KERSTBOMEN VAN HEINDE KOMEN EN VER Twaalf wensen op tafel voor nieuwe metaal-cao Commentaar fdaMnks'ngoede portie vlees I vlees etenis^ IveimtwoorcL eten „Oorlog en Vrede" met veel Russisch geduld Meer pensioen korter werken feestje bouwen?, schenk de slijter uw vertrouwen! Hoe slapende fondsen wakker te krijgen? HET GAAT OM HONDERDEN MILJOENEN Waarschuwing 16 leden CHU VERBAZINGWEKKEND FRAAI SCHOUWSPEL Nu eerste nr. 4 nog twee delen; in de maak Provincie Groningen verwacht industrie en grote schepen 200 km- beurt LEIDSE COURANT DONDERDAG 14 DECEMBER 196T CJir. Bedrijfsbond betrekt stellingen I UTRECHT Eind 1968 loopt driejarige arbeidscontract Jroor de werknemers in de me tal- en elektrotechnische in dustrie af. De Christelijke me- laalbedrijfsbond heeft thans zijn wensen geformuleerd voor het ■ieuwe contract, dat eind 1968 kracht moet worden. Ge- aagd wordt: Opnieuw afsluiting van een Iriejarig contract. I Per jaar het percentage vast te [gen, waarmee de loonkosten stij- pensioenen stuurde ziekenfondsen (VMZ) heeft voorzitter Speleers, zelf arts, zich afgevraagd, of het wel juist is de ziekenfondsen aan de artsen en andere medewerkers van de fondsen extra bijdragen betalen voor het treffen van pensioenvoorzieningen. Begrijpelijk kijken artsen en an dere medische medewerkers wel eens jaloers naar geneeskundigen in overheidsdienst, die de oudedags voorziening pasklaar geregeld krij gen. Artsen in het vrije beroep moeten zich voor een dergelijke voorziening grote financiële offers getroosten. Maar is de thans gekozen methode de juiste? Het vragen aan de zieken fondsen om een bijdrage voor pen sioenvoorzieningen brengt de ver houding arts-ziekenfonds in de sfeer van werkgever en werknemer. De overgrote meerderheid van de artsen is afkerig van deze gedachte, omdat zij juist bijzonder gehecht zijn aan de status van het vrije be roep. Ook dit aspect van de zaak zullen de artsen moeten overwegen, wan neer zij hun financiële wensen bij de ziekenfondsen kenbaar maken. De Engelse situatie, waar de arts welal uitsluitend ambtenaar is, zou men hier immers niet graag zien ingevoerd. Het zich al te vast bijten in de pensioenvoorzieningen brengt aller lei consekwenties mee. De zieken fondsen zullen hun tarieven moeten verhogen en wellicht een eigen ri sico moeten introduceren voor de verplicht verzekerde, juist wat be treft de medische hulp van de huis arts. Tenslotte moeten de tegemoet komingen.in de pensioenvoorzienin- (Van onze soc.-econ. redactie) Bij stijging van de kosten van levensonderhoud zullen de lonen en salarissen extra omhoog moeten, evenals de afgelopen drie jaar het geval was. Aan het eind van de nieuwe contractsperiode zal er voor handar beiders en beambten een ge meenschappelijk contract moeten bestaan; bij wijze van overgang kun nen in het begin van de contract periode nog afzonderlijke contracten gelden. Prioriteiten Bij de loononderhandelingen zal ruime prioriteit moeten worden toe gekend aan verbetering van de pensi oenvoorzieningen. Verdere verkorting van de werktijd tot bijv. 42'/ï uur per week. Uitbreiding van de vacantie- recbten. Het werken in tarief als systeem van prestatiebeloning dient definitief te verdwijnen. Het betrekken van de werkne mersorganisaties bij de plannen tot automatisering en rationalisering van gen elk jaar opnieuw overeenge komen worden bij het afsluiten van een nieuwe honorariumovereen komst. De hele zaak heeft zo ook nog een bijzonder wankel bestaan. Daar bent u vóór, want met 'n goede portie vlees kunt u er tegenI Vlees Is rijk aan waardevolle eiwitten. Vlees is uitstekend voor de lijn. Enhet hele gezin houdt ervan, van lekker vlees en lekkere Jusl (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG In ons land bestaan heel wat z.g. slapende fondsen, waar van de doelstelling is verouderd. Daarom functioneren ze hetzij ten dele dan wel in zijn geheel niet meer. Zelfs zijn er fondsen die geen be heerders meer hebben, bij een nota ris hwusten, waar alleen elk jaar Sente bijgeschreven wordt: geld dat volledig een eigen bestaan leidt zon der dat iemand eraan kan komen. Het niet of slechts ten dele func tioneren van die verouderde fondsen er zijn honderden miljoenen, som migen zeggen zelfs miljarden in het geding! is voor de Nationale raad voor maatschappelijk welzijn aanlei ding geweest een nader onderzoek in te laten stellen naar mogelijke herstructurering. De commissie ter bestudering van dit vraagstuk komt in haar eind verslag tot de conclusie dat allereerst een registratie mogelijk moet worden gemaakt. Onder de huidige omstan digheden kan dit niet, want banken (bankgeheim) en notarissen (ambtsge heim) hebben zwijgplicht. Daarom beveelt de commissie aan, artikel 28 op de Wet op de stichtin gen te schrappen en straks de over gangsbepalingen inzake stichtingen in het nieuwe BW, waardoor de ver plichting gaat ontstaan, dat de fondsen worden ingeschreven in het Centraal stichtingenregister. Zou het eenmaal zo ver zijn, dan krijgt een officier van justitie de be voegdheid tot het vragen van inlich tingen en kan hij ingrijpen als deze hem niet gegeven worden. Proefproces Zou blijken dat op deze manier weinig te bereiken is, dan zouden verdere maatregelen nodig zijn. In dit verband denkt de commissie aan het uitlokken van een proefproces over de interpretatie van „een andere, aan de laatstbeoogde zo nabij komende bestemming indien de bepalingen aangaande het doel ener stichting niet meer beantwoorden aan het oog merk van de stichting....", zoals dat in de wet staat geformuleerd. Een gesticht in Breda, dat zijn doelstelling wil wijzigen, hoewel dat formeel tegen zijn statuten ingaat, wil daarbij wel als proefkonijn fun geren. Contacten in het buitenland wor den aangegeven, die nader inzicht kunnen verschaffen over de wijze waarop men daar het probleem te lijf gaat. Tenslotte wordt met nadruk aanbe volen om meer soortgelijke tnoei- lijkheden in de toekomst te voorko men het geven van voorlichting aan bestuurders van bestaande fondsen en aan mensen die van plan zijn erflatingen of schenkingen te doen. Zij dienen hun formuleringen zo te kiezen, dat een veranderde, aangepaste doelstelling in de toe komst niet wordt uitgesloten. de produktie. Bescherming van de werknemers in geval van wijzigingen in functie, overplaatsing of ontslag. Richtlijnen voor «ociaal beleid in de onderneming, in overeenstem ming met de CMB-brochure: Onder neming en sociaal beleid. Faciliteiten voor de vakbonden bij bedrijvenwerk. Een bijdrage van de onderne mingen in de scholingsactiviteiten van de vakbeweging. Philips 2 pet. Inmiddels is voor het personeel van Philips reeds overeengekomen, dat hier de lonen per 1 januari 2 pet omhoog gaan, omdat de kosten van levensonderhoud in de periode van oktober 1966 tot oktober 1967 met drie punten zijn gestegen. Ook bij Philips moeten onderhandelingen be ginnen over een nieuw contract. De directie heeft reeds te kennen gege ven voorstandster te zijn van een nieuw langlopend contract Op 1 januari a.s. gaan de lonen voor de branches in de kleine me taalnijverheid met 3,6 pet. omhoog. Bij Hoogovens stijgen de lonen met 3,7 pet Een belangrijk bericht voor de werknemers in de metaalindustrie is voorts nog, dat in geval van ar beidsongeschiktheid de werkgevers bereid zijn de uitkering uit hoofde van de Wet Arbeidsongeschiktheid gedurende twee jaar aan te vullen tot 100 pet. van hef laatstgenoten netto-loon of -salaris. Ook het recht op vakantiebijslag blijft volledig ge handhaafd. „Geen fusie met andere partijen (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Zestien leden va« de CHU hebben gewaarschuwd dat de Unie niet zal moeten opgaan in een geheel of gedeeltelijke fusie met andere groeperingen. De CH zou haar eigen positie in de Neder landse politiek moeten blijven in nemen. Dit staat in het maandblad Bin ding. Overigens zijn de zestien niet tegen een federatieve samenwerking van de CHU met ARP en KVP. Een samenwerkingsverband voor de verkiezingen wijzen zij evenwel af. Een van de woordvoerders van deze groep, de heer C. van Genderen, lid van de Provinciale Staten van Utrecht en tevens lid van de Unie raad, licht het standpunt van de zestien als volgt toe. Verarming Het verdwijnen van de Unie zou een verarming van het politieke leven zijn. Er is voor een centrum partij als de CHU altijd plaats ge weest en er zal altijd een plaats blijven tenzij wij die vrijwillig op geven. Hierdoor zouden de kiezers gedreven worden naar een kamp waar zij van huis uit niet in horen. Zaterdag wordt over de toekom stige politieke lijn van de CHU op een congres in Utrecht een beslis sing genomen. Politieke waarnemers wijzen erop dat de groep van zestien overigens het standpunt van het bestuur niet bij voorbaat afwijst. Zij waarschu wen echter voor een naar hun me ning te ver doorgevoerde samen werking met AR en KVP. Zoals be kend heeft het bestuur nauwere samenwerking van de unie met deze beide confessionele partijen bepleit in een discussienota. Die drukke, vrije, laatste dagen. heet onder de grossiers zakelijk „denneboom" en wordt met duizenden tegelijk dicht opeengepakt uit bosrijke landen aan gevoerd. En met de ontheemde bomen verhuizen ook tien duizenden dennetakken naar de markten. Want zo niet een kerstboom, dan wel een enkele kersttak met twee kerstballen en engelenhaar boven de haard, denken velen. Of een gevloch ten krans die na enig geschipper met linten, schaar en spijkers ook de kerstsfeer kan verhogen. Maar voordat de kerstboom stevig in de hoek van de huiskamer staat „geplant" is er, behoudens het breken van diverse kerstversierselen, wel het een en ander gebeurd. Want het handelen in kerstbomen is wel een tijdelijk bedrijf, maar zeker niet minder inspannend. Keuren Een paar maanden per jaar ont poppen ijverige burgers zich als dauwtrappers en trekken uitgerust met een keurend oog de buitenlandse bossen in. Twee van deze kerstboom deskundigen: M. van Oort en A. J. Peperzak, respectievelijk grossier in groente en fruit en bloemenhande laar. Buiten de kersttijd dan, want zeker vier weken per jaar laten zij hun winkels voor wat ze zijn en trekken de Luxemburgse bossen in. Een vriendelijke vriend bood me aan de korte inhoud van Tolstoi's roman „Oorlog en Vrede" te vertellen. „Maar", zei hij, „dan moeten we er wel twee dagen voor uittrekken" Toen ik hem zei, dat de nieuwe Russische verfilming van dit boek door Sergei Bondartsjoek zoals hij nu in onze bioscopen vertoond gaat worden, eindigt met de inval van Napoleon in Rusland in 1812 zei hij: Jam mer, want dan begint het boek eigenlijk pas" Wat nu vertoond wordt zijn de - eerste twee delen van dit gigantische filmepos. Bondartskoek is met de verfilming van het vierde deel bezig. Slechts het voorpostengevecht (om het zomaar eens te nomen) krijgt men nu te zien. Daar heeft Bon dartsjoek ruim drie en een half uur voor nodig. Toch ligt het in zijn be doeling het geheel binnen twee dagen vertoningstijd klaar te hebben. Hij heeft dus wel op Tolstoi ingelopen. Drie elementen Tolstoi's roman bevat drie belang rijke elementen: de preken, de nauw keurige waarneming van Russische mensen in oorlog en vrede, en de exacte beschrijving van de veldsla gen en het krijgswezen. Het eerste element, Tolstoi's pre ken zijn niet veel waard. Bon dartsjoek heeft ze dan ook voor een groot deel weggelaten, hoewel ze hier en daar in de overleggingen der figu ren wel doorklinken en het hele film werk hun geest ademt. Het is de geest, die Walter Schubart karakte riseert als het „messianisme van het Russische volk". Dit wil zeggen: men is van mening, dat het Russische volk een zending aan de wereld heeft. Voor Tolstoi is dat het dulden en het lijden om het goede. Voor deze geesteshouding staat in boek en film de figuur van Pierre Bezoechow portret. Bon dartsjoek heeft deze rol in de film voor zichzelf uitgekozen. In zekere zin is het de hoofdrol. Het is deze goede, trage lobbes, die het Russische leven in de Napoleon tische tijd gadeslaat. Er zijdelings, als een toeschouwer deel aan heeft. Hij beweegt zicih in de kringen der society zonder er wezenlijk deel van uit te maken. Society De Russische mensen, die Tolstoi zo nauwkeurig waarneemt zijn de mensen van de society in St. Pe - tersburg. Merkwaardige, kunstmatige wereld, bestaande bij de gratie van het Hof. Sterk onder West-Europese invloed (Frans en Duits), badend ln een onvoorstelbare rijkdom. Het is de wereld van de grote bluf. Feesten en bacchanalen zijn aan de orde van de dag. Tolstoi raakt er niet over uitgepraat en Bondartsjoek filmt het in een mateloze overvloed: bals in prachtige zalen met een weel de aan kostuums. Zijn film verdrinkt van tijd tot tijd in de grootste kostuumshow aller tijden. Bondartsjoek kan er maar geen ge noeg van krijgen. Evenmin als van de woeste drinkgelagen, waar stout moedigste waaghalzerijen worden uitgehaald. Wie het al te bont maakt wordt uit het decadente, Westerse St. Petersburg verbannen naar het dege lijke, oer-Russische Moskou. De liefde In dit frivole wereldje spelen zich de romantische liefdesgeschiede nissen af. De lieftallige Natasja Rostowa bijv. wordt door haar ou ders aan het hof geïntroduceerd en komt diep onder de bekoring van de in zichzelf gekeerde, hardvochtige Andrej Bolkonsky, aan wie zij be looft een jaar te wachten voor zij zich verloven, maar helaas, wat houdt in deze frivole wereld nu stand? Natasja verliest haar hart aan de jonge losbol Anatole, die haar komt schaken, wat mislukt en haar zo vreselijk in het ongeluk stort. Andrej wil nooit meer wat van haar weten en als Pierre Bezoechow er niet was geweest, was er helemaal niets meer van haar terechtgekomen. De actrice Ludmilla Saweljewa speelt dit meisje vol verwachting zeer ontroerend en teer. Prachtig bijv. is die jachtscène, waarop zij de oude Russische dansen danst, hoewel ze een Franse opvoeding heeft gehad. Veldslagen Tenslotte de veldslagen. Wellicht heeft Bondartsjoek hierop zich het meeste toegelegd. Hier wordt de film een kolossale Russische Western. De slagen bij Schöngraben en Austerlitz worden nauwgezet nagebootst en daarvoor kwam wat kijken: 16.500 Russische, Oostenrijkse, Italiaanse en Poolse uniformen; 160 stuks artillerie; rie; 120 wagens; 7000 zwaarden; 62 ton rookpotten; 23 ton kruit; 16.600 handgranaten; 6000 witte rookbom men; 4500 ontstekingen; 400.000 liter kerosine voor de vuur- en rook-effec- ten, enz. enz. Generaal Koetoesow Charge van de cavalerie te Austerlitz in de Russische jilm „Oorlog en Vrede". sjokt met zijn troepeh door sneeuw en modder, eindeloos. Zo ooit blijkt, dat Rusland een steppenland is, ein deloos en mateloos, dan hier. Heel die ruimte is in de manier van filmen gevaren. Men neemt zich de tijd. Niemand dringt tot tempo. Dat heeft eenvoudig geen zin in deze eindeloosheid. Maar dit wordt tevens het „Waterloo" van deze film, om eens op de historie vooruit te lopen. Geduld Men kan zich nu eenmaal de luxe van dit eindeloze geduld in de dra matische kunst niet veroorloven. Bondartsjoek kan dit geduld mis schien wel opbrengen, en zijn Russische kijkers wellicht ook, maar wij Westerlingen zijn geen duiders en lijders. Wij willen actie en in de film tempo en dat ontbreekt hierten film tempo en dat ontbreekt hier ten enemale. „Oorlog en Vrede" heeft ongetwij feld prachtige momenten. Grandioos, vertederend, een enkele keer zelfs een zweem van ontroering, maar me nigeen zal doodeenvoudig het geduld niet kunnen opbrengen om dit alles zo muisstil als het hoort uit te zitten. Het is een meesterlijke poging om een wereld, die verdwenen is, te doen herleven. Filmtechnisch zijn er ge weldige dingen gepresteerd. De foto grafie is adembenemend grandioos. Bijv. de grootse opname van de be roemde vlakte van Borodino als ope ningsbeeld. Het is alles fraai en mooi, maar men moet zioh de tijd gunnen. Een merkwaardigheid: in deze film met zijn grandioze kleuren ontbreekt zeer opmerkelijk de kleur rood. Ken nelijk houden de Russen, de echte Russen niet van rood, ondanks de roemruchte revolutie, die zoveel scheen veranderd te hebben, maar in wezen zo weinig gewijzigd heeft. Ev. Grolle Weer winst Blokkeer AMSTERDAM Voor de competi tie van de NeVoBo is woensdagavond in Amsterdam de eredivisiewedstrijd heren gespeeld tussen US en Blokkeer. Blokkeer won met 3—1 (12—15, 1^—6 15—5, 15—10). Zij komen, keuren, wikken en we gen en laten tenslotte zo'n kleine 40.000 Luxemburgse dennen kappen en naar hun standplaats, de Rotter damse veiling, overbrengen. Op het van de veiling gepachte stuk grond staat een caravan, die zijn beste jaren al achter de rug heeft. Dit is het tijdelijk onderkomen van de heer Van Oort en echtgenote en twee grote Duitse herdershonden. Mevrouw Van Oort, in dikke zwar te coat, lange broek, laarzen en een astronautenmuts, telt de kerstbomen die met vrachtwagens tegelijk weer afgevoerd worden. Bomen van ander half tot zes meter gaan zo naar de vaste klanten door het hele land heen, marktkooplieden, winkeliers, ziekenhuizen, bejaardenhuizen. En met de bomen gaan ook weer 1500 pakketten takken van de hand. Groen Nu is er zelfs verschil tussen groen en groen. Want het groen van de takken heet onder de insiders „doug- lasgroen". Dit groen is grover van naald, blauwer van kleur en soepeler van constructie dan de boompjes. Bent u de groene boom en tak beu, dan vraagt u een exclusieve blauwspar. Succes verzekerd. Ze zijn echter wel zeldzaam. De echtparen Van Oort en Peper zak zijn helemaal vergroeid met de kerstbomenhandel. Tot diep in het voorjaar vissen zij geurige naalden uit het meubilair. Maar dat deert hen niet, het zijn immers winstgevende naalden van Luxemburgse herkomst. Wilt u nu een kerstboom van goede Hollandse grond, dan weet een Apel- doornse boomkweker daar wel raad op. Hij adverteert, zo lazen wij, met enkele percelen kapklare bomen. Te gen betaling, vanzelfsprekend. De verspreide boomgroei in Bra bant staat borg voor een kerstboom in de Zeelandse, Groningse en Fries» huiskamers. En dan zijn er natuur lijk ook nog de bomen uit de landen waar de winden zo om de rotsen waaien, de Scandinavische landen. Keus dus genoeg. Illegaal Maar er blijven altijd mensen, di® liever zelf de herkomst van hun boom bepalen. Zij verrijden vele gul dens benzine, lopen het risico van een flinke geldboete en kappen om zichtig een mager sparretje, want een grote past niet in de wagen. Dit zijn de individuele boomrollers. Illegaal kappen op grote schaal be hoort de laatste jaren tot de grot® uitzonderingen, aldus de Apeldoorns® recherche. De aanvoer van naakte kerstbomen bereikt nu reeds zijn einde. D« laatste etappe, die tot op de stan daard in de huiskamer, moet nog be ginnen. Eind deze week start de jacht op het groen, dat eerst met veel moeite van verre is aangesleept en na vier weken afgedankt in nieuw jaarsvuren opgaat. Vallende betonkuip doodt opzichter MONTFOORT De 27-jarige op zichter A. Buijzer uit Woerden werd woensdag op slag gedood, toen door draadbreuk een met beton gevulde kuip van een in aanbouw zijnde pompstation stortte en op drie mensen terechtkwam. De 43-jarige betonwerker A. G. van Zoelen uit Waddenooyen werd zwaar gewond en zijn 47-jarige collega C. Visscher uit Waardenburg liep lichte verwondin gen op. (Van e r verslaggevers) GRONINGEN De provincie Gro ningen heeft zijn havenplanncn klaar. Volgens deze plannen zal zich in de komende tien jaren een com pleet nieuw haven- en industriecom plex ontwikkelen waar schepen van een 40.000 ton d.w. kunnen komen en in een later stadium mogelijk sche pen tot 60.000 ton d.w. Dit laatste is afhankelijk van de mogelijkheden in de Westereems, waar in de toekomst eventueel nóg een haven kan worden gerealiseerd. De huidige haven is geprojecteerd bij het Doekegat. vlak boven het dorpje Oifdeschip. In 1970 verwacht men de eerste industriële activiteiten. Aldus de plannen van de Provinciale plano logische dienst, neergelegd in een rapport. Afhankelijk van de snelheid waar mee het Eems-gebied zich zal ont plooien verwacht men dat in 1980 een 2000 tot 4000 man emplooi kunnen vinden in het haven- en industrie complex. In 2000 zullen deze aantal len zijn opgelopen tot minimaal 7000 en maximaal 13.000 werknemers. De Groningse planologische dienst neemt aan, dat vooral een bepaalde categorie grote industrieën zich in het gebied zullen vestigen, bedrijven die veel koelwater nodig hebben en bedrijven die veel afvalwater en -gassen lozen. Als potentiële gebruikers ziet men: olieraffinaderijen, chemische bedrij ven, hoogovens, alluminiumsmelte- rijen, scheepsreparatiebedrijven en assemblagebedrijven. Een tweede categorie vestigingen die men verwacht zijn bedrijven in de op- en overslagsector, die als ach terland in hoofdzaak hebben de pro vincies Groningen, Friesland, Drente en Overijssel. Langs de kust Bij het ontwerpen van het eigen lijke Eemshavencomplex is men uit gegaan van twee „modellen". Het éne is een blokvormige oppervlakte grond, deels buitens- en deels bin- nensdijks en het andere een zich langs de kust uitstrekkend gebied, vrijwel geheel buitensdijks. In beide gevallen is de haven bij het Doekegat het centrale punt De voorkeur wordt gegeven aan de lang gerekte vorm langs de kust Dit ge bied moet dan in de komende jaren worden ingedijkt: In de jaren '69 en *70 het deel ten oosten van de haven, in 1971 zal de haven zelf worden gerealiseerd en de daarop volgende vier jaar wordt het westelijke deel ingedijkt. Verbindingen In de aanloopperiode kan wel wor den volstaan met de provinciale weg naar Groningen en de bestaand® spoorlijn naar deze stad. Op langere termijn echter niet Dan zal er on dermeer een autoweg naar Groningen, moeten komen. Ook denkt men aan nieuwe spoorwegverbindingen en een kanaal naar Twente. Een vliegveldje ontbreekt niet in het plan. Niet voor de auto, maar voor de rij'der. Gebruikt materiaal: melk. Want wie 1 glas melk op de 200 kilometer neemt, tankt het beste wat er is voor een scherpe blik en een snel reaktio- vermogen. Mee eensVraag dan het grat embleem aan het N.Z.B., Pos, bus 4530, Rijswijk (Z-H).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 9