Sonneheerdt heeft eigen moderne textielfabriek na Baptisten gemeenten moeten zuinig zijn met doopwater Een woord voor vandaag Kanttekening Slagvaardig en modern Hoofdpijn? ASPRO' ASPRO' Opperrabbijn Pereira maandag 80 jaar Hoogleraar in Zuid-Afrika overleden VRIJDAG 8 DECEMBER 1» Kunnen wij Psalm 94 met de Hebreeën meezingen' Psalm 93: el? f Koning" teelt gemakkelijk uit ons hart op. Maar nier; God der wrake, Here. God der wrake, verschijn in lichtglans. Is one dat niet al Ie Oudtestamentisch? Als die vraag bij ons opkomt hebben we ons al boven het Woord van Uod verheven. We kunnen de God van het Nieuwe Testament niet liefheb- ,,God van het Oude Testament afwijzen. Dat is het zelfde als de ogen van een meisje liefhebben, maar haar stem afwijzen. Wie met naar Gods stem in het O.T. luistert, kan Hem met m het N.T. horen spreken. En toch, wie Psalm 93 gezongen heeft, moet ook Psalm 94 kunnen zingen. Want een Koning moet recht kunnen spreken, anders w Hij geen Koning. Een Koning heeft het recht om zich te keren tegen ieder die zijn Koningschap niet erkent. Maar luister goed naar deze psalmist. Hij verheugt zich niet alleen over het oordeel over anderen, maar beseft dat hij ook oordeel staat: „Welzalig de mandie Gij kas tijdt. Here.De psalmist staat aan de kant van de veroordeel den En toch is er iets meer. Het oordeel is hem tot zegen ge worden: „Welzalig, de man!" Want God kastijdt niet alleen God onderwijst: „Gij onderwijst uit Uw wet!" Hier is geen sprake van het oordeel van de haat, maar van het oordeel van de liefde. God heeft het beste met ons voor. Zijn harde hand rukt ons weg van de rand van het ravijn, waarin wij dreigen te storten! We lezen vandaag: Jeremia 37 1-10. TOPBERAAD HERVORMD- LUTHERS GENEVE De Hervormde We reldbond en de Lutherse Wereldfe deratie hebben hun vertegenwoordi gers benoemd in een gemeenschappe lijke studiegroep, die op 13 en 14 januari in Genève een officiële theo logische gedachtenuitwisseling op topniveau zal beginnen. Uitgangspunt van de beraadslagin gen zijn de rapporten over de resul taten van de regionale conferenties, die in Europa en in Noord-Amerika hebben plaatsgevonden. Daarbij wa ren de hervormden (gereformeerden) en lutheranen tot de overtuiging ge komen, dat het mogelijk is, de tradi tionele verschillen in de leer op te heffen door nieuwe gemeenschappe lijke uitspraken. Het gesprek zal gevoerd worden door drie hervormde en drie lutherse hoogleraars. Onder hen zijn twee Amerikanen (dr. James I. McCord en de lutheraan dr. Theodore G. Tap- pert) en twee Duitsers (dr. Wilhelm Neuser en dr. Wolfgang Trillhaas), een Schot (dr. Thomas F. Torrance) en de Deen dr. Regin Prenter. Project van miljoen zonder hulp rijk (Van een onzer redacteuren) ERMELO Op het 18 ha grote, riante terrein van Sonneheerdt, het bekende christelijke blindentehuis, is voor meer dan een miljoen een complete textielfabriek verrezen. Door particulier initiatief is het volle bedrag bijeengebracht. Voorlopig veertig mensen vinden daar werk. Zij produceren voor de groothandel zg. klein textiel en dekens. Maandag zal minister Roolvink dit voor de Nederlandse beschermde werkplaatsen unieke bedrijf openen. Kwaal en geneesmiddel DE. discussie in de Tweede Kamer over de positie van de algemene begrotings(ABC)-commissie wijst er weer op, dat de Kamer nog vreemd legenover het nieuwe Reglement van orde staat. Nu is bij de ABC-eommissie sprake van een geheel nieuw terrein. Ern stiger is het dat na enkele jaren experimenteren de nieuwe werk wijze van de Kamer een fiasco dreigt te worden. Met name geldt dit voor het systeem van de open bare commissievergaderingen. De afgelopen maanden boden het beeld van eindeloos durende en ver moeiende besprekingen. Bovendien werd een aantal onderwerpen niet afgehandeld. Bij de behandeling van de onderwijsbegroting werd bijvoor beeld het hoger onderwijs naar een' besloten commissie verwezen. De vraag kan dan ook worden ge steld of men op deze wijze werkelijk zoveel tijd wint voor een brede ge- dachtenwisseling in de openbare vergaderingen. "LIET nieuwe systeem wordt alleen aangehouden omdat de oude werkwijze nog vermoeiender was. Een uitgebreide schriftelijke voor- 'bereiding ging aan de openbare ver gadering vooraf. Het debat beperkte zich meestal tot het herhalen van volzinnen uit de stukken. De minis ter las redevoeringen op die door zijn ambtenaren waren samenge steld. In 1963 werd besloten proeven te nemen met openbare commissie vergaderingen. Men hoopte hierdoor een betere gedachtenwisseling tus sen Kamer en minister; alsook tus sen Kamerleden onderling mogelijk te maken. In de openbare vergadering zou men zich tot de hoofdlijnen kunnen beperken, waardoor het debat een beter aanzien zou krijgen. In de praktijk is van meer efficiency nog weinig terecht gekomen. De agenda's zijn overbelast. Men komt; niet klaar. De grens tussen inlich tingen vragen en beschouwingen geven is niet scherp afgebakend. IN de commissievergadering over volkshuisvesting en ruimtelijke ordening ging een halve dag ver loren met algemene beschouwingen over de grondslagen van het bouw beleid. Dat was een zaak die veel beter in de openbare vergadering behandeld had kunnen worden. De klachten zijn overigens niet nieuw. Toen in juni 1966 het Regie- I-at»-1*™*"®'!»!#* I '.yym* "i ft 4WI l'.WMHKBt KÜBK.J'llpr.gnt; tesr.b si [ÜÜBraet tï!J I \m li#! mu w\ Sfi ment van orde in behandeling kwam, kon men dezelfde bezwaren reeds horen. Het meest uitvoerig is de nieuwe werkwijze geschetst door het thans oud-Kamerlid de heer J. Bommer, die vaak de geestelijke vader van hel nieuwe Reglement van orde is genoemd. Hij wees op de noodzaak de be grotingsbehandeling tot hanteer bare proporties terug tc brengen. Tijdens de discussies over het Re glement van orde wees hij onder meer op de mogelijkheid om de stof van de begrotingen over het hele jaar te verspreiden en niet alle on derwerpen tijdens de begrotings behandeling samen te ballen. \TAN al deze goede voornemens is weinig terecht gekomen. De commissievergaderingen zijn zowel voor de leden als voor de pers vaak een lijdensweg. Er bestaan nog geen duidelijke regels over wat wel en wat niet in de commissies behan. A II deld moet worden. Besprekingen JiUIl lij H8C over technische details en politieke zaken wisselen elkaar af. 91<lu>irlprs IW W De commissie staat of valt met cen|'Ctl UTlllCI O liUU? goede voorbereiding van de agenda, i Hierbij is voor het presidium de fiTl IlllTltlim voorzitter en de ondervoorzitter HUIU1UB een belangrijke taak weggelegd. Als schakel tussen Kamer en ministers BUENOS AIRES Woensdag kan zij er toe bijdragen de bespre- avond joeg de Argentijnse politie een kinren zo korl en zakelilk moseliik honderdtal hrlojers uiteen die In de ie honden. In het presidium schijnt "ad oonL.:a monstratie hielden tegen het afzetten echter over deze taak reen eenheid „isscb po_ in opvatting te bestaan. Mag men, dpsliL aandringen op beperking of hoort HijWerd door het Vaticaan overge- de Kamer geheel vrij te laten plaatst naar een titulair bisdom. De ïiiUJ in de keuze van de onderwerpen? rTENSLOTTE speelt de rivaliteit tussen de partijen een rol. Men zou reeds veel tijd kunnen winnen als men over technische niet-poli- tieke zaken niet langer per frac tie sprak, maar na behoorlijke voorbereiding telkens een lid na mens de commissie laat spreken. „De nieuwe werkmethode moet stel lig krachtiger worden doorgevoerd". betogers riepen: „Dood aan de nunti us", omdat ze hem ervan beschuldi gen de oorzaak van de afzetting te zijn. Ze wilden door de politie gear resteerd worden, omdat „we als rooms-katholieken willen leven in een vrij land en niet onder een dicta tuur". Reeds eerder had de politie een door de Argentijnse vakbond uit geschreven bijeenkomst verboden. De afgezette bisschop is vooral populair Ds.M.W.J.C. de Kluis gaat pleiten voor Zuid-Afrika PRETORIA De gereformeerde emeritus-predikant'ds. M. W. J. C. de Kluis, die geruime tijd in Zuid-Afri ka op bezoek is, is van plan om na zijn terugkomst in ons land in kerke lijke kringen en bij andere gelegen heden te pleiten voor meer verdraag zaamheid ten opzichte van Zuid-Afri ka. ..De mensen moeten begrijpen dat hun kennis, wat Zuid-Afrika betreft, te oppervlakkig is om een oordeel te kunnen vellen", meent de predikan' wiens laatste standplaats Santpoori ..Als het beleid van afzonderlijke ontwikkeling een honderd jaar gele den reeds was ingevoerd, zouden de Zuidafrikaanse rassenproblemen van daag veel kleiner geweest zijn." Hij gelooft, dat men in Europa te oppervlakkig denkt als men met al lerhande „gemakkelijke" oplossingen voor Zuidafrikaanse vraagstukken aan komt dragen. Zonder degelijke kennis van de geschiedkundige ach tergrond waaruit het hedendaaese Zuid-Afrika is gegroeid kan niemand een oordeel vellen aldus ds. Dp Kluis volgens de nieuwsdienst „African Express". i ei het oud-Kamerlid J Scheps onder de arbeiders omdat hij veel reeds vorig jaar. gedaan heeft voor de verbetering van Deze uitspraak b nol actueel. Dr b^aAgenomer, wordt dat de Argett- rommtssie voor de werkwijze der tijnsee?erlng bij het vaticaan zou Kamer zal er goed aan doen zich hebben aangedrongen op verwijde- de komende lijd diepgaand op het ring van de lastige bisschop. Dit ver werk in de openbare commissies zoek zou zijn gesteund door de nunti- te bezinnen. De kwaal is gesigna- us. leerd. De geneesmiddelen zijn De- kend. De Kamer zal in haar eigen l belang he, medicijn moeien in- GetrOUWdC DriCStCrS nemen. 1 terug; in zielzorg FORTALEZA Priesters, die met toestemming van Rome getrouwd zijn, krijgen in sommige Braziliaanse bisdommen weer een taak in de zielszorg. Zij worden dan aangesteld als diaken. Aartsbisschop Delgado van Fortaleza heeft er zelfs voor ge pleit gehuwde priesters geheel in de priesterlijke bediening op te nemen. SHEFFIELD Het kerkbezoek in de Engelse industriegebieden is vol gens de nieuwste statistieken van de Anglicaanse Kerk sterk teruggelopen. In het district Sheffield bij voor beeld, gaat slechts zeven procent van de bevolking regelmatig naar de kerk. In een „middenstandsvoorstad" bedraagt d.t percentage twintig, in een „arme" stadswijk 2.5 procent. Het oude handweefgetouxo is volle dig vervangen. Mechanische opvol gers denderen in grote aantallen in de nieuwe fabriek van Sonneheerdt. Nieuwe brieven van Sonhoeffer BOSTON De Harvard-universl- teit heeft 39 tot dusver onbekende brieven van Dietrich Bonhoeffer ge kregen. De brieven zijn geschonken door Maria von Wedemeyer-Weller. Zij was verloofd met de Duitse theo loog, die 9 april 1945 door dc nazi's terechtgesteld werd. Uit de brieven blijkt onder meer, dat Bonhoeffer omstreeks Kerst 1944 nog hoopte, dat hij vrijgelaten zou worden en spoedig zou trouwen. Maria von Wedemeyer-Weller heeft meer dan veertig brieven van Bonhoeffer gekregen. De meesten waren gesmokkeld uit zijn cel in een Berlijnse gevangenis. De brieven, die zij aan de Harvard-universiteit heeft geschonken, mogen zolang zij leeft niet gepubliceerd worden zonder haar toestemming. De thans 43-jarige Maria von We demeyer-Weller ging in 1948 naar de Verenigde Staten, om wiskunde te studeren. Zij woont nu bij Boston en is computer-deskundige. TANANARIVE Drie protestantse kerken in het noorden van Mada gascar hebben besloten samen te smelten tot de „Verenigde Kerk van Madagascar". De kerk zal hervormd zijn in belijdenis en kerkorde. De eerste constituerende synode wordt augustus 1968 gehouden. De kerk zal rond 800.000 zielen omvat ten. De drie kerken waren deels door Franse, deels door Britse zending ontstaan. De Lutherse Kerk was niet bij de Sonneheerdt huisvest niet-zienden, die zich in de samenleving moeilijk kunnen handhaven en geeft thans ruim 72 mensen werk, onder wie on geveer 20 die extern zijn en een ei gen woning in Ermelo hebben. De directie, die met eigen verte genwoordigers werkt en de produk- ten (ook borstelwerk, bezems) zelfstandig afzet, meent, dat door de mechanisering en modernisering van haar produktie-apparaat de ejploita- tiekosten steeds minder zullen wor den. Ook wordt verwacht dat Ermelo arbeid aan moer blinden zal gaan verschaffen, waarbij men uiteraard wel afhankelijk blijft van het con junctuurverloop. Krachttoer Sonneheerdt heeft jarenlang een I bouwfondsactie gevoerd die goed resultaat heeft opgeleverd. Verder j kreeg de vereniging extra steun van haar leden en werden bijdragen ont- •vangen van diverse fondsen als KWF, Julianafonds en de zomerpost- zegels. Mèt nog enig eigen kapitaal J werden zo de middelen verkregen om i dit grote project te realiseren. De fabriek bestaat uit twee lagen. Beneden is het magazijn en boven i vindt men de vele textielmachines, waarmee allerlei soorten huishoud- doeken, wollen stoffen en ook dekens worden vervaardigd. Alles van hoog kwalitatief gehalte. De textielfabriek is uitgerust met een grote expeditie hal met bujten een verhoogd laadpla- teau. De constructie van het nieuwe ge bouw is zodanig, dat uitbreiding lo gisch kan geschieden. De oude be drijfsruimten worden thans gemoder niseerd. Daarin zijn de bezem- en borstelfabriek, alsmede de grote brailledrukkerij met binderij en car- tonnage-afdeling gevestigd, die onder meer een braille radio- en tv-gids uit geeft, woordenboeken (een Engelse dictionaire beslaat 28 dikke delen), blindenbladen en allerlei studieboe- Resterende tekorten blijven echter en daarvoor steunt men op het leger contribuanten van de vereniging Sonneheerdt in het gehele land. Sonneheerdt verleent gastvrijheid aan twee los van haar staande maar wel op hetzelfde gebied werkende i instanties: de christelijke blindenbi- I bliotheek en Dennenheul. va- j kantie-oord voor blinden. Zij huren de gebouwen, die eigendom van de vereniging zijn. Denneheul zal zijn gasten volgend jaar in een nieuw ge- 1 bouw kunnen ontvangen, dat in mei j a.s. gereed zal zijn. Het kan vijftig j vakantiegangers huisvesten. In Sonneheerdt zelf wonen 62 man- j nen en vrouwen, terwijl het moderne Henriette-bejaardenpaviljoen tig dames en heren De vereniging bestaat I/Ct/UMIS Dfi Dank zij zijn wetenschap pelijke samenstelling bevat 'ASPRO' alles wat nodig is om u snel van uw pijn af te helpen. Doeltreffend en betrouwbaar. UeiïfaoM* cf> ivlljoen veer- Oil 1 n ondcdak schoolvorderingen fi t thans 46 jaar. j O p< Commercieel schipperskinderen j als bij het glo Het unieke van met name de tex tielfabriek is, dat deze als commer ciële onderneming fungeert, die het totale produkt vervaardigt. Dit in te genstelling met de meeste andere beschutte werkplaatsen die onderde len voor de produkten van fabrieken voor hun rekening nemen. De slagvaardige en vindingrijke top van Sonneheerdt komt alle eer toe voor hetgeen hier gepresteerd is en ongetwijfeld nog wordt. LYON De nieuwe oecumenische Franse bijbelvertaling maakt grote vorderingen. Het ziet er naar uit. dat het Nieuwe Testament in 1970 zal uitkomen en de gehele Bijbel in 1975. De 64 medewerkers hebben onlangs een week vergaderd in de buurt van Lyon. Zij hielden zich vooral met de voetnoten bezig. In deze aantekenin gen treedt het oecumenisch verlan gen in bijzondere mate aan den dag. Ze zijn vaak zeer yityoerig en, vor men bijna een soort commentaar. Historische, .theologische, en oecume nische vragen worden er in behan deld. DEN HAAG In '65 ontvingen ruim 4.900 schipperskinderen, 3.300., woonwagenkampkinderen en 330 kin-^ deren van kermisexploitanten lager* onderwijs. In 1960 bedroegen deze aantallen 6.100, 3.000 en 350. De in tensiteit van het schoolbezoek was11 het hoogst bij de schipperskinderen aan 62 wal, die in internaten verblij-H ven. 51 procent van deze kinderen ontvingen in dezelfde mate onderwijs als normaal de kinderen op een g.l.o.-school. Bij de varende kinderen bedroeg het overeenkomstige percen-jr tage slechts 4 en bij de woonwagen- kampkinderen 5. Bij de schipperskin- deren bleek het bereikte vorde-r ringspeil in elk der leeftijdsjaren wei-16; nig af te wijken van dat van de, leerlingen bij het g.l.o. Bij de woon-£ wagenkampkinderen daarentegen lag het bereikte peil, in vergelijking met dat van de leerlingen bij het g.l.o. veel lager. (ui ken. Ultra-modem Het spreekt vanzelf, dat de gehan dicapte personeelsleden niet tot de zelfde produktie kunnen komen als hun niet-gehandicapte collega's. Van daar. dat de lonen bijna geheel uit overheidssubsidies mroten komen. Door vergaande efficiency, kortom: ultra-moderne bedrijfsvoering, is men in Sonneheerdt al aardig op weg „er alles uit te halen wat er in zit". Hoogste joodse autoriteit (Van een onzer medewerkers) AMSTERDAM Zijn naam blijft doorgaans achterwege. Als chacham (Wijze) wordt hij aangesproken. Als chacham is opperrabijn S. Rodrigues Pereira bekend. Maandag wordt hij tachtig jaar. Maar desondanks is hij opperrabbijn van de Portugees Israëlitische ge- PRETORIA Onlangs is overle den prof. J. H. J. A. Greyvenstein, die grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederduitsch Hervormde Kerk van Zuid Afrika. Prof. Greyvenstein is hoogleraar geweest aan de universiteit van Pre toria voor de opleiding van predikan ten. Zelf heeft hij zijn opleiding ont vangen te Stellenbosch en te Utrecht. In 1917 werd hij hoogleraar in de besprekingen betrokken. Zij heeft theologie en doceerde Nieuw-Testa- haar terrein in het zuiden van het eiland en werkt op allerlei gebied met de noordelijke kerken samen. Verder is er op Madagascar naast de Rooms-Katholieke Kerk nog een Episcopale Kerk. mentische Wetenschap en Dogmatiek. Een groot aantal studenten werd door hem opgeleid. Zijn verhouding tot de studenten werd getypeerd door de bijnaam, „die ou vader" die zij hem gaven. BENDIGO (Australië) Zuinig zijn met I doopwater! Dit is het devies dat de baptisten- gemeenten in de staat Victoria in Zuidoost- Australië hebben gekregen omdat er een ver- ontrustend gebrek aan water is in dit gebied. De baptisten dopen door onderdompeling van j het hele lichaam in bassins, die meestal voorin de kerk zijn aangebracht. Negen- tot dertien- honderd liter water is nodig om zo'n bassin te vullen. De. leider van de baptisten in de staat Victoria, ds. J. G. Manning, heeft nu enkele maatregelen bekendgemaakt, die bezuiniging van het water tot gevolg kan hebben. Al moet worden gezegd, dat de regering heeft meegedeeld, dat het watergebrek van geen invloed zal zijn op de doopplechtigheid van de baptisten. Men moet echter met overleg te werk gaan. Ds. Manning stelt voor zo min mogelijk één persoon tegelijk te dopen. Als het mogelijk is en er zijn meer dopelingen te verwachten dan kunnen ze gezamenlijk worden gedoopt. In een ander geval kan men dopelingen uit verschillende baptistengemeenten in één doop- dienst samenbrengen. Een ten slotte kan het water misschien nog worden gebruikt voor be sproeiing van tuinen en weiden. De predikant legde er echter wel de nadruk op. dat al deze maatregelen niet tot verschra ling van deze kerkelijke handelingen moeten leiden. I u 1943 benoemde de Nederlandse rege- )ai ring in Londen hem tot adviseur in joodse aangelegenheden en tot de 3e eerste legerrabbijn van het Neder landse leger. Als zodanig maakte hij de invasie mee met de Prinses Irene- l' brigade, die voor vijftien procent uit lc joodse manschappen bestond. Na de bevrijding werd hij benoemd l»u tot opperrabbijn van de Portugees fa Israëlitische gemeente te Amsterdam, pe een functie die hij nog even nauwge- zet en energiek vervult als voorheen. Al Daarbij was hij sedert de bevrij ding tot begin 1964 bijna onafgebro- ken tevens waarnemend opperrabbijn ®P van de Haagse zustergemeente en eveneens vele jaren waarnemend ui opperrabijn van de Nederlands Is raëlische gemeente te Rotterdam. Di In de Portugees Israëlitische ge- ge meente van Amsterdam krijgt hij binnenkort assistentie, als de heer B. ui Drukarch tot rabbijn wordt geïnstal- Si leerd. Het zal dan overigens in de ruim 350 jaar van deze gemeente de eerste maal zijn. dat ze geen sefar dische („Portugese") rabbijn krijgt. Opperrabbijn Pereira is officier in de orde van de Oranje-Nassau, ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw, drager van het Oorlogsherin- neringskruis en ereburpA van Hil versum meente te Amsterdam, rector van het rabbijnenseminarium Ets Chaim en i voorzitter van het opperrabbinaat j van Nederland. Uit dien hoofde is hij i de hoogste geestelijke joodse autori teit in ons land. Volgens opperrabbijn Pereira zelf is hij pas 31 december jarig. Hij re- imelijk naar de joodse kalen- viert zijn verjaardag daarom elk jaar op 25 kislew, de eerste dag van het joodse inwijdingsfeest. Dat is dit jaar op 31 december. In de Portugees Israëlitische syna goge te Amsterdam zal hem dan een receptie worden aangeboden. Als zoon van de opperrabijn van de Haagse Portugees Israelistische ge meente kreeg ook de huidige cha cham een rabbinale opleiding aan het seminarium van dit kerkgenootschap. Maar toen hij klaar kwam (in 1914) was er geen vacature. In hetzelfde jaar deed hij doctoraal examen klassieke letteren en hij werd leraar gymnasium, eerst in Winschoten, sinds 1920 tot zijn pensionering in Hilversum. In 1922 volgde hij zijn vader op als opperrabbijn in Den Haag, maar hij bleef bij het onderwijs, omdat de ge meente te klein geworden was voor een volledige werkkring. NED, HERV. KERK Beroepen te Ede 'vac. J. v. d. Heuvel): L Blok te Ridderkerk: te Opende (Gr.'» en te Dussen en Hank: Wijngaarden te Utrecht. GEREF. KERKEN Beroepen te Gouda 'vac J. Henge- veld): J. G. Kunst te Langley B.C. Canada: te Zwammerdam: kand. J. v. d. Klis te Kampen: te Suameer: G. Rik- kerste Genemuiden (verb. ber HET WEER IN EUROPA Frankfon MUnchen Zürlch Legerrabbijn Innsb" Rome Mier! Malloi tbrück ie Madrid Mallorca Locarno

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 2