Schaken
is een
zware
sport
HUISVADER
BLAD ZIJ
CORRIE VREEKEN: altijd goed
uitgerust naar tornooi gaan
Zuiveringszout prima
schoonmaakmiddel
klaar
taart
Vakantie in
de winter
Harde raatras
niet altijd goed
Nu
Nieuwe jam
dialoog
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1968
fyJILKO BOBOTSOV (grootmeester) en zijn vrouw
Antonia Iwanova (internationaal meester dames
schaken), schudden beiden hun hoofd. Milko (in het
Frans) en Antonia (in het Duits) maken hun teleur
stelt ing duidelijk. Hun gastvrouw en vriendin Corrie
Vreeken-Bouwman, onze landskampioene schaken,
bezette de eerste plaats in het Hoogovenschaak-
tornooi. Natuurlijk werd ze daarmee gefeliciteerd,
maar nogal sober en nuchter naar hun smaak. Ne
derland is niet trots genoeg op die prestatie, het is
toch geweldig voor uw land! Corrie heeft een prach
tige taktiek. Trés bon", zegt Mïlko. „U maakt geen
propaganda genoeg voor uw land" meent Antonia.
We zijn in de Van Heutzflat in Vlaardingen aan de
Riouwlaan, waar de drie schaak-grootheden uitrus
ten van het 30ste Hoogoventornooi.
„We zijn door en door moe.
Achttien uur werken per dag"
rekent Milko vlug uit. ..Schaken
is een zeer rware sport."
Milko is thuis in Bulgarije
sportleraar en hij kan het dus
weten. Het voorbereiden van de
partij, dan vijf uur lang schaken,
gauw gauw een hapje eten, de
afgebroken partij analyseren, de
partij weer afspelen. Dan slecht
Slapen. Neem je bij slapeloosheid
een pil in, dan verlies je prompt
de volgende partij. Als je fysiek
niet in prima conditie bent, is het
onmogelijk goed te spelen.
„Je ftioet uitgerust naar een
tornooi gaan", beaamt Corrie
Vreeken. Op tijd naar bed, wei
nig roken en drinken. Dat lukt
niet altijd. In de Oosteuropese
landen word je een maand tevo
ren gedwongen rust te nemen in
een trainingsoord. Daar wordt
aan schaakvoorbereiding en
fysiek® training gedaan. Schakers
nemen hun repertoire door,
bestuderen hun taktiek, altijd in
de natuur. Ze mogen kiezen, ber
gen of zee, waar ze zich het pret
tigst voelen. De staat betaalt het
salaris door. zowel tijdens de
voorbereiding als de tornooien.
„Daarom is dit een enorme
prestatie van de Nederlandse
vrouw".
tweeën en dus kan er maar één
winnen! vragen we.
De schaaktops bedoelen het zo:
tornooiwinnaar Kortchnoi wist al
dat hij op punten gewonnen had,
toch vocht hij met alles wat in
hem was.
Vrij duur
Schaaksport schept een internationale
kennissenkring, mevrouw Vreeken
heeft vele tastbare herinneringen:
hier „tantetje", de gemoedelijke
theemuts uit Rusland. Op de achter
grond houtgesneden koppen uit
Spanje van Don Quichote en
Cervantes.
Is schaken een dure sport?
Nogal. „Ik kreeg een uitnodiging
voor Mongolië in augustus en
zou dan zelf de helft van de reis
zelf moeten betalen. De schaak
bond wil tien procent voor zijn
rekening nemen maar dan blijft
er nog 150- over. Dat is niet om
te doen.
Ook tijd Is geld. Ik heb een full
time baan als procuratiehouder.
Mijn man, conrector van het ge
meentelijk lyceum hier in Vlaar
dingen, stimuleert me geweldig.
Hij schaakt zelf ook. Straks ne
men we alle partijen nog eens
rustig door. Analyse is heel be
langrijk. Aan de leerlingen van
het gemeentelyceum ga ik op
woensdagmiddag gratis schaakles
geven, om de jeugd te stimule
ren. Ook andere leerlingen zijn
welkom. Ze betalen een kwartje
dat wordt afgedragen aan de
Kuren
Hoe kwam mevrouw Vreeken
tot schaken? „Ik begon mijn
loopbaan als verpleegster en
moest kuren. Op de ziekenkamer
was Iemand die me schaken leer
de. Na tien Jaar studie en spelen
ben Ik acht jaar landskam
pioene.
Studie, jazeker. We hebben een
kast vol boeken en tijdschriften
uit de hele wereld. Er zijn heel'
bepaalde openingen die verou
derd zijn. Men vindt steeds nieu
we openingswegen, openingsva
rianten. Zetten, die vroeger als
„sterk" golden worden nu weer
legd. Je moet die vondsten n®
eenmaal weten wil je sterk
•taan.
Laag
Het percentage dames dat in
ons land schaakt is erg laag.
Schaken kost veel tijd en je
dient liefde te hebben voor het
spel. Andere eigenschappen? In
telligentie, logisch kunnen den
ken, voor bepaalde eindspelen:
goed kunnen rekenen. „Wiskun
deknobbel, zeggen sommigen; bij
mij klopt dat wel", lacht me
vrouw Vreeken.
Ook artistiek gevoel voor be
paalde combinaties is wenselijk.
Succes in de schaaksport berust
op één procent talent en 99 pet.
hard werken. Je probeert het re
pertoire van je tegenstander. Het
is goed om sportief te zijn. Spor
tief? J® speelt maar met zijn
Hebt u ook al een oogje
aan de schoonmaak ge
waagd? Met zuiveringszout
kunnen we alle kanten uit,
het neemt alle luchtjes weg
en maakt schoon zonder te
krassen of te bleken. Het is
bijzonder geschikt voor het
onderhoud van fornuizen en
aanrechten, koelkasten, sa
nitair en spiegels.
Strooi iets zuiveringszout op
een warme vochtige doek. Hier
mee de schoon te maken spullen
afnemen, of met een oplossing
van 100 g zuiveringszout per 10
liter warm water. Diezelfde hoe
veelheid is ook goed om door de
was te doen (dus 100 g op 10 1
sop); ondergoed en luiers geven
geen nare geur meer en worden
extra schoon. Serviesgoed, koel
kastdozen, emmers en teilen van
plastic, afvalemmers, aanslag van
koffie en thee: afwassen in een
oplossing van 100 g zuiverings
zout per 10 1 water.
Kunstgebit
Een kunstgebit Is goed te reini
gen met zuiveringszout. Hakbor-
den. vlees- of groenteplanken
maken we vrij van vis- vlees- of
knoflookluchtjes door de planken
eerst af te spoelen in een oplos
sing van zuiveringszout, 3 eetle-
pers per liter water.
Voor uw zilver: bedek een gro
te pan met aluminiumfolie. Leg
zilveren vorken ep lepels hierop.
Voeg per liter water 4 eetl. zui-
Als u niet van het type
bent dat uren in de keuken
kan doorbrengen om allerlei
heerlijkheden te bakken,
maar toch wel eens van het
eeuwige bitterkoekje of
amandelmopje af wilt, dan
moet u zich eens aan het be
reiden van deze taart wagen.
In een kwartier is het be
keken!
Nodigt
Taartbodem (klaar gekocht).
Voor de mocca-crèmeeen half
pond boter, een halfpond gezeef
de poedersuiker, wat sterke kof
fie.
Roer de boter luchtig en meng
er de gezeefde poedersuiker en
de sterke koffie door.
Slagroom (suiker naar smaak
toevoegen)
Gehakte noga.
Bestrijk de taartbodem met
mocca-crème. bestrooi met ge
hakte noga en bedek alles met
een laagje stijfgeklopte slagroom.
Stervormig lange vingert erop
leggen en langs de lange kanten
een reep mocca-crème spuiten.
Vul de ontstane driehoekjes op
met slagroom. De taartrand met
mocca-crème bespuiten. Het mid
den var. de taart met slagroom
volspuiten, van het restant erf' ~-e
kletne torentjes opspuiten.
Rotterdamse Schaakbond. Daar
voor zijn ze dan lid van de
KNSB en ontvangen de
tijdschriften.
In Wijk aan Zee gaf ik een
simultaan voor 36 leerlingen. Te
gen een twaalfjarig joch speelde
ik remise. Ik leerde hem wat
„pat" was. Hij trots natuurlijk!
Aan het eind van het tornooi
kreeg ik van zijn zakgeld een
tablet chocolade. Leuk!
Naast het gevecht van intellect
van vijf uur, is de internationale
omgang heel plezierig. Je leert
veel interessante mensen kennen
en je talen spreken. Met vakantie
bezoeken we schaakspelers zoals
het echtpaar Bobotsov met wie
we naar de Zwarte Zee gin
gen".
Populair
veringszout toe. Breng het water
tot aan de kook en houd het zil
ver zolang op deze temperatuur
tot het schoon is. Spoel eri droog
het daarna; met een voorweek-
middel gaat zilver ook prachtig
schoon op dezelfde manier.
Tenslotte: bureaus knappen
ook op als u het bovenblad af
neemt met een warme vochtige
doek bestrooid met zuive
ringszout, aldus „Alleen voor
haar", het voorlichtingsblad van
het Gasinstituut.
Het gezegde „wintervakantie
telt dubbel" is niet door de
mensen van reisbureaus uitge
vonden maar door artsen. Al zul
len de reisbureaus er wel gebruik
van maken, gezien de adverten
ties waarin staat dat we „er ge
woon recht op hebben"...
Gezond is het wel, dat kan een
kind u vertellen. Daar de frisse
lucht en zon, hier mist en laag
hangende nevel. En al is het daar
koud (waarop men zich kleden
kan) het is er vooral goed voor
mensen met ziekten aan de
ademhalingsorganen. Ook bij
chronische migraine kan een
kuur in de bergen succes opleve
ren.
De zonneschijn is heerlijk en
brengt nauwelijks gevaren van
overmatige zonnestraling mee en
is daardoor voor lijders aan hart
en vaatziekten beter dan de war
me zomerdagen waarbij de voch
tigheidsgraad vaak hoog is. Dege
nen die op grotere hoogten een
winterkuur willen ondergaan,
moeten eerst een arts raadplegen,
want in het hooggebergte is voor
mensen die aan te hoge bloed
druk en hartziekten lijden grote
voorzichtigheid geboden. Daarte
genover is het voor patiënten
met bronchitis en astma zeer
gunstig.
Wc hebben altijd gedacht dat
de Spartaanse gewoonte om op
een keiharde ondergrond te sla
pen, erg gezond was. Hoewel ie
dereen het met ons eens zal zijn
dat een wat soepeler matras
hernia en andere ziekten uitge
zonderd heel wat prettiger is.
Nu dan, wég met het schuldge
voel: het Europese instituut ter
bevordering van gezond slapen te
Düsseldorf heeft uitgedokterd dat
het slapen op een harde onder
grond helemaal niet zo gezond is
als men dachf.
Volgens het instituut heeft het
lichaam tijdens de nachtrust een
ondergrond nodig die een zekere
kuilvorming toestaat. Die kuil-
vorming doet ons denken aan die
heerlijke bedstee waar we vroe
ger als we uit logeren gingen in
sliepen...
..Corrie is erg populair" be
vestigen Milko en Antonia. We
zien het aan de vele souvenirs in
haar huis. Uit Spanje de koppen
van Don Quichote en Cervantes,
een ontbijt- en eetkamerservies
uit Bulgarije, een tafeltje met
Roemeense snuisterijen, een
Russisch kerkje met Corrie Vree-
ken erin gegraveerd. De
Russische theemuts die tantetje
voorstelt; klein knotje achter op
het hoofd, vuurrood mondje en
in het ene handje een schaal,
troont ze gezellig op de bank als
herinnering aan een gevecht met
schaakstukken waar
uit mevrouw Vreeken
vaak als overwinnaar
tevoorschijn kwam.
De schaakbond zal
overwegen de titel in
ternationaal dames-
meester voor haar aan
te vragen. Dat is dan
toch wel de kroon
op haar zwoegen.
Feest? Nee. „!t Is dat
het echtpaar Bobotsov
meeging naar huis. Anders was
ik weer gewoon overgegaan tot
de orde van de dag De was, ja,
waarschijnlijk".
Ze zegt het niet bitter. Vooi
mevrouw Vreeken geen vlaggen
of fanfare, geen propaganda op
film en televisie zoals voor Anto
nia in haar land. Antonia heeft
een dochter van twaalf die nu bij
oma is. „Voor gehuwde vrouwen
is schaken best mogelijk", zegt
mevrouw Vreeken. „Ook als er
kinderen zijn. Mevrouw Rood-
zand in Rotterdam heeft er drie
en mevrouw Heemskerk is ook
moeder. Ze kunnen toch 's
avonds als de kinderen naar bed
zijn studeren?"
DE vorige keer was ik na het
schrijven van de Open Brief
niet helemaal voldaan. Je hebt iets
vergeten, dacht ik, iets nét niet ge
zegd. Maar wat. Ik maar denken
en denken en ermee omlopen de
volgende dagen. En kijk, dan komt
er een envelop met post en ineens,
ja, ik weet het.
Nee, niet door de verontwaardi
ging van een schrijfster weet ik
het. Zij schrijft dat ik lichtvaardig
sprak over het verdriet van een
ander, zogenaamd moppig, als een
treinavontuurtje. Het is een heel
groot verdriet, zegt ze, u kwetst
door dit verhaal andere vrouwen.
Tennissen
Hoe ze zichzelf op peil
houdt bij een zo druk bezet
Antonia Iwanova (zij schaakt onder
haar meisjesnaam) en haar man
Milko Bobotsov rusten uit van het
Iloogoventornopi bij onze landskam
pioene mevrouw M. C. Vreeken-
Bouwman te Vlaardingen.
leven? Tennissen! Vijfmaal
per week 's zomers en twee
maal per week 's winters. Ze
pakt het schaakbord en buigt
er zich serieus over met haar
gasten. Het is geen pose voor
de fotograaf. In april zal ze
in Arnhem het dameskam
pioenschap verdedigen tegen
mevrouw Heemskerk of me
vrouw Timmer.
Ook de nieuwe pot jam van
Hero al ontdekt? Het is een vol
komen nieuwe jamkwaliteit die
de fabrikant „vol-fruit" noemt
De jam is minder vast en de
vruchtjes blijven nagenoeg heel,
keurig en aromatisch. Prettig om
ze eruit te vissen en er cake,
pudding of vla mee te garneren.
Plezierige bijkomstigheid is de
lage pot met wijde opening, geen
klevende messen of dito jamle
pels meer en als de jam op is
leuke potjes om plaksel in te
maken voor de kleuter of verf in
te bewaren voor de doe-het-zel-
Ver. Er zijn zeven smaken jam
die variëren van 1,29 tot 1,75.
Leuk dat zoveel 'huis
vaders reageerden op onze
vraag waar hun mening
over dit onderwerp bleef!
De heer D. te L. zegt bij
voorbeeld: „Als man en vaider
van een flink gezin zei mijn
vrouw dat ik daar ook wel
eens wat over kon schrijven.
Ik ben een trouwe lezer van
uw krant en ook van Dialoog.
Wat de taak van de man be
treft: ik vind dat hij zoveel
mogelijk zijn vrouw moet hel
pen, zodat de moeder die al
tijd gebonden is aan het gezin
(vooral daar waar geen kleu
terschool is) ook rustig naar
de kerk kan gaan en dan niet
als ze thuis komt meteen voor
alles hoeft te zorgen. Of als
zij 's avorids eens weg wil niet
eerst alles klaar hoeft te heb
ben. Het moet niet zo zijn dat
de kleine kinderen alleen
maar door moeder naar bed
gebracht willen worden. In
ons huwelijk moet echt een
eenheid zijn en dus moet ook
de vrouw zo nodig haar man
helpen als hij het druk heeft
of in tijdnood is."
Ook de heer G. te R. leest
Dialoog en „Ik ben blij dat er
met waardering over de
huisvader geschreven wordt.
Een huwelijk aangaan, is niet
het vinden van een goede
partner, maar het zelf zijn van
een goede partner. Ik help
mijn vrouw wel met ditjes en
datjes en vind het zelfs pret
tig en nuttig."
Gelijkwaardig
„Het is toch al te gek dat u
geen brieven van huisvaders
gekregen hebt" zegt de heer
D. te L. Daarom zal ik als
vijfenzestigjarige huisvader
hierop ingaan. De huisvader is
de man die de zorg heeft dat
het gezin zo goed mogelijk
verzorgd wordt. Vroeger wa
ren er lange werkdagen en
werd er weinig verdiend. Van
een huiselijk samenzijn was
weinig sprake en de zondag
was voor allemaal een feest
dag. Vroeger was de man
meer hoofd van het gezin en
de vrouw zijn hulp. Nu zijn
zij gelijkwaardige partners
geworden met voor de wet ge
lijke rechten."
Voorlezen
De heer N. te N. heeft zes
kinderen die nu allemaal ge
trouwd zijn: „Ik vind kinde
ren, vooral van zes maanden
tot het zesde jaar zo alleraar
digst. Later vind ik hen ook
wel lief maar dan worden ze
al een beetje zelfstandig, heb
ben een eigen willetje en dat
moet je leiden ten goede. Ik
las de kinderen vroeger altijd
's avonds voor, uit „Ouwe
Bram", „Peerke en zijn kame
raden", „Dik Trom" enz.
Vroeger stonden er in de krant
zulke mooie kinderverha
len o.a. „Pimpelman gaat op
reis." Die knipte ik dan uit,
plakte ze in een boek en las
het in zijn geheel voor. Na het
lezen was het zonder pardon
„naar bed". Er was geen ge
zeur over „nog eventjes op
blijven". Uithuizigheid, nee.
daar hielden wij niet van. De
kinderen gingen wel eens
naar vrienden of vriendinne
tjes thuis, maar meestal wa
ren ze bij ons. Mijn vrouw
wist het altijd gezellig te ma
ken.
Zelfs de was
Ik wilde altijd weten waar
mijn kinderen waren, en in
het donker buiten was er voor
hen niet bij. Toen het gezin
zich uitbreidde, stond ik mijn
vrouw bij in de huishouding,
schilde aardappelen, hielp
mee met de afwas en vaak
stond ik 's morgens om vier
uur op om de was te doen.
Dat ging toen nog met borstel
en plank, later kwam er een
wringer bij. Als ik dan om
half negen naar kantoor ging
had mijn vrouw alleen maar
de was op te hangen en te
strijken.
Mijn vrouw is costumière
en maakte alles voor de kin
deren, voor mij naaide zij
zelfs overhemden. Ze had een
drukke taak en dan nog voor
de hele huishouding te moeten
zorgen, dat was niet te doen.
Ik wilde er geen vroegtijdig
afgeleefde vrouw van hebben
Jammer genoeg sukkelt mijn
vrouw de laatste jaren met
haar gezondheid, ze ziet er
niet afgeleefd uit, maar heeft
helaas een kwaal. Tot slot wil
ik alle vaders op het hart
drukken: voel toch uw ver
antwoordelijkheid ten opzich
te van uw kinderen en van
uw vrouw."
Keihard
„Mijn vader was vroeger
een keiharde wat betreft het
helpen van moeder" herinnert
zich nog de heer G. te R.
„Vergeet echter niet dat hij
(en vele anderen) tweemaal zo
lang werkte als ik nu. Boven
dien had men naar mijn me
ning de gedachte dat het
huishouden voor de vrouw
was. Hierin is, dacht ik, wel
wat verandering gekomen.
Het gros van de werkne
mers heeft een 45-urige werk
week en men beseft dat het
toch niet past dat pa geen
klap uitvoert terwijl ma zich
uitslooft. Overigens begrijp ik
niet hoe het komt dat de
vrouwen ondanks het in het
bezit zijn van vele huishoude
lijke apparaten het drukker
schijnen te hebben dan de
vrouwen vroeger.
Wij hebben drie kinderen
maar mijn vrouw is ondanks
stofzuiger, wasmachine e.d.,
nooit klaar. Zijn de vrouwen
nu veel schoner op het huis
en vragen de kinderen meer
aandacht en werk? Met mijn
hulp kunnen we het soms
nauwelijks bijbenen!"
Deze vraag smeekt om een
antwoord: lezeressen laat het
cr niet bijzitten vertel ons hoe
u hier over denkt. We weten
niet hoe oud de drie kinderen
van de heer G. zijn. we dach
ten zo tussen tien en één jaar.
Priester
Ook de heer \V. te H. leest
Dialoog altijd en, zoals hij
zegt. „Over het algemeen ver
lustig ik mij (ten goede) hier
in. Ik wilde iets zeggen over
het ..priester" zijn. Ik logeerde
wel eens bij een vriend wiens
vader iedere avond de ge
woonte had voor het naar bed
gaan te lezen en te bidden
met de kinderen. De maaltij
den, voor en na, een eigen ge
bed, met als gevolg een einde
loze herhaling voor Kerk,
Zending. Koningin en vader
land. Bovendien 's avonds (wij
lagen geknield) pijnlijke
knieën van het kleed, dus
schuiven van de ene knie op
de andere, en maar wachten
tot hij amen zou zeggen. Het
was een fijne vent voor mij
en zijn kinderen, en ik denk
nog met dankbaarheid aan
hem. Maar dit heb ik nooit
gedaan. Bidden is een heilige
handeling en dat moeten
vooral ook de kinderen goed
beseffen. Daarom bid ik voor
elke maaltijd het Onze Vader
en na de morgen- en middag
maaltijd een formuliergebed,
terwijl ik de avondmaaltijd
besluit met een eigen gebed,
dank en bewaring voor de
nacht vraag.
Dit vinden mijn vrouw en
ik voldoende, we menen hier
door het gebed geen schade
toe te brengen. Wanneer onze
kinderen met de kleinkinde
ren hier zijn, dan is mijn ge
bed bij het eten kort, terwille
van de kleinkinderen, maar
ook van mijn kinderen. Wij
willen niet dat onze dochters
met rode hoofden zitten, daar
de kinderen onder het bidden
niet langer stil kunnen zitten,
vooral niet met andere neefjes
en nichtjes. Met bijbellezen
lees ik dan soms maar twee
teksten. Ben ik nu oneerbiedig
of doe ik hun tekort?".
Televisie
Wie hierop in wil gaan doe
het snel, de laatste dialoog
over Huisvader is volgende
week. Ons nieuwe onderwerp?
TELEVISIE. Welke plaats
neemt hij in uw gezin in, welke
programma's volgt u, selec
teert u tevoren, wie is er baas
over de knop of gaat dat in
overleg, wat vindt u wel van
de reclame-strips? Heeft het
verschijnsel televisie uw leven
verrijkt? Enfin, stof tot praten
genoeg. We zenden u bij
plaatsing graag een verras
sing, Tipparade, De dokter
zegt 1 of 2. Uw stem telt mee
in onze krant maken wc de
kring weer groot?
JU. dat verwijt leg ik rustig ter
zijde. Wie hier de Open Brie
ven leest, weet dat ik eerder te
ernstig dan te lichtzinnig ben. Als
ik elk verhaal nu ook nog lamen-
térend moet opdissen, verlies ik
alles van mijn vrolijke-fransjes-
aard waarom de meneer van de
krant me destijds uitnodigde tot
het schrijven van deze brief.
Ik weet voldoende van verdriet
en ik meen nooit iemand niet au
sérieux genomen te hebben, maar
ik wil het Op mijn manier zeggen.
Er is iemand die me schrijft dat
zij, zo haar man in dat bos was
gaan wonen met zijn liefje, elke
dag de ruiten was komen ingooien.
Bij zo'n kreet mag ik toch ook wel
even lachen?
Maai- zij hielp me toch aan mijn
aanvulling. Op een heel ander punt
dan in mijn uiteenzetting van on-
géhuwd-gehuwd. Zij vertelde me
een voorval dat momenteel hon
derd keer plaats heeft; een wijk-
gemeente adopteert een verzor
gingstehuis. Over en weer komen
uitnodigingen. Kerstfeest wordt
gezamenlijk gevierd, in kerkdien
sten zijn gereserveerde plaatsen,
er komt een gespreksgroep, enz.
enz. Zo is er ook een soos, een ge
zelligheidsmiddag met praten in
leuke kringetjes, je bent allemaal
zo ongeveer van hetzelfde soort,
je voelt je erbij horen, je past bij
elkaar.
En nu, wat doet die wijkgemeen-
te nu? Die nodigt voor zo maar
eens een volgend keertje mensen
uit een andere wyk uit. Mensen
van, laten we het deftig zeggen:
van een totaal andere sociale struc
tuur. Mensen van gewoon een la
gere kom-af. Misschien heel beste
luitjes, maar waarover moet je
praten. Wie weet, maken ze fou
ten in het betrekkelijk voornaam
woord, of hun moppen zijn andere,
en ze willen andere pleziertjes.
Nu voel je je geremd, en als J®
thuiskomt, verdrietig, want het
was niet zo knus en je had zo
naar die middag verlangd fmag dat
soms niet?), en ja, je voelt je ook
een beetje boos op de wijk-
gemeente-regelaars, en in het rust
huis hoor je zelfs woorden als „ar
beiders" en „communisten". En ook
enkele regelaars zeggen: dat was
mis, dat was geen goede planning,
of: men was er nog niet rijp voor.
In die woorden klinkt ook spijt,
want het Is verdrietig bij goede in
grediënten geen mooi mengsel en
laten we zeggen geen lekkere cake,
maar klontjes te krijgen, zodat je
beter de hele zaak het raam uit
kunt gooien.
WAAR is de fout? Moet je be
jaarden soms niet hun eigen
knusheid laten houden, moet je ze
in de naam van Christus weer pro
beren te mixen, tegen problemen
van communicatie aangooien nèt
nu ze van een leven met toch heus
wel wat moeilijkheden tot rust
komen Of mag je eenvoudig ver
wachten dat ze weten wie hun
medemens is Is er al niet genoeg
in beweging, moeten we nu ook
- nog beweging (deining) mèken
Wat wil die wijkgemeente? Die
wil, ik durf het haast niet te zeg
gen, maar zo is het vast, die wil
iets zien van het komende. Het
komende: het koninkrijk Gods.
Daar ben ik dan bij de laatste regel
van mijn vorige Open Brief: waar
gehuwd en ongehuwd wegvallen,
daar is iets waarvan men zou mo
gen zeggen: het koninkrijk Gods is
nabij. Dus waar verschillen weg
vallen, daar is het. Ten diepste dan,
ik moet het in weinig woorden
zeggen. (Niet als we bijv. allemaal
een auto hebben.)
Waar geen verschil meer is van
mens tot mens, daar begint het te
komen. Waar mevrouw met zilve
ren haar en stola gewoon, niet
neerbuigend, maar charmant en
menselijk, kan praten met de ar
beider-communist of waarvoor hij
doorgaat omdat hij mens is en
ideeën heeft en misschien wel
èndere ideeën gehad zou hebben als
mensen naar hem hadden willen
luisteren.
Daarvoor is nederigheid nodig.
En nederigheid is vrucht van zelf
kennis. En zelfkennis eist zo'n diep
inzicht dat de Grieken lachend
zeiden: nu ben je op het terrein
van de godheid bezig. Slechts de
godheid kent zichzelf, de sterfelij-
ken wandelen toch altijd weer in
raadselen. Het wonderlijke is nu
dat in Jezus Christus ons wordt
duidelijk gemaakt dat God naar
mensen, naar de aarde kwam. dat
dat Zijn domein was, dat het hier
gebeurt. Dat de mensen die dat
plotseling zien, zomaar kinderen
Gods worden genoemd.
Dat is het enige menselijke ver
schil: zien en niet zien. Wie ziet is
gewoon zichzelf, dat is nederig.
Bezig zich te verstaan met ieder
die op zijn weg komt. Zichzelf
kamend.
Wie niet ziet, moet zich een
wereldje maken: stand, ras, natie,
macht, techniek. En ik-ben-ge-
trouwd. En Heer-ik-dank-u (dat ik
niet ben als die-daar).
T^ERSCHILT het nu, getrouwd en
niel-getrouwd? Ja, als je denkt
aan twintig jaar alleen eten, alleen
de kamer binnenkomen, en de
ander altijd maar weer gezelschap,
ook natuurlijk wel altijd weer
eten kokenJa, als je de een
al die nabije.steun ziet hebben die
je mist, al de grage liefde ziet
geven die je zelf nergens kwijt
kunt.
Maar NEE als je allebei ziet, in
ziet wat er met je leven eigenlijk
gebeuren moet: gestalte geven aan
het komende. Anders gezegd: het
komende ZIJN. Dan is huwelijk
maar een klein hulpje, en soms een
handicap. Potsierlijk om er trots
op te zijn. Maar goed om erover
heen elkaar te vinden, van deze
en gene zijde.
