vla-flip
Si::
Met Margriet en
door paleis Het Loo
In Senaat één spreker
christelijke partijen
maak 'n
Berghuis verheugd
CHU dringt aan:
Telegraaf-concern gaat
samenwerken met
Ned. Dagbladunie
Dö'flP0breekt
WOENSDAG 2<> NOVEMBER 1967
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De CCH-frac-
tie in de Eerste Kamer zou graag
met de fracties van KVP en ARP
tot een gemeenschappelijke
standpuntbepaling en gemeen
schappelijke woardvoerders wil
len komen. „De groeiende samen
werking tussen de drie christe
lijke partijen zou zich op deze
wijze hier in de Senaat al kun
nen manifesteren", zei CH-frac-
tieleider mr. J. C. Bührmann
gistermiddag bij de algemene
politieke en financiële beschou
wingen in de Eerste Kamer.
De CH-senatoren, zo vervolgde hij,
zijn voorstanders van een krachtige
samenwerking tussen KVP, AR en
CH. maar in hoeverre dat zal door
zetten hangt natuurlijk voor een be
langrijk deel af van het gesprek van
de Achttien. Daaromtrent moet nog
enig geduld worden betracht.
BERGHUIS
AR-fractieleider dr. W. P. Berghuis
reageerde positief en verheugd, maar
ook een betje plagerig op de (overi
gens niet nieuwe) suggestie van zijn
CH-collega. Hij had, zo hij, al lang
geleden iets dergelijks bepleit. „Nu
voel ik me als een jongen, die tien
jaar lang om een meisje heeft ge
vreeën en die, nu hij het ja-woord
krijgt, zich afvraagt: „Kind, man
keert er wat aan je."
Het gesprek van de Achttien zal
ook naar de mening van dr. Berghuis
z'n tijd moeten hebben. „Ik hoop, dat
de drie partijen het eens zullen wor
den over een duidelijk eigen gezicht
van de christelijke politiek. Wij als
ARP hebben getracht daar enige
gestalte aan te geven en in het resul
taat van het gesprek willen wij
onszelf toch wel herkennen
IR. vos
De partijvernieuwing was een van
de onderwerpen die gisteren tijdens
de eerste ronde van het Kamerdebat
aan de orde kwamen. PPvdA-fractie
leider ir. H. Vos vond de christen-ra
dicalen kennelijk niet zo radicaal als
het om de grondslagen van de partij
vorming gaat. want zij houden aan
het christelijke kader vast.
D'66 vond hij wel radicaal met be
trekking tot politieke en staatsrech
telijke hervormingen, maar de koers
van deze nieuwe partij in de grote
sociale kwesties van deze tijd is naar
zijn indruk eerder behoudend dan
radicaal.
„VERDEELD"
Secretaris Unitas
Oosterom volgt
Vunderink op
(Van c
redactie)
UTRECHT De heer L. Oosterom
(47), geboren in Moordrecht en in het
verleden werkzaam bij de Koninklijke
verenigde tapijtfabrieken en de Konink
lijke goudse machinale garenspinnerij
(bij spinnerij en tariefbureau) is thans
benoemd tot algemeen secretaris van
Unitas. de christelijke bond van werk
nemers in de textiel- en kiledingindu-
Hij volgt de heer G. J. Vunderink op.
die vorige week tot bestuurder van het
CNV werd gekozen.
De heer Oosterom kwam reeds op 1
oktober 1953 in dienst van Unitas en
was tot nog toe belast met districts-
aktiviteiten. loontechnische vraagstuk
ken en scholings- en vormingswerk.
„verdeeld partijtje". „Het beste zou
zijn de heren maar gewoon naar de
PvdA te laten vertrekken". Tegen de
naam „christelijk-radicaal" had hij
ernstige bezwaren, 't Is beter te spre
ken van ..christelijke radicale demo
craten" of „christen-socialisten". ..Het
laatste is het eerlijkst en daarom het
best. ook voor henzelf".
Want christen-radicaal noemt zich
iemand die in de politiek meer ernst
met zijn christendom beweert te ma
ken dan een ander. „Ik acht dat pre
tentieus", aldus mr. Van Riel. Hij
wees erop, dat de namen van de hui
dige confessionele partijen nooit zijn
opgezet als definities van de kwali
teit van hun chrsitendom.
Ook dr. Berghuis bleek niet zo erg
gelukkig met het gebruik van de
term „christen-radicaal". „Ik zeg niet
dat het fout is. maar 't kan inderdaad
pretentieus zijn. De term is ook niet
van mijn partij afkomstig. Wij heb
ben altijd gesproken over een poli
tiek vanuit de radicaliteit van het
evangelie".
ROTTERDAM De Neder
landse Dagbladunie (Algemeen
Dagblad-groep, Algemeen Han
delsblad, Nieuwe Rotterdamse
Courant en Het Vaderland) gaat
samenwerken met het Telegraaf
concern (De Telegraaf en Het
Nieuws van de Dag).
De samenwerking betreft uitslui
tend de technische en commer
ciële kant. echter niet de redactione
le. In een communiqué wordt gezegd
dat samenwerking op redactioneel
gebied .uitdrukkelijk wordt uitgeslo-
De twee dagbladconcerns hebben
overeenstemming bereikt over de
oprichting van een naamloze ven
nootschap, die de naam Unitel NV
draagt. In het kapitaal van de nieu
we vennootschap zullen de beide on
dernemingen elk voor de helft deel
nemen.
Beide directies zijn van mening
dat in de toekomst zeer grote inves
teringen verricht moeten worden in
technische en administratieve appa
ratuur. Samenwerking, onder meer
op dit terreid, wordt gewenst geacht
mede ter handhaving van de voor
aanstaande positie die beide dagblad
concerns innemen, aldus de verkla
ring.
Het Unitel-bestuur zal worden ge
vormd door de direkties van de Ned.
Dagbladunie -an het Telegraaf-con-
cern en een raad van commissaris
sen, bestaande uit acht personen,
waarin de beide NVV's ieder met
vier personen vertegenwoordigd zul
len zijn. Het voorzitterschap van
de directie van Unitel NV zal voor
de eerste maal worden bekleed door
de heer W. Pluygers. lid van de
directie van de Ned. Dagbladunie:
het voorzitterschap van de raad van
commissarissen voor de eerste maal
door de heer A. D. de Koster, lid van
de raad van commissarissen van het
Telegraafconcern.
Het Telegraaf-concern telt een
500.000 abonnees en de Nederlandse
Dagblad Unie ongeveer 430.000.
De Telegraaf-groep geeft uit De
Telegraaf (oplage 365.000.) en Het
Nieuws van de Dag (135.000).
De Nederlandse Dagblad Unie
geeft uit: De Nieuwe Rotterdamse
Courant (58.000), het Algemeen Dag
blad (180.000), Het Algemeen Han
delsblad (63.000) en Het Vaderland
MO.000 Verder vallen onder de Ne
derlandse Dagblad Unie de volgen-
'e dagbladen: De Rijn en Gouwe. De
"tordtenaar, Drentse en Asser Cou-
ant. Emmer Courant, Hoogeveens
Dagblad en De Noordooster met een
totale oplage van 88.000.
Naar schatting betrekken nu ruim
°en kwart van de Nederlandse kran
tenlezers hun dagblad van de nieu
we combinatie de NV Unitel.
Reacties
De reacties op het opzienbarende
bericht zijn nog voorzichtig. Ener
zijds heeft men begrip voor het feit
dat twee bedrijven, zelfs heel grote,
de handen ineenslaan om tot ra
tioneler bedrijfsvoering te komen.
Niettemin vindt men het gevaarlijk
dat concentraties, ook deze, de ver- J
scheidenheid van onze pers geweld
aandoen.
De directeur van de bladen van
Het Kwartet, de heer F. Diemer, gaf
als voorlopig commentaar: „Het
ontstaan van machtsconcentraties
heeft economisch bepaalde voorde
len. De stijgende kosten nopen ertoe
de basis te verbreden.
Het is bekend dat allerwegen con
tacten gelegd worden om tot samen
werking te komen. Het zou er wel toe
bijdragen wat rust te brengen in de
Nederlandse krantewereld als de
minister haast maakte met de com
pensatieregeling, de uitkering uit de
reclame-tv-pot, ten behoeve van de
dagbladen.
Overigens, het besluit wat genomen
is, getuigt van inzicht in de komende
ontwikkelingen. De noodzaak van
grote investeringen in mogelijk de
nabije toekomst brengt de bedrijven
er toe vormen van samenwerking te
zoeken."
De voorzitter van de Federatie
van Nederlandse journalisten, de
heer N. G. Schrama: „Ik kan nog
niet beoordelen of hier inderdaad
sprake is van economische nood
zaak. Als journalist kun je moeilijk
bezwaar maken tegen een concen
tratie «Is deze door economische
noodzaak wordt ingegeven.
Zorg
Maar je moet je wel afvragen, als
zelfs op het niveau van de grootste
kranteconcerns samenwerking nood
zakelijk is, hoe beroerd het er wel
voorstaat bij de andere bladen, die
aanzienlijk kleiner zijn dan De Te
legraaf of NDU-coneern. Dat ver
vult de federatie met de grootste
zorg voor de werkgelegenheid in de
journalistiek.
Mr. J J. Nojiwen. secretaris
De Nederlandse Dagblad Pers:
„Uitgangspunt moet zijn. dat de plu
riformiteit van de pers een zo veel
zijdig mogelijke meningsuiting blijft
garanderen. Duidelijk is dat het
nieuwe concern bij de samenwer
king op technisch en commercieel
gebied een rationalisatie voor ogen
staat. Ik herinner aan de uitdrukke
lijke mededeling, dat de redacties
van de onderscheidene kranten on
afhankelijk van elkaar blijven wer-
Journalisten over
concentraties
AMSTERDAM Het bericht van de
samenwerking tussen De Telegraaf en
NDU werd druk besproken op de gis
teravond gehouden vergadering van
Amsterdamse journalisten.
Besloten werd de hoofdbesturen van
Nederlandse Journalistenkring en Fe
deratie van Nederlandse journalisten
aandacht te vragen voor de ongerust
heid dié bij de journalisten heerst.
De suggestie werd geopperd contact
op te nemen met de vereniging De Ne
derlandse Dagbladpers en de Neder
landse Organisatie van Tijdschrift Uit
gevers om te komen tot een gesprek
over de wenselijkheid van een even
tuele wettelijke regeling van indirecte
overheidssteun aan de pers.
De meerderheid was ervoor te over
wegen of de steun van een bestaande
of nog te creëren vakcentrale niet wen
selijk is in verband met de rechtspositie
van journalisten.
CDU
Mr. Van Riel geloofde niet in een
algemene vernieuwing in de Neder
landse politiek op dit ogenblik. Hij
zag voorlopig slechts één nieuw uit
gangspunt: „een CDU, die het kabi
net-De Jong steunt als inzet van de
volgende verkiezingen, een kabi
net-De Jong dat zich een eigen plaats
in de Nederlandse gemeenschap ver
worven heeft". De minister-president
is daartoe uit het goede hout gesne-
DE GAULL'E
Andere actuele zaken die de Senaat
onder de loep nam, waren recente
ontwikkelingen in de EEG en de rede
van De Gaulle, Vietnam, het werkge
legenheidsbeleid en de ontwikke
lingshulp. Ir. Vos achtte de tijd geko
men om ten aanzien van Frankrijk's
EEG-wensen dezelfde politiek van
stilstand te gaan volgen als Frankrijk
zich ten aanzien van Engeland's toe
treding tot de gemeenschap veroor
looft.
Vrijwel alle sprekers vroegen pre
mier De Jong om een duidelijke re-
I actie op de rec'e die de Franse presi-
j dent maandag hield. Mr. Bührmann
achtte dat vooral nodig, omdat het
volk niet zo goed begrijpt waarom zo
aan Engeland's toetreding wordt
vastgehouden.
I Dr. Berghuis was het eens met het
standpunt van de a.r. Tweede-Ka-
I merfractie inzake het Vietnam-be-
leid. Amerika zou het zijns inziens
moeten wagen de bombardementen
stop te zetten. De VS kunnen zich
dat permitteren.
Overigens waarschuwde de
AR-voorzitter tegen een belérende
houding ten opzichte van Amerika's
optreden in Wietnam. „Wij kunnen
het niet beoordelen in de totaliteit
van het feitelijk geheel. Kritisch mo
gen en moeten we zijn. maar wij
dragen geen verantwoordelijkheid en
dat moet ons behoedzaam maken".
Met alle respect voor het idealisme
wees dr. Berghuis het pacifisme af.
Daarmee is geen enkel doel gediend.
De vrede bereikt men alleen door een
organisatie op wereldniveau. ,.Op het
ogenblik bestaat het pacifisme bij de
gratie van de vrije wereld die het
zwaard nog handhaaft".
Sterren overal
Het Russische voetbalteam dat
vanavond tegen het Nederlands
elftal speelt, was gisteravond gast
bij Holiday on Ice, en natuurlijk
moesten de voetbalsterren worden
voorgesteld aan onze ijsster Sjouk-
je Dijkstra.
Auto onder trein
DEN HERDER Op een met auto
matische halve overwegbomen bevei
ligde overweg tussen Anna Paulowna
m Den Helder is gistermiddag een
lersonenauto met de trein Amster-
iam-Den Helder in botsing gekomen.
'je inzittenden kwamen met de
chrik vrij.
De auto kwam onder de trein te-
echt, waardoor een aanzienlijke
schade ontstond. Het treinverkeer
ondervond een vertraging door dit
ongeluk.
4PELDOORN ,Zo was het".
Mr. Pieter van Vollenho
ven zwaait een deur open die
uitkomt op een lange koude,
donkefe gang. Granieten vloer,
wit betegelde muren, somber
geschilderde deuren. Net een
ouderwets ziekenhuis of een
kostschool", zegt hij en ivijst
dan vol trots naar de ruimte
aan de andere kant van de
deur. Daar hebben de tegels
plaatsgemaakt voor een zacht-
getinte warme wandbekleding
en is de stenen vloer verdwe
nen onder een dik goudbruin
tapijt.
De trots van de heer des huizes is
begrijpelijk. Want Paleis 't Loo mag
dan een indrukwekkend bouwwerk
zijn. met zijn grote sombere ruimten
en de duidelijke afwezigheid van
modern comfort lijkt het nu niet
bepaald de ideale woning voor een
pasgetrouwd stel. Maar prinses
Margriet en haar man zijn erin
geslaagd, dat deel van het paleis dat
zij in gebruik hebben genomen,
werkelijk bewoonbaar te maken en
in te richten op een manier die ka
rakteristiek is voor hun leeftijd en
smaak.
Margaretlia
In het „appartement" zijn heel
veel cadeaus te vinden die de prin
ses en de heer Van Vollenhoven bij
hun huwelijk hebben gekregen.
Vandaar, dat zij nu alles zo lang
zamerhand op de juiste plaats hangt
en staat de fotopers uitnodigden
voor een bezoek. Het maken van de
reportage is een tijdrovende zaak.
maar het echtpaar Van Vollenhoven
werkt er enthousiast aar) mee.
Prinses Margriet (of „Margaretha"
zoals haar man haar wel noemt)
verdwijnt verschillende keren om
iets anders aan te trekken. Ze
verschijnt achtereenvolgens in een
modieuze robe-manteau, een beige
mantelpakje en een huispyjama tus
sen de Perzische tapijten, de antieke
kasten, het kristal en het zdlver in
de eetkamer en de potten en pannen
i haar keuken.
Blues
Ook de heer Van Vollenhoven
moet eraan geloven, als blijkt dat
zijn luchtmachtuniform niet zo erg
harmonieert met de crème-kleurige,
goud-gebiesde vleugel in de ontvang
kamer. Het plaatje-aan-de-vleugel
wordt dan ook plaatje-in-burger en
de melodie die hij speelt, heeft in de
verste verte niets te maken met de
luchtmachtmars.
Op de muziekstandaard liggen
wat gestencilde „lessen in blues",
eronder enkele meer klassieke
werkjes. Op de piano wandelt de
kleine ruwharige tekkel ..Tekko
Taks", die volgens prinses Margriet
doodsbenauwd is voor herten en die
om 7.0 te zien ook ietwat angstig
wordt van de klanken die zijn baas
aan het instrument ontlokt.
Tekko Taks ontpopt zich overi
gens als een geboren ..poseur". Hij
wordt dan ook in alle mogelijke
standen vereeuwigd: met de Prinses
en de heer Van Vollenhoven voor
open haard tussen het koperen
haardstel van de Staatsmijnen, op
de bank tijdens een kopje koffie,
naast het salontafeltje van steen
met ijzererts een geschenk van
koning Boudewijn en koningin Fa-
biola en bij de marmeren trap in
de hal. waar ook twee cadeaus
staan: een kastje van prinses Bea
trix en een staand horloge, het hu
welijksgeschenk van Suriname.
Aquarel
Huwelijkscadeaus komt men trou
wens al tegen zodra men de wonini
in de rechter paleisvleugel bin
nenstapt: de bel met de smeedijze
ren symbolen van de luchtmacht er
de grote barometer van de Neder
landse regering. In de ontvangka
mer (parketvloer, Perzische tapijten
graslinnen wanden) hangt een hee
mooi aquarel van koningin Juliana
gemaakt toen ze een meisje van eer
jaar of tien was, en er staan oo!
recente foto's van de Koningin, de
Prins en de ouders van de heer Van
Vollenhoven. De informele sfeer
wordt nog geaccentueerd door een
Drie uur lang poseerden
prinses Margriet en Pieter ge
duldig voor de fotografen in
steeds weer andere apparte
menten van ,Jiun" paleisje.
Natuurlijk was ook het hond
je van de partij.
FOTO BOVEN:
Aan de maaltijden, die steeds
met grote zorg door de kokkin
mejuffrouw Harmke Witte-
veen, worden klaargemaakt,
gaat het nodige overleg voor
af. Ook een Prinses wil haar
man de lekkerste hapjes voor-
Belgische hoerenkast vol kleurig
serviesgoed en een wollen poef van
minstens anderhalve meter
doorsnee.
Werkkamers
Aan de ontvangkamer grenzen dc
werkkamers van de Prinses en haar
man. Ze zijn zo klein, dat de foto
grafen er om de beurt, staande in de
deuropening, hun plaatjes moeten
maken. In iedere werkkamer ligt
een van de twee knielkussens die
zijn gebruikt bij de kerkelijke hu
welijksinzegening. Maar dat is dan
ook vrijwel de enige overeenkomst.
In de kamer van de Prinses zijn
wel veel tijdschriften te vinden,
maar bijna geen boeken, in de ka
mer van haar echtgenoot staan er
des te meer. Pockets van Leon Urif
(Gezworen kameraden en Exodus)
naast die lijvige delen De oorlog in
de lucht en in de ruimte van André
Vereist, Multatuli naast Hella
Haasse en Heinrich Böli, Hugo
Claus en Jan Wolkers naast stan
daardwerken over rechten en een
boek over de NAVO. In een hoekje
ligt een album met stripverhalen
van de Flintstones.
Overal in de kamer hangen foto's
van vliegtuigen en auto's, er staan
kleine en grote rally-trofeeën en her
en der prijken foto's van prinses
Margriet, als baby, tiener, twen en
in een zilveren lijst op het bureau
als bruid.
Eerste verdieping
De boeken van de Prinses hebben
op de eerste verdieping een plaats
gekregen, in de bibliotheek, die het
echtpaar ook gebruikt om platen te
draaien (klassiek en jazz), naar de
kleurentelevisie te kijken of wat te
lezen bij de witte Zeister Herrfhut-
terkachel. Ook in de bibliotheek
staat een trouwfoto, hier geflan
keerd door het verzilverde
bruidsboeket van de Prinses.
De zitkamer van het echtpaar Van
Vollenhoven heeft veel weg van een
soort schatkamer, want hij is voor
het grootste deel ingericht met ca
deaus. Bijna symbolisch is het
geschenk van de gemeente Den
Haag, een antieke hoekkast, die op
zijn beurt ook weer gevuld is met
geschenken: kristal, zilveren
snuisterijen en fraai porselein.
Risico
Het risico van veel cadeaus is na
tuurlijk, dat ze op zichzelf wel mooi
kunnen zijn, maar daarom nog niet
bij elkaar hoeven te passen. Maar
dat valt in dit geval erg mee. De
gevers hebben of allemaal vrijwel
dezelfde smaak gehad, of ze waren
bijzonder goed op de hoogte van de
voorkeur van het bruidspaar.
Zo doet het geëmailleerde Louis-
Quinzeklokje van de Koopvaardij
het uitstekend bij de hoekkast, ter
wijl van de Italiaanse renaissance-
kast die het paar van de Margrieten
(nabestaanden van bemanningsleden
van de koopvaardij die in de oorlog
zijn omgekomen) heeft gekregen,
hetzelfde kan Worden gezegd.
Dagbladen
De krantenbak \-an de Neder
landse hoofdredacteuren staat vlak
naast de fauteuil waarin Pieter
Vollenhoven zijn dagbladen en
tijdschriften pleegt te lezen,
enorme bank midden in de kamer ia
met leer bekleed.
Varkensleer, dat nu nog een smet
teloos licht kleurtje heeft en
daarom opvallend „nieuw" uitziet,
maar dat volgens prinses Margriet
pas echt mooi wordt als het in
loop van de tijd een donkerder tint
krijgt. Op de salontafel: een zilveren
sigarettendoos (van de oorlogsvete
ranen), een zilveren testje (van
padvindsters) en een als vuurspu
wende draak vermomde zilveren
aansteker.
Prinses Margriet is een groot lief
hebster van bloemen en planten.
Overal staan bossen chrysanten
rozen die ze zelf heeft geschikt in de
„pantry" die zich met z'n ouder
wetse, voornamelijk uit een groot
marmeren blad bestaand, fonteintje
bijzonder goed voor dit werkje
Kaarsen
In de eetkamer steekt prinses
Margriet terwille van een „actie
plaat" de kaarsen aan op de tafel,
die gedekt is met het servies, het
zilver en het kristal dat een onder
deel vormde van het geschenk van
het Nationaal Comité. De eetkamer
is via een doorgeefkast verbonden
met de kleine, maar van alle ge
makken afwasmachine, grill,
koelkast voorziene keuken.
De keuken, met zijn rode plavui
zen, blank geschuurde stoelen en ta
fel, olielamp en gebloemd aarde
werk, is het domein van mejuffrouw
Harmke Witteveen (24) uit Loener-
veen. Zeven jaar geleden kwam ze
als keukenmeisje in dienst van
Koninklijk Huis en inmiddels is ze
gepromoveerd tot kokkin van prin
ses Margriet.
Ze is boerenkool aan het wassen,
maar zwijgt verder over de lie
velingsgerechten van .de Prinses en
haar man alsof ze bang is, staatsge
heimen te verraden. Waarmee niet
gezegd wil zijn dat ze verlegen is,
want ze geeft een enthousiaste toe
lichting op alle moderne snufjes i
de afwasmachine en de oven.
Prinses Margriet schenkt nog
maar eens kokend water op de
theepot. Voor de allerlaatste
foto. drie uur na de eerste
Uiteraard voldoet Pieter als
goed echtgenoot gaarne aan
het verzoek van zijn vrouw
om wat te spelen.
