CYPRUS WEER KRUITVAT Ankara stelt eisen Johnson wijst langdurige bombardementspauze af feestje bouwen?, schenk de slijter f uw vertrouwen! Schilder incasseerde met valse wissels ƒ22.000 Veiligheidsraad eist terugtrekking van Israëlische troepen Krijgsraad in Witte Huis VS WILLEN PRATEN MET DESERTEURS Van het ene vliegveld naar het andere Haar 32 ste NIEUWE LEIDSE COURANT DONDERDAG 21 NOVEMBER 1967 De premiers van Griekenland en Turkije, Kollias (links) en Demiréi, trachtten enkele maanden geleden tevergeefs de kwestie Cyprus te regelen. De rol van het Griekse militaire bewind is niet duidelijk na de bloedige aanval op Tnrkse dorpen door troepen van generaal Grivas, die 'voor overleg' naar Athene tvertl teruggeroepen (Van een onzer redacteuren) HPURKIJE heeft de ernstige incidenten op Cyprus aange grepen om een definitieve regeling van het probleem der Turkse minderheid te verkrijgen en aansluiting van het eiland bij Griekenland te voorkomen. Enkele maanden geleden heeft de Turkse regering nog getracht met Att>3ne tot een regeling te komen, die een Turkse „militaire aanwezigheid" op Cyprus zou garanderen. Pogingen van Griekse zijde aan deze overeen komst aansluiting van het eiland bij Griekenland te koppelen, maakten een akkoord onmogelijk. De bloedige onuitgelokte actie van de troepen van generaal Grivas tegen enkele in meerderheid Turkse dor pen, was voor de regering te Ankara de druppel, die de emmer deed over lopen. Haar reactie was zo fel, dat het militaire bewind te Athene besefte, een oorlog te riskeren als niet onmiddellijk een eind werd ge maakt aan het optreden van Grivas. Rivalen Het terugroepen van Grivas naar Athene werd vergemakkelijkt door het feit, dat aartsbisschop Makarios, als president van de republiek Cyp rus, zijn afkeuring had uitgesproken over de actie van Grivas' troepen. De Turkse eis, dat de generaal zou wor den ontslagen kon na de ingreep van Athene moeilijk als een ultimatum worden beschouwd. De onenigheid tussen Makarios en Grivas, die ook aan de jongste moei lijkheden ten grondslag ligt, dateert al van voor 1960, toen Griekenland, Turkije, Engeland en Cyprus (verte genwoordigd door Makarios) een ga rantieverdrag tekenden als onderdeel van een algehele regeling van de Cy prische kwestie. Grivas was de man van het verzet tegen de Britse machthebbers op het eiland geweest. De terroristische ac tiviteiten van zijn Eoka (terwijl Ma karios naar de Seychellen-eilanden was verbannen) leidden tot het ver trek van het "Britse bestuur. Doch niet Grivas maar Makarios werd de grote man, met het gevolg dat de door de generaal gewenste aanslui ting bij Griekenland geen kans kreeg. Garanties Het behoeft niet te verwonderen, dat Grivas tegen de bepalingen van het garantieverdrag was. Opnieuw zware vonnissen in Griekenland ATHENE Een bijzondere krijgsraad in Athene heeft gister avond in een bliksemproces tegen een groep van 19 personen, die ervan beschuldigd worden deelgenomen te hebben aan activiteiten van de ver zetsorganisatie „patrittisch front", vonnis gewezen. De beide hoofdbeklaagden zijn ver oordeeld tot 10 en 8 jaar gevangenis straf. Vijf verdachten hebben voor waardelijke gevangenisstraffen ge kregen variërend van twee tot vier jaar. De overige verdachten zijn vrij gesproken. Werkloze jeugd in Indonesië wil in Vietnam vechten DJAKARTA „Een van de ma nieren om het aantal werklozen in Indonesië te verminderen is ze naar Vietnam te laten gaan, zo heeft de secretaris-generaal van de vereniging van Indonesische werkloze jongeren, Sanusi, gisteren gezegd. Volgens Sanusi zijn vele werkloze Indonesische jongeren bereid tegen de Vietcong te vechten. Ongeveer 10.000 zouden zich reeds als vrijwilli ger hebben opgegeven. Indonesië telt ongeveer drie miljoen werklozen. Gaullisten tegen eenheid in NAVO BRUSSEL De Franse gaullisten hebben gisteren in de politieke com missie van het NAVO-parlement een ontwerp-resolutie ingediend waarin om openbaarmaking wordt gevraagd van de aan de gang zijnde studies over de toekomstige taken van het NAVO-bondgenootschap. In de commissie is hiertegen fel verzet gerezen. Opponenten vonden het onjuist dat als gevolg van die openbaarmaking een potentiële te genstander een scherp inzicht zou krijgen in de tekortkomingen van de NAVO. Men ziet in de resolutie een Frans streven om alles wat naar meer poli tieke consultaties en daardoor wel licht naar een meer Atlantische een heid zou kunnen leiden, bij voorbaat onmogelijk te maken. Gegarandeerd werden de onafhan kelijkheid, de onschendbaarheid en de grondwet van de nieuwe staat. Verboden werd inlijving bij een an der land of verdeling van Cyprus, dat een president van Griekse en een vi ce-president van Turkse afkomst zou krijgen. De uitvoerende macht zou berusten bij de president en de vice-precident, die in bepaalde zaken het recht van veto kregen. De ministerraad bestond uit tien leden (zeven van Griekse en drie van Turkse afkomst). Het parle ment zou voor 70 procent uit Griekse en 30 procent uit Turkse Cyprioten bestaan. Een leger van 2000 man zou voor 60 procent uit Griekse en voor 40 procent uit Turkse Cyprioten bestaan. Griekenland zou 950 en Tur kije 650 militairen op het eiland le geren. Engeland mocht twee militaire bases behouden. Het opperbevel zou het ene jaar Grieks, het tweede jaar Turks en het derde jaar Cypriotisch ren. Een dergelijke order zou de ge neraal niet hebben geaccepteerd van de kolonels in Athene, die zijn min deren in rang zijn. Men neemt daar zelfs aan, dat de jongste ontwikkelingen de positie van de koning tegenover het militaire bewind heeft versterkt Een feit is in elk geval, dat de kolonels in verband met de binnenlandse situatie in Grie kenland bijzonder voorzichtig moeten manoeuvreren om bet uitbreken van een conflict met Turkije te voorko men, zonder hun gezicht te verliezen. Enosis Makarios Na verloop van tijd bleek echter ook Makarios niet tevreden te zijn met deze regeling. De Turkse bevol kingsgroep maakte zich aanvankelijk echter geen zorgen, omdat niet alleen Turkije en Engeland, maar ook .Grie kenland plechtig naleving van de Cy prische grondwet hadden gegaran deerd. Dit veranderde echter toen de Griekse premier Karamanlis van het politieke toneel verdween. Karamanlis was de man, die samen met premier Menderes van Turkije de basis had gelegd voor het akkoord van 1960. Hij zou nooit hebben mee gewerkt aan uitholling van de garan tieverdragen. Makarios zag echter zijn kans schoon, toen na verloop van tijd in Griekenland verkiezingen werden gehouden en George Papan- dreoe premier werd. Aanvankelijk beschikte deze niet over een meerderheid in het parle ment. Om die reden stuurde hij op nieuwe verkiezingen aan, waarbij de Cyprische kwestie een der voor naamste strijdpunten werd. Papan- dreoe distantieerde zich geheel van de verdragen van 1960 en steunde Makarios in diens pogingen, de Turkse minderheid haar rechten te onthouden. Botsing Dit maakte in Griekenland zoveel indruk, dat Papandreoe inderdaad de meerderheid kreeg, waarop hij had gehoopt. Makarios kon zijn gang gaan. Zijn politietroepen zetten de aanval in op door Turken beheerste dorpen. Toen Turkije met een militaire actie dreigde, vroeg de aartsbisschop hulp aan Rusland, Egypte en andere lan den. De Ver. Naties werden ingescha keld, maar kregen voor haar troepen geen vrijheid van handelen. In 1964 slaagde president Johnson er nog in, Turkije te weerhouden van een invasie op Cyprus, omdat het ge- gevaar van Russische interventie heel groot was. Sindsdien echter hebben de Turken met succes toenadering tot Rusland gezocht en kan Makarios zich niet langer op dit land beroepen, als hij in moeilijkheden komt. Ook Griekenland kan niet op Russische hulp rekenen, sinds het door militairen wordt geregeerd. Bo vendien heeft Moskou zich duidelijk uitgesproken tegen aansluiting van Cyprus bij Griekenland. Het wil voorkomen, dat het eiland een Navo- basis wordt, vooral nu het zelf in het Middellandse zeegebied ambitieuze plannen heeft. Konstantijn Te Washington meent men intus sen, dat koning Konstantijn zelf heeft ingegrepen, toen de ontwikke lingen op Cyprus uit de hand dreig den te lopen. Hij zou Grivas bevolen hebben, zijn troepen uit de Turkse dorpen terug te trekken en voor „overleg" naar Athene terug te ke- Eis van achttien maanden Een andere veronderstelling is dat Turkije niet langer met Griekenland samen naar een oplossing wil zoeken en om die reden ook verwijdering van de Griekse troepen verlangt. De regering te Ankara zou tot een ak koord willen komen met aartsbis schop Makarios, die slechts lippen dienst heeft bewezen aan Enosis (eenwording) met Griekenland, maar in werkelijkheid voor handhaving van onafhankelijkheid is. Er zit voor Makarios en de Griekse Cyprioten iets aantrekkelijks in een dergelijke regeling, omdat nu wel duidelijk is, dat zij niet onder Griekse voogdij willen staan. Sinds 1960 is veel veranderd. Uitvoering van de garantieverdragen is niet meer mogelijk. Gestreefd moet wor den naar een andere oplossing, waar bij beide partijen moeten geven en »rvreemd Er is al een generatie opgegroeid, die niets meer weet van wat vroeger ook op Cyprus een vreedzame sa menleving was. Hoe langer de huidi ge situatie voortduurt, hoe meer de Griekse en Turkse bevolkingsgroepen van elkaar zullen vervreemden. De Turken passen zich in hun enclaves zoveel mogelijk aan aan het ghettole- ven, overgeleverd aan armoede en vertwijfeling. De Grieken leven in welvaart, maar vrezen voortdurend dat de getergde JXprken zullen uit breken. De kans op verzoening is nog niet groot. Het mandaat van de VN-macht op Cyprus loopt op 26 de cember af. Er hoeft niet aan te wor den getwijfeld of het zal worden ver lengd. Mits tot dan toe de vrede kan worden gehandhaafd. NEW YORK De Veilig heidsraad van de VN heeft giste ren met algemene stemmen een ontwerp-resolutie goedgekeurd, waarin terugtrekking geëist wordt van de Israëlische troepen uit de bezette Arabische ge bieden en een einde aan alle oorlogshandelingen opdat „een rechtvaardige en duurzame vrede in het Nabqe Oosten" zou kunnen worden gevestigd. De desbetreffende resolutie is er één die van Engeland is uitgegaan en in de plaats is gekomen van Afri kaans-Aziatische, Amerikaanse en Russische voorstellen. In de Britse resolutie wordt voorts secretaris-generaal Thant verzocht, een speciale afgezant aan te wijzen voor het Nabije Oosten, „om contac ten op te nemen en te onderhouden met de betrokken staten, teneinde overeenstemming te bevorderen en pogingen te steunen tot het bereiken van een vreedzame en goedgekeurde regeling", in overeenstemming met de voorzieningen en beginselen van het ontwerp ervan. Waarborgen Verwacht wordt, dat de Zweedse ambassadeur in Moskou, Gunnar Jarring, naar het Nabije Oosten zal worden gezonden en daar binnen een week zal zijn. Volgens de voorwaarden van de Britse resolutie, zal hij de bevoegd heid hebben, pogingen in het werk te stellen om waarborgen te verkrijgen voor de vrijheid van scheepvaart Koning Konstantijn, van wie wordt gezegd, dat hij persoonlijk heeft ingegrepen. De Gaulle 77 PARIJS President Charles de Gaulle is gisteren 77 geworden. Op zijn verzoek werd er geen speciale aandacht besteed aan zijn verjaar dag. Hij werkte gewoon door. Er kwamen tal van felicitaties, o.m. van -koningin Elizabeth van Enge- Makelaar verkocht valse schilderijen PARIJS De Parijse recherche heeft gisteren de makelaar Fernand Legros (36) gearresteerd, die ervan wordt verdacht op grote schaal te hebben gezwendeld met valse schil derijen. De valse schilderijen werden door de makelaar aangeprezen als werken van Dufy, Vlaminck en Derain. Gespecialiseerde deskundigen moesten er aan te pas komen om de schilderijen te onderzoeken en het duurde zeven maanden aleer men wist dat de werken niet echt waren. Een van de talrijke slachtoffers is een rijke verzamelaar in Texas, die in drie jaar ongeveer 40 schilderijen van Legros heeft gekocht. Het me rendeel van deze verzameling is ver valst WASHINGTON President Johnson heeft gisteren met zijn belangrijkste militaire adviseurs krijgsraad gehouden over de situatie in Vietnam. De bevel hebber van de Amerikaanse strijdkrachten in Vietnam, gene raal Westmoreland, nam ook deel aan deze besloten vergadering. Johnson schijnt twee besluiten te hebben genomen. Hij zou, overeenkomstig het advies van zijn adviseurs, hebben besloten LEEUWARDEN Een ge vangenisstraf van een jaar en zes maanden met aftrek van voorarrest heeft de officier van justitie bij de rechtbank van Leeuwarden gisteren geëist tegen de 34-jarige schilder H. U. Door middel van bijzonder knap ver valste, aan zichzelf geadres seerde postwissels zou de schil der kans hebben gezien de PTT ongeveer 22.000 gulden lichter te maken. In de periode van 22 februari tot 8 maart jl. leverde dit werk hem ruim 12.000 op, terwijl hij later, toen hij graag een caravan wilde hebben, nog eens 10.000 in de wacht wist te sle pen. De vervalste postwissels incas seerde hij met een eveneens vervalst legitimatiebewijs. Om de opsporing te bemoeilijken, stuurde U., die in Oostrum woont, de postwissels poste restante naar plaatsen in Friesland, maar hij incas seerde de later door hem tot hogere bedragen „aangevulde" wissels in plaatsen over geheel Nederland. Dankzij de PTT-recherche te Leeu warden, liep hij tenslotte tegen de De schilder staat ook terecht voor inbraken, die hij gepleegd heeft in de kantine van NV Conrad Stork in Haarlem, en bij een bedrijf in Amsterdam waar hij werkte. Zijn broer, de 22-jarige chauffeur A. U., uit Driesum, hoorde een maand voor waardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van twee jaar tegen zich eisen, omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan heling. In zijn pleidooi wees de raadsman van de schilder er op dat van v dachte een spaarbankboekje met ƒ5.700 in beslag was genomen, ter wijl diens auto en twee fietsen ook nog een bedrag opbrachten. Er restte tenslotte voor de PTT een nadeel i tien mille en daarvoor achtte de raadsman de straf te hoog. Hij be pleitte dan ook een lagere straf. De Italiaanse filmster Maurizio Arena moest zich gisteren voor het gerechtshof te Rome verwe ren tegen de klacht, dat hij tegen haar wil zijn verloofde prinses Maria Beatrice aan het gezag van haar ouders had onttrokken. Terwijl Arena onder politiege- leide het gerechtshof betrad (links) stapte zijn verloofde, de dochter van ex-koning Umberto, een modehuis binnen om een aantal jurken uit te zoeken. af te zien van elke langdurige pauze in de bombardementen op Noord-Vietnam. In de tweede plaats heeft de presi dent vastgesteld dat het peil van de Amerikaanse strijdkrachten op 525.000 blijft, hoewel generaal West- moreland grote versterkingen zou hebben gewild. Westmoreland zei later op een persconferentie dat de strijd die op het ogenblik in Dak To woedt, het begin is van een grote nederlaag van de vijand. Sinds het begin van de strijd bij Dak To, ongeveer 500 km ten noord-oosten van Saigon, zijn vol gens bekendmakingen in Saigon tot dusver 246 Amerikanen gesneuveld Robert Oswald schrijft boek over zijn broer WASHINGTON Vier jaar gele den werd president Kennedy ver moord. Sindsdien zijn tientallen boe ken gepubliceerd over „Het drama van Dallas". Maar in geen enkele hiervan is de sluier, die nog steeds over de juiste toedracht van de moord hangt, volledig opgelicht. Robert Oswald, de broer van Lee Harvey Oswald, die de vermoedelijke moordenaar van Kennedy zou zijn, heeft thans zelf een bijdrage gele verd in de controverse, door een portret te schilderen van de ver moedelijke moordenaar. Dit portret is meer dan een plei dooi. Het is een psychologische ver klaring, gegrond op biografische ge beurtenissen. In zijn boek getiteld: „Lee een portret van Lee Harvey Oswald", zegt Robert Oswald, dat Lee niet schoot op een menselijk wezen, maar op een uitblinkende politieke figuur, die door de menigte werd toege- Verderop schrijft Robert Oswald, dat Lee poogde de aandacht van de wereld op zich te vestigen door ge welddadigheid en vernietiging, „mis schien omdat hij door te veel mensen was genegeerd, door anderen was af gewezen en zelfs met minachting door sommigen was bejegend". en 860 gewond. De strijd ontbrandde ruim drie weken geleden. Een Amerikaanse woordvoerder verklaarde, dat geen verdere ver liescijfers zullen worden bekendge maakt totdat elke gesneuvelde zal zijn geïdentificeerd. Zeker is, dat de ze slag meer Amerikanen het leven heeft gekost dan welke andere ook die tot dusver in deze oorlog is gele de harde matras met alle comfort van eest zachte! door internationale waterwegen, op lossing van het vluchtelingen vraagstuk en waarborgen voor de „territoriale onschendbaarheid en po litieke onafhankelijkheid van elke staat in het betrokken gebied", alsook de Israëlische terugtrekking en het eindigen van de staat van oorlogvoering. Het Britse voorstel houdt verder in de instelling van gedemilitariseerde zones als onderdeel van de territoria le waarborgen. Maar hoe? De minister van buitenlandse za ken Abba Eban zei dat Israël de bestaande bestandsgrenzen zal handhaven tot een vredesverdrag veilige grenzen garandeert. Zulk een verdrag moet in directe onder handelingen tussen de betrokken landen worden opgesteld. Zijn ambtgenoot Riad van Egypte meende dat volledige terugtrekking van de Israëlische troepen uit alle bezette gebieden een eerste voor waarde was voor het bereiken van de harde matras1 met alle comfort van een zachte! MOSKOU De Amerikaanse am bassade in Moskou heeft het Kremlin gisteren toestemming gevraagd in contact te mogen treden met de vier Amerikaanse matrozen die uit protest tegen de oorlog in Vietnam in Japan zijn gedeserteerd en in Moskou zijn opgedoken. Op het verzoek is nog niet gereageerd. Ook het Russell-tribunaal tegen de Amerikaanse Vietnam-politiek, dat sinds maandag bij Kopenhagen bij een is, wil graag de vier deserteurs horen. Men zou ook eventueel tevre den zijn met een bandopname van hun uitlatingen, zo werd gisteren op de zitting van het tribunaal bekend. De bewuste Amerikanen hebben gisteren gesprekken gevoerd met stu denten van de Moskouse universiteit. De 19-jarige Bailey uit Jacksonville beschuldigde zijn land van uitvoering van een massale slachting in Vietnam en ontkende dat Rusland enige druk op hem en zij drie metgezellen had uitgeoefend om verklaringen in die zin af te leggen. Gebleken is dat de Amerikanen bij hun desertie geholpen zijn door 'iet Japanse vredescomité voor Vietnam. Het comité is nu van plan een inter nationale organisatie op te richten voor hulp aan Amerikaanse deser teurs. Begin volgende maand zal een vertegenwoordiger naar Europa rei zen om daar over contact op te nemen met linkseorganisaties. George Romney maakt 14-daagse wereldreis WASHINGTON De republl- keinse goeverneur van Michigan, Ge orge Romney, die zich enkele dagen geleden als kandidaat voor het presi dentschap bij de verkiezingen van volgend jaar heeft aangemeld, gaat een reis van vier weken door het buitenland maken. Hij vertrekt op 7 december en zal Londen, Parijs, Bonn, Berlijn, Warschau, Moskou, Tel Aviv, Am man, Bangkok, Saigon, Djakarta, Singapore en New Delhi aandoen. ROME In Italië staakten van daag twee miljoen mensen, die voor namelijk werkzaam zijn in de land bouw. De drie grote vakbonden had den tot deze actie opgeroepen om hun eisen voor hogere lonen en meer werkgelegenheid kracht bij te zetten. Via Stockholm naar Denemarken SCHIPHOL Ralph Schoenman, de 33-jarlgc secretaris van de Britse filosoof Betrand Russell, is gisteren voor de tweede maal vanuit Schiphol vertrokken om te trachten via Stockholm in Kopenhagen te komen om er de tweede zitting van het Vietnam-tribunaal bij te wonen. Schoenman was afgelopen maan dag al in Kopenhagei) aangekomen, maar hem werd toen de toegang ge weigerd omdat hij niet over een Amerikaans paspoort beschikt. Dat werd hem door Amerikaanse autori teiten afgenomen na een bezoek aan Noord-Vietnam. De Deense grensbe waking zette hem daarom zonder pardon op een vliegtuig naar Schip hol. Hier bracht hij de nacht door en poogde dinsdagochtend naar Stock holm te vertrekken. Wegens mist werd de vlucht eerst uitgesteld, later geannuleerd. Daarop nam hij 's middags een vertraagd Finnair-toestel naar Helsinki, waar men hem echter evenmin wilde toe laten. Gisterochtend moest hij weer naar boord van een Finnairtoestel, die hem via Hamburg terug naar Schiphol zou brengen. In Hamburg stapte hij echter uit het vliegtuig en passeerde aanvanke lijk zonder moeilijkheden de contro le. Toen de Duitse autoriteiten even later ontdekten wie hij was, werd hij toch nog aangehouden en op het eerstvolgende vliegtuig van Panam naar Schiphol gezet. Hier werd hij opgewacht door de Marechaussee, die hem voor een klein verhoor naar het bureau Aanvankelijk zag het er naar uit dat Schoenman zijn pogingen om Denemarken te bereiken moest opge ven. Maar toen kwam er bericht uit Zweden dat hij het eerstvolgende toestel naar Stockholm moest nemen. Het telegram was afkomstig van een Zweeds parlementslid, Franck ge naamd. Deze zei dat hij zou zorgen voor een nood-visum om Zweden binnen komen. Van hier uit zal Schoenman dan proberen om naar Denemarken te reizen. Schoenman bivakkeerde vannacht op het vliegveld van Stockholm. Het zag er nog niet naar uit dat hij Zwe den inderdaad mocht binnenkomen. Zo niet, dan moet hij terug. Wellicht wéér naar Schiphol. Om daar Ivonne Paul gezelschap te houden? BRASILIA Een 45-jarige vrouw, die in een krottenwijk aan de rand van Braziliës moderne hoofdstad Brasilia woont, heeft deze week het leven geschonken aan haar 32ste kind. Maria Carnauba de Sousa trad toen zij veertien jaar was in het huwelijk met de thans 52-jarige Raimundo de Sousa, een zwaargewicht van 125 kilo.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 11