noorwegen
Frankrijk.
21.00: ijshockey, groep a. Canada
Finland.
