Luns waarschuwt voor
breuk in de EEG
Commentaar
GESPREK EUROPESE
VEILIGHEID NODIG
Crematie niet
achterstellen
Uit de Haagse hof geplukt
Stembusakkoord, NAVO
en positie partijblad
punten op PvdA-congres
alles
goedi
en
wer
9
DONDERDAG 23 NOVEMBER 1%7
BIJ FRANS VETO OVER
TOETREDING ENGELAND
AR EN CH: OPPASSEN
VOOR STOERE TAAL
Kamercommissie aanvaardt motie
(Van
parlementsredactie)
DEN HAAG Met volledige
instemming van de regering
aanvaardde de Tweede Kamer
commissie van buitenlandse za
ken gisteren een viertal moties
over internationale samenwer
king. Deze moties zijn een weer
gave van resoluties van het zg.
comité-Monnet, dat in 1955 werd
opgericht om de actie van de
regeringen en de parlementen
voor een Verenigd Europa te
steunen.
Het comité acht aanvaarding van
de moties door de parlementen van
de EEG-landen van belang om de
betrokken regeringen in de richting
van een verbreding van de bestaande
Europese samenwerkingsvormen te
stuwen.
De belangrijkste van de vier mo
ties spreekt zich uit voor „een spoe
dig begin en een spoedige voleindi-
fSnoep
verstandig
eet'n appel
m
ging" van onderhandelingen over En-
gelands toetreding tot de EEG op ba
sis van dezelfde rechten en plichten
als de Zes. Ook wordt gepleit voor
toetreding als lid of associé van de
andere democratische landen van de
Europese Vrijhandelszone.
PSP
Tegen deze motie die, als ze ook
door de vijf andere parlementen
wordt aanvaard, een belangrijk
steuntje is in de rug van de Vijf bij
hun streven naar aansluiting van En
geland stemde alleen de P.S.P.-er
Van der Spek, die het karakter van
de huidige EEG „ondemocratisch"
noemde.
PVDA (met uitzondering van de
heer Nederhorst), D '66 en PSP stem
den tegen een tweede motie, waarin
de wens wordt uitgesproken dat er te
zijner tijd een georganiseerde samen
werking komt tussen de Verenigde
Staten en Europa en wel op voet van
gelijkheid. De PvdA bratiht osn. als
bezwaar naar voren, dat de gelijkheid
zich tot de kernbewapning zou kun
nen uitbreiden, met als gevolg dat er
een Europese kernmacht zou kunnen
ontstaan. De motie werd tenslotte
met 10 tegen 5 stemmen aanvaard.
Veiligheid
Uitleg
resolutie inzake het Nabije Oos
ten volgens de verwachting heeft
aanvaard, komt het aan op de uitleg
die aan de inhoud ervan wordt ge
geven.
De Arabische landen, die de resolu
tie steunden, verlangen dat nu eerst
de Israëlische troepen uit de bezette
gebieden worden teruggetrokken. De
rest zou dan vanzelf komen.
Israël meent echter (niet ten onrech
te overigens), dat beide partijen in
liet conflict het eerst eens moeten zeggen".
De Kamercommissie aanvaardde
ook nog een motie van D'66 (me
de-ondertekend door PvdA), waarin
de regering wordt uitgenodigd het
nodige te doen om zo spoedig moge
lijk te komen tot een veiligheidscon
ferentie van de NAVO-, Warschau-
•?n andere Europese landen „tenein
de een verdere politieke samenwer
king en ontspanning in geheel Euro
pa te bevorderen".
Minister Luns had tegen deze mo
tie geen bezwaar, al wees hij er wel
op. dat geen sluitende regelingen voor
de Europese veiligheid zijn te ver
wachten, zolang het Duitse vraagstuk
niet wordt aangepakt en opgelost.
Het voortbestaan van de NAVO
achtte de minister, met de commis
siemeerderheid, vooralsnog een es
sentiële zaak voor het behoud van de
vrede. ..Als we de NAVO niet meer
zouden hebben, komt West-Europa
bloot te staan aan allerlei vormen
intimidatie, om het maar zwak te
worden over een rechtvaardige en
duurzame vrede, vóórdat het besluit
van de raad kan worden uitgevoerd.
Als zulks niet mogelijk is bij recht
streekse onderhandelingen, is Israël
bereid, bemiddeling te aanvaarden
van een door secretaris-generaal Oe
Thant aan te wijzen speciale afge
zant.
In zekere zin is Israël nu in het de
fensief gedrongen. Het is niet
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG „Wg moeten de mogelgkheid van een nieuwe
crisis in de EEG onder ogen zien. Als er opnieuw een Frans
veto komt over Engeland's toetreding tot de EEG, zit de kans op
een breuk er ongetwijfeld in".
De minister vond het blijvend iso
lement van Communistisch China
onbevredigend, maar kon geen Ne
derlandse steun toezeggen aan het Al
banese voorstel China tot de VN toe
te laten. De Chinese eis tot uitstoting
van Formosa maakt de zaak er niet
gemakkelijker op. Met België en een
aantal andere landen is Nederland
echter van plan in de VN een resolu
tie in te dienen om een commissie in
het leven te roepen die het i
vraagstuk van China's toetreding in al
plan de bezette gebieden geheel te! zljn|specten moc, onderzoeken.
Mr. Luns bleek het wel eens te zijn
met de mening, dat de aanwezigheid
mini-staatjes in de volkerenor-
Deze waarschuwing liet minister
Luns gisteravond horen tijdens het
begrotingsberaad in de Tweede Ka
mercommissie voor buitenlandse za
ken. Zijn staatssecretaris De Koster
zei, dat alles in het werk moet wor
den gesteld om de eenheid tussen de
Zes te bewaren. ..Maar", zo voegde
hij eraan toe. „als Frankrijk in zijn
houding van thans volhardt, is er
geen eenheid meer."
De Nederlandse regering hoopt, dat
Duitsland. Italië en de Beneluxlan-
den dan één lijn zullen trekken voor
wat betreft de consequenties die zij
aan het Franse veto zullen verbin
den. „Vooral de houding van de
Bondsrepubliek is zeer belangrijk",
meende minister Luns.
Afwijkend
Het standpunt van minister en
staatssecretaris kwam overeen met
dat van de meerderheid der kamer
commissie. Alleen de heren Biesheu-
ve (a.r.) en Mellema (c.h.) lieten een
afwijkend geluid horen. Uiteraard
niet in die zin dat zij Engelands toe
treding op de lange baan wilden
schuiven. Maar wel drongen zij er bij
de regering op aan de zaak niet te
snel op de spits te drijven. Het
voortbestaan van de huidige EEG
mag niet op het spel gezet worden.
„En daarom moeten we ons niet te
gauw in een crisissituatie begeven",
aldus mr. Biesheuvel. Met een geïso
leerde positie, een „lege stoel" van i
Nederland in de EEG, is niemand ge
baat. „Isoleren, crisis maken is geen
kunst, crisis voorkomen is dat wél",
vond de heer Mellema.
„We moeten oppassen stoere taal te
bezigen als we van tevoren weten,
dat we met hangende pootjes terug
moeten keren." Beide heren waren
van oordeel dat men een zekere
tijdsruimte moet zien te winnen bij
het overteg over de toezegging aan
Engeland, dat de onderhandelingen
kunnen worden geopend.
Traineren
De heren Van der Stoel en Neder
horst (soc.) vreesden, dat dit zou
kunnen leiden tot een eindeloos trai
neren van de beslissing en ze ver
langden van de regering, dat ze daar
een slokje voor zal stekeh. De moge
lijkheid van een lege Nederlandse
EEG-stoel wilden zij bepaald niet
uitsluiten.
Er is, zo zei minister Luns, geen
geldige reden om nog iang te wach
ten met de toezegging aan de Engelse
regering, dat de onderhandelingen
kunnen worden geopend. Vooroverleg
is natuurlijk noodzakelijk, maar er
zijn geen problemen die om een op
lossing vragen alvorens de onderhan
delingen kunnen beginnen. Neder
land zal er in overleg met de part
ners naar streven, dat de. beslissing
niet te lang wordt opgehouden. Bel
gië wil al voor het eind van het jaar
haring of kuit, West-Duitsland iets la
ter en Italië wil eerst neg overleg in
Atlantisch verband.
Lege stoel
Staatssecretaris De Koster hoopte,
dat het niet nodig zal zijn de kwestie
van de „lege stoel" te overwegen. Als
het weer tot een Frans veto komt,
staan de Vijf voor een heel belang
rijke beslissing, waarbij alle factoren
tegen elkaar moeten worden afgewo
gen.
„Van een lege stoel ondervindt on
ze economie schade. Dat moet wel in
aanmerking worden genomen. Maar
schade ontstaat ook als Engeland niet
toetreedt". Al maandenlang beraadt
men zich in kringen van de Vijf over
de tactiek die gevolgd zou moeten
worden als Frankrijk een crisis ver
oorzaakt. Daar zijn echter nog geen
afspraken over gemaakt, zei minister
Luns.
Brabantia ontslaat
22 van 900 man
VALKENSWAARD De bekende
metaal warenfabriek Brabantia (Van
Elderen) is genoodzaakt 22 man ont
slag aan te zeggen wegens voortschrij
dende mechanisatie in haar bedrij
ven te Aalst en Valkenswaard.
Het bedrijf heeft 900 man in dienst
en bereikte dit jaar reeds een omzet,
die 7 procent boven die van verleden
jaar uitgaat. De groei wordt het ko
mende jaar. zij het in minder opvallen
de mate. nog gecontinueerd, zo is de
verwachting.
Ondernemingsraad en personeel zijn
ingelicht: met vakbonden is contact op
genomen over ontslag en ontslagvoor
waarden.
De mode-ontwerper Lars Ulrik
Thomsen uit Kopenhagen heeft zo
zijn eigen ideeën over mannen
kleding. H[j vindt dat de kleding
van de hedendaagse man gedege
nereerd is. En daar gaat hij iets
Thomsen ontwierp kledij, geïnspi
reerd op de mannenkleding in de
ontwikkelingsgebieden. Zo heeft
hij afgerekend met de vele zakken
in de herencostuums. Hij zegt:
..Een zak is genoeg, maar dan moet
het een grote zak zijn zoals die in
een ajiorak."
Pantalons zijn er voor hem ook
niet meer bij. Een set ondergoed
met lange mouwen en pijpen in
een modieuze tint zijn voor hem
voldoende.
.""l
Artikel over
wethouder is
beledigend
UTRECHT Loco-burgemeester
R. Plomp van Maarssen voelt zich
terecht beledigd door een artikel van
dc hand van collega-niakelaar J.
Heslinga in het plaatselijk weekblad
Vecht-, Amstcl- en Rijnstreek. Dit
sprak gisteren de president van de
Utrechtse rechtbank, mr. J. J. Plug-
ge. uit.
De heer Plomp had een kort geding
aangespannen tegen zowel de heer
Heslinga als de drukker van het
weekblad. De president was het met
de wethouder eens, dat het stuk ken
nelijk was geschreven met de bedoe
ling hem in een kwaad daglicht te
stellen.
Verspreiding
De verspreiding van het nummer
waarin het gewraakte artikel in
voorkomt, moet dan ook onmiddellijk
worden gestaakt.
Bovendien moet de uitspraak van
de president volledig worden gepu
bliceerd in het eerstvolgende num
mer van het weekblad op straffe van
een dwangsom van 1.000 voor elke
keer. dat de uitspraak niet wordt op
genomen. De drukker en de heer
Heslinga moeten ook de kosten van
het geding betalen.
Bejaarde man door
kolendamp gedood
HOOFDDORP De 85-jarige C.
Vreugdenhil werd dinsdag in zijn
woning aan de Spieringweg in Haar
lemmermeer levenloos op het bed
aangetroffen. Hij bleek aan kolen
dampvergiftiging te zijn overleden.
De man woonde alleen.
De zg. bulderbaan op Schiphol is
gisteren in gebruik genomen.
Angstig hebben de inwoners van
Amstelveen en Amsterdam/Bui-
tenveldert dit moment tegemoet
gezienWant zij vrezen dat zij
van de overkomende vliegtuigen
veel geluidshinder zullen onder
vinden. Binnenkort zal men de
balans op kunnen maken.
T ueede-Kamercommissie
DEN HAAG De meerderheid
van de Tweede-Kamercommissie
voor binnenlandse zaken wil een ein
de maken aan de achterstelling van
crematie bij begraven. Dit bleek tij
dens de bespreking van de voor
gestelde wijziging van de wet op de
lijkbezorging.
Volgens de gewijzigde wet moet de
vestiging van een crematorium wel
onderworpen zijn aan het oordeel
van de gemeenteraad. Voorts wordt
de gelegenheid geboden de raad tij
dig op de hoogte te stellen van be
zwaren, die bij een deel van de
plaatselijke bevolking mochten
bestaan.
Voor wegenwachters
9 procent meer
DEN HAAG De sociale positie van
wegenwachters de ANWB heeft er
in totaal 400 in dienst is aanmer
kelijk verbeterd. Hun salarissen wor
den met terugwerkende kracht tot 1
juli 9 procent hoger: hun werkweek is
voortaan 45 uur, zodat ook zij nu een
vijfdaagse werkweek hebben. De over
eenkomst kwam tot stand via de me
taalbedrijfsbonden. De werktijdverkor
ting brengt de service aan weggebrui
kers niet in gevaar.
Snoep
verstandig
eet 'n appel
ontruimen, omdat het de willekeurig
vastgestelde oude grenzen onrecht
vaardig vindt.
Een vredesregeling voor het Nabije
Oosten zal nog heel wat voeten in de
aarde hebben, als zij ooit tot stand
komt. Het besluit van de Veiligheids
raad is echter een belangrijk begin.
Zelfs een serie vredesakkoorden biedt
Israël echter geen waterdichte ga
rantie tegen Arabische agressie in de
toekomst. Latere regeringen kunnen
zich er niet aan gebonden voelen.
Het ligt dan ook voor de hand. dat
Israël bij komende onderhandelingen
zo zwaar mogelijke garanties zal be
dingen om aan de voortdurende drei
ging van vernietiging te ontkomen.
Daartoe kan ook een politiek van
goede nabuurschap dienstig zijn.
Israël mag dit niet vergeten, als het
definitief zijn houding tegenov
Arabieren bepaalt. Een goede buur
is nog altijd beter dan
ganisatie zo langzamerhand een pro
bleem begint te vormen. Neem de
Malediven: een eilandengroepje „op
twaalf dagen schoenervaart van In
dia verwijderd", ongeveer zo groot
als de helft van het eiland Walche
ren. De Malediven vormen een
zelfstandige staat, die in de VN
wordt vertegenwoordigd door de mi
nister van buitenlandse zaken. Hij
verblijft van augustus tot januari in
New York. „Dat hoef ik niet te pro
beren". zei mr. Luns.
(De Malediven zijn een groep van
17 koraaleilanden, samen 300 vier
kante kilometer groot. Walcheren
meet 210 km-, zodat men mr. Luns'
vergelijking met een korreltje zout
moet nemen. De 100.000 islmnitische
Indo-Arabieren die er wonen, leven
voornamelijk van visserij en de han
del in kokos en rijst. De Malediven
waren van 1785 tot 1953 Brits en
vormen sindsdien een onafhankelijke
republiek Red.
Als straks het voorjaarszonnetje
gaat schijnen kan Den Haag er een
nieuw vermaak bij hebben. We krij
gen twee sprekershoeken. Die hoe
ken zullen het niet alleen kunnen kan", dan
doen, er moeten ook sprekers ko
men. En zelfs die kunnen nog zt
boeiend, zo vermakelijk of zo diep-
zinnmg zijn. hun woorden zullen wordt gelaten
niets uithalen als er geen toehoor- Neen.
ders zijn.
Dat zal het spannendst worden.
Zullen de Hagenaars zich laten ver
leiden te luisteren? Zo maar stil te
blijven staan op straat en
nieuwsgierigheid tonen? Te hoop lo
pen voor iets wat je toch eigenlijk
niet aangaat? Niet behoeft aan te
gaan in elk geval?
Nergens is minder mensengedrom
te vindén bij een ongeluk of een
brand dan in Den Haag Niet dal
de schreden niet wat overdreven kelijk jammer, dat de sprekershoe-
zou zijn. ken op ietwat onhandzame plaatsen
komen. Op een braakliggend terrein
aan de Prinsesstraat en bij het rui-
al een terstandbeeld aan de Hofvijver,
waar het juist nog Buitenhof heet.
hoek omgeslagen, of komt de bus
net aan. En het ongeluk, of de rel.
ofde spreker op zijn zeepkistje
wat
oorbijgangers zul
len de sprekers in hun hoeken het
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Vanavond be
gint het congres van de PvdA.
Zaterdag zullen we weten hoe
de tweede partij van ons land
zich de komende tijd zal gaan
opstellen. Drie thema's beheer
sen de komende vergadering.
Het rapport „Een stem die
telt", waar de binnenlandse poli
tiek in wordt behandeld; de
brochure „Een politiek voor
Vrede", dat de buitenlandse po
litiek weergeeft; en ten slotte de
positie van het officiële partij-
dagblad „Het Vrije Volk".
In „Een stem die telt", opgesteld
door een commissie onder leiding van
fractievoorzitter Den Uyl, wordt een
lans gebroken voor het stembusak
koord. Het rapport wenst voor de
verkiezingen totstandkoming van
twee politieke concentraties die bij
de verkiezingen tegenover elkaar
zullen staan. Bovendien wordt een
kiesstelsel bepleit dat de vorming
van concentraties in de hand werkt
en dat tevens een band legt tussen de
verkiezingen en de samenstelling van
de nieuwe regering.
Verwacht kan worden dat op grond
van dit rapport een uitvoerige
discussie zal ontstaan over de positie
van de PvdA, met name tegenover de
christenradicalen en D'66. Interessant
is in dit verband bij voorbeeld een
voorstel van de afdeling Rotterdam,
waarin wordt gesteld dat de PvdA
zich eerst tot een brede progressieve,
niet dogmatische volkspartij moet
omvormen alvorens tot het sluiten
van een stembusakkoord over te
NAVO
Centraal in het rapport over de
buitenlandse politiek staat de vraag
hoe de NAVO er in de toekomst uit
dient te zien. Op dit punt heeft de
commissie het rapport „Een politiek
voor de Vrede" opstelde geen
eenstemmigheid bereikt.
houden congres heeft deze linker
vleugel het partijbestuur min of
meer overrompeld. Het is de vraag of
het thans weer zo ver komt. Maar
wel staan er in de te vervullen
bestuursfuncties veel kandidaten van
Nieuw Links naast anderen.
Vermeldenswaard is verder dat op
het congres voor het eerst in Europa
gebruik zal worden gemaakt van een
stemmethode die per computer wordt
geregeld.
Oud-minister Vondeling, die als
gevolg van een ongeluk nog steeds
aan het bed is gekluisterd is via een
speciale lijn met het congres verbon
den.
Personeel van het hoofdbedrijfschap
detailhandel krijgt volgend jaar gemid
deld 4 procent meer. Dit wordt ver
deeld via periodieke verhogingen en
algemene loonstijging. Inclusief bijsla
gen (vakantie- en ziektekosten onder
meer) vermeldt de begroting een stij
ging van de salarispost van ongeveer 7
procent.
Snoep
verstandig
eet'n appel
Wa hei congres
Onder dit opschrift las ik een arti
kel van „geachte zijde" (waarom zo
stiekum zonder ondertekening? en
waarom niet in de rubriek Kernen
van Ingekomen Stukken, waarin bijna
alles een kopje kleiner wordt ge
maakt').
In dat artikel stond: „Ouderen wor-
D, meerderheid van de commissie h" radicaal'
niet moeten hebben. Maar er is in
Den Haag een ander groot publiek,
men het naadje van de kous niet dat luistervaardig kan zijn.
heersing om dat te erkennen
Nou ja. in die tiid is men al door- te kijken,
gedrenteld
Het zou veel leuker zijn als de
?ne sprekershoek voor het terrasje
van de Posthoorn op het Toumooi-
veld kwam en de andere precies aan
de andere kant van het Buitenhof,
waarop drie terrassen en rond een
kiosk de stoeltjes klaar staan. Dan
kon men, volkomen Haags, een kop
je koffie gaan drinken, achteloos
gaan zitten niks doen en lekker
luisteren naar de spreker, die onge
twijfeld veel geïnspireerder zal zijn
mèt gehoor dan zonder.
Het is toch niet leuk om je zegje
te zeggen als niemand luistert? En
bet spreekhoekenvermaak willen we
toch graag hebben, het is tenslotte
een nietskostende attractie, die we
in de toeristenfolders kunnen ver
melden. We zullen wel moeten
van onze rustige koffiepaleizen. On luisteren, want anders geen sprekers.
Xieiiwjijjlerijl
worden
Te kijken naar wat langs komt, te nou?
wat zeggen twee lege kistjes
eens, dat men zichzelf hopen op iets dat gebeuren zal of
overtuigt, dat men in dit speciale ">m zo maar een stukje af te bijten
geval best even nieuwsgierig had van de lange lege dag.
mogen zijn. Komt de vraag of, nu de Een spreker, wie of wat dan ook.
situatie al gewijzigd is en men reeds zou een verrukkelijke Afleiding zijn.
zoveel verder is, een terugkeer op Daarom vind ik het zo verschrik-
We hebben nog een paar maanden
om onze ingewortelde gewoonten te
wijzigen en de zaak te redden.
Gewoon een tikje onbehoorlijk
nieuwsgierig worden.
;t dat Nederland in de NAVO
moet blijven en dient te trachten dit
bondgenootschap om te bouwen tot
een orgaan dat zich niet zuiver op
militaire verdediging richt maar te
vens aandacht schenkt aan mogelijk
heden om tot ontspanning te komen.
De heren Franssen en Lammers, die
de minderheid in de commissie ver
tegenwoordigen. achtten het beter
dat Nederland in 1969 als het NA-
VO-verdrag afloopt, dit orgaan ver
laat. Zij achten het nut
VO niet aantoonbaar. Hun voorkeur
gaat uit naar een systeem van bilate
rale vredesverdragen waar Neder
land een begin mee dient te maken.
Vrije Volk
Tenslotte is er de positie van het
socialistisch dagblad Het Vrije Volk.
Het bestuur van de PvdA stelt voor
de officiële band van de partij met
dit dagblad los te maken. Dit komt er
op neer dat Het Vrije Volk in de
toekomst niet langer de officiële
spreekbuis van de partij zal zijn. De
krant zal wel haar socialistisch ka
rakter bewaren maar overigens vol
ledig vrij zijn in haar beleid.
Nou. ik zou zeggen: rustig kriegel la
ten worden. Ik kan u zeggen dat het
bij mij feest is.... ik heb er geen woor
den voor! Nog iets: als Faas vitriool in
zijn hoofd heeft, dan Gans arsenicum.
Ach, wat hebt u met Schmelzer te
doen. Maar diezelfde Schmelzer heeft
het hele kabinet, inclusief zijn eigen
partijgenoten, onder verdachtmaking
naar huis gestuurd.
Vondeling had weliswaar een gat in
z"n begroting, maar Witteveen ook
(schande voor een liberaal!), die hij
echter stopt met indirecte belastingen
larissen van ƒ80.000 t
„Scheiding der geesten", dat is het
parool. Er is geen andere keus. want
we moeten geen valse eenheid a ia
Biesheuvel-Berghuis.
Leiden
I. van der Reijden
Ruüicolen (2)
Als christelijke partijen niet beter
weten te doen dan te heulen met
niet-christelijke partijen, dan verdie
nen ze, hoe eerder hoe beter, te ver
dwijnen. Evangelisch-radicaal bete
kent voor hen blijkbaar zo ver moge
lijk mee te gaan met degenen, die het
Evangelie verwerpen.
Eén van de doeleinden van het soci-
De ontwikkeling die de laatste alisme is de middenstand wei; te
jaren bij het Vrije Volk heeft plaats
gehad heeft deze wijziging, volgens
het bestuur dringend noodzakelijk
gemaakt. Financieel leed de krant
verliezen, terwijl ook het abonne
mentental sterk terugliep.
Interessant is voorts de wijze
waarop Nieuw Links zich zal roeren.
Op het in februari te Haarlem ge-
ken en daar hebben de rechtse partij
en al aan meegewerkt. Zelfs ir. Van
Dis deed z'n mond niet open. Mede
dank zij hen kon onrecht woer zege
vieren en kon een groep burgers, die
al zo lang bestolen is. opnieuw besto
len worden.
Rotterdam
D. L. Batenburg
