3
3,48% rente-rekening
bij de postgiro*
P03
Kunstvlees komt op
Nederlandse markt
Eredoctoraat voor
Groninger boer
Trio overviel bij
voorkeur vrouwen
Echte smaak
en helft
goedkoper
y
r
Frankrijk uit
de goudpool?
Vermoorde molenaar
gruwelijk mishandeld
PTT-beambten
schonden
briefgeheim
Zware straffen geëist
WOENSDAG 29 XOVEMBF.fl_1967
KtKKItautr
rff*6 flHIB50SP rfjct, twreió met
■riaw yarrijlct met plantaardige «Hritteo,
B ottidingMask van de inhoud «en glad
iapH m de pan met een deel van 1 i«er
water kopje). Veeg de rear van het
wafer toe en breng de soep el roerende aan
de kookekwt de pan en laat de soep 15
jmfnuton zachtjes doorkoken.
BIEFSTUK Uil' Ml'
i LABORATORIUM I
Al geruime tijd is synthetisch voedsel in discussie.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De Nederlandse consument zal in de
eerste maanden van 1968 „kuiistvlees" in allerlei soorten
kunnen kopen, dat in smaak niet is te onderscheiden van
echt vlees en in prijs de helft goedkoper zal zijn dan het
oorspronkelijke produkt. Aan dit schitterende resultaat
is meer dan tien jaar research vooraf gegaan om de aan
vankelijke poedervormige en smaakloze proteïne een
vorm en smaak te geven die voor het publiek aanvaard
baar is.
De Nederlandse primeur van dit
unieke produkt heeft de United Food
Group in Den Haag, waarvan de
heer J. L. Nederlof directeur is. Voor
het buitenland is dit produkt, dat in
de volksmond ongetwijfeld de naam
•kunstvlees zal krijgen, op tal van
wijzen beproefd en geweldig ingesla
gen. In de Verenigde Staten is het
nu al twee jaar in de verkoop. Zo
wordt het onder andere toegepast
voor gehaktballen, hamburgers,
mengsels van slaatjes en soep in pak
jes.
Wat dit laatste betreft heeft de
Nederlandse consument al enige er
varing. Zo vervaardigt Unilever al
geruime tijd pakjessoepen waarvan
„het vlees verrijkt is met plantaardi
ge eiwitten", zoals op het recept van
de pakjes staat te lezen.
Weliswaar heeft dit tot taak het
gedroogde vlees beter in lauw water
te laten oplossen, maar anderzijds
heeft de consument ervaring met een
combinatie van vlees en plantaardige
eiwitten. Het nieuwe wat het publiek
nu staat te wachten is dat er een
vervangend middel voor vlees komt
dat is opgebouwd uit de proteïnen
Zoals bekend bevat soja zeer rijke
eiwitten. Deskundigen hebben dit
wel eens vergeleken met de voe-
Snoep
verstandig
eet 'n appel
President wilde
geschil wel
behandelen
Brokjes „sojavlees" zijn niet
te onderscheiden van echt. Over
enkele maanden een vertrouwd
gerecht op de Nederlandse tafel?
dingswaarde van melk. In samen
werking met de Archer Daniels Mid
land Company in de VS heeft de
heer Nederlof de Amerikaanse pro-
dukten aangepast aan de Nederland-
Ruim vijftien grote fabrikanten
gaan op dit ogenblik de mogelijkhe
den van dit produkt na om in hun
eigen procédé te kunnen toepassen.
Bij uitstek lenen zich hier blikjes en
pakjes met kant-en-klaar-maaltij-
den, soepen en vleeswaren voor.
Maar ook het bereiden van een
marcaroni-schotel of nasi-goreng en
bami lenen zich uitstekend om dit
„vlees" in te verwerken.
Voor de keuringsdienst zal dit
nieuwe plantaardige vlees zo goed
als zeker geen bezwaar kunnen ople
veren daar de voedingswaarde van
de sojaproteïnen algemeen erkend
zijn.
Het procédé dat de Haagse groot
handelaar, in samenwerking met bui
tenlandse specialisten en zijn re-
searchleider, L. Engelberg, heeft ont
wikkeld berust op het verhitten van
de proteïnen en onder hoge druk een
nieuwe structuur vormen. In feite is
het een eenvoudig proces, zodat het
een goedkoop produkt kan worden.
Sinds september hebben al tal van
mensen het voedsel gegeten en zich
opgetogen getoond over het resultaat.
Zo hebben in de afgelopen maanden
vooral vegetariërs en maagpatiënten,
die geen dierlijk voedsel mogen
gebruiken, regelmatig contact gehad
met Laan van Meerdervoort 323.
waar het kantoor van United Food
Group is gevestigd.
„Je kan het zo stellen dat in feite
geen enkele fabrikant die iets met de
voedselproduktie te maken heeft,
geen belangstelling toont voor dit
produkt. Op dit ogenblik zijn zij
druk bezig met proeforders."
De heer Nederlof denkt er zelfs
over het „kunstvlees" dat voorlopig
uitsluitend in kleine brokjes in de
handel zal komen, in een kleine
verpakking te verkopen, zodat de
huisvrouw het zelf kan verwerken in
de maaltijden.
RECEPT
De bereiding is 'heel simpel. De
brokjes tien minuten in lauw water
laten liggen en daarna kunnen zij als
echt vlees worden gebakken, of ge
braden. Bij soep bijvoorbeeld kan
het gewoon worden meegekookt. Be
langrijk is ook dat in dit produkt
slechts een vetpercentage van één
procent voorkomt in tegenstelling tot
echt vlees waar a|tijd wel een spier
tje of vet in zit. Juist de moderne
huisvrouw heeft zich nogal afkerig
getoond van vet vlees.
In ieder geval zijn deze brokjes
vlees nu te verkrijgen in de smaken
van bacon, ham en rundvlees. De
„kip" en „biefstuk" moeten nog wor
den aangepast aan de Nederlandse
smaak, omdat de produkten die we
nu hebben nog te veel op de Ameri
kaanse voorkeur is geënt," aldus de
heer Nederlof.
Het is bekend dat in Nederland tal
van andere bedrijven op 'het gebied
van synthetisch voedsel in vergevor
derd stadium van onderzoek zijn. Zo
heeft Unilever al in 1962 het eerste
patent aangevraagd voor de combi
natie van plantaardige eiwitten met
dierlijk vlees.
Het is uit de onderzoekingen van
de afgelopen tien jaar gebleken dat
er twee mogelijkheden zijn om te
komen tot deze nieuwe voedselsoort.
In de eerste plaats kunnen eiwitten
worden geëxtraheerd. Daaruit kun
nen draden worden gesponnen die
als nylondraden kunnen worden ge
bundeld tot een vleesachtige structuur.
Deze methode is tot nu toe in de prak
tijk te duur gebleken.
Minstens zo acceptabel, maar stuk
ken goedkoper, is de tweede methode
waarbij de niet geëxtraheerde
proteïne onder hoge druk en bij
hoge temperatuur een nieuwe struc
tuur krijgt, de methode die door
Archer Daniëls Midland Company
en de United Food Group wordt
toegepast.
„De soja-eiwitten die op dit ogen-
blik worden gebruikt, zijn slechts een
begin. In de Verenigde Staten worden
thans goedkope eiwitten gehaald uit
.hele vissen."
In Libanon heeft dit kunstvlees al
een grote afzet. Behalve bij de
huisvrouw, ook bij de beste hotels.
De ontwikkeling van dit syntheti
sche voedsel is niet alleen van
belang voor de Nederlandse consu
ment, die er ongetwijfeld zijn voor
deel m&e kan doen. maar vooral ook
voor de ontwikkelingslanden waar
men te kampen heeft met ernstige
hongersnoden.
PRINS BERNHARD
Nog in mei van dit jaar heeft
Prins Bernhard in Montreal tijdens
een toespraak voor de Internationale
Kamer van Koophandel aangedron
gen op gebruik van synthetisch
voedsel. Niet alleen om er zelf baat
bij te 'hebben, maar ook om de
ontwikkelingslanden te tonen dat het
een volwaardig produkt is.
„Sommigen denken bij syntheti
sche produkten aan iets onnatuur
lijks, dat minder goed en mogelijk
zelfs gevaarlijk kan zijn. Maar ge
leerden achten deze produkten be
trouwbaar, minder duur en overvloe
diger te produceren. Overigens is
synthese in de natuur een normaal
verschijnsel," aldus de Prins.
Ook staatssecretaris Kruisinga
(volksgezondheid) heeft zich uitgela
ten over deze nieuwe soorten van
eiwitten. In augustus heeft hij de
Gezondsheidsraad advies gevraagd
over het gebruik van eiwitvervan-
gende middelen. In zijn toelichting
schrijft hij dat het tekort aan dierlij
ke eiwitten steeds meer zal toene
men. zodat men zal moeten overgaan
op het gebruik van plantaardige
eiwitten. Hij verwachtte dat deze
spoedig op de Nederlandse markt
zouden verschijnen. Met de bovenge
noemde resultaten heeft de bewinds
man duidelijk gelijk gekregen.
In dit verband is de uitlating van
ir. A. Kleinstra van Unilever teke
nend. „Synthetisch voedsel zal in de
toekomst worden als margarine: een
vervangingsprodukt dat minstens zo
smakelijk is.
grootste gironet met 1.500.000 rekeningen..
alle overschrijvingen zonder kostenr
overal gepast betalen zonder geld-op-zak
met de vertrouwde blauwe kaart...
en nu ook nog als nieuwe service de
-
Weer een voordeel voor rekeninghouders bij de postgiro: een
gemakkelijk te openen rente-rekening, waarop al even
gemakkelijk kan worden bijgeschreven en afgeschreven. De een
voudige manier om geld van de giro rentegevend te maken.
Alle rekeninghouders ontvangen hierover persoonlijk bericht
in samenwerking met de Rijkspostspaarbank
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST
het grootste gironet van Nederland - volledig geautomatiseerd
Schrijver van zes boeken en talloze
artikelen over landbouwhistorie
Snoep
verstandig
eet 'n appel
(Van een onzer verslaggevers)
GRONINGEN Op 15 okto
ber 1892 werd op een boerderij
in Bellingwolde Nanno Gerhard
Addens geboren. Nu goed 75
jaar later wonen deze „rus
tend landbouwer" en zijn vrouw
in een flatwoning aan de Chopin-
laan te Groningen en mag hij
zich doctor noemen.
Dezer dagen kreeg de heer
Addens het volgende telegram:
„Heb genoegen u te berichten dat u
wegens zeer uitstekende verdiensten
in zitting van senaat der Landbouw
hogeschool Wageningen het doctoraat
in de landbouwkunde honoris causa
is verleend. Brief volgt F. Hel-
linga, Rector Magnificus".
De brief moet nog volgen, maar dat
is nauwelijks belangrijk. Het is zo
ook wel duidelijk waarom Nanno
Gerhard Addens eredoctor is gewor
den. Het aantal publikaties van zijn
hand is legio, net als het aantal func
ties dat hij heeft vervuld in met name
landbouworganisaties.
Niet dat de heer Addens zich daar
op wil laten voorstaan. Des te groter
was de verrassing toen het telegram
kwam. „Ik ben er erg mee ingeno
men. Dat ligt voor de hand", vertelt
I hij.
Historie
„De reden voor de verlening van
het eredoctoraat zal in die brief wel
gemotiveerd worden. Maar ik denk
BREDA Voor het eerst sinds
1945 heeft een president van een
rechtbank zich bevoegd verklaard
een geschil rond een ontslagvergun
ning (onderdeel van het Buitenge
woon besluit arbeidsverhoudingen)
te behandelen. De kantonrechters
hebben steeds geweigerd dit te doen.
De N.V. Groko, een conservenbe-
drijf in Zundert, heeft een hoofd
machinist ontslagen, maar het ar
beidsbureau in Etten weigerde tot
tweemaal toe een ontslagvergunning
te geven, omdat de gronden voor het
ontslag niet voldoende steekhoudend PARIJS Gisteren is in Parijs uit
zijn. In kort geding stelde rechtbank- bevoegde bron vernomen dat Frank-
president mr. J. Schellenbach de rijk overweegt zich geheel terug te
eiseres (de N.V. Groko) in het on- i trekken uit de internationale goud
gelyk. Ook hij achtte de gronden P°°l-
voor ontslag te licht.
Als tot in de hoogste instan
ties de bevoegdheid stand zou
houden, kan dit tot gevolg heb
ben dat voortaan een groot aan
tal ontslag-kwesties in kort ge
ding voor de rechtbank zal wor
den gebracht. Juist vanwege
deze juridische gevolgen wordt
de ontwikkeling op het ministe
rie van sociale zaken met grote
belangstelling gevolgd.
Dit is zoals bekend een in Londen
gevestigde organisatie van acht cen-
trale banken die zich inspant om de
i internationale goudprijs te handha
ven op 35 dollar per ounce. Aangeslo-
ten zijn België, Engeland, Frankrijk,
Italië, Nederland, de VS,
1 West-Duitsland en Zwitserland.
I Volgens de zegslieden in Parijs
heeft de Franse regering nog geen
I besluit genomen. Sedert juni van dit
jaar draagt Frankrijk niet meer aan
de activiteiten van de goudpool bij.
Ondersoek in volle gang
OLST Het onderzoek naar
de moord op de 71-jarige mole
naar Allard Boks te Olst is nog
in volle gang. Recherche en
justitie-autoriteiten hebben gis
teren de woning waar de moord
werd gepleegd aan een grondig
onderzoek onderworpen.
Dr. J. Foortman van het gerechte
lijk laboratorium van het ministerie
van justitie stelde 14 verwondingen
aan het hoofd van het slachtoffer
vast die toegebracht moeten zijn met
een stomp voorwerp. De lever van de
vermoorde molenaar vertoonde
verscheidene scheuren, zodat het wel
vast staat dat een gruwelijke
mishandeling heeft plaatsgehad.
Volgens de aangetroffen bloed- en
andere sporen is het waarschijnlijk
dat in een vrij nauwe gang waarvan
aan de ene zijde een deur naar de
zogenaamde pronkkamer en ander
halve meter verder aan de andere
kant een deur naar het kantoor
leidt, een gevecht heeft plaats gehad.
Daartussen heeft zich het drama af
gespeeld. De politie neemt aan dat
het slachtoffer vanuit de gang naar
het kantoor is gesleept of zich zelf
daarheen sleepte.
De dood is kort na half twaalf zon
dag Ingetreden. De dader(s) hebben
het huis waarschijnlijk verlaten door
een oude vermolmde deur van een
niet meer gebruikt varkenskot aan de
rechterkant van het huis. Men heeft
ook nog een voetafdruk gevonden.
Of er wat ontvreemd is is nog niet
bekend. In de slaapkamer vond men
een portefeuille met ongeveer hon
derd gulden. Een in de brandkast
staande geldkist werd in verband
met het technisch onderzoek nog niet
losgebroken. De brandkast stond
open en er lagen papieren verspreid.
dat het op twee pijlers rust: mijn
bijdragen op het gebied van de land-
bouw-historische wetenschap en mijn
activiteiten in het maatschappelijk
Daarbij denkt hij met name aan
enkele bepaalde functies. In 1937
stelde het Nederlands genootschap
voor landbouwwetenschappen een
commissie in, die moest nagaan hoe
de studie over de landbouwgeschie-
denis kon worden bevorderd. De heer
Addens was lid van die commissie. In
1939 leidde zij tot de instelling van
een Studiekring voor de geschiedenis
van de landbouw.
Met een onderbreking van twee
jaar was de heer Addens bestuurslid
van deze kring tot 1957. Enkele jaren
was hij er tevens voorzitter van. Me
de als gevolg van het werk van deze
kring heeft de Landbouwhogeschool
in Wageningen nu ook een hoogle
raar (prof. dr. B. H. Slicher van
Bath) en een instituut voor de
gsschiedkunde, als onderdeel van de
afdeling sociale wetenschappen.
Naast de talloze andere functies die
de heer Addens bekleedde, was hij 33
jaar lang lid van de raad van bestuur
van de Vereniging Hoger Landbouw
onderwijs te Groningen en voorzit
ter van de commissie die leidde tot
het oprichten van de Stichting Land
bouw Economisch Instituut.
het boek Ceres en Clio schreef hij
een van de zeven „variaties" op het
thema landbouwgeschiedenis. „Steeds
heb ik me voor ogen gehouden me
niet te baseren op wat anderen
schreven. Je moet dat altijd controle
ren." Behalve boeken zijn er ook tal
loze publikaties van de heer Addens
in landbouwbladen.
Boer
Hoe de heer Addens aan zijn inte
resse voor de landbouwgeschiedenis
kwam? „Wel, ik had er als jongen al
belangstelling voor. Het was eerst
ook de bedoeling dat ik naar de land
bouwhogeschool zou gaan".
Doordat hij ziek werd, is het echter
niet zo ver gekomen. Nanno Gerhard
ging na de lagere en Franse school te
Bellingwolde nog drie jaar naar de
HBS. Toen werd hij ziek en moest
hij van de studie afzien. Wel haalde
hij in 1911 nog het diploma aan de
Rijkslandbouwwinterschool te Gro
ningen. Daarna volgde Addens enkele
winters de cursorische voordrachten
der Vereniging voor hoger land
bouwonderwijs te Groningen.
Van beroep werd hij landbouwer,
HENGELO In Hengelo hebben
tien geüniformeerde PTT-beambten
zich schuldig gemaakt aan schending
van het briefgeheim. Dit is gebleken
tijdens een onderzoek dat de opspo
ringsdienst van de PTT in samen
werking met de politie tc Hengelo
heeft ingesteld.
De tien daders hebben intussen al
len bekend. De mannen openden ver
moedelijk uit nieuwsgierigheid aan de
posterijen toevertrouwde brieven, die
zij na lezing weer dichtplakten.
De zaak kwam aan het rollen toen
de ontvangers van de brieven klach
ten bij de PTT indienden. De daders
zullen gerechtelijk worden vervolgd.
Zij kunnen worden gestraft met ten
hoogste anderhalf jaar. De direc
teur-generaal van de PTT heeft
disciplinaire maatregelen aangekon
digd, die kunnen variëren van straf-
dlenst tot ontslag.
de eerste zeven jaar (tot 1918) op het
ouderlijk bedrijf en daama tot
1945 op een eigen boerderij. Daar
na bleef hij nog twintig jaar in Bel
lingwolde wonen, voordat hij met
zijn vrouw naar de stad vertrok.
Op 9 maart volgend jaar bij d«
viering van het 50-jarig bestaan van
de landbouwhogeschool zal hij het
eredoctoraat in ontvangst nemen. Sa
men met prof. dr. .1. Boldingh te
Vlaardingen, prof. M. L. Dantwala te
Bombay (India) en ir. A. W. van de
Plassche te Voorschoten.
ARNHEM De officier van
justitie bij de Arnhemse recht
bank. mr. Pieters heeft strenge
straffen geëist tegen een trio
roofovervallers dat het vooral
had voorzien op oude vrouwen.
Acht jaar is geëist tegen chauf
feur N. P. van O., 39 jaar oud.
Zijn zoon N. G. P. hoorde vier
jaar eisen en de gescheiden
Anneke S. twee jaar. Bij deze
eisen werd het voorarrest afge
trokken.
Vermomd
Op 19 april probeerde het trio in
Hedel de 58-jarige houthandelaar
Van den Bogert midden in de nacht
te overvallen. Van O. senior had zich
vermomd als politieagent. Hij gelast
te de handelaar naar een zijweg te
rijden en uit te stappen. Van O. juni- I
or viel hem in de rug aan, maar de
man begon te schreeuwen. Het drie
tal nam onverrichterzake de vlucht, i
Vader en zoon hadden meer succes
bij de 82-jarige weduwe Van Duim
op 24 april in Tiel. De zoon had hier
gekregen," zegt de heer Addens. Voor J de vrouw met een pistool bedreigd
Zes boeken
Zes boeken schreef de heer Ad
dens. Het eerste was een pil van 600
bladzijden, een gedenkboek bij het
JOO-jarig bestaan van de Groninger
Maatschappij van landbouw. Een be
langrijk naslagwerk in landbouw-
kringen is ook „De vraagpunten der
Groninger Maatschappij van Land
bouw 1852-1941".
„Door het schrijven van het ge
denkboek had ik de smaak te pakken
i portefeuille met 1.565
totdat ze i
vonden.
Anneke S.. die in Zeeuws-Vlaande
ren familie heeft, vertelde haar ben
degenoten dat m Axel de 66-jarige
alleen wonende Maatje de Bruijne
veel geld in huis moest hebben. Dit
bleek enkele duizenden guldens te
zijn toen hét drietal hel huis door
zocht. De vrouw, die wakker was ge
worden. werd met een pistool be
dreigd en haar polsen werden gebon
den. Zachtzinnig ging het hier niet
toe.
De officier noemde de werkwijze
van de verdachten geraffineerd
bruut en vooral laf. Hij zag vader
Van O. als hoofdverdachte. Zijn zoon
had hij geheel onder de duim en An
neke S. werkte gewillig mee. Zij ia
volgens een psychiater verminderd
toerekeningsvatbaar.
Snoep
verstandig
eet 'n appel
m
